kusvaeylülBASKı

,,
İslam tarihinde ilk asırlardan günümüze kadar süregelmiş fütüvvet anlayışının devamı
olan ahilik, özellikle Anadolu’dan geniş bir kitleye ulaşmış ticari hayatta kardeşliği
yaşatmayı hedefleyen sosyal, kültürel ve ekonomik bir oluşumdur. Arapça kökenli
olan ‘’Ahi’’ kelimesi kardeş anlamı içermektedir. Divan-ı Lügati Türk’te ‘’Ahi’’
kelimesi yiğit, eli açık, cömert anlamlarına da gelmektedir.
‘’Ahi Evran’’ ismiyle bilinen İranlı mutasavvıf Şeyh Nasırüddin Mahmud, ahilik teşkilatının Anadolu’daki kurucusu
olarak bilinmektedir. O zamanın halifesi tarafından gönderilen Şeyh Nasırüddin Mahmud, Anadolu’da
Kayseri’ye yerleşerek debbağ dükkânı açmış olup çevresindeki esnaf içinde Ahiliğin yayılmasını sağlamıştır.
Sosyal hayat kadar ekonomik hayatımızı da yönlendiren ahilik; adaletli, verimli ve sistemli Türk toplumuna
kazandırılmış bir kültürel mirastır. Ahiliğin öncüsü olarak bilinen fütüvvet, meşhur mutasavvıf Süleme’nin tarifine
göre; Allah’ın emirlerine uyma, güzel ibadet, her kötülüğü bırakma, zahiren ve batınen ahlakın en güzeline
sarılmaktır. Bu ahlaka sahip olan Müslümanların ticari hayatlarında da karşılıklı olaraktan yardımlaşma,
cömertlik ve yiğitlik gibi bu tür konularda birleşerek fütüvvet teşekküllerini meydana getirir.
Ahiliğin misyonuna gelirsek bireyleri en iyi şekilde yetiştirmek olup, insanlara ve insanlığa hizmet etmektir.
Bu yolda ilerlemek için önce kendileri örnek biri olmak için eğitimlerden geçmelerinin farkındadırlar. Yani kendi
içerisinde hiyerarşik bir sisteme sahiptir. Ahi teşkilatının yönetim yapısında derecelendirme yaparsak dokuz
dereceli bir sisteme sahip olduğunu görüyoruz. Bunlar sırasıyla; yiğit, yamak, çırak, kalfa, usta, nakip, halife,
Şeyh, Şeyh’ül Mesayih. Bu derecelendirmeler arasında bazıları zamanla çıkarılmış olup seçimle yönetici
46
eylül ‘18