rok 2005 - Instytut Studiów Politycznych PAN

2.5. Państwa postsowieckie
Główny projekt badawczy dotyczący tego obszaru, pod nazwą „Transformacja w regionie
Europy Środkowo-Wschodniej i państw obszaru postsowieckiego”, prowadzony jest w Zakładzie
Porównawczych Badań Postsowieckich kierowanym przez doc. dr hab. Włodzimierza Marciniaka.
W ramach tego projektu realizowano było sześć tematów badawczych, które zakończyły się
publikacjami lub kolejnymi rozdziałami prac habilitacyjnych i doktorskiej:
1. Modernizacja społeczno-instytucjonalna, model władzy w państwach postkomunistycznych
(publikacja na ten temat: prof. dr hab. J. Staniszkis, Początek i kres metafizyki
państwa;
2. Praktyka sprawowania władzy i formy organizacji politycznej (państwo, imperium),
(prof. dr hab. J. Staniszkis, From the Neo-Empire to Network Geopolitics oraz mgr S. Zawadzki,
fragmenty pracy doktorskiej);
3. Kształtowanie się nowej tożsamości politycznej (obywatelskiej/narodowej),
(publikacja: W. Marciniak, „Pomarańczowi” przeciwko „sowieckim”. Uwagi o kulturowych
uwarunkowaniach polityki postsowieckiej oraz W. Marciniak, Natrętna idea silnego państwa. Chaos
na ruinach sowieckiego imperium;
4. Debata wokół integracji obszaru post-sowieckiego (dr W. Rodkiewicz, rozprawa
habilitacyjna nt. „Rosyjskie debaty nad polityką zagraniczną nowej Rosji, 1991-2001)”;
5. Rekonstrukcja kategorii interesu narodowego i sposobów jego realizacji (publikacja:
W. Materski, Na widecie. II Rzeczpospolita wobec Sowietów 1918-1943; W. Materski: ZSRR wobec
polsko-czechosłowackiego sporu terytorialnego (1944-1947), w: Nad Bałtykiem. W kręgu polityki,
gospodarki, problemów narodowościowych i społecznych w XIX i XX wieku; W. Materski, ZSRR wobec
polsko-niemieckiej deklaracji o niestosowaniu przemocy z 26 stycznia 1934 r., w: Wojciechowski M.
(red.): Deklaracja polsko-niemiecka o niestosowaniu przemocy z dnia 26 stycznia 1934 r. z
perspektywy Polski i Europy. Studia; W. Marciniak, Spór rywali;
6. Geopolityczne aspekty transformacji systemowej (J. Mizgała, rozprawa
habilitacyjna, „Modele polityki zagranicznej St. Zjednoczonych, Unii Europejskiej i Rosji w
perspektywie analizy komparatystyczno-dyskursywnej”).
Zakład ten przygotowywał również ekspertyzy na temat regionu dla Ministerstwa Spraw
Zagranicznych.
2.6. Azja Wschodnia
Obszarem tym tradycyjnie zajmuje się Zakład Azji i Pacyfiku, kierowany przez doc. dr hab.
Waldemara Dziaka. Główne zadanie badawcze Zakładu to „Azja Wschodnia – szanse i zagrożenia dla
bezpieczeństwa regionu, Polski i świata”. Zainteresowania Azją Wschodnią jego pracowników
koncentrują się głównie, choć nie jedynie, na szeroko pojętej problematyce chińskiej. Priorytety
badawcze tego Zakładu to przemiany kulturowo-cywilizacyjne w Chinach i w Korei, relacje Chin z
sąsiadami wynikające z lawinowo wzrastającej pozycji Państwa Środka oraz stosunki Polski z
państwami regionu Azji i Pacyfiku w świetle wzrastającego zaangażowania kapitału azjatyckiego w
Polsce. Konferencja naukowa pt.: „Chiny, Polska, Unia Europejska – szanse i zagrożenia współpracy
gospodarczej”, która odbyła się na Uniwersytecie Warszawskim z udziałem gości z kraju i z
zagranicy, stanowiła podsumowanie dotychczasowym badań tego Zakładu. Drukiem ukazał się
pierwszy z dwóch tomów książki W.J. Dziaka i J. Bayera Chiny i Korea. Strategia i polityka, zaś doc.
dr hab. Krzysztof Gawlikowski przygotował do druku monografię pt.: Chińskie państwo
konfucjańskie a dr Iwona Madej (working paper): „Polityka językowa Indii: wybrane zagadnienia”.
3. Historia najnowsza
To trzeci, nie mniej rozległy obszar badań pracowników ISP PAN. Rolę wiodącą w tym
obszarze ma Zakład Najnowszej Historii Politycznej (kierownik prof. dr hab. A. Paczkowski). Wiele
prac powadzonych w dwóch innych wspomnianych wyżej Zakładach (Porównawczych Badań