Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
szkolni<br />
<br />
klasa 3
<strong>Karty</strong> <strong>ćwiczeń</strong><br />
klasa 3 <strong>część</strong> 1
Autorzy: Ewa Schumacher, Irena Zarzycka, Kinga Preibisz-Wala (treści przyrodnicze),<br />
Aldona Danielewicz-Malinowska (treści muzyczne), Dorota Preus (Lekcje programowania)<br />
N<br />
– nalepki<br />
– wycinanka<br />
© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne<br />
Warszawa 2019<br />
Wydanie I (2019)<br />
– edukacja przyrodnicza<br />
– malarstwo<br />
ISBN 978-83-02-18117-7 (<strong>część</strong> <strong>1.</strong>)<br />
ISBN 978-83-02-18121-4 (całość)<br />
Opracowanie merytoryczne i redakcyjne: Agnieszka Więckowska (redaktor koordynator, redaktor merytoryczny)<br />
Konsultacje merytoryczno-dydaktyczne: Aneta Głuszniewska, Katarzyna Harmak, Sylwia Mroczek-Poniatowska<br />
Redakcja językowa: Anna Sikorska-Michalak, Rozalia Słodczyk<br />
Redakcja techniczna: Danuta Hutkowska<br />
Projekt I strony okładki: Joanna Plakiewicz<br />
Projekt graficzny: Joanna Plakiewicz<br />
Opracowanie graficzne: Agnieszka Siwczyk<br />
Opracowanie kartograficzne: Adrian Bergiel<br />
Fotoedycja: Natalia Marszałek<br />
Skład i łamanie: Studio Artix, Jacek Malik<br />
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna<br />
00-807 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 96<br />
KRS: 0000595068<br />
Tel.: 22 576 25 00<br />
Infolinia: 801 220 555<br />
www.wsip.pl<br />
Publikacja, którą nabyłeś, jest dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, abyś przestrzegał praw, jakie im przysługują. Jej zawartość możesz udostępnić<br />
nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście znanym. Ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz jej fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie<br />
zaznacz, czyje to dzieło. A kopiując jej <strong>część</strong>, rób to jedynie na użytek osobisty.<br />
Szanujmy cudzą własność i prawo.<br />
Więcej na www.legalnakultura.pl<br />
Polska Izba Książki
1<br />
Napisz po śladzie co drugą literę i odczytaj z tych liter hasło. Z pozostałych liter<br />
odczytaj drugie hasło. Zapisz oba hasła.<br />
2<br />
Wyjaśnij, co oznaczają słowa: „zrobiło mi się trochę nieswojo”. Otocz pętlami<br />
wyrazy pasujące do tej wypowiedzi.<br />
radość<br />
obawa<br />
spokój<br />
stres<br />
lęk<br />
niepokój<br />
zdenerwowanie<br />
opanowanie luz<br />
niepewność<br />
cierpliwość<br />
• Odszukaj w tekście z pamiętnika ze s. 4 w podręczniku i przeczytaj,<br />
co powiedziała mama. Zapisz jej wypowiedź w zeszycie i powiedz, czy<br />
to uspokoiło chłopca. Uzasadnij swoją opinię odpowiednim fragmentem tekstu.<br />
3<br />
Przeczytaj związki frazeologiczne. Podkreśl ten, który wystąpił w tekście<br />
z pamiętnika. Wyjaśnij go. Połącz pozostałe powiedzenia z ich objaśnieniami.<br />
Rusz głową!<br />
Ma głowę nie od parady.<br />
Głowa do góry!<br />
Głowa mi puchnie.<br />
Znajdzie wyjście z każdej,<br />
nawet najtrudniejszej sytuacji.<br />
Pomyśl, zastanów się!<br />
Mam bardzo dużo problemów,<br />
spraw do załatwienia.<br />
<strong>1.</strong> PAKUJEMY TORNISTRY<br />
3
4<br />
Odszukaj w diagramie ukryte w poziomych rzędach nazwy rzeczy, które pakuje się<br />
do tornistra. Pokoloruj je i napisz w kolejności alfabetycznej.<br />
K R E D K I T R<br />
Z E K L E J C I<br />
Z E S Z Y T O K<br />
L P I Ó R N I K<br />
L I N I J K A A<br />
B L O K S I S T<br />
A K S I Ą Ż K I<br />
• Z pozostałych liter odczytaj wyraz. Napisz zdanie z tym wyrazem.<br />
5<br />
Uzupełnij fragmenty alfabetu odpowiednimi literami.<br />
ą<br />
ć<br />
f<br />
i<br />
ń<br />
ó<br />
ś<br />
w<br />
4<br />
<strong>1.</strong> PAKUJEMY TORNISTRY
1<br />
Połącz liniami pasujące do siebie części informacji o szkielecie<br />
człowieka. Przeczytaj powstały tekst.<br />
Szkielet<br />
utrzymuje<br />
ochrania<br />
umożliwia<br />
składa się<br />
nadaje<br />
ważne narządy.<br />
ciału kształt.<br />
z 206 kości.<br />
poruszanie się.<br />
ciało w pionie.<br />
• Po który tom encyklopedii sięgniesz, aby znaleźć hasło szkielet?<br />
Wpisz w okienko odpowiedni numer tomu.<br />
A – F<br />
I<br />
G – M<br />
II<br />
N – P<br />
III<br />
R – Ż<br />
IV<br />
2<br />
Ułóż pytania do podanych odpowiedzi. Skorzystaj z informacji zawartych<br />
w tekście ze s. 7 w podręczniku.<br />
Trzeba zwracać uwagę na postawę ciała.<br />
Należy pamiętać o rozgrzewce.<br />
Powinno się stosować dietę bogatą w wapń i witaminę D.<br />
2. ZDROWY KRĘGOSŁUP<br />
5
3<br />
Zaznacz zdjęcia, na których pokazane dzieci dbają o swój kręgosłup.<br />
4<br />
Podpisz wskazane na rysunku<br />
elementy szkieletu ludzkiego.<br />
5<br />
Połącz liniami zdjęcia zwierząt i ich szkieletów.<br />
• Dopisz słowo ukryte w rebusie i przeczytaj informację.<br />
słup<br />
o<br />
Ssaki, ptaki, gady, płazy<br />
i ryby mają kręgosłup.<br />
To .<br />
6 2. ZDROWY KRĘGOSŁUP
1<br />
Na podstawie tekstu ze s. 8 w podręczniku ułóż zdania<br />
z rozsypanych wyrazów.<br />
<strong>1.</strong> do zdjęcia! Szykujcie się<br />
2. kto przy kim Szybko stoi. zdecydowaliśmy,<br />
Ćwicz czytanie<br />
3. napis pod tabliczką klasy? A jaki z numerem zamieścić<br />
• Wpisz w okienka odpowiednie numery napisanych zdań.<br />
zdanie oznajmujące zdanie pytające zdanie rozkazujące<br />
2<br />
Na podstawie tekstu Pamiątkowa fotografia napisz parami imiona dzieci, które<br />
ustawiły się do zdjęcia.<br />
3<br />
Podkreśl szereg imion zapisanych w kolejności alfabetycznej.<br />
Piotrek, Kostek, Ania, Zuzia, Lucynka, Staś, Ela, Jadzia<br />
Ania, Ela, Jadzia, Lucynka, Zuzia, Kostek, Piotrek, Staś<br />
Ania, Ela, Jadzia, Kostek, Lucynka, Piotrek, Staś, Zuzia<br />
3. SZKOLNI PRZYJACIELE<br />
7
To znaczy, że wiedza i umiejętności, które zdobywamy<br />
w dzieciństwie, są potrzebne w dorosłym życiu.<br />
Przysłowia uczą, przestrzegają,<br />
zakazują, a także wyśmiewają wady.<br />
Nazywa się je mądrością narodów.<br />
3<br />
Dokończ przysłowie odpowiednim fragmentem z ramki.<br />
Przeczytaj w lusterku znaczenie tego przysłowia.<br />
Jan nie będzie umiał • nie będzie żałował • nie będą mu zazdrościć<br />
Czego Jaś się nie nauczy, tego .<br />
4<br />
Uzupełnij dialog zdaniami z opowiadania.<br />
Przeczytajcie uzupełniony dialog z podziałem na role.<br />
Marcel: Dlaczego muszę iść do szkoły?<br />
Mama: .<br />
Marcel: Ale ja jestem rycerzem!<br />
Mama:<br />
Marcel: Czy mogę zostać w domu?<br />
Mama:<br />
Marcel: Widziałem. We śnie.<br />
12 5. JAK RYCERZE
1<br />
Połącz sylaby na cegłach w wyrazy i ułóż z nich nazwę pomnika. Zapisz ją.<br />
mnik<br />
Ma<br />
łe<br />
po<br />
wstań<br />
ca<br />
go<br />
Po<br />
2<br />
Przyjrzyj się pomnikowi. Przeczytaj zdania. Podkreśl<br />
prawdziwe informacje i przepisz je do zeszytu.<br />
3<br />
To mały powstaniec warszawski.<br />
To dorosły żołnierz Wojska Polskiego.<br />
Na nogach ma krótkie buty do kostek.<br />
Wojskowe buty sięgają mu do kolan.<br />
Na hełmie widać znak orła.<br />
Na płaszczu widać znak orła.<br />
Ma za duże mundur i hełm.<br />
Ma dopasowane mundur i hełm.<br />
W rękach trzyma tarczę.<br />
W rękach trzyma broń.<br />
Na podstawie tekstu z pamiętnika ze s. 14 w podręczniku<br />
zapisz pełnymi zdaniami odpowiedzi na pytania.<br />
Kim była prababcia Ela?<br />
Czym jest powstańcza opaska prababci?<br />
6. WALCZĄCA WARSZAWA<br />
13
1<br />
Wypełnij diagram. Skorzystaj z informacji ze s. 22–23 w podręczniku. Odczytaj<br />
hasło i uzupełnij nim zdanie.<br />
1<br />
2<br />
5<br />
3<br />
4<br />
<strong>1.</strong> Stolica Polski.<br />
2. Piaszczyste wysepki<br />
na rzece.<br />
3. Rudzielec zwany<br />
chytruskiem.<br />
4. Podmokłe, gęste lasy<br />
nadrzeczne.<br />
5. Ulica biegnąca nad<br />
brzegiem rzeki.<br />
jest najdłuższą rzeką w Polsce.<br />
2<br />
W każdym szeregu otocz pętlą wyraz, który nie pasuje do pozostałych.<br />
Ułóż i napisz w zeszycie jedno zdanie z tymi trzema wyrazami.<br />
długa, dłuższa, najdłuższa, swobodnie<br />
rzeka, płynie, rzeczka, dorzecze<br />
Wisła, mewa, rybitwa, kormoran<br />
3<br />
Wpisz w nazwy miast litery oznaczające samogłoski. Przeczytaj uzupełnioną<br />
notatkę. Przepisz ją do zeszytu. Zwróć uwagę na pisownię nazw wielką literą.<br />
Wisła ma źródło na stokach Baraniej Góry w Beskidzie Śląskim.<br />
Płynie przez: Kr k w, S nd mi rz, W rsz w ,<br />
Pł ck, T r ń, Gd ńsk. Uchodzi do Morza Bałtyckiego.<br />
20 10. NAD WISŁĄ W WARSZAWIE
4<br />
Przyjrzyj się zdjęciom rzek. Podpisz zdjęcie, które przedstawia Wisłę. Uzasadnij<br />
swój wybór.<br />
• Podpisz pozostałe zdjęcia rzek, jeśli wiesz, że nad Amazonką rosną gęste lasy,<br />
a Nil przepływa przez pustynię.<br />
5<br />
Rozpoznaj ptaki, które usiadły na piaszczystej ławicy,<br />
i je policz. Liczbę ptaków każdego gatunku wpisz przy<br />
właściwych zdjęciach i pokoloruj odpowiednio ptaki.<br />
mewa śmieszka<br />
czapla siwa<br />
kormoran<br />
kaczka krzyżówka<br />
21
1<br />
Z rozsypanych liter ułóż nazwy wybranych miejsc przedstawionych na zdjęciach<br />
na s. 30–31 w podręczniku. Zapisz te nazwy.<br />
Podaleis<br />
tuSdye<br />
zaMszowe<br />
2<br />
Połącz liniami pasujące fragmenty zdań. Całe zdania przepisz do zeszytu.<br />
Na północy naszego kraju<br />
W Polsce znajduje się<br />
Wzdłuż południowej granicy<br />
są naturalnymi krajobrazami Polski.<br />
leżą morskie wybrzeża i kraina jezior.<br />
wiele terenów uprawnych.<br />
Lasy, łąki, bagna i szerokie doliny rzek<br />
ciągną się góry.<br />
3<br />
Przeczytaj pozdrowienia zapisane na pocztówkach. Każdą pocztówkę połącz<br />
strzałką z jej odwrotną stroną.<br />
Ustka<br />
Kochana Mamo!<br />
Bawimy się w piasku<br />
i skaczemy na falach! Sz.P.<br />
Całujemy!<br />
Staś i Tata<br />
Droga Pani Tereso!<br />
Pozdrawiamy<br />
serdecznie<br />
z górskich szlaków!<br />
Kowalscy<br />
Mazury<br />
Aniu!<br />
Pływanie żaglówką<br />
to wspaniały sport,<br />
ale nie mogę<br />
się doczekać,<br />
kiedy przyjedziesz.<br />
Janek<br />
Bieszczady<br />
Sz.P.<br />
Anna Ołkowska<br />
ul. Kolista 12<br />
43-450 Ustroń<br />
28 X. 14. XXXX POCZTÓWKI Z RÓŻNYCH STRON POLSKI
4<br />
Na podstawie legendy ze s. 33 w podręczniku wypełnij diagram. Pokoloruj<br />
okienka z literą u. Z oznaczonych pól odczytaj hasło. Uzupełnij tym wyrazem<br />
informację.<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7<br />
<strong>1.</strong> Dla króla.<br />
2. Poczęstunek (jaki?).<br />
3. Bogumił to ..... cukiernika.<br />
4. Rodzinne miasto Bogumiła.<br />
5. Pod nim pszczoła.<br />
6. Owad Bogumiłowi ..... .<br />
7. I szepce mu na ..... .<br />
to symbol Torunia.<br />
5<br />
Odszukaj w tekście legendy pięć czasowników z zakończeniem -uje. Zapisz je<br />
dookoła obrazka.<br />
-uje<br />
29
Lekcje programowania<br />
1<br />
Witaj po wakacjach! Stęskniłem się. Ciekaw jestem<br />
twoich wspaniałych przygód i zwiedzonych miejsc.<br />
Do Gabrysi przyjechały na wakacje dzieci z innych krajów i razem z nią<br />
podziwiały różne polskie krajobrazy. Przejdź po mapie zgodnie z podanymi<br />
programami, a dowiesz się, gdzie było każde z nich. Zacznij od czerwonej strzałki.<br />
Pamiętaj, że skręt wykonujesz w miejscu. Wybierz z ramki nazwy krajobrazów,<br />
dostosuj ich formę i dokończ nimi zdania.<br />
krajobraz nadmorski • pojezierze • krajobraz nizinny •<br />
krajobraz wyżynny • krajobraz górski<br />
idź do przodu<br />
skręć w prawo<br />
skręć w lewo<br />
4 1 4<br />
Gabrysia podziwiała<br />
30<br />
14. POCZTÓWKI Z RÓŻNYCH STRON POLSKI
Katrin zachwycała się<br />
2<br />
6 1 5<br />
6 1 2 1 3<br />
5 1 2 1 3 1<br />
John podczas jazdy konno oglądał<br />
André spędził czas, pływając<br />
żaglówką na<br />
Pokoloruj mapę Polski zgodnie z zakodowanymi informacjami. Każda liczba<br />
określa, ile pól w rzędzie należy pokolorować i jakim kolorem. Pamiętaj,<br />
żeby liczyć od lewej strony.<br />
3<br />
5 1 6<br />
6 1 3 2 1<br />
5 1 7<br />
5 3 5<br />
8 1 3<br />
9 2 2<br />
10 1 2<br />
3 6 1 2<br />
5 3 2 2<br />
3 3 1 4<br />
3 1 4<br />
6<br />
2<br />
krajobrazy:<br />
nadmorski<br />
pojezierzy<br />
nizinny<br />
wyżynny<br />
górski<br />
Lekcje programowania<br />
• Dowiedz się, dlaczego kolory na mapie Polski są rozmieszczone w taki sposób.<br />
Co oznacza każdy z tych kolorów?<br />
• Dorysuj strzałkę od każdej nazwy krajobrazu do odpowiedniego koloru na mapie.<br />
31
Ćwicz czytanie<br />
2<br />
Dokończ zdania słowami z wiersza ze s. 43 w podręczniku. Przeczytaj<br />
uzupełniony tekst z odpowiednią intonacją.<br />
Krysia ma<br />
Koleżanki szepczą w kątach:<br />
• Odszukaj w tekście wiersza i przeczytaj informację o tym, jak czuła się Krysia,<br />
gdy słyszała szepty koleżanek. Pokoloruj szarą kredką kształty z wyrazami,<br />
którymi można nazwać uczucia Krysi.<br />
smutek<br />
zadowolenie<br />
frasunek<br />
radość<br />
szczęście<br />
przykrość<br />
przygnębienie<br />
strapienie<br />
3<br />
Połącz liniami odpowiednie fragmenty powiedzeń. Wyjaśnij ich znaczenie.<br />
zrobił się blady<br />
jak burak<br />
jak papier<br />
jak ściana<br />
poczerwieniała<br />
jak pomidor<br />
40<br />
18. KAŻDY MA MOC W SOBIE
4<br />
Uzupełnij zdania wyrazami z ó według legendy ze s. 45 w podręczniku.<br />
Przeczytaj uzupełniony tekst i powiedz, co się dalej zdarzyło.<br />
Dziadek wiózł drewnianą . Spotkał chłopca<br />
z gołą i buzią w . Dziadek<br />
chłopcu. Opowiedział mu krótko o czarodziejskim<br />
młynku. Gdy przyszedł<br />
młynek.<br />
słońca, chłopiec<br />
z młynka wypłynęła<br />
aż na .<br />
5<br />
Podkreśl odpowiednimi kolorami wyrazy. Niektóre możesz podkreślić dwa razy.<br />
ó wymienne na o ó wymienne na e ó wymienne na a<br />
dwójka<br />
piórko<br />
wrócił<br />
powtórzył<br />
strój<br />
mrówka<br />
szóstka<br />
niósł<br />
obrócił<br />
• Wybierz po jednym wyrazie z każdej grupy. Ułóż z tymi wyrazami zdania<br />
i napisz je w zeszycie.<br />
6<br />
Wpisz litery z łódek w odpowiednie okienka. Odczytaj wyrazy.<br />
-ój -óg -ka<br />
trój sł pier m twar pok<br />
ściół<br />
41
Powtarzam<br />
2<br />
Przeczytaj zdania i podkreśl w nich skróty. Obok napisz ich rozwinięcie.<br />
Mam w domu wiele pomocnych<br />
książek, m.in. słowniki.<br />
Lubię lody owocowe, np. truskawkowe,<br />
malinowe, gruszkowe.<br />
Wykonałam już ćw. 5 na s. 105<br />
w kartach <strong>ćwiczeń</strong>.<br />
3<br />
Wstaw brakujące litery b lub d. Przeczytaj utworzone wyrazy.<br />
alsam ata ce ula lawen a awełna<br />
han el ho owla azar ho y ach<br />
• Przeczytaj wyraz od prawej do lewej i uzupełnij nim zdanie w odpowiedniej formie.<br />
e n o z c y ż o p a z<br />
Te wyrazy są wyrazami<br />
z innych języków.<br />
4<br />
Przeczytaj tekst i zapisz pod obrazkami odpowiednie imiona dzieci.<br />
Na wycieczce dzieci zobaczyły czerwony grzyb. Janek narysował go<br />
w zeszycie. Kasia poszukała o nim informacji w atlasie grzybów.<br />
Józek przyglądał mu się przez lupę, a Anię zainteresowały drzewa,<br />
pod którymi rosną takie grzyby.<br />
90<br />
X. 40. XXXX JESIENNE WYPRAWY
1<br />
Dokończ pisanie nut oznaczających dźwięk si.<br />
Muzyka<br />
2<br />
Uzupełnij na pięciolinii zapis nutowy tak, aby przedstawiał gamę. Wpisz<br />
w okienka odpowiednie nazwy dźwięków.<br />
3<br />
4<br />
Po wysłuchaniu gamy zaprezentowanej przez nauczyciela pokoloruj ramkę<br />
z informacją o jej kierunku.<br />
Połącz nazwy dzwięków gamy od najwyższego do najniższego.<br />
si<br />
1<br />
2<br />
do 2 do 1<br />
mi fa sol la do 2<br />
w górę<br />
w dół<br />
w górę<br />
w dół<br />
la<br />
sol<br />
fa<br />
re<br />
mi<br />
DŹWIĘK SI. GAMA<br />
91
Spis treści<br />
TYDZIEŃ <strong>1.</strong> PIERWSZY DZWONEK<br />
W TRZECIEJ KLASIE<br />
<strong>1.</strong> Pakujemy tornistry .................. 3<br />
2. Zdrowy kręgosłup ................... 5<br />
3. <strong>Szkolni</strong> przyjaciele ................... 7<br />
4. Cykl wychowawczy –<br />
Głowa do góry ........................ 9<br />
5. Jak rycerze ............................ 11<br />
TYDZIEŃ 2. WOJNA OCZAMI DZIECKA<br />
6. Walcząca Warszawa ................ 13<br />
7. Asiunia ................................ 15<br />
8. Bo jest wojna… . ..................... 16<br />
9. Syrena nad Wisłą . ................... 18<br />
10. Nad Wisłą w Warszawie ........... 20<br />
TYDZIEŃ 3. Z WAKACYJNYCH SZLAKÓW<br />
1<strong>1.</strong> Jak przedłużyć wakacje ............ 22<br />
12. Wakacje na mapie . .................. 24<br />
13. Listy z wakacji ....................... 26<br />
14. Pocztówki z różnych stron<br />
Polski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28<br />
15. Jesienne porządki ................... 32<br />
TYDZIEŃ 4. NA DOBRY POCZĄTEK<br />
16. W zespole siła . ....................... 34<br />
Uczeń w krzywym<br />
zwierciadle . ........................... 36<br />
17. Nasze zainteresowania ............. 37<br />
18. Każdy ma moc w sobie ............ 39<br />
19. Dbamy o własne<br />
bezpieczeństwo ...................... 42<br />
20. Zasady ruchu drogowego .......... 44<br />
TYDZIEŃ 5. JAK SIĘ UCZYĆ<br />
2<strong>1.</strong> Zapamiętujemy informacje ....... 46<br />
22. Sposoby uczenia się ................ 48<br />
23. Do czego wykorzystujemy<br />
internet? . .............................. 50<br />
24. Cykl wychowawczy –<br />
Po co to wszystko? .................. 52<br />
25. Jak się uczą zwierzęta .............. 54<br />
TYDZIEŃ 6. SZTUKA POROZUMIEWANIA SIĘ<br />
26. Od listu do Skype’a ................. 56<br />
27. Zasady dobrej komunikacji . ...... 58<br />
28. Obce słowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60<br />
29. Język znaków . ........................ 62<br />
30. Sygnały u zwierząt ................... 64<br />
TYDZIEŃ 7. TO I OWO O SZKOLE<br />
3<strong>1.</strong> Kiedy wymyślono szkołę .......... 66<br />
32. W Akademii pana Kleksa ......... 69<br />
33. <strong>Szkolni</strong> koledzy Adasia<br />
Niezgódki ............................. 71<br />
34. Szkoła dzieci z Bullerbyn . ......... 73<br />
35. Lekcje w terenie ..................... 75<br />
TYDZIEŃ 8. UROKI POLSKIEJ JESIENI<br />
36. Jesień w malarstwie . ................ 77<br />
37. Strofy o jesieni ....................... 80<br />
38. Jesienne stworki ..................... 83<br />
39. Grzybobranie . ....................... 87<br />
40. Jesienne wyprawy .................... 89<br />
Muzyka ........................................91<br />
Słowa piosenek . ..............................94<br />
Wycinanka ...................................101
Źródła ilustracji i fotografii<br />
Okładka: (elementy dorysowane) Joanna Plakiewicz, (fot. dziewczynka wyskakująca z papieru) Yuganov Konstantin/Shutterstock.com,<br />
(fot. dziewczynka z przyborami do malowania) Max Topchii/Shutterstock.com, (fot. podłoga) cristovao/<br />
Shutterstock.com, (fot. ściana) Koksharov Dmitry/Shutterstock.com<br />
Ilustracje: s. 3, 24 (główki dzieci) Aleksandra Woldańska-Płocińska; s. 4, 35, 39 (sketchnotka) Ewa Olejnik-Rakowska; s. 7<br />
(dziewczynka i chłopiec) Wojciech Stachyra; s. 9 (Bruno i Marta) Artur Gulewicz; s. 11 (rycerz) Magdalena Babińska; s. 12,<br />
14, 43, 47, 67 (postaci dzieci do dymków) Ewa Olejnik-Rakowska; s. 15 (ilustracja z książki Asiunia) Maciej Szymanowicz;<br />
s. 21 (ptaki na ławicy) Daria Brzezińska; s. 23 (rzeka) Natalia Tilszner; s. 24 (mapa turystyczna) Marta Kitka; s. 29 (toruńskie<br />
pierniki, pszczoła) Paulina Radziejewska; s. 30 (mapa Polski) Marta Kitka; s. 30–31 (dzieci) Marta Kitka; s. 33 (drzewa)<br />
Marianna Sztyma; s. 35 (mucha, mysz) Daniel de Latour; s. 36 (ilustracje do powiedzeń) Tomasz Minkiewicz; s. 38 (przyjaciele,<br />
wyścig) Tomasz Minkiewicz; s. 42 (bezpieczeństwo) Magdalena Babińska; s. 44 (dziewczynka) Wojciech Stachyra;<br />
s. 45 (odznaki) Agnieszka Siwczyk; s. 46 (zestaw komputerowy) Tomasz Minkiewicz; s. 47 (korona, głowa) Aleksandra<br />
Woldańska-Płocińska; s. 48 (oko, ucho) Natalia Tilszner, (chłopiec) Magdalena Babińska; s. 51 (ryba w sieci) Przemysław<br />
Surma; s. 58 (rysunki do szyfrowanki) Aleksandra Woldańska-Płocińska; s. 59 (lokomotywa) Jaga Słowińska; s. 60 (dzieci)<br />
Tomasz Kozłowski; s. 63 (ilustracje do historyjki obrazkowej) Aleksandra Krzanowska-Wrzecion; s. 64 (konturowe zwierzęta)<br />
Marta Kitka; s. 66 (szkoła) Agnieszka Siwczyk; s. 68 (szewc i smok) Ewa Olejnik-Rakowska; s. 69 (pan Kleks) Magdalena<br />
Babińska; s. 71 (uczniowie Akademii pana Kleksa) Magdalena Babińska; s. 72 (Alojzy, Adaś, dziewczynka) Magdalena<br />
Babińska; s. 78 (słowniki) Ewa Olejnik-Rakowska; s. 79 (pole) Tomasz Kozłowski; s. 80 (jesień) Monika Pollak; s. 86<br />
(labirynt) Magdalena Babińska; s. 90 (prace dzieci) Magdalena Babińska; s. 94–97 (ilustracje do piosenek) Marcin Surma<br />
Fotografie: s. 3 (chłopiec) Solarisys/Shutterstock.com; s. 4 (kredki świecowe) George Filyagin/Shutterstock.com; s. 5<br />
(szkielet człowieka) Sebastian Kaulitzki/Shutterstock.com, (półka) khanisorn/Shutterstock.com; s. 6 (chłopiec z plecakiem<br />
na jednym ramieniu) Alfa Photostudio/Shutterstock.com, (chłopiec z dobrze założonym plecakiem, chłopiec w ławce,<br />
dziewczynka z plecakiem) Africa Studio/Shutterstock.com; s. 6 (szkielet człowieka) 3drenderings/Shutterstock.com,<br />
(szkielet kury) miha de/Shutterstock.com, (szkielet ryby) Suphatthra olovedog/Shutterstock.com, (szkielet psa) Puwadol<br />
Jaturawutthichai/Alamy Stock Photo/BE&W, (kura) Galyna Syngaievska/Shutterstock.com, (ryba) Karen Sarkisov/Shutterstock.com,<br />
(pies) Ermolaev Alexander/Shutterstock.com, (kręgosłup) Natykach Nataliia/Shutterstock.com, (owce) Eric<br />
Isselee/Shutterstock.com; s. 7 (fotograf) Ebtikar/Shutterstock.com; s. 8 (książki) aklionka/Shutterstock.com, (chłopiec) Celig/Shutterstock.com,<br />
(szal) Studio KIWI/Shutterstock.com, (nurek) OSTILL is Franck Camhi/Shutterstock.com, (kod kreskowy)<br />
dzphotogallery/Shutterstock.com, (ręczniki) timquo/Shutterstock.com; s. 11 (dziewczynka) ShotPrime Studio/<br />
Shutterstock.com; s. 12 (rycerz) Max Topchii/Shutterstock.com; s. 13 (cegły) xpixel/Shutterstock.com, (karteczka) Suradech<br />
Prapairat/Shutterstock.com, (pomnik Małego Powstańca w Warszawie) meunierd/Shutterstock.com; s. 18 (klocki)<br />
Chones/Shutterstock.com, (syrenka) Natasha_Chetkova/Shutterstock.com; s. 19 (pomnik Syrenki na Starym Mieście<br />
w Warszawie) InnerVisionPRO/Shutterstock.com; s. 20 (Wisła) itsmejust/Shutterstock.com, (rybitwa) kojihirano/Shutterstock.com,<br />
(kormoran) Eric Isselee/Shutterstock.com; s. 21 (Nil) eos_gw3/Shutterstock.com, (Amazonka) Vitaly Titov/<br />
Shutterstock.com, (Wisła) Sirbartolini/Dreamstime.com, (mewa śmieszka) Richard Constantinoff/Shutterstock.com, (czapla<br />
siwa) Cristina Annibali/Shutterstock.com, (kormoran) Gerald Marella/Shutterstock.com, (kaczka krzyżówka) Zocchi<br />
Roberto/Shutterstock.com; s. (bursztyn) humbak/Shutterstock.com, (muszla) Palokha Tetiana/Shutterstock.com, (bursztyn)<br />
Best_photo_studio/Shutterstock.com, (pocztówka) Andrey Starostin/Shutterstock.com; s. 23 (paczka listów) windu/<br />
Shutterstock.com, (szarfa) Mariya Stupak/Shutterstock.com; s. 26 (dziewczynka) Svitlana-ua/Shutterstock.com, (kartka)<br />
Aleshin_Aleksei/Shutterstock.com; s. 27 (listy) Anteromite/Shutterstock.com, (poczta) Mirco Vacca/Shutterstock.com,<br />
(samochód pocztowy) Mirco Vacca/Shutterstock.com, (poczta mejlowa) oatawa/Shutterstock.com; s. 28 (Mazury) ArtMediaFactory/Shutterstock.com,<br />
(Bieszczady) Gospodarek Mikolaj/Shutterstock.com, (Ustka) Sandra Huber/Shutterstock.com,<br />
(kartka pocztowa) THPStock/Shutterstock.com, (znaczki: latarnia morska i żaglówka) Woodhouse/Shutterstock.com;<br />
s. 29 (garnuszek miodu) Arizzona Design/Shutterstock.com; s. 30 (robot) Alena Razumova/Shutterstock.com;<br />
s. 32 (chłopiec z książką) Bienchen-s/Shutterstock.com, (telefony) urbanbuzz/Shutterstock.com; s. 34 (maska) Maya Kruchankova/Shutterstock.com,<br />
(telefon) Skylines/Shutterstock.com, (mur) Silo/Shutterstock.com; s. 35 (chłopiec) Kiselev<br />
Andrey Valerevich/Shutterstock.com; s. 36 (chłopiec z budzikiem) Mihail Degteariov/Shutterstock.com; s. 37 (kolorowe<br />
plamy) Velazquez77/Shutterstock.com; s. 38 (szarfa) Kanate/Shutterstock.com; s. 39 (latawce) wannapa kaewluan/Shutterstock.com;<br />
s. 40 (kredka) oksana2010/Shutterstock.com, (blady chłopiec) Cookie Studio/Shutterstock.com, (rumiana<br />
dziewczynka) Nikolai Moiseenko/Shutterstock.com, (burak) images72/Shutterstock.com, (ściana) Vladitto/Shutterstock.com;<br />
s. 41 (sól) Daria Ustiugova/Shutterstock.com, (młynek) Ekaterina Koroleva/Shutterstock.com, (łódka) Oksana<br />
Volina/Shutterstock.com; s. 42 (znaki drogowe) reprodukcja; s. 43 (wykrzyknik i pytajnik) SWEviL/Shutterstock.com; s. 44<br />
(papier) I FOOTAGE/Shutterstock.com, (znak drogowy) reprodukcja; s. 45 (mapa Polski) Schwabenblitz/Shutterstock.com;
s. 46 (sejf) BadBrother/Shutterstock.com; s. 47 (mózg) rahulrao3dartist/Shutterstock.com; s. 52 (zielona kredka) Nirdesha<br />
Munasinghe/Shutterstock.com, (książka) Peshkova/Shutterstock.com; s. 53 (chłopiec) Valua Vitaly/Shutterstock.com; s. 54<br />
(wilki) Bildagentur Zoonar GmbH/Shutterstock.com, (niedźwiedzie) Erik Mandre/Shutterstock.com, (pies i jeż) Photo-<br />
-SD/Shutterstock.com, (ośmiornica) Olga Visavi/Shutterstock.com; s. 55 (mężczyzna z psem przewodnikiem) Ljupco<br />
Smokovski/Shutterstock.com, (aportowanie) Lioneska/Shutterstock.com, (pies przewodnik) Belish/Shutterstock.com;<br />
s. 56 (Skype) Gladskikh Tatiana/Shutterstock.com, (list) Stella Photography/Shutterstock.com, (SMS) Alinute Silzeviciute/<br />
Shutterstock.com; s. 57 (pomidor) Tim UR/Shutterstock.com, (sałata) Gavran333/Shutterstock.com, (dywan) Simon Bratt/<br />
Shutterstock.com, (pizza) Seregam/Shutterstock.com; s. 58 (kolorowe karteczki) Brovko Serhii/Shutterstock.com, (ołówek<br />
z sudoku) liza1979/Shutterstock.com; s. 61 (apartament) Tartila/Shutterstock.com, (tulipan) Aliaksei_7799/Shutterstock.com,<br />
(malarz) Puslatronik/Shutterstock.com, (stoper) Art Alex/Shutterstock.com, (fontanna) Lano4ka/Shutterstock.com,<br />
(szparagi) mything/Shutterstock.com, (pierścionek) Rvector/Shutterstock.com, (rękawica bokserska) VectorsMarket/Shutterstock.com,<br />
(szafa) HappyPictures/Shutterstock.com, (fartuch) VectorPlotnikoff/Shutterstock.com, (kort)<br />
Studio_G/Shutterstock.com, (rynna) FishDesigns/Shutterstock.com, (sowa) Phant/Shutterstock.com, (owce) Eric Isselee/<br />
Shutterstock.com, (korale) Karkas/Shutterstock.com, (znaczek) Woodhouse/Shutterstock.com; s. 62 (alfabet palcowo-dotykowy)<br />
Hellen Keller Science History Images/Alamy Stock Photo/BE&W, (język migowy) Littlekidmoment/Shutterstock.com,<br />
(alfabet Braille’a) Andrii_M/Shutterstock.com, (alfabet Morse’a) runLenarun/Shutterstock.com; s. 64 (żuraw)<br />
alexblacksea/Shutterstock.com; s. 65 (słonie) Anan Kaewkhammul/Shutterstock.com, (chłopiec) Luis Molinero/Shutterstock.com,<br />
(dziewczyna) DenisNata/Shutterstock.com, (policjantka) Komenda Stołeczna Policji, Grażyna Bryk/WSiP;<br />
s. 66 (drzewo) BlueRingMedia/Shutterstock.com, (chłopiec) Gelpi/Shutterstock.com, (dziadek) pathdoc/Shutterstock.com;<br />
s. 68 (papier) JOJOSTUDIO/Shutterstock.com; s. 69 (słownik) JasminkaM/Shutterstock.com; s. 70 (kleks) Mrspopman1985/Shutterstock.com,<br />
(globus) Aleksandr Kurganov/Shutterstock.com; s. 71 (kleksy) Nadia Tokareva/Shutterstock.com;<br />
s. 75 (lupa) sheff/Shutterstock.com, (lornetka) Judith Cool/Shutterstock.com, (mikroskop) NATALIA61/Shutterstock.com,<br />
(mrówka) Andrey Pavlov/Shutterstock.com, (dafnia) SrjT/Shutterstock.com, (sikora bogatka) Bachkova<br />
Natalia/Shutterstock.com, (drzewa – tło) kosmos111/Shutterstock.com, (liść klonu) Svetlana Zhukova/Shutterstock.com,<br />
(liść jarzębiny) ntstudio/Shutterstock.com, (liść dębu) venars.original/Shutterstock.com, (liście kasztanowca) Tatjana Jemeljanova/Shutterstock.com,<br />
(trawnik – tło) Sergey Peterman/Shutterstock.com, (mrówka) Andrey Pavlov/Shutterstock.com,<br />
(biedronka) Tatiana Oh/Shutterstock.com, (ślimak wstężyk) HHelene/Shutterstock.com; (miasto – tło) sanzios/<br />
Shutterstock.com, (wrona) Florian Teodor/Shutterstock.com, (sroka) Mark Christopher Cooper/Shutterstock.com, (kawka)<br />
Andrej Chudy/Shutterstock.com; s. 77 (liść czerwony) Boris Bulychev/Shutterstock.com, (liść pomarańczowy) Kazakov<br />
Maksim/Shutterstock.com, (liść beżowy) Halina Valiushka/Shutterstock.com, (liść jasnobrązowy) alfernec/Shutterstock.com,<br />
(liść żółty) diy13/Shutterstock.com, (liść ceglasty) Svetlana Zhukova/Shutterstock.com, (liść amarantowy) lanni/Shutterstock.com,<br />
(liść brązowy) Vladimir Wrangel/Shutterstock.com; s. 78 (borówki) Anna Kucherova/Shutterstock.com,<br />
(dom) Mr3d/Shutterstock.com, (igła) ivancreative/Shutterstock.com, (ramki) 501room/Shutterstock.com,<br />
(słowik) photomaster/Shutterstock.com; s. 79 (papier) Arevik/Shutterstock.com; s. 81 (liść) cooperr/Shutterstock.com,<br />
(chmury) Severe/Shutterstock.com, (grosze) kolbet/Shutterstock.com, (ryby) Keat Eung/Shutterstock.com, (kredki) sema<br />
srinouljan/Shutterstock.com; s. 82 (Bieszczady) Gospodarek Mikolaj/Shutterstock.com, (łoś) Drakuliren/Shutterstock.com,<br />
(koza) Eric Isselee/Shutterstock.com, (żubr) missanzi/Shutterstock.com, (ryś) Eric Isselee/Shutterstock.com, (notes) Lauritta/Shutterstock.com,<br />
(szlak żółty) Tadeas Skuhra/Shutterstock.com, (szlak czerwony) KELENY/Shutterstock.com; s. 83<br />
(dary jesieni) Irena Star/Shutterstock.com; s. 84 (jarzębina) HikaruD88/Shutterstock.com; s. 85 (robot) Alena Razumova/<br />
Shutterstock.com; s. 87 (kurka) revers/Shutterstock.com, (podgrzybek) lcrms/Shutterstock.com, (muchomor sromotnikowy)<br />
Art Wittingen/Shutterstock.com, (maślak) Beautiful landscape/Shutterstock.com; s. 87 (las liściasty) dugdax/Shutterstock.com,<br />
(las iglasty) Aleksey Stemmer/Shutterstock.com, (brzezina) LeniKovaleva/Shutterstock.com, (młoda sosna)<br />
Napoleonka/Shutterstock.com, (koźlarz) Julie Boro/Shutterstock.com, (maślak) Tomasz Czadowski/Shutterstock.com,<br />
(borowik) muuraa/Shutterstock.com, (muchomor – rysunek) Kallayanee Naloka/Shutterstock.com; s. 88 (opieńki) Madlen/Shutterstock.com,<br />
(koźlarz pomarańczowy) Ekaterina Kolomeets/Shutterstock.com; s. 89 (żołędzie) George3973/<br />
Shutterstock.com, (żołędzie i liście) PYRAMIS/Shutterstock.com; s. 90 (papier)<br />
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne oświadczają, że podjęły starania mające na celu dotarcie do właścicieli i dysponentów<br />
praw autorskich wszystkich zamieszczonych utworów. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, przytaczając w celach dydaktycznych<br />
utwory lub fragmenty, postępują zgodnie z art. 27 1) Ustawy o prawie autorskim. Jednocześnie Wydawnictwa Szkolne<br />
i Pedagogiczne oświadczają, że są jedynym podmiotem właściwym do kontaktu autorów lub innych podmiotów uprawnionych<br />
w wypadkach, w których twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.
Change language