Εθνοϊερομάρτυρας - Αρχιμανδρίτης Ιάκωβος Γεωργίου Αρχατζικάκης

ξένων κατοίκων με πλούσια αρχιτεκτονικά στοιχεία, που
σώζονται ακόμη και σήμερα (φωτ. 67-80 από τον σημερινό
Μπουτζά). Αυτοί οι αρχιτεκτονικοί θησαυροί (βίλες και αρχοντικά)
εντοπίζονται κατά μήκος ή και γύρω από τον
κεντρικό δρόμο, την άλλοτε οδό Κομνηνών, σήμερα Ντουτλού
σοκάκι 104 .
Τον Μπουτζά (ή Βουτζά) επισκέπτονταν διασημότητες
105 και φιλοξενούνταν στις βίλες του, όπως:
Το Νυμφαίο: Ένα χωριό με βυζαντινή αίγλη στην περιοχή της Σμύρνης,
Αθήνα 1968. Το Κορδελιό: το καμάρι της Σμύρνης - Ιστορία - Λαογραφία,
Αθήνα 1971] (φωτ. 49-66 από τον παλιό Μπουτζά). Ο
Μπουτζάς 1 μαζί με τον Μπουρνόβα θεωρούνταν μεγαλοαστικά και
αριστοκρατικά προάστια της Σμύρνης. Εκτός από τις κατοικίες των
μονίμων Ελλήνων κατοίκων, πολλοί ξένοι, ιδιαίτερα Άγγλοι, είχαν
ωραιότατες βίλες, σε πολλές μάλιστα από αυτές υπήρχαν και γήπεδα
τένις 1 (Γιώργος Θ. Κατραμόπουλος, Η Σμύρνη των Σμυρνιών, σ. 148,
εκδόσεις Ωκεανίδα, Αθήνα 2002). Κατά την καταστροφή από τους
Τούρκους τσέτες (αντάρτες), στις 27 Αυγούστου 1922 (π.η.), ο Μπουτζάς
αριθμούσε 12-13.000 περίπου κατοίκους (Βασίλης Μιχ. Δανός,
Άρωμα Ελληνικής Ιωνίας - Οι Αλησμόνητες Πατρίδες, σ. 72, έκδοση
ιδίου, Αθήνα 2011). Οι κάτοικοι ασχολούνταν κατά κύριο λόγο με τη
γεωργία και διάφορα αστικά επαγγέλματα, όπως γιατροί, δικηγόροι,
έμποροι (Βασίλης Μιχ. Δανός, Άρωμα Ελληνικής Ιωνίας - Οι Αλησμόνητες
Πατρίδες ό.π., σ. 72. Διοικητικά ο Μπουτζάς ανήκε στον καζά
(υποδιοίκηση) Σμύρνης και αποτελούσε έδρα ναχιγιέ (δήμου). Οι δήμαρχοι,
οι μουχτάρηδοι (ενοριάρχες) και οι αζάδες (πάρεδροι που
ήταν κυρίως Έλληνες και λιγότερο Λεβαντίνοι ή Τούρκοι) αποτελούσαν
τη διοικητική δομή. Δήμαρχος του Μπουτζά χρημάτισε, μεταξύ
άλλων, από το 1918 έως το τέλος του 1919 και ο Κωστής Μέρσας
(παππούς του συντοπίτη μας (†) Μάνου Κρανιωτάκη από τη μητέρα
του Έσθερ ή Εσθήρ, η οποία ήταν σύζυγος του στρατιωτικού Καλλικρατίδα
Κρανιωτάκη). Στις εκλογές της 13.11.1919 ο Κωστής Μέρσας
δεν κατόρθωσε να εκλεγεί, όπως μας πληροφορεί η σμυρναίικη
εφημερίδα Κόσμος, στο υπ. αριθ. 465/15.11.1919 φύλλο της. Εκτός
από δήμαρχος ο Κωστής Μέρσας διετέλεσε ενοριακός επίτροπος
του Ιερού Ναού Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, στην επάνω συνοικία
του Μπουτζά, όπου υπηρετούσε ως ιερατικός προϊστάμενος αυτού
ο αρχ. Ι.Γ.Α.
104
Βασίλης Μιχ. Δανός, Άρωμα Ελληνικής Ιωνίας - Οι Αλησμόνητες
Πατρίδες ό.π., σ. 72.
105
Βασίλης Μιχ. Δανός, Σεργιάνι στα Μονοπάτια της Θύμησης, σ.
20, έκδοση ιδίου, Αθήνα 2001.
-102-