Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
fot. Michał Płachta – KSAF<br />
Gimnazjum Hebrajskie 1918-1939<br />
Koncert Orkiestry Reprezentacyjnej <strong>AGH</strong> podczas otwarcia wystawy<br />
W ostatnim czasie o Orkiestrze Reprezentacyjnej<br />
Akademii Górniczo -Hutniczej<br />
mówi się coraz częściej. Powodów jest<br />
wiele – podstawowy to obchodzony teraz<br />
jubileusz 10-lecia jej istnienia. Jednakże,<br />
mimo hucznego świętowania orkiestra nie<br />
zaniedbuje swojej działalności koncertowej.<br />
Z prawdziwą przyjemnością dał się zauważyć<br />
jej występ 29 czerwca 2011 roku<br />
w Starej Synagodze – oddziale Muzeum<br />
Historycznego Miasta Krakowa podczas<br />
wernisażu wystawy „To była hebrajska<br />
szkoła w Krakowie. Gimnazjum Hebrajskie<br />
1918–1939”.<br />
Tematem wystawy czasowej jest historia<br />
Gimnazjum Hebrajskiego – najważniejszej<br />
szkoły żydowskiej w przedwojennym<br />
Krakowie – istniejącej od 1918 do 1939<br />
roku, a mieszczącej się przy ul. Brzozowej.<br />
Szkoły o wyjątkowym charakterze, która<br />
wychowywała młodzież żydowską jednocześnie<br />
w duchu polskiego patriotyzmu<br />
i syjonizmu, idei zmierzającej do odbudowania<br />
żydowskiego państwa w Palestynie.<br />
Do grona nauczycielskiego należeli wykładowcy<br />
uniwersyteccy z tytułami doktorskimi.<br />
Szkoła wydała wiele osób zasłużonych<br />
dla kultury, nauki i polityki państwa<br />
Izrael, a także dla pogłębienia relacji polsko-żydowskich.<br />
Celem wystawy jest przypomnienie<br />
idei Gimnazjum Hebrajskiego<br />
w Krakowie, którą było wychowanie dobrych<br />
obywateli Polski, świadomych Żydów<br />
i wartościowych ludzi.<br />
Gimnazjum Hebrajskie zapewniało<br />
młodzieży wykształcenie w zakresie szko-<br />
ły średniej według programu szkół państwowych<br />
z uwzględnieniem języka hebrajskiego<br />
i przedmiotów judaistycznych.<br />
Należy dodać, że w szkole duży nacisk kładziono<br />
na propagowanie literatury i muzyki.<br />
Działały dwa koła literackie (z literatury<br />
polskiej i obcej oraz hebrajskiej) i koło<br />
dramatyczne. Niezwykłą pieczołowitością<br />
i troską otaczano działalność muzyczną<br />
uczniów. Śpiew chóru odbywał się przy<br />
akompaniamencie orkiestry, organizowano<br />
również popisy orkiestry szkolnej. Opiekunem<br />
orkiestry szkolnej dętej był Ozjasz<br />
Mahler. Orkiestra, którą ćwiczył i dyrygo-<br />
wał kapelmistrz Wacław Karaś, składała<br />
się z prawie 40 uczniów. Występowała<br />
na uroczystościach państwowych i szkolnych:<br />
np. w pochodach do Templu z okazji<br />
Piętnastolecia Odzyskania Niepodległości,<br />
z okazji 3 Maja itd. Chór zaś, którym<br />
opiekował się Baruch Sperber, był mieszany,<br />
4-głosowy, brał udział w wieczorkach<br />
chanukowych, purimowych i obcho-<br />
dach szkolnych. Uczniowie słuchali audycji<br />
muzycznych, a od 1933 roku odbywały się<br />
poranki muzyki żydowskiej. W 1934 roku<br />
gimnazjum otrzymało pełne prawa publiczne,<br />
co zaowocowało w następnych latach<br />
większą liczbą uczniów. O wysokim poziomie<br />
nauczania świadczy fakt, że absolwenci<br />
gimnazjum byli zwolnieni z egzaminów<br />
wstępnych na Uniwersytet Jagielloński<br />
i Uniwersytet Hebrajski w Jerozolimie.<br />
Podczas otwarcia wystawy, po raz<br />
pierwszy od 1939 roku, zabrzmiał publicznie<br />
marsz sztandarowy szkoły, wykonany<br />
przez Orkiestrę Reprezentacyjną Akademii<br />
Górniczo-Hutniczej. Zapis nutowy hymnu,<br />
a właściwie Marsza Sztandarowego Gimnazjum<br />
Hebrajskiego, z którego korzystała<br />
Orkiestra Dęta <strong>AGH</strong>, został skomponowany<br />
przez nauczyciela muzyki Barucha<br />
Sperbera. Wykonaną wersję opracował Karol<br />
Pyka, a Orkiestrą dyrygował Waldemar<br />
Sutryk. Po wojnie uczniowie gimnazjum,<br />
skupieni w Związku Byłych Uczniów Hebrajskiego<br />
Gimnazjum w Krakowie, odgrywali<br />
ten utwór na różnych spotkaniach. Niestety<br />
nie wiadomo czy grany był z nut czy<br />
z pamięci. Wersja zagrana podczas wernisażu<br />
została odtworzona ze śpiewu uczennicy<br />
Gimnazjum Pani Ireny Johannes-Himmelblau,<br />
do którego zapis nutowy stworzył<br />
jej kolega, muzyk Pan Oded Goldberg.<br />
Na wystawie zaprezentowano zdjęcia<br />
z uroczystości szkolnych, fotografie<br />
uczniów i nauczycieli oraz sztandar Gimnazjum<br />
Hebrajskiego, zrekonstruowany przez<br />
etnologa Marię Gawrońską. Zaaranżowano<br />
również wygląd przedwojennej klasy<br />
szkolnej. Ekspozycja jest adresowana<br />
do rozsianych po całym świecie uczniów<br />
i absolwentów szkoły, ich dzieci i wnuków<br />
oraz do wszystkich krakowian, którym ma<br />
przypominać o ważnym fragmencie historii<br />
miasta.<br />
• Hieronim Sieński<br />
Biblioteka <strong>Główna</strong> <strong>AGH</strong><br />
Biuletyn <strong>AGH</strong> <strong>44</strong>/<strong>45</strong>-2011 25
Change language