Kolejdoskop ucznia "czytanie"

kalejdoskop
ucznia
klasa 3
Co kryją morskie głębiny?
Woda kołysze koniki morskie.

Źródła ilustracji i fotografii
Okładka: I strona (koniki morskie, żółte tło i gwiazdki) Joanna Plakiewicz; IV strona (dziewczynka) Evgeny Atamanenko/Shutterstock.com
Ilustracje: s. 5, 7 (słowik) Joanna Rusinek; s. 7 (baśnie) Emilia Dziubak; s. 11 (il. do opowiadania) Aleksandra Krzanowska-Wrzecion; s. 13 (postacie) Aleksandra
Krzanowska-Wrzecion; s. 14, 96 (kredki) Marta Kitka; s. 16 (il. do wiersza) Monika Pollak; s. 23 (domek, kot) Michał Ługowski; s. 24 (ludzie) Michał Ługowski;
s. 29 (il. do powiedzeń) Tomasz Minkiewicz; s. 31 (il. z książki „Kraków dla młodych podróżników”) Marianna Oklejak; s. 32 (Skarbnik) Daniel de Latour; s. 33
(krasnoludek) Daniel de Latour; s. 36–37 (pies i słoń) Piotr Fąfrowicz; s. 41 (ptaki z ludźmi) Marianna Sztyma; s. 42 (il. do wiersza) Jaga Słowińska; s. 43 (rzeka,
małpa) Jaga Słowińska; s. 44 (plusk) Jaga Słowińska; s. 46 (ludzie) Tomasz Minkiewicz; s. 47 (lokomotywa) Tomasz Minkiewicz; s. 48–49 (ludzie i filozofowie)
Tomasz Minkiewicz; s. 50 (mędrzec) Tomasz Minkiewicz; s. 53 (słoń, drabina, lody) Aleksandra Woldańska-Płocińska, (narty) Piotr Cićkiewicz, (ul) Wojciech
Chełchowski; s. 57 (Zorro) Katarzyna Kołodziej; s 58. (dzierzby) Katarzyna Kołodziej; s. 59 (lot dzierzby) Katarzyna Kołodziej; s. 61 (olbrzym) Aleksandra
Krzanowska-Wrzecion; s. 62 (il. do wiersza) Magdalena Miszczak; s. 63 (drzwi, furtka, brama) Magdalena Miszczak, (jeżyny) Magdalena Miszczak; s. 64 (książę)
Aleksandra Krzanowska-Wrzecion; s. 65 (śpiące dziecko) Magdalena Miszczak; s. 68–76 (il. do tekstu) Katarzyna Kołodziej; s. 88–93 (il. z książki „Ekonomia.
To, o czym dorośli ci nie mówią”) Max Skorwider; s. 99 (Czerwony Kapturek) Daniel de Latour; s. 101 (il. do tekstu) Joanna Gwis; s. 109 (chmury) Małgorzata
Gryniewicz; s. 111 (foliowe witraże) Joanna Plakiewicz
Fotografie: (zeszyt z sową) NasonovVasiliy/Shutterstock.com, (książka) NasonovVasiliy/Shutterstock.com; s. 2 (słońce) KENG MERRY Paper Art/Shutterstock.com;
s. 3 (gołąb) tatiana_tigris/Shutterstock.com, (słowik szary) Vishnevskiy Vasily/Shutterstock.com, (słowik rdzawy) John Navajo/Shutterstock.com;
s. 4 (granat) HstrongART/Shutterstock.com; s. 6 (klatka dla ptaków) Maria Kuza/Shutterstock.com; s. 8 (kredki) Cat_arch_angel/Shutterstock.com; s. 9 (globus)
AKaiser/Shutterstock.com, (dromader) konradrza/Shutterstock.com; s. 15 (jesień w górach) Creative Travel Projects/Shutterstock.com, (złota jesień w lesie)
aaltair/Shutterstock.com, (wrzosy) Ann Stryzhekin/Shutterstock.com, (śnieg na gałązkach) Roman Khomlyak/Shutterstock.com, (samotny liść) Dmitrii K/Shutterstock.com,
(mgła w lesie) aga7ta/Shutterstock.com, (deszcz) Viktor Gladkov/Shutterstock.com; s. 16 (ptaki) Tarakan4ik/Shutterstock.com; s. 17 (kontury liści)
suesse/Shutterstock.com; s. 19 (bukiet z jesiennych liści) Olesya Turchuk/Shutterstock.com, (zima, wiosna, lato) Vitalii Bashkatov/Shutterstock.com; s. 20 (piorun)
Gayvoronskaya_Yana/Shutterstock.com, (sygnalizator) Federico Rostagno/Shutterstock.com, (ślady na śniegu) Denys Dolnikov/Shutterstock.com, (alarm)
hxdbzxy/Shutterstock.com, (apteka) michalpanasiuk/Shutterstock.com; s. 22 (kipu) SHEILA TERRY/Science Photo Library/East News; s. 23 (pismo klinowe)
Fedor Selivanov/Shutterstock.com; s. 24 (hieroglify) Lars Poyansky/Shutterstock.com; s. 25 (ręka z piórem) Early Spring/Shutterstock.com, (kałamarz) Early
Spring/Shutterstock.com; s. 26 (hieroglify) Kokhanchikov/Shutterstock.com; s. 27 (alfabet Morse’a) Oleika/Shutterstock.com, (mors) StockSmartStart/Shutterstock.com;
s. 28 (ziele angielskie) HandmadePictures/Shutterstock.com, (pieprz) AmyLv/Shutterstock.com, (majeranek suszony) 12photography/Shutterstock.com,
(majeranek świeży) Madlen/Shutterstock.com, (liść laurowy) mayakova/Shutterstock.com, (wanilia mielona) baibaz/Shutterstock.com, (laski wanilii) itor/Shutterstock.com,
(lubczyk suszony) 12photography/Shutterstock.com, (lubczyk świeży) spline_x/Shutterstock.com, (imbir suszony) MaraZe/Shutterstock.com,
(imbir świeży) VICUSCHKA/Shutterstock.com, (oregano suszone) mr.chanwit wangsuk/Shutterstock.com, (oregano świeże) Nattika/Shutterstock.com, (cynamon
mielony) Nataly Studio/Shutterstock.com, (laski cynamonu) EKramar/Shutterstock.com, (papryka mielona) FotoIdee/Shutterstock.com, (papryka świeża)
FotoIdee/Shutterstock.com, (tło) images72/Shutterstock.com; s. 29 (solniczka) Danny Smythe/Shutterstock.com; s. 32 (sól) beats1/Shutterstock.com, (Wieliczka
– rzeźby górników) Mariusz Lopusiewicz/Shutterstock.com; s. 34 (brzeg z solą morską) Bienchen-s/Shutterstock.com, (wydobywanie soli morskiej) Beer, G/Jalag
Syndication/East News, (kopce soli morskiej) Beer, G/Jalag Syndication/East News, (wydobywanie soli morskiej maszynami) Yann Guichaoua-Photos/Moment
Unreleased RF/GettyImages, (wydobywanie soli morskiej) jacquesvandinteren/iStock Unreleased/Getty Images, (przetwarzanie soli morskiej) Yang Shiyao Xinhua/eyevine/East
News; s. 35 (chłopiec i dziewczynka) Kiselev Andrey Valerevich/Shutterstock.com; s. 38 (pies) Eric Isselee/Shutterstock.com, (słoń indyjski)
Butterfly Hunter/Shutterstock.com; s. 39 (słoń z psem na ławce) Photobank gallery/Shutterstock.com; s. 40 (pies) Susan Schmitz/Shutterstock.com; s. 45 (przybory
szkolne) almaje/Shutterstock.com; s. 51 (Konfucjusz) Chaloemwut/Shutterstock.com, (Sokrates) SIAATH/Shutterstock.com, (dziewczynka) Bloomicon/
Shutterstock.com; s. 53 (trójka) Nikolaeva/Shutterstock.com, (wianek) julia badeeva/Shutterstock.com, (bąk) Creative Stall/Shutterstock.com, (ości) hanna
kutsybala/Shutterstock.com; s. 54 (jeż) Miroslav Hlavko/Shutterstock.com, (mucha) Winai Pantho/Shutterstock.com, (łoś) MediaFuzeBox/Shutterstock.com,
(dzięcioł) YK/Shutterstock.com, (kozica) Dmytro Gilitukha/Shutterstock.com, (kret) Santia/Shutterstock.com; s. 55 (ćma) PHOTO FUN/Shutterstock.com,
(pasikonik zielony) Stefan Rotter/Shutterstock.com, (patyczak) Jack Hong/Shutterstock.com, (motyl) Sean Xu/Shutterstock.com, (modliszka) Robby Fakhriannur/Shutterstock.com,
(kameleon) davemhuntphotography/Shutterstock.com, (foka) Longjourneys/Shutterstock.com, (żyrafa) paula french/Shutterstock.com,
(nietoperz) Ondrej Prosicky/Shutterstock.com; s. 56 (dzierzba) annalisa e marina durante/Shutterstock.com, (dzierzba gąsiorek) xpixel/Shutterstock.com,
(dzierzba srokosz) Weblogiq/Shutterstock.com; s. 58 (borsuk) Miroslav Hlavko/Shutterstock.com, (lis) Michal Ninger/Shutterstock.com, (zając) Soru Epotok/
Shutterstock.com, (tchórz) Edwin Godinho/Shutterstock.com, (orka) Monika Wieland Shields/Shutterstock.com, (kozica) Martin Pelanek/Shutterstock.com,
(remiz) Nature Bird Photography/Shutterstock.com, (fenek) dangdumrong/Shutterstock.com; s. 60 (mim) Valery Sidelnykov/Shutterstock.com, (ślusarz) Everyonephoto
Studio/Shutterstock.com, (nurek) MagicalKrew/Shutterstock.com, (lekarz) xmee/Shutterstock.com; s. 67 (tarcze) Andrey_Kuzmin/Shutterstock.com;
s. 77 (kartka) Albert999/Shutterstock.com, (dziewczynka) Mariusz Szczygiel/Shutterstock.com, (deska) wk1003mike/Shutterstock.com; s. 78 (podkładka) 15June’s/
Shutterstock.com; s. 79 (ludzie na rowerach) Monkey Business Images/Shutterstock.com, (dłonie z kartką) I’m friday/Shutterstock.com; s. 80–83, 85 (kartka –
tło) Paladin12/Shutterstock.com; s. 82 (chłopak z rowerem) New Africa/Shutterstock.com, (hamulec) masik0553/Shutterstock.com, (dzwonek) Winai Tepsuttinun/Shutterstock.com,
(światła rowerowe) Marjanneke de Jong/Shutterstock.com, (ikony) Leremy/Shutterstock.com, (szary papier) Kaspri/Shutterstock.com;
s. 83 (herby) reprodukcje, (dziewczynka z rowerem) Tono Balaguer/Shutterstock.com, (drzewo) KELENY/Shutterstock.com, (oznaczenia szlaku rowerowego)
CCat82/Shutterstock.com; s. 84 (Kampinoski Park Narodowy) mauritius images GmbH/Alamy Stock Photo/BE&W; s. 85 (rower) Comstock, (pióro) Mihai Simonia/Shutterstock.com;
s. 86 (monety) didora/Shutterstock.com, (szyld) KittyVector/Shutterstock.com, (złota moneta) JonahWong/Shutterstock.com; s. 87 (długopis)
Phant/Shutterstock.com, (kartka papieru) Albert999/Shutterstock.com; s. 94 (bóbr) Jody Ann/Shutterstock.com, (strzałki) NeMaria/Shutterstock.com, (mamut)
Warpaint/Shutterstock.com; s. 95 (skrzynia) DK samco/Shutterstock.com; s. 97 (pieniądze) JGA/Shutterstock.com, (kartki) LesiChkalll27/Shutterstock.com;
s. 98 (bankomat) Denys Prykhodov/Shutterstock.com, (kasa) Robert Kneschke/Shutterstock.com; s. 99 (słownik) Mega Pixel/Shutterstock.com; s. 102 (talerz)
Chatkul/Shutterstock.com, (plastelina) timquo/Shutterstock.com, (szklanka z wodą) tanuha2001/Shutterstock.com, (ziemniak) Nattika/Shutterstock.com,
(waga) bestv/Shutterstock.com, (flamaster) IB Photography/Shutterstock.com; s. 103 (Archimedes) Lapadus Daniel/Shutterstock.com, (laur) Ukki Studio/Shutterstock.com;
s. 104 (flamaster) IB Photography/Shutterstock.com, (szklanka) DenisNata/Shutterstock.com, (plastelina) timquo/Shutterstock.com, (ziemniak)
Nattika/Shutterstock.com, (wanna) Ttatty/Shutterstock.com; s. 105 (zabawki) Tinna/Shutterstock.com, (balia) koya979/Shutterstock.com, (patyki) xpixel/Shutterstock.com,
(liść) topseller/Shutterstock.com, (liście) Khumthong/Shutterstock.com, (kamienie) xpixel/Shutterstock.com, (kubek plastikowy z wodą) Sarah2/Shutterstock.com,
(kulki z plasteliny) Africa Studio/Shutterstock.com, (flamaster) Lunatictm/Shutterstock.com; s. 106–107 (niebo – tło) thebezz/Shutterstock.com;
s. 106 (chmury pierzaste) CE Photography/Shutterstock.com, (chmury kłębiasto-pierzaste) KETNARONG/Shutterstock.com, (chmury kłębiaste) Klanarong Chitmung/Shutterstock.com;
s. 107 (chmury kłębiaste deszczowe) Stefano Garau/Shutterstock.com, (chmury warstwowe) Somyot Mali-ngam/Shutterstock.com,
(chmurka) Yulia Glam/Shutterstock.com; s. 108 (niebo) KanokpolTokumhnerd/Shutterstock.com, (wieża ratuszowa) Mariya Stupak/Shutterstock.com, (zegar na
wieży) Pixeljoy/Shutterstock.com, (domy z drzewami) Mariya Stupak/Shutterstock.com, (kapelusze) Natalia Hubbert/Shutterstock.com, (kapelusze) Akva Rius/
Shutterstock.com, (kapelusze) Lapenko Liubov/Shutterstock.com; s. 109 (zegar na wieży) katatonia82/Shutterstock.com; s. 110 (drzewa) Mariya Stupak/Shutterstock.com,
(kapelusz) Natalia Hubbert/Shutterstock.com, (wieża ratuszowa) Cat_arch_angel/Shutterstock.com, (zegar na wieży) alenaganzhela/Shutterstock.com,
(wieża kościoła) Michael Vigliotti/Shutterstock.com, (dziewczynka) Ursula Page/Shutterstock.com, (chłopiec w okularach) iconogenic/Shutterstock.com, (chłopiec)
MrslePew/Shutterstock.com, (dwoje dzieci) George Rudy/Shutterstock.com; s. 111 (zdjęcie prac wykonanych techniką foliowych witraży) Agnieszka Wagner/
WSiP
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne oświadczają, że podjęły starania mające na celu dotarcie do właścicieli i dysponentów praw autorskich wszystkich zamieszczonych
utworów. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, przytaczając w celach dydaktycznych utwory lub fragmenty, postępują zgodnie z art. 27 1 Ustawy
o prawie autorskim. Jednocześnie Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne oświadczają, że są jedynym podmiotem właściwym do kontaktu autorów tych utworów
lub innych podmiotów uprawnionych w wypadkach, w których twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.

logo podstawowe
logo monochromatyczne
Adam Brożek
sam znak
logo czarne
Joanna Dobkowska
Czytanie
klasa 3

Celem pracy z zeszytem „Czytanie” jest przede wszystkim rozbudzanie w dzieciach zamiłowania do czytania oraz rozwijanie
ich kompetencji odbiorczych, takich jak wydobywanie z tekstu informacji, interpretowanie znaczeń oraz badanie,
jak tekst jest skonstruowany.
Zeszyt składa się z 15 zestawów. Strukturę każdego z nich wyznacza podział na trzy rodzaje ćwiczeń:
– wprowadzające, które budują kontekst przygotowujący ucznia do czytania tekstu;
– zasadnicze, które prowadzą ucznia przez tekst od poziomu informacyjnego, przez interpretację znaczeń, do odkrycia
głównego sensu, celu lub przesłania tekstu;
– dodatkowe, które wychodzą poza tekst, dając okazję do aranżowania sytuacji polegających na zmianie ról: uczeń
z odbiorcy zmienia się w twórcę.
Ćwiczenia z tych trzech poziomów można wykonywać z uczniami w ciągu jednych zajęć, w trakcie całego dnia lub
nawet tygodnia. Ważne jednak, by nie omawiać ich wybiórczo. Niektóre ćwiczenia wymagają dodatkowego czasu
na realizację (zwłaszcza wprowadzające i dodatkowe) i ewentualnie można je pominąć, aby skupić się na pytaniach
zasadniczych do tekstu.
Duża część ćwiczeń w zestawach zawiera pytania otwarte, które dopuszczają wiele wariantów odpowiedzi i mają
zachęcać do myślenia i dyskusji. Praca z ciekawymi tekstami literackimi i informacyjnymi jest także świetną okazją
do rozwijania umiejętności formułowania ustnych wypowiedzi i uzasadniania swojego zdania.
Zeszyt jest przeznaczony przede wszystkim do pracy pod kierunkiem nauczyciela. To on przed przejściem od ćwiczeń
wprowadzających do zasadniczych powinien głośno przeczytać tekst i upewnić się, że zrozumieli go wszyscy uczniowie,
niezależnie od tego, na jakim są poziomie rozwoju techniki czytania. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczniowie
powinni wracać do tekstu, ilekroć odczują taką potrzebę. W zależności od decyzji nauczyciela uczniowie mogą zapisywać
swoje wypowiedzi lub tylko odpowiadać ustnie.
Uczniom i nauczycielom życzymy fascynującej przygody z czytaniem!
Pełny tytuł baśni zamieszczonej na s. 4–5 to „O mądrym słowiku, który uciekł ze złotej klatki”.
Opowiadanie Natalii Usenko zamieszczone na s. 69–74 pochodzi z książki „12 ważnych opowieści. Polscy autorzy
o wartościach”, Publicat, 2017. Pełny tytuł opowiadania to „Dobroć, czyli opowieść o mocarzu Michale”.
Na s. 88–93 zamieszczono fragment książki Bogusia Janiszewskiego „Ekonomia. To, o czym dorośli ci nie mówią”,
Publicat, 2016.
© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne
Warszawa 2019
Wydanie I (2019)
ISBN 978-83-02-18185-6
Opracowanie merytoryczne i redakcyjne: Agnieszka Więckowska (redaktor koordynator, redaktor merytoryczny)
Konsultacje merytoryczne: Aneta Głuszniewska, Katarzyna Harmak, Sylwia Mroczek-Poniatowska, Dorota Zdunek
Redakcja językowa: Agnieszka Czerepowicka
Redakcja techniczna: Danuta Hutkowska
Projekt I strony okładki: Joanna Plakiewicz
Projekt graficzny i opracowanie graficzne: Agnieszka Siwczyk
Fotoedycja: Natalia Marszałek
Skład i łamanie: Wiedźma Morska
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna
00-807 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 96
KRS: 0000595068
Tel.: 22 576 25 00
Infolinia: 801 220 555
www.wsip.pl
Publikacja, którą nabyłeś, jest dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, abyś przestrzegał praw, jakie im przysługują. Jej zawartość możesz udostępnić
nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście znanym. Ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz jej fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie
zaznacz, czyje to dzieło. A kopiując jej część, rób to jedynie na użytek osobisty.
Szanujmy cudzą własność i prawo.
Więcej na www.legalnakultura.pl
Polska Izba Książki

Jesienny czarodziej
Ćwiczenia przed tekstem
1.
Określ nastrój zamieszczonych poniżej zdjęć.
2.
Napisz kilka zdań o tym, jak świat zmienia się jesienią.
15

Jesienny czarodziej
Tekst
Dagna Ślepowrońska
Jesienny czarodziej
Po rosie, po rosie, po wodzie
idzie jesienny czarodziej,
przez słotę i przez mgłę.
Brodę ma rudą, rudą,
szyję ma chudą, chudą.
W jednym oku ma uśmiech,
a w drugim oku ma łzę.
Kapustę w beczkach kwasi,
zwołuje sejmik ptasi,
w dmuchawiec zmienia mlecz.
Odchodzi tak, jak przyszedł,
w takt wiatru się kołysze
wtulony w chłód i w deszcz.
16

Jesienny czarodziej
Ćwiczenia do tekstu
1.
Opisz krajobraz przedstawiony w wierszu. Jakich kolorów można użyć,
aby go namalować? Pokoloruj odpowiednio liście.
• Czy ilustracja obok wiersza pasuje do jego nastroju?
2.
3.
4.
5.
Którędy idzie jesienny czarodziej? Podkreśl w wierszu fragment, który to wyjaśnia.
• Jak myślisz, dlaczego czarodziej wybrał taką drogę?
Narysuj na kartce z bloku jesiennego czarodzieja tak, aby jego wygląd był zgodny
z opisem w wierszu.
Jak sądzisz, dlaczego czarodziej ma w jednym oku uśmiech, a w drugim – łzę?
Na czym polegają czary jesiennego czarodzieja? Zapisz dwa przykłady podane
w wierszu.
1.
2.
• Co jeszcze mógłby wyczarować jesienny czarodziej? Wymyśl własny przykład
i opisz go w zeszycie.
6.
Podkreśl wszystkie dokończenia zdania zgodne z wierszem.
Jesienny czarodziej odchodzi:
z wiatrem.
we mgle.
w śniegu.
w deszczu.
w słońcu.
w chłodzie.
• Przeczytaj jeszcze raz ostatnią linijkę wiersza. Co mówi ona o czarodzieju?
17

Jesienny czarodziej
Ćwiczenia do tekstu
7.
8.
Kim / czym jest jesienny czarodziej i dlaczego został tak nazwany? Zapiszcie
odpowiedzi w zeszycie, a potem porównajcie je między sobą.
Jaki jest nastrój wiersza? Zapisz słowa, którymi można go określić.
9.
Wypisz z zakończeń wersów wszystkie pary wyrazów tworzących rymy.
1.
2.
3.
4.
5.
• Policz, ile jest wersów i par wyrazów tworzących rymy. Dlaczego nie wszystkie
wersy się rymują? Przepisz wers, który nie ma rymu, i dopisz do niego wymyślony
wers z rymem pasujący do treści wiersza.
18

Jesienny czarodziej
Ćwiczenia dodatkowe
1.
Ułóż bukiet z jesiennych liści. Kiedy już będzie gotowy, uzasadnij, że pomógł ci w tym
jesienny czarodziej.
2.
Wyobraź sobie innych czarodziejów: zimowego, wiosennego, letniego. Wymyśl,
na czym polegałyby ich czary.
19

Folder turystyczny
Ćwiczenia przed tekstem
Odpowiedz na pytania ankiety.
1. Ile masz wolnego czasu? Zaznacz jedną odpowiedź.
A. za mało B. w sam raz C. za dużo
2. Gdzie spędzasz wolny czas? Zaznacz właściwe odpowiedzi.
w domu
na boisku szkolnym
na podwórku
w lesie i na łące
w innych miejscach – napisz w jakich:
3. Jak często uprawiasz sport? Zaznacz jedną odpowiedź.
A. dwa–trzy razy w miesiącu B. raz w tygodniu
C. dwa razy w tygodniu i więcej D. nie mam wolnego czasu
4. Jakie sporty uprawiasz? Zaznacz właściwe odpowiedzi.
jazda na rowerze
bieganie
jazda na rolkach
jazda na deskorolce
pływanie
gra w piłkę nożną
inne – napisz jakie:
5. Z kim uprawiasz sport? Zaznacz właściwe odpowiedzi.
z rodzicami, z koleżankami i kolegami, z trenerem
z osobami z rodziny, na przykład z kuzynami, ciocią i wujkiem
z innymi osobami – napisz z kim:
• Policzcie, ile osób w klasie zaznaczyło poszczególne odpowiedzi na każde pytanie,
i przygotujcie zestawienie wyników pt. „Wolny czas i sport w naszej klasie”.
Zwróćcie uwagę na to, ile osób w waszej klasie uprawia jazdę na rowerze.
78

Folder turystyczny
Tekst
Folder turystyczny
Rowerem po puszczy
Wysokie wydmy i niedostępne bagna, malownicze wsie
i cmentarze z czasów wojny, prastare drzewa, które pamiętają
jeszcze przejeżdżające królewskie orszaki, łosie, rysie, a nawet
wilki – to wszystko możesz spotkać w Puszczy Kampinoskiej.
Położona niedaleko stolicy Polski, kryje w sobie wiele niespodzianek.
Aby odkryć je podczas pieszych wędrówek, potrzeba dużo czasu
i mocnych nóg. Szybciej zwiedzisz Kampinos na rowerze. Przez
puszczę prowadzi ponad 200 kilometrów specjalnie przygotowanych
szlaków rowerowych. Możesz wyruszyć na krótką przejażdżkę ścieżką
po płaskim terenie albo sprawdzić swoje siły na trasie trudniejszej,
wiodącej przez pagórki, piaszczyste wydmy i grząskie błoto.
Wybierz odpowiednią trasę
Niezależnie od tego, czy jesteś doświadczonym kolarzem,
czy dopiero zaczynasz swoją przygodę z rowerem, na pewno
znajdziesz coś dla siebie. Na mapie zaznaczono kilka tras,
które prowadzą do najciekawszych miejsc
w Puszczy Kampinoskiej i jej okolicach.
Przeczytaj informacje na temat każdej
z tras i wybierz odpowiadającą twoim
możliwościom.
79

Folder turystyczny
Tekst
A
Nazwa trasy:
Przyrodnicza
Czas przejazdu, długość trasy:
25 minut, 5 kilometrów
Początek i koniec trasy:
Górki–Granica
Poziom trudności:
łatwa
Opis: Trasa rozpoczyna się przy parkingu w Górkach. Po kilku minutach
jazdy możesz zatrzymać się, aby zwiedzić muzeum przyrodnicze.
Przed wejściem zobaczysz ogromny Dąb Leśniczego oraz przywiezioną
tu znad morza szczękę wieloryba. Dalej szlak prowadzi piaszczystą drogą
przez dorodny las. Wiosną możesz podziwiać tu piękne konwalie.
B
Nazwa trasy:
Chopinowska (czytaj: szopenowska)
Czas przejazdu, długość trasy:
45 minut, 10 kilometrów
Początek i koniec trasy:
Brochów–Żelazowa Wola
Poziom trudności:
średnio trudna
Opis: Trasa rozpoczyna się w malowniczej wsi, w której znajduje się
niezwykły kościół otoczony murem obronnym. W 1810 roku przyjął
w nim chrzest przyszły kompozytor Fryderyk Chopin (czytaj: szopen).
Za Brochowem przejedziesz przez tory czynnej kolejki wąskotorowej – uważaj
na pociąg! Żelazowa Wola to miejsce urodzin Chopina. W starym dworku
mieści się muzeum kompozytora, wokół możesz podziwiać piękny park.
W każdą letnią niedzielę odbywają się tu słynne koncerty fortepianowe.
C
Nazwa trasy:
Piaszczysta
Czas przejazdu, długość trasy:
30 minut, 8 kilometrów
Początek i koniec trasy:
Izabelin–Uroczysko Opaleń
Poziom trudności:
średnio trudna
Opis: Trasa prowadzi przez sosnowy las. Na polanie turystycznej Opaleń
znajdziesz miejsce na ognisko i wiaty, w których można schować się przed
deszczem lub słońcem. Uwaga! Ścieżki bywają piaszczyste, co utrudnia jazdę.
80

D
Nazwa trasy:
Historyczna
Czas przejazdu, długość trasy:
60 minut, 13 kilometrów
Początek i koniec trasy:
Piaski Królewskie–Tułowice
Poziom trudności:
trudna
Opis: Z leśnego parkingu wyruszysz szlakiem, przy którym 200 lat temu
istniała osada budników, czyli ludzi, którzy zajmowali się wyrębem lasu
i wypalaniem węgla drzewnego. Po przejechaniu mostka nad Kanałem
Kromnowskim dojedziesz do asfaltowej szosy zwanej Drogą Jagiełły.
Jej nazwa powstała w 1410 roku, kiedy wędrowały tędy wojska polskiego
króla Władysława Jagiełły zmierzające na bitwę pod Grunwaldem.
Górki
Brochów
Granica
25 minut
45 minut
Izabelin
30 minut
Uroczysko
Opaleń
Tulowice
60 minut
Piaski
Królewskie
Żelazowa Wola
A
B
C
D
!
Zadbaj o odpowiednie wyposażenie
Aby wyprawa była udana, przygotuj odpowiedni ekwipunek*.
Na trasie przydadzą ci się:
• strój „na cebulkę” – złożony
z kilku warstw, które możesz
założyć lub zdjąć w zależności
od pogody,
• kask rowerowy,
• kamizelka odblaskowa,
• apteczka,
* ekwipunek – tu: wyposażenie na wyprawę
** prowiant – zapas jedzenia
• prowiant** i bidon z wodą,
• środek przeciwko komarom
i kleszczom,
• mapa okolicy,
• pompka do roweru,
• komplet naprawczy
na wypadek przebicia dętki.
81

Folder turystyczny
Tekst
Przygotuj swój rower
Do drogi dobrze przygotowany
powinien być nie tylko rowerzysta,
lecz także jego pojazd. Sprawdź,
czy twój rower ma napompowane
koła, sprawne hamulce i odpowiednie
wyposażenie: światła tylne – ciągłe
lub migające czerwone i odblaskowe
czerwone, światła przednie –
ciągłe lub migające białe lub żółte,
działający dzwonek.
dzwonek
hamulec
Uwaga, światła przednie i tylne są potrzebne w czasie jazdy
po zmroku. Światło odblaskowe potrzebne jest także do jazdy w dzień.
Zachowaj bezpieczeństwo i szanuj środowisko*
światła
przednie
i tylne
Przed wycieczką zjedz
lekki posiłek.
W puszczy poruszaj się tylko
po wyznaczonych szlakach.
Pamiętaj, że na ścieżkach
pierwszeństwo zawsze
mają piesi.
Swoje śmieci zabierz ze sobą.
Wyrusz jak najwcześniej –
będziesz mieć więcej czasu,
aby wrócić przed zmrokiem.
Na wycieczkę wybierz się
pod opieką osoby dorosłej.
Przepisy są ustalane nie po to, aby utrudniać nam życie, ale po to,
by zachować przyrodę puszczy dla przyszłych pokoleń. Mieszkańcy
niewielu miast mogą cieszyć się z sąsiedztwa tak rozległego obszaru dzikiej
przyrody. Doceńmy to. Odwiedzane miejsca zostawmy w takim stanie,
w jakim byśmy chcieli je zastać.
* na podstawie „Kodeksu rowerzysty” Kampinoskiego Parku Narodowego
82

Folder turystyczny
Ćwiczenia do tekstu
1.
W pobliżu którego miasta leży Puszcza Kampinoska?
A. Gdańsk. B. Warszawa. C. Poznań. D. Kraków.
2.
Z części „Rowerem po puszczy” przepisz zdanie informujące, jakie atrakcje
turystyczne można zobaczyć w Puszczy Kampinoskiej.
3.
4.
Według jakiego porządku zostały w folderze przedstawione kolejne szlaki?
A. Według długości trasy.
B. Według czasu przejazdu.
C. Według nazw – alfabetycznie.
D. Według trudności trasy.
Zosia jest początkującą rowerzystką. Który
ze szlaków opisanych w tekście jej polecisz?
Dlaczego właśnie ten? Napisz krótkie
uzasadnienie swojej propozycji.
83

Folder turystyczny
Ćwiczenia do tekstu
5.
Wybierz na mapie trasę wycieczki rowerowej, na którą chcesz się wybrać z rodziną
lub przyjaciółmi. Uzasadnij swój wybór.
• Wymień atrakcje, które można zobaczyć na tym szlaku, gdy przemierza się go
latem.
6.
Janek wyrusza na letnią rowerową wycieczkę o godzinie ósmej rano i zamierza wrócić
przed południem. W co obowiązkowo musi być wyposażony jego rower?
7.
8.
9.
Spośród rzeczy wymienionych w części „Zadbaj o odpowiednie wyposażenie”
wybierz i podkreśl te, które zwiększają bezpieczeństwo rowerzysty na drodze.
Dlaczego posiłek jedzony przed wycieczką powinien być lekki?
Jak myślisz, komu i do czego potrzebny jest „Kodeks rowerzysty” Kampinoskiego
Parku Narodowego? Porozmawiajcie o tym w klasie.
84

Folder turystyczny
Ćwiczenia dodatkowe
1.
Zaplanuj ciekawą trasę rowerową w swojej okolicy.
Nazwa trasy:
Początek i koniec trasy:
Czas przejazdu, długość trasy:
Poziom trudności:
Opis:
• Porównajcie w klasie swoje propozycje. Możecie wybrać jedną trasę lub kilka
ciekawych pomysłów i pod opieką dorosłych pojechać na klasową wyprawę
rowerową.
2.
Przygotujcie w parach plakat reklamujący turystykę rowerową.
• Opracujcie hasło reklamowe, w którym wskażecie korzyści płynące z uczestnictwa
w wycieczkach rowerowych.
• Zaprojektujcie stronę graficzną plakatu, czyli zdjęcia, rysunki i inne elementy,
które sprawią, że reklama będzie bardziej atrakcyjna.
85

Obłoki
Ćwiczenia przed tekstem
1.
2.
Zorganizujcie wystawę zdjęć: najpierw przez kilka dni fotografujcie ciekawe chmury,
które zauważycie na niebie o różnych porach dnia, potem wydrukujcie zdjęcia
w dużym formacie i przyklejcie je na kolorowych kartkach z bloku technicznego.
Gotowe prace umieśćcie na specjalnej tablicy lub w wybranym miejscu.
• Obejrzyjcie wspólnie gotową wystawę. Komu udało się zrobić najciekawsze zdjęcia?
Czy kształty chmur na fotografiach coś wam przypominają?
Zapoznajcie się z różnymi rodzajami chmur.
Chmury pierzaste wyglądają
jak delikatne maźnięcie piórkiem.
Z takich chmur nigdy nie pada
deszcz, ale sygnalizują one zmianę
pogody. Może towarzyszyć im silny
wiatr.
Chmury kłębiasto-pierzaste składają
się z małych elementów w kształcie
ziaren, które mogą być ze sobą
połączone. Są zawsze bardzo przejrzyste.
Zapowiadają ochłodzenie.
Chmury kłębiaste często mają kształt
kopuł lub wież, a ich górna część może
przypominać kalafior. Oświetlone przez
słońce są przeważnie lśniąco białe.
Łączą się w zbite stadka i płyną po niebie
jak baranki. Zwiastują deszcz za kilka dni.
106

Potężne chmury kłębiaste
deszczowe, które wyglądają
jak góry, przynoszą bardzo
gwałtowne i silne porywy
wiatru, burzę lub sztorm.
Chmury warstwowe są często szare, ciemne i tak grube,
że całkowicie przesłaniają słońce. Przynoszą ciągłe,
długotrwałe i obfite opady deszczu lub śniegu.
• Spójrzcie na zdjęcia umieszczone na waszej wystawie. Czy potraficie podać nazwy
sfotografowanych chmur?
3.
Chmury kłębiaste często są nazywane obłokami. Poszukaj w internecie zdjęć
obłoków – wystarczy wpisać w wyszukiwarkę słowo obłoki, a następnie na górnym
pasku wybrać opcję „Grafika”.
• Z czym można skojarzyć obłoki, jeśli weźmie się pod uwagę ich kształty, kolory
i ruch? Uzupełnij mapę myśli.
obłoki
107

Obłoki
Tekst
Józef Ratajczak
Obłoki
Płyną w górze
niczym słomkowe kapelusze.
Kościelna je wieża przymierza.
Nie pasują – za duże.
Zegar ratuszowy
próżno nadstawia głowę.
Dachy domów
wyciągają szyje po kryjomu.
Dwa smukłe klony
daremnie rozwarły korony
i biegną zziajane na wzgórze.
Lecą tak obłoki
z ręki do ręki
w bardzo wysoki,
czysty błękit.
Płyną samotnie w górze
niczym słomkowe kapelusze.
Potem całą noc płaczą
aż do zorzy,
że nikt ich na głowę
nie włożył.
108

Obłoki
Ćwiczenia do tekstu
1.
2.
W drugiej linijce wiersza poeta użył słowa niczym. Jakim wyrazem można by
je zastąpić?
A. jak B. gdzie C. kiedy D. ponad
Po co zegar ratuszowy nadstawia głowę?
• W jaki sposób zegar może nadstawiać głowę?
Porozmawiajcie o tym w klasie.
3.
Dokończ zdanie – wpisz dwa wyrazy wybrane z ramki.
słomkowe • kuszące • przezroczyste • białe •
smukłe • wesołe • nieuchwytne
Z drugiej zwrotki wynika, że obłoki są
i .
4.
Jak myślisz, co może znaczyć, że obłoki lecą „z ręki do ręki”?
109

Obłoki
Ćwiczenia do tekstu
5.
6.
Dlaczego obłoki w wierszu płaczą w nocy?
A. Boją się ciemności.
B. Czują się bezużyteczne.
C. Są wyczerpane całodzienną wędrówką.
D. Współczują wieży, zegarowi, dachom i klonom.
Do czego autor wiersza porównał obłoki?
A. Do drzew. B. Do kapeluszy. C. Do ratuszowego. D. Do kościelnej
zegara.
wieży.
7.
8.
Czy wiersz mógłby mieć tytuł „Samotni wędrowcy”? Porozmawiajcie o tym w klasie.
W uzasadnieniach odwołujcie się do treści utworu.
O czym jest wiersz „Obłoki”?
A. O tęsknocie. B. O radości. C. O strachu. D. O przyjaźni.
110

Obłoki
Ćwiczenia dodatkowe
1.
Zilustruj wiersz „Obłoki” techniką foliowych witraży.
Technika: foliowe witraże
1. Weź biurową przezroczystą koszulkę na dokumenty.
2. Za pomocą farb plakatowych, temper lub grubych flamastrów
wykonaj ilustrację do wiersza.
3. Gdy farby wyschną, przyłóż lub przyklej koszulkę do szyby,
aby podziwiać niezwykłe kolory i grę światła na swojej pracy.
4. Porównaj wykonaną ilustrację z widokiem nieba za oknem.
• Porównajcie swoje prace w klasie.
2.
3.
Przeczytaj wiersz Juliana Tuwima „Dyzio Marzyciel”. Czy ten utwór ci się podoba?
Uzasadnij odpowiedź.
• Co łączy ten wiersz z wierszem „Obłoki”? Porozmawiajcie o tym w klasie.
Obłoki są tematem lubianym przez poetów. Jak myślisz dlaczego?
111

SPIS TREŚCI
Jesień
O mądrym słowiku – 3
Dobra cena – 9
Jesienny czarodziej – 15
Skąd się wzięło pismo – 20
Zima
Wielka solniczka – 28
Pies i słoń – 35
Gdyby… – 41
Mądrość – 46
Wiosna
W masce Zorro – 54
Snów dobrych życzenia – 61
Opowieść o mocarzu Michale – 67
Folder turystyczny – 78
Lato
Pieniądze – 86
Naukowiec na golasa, czyli co się dzieje,
gdy zanurzymy coś w wodzie – 99
Obłoki – 106

178328
[R-582-1]
wni
Akc
o
t
ł
ł
k
i
li
c
i
ł
i
ł
i
e
o
t
ł
ł
k
i
y
c
i
i
c
ł
i
Uwierz
w siebie!
Seria Kalejdoskop ucznia:
wspiera i rozwija umiejętności uczniów,
sprzyja osiąganiu sukcesów w szkole,
pomaga indywidualizować pracę na lekcji.
kalejdoskop
ucznia
kalejdoskop
ucznia
kalejdoskop
ucznia
Pisanie
klasa 3
Licze
czenie
klasa 3
Czyt
ytanie
klasa 3
24 : 6 + 3 = 7
C
k
kr
yj
y
m
ją mo
o sk
r
głębiny?
morskie
kryją Co
s
k e
gł
i
g ę
ł b
ę in
i y
n
y?
270 : 3 = 90 90
125
+ 362 487
kołysze
Woda koniki morskie.
o
Wod
y ko
k ł
ł s
y z
s e
ko
k
oni
n
iki
k
m
r
s
mo
sk
e
i .
k e
kalejdoskop
ucznia
kalejdoskop
ucznia
kalejdoskop
ucznia
Informatyka
klasa 3
Lekt
ktury
klasy 1–3 · część 1
Lekt
ktur
ry
klasy 1–3 · część 2
x
kalejdoskop
ucznia
Informatyka
klasa 3
y©Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spóka Akcyjna, Warszawa 2019
Szelest
e
Szel
e
les
o ko
k l
kolorowych liści
lor
i
o ow
kołysał
Wiatr Wia
n
o yc
y
k
ko
oły
li
c
l ś
ysa
s
ś i
c
ał
gałązki
Drobne
Drob
ga
g
ałą
zki
wypełnił ciszę.
horyzoncie
Na
gałęzie drzew.
g ł
ga
wyp
łęz
ę
pok
e n
y eł
ł i
dr
d
n ł
i ci
ze
z
i z
c s
ę
ew.
s ę.
pokryły się rosą.
o
krył
y
yz ho
h r
s
si
ię
y on
o
o
ą
nci
ros
.
ie
Kolorowe liście
Kol
r
o o
o ow
o e
i c
l ś
c e
ś i
Ptaki ułożyły się do snu na czubkach drzew.
Pt
P
tak
a
ki
uł
u
wid
ć
łoż
o
żył
y
ły
si
widać było białe pnie
i a
a
wir
był
i ow
y
ło
a y
o ał
n
s
ię
bia
na
d
ałe
i t
s
do
wie
r
sn
pni
wirowały na wietrze.
n
nu
n e
t ze.
cz
na
k
u ka
c ub
c
ach
ó .
brzóz
brzóz.
dr
e .
d zew
Szelest
e
Szel
e
les
i de
d l
delikatnych liści
l k
i
i a
k t
kołysał
Wiatr Wia
n
a n
t y
n c
y
k
ko
oły
li
c
l ś
ysa
s
ś i
ał
c
gałązki
Drobne
Drob
ga
g
ałą
zki
wypełnił ciszę.
horyzoncie
Na
gałęzie drzew.
g ł
ga
wyp
łęz
ę
pok
e n
y eł
ł i
dr
d
n ł
i ci
ze
z
i z
c s
ę
ew.
s ę.
pokryły się rosą.
o
krył
y
yzon ho
h r
s
si
ię
o
o
ą
nci
ros
.
ie
Powietrze wypełnił
Pow
o ie
i t
e r
t ze wyp
e n
n ł
eł
i
Ptaki ułożyły się do snu na czubkach drzew.
Pt
P
tak
a
ki
uł
u
wid
ć
łoż
o
żył
y
ły
si
widać było białe pnie
i a
a
a ac
zap
był
y
a h
ło
l ś
c le
n
s
ię
bia
ś y
e n
d
ałe
zi
ł
z ó
y h
s
do
ó .
zapach leśnych ziół.
nu
sn
n e
pni
n
cz
na
k
u ka
c ub
c
ach
ó .
brzóz
brzóz.
dr
d z
e .
zew
wsip.pl
sklep.wsip.pl
infolinia: 801 220 555
www.profilingua.pl