23 November - 06 December 2012 - Durban
23 November - 06 December 2012 - Durban
23 November - 06 December 2012 - Durban
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>23</strong> Novemba - <strong>06</strong> Disemba <strong>2012</strong> IZINDABA<br />
Ikhasi 3<br />
Baningi<br />
abaswele<br />
eThekwini<br />
THEMBA KHUMALO<br />
UMASIPALA weTheku<br />
usuvumile ukuthi baningi<br />
abantu abahluphekayo<br />
eThekwini. Ekhuluma<br />
kwiMbizo, uMeya James<br />
Nxumalo uthe, “Yilokho<br />
esikubonile ezindaweni<br />
eziningi esizivakashele<br />
njengengxenye yezimbizo.”<br />
Uthe uMasipala wenza<br />
konke okusemandleni<br />
ukulungisa lezingqinamba<br />
nenhlupheko. “Uhlelo lwe-<br />
Expanded Public Works<br />
neSukuma Sakhe sezikhombise<br />
ukuba ngenkulu<br />
impumelelo ekulweni<br />
nendlala. Imicimbi ebisingethwe<br />
nguMasipala<br />
kuleminyaka edlule ibambe<br />
iqhaza elikhulu ekuthuthukiseni<br />
umnotho weDolobha,<br />
lokhu okwenze kwadaleka<br />
namathuba emisebenzi.”<br />
Uthe ukusingathwa<br />
kwalemicimbi akugcini nje<br />
kuphela ngokuthuthukisa<br />
umnotho wedolobha kodwa<br />
kuphinde kube nomthelela<br />
THEMBA KHUMALO<br />
UMASIPALA weTheku uzoba<br />
yingxenye yemikhankaso ye-<br />
16 Days of Activism<br />
okuqondwe ngayo<br />
ukuqwashisa<br />
ngokuhlukunyezwa<br />
kwabantu besifazane<br />
nezingane . Lomkhankaso<br />
osihloko sithi“Peace in the<br />
home to peace in the World.<br />
Let us challenge militarism<br />
and end violence against<br />
women”, uzothulwa<br />
ngokusemthethweni<br />
ngeSonto (25 Novemba<br />
<strong>2012</strong>) eholo laseMagaba,<br />
eMpumalanga.<br />
Lomkhankaso uyingxenye<br />
yezinhlelo zeNhlangano<br />
yezizwe (UN) owenzeka<br />
njalo ngonyaka kusukela<br />
omuhle ekuthuthukisweni<br />
kwabantu kwezamakhono.<br />
UNxumalo ubephelezelwa<br />
ngamalunga esigungu<br />
esiphezulu (EXCO), izisebenzi<br />
zikaMasipala namaKhansela<br />
futhi baqale usuku<br />
lwabo ngokuvakashela<br />
izindawo ezahlukene.<br />
“Sikwenza lokhu ukuze<br />
sibone ukuthi mngakanani<br />
umsebenzi okumele wenziwe.<br />
Sifuna ukuqinisekisa<br />
futhi ukuthi uma sekufika<br />
isikhathi sesabelo zimali<br />
siyakwazi ukuhlela kahle.”<br />
Uthe ukukhishwa<br />
kwemiphumela yokubalwa<br />
kwabantu kuka 2011 (2011<br />
Census) kuzowusiza kakhulu<br />
uMasipala ekuhleleni<br />
kangcono. “Manje sesiyazi<br />
ukuthi sinabantu abangakanani<br />
eThekwini kanti<br />
sesiyazazi izingqinamba<br />
ezikhona nangokuvakasha<br />
ezindaweni ezahlukene<br />
siyobona ukuthi baphila<br />
kanjani abantu.”<br />
UNxumalo nethimba lakhe<br />
bavakashele iMakethe<br />
ngomhlaka 25<br />
Novemba<br />
(Usuku lokulwa<br />
nokuhlukunyezwa<br />
kwabantu<br />
besifazane)<br />
mhlaka 10<br />
Disemba<br />
(Usuku<br />
lomhlaba<br />
lwamalungelo<br />
abantu).<br />
Ihhovisi likaMasipala<br />
weTheku elingamele<br />
ezoBulili neziNhlaka<br />
zomphakathi eziphila<br />
nezimo ezahlukene zempilo<br />
bathe kulindeleke ukuthi<br />
libambe iqhaza elikhulu<br />
ekuqinisekiseni ukuthi kuba<br />
nezingxoxo nemikhankaso<br />
okuhloswe ngayo<br />
yakuMansell Road, Thokoza<br />
Hostel, izindawo zokulindela<br />
ku Foreman Road nase-<br />
Mkhumbane. Baphinde<br />
bavakashela nase-<br />
Chesterville.<br />
Khonamanjalo ukushoda<br />
kwamathuba emisebenzi<br />
kubantu abasha nengqalasizinda<br />
kuphinde kwahamba<br />
phambili ezikhalazweni<br />
ezethulwe ngabantu<br />
baseZifundeni zaku Victoria<br />
Mxenge ne Gedleyihlekisa.<br />
UJeana Maqenge<br />
Kuthuthukiswa abasafufusa<br />
NONDUDUZO NGCONGO<br />
NJENGEMIZAMO yokuheha<br />
abatshali zimali ukuthi babe<br />
nethemba ngosomabhizinisi<br />
abasakhulu, uMasipala<br />
usanda kwethul uhlelo olusha<br />
‘i-Enterprise Development<br />
Strategy’ oluhlose<br />
ukuthuthukisa osomabhizinisi<br />
abasakhula ngokusebenzisa<br />
izinhlelo ezithile.<br />
Inhloso enkulu ukuthi<br />
kukhethwe izinhlelo zokuthuthukisa<br />
amabhizinisi<br />
ezingaphansi koMnyango<br />
wezamaBhizinisi, ezoku-<br />
Vakasha neziMakethe<br />
uMasipala weTheku kanye<br />
oMnyango wezokuThuhukiswa<br />
koMnotho<br />
zingaba nomthelela omuhle<br />
ulolu hlelo olusha.<br />
INhloko yoMnyango wezaaBhizinisi,<br />
ezokuVakasha<br />
eziMakhethe, uPhilip<br />
ithole uthe uhulumeni<br />
waseNingizimu Afrika<br />
ukuqonda kahle ukubaluleka<br />
kosomabhizinisi abasakhula<br />
njengoba bebamba elikhulu<br />
iqhaza ekuthuthukeni<br />
komnotho wakuleli, ukuvula<br />
amathuba emisebenzi<br />
nokuqeda inhlupheko<br />
kubantu.<br />
Ukuthuthukisa osomabhizinisi<br />
abasafufusa kuhamba<br />
phambili ezinhlelweni<br />
zikahulumeni waseKhaya<br />
nakuhulumeni wakuZwelonke<br />
njengoba kwake kwavezwa<br />
oHlelweni lweNtuthuko<br />
eDidiyelwe (IDP).<br />
“Kunesidingo sokuthi<br />
kuhlanganiswe izinhlelo<br />
ezihlukene kodwa ezihlose<br />
ukuthuthukisa osomabhizinisi<br />
nokuthuthikisa<br />
amabhizinisi aphethwe<br />
abamnyama ngaphansi<br />
kwalolu hlelo ukuze bathole<br />
ulwazi ngokushesha<br />
osomabhizinisi abancane<br />
SIZOFAKA ISANDLA: UMeya James Nxumalo ehambisana neMenenja weDolobha<br />
uSibusiso Sithole, uSotswebhu uStanley Xulu noKhansela weWadi uMkhipheni<br />
Ngiba eCato Crest ngosuku lweMbizo<br />
Isithombe: THEMBA KHUMALO<br />
bathuthuke,”kuchaza<br />
uSithole.<br />
USithole uthe uma kubhekwa<br />
uhlelo lokuthuthukiswa<br />
kosomabhizinisi abamnyama<br />
ezinkampanini ezizimele<br />
ngaphansi kohlelo lokuthuthukiswa<br />
kwamabhizinisi<br />
kuyabonakala ukuthi lokhu<br />
kuhamba kancane.<br />
Lolu hlelo olusha<br />
lubonakala lungaheha<br />
abatshali zimali<br />
abaqhamuka emikhakheni<br />
eyahlukene uma<br />
lungasetshenziswa ngendlela<br />
lolu hlelo.<br />
“NjengoMnyango silapha<br />
ukutshela wonke umuntu<br />
owakhele iTheku ngamathuba<br />
avulekile amabhizinisi<br />
siphinde futhi sibazise<br />
ngohlelo olusha lwentuthuko<br />
yamabhizinisi ezindaweni<br />
zikaMasipala weTheku,”<br />
kuchaza uSithole<br />
ngcongon@durban.gov.za<br />
Uzothulwa eMpumalanga owe 16 Days nonyaka<br />
ukuqwashisa<br />
ngodlame lobulili.<br />
UMpume<br />
Shangase<br />
oqhamuka<br />
ehhovisi<br />
kulelihovisi<br />
uthe inhloso<br />
yalomkhankaso<br />
ukuqwashisa<br />
ngobubi<br />
bokuhlukunyezwa<br />
kwabantu besifazane<br />
nezingane.<br />
Ukwethulwa ngokusemthethwenikwalomkhankaso<br />
kuzokwenzeka ngeSonto<br />
eMagaba eMpumalanga.<br />
Lokhu kwethulwa kwalomkhankaso<br />
kuzolandelwa<br />
ngezinye izinhlelo<br />
ezizosingathwa eThekwini<br />
oyisakhamuzi saseChesterville<br />
uthe bakujabulele<br />
kakhulu ukuvakashelwa<br />
yiMeya “Okusihlupha<br />
kakhulu njengabantu abasha<br />
baseChesterville<br />
ngukushoda kwamathuba<br />
emisebenzi. UMasipala<br />
kufanele wenze okuthile<br />
ngalokhu. Okusihlupha<br />
kakhulu yilomkhuba<br />
wokudayiswa kwemisebenzi<br />
kaMasipala, esikubona<br />
kubikwa ngabezindaba.”<br />
Uthe, “Kusiqeda ugqozi<br />
lonkana.<br />
UMeya James Nxumalo<br />
usenxuse zonke izakhamizi<br />
zeTheku ukuthi ziwuxhase<br />
umkhankaso we 16 Days of<br />
Activism ngokugqoka<br />
iribhini elimhlophe.<br />
“Asisebenzisane ekwakheni<br />
imiphakathi ephephile,<br />
iTheku eliphephile<br />
neNingizimu Afrika<br />
ephephile esingaziqhenya<br />
ngayo. Uma sibona lokhu<br />
kumele senze okuthize<br />
okuphikisana nalezi zenzo”<br />
kusho uNxumalo.<br />
Umkhankaso wokuvikelwa<br />
kwabantu besifazane<br />
nezingane ngumkhankaso<br />
weNhlangano yezizwe.<br />
Izinhlangano ezehlukene<br />
nazo ziba nemikhankaso<br />
eziyisingathayo ehambisana<br />
ukubona izinto ezifana<br />
nalezi ngoba sivele sibone<br />
nje ukuthi ukufaka izicelo<br />
zomsebenzi kufana<br />
nomdlalo ngoba siyezwa<br />
kuthiwa uma ufuna<br />
ukuqashwa kumele kube<br />
khona omaziyo ukuze<br />
uqashwa. Lokhu kusho<br />
ukuthi ngisho ngabe unalo<br />
ikhono lomsebenzi neziqu<br />
ngeke uwuthole umsebenzi<br />
uma ungazi muntu<br />
kuMasipala.”<br />
themba.khumalo@durban.gov.za<br />
Abaphathi babambe<br />
umhlangano we-IDP<br />
UMASIPALA weTheku<br />
ubambe umhlangano<br />
wezinsuku ezintathu<br />
wokuhlela ukusebenza<br />
koMasipala. Lomhlangano<br />
ohhanjelwe izimenenja<br />
zikamasipala uzobheka<br />
phakathi kokunye ibanga<br />
eselihhanjiwe ekuletheni<br />
imisebenzi yemiphakathi<br />
kanye nokubheka izindlela<br />
ezitsha ezizosheshisa<br />
ukuhlinzekwa kwentuthuko.<br />
Okunye okuzodingidwa<br />
kulomhlangano uhlelo<br />
lwentuthuko edidiyelwe<br />
olubizwa nge IDP. UMthetho<br />
i-Municipal Systems Act<br />
uyalela ukuba kwenziwe<br />
uhlelo lwentuthuko edidiyele<br />
luhambisane nesikhathi<br />
sokuba sezikhundleni<br />
kwamakhansela.<br />
Esikhathini esiyiminyaka<br />
emihlanu uhlelo lwe-IDP<br />
nolokukala ukusebenza kahle<br />
kukaMasipala kuyabuyekezwa<br />
njalo ngonyaka.<br />
Iyithuluzi elisetshenziswa<br />
nguMasipala ukuhlela<br />
umsebenzi esikhathini<br />
esizayo. Iyisisekelo sako<br />
konke ukuhlela, ukwabiwa<br />
kwemali, ukuphatha<br />
nokwenza izinqumo<br />
eziphathelene<br />
nokuhlinzekwa kwezidingo<br />
endaweni kaMazipala.<br />
Uhlelo lwe-IDP lwenza<br />
uMasipala akwazi<br />
ukusebenza nemiphakathi<br />
kanye nabanye abambe<br />
iqhaza. Ngonyaka ka-2030,<br />
uMasipala waseThekwini<br />
uyobe usuyilona dolobha<br />
elinakekela kunawo wonke<br />
e-Afrika futhi okuyilona<br />
okulangazeleleka ukuhlala<br />
kulo ukuwedlula wonke<br />
amanye”<br />
nomkhankaso wezinsuku<br />
eziyishumi nesithupha<br />
eqwashisa ngokuhlukunyezwa<br />
kwabantu<br />
besifazane nezingane. .<br />
USihlalo weKomidi<br />
lokuBusa ngokuBambisana<br />
neziNdaba zabasebenzi<br />
uNondumiso Cele uthe<br />
lonyaka ngoka 13 selokhu<br />
lomkhankaso oxhaswe<br />
yinhlangano yezizwe waqala<br />
“Ngenhloso yokugubha<br />
lolusuku sinxusa zonke<br />
izakhamizi zethu ukuthi<br />
zikubike emaphoyiseni<br />
ukuhlukunyezwa kwabantu<br />
besifazane nezingane ukuze<br />
izephulamthetho zibhekane<br />
nengalo yomthetho.” Thinta<br />
uMpume Shangase ku: 031<br />
311 6271/fax: 031 311 6194.<br />
themba.khumalo@durban.gov.za<br />
KAFUPHI<br />
Kuqwashiswe<br />
ngengculazi<br />
NGENYANGA ezayo kuzobe<br />
kuyinyanga yokuqwashisa<br />
ngesandulela ngculazi<br />
nengculazi. Njengemizamo<br />
yokulungiselela usuku<br />
lomhlaba lwengculazi<br />
uMnyango weZempilo<br />
eThekwini ububambe<br />
imikhankaso eyahlukene<br />
ukuqwashisa ngengculazi.<br />
UVukani Luthuli,<br />
wakuloMnyango uthe inhloso<br />
yalemikhankaso ukuqwashisa<br />
abantu ukuthi bangaqinisekisa<br />
kanjani ukuthi abasuleleki<br />
ngesandulela ngulazi<br />
“besifuna ukufundisa abantu<br />
ngalesisifo, siphinde<br />
sibakhuthaze ukuthi<br />
basebenzise amakhondomu.”<br />
Uthe iTheku linesibalo<br />
esikhulu sabantu abaphila<br />
nesandulela ngculazi nesifo<br />
sofuba esifundazweni. “Cishe<br />
bangu 40 000 abantu<br />
abasulelekayo eThekwini<br />
ngonyaka.”<br />
Lomcimbi waloluhlobo<br />
wokuqala ubusingethwe<br />
eMbilo eBaxter Park.<br />
Izakhamizi zaseMbilo<br />
namaphethelo zithole ithuba<br />
lokusebenzisa izinsiza<br />
zezempilo eduze<br />
nasemakhaya.<br />
Uhlelo lwase<br />
Botanic Garden<br />
I-DURBAN Botanic Gardens ne<br />
Diakonia Council Of Churches<br />
izobe ichwaza njengoba izobe<br />
inemicimbi ethe cithi saka<br />
kusuka mhlaka-25 Novemba<br />
kuya ku-10 Disemba <strong>2012</strong>.<br />
I“Garden of Hope and<br />
Healing,” okunguhlelo<br />
oluhambisana nokulwa<br />
nokuhlukunyezwa kwezingane<br />
nabantu besifazane ilona<br />
oluzoqhakambiswa lapha.<br />
Kuhlelwe imihlangano<br />
yokucobelelana ngolwazi<br />
ezokwenzeka kanye nomcimbi<br />
wokutshalwa kwezimbali<br />
eBotanic Gardens ezenziwe<br />
ngopulasitiki. Imbali ngayinye<br />
izomela umuntu ngamunye<br />
owahlukumezeka noma<br />
njengophawu lapho kungekho<br />
ukudlwengulwa kwabesifazane<br />
nezingane. Ngeminye<br />
imininingwane ungashayela ku<br />
031 3011638<br />
I-MPAC iqiniswa<br />
ngezifundo<br />
IKOMIDI elibheke<br />
ukusetshenziwa kwezimali<br />
kuMasipala iMunicipal Public<br />
Accounts Committee) lithole<br />
uqeqesho lwezinsuku ezimbili<br />
obeluhlelwe uMnyango<br />
wezokuBusa<br />
ngokubambisanisa kanye<br />
nezoMdabu lapho lihlonyiswe<br />
kabanzi ngokuphathwa<br />
kwezimali. Lokhu kuhlanganise<br />
izihloko ezifana nohlelo<br />
oludidiyelwe lwezentuthuko,<br />
ukuphathwa kwezimali,<br />
ukucwaningwa kwamabhuku<br />
nokwabiwa kwazo. USihlalo<br />
weMPA, uKhansela Sipho<br />
Kaunda uthe loluqeqesho<br />
lwamukelwe kahle kanti<br />
bafunde lukhulu. “Sifunde<br />
okuningi, kungijabulisile ukuthi<br />
sifundiswe ukuthi kumele<br />
ithunyelwe kanjani imibiko<br />
yezimali kuMncwaningi<br />
Mabhuku omkhulu kanye<br />
nakuMgcinimafa.”<br />
UKaunda uthe loluqeqesho<br />
lusize kakhulu iKomidi.<br />
“Umsebenzi wethu ukubheka<br />
ukusebenziswa kwezimali<br />
zikaMasipala kanti llusihlomise<br />
ngezinye izindlela zokuqapha<br />
izimali lokhu,”