2 - Ríkisskattstjóri

VERKEFNIN
Verkefnin fjölbreytt
og krefjandi
Friðleifur Jóhannsson hefur
ákveðið að láta af störfum
eftir þrjátíu og fimm ára
starf hjá embætti ríkisskattstjóra.
Friðleifur
hefur skrifað margar greinar
í Tíund enda hefur hann
komið mikið að undirbúningi
að lagasetningu um skattamál.
Að þessu sinni báðum
við hann um að setja á blað
það sem honum er helst
minnisstætt frá starfsárunum
og fer það hér á eftir.
„Ég byrjaði að vinna hjá ríkisskattstjóra
12. október 1970 á afmælisdaginn
minn þegar ég var tuttugu og sex ára.
Ég hafði þá lokið námi í viðskiptafræði
við Háskóla Íslands. Þá var ríkisskattstjóri
til húsa að Reykjanesbraut 6, það
heitir reyndar Skógarhlíð í dag og þar er
Sýslumaðurinn í Reykjavík nú með
skrifstofur.
Ef ég man rétt þá voru einungis
ellefu starfsmenn á þessum tíma. Það
er kannski ekki alveg rétt að segja að
ég hafi starfað hjá ríkisskattstjóra í upphafi
því á þessum tíma má segja að ég
hafi starfað fyrir ríkisskattanefnd, en
Sigurbjörn Þorbjörnsson var ríkisskattstjóri
og jafnframt formaður ríkisskattanefndar.
Ævar Ísberg var vararíkisskattstjóri
og varaformaður nefndarinnar,
Kjartan Jóhannesson var deildarstjóri
og þetta voru mínir helstu lærifeður á
þessum árum.
Starf mitt á þessum tíma var að undirbúa
úrskurði fyrir nefndina, en undir-
Friðleifur Jóhannsson
búningurinn fólst í því að fara yfir kærur
og gera tillögur að úrskurðum.
Árið 1973 voru gerðar miklar breytingar
sem fólust í því að ríkisskattanefnd
var aðskilin ríkisskattstjóraembættinu.
Eftir það var starfið sem snéri
að málaafgreiðslu fyrst og fremst fólgið
í því að afgreiða það sem við köllum
skatterindi. Á þessum árum barst gífurlegur
fjöldi mála til afgreiðslu hjá embættinu
og við vorum með langan hala
af óafgreiddum málum. Skattar voru
greiddir eftirá, mikil verðbólga geisaði
og þetta var allt annað skattaumhverfi
en við búum við í dag. Það má segja að
á þessum tíma hafi embætti ríkisskattstjóra
og skattakerfið í heild verið að
mótast og þá sérstaklega að því er
varðar verkaskiptingu.
Þó að mestur tími hafi farið í málaafgreiðslu
þá voru mörg önnur verkefni
sem þurfti stöðugt að sinna. Við
komum mikið að gerð skattalagafrumvarpa
auk hefðbundinna starfa eins og
gerð leiðbeininga o.þ.h. Það voru miklar
breytingar á skattalögum, skattlagning
á einstaklinga gjörbreyttist og má
þar t.d. nefna skattlagningu hjóna og
afnám frádráttarliða. Hjá rekstraraðilum
var tekin upp verðbólguleiðrétting, en á
þessum tíma var Ísland eina landið sem
tók upp þá aðferð, sem reyndar hefur
nú verið afnumin. Að stofni til voru
þetta lög frá 1978, seinna lög nr.
75/1981. Þetta kallaði á mikla vinnu við
endurhönnun skattframtala, eyðublaða
og leiðbeininga eins og gefur að skilja.
Þetta var skemmtilegur tími, það má
t í u n d
13