Konfrontacje i Argumenty. Sztuka nowoczesna według założeń Galerii Krzywe Koło

Druga wojna światowa obok ogromu zniszczeń i ludobójstwa doprowadziła do nowych
podziałów politycznych i narzuciła krajom podbitym przez Niemcy ideologię nazizmu.
W myśl tej ideologii działania awangardowych twórców zostały uznane za zdegenerowane.
Artystów więziono w obozach koncentracyjnych, a ich dzieła rozmyślnie niszczono.
Wielu twórców zostało zamordowanych. Między innymi nie udało się uchronić przed unicestwieniem
prekursorskich dzieł Mieczysława Szczuki, Teresy Żarnowerówny, Henryka
Stażewskiego, Henryka Berlewiego, Katarzyny Kobro i Juliana Lewina. Zainspirowany
replikami zniszczonych dzieł, które postanowili przywrócić do istnienia Stażewski i Berlewi,
podjąłem się rekonstrukcji ważnych prac twórców polskiej awangardy, których nieżyjący
już nie mogli odtworzyć.
Materiał ekspozycyjny:
1. Plakaty wystaw zwiastujących odrodzenie sztuki
nowoczesnej w Polsce w drugiej połowie lat 50.:
Kobro Strzemiński projektu Lecha Kunki i Précurseurs
de l’Art Abstrait en Pologne projektu Mariana Bogusza.
2. Zbiór grafik artystów polskiej awangardy początku XX w.
z litografią Kazimierza Malewicza (1911).
3. Prace prezentowane na pierwszej wystawie Bloku
w 1924 r. w Warszawie. Rekonstrukcje zniszczonych
prac Mieczysława Szczuki, Teresy Żarnowerówny
i Władysława Strzemińskiego wykonane na podstawie
badań naukowych.
4. Fotomontaże Janusza Marii Brzeskiego i heliografiki
Karola Hillera z lat 30. uratowane w czasie wojny.
5. Repliki zniszczonych prac z lat 20. wykonane przez
autorów: Henryka Stażewskiego i Henryka Berlewiego.
6. Obrazy na szkle Katarzyny Kobro i Władysława
Strzemińskiego prezentowane na pierwszej wystawie
grupy Praesens w Warszawie w 1926 r. Rekonstrukcje
zniszczonych prac wykonane na podstawie badań
naukowych.
7. Obrazy Władysława Strzemińskiego z lat 20. z zespołu
prac uratowanych przez Katarzynę Kobro w czasie wojny.
8. Napowietrzne rzeźby Katarzyny Kobro prezentowane
na wystawach a.r. w latach 30. Rekonstrukcje prac
zniszczonych w czasie wojny wykonane na podstawie
badań naukowych.
9. Replika zniszczonej pracy Samuela Szczekacza z 1938 r.
wykonana przez autora.
10. Strukturalne kompozycje Juliana Lewina prezentowane
na wystawie Instytutu Propagandy Sztuki w Łodzi w 1938 r.
Rekonstrukcje prac zniszczonych w czasie wojny
wykonane na podstawie badań naukowych.
11. Reliefy Stefana Wegnera prezentowane na wystawie
Instytutu Propagandy Sztuki w Łodzi w 1938 r.
Rekonstrukcje prac zniszczonych w czasie wojny
wykonane na podstawie badań naukowych.
W drugiej połowie lat czterdziestych XX wieku ruch artystyczny, literacki i naukowy w Warszawie
koncentrował się wokół Klubu Młodych Artystów i Naukowców, którego sekcję
plastyczną prowadził były więzień obozu koncentracyjnego Mauthausen Marian Bogusz.
Klub usytuowany był w Domu Wojska Polskiego kierowanym przez innego więźnia tego
obozu Zbigniewa Dłubaka.
W organizowanych wystawach Bogusz nawiązywał do dokonań awangardy
międzywojennej, między innymi do a.r., Grupy Krakowskiej i lwowskiego ugrupowania Artes.
Jedną z naczelnych idei było utworzenie Muzeum Sztuki Nowoczesnej, na wzór kolekcji
zebranej przez grupę a.r.
Niestety w 1949 roku istnienie Klubu zostało przerwane decyzją władz politycznych.
Rozwój kultury nowoczesnej zastąpiła ideologia socrealizmu. Dopiero wydarzenia
1956 roku spowodowały odrodzenie nowoczesności.
Od 1956 roku w różnych ośrodkach Polski powstawały Kluby Młodej Inteligencji,
wśród których wyróżniał się warszawski Klub Krzywego Koła. W jego ramach Marian
Bogusz powołał Galerię Krzywe Koło.
3 Sztuka nowoczesna według założeń Galerii Krzywe Koło