2 - Ríkisskattstjóri

LEIÐARI
INDRIÐI H.
ÞORLÁKSSON
2 t í u n d
STÓRFYRIR..
Stórfyrirtækjaeining
Atvinnulífið og starfsemi fyrirtækja hefur tekið stórfelldum breytingum á síðustu árum.
Alþjóðavæðing, samþjöppun eignarhalda, flókin eignatengsl og margt fleira gerir það að
verkum að viðfangsefni skattyfirvalda eru nú með allt öðrum hætti en þau voru fyrir fáum
árum. Á það ekki síst við um samskipti þeirra við skattaðila með umfangsmikla og fjölbreytta
starfsemi og fyrirtæki með beina eða óbeina aðild að starfsemi erlendis.
Hvort sem um er að ræða þjónustu við þessi fyrirtæki eða eftirlit með skattskilum
þeirra er mikilvægt að því verkefni sé sinnt með sem bestum hætti. Það skiptir þessi fyrirtæki
miklu að geta fengið með öruggum og skjótum hætti álit og mat skattyfirvalda á
skattalegum álitamálum og það er mikilvægt fyrir þau að almenningur treysti því að starfsemi
þeirra sé að fullu í samræmi við skattalög. Góð þjónusta við þau og virkt eftirlit með
skattamálum þeirra er hagsmunamál fyrir þau, atvinnulífið og almenning í landinu.
Skattyfirvöld eru fáliðuð miðað við hinn mikla fjölda skattborgara og verkefna sem þau
þurfa að sinna og æ fleiri og flóknari úrlausnarefni og þurfa að hagræða í starfsemi sinni
eins og kostur er. Víða hefur verið brugðist við með endurskipulagningu á starfsemi
skattyfirvalda, aukinni verkaskiptingu og sérhæfingu innan þeirra. Í flestum löndum
Evrópu og víðar hefur þjónustu og eftirliti með stórfyrirtækjum og fyrirtækjum með erlend
tengsl verið komið fyrir í einni eða fáum einingum innan skattkerfisins sem annast þessi
samskipti óháð því svæðaskipulagi sem til staðar kann að vera að öðru leyti.
Sú starfseining, sem sinnir þessum málum, þarf að uppfylla kröfur langt umfram það
sem almennt er til staðar innan skattkerfisins. Hún þarf að hafa aðgang að bestu sérfræðingum
á sviði skattaréttar, bæði vegna þjónustu sem veita þarf og vegna flókinna
álita- og úrlausnarmála sem upp koma við eftirlit. Hjá henni eiga að starfa færustu
endurskoðendur og eftirlitsmenn sem standa jafnfætis þeim sem starfa á þessum vettvangi
í atvinnulífinu eða eru þar til ráðgjafar og hún verður að búa yfir þekkingu og tækjum
til að nýta bestu tækni sem völ er á svo sem rafræna endurskoðun bókhaldsgagna.
Hún á að hafa aðgang að miðlægum gagnabönkum skattkerfisins og kunnáttu til að nýta
þá í störfum sínum og vera í góðum tengslum við erlend skattyfirvöld vegna upplýsingaskipta
milli landa.
Þetta eru miklar kröfur og því skiljanlegt að í öðrum löndum hafi einungis fáar sérhæfðar
einingar verið byggðar upp til að sinna þessum verkefnum. Jafnvel þótt um milljónaþjóðir
sé að ræða er geta skattyfirvalda til að sinna verkefnum sínum háð takmörkuðu
fjármagni og kröfur gerðar um hagkvæmni. Eins er samkeppni um hæfan mannafla mikil.
Þetta á ekki síður við hér á landi og því væri æskilegt að skapa hér forsendur til að starfrækja
einingu innan skattkerfisins, sem væri sérhæfð í að þjónusta og hafa eftirlit með
stórfyrirtækjum og að sinna alþjóðaskattlagningu.