rok 2005 - Instytut Studiów Politycznych PAN

i historii politycznej.
W formie referatów na konferencjach międzynarodowych ogłoszono kolejne cząstkowe
wyniki badań nad migracją zewnętrzną, (m.in. trzy referaty doc. dr hab. Dariusza Stoli: “Social
history and migration”, “International migration from Poland” oraz “The evolution of Polish
migration Policy”. Doc. D. Stola opublikował też pięć ważnych tekstów na temat relacji polskożydowskich.
Przygotowana została do druku duża monografia Pochody, wiece, akademie. Święta i
uroczystości rocznicowe w Polsce 1944-1956 (dr Piotr Osęka). Opublikowano wyniki kilku badań nad
poszczególnymi grupami społecznymi lub zawodowymi, w tym referat pt. At the Edge of Rebellion
(dr Marcin Zaremba), który jest fragmentem przygotowywanego rozległego opracowania nt. postaw
społecznych w „epoce Gierka” oraz artykuł Historycy przed przełomem (doc. dr A. Friszke).
3.2. Stosunki polsko-sowieckie (rosyjskie) i polsko-ukraińskie
Tematyką tą zajmuje się Pracownia Dziejów Ziem Wschodnich II Rzeczypospolitej, którą
kieruje dr Grzegorz Motyka. Przedmiotem badań naukowych zespołu skupionego wokół tej Pracowni
są różne formy oporu wobec ZSRR na ziemiach byłej II Rzeczypospolitej oraz dyskusje, które na ten
temat toczone są w historiografii Polski i Ukrainy. Celem zaś jest uzyskanie możliwie spójnego
obrazu postaw ludności zamieszkującej te ziemie (Polaków, Ukraińców, Białorusinów, Litwinów i
Żydów) wobec systemu sowieckiego. Szczególny nacisk w Pracowni tej położony został na
konspirację i opór zbrojny oraz powojennej działalności podziemia polskiego, ukraińskiego,
litewskiego oraz białoruskiego. W badaniach swoich Pracownia stara się śledzić zmiany, jakie zaszły
w świadomości historycznej społeczeństwa ukraińskiego, a także jak do pojęcia świadomości
narodowej podchodzi historiografia ukraińska.
W polu zainteresowań członków Pracowni znalazła się również sytuacja ludności Polskiej na
Ukrainie, Litwie i Białorusi po 1989 r.
Dwóch członków Pracowni zakończyło pisanie i złożyło do druku rozprawy habilitacyjne (dr
G. Motyka i dr Rafał Wnuk). Wspólnie Pracownia opublikowała wybór tekstów nieżyjącego już
wieloletniego jej kierownika, prof. Tomasza Strzembosza: Refleksje o harcerstwie i wychowaniu.
4. Myśl polityczna i filozofia polityki
Problematyka ta, to obszar badawczy Zakładu Filozofii Polityki, kierowanego przez prof. dr
hab. Stanisława Filipowicza, który realizuje projekt „Nowoczesne i ponowoczesne interpretacje
fenomenu władzy politycznej” ze szczególnym uwzględnieniem zobowiązań wynikających z
przedstawionej w roku ubiegłym konkretyzacji, dotyczącej okresu 2005/2006.
Pracownicy tego Zakładu opublikowali trzy rozprawy naukowe, które bezpośrednio
podejmują ujętą w planie badawczym problematykę (dr Janina Gładziuk, Druga Babel. Antynomie
siedemnastowiecznej angielskiej myśli politycznej; doc dr hab. Paweł Kaczorowski, Państwo w
czasach demokracji”; dr Artur Wołek, Demokracja nieformalna. Konstytucjonalizm i rzeczywiste
reguły polityki w Europie Środkowej po roku 1989).
Przedmiotem zainteresowań Zakładu są dwa zasadnicze wątki teoretyczne: rozważania
dotyczące problematyki ładu politycznego w Europie, z uwzględnieniem sporów dotyczących
konstytucji europejskiej, zagadnienia słabości władzy wykonawczej (syndrom słabego państwa) w
krajach pokomunistycznych oraz – rozważania na temat kryzysu demokracji liberalnej ze
szczególnym uwzględnieniem problematyki neutralności, a także sytuacji, jaką powoduje coraz
bardziej zdecydowana krytyka modelu racjonalności politycznej, ukształtowanego w epoce
Oświecenia. Konkretnym rezultatem prac prowadzonych w tym kierunku jest rozprawa habilitacyjna
dr Zbigniewa Stawrowskiego „Prawo naturalne a ład polityczny”.