Nr 38 BELGRAD 2008 - Polonia-serbia.org

More documents

Recommendations

Info

26 O Wiśle z Wisły (Tekst ten dedykuję wiślanom z Ostojiciewa) Będąc pod koniec tego lata w Wiśle, ciekawa wszystkiego – widoków, lasu, ludzi, zwyczajów, atmosfery miasta – miałam okazję uzupełnić swoją wiedzę kulinarną tego regionu. Zajrzałam do ciekawych restauracji, a przede wszystkim do stylowych karczm, gdzie rozbrzmiewa góralska muzyka. Przestudiowałam jadłospisy i zanotowałam: - zupa z sąsiadowej kury - placki ziemniaczane y blachy ze szpyrkami (pyszne!) - żebroczka (zapiekanka z tartych ziemnieków, ryżu i boczku) - kapusta zasmażana po wiślańsku (z kartoflem) - golonko po beskidzku - „miodula” (niezwykły trunek na miodzie) Kuchnia ciekawa i smaczna. Na rynku miasta cukiernia o domowej atmosferze, w której kawa specjalnie smakuje z wiślańskim kołoczem. Nie bez powodu więc w Wiśle działa od dziesięcioleci (dokładniej 72 lata) Zespół Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich im. W. Reymonta. Szkoła kształci przyszłych kucharzy i hotelarzy. Ciekawostka, którą się z Wami, Szanowne Panie pragnę podzielić jest to, że Szkoła każdy rok ogłasza po jakimś kraju. Np. zeszły rok był irlandzkim, a ten bieżący jest s e r b s k i m. Adepci uczą się historii, kultury, no i kuchni wybranego kraju. Ja zostałam zaproszona, by przed dziesiątkami wspaniałej młodzieży i przemiłych profesorów zainaugurować rok serbski przedstawiając serbską kuchnię. „Pani Hania” miała tremę, wykładać przecie nie umie, ale zato lubi gotować i to podobno dobrze! Słyszałam potem, że spotkanie się udało, po którym w prezencie otrzymałam cenną dla mnie książkę: „Przepisy ze starych zeszytów, czyli co gotowali uczniowie w wiślańskim „Patelnioku”. Bawiąc w Wiśle w miłym i eleganckim świecie, miałam okazję w gościnnym domu pastorostwa Szajthauerów, przy herbatce, porozmawiać z panią biskupiną Danutą Jagucką i panią pastorową Olą o zwyczajach wigilijnych w mieście pod Czantorią. Panie, sięgając do wspomnień z rodzinnego domu wiślańskiego i do współczesnych zwyczajów, dokładnie opisały mi jak wygląda Dzień Wigilijny i Wigilia. Postaram się więc wiernie przenieść zwyczaje wiślańskie czytelniczkom naszego Kącika Kulinarnego. W D z i e ń W i g i l i j n y nie wolno nic robić. Wszystko co ma się znaleźć na stole musi być w przeddzień przygotowane. Choinka ubrana no i obowiązkowe prezenty. Tylko karpia wcześniej oprawionego można usmażyć. W południe nakrywa się do stołu najbielszym obrusem i najpiękniejszą zastawą. Pod obrus kładzie sie, oprócz siana, pieniądze i klucze od domu. Przed rozpoczęciem wieczerzy gospodarz domu czyta modlitwę błogosławiąc stół, a domownicy śpiewają specjalną pieśń stołową. Gasi się światła i zapala świece. Za oknami góry w śniegu, mróz, migające gwiazdy, a pani domu błogosławi chleb. Odkrawa piętkę i z zachowaną łuską karpia przechowuje do dosiego roku. Teraz następuje najbardziej uroczysty moment dzielenia się opłatkiem polanym miodem, po czym zjada się kawałek chleba posmarowanego grubo masłem i posypanego solą. Zatym podaje się zupę rybną z chałką (i ta podobno wyjątkowo smakuje tylko na Wigilię), kapustę kwaszoną z całymi grzybami i karpia smażonego z surówką. Po takim posiłku należy zjeść cztery orzechy podane w łu- kącik kulinarny pani hani pinkach, które symbolizują cztery pory roku (wszystkie cztery powinny być zdrowe), jabłko przekrojone w poprzek i kompot z suszonych jabłek. Wieczerzę kończy modlitwa i dopiero wtedy można wstać od stołu. Podczas kolacji nikt nie wstaje, nawet wtedy, gdy się zapomniało czegoś podać. Naczyń nie zbiera się do następnego dnia. Po wieczerzy przechodzi się do drugiego pokoju, gdzie czekają różnorodne, obowiązkowo małe ciasteczka (im więcej rodzajów, tym lepiej), makowiec i herbata. Dla dobrzej atmosfery w dzień wigilijny można wypić kieliszek „mioduli”. W pierwszy dzień Swiąt nie idzie się z wizytą, a zjada się to, Wiślańskie rozmowy kulinarne. Foto M. Szlaur-Bujok co pozostało od Wigilii. Przypuszczam, że takie Wigilie przygotowywano w zamożniejszych domach, choć w literaturze te jadła i zwyczaje się często wspomina. * Jednak moje zainteresowania wiślańskimi zwyczajami wigilijnymi nie były zupełnie zaspokojone. Miałam również przyjemność poznać osobiście panią Wandę Pilch, matkę Jerzego – pisarza. Gawędząc przy wieczornym ognisku w Jaworniku, opiekając kiełbaski i zagryzając ogóreczkiem (tym polskim, małosolnym) spytałam: co synowi, który obowiązkowo na Swięta zjeżdża do Wisły, przygotuje na Wigilię? Natychmiast odpowiedziała: opłatek z miodem, barszczyk z uszkami (być może wpływ krakowski), chleb z masłem i solą (obowiązkowo), karpia smażonego z ogórkiem kwaszonym, na stole główka czosnku, drobne ciasteczka (te różnorodne), kołacz drożdżowy. Pani Wanda przesłała serdeczne pozdrowienia paniom z YU Polonii, które z przyjemnością przekazuję. Po powrocie do Belgradu natychmiast zadzwoniłam do p. Renaty Pilch z Ostojiciewa i spytałam, co z tych tradycji kulinarnych pozostało u naszych wiślan na G o d y. Otóż opłatka nie ma, chleba z masłem też nie ma. Na stole są: orzechy, jabłka, miód i czosnek. Podaje się zupę fasolową, rybną lub „paradajzovą polievkę”. Następnie smażonego karpia, makaron z makiem, orzechami lub serem, kompot ze śliwek i te, znane już nam, drobne ciasteczka. Potem kołacz drożdżowy i różne sztrudle. Potrawy również przygotowuje się w przeddzień Wigilii, a podczas wieczerzy nikt od stołu nie wstaje. Za oknami śpiewają serbskie dzieci – „korinđaši...”. * Wiemy już co panie domu z Wisły i Ostojiciewa podadzą na Wigilię. A my, co my przygotujemy na wigilijny wieczór urządzany w podwojach naszej Ambasady? Co podamy do stołu w na-
szych domach, a jak będzie wyglądała Wigilia prawosławna, którą również wszystkie obchodzimy? P r z e - pisów na potrawy wigilijne jest wiele, ale nie zawsze przecież chodzi o jedzenie. Potrzebna jest ta specyficzna atmosfera i zwyczaje, które wywodzą się z polskiej kultury. Czy będzie opłatek? Czy sianko pod obrus przygotowane? A jaką choinkę planujemy? Zacznijmy się więc już krzątać, aby na czas wszystkiemu podołać. Tym razem Pani Hania proponuje przygotowanie drobnych, wspomnianych wyżej ciasteczek – nazywanych po serbsku „vanilice”. Przepisów na nie jest wiele, ale ja proponuję mój, wypróbowany, ten najlepszy. Vanilice można wcześniej przygotować, schować do pudła przed domowymi łasuchami i podać dopiero na święta. Surowce 125 g smalcu (tego bez zapachu), 125 g masła, 6 łyżek równych cukru kryształowego, 1 całe jajko, 1 żółtko, 125 g mielonych orzechów, cca 400 g mąki T 400 gładkiej, trochę startej skórki z cytryny, łyżkę soku cytrynowego, cukier puder do posypania, cukier waniliowy, dżem z moreli (domowego wyrobu). Hani Wanda Pilch, matka pisarza Jerzego opowiada, jak urządza Wigilię. Foto M. Szlaur Bujok Wykonanie Spienić w mikserze masło i smalec, żółtko, jajko, cukier, skórkę i sok z cytryny. Dodać orzechy i mąkę i szybko ręką zagnieść ciasto. Pozostawić na 10 min. Na chłodnym miejscu. Wałkować na grubość 0,5 cm. Wykrawać małe okrągłe ciasteczka (o średnicy 3,5 cm) i układać na uprzednio przygotowanej, wyłożonej papierem do pieczenia blasze. Piec na średniej temperaturze na jasnozłoty kolor. Upieczone zlepiać po dwa dżemem. Następnie suto obsypać z obu stron cukrem pudrem z cukrem waniliowym. Podawać ułożone w stożek na pięknej paterze. Gwarantuję, że będą się topić w ustach! Czytelniczkom Kącika Kulinarnego życzę miłych Świąt i szczęścia w Nowym Roku! Pani Hania (Hanna Drljača) polskie jadła na galowym przyjęciu jubileuszowym Z okazji 90 Rocznicy odzyskania niepodległości Polski i Dnia Wojska Polskiego, 13 listopada w hotelu Continental w Belgradzie JE Ambasador RP i Attache Wojskowy wydali galowe przyjęcie dla dostojników i wysokich urzędników państwowych, , przedstawicieli ambasad, wojska, świata kultury, duchowieństwa, jak i licznej Polonii. Przyjęcie było tematyczne – polskie jadło. W przestronnej, odpowiednio udekorowanej sali, z wojskową wartą honorową u wejścia, ustawiono drewniane akcesoria charakterystyczne dla polskiej wsi, jak ławy, stoły, półki, wozy, sanie, na których rozmieszczono m. in. tace i półmiski drewniane. Nakrycia stołowe też żywcem ze wsi. Starannie zakomponowane „ikebany” z wieńców czosnku, cebuli, suszonych grzybów, wiszących połci słoniny, tu i tam położonych jabłek – dopełniały wiejską atmosferę. Cała ta długa kompozycja, ciągnąca się przez calą salę, była bogato zastawiona jadłami. Różnorodność strawy wyjątkowa, od serów począwszy: bryndza, twarożek, bunc, oscypek, masło aromatyz owane czosnkiem, a zatym niezwykłej urody bochny chleba i kosze bułeczek. W garncach kamiennych ogórki małosolne (to specjalność polskiej kuchni), smalec ze skwarkami i sałatka ze śledzia z cebul- ką. W miseczkach drewnianych gruboziarni- sta sól, pieprz, musztarda, no i żurawina na słodko. Na ogromnych tacach w ę - dliny staropolskie – szynka gotow a na, baleron, przepyszna kiełbasa, salceson i specjał polski pieczony pasztet ze śliweczką i orzechem laskowym. W kociołkach pachniała zupa grzybowa i parował żurek z kiełbasą. Wielkim powodzeniem cieszył się bigos, gołąbki i trzy rodzaje pierogów: z mięsem, serem i grzybami. Na słodko – sernik i szarlotka. Napojów w bród, chyba pięć rodzajów wódek, wina, piwao, soki itd. Polskie Jadło” z Krakowa zaprezentowało się serbskiej publiczności. Foto Ambasada RP. Był to prawdziwy pokaz bogactwa i specjałów kuchni polskiej; wszystko gościom wyraźnie smakowało. Takie sute i przemyślane przyjęcie można śmiało nazwać polską biesiadą i dobrą reklamą polskiej kuchni dla zagranicy. Komplementy za wykonawstwo należy przekazać firmie Catering Grupa Kościuszko SA „Polskie Jadło”, Kraków. Wydarzenie to uwieczniła Pani Hania (Hanna Drljača)
Page 1 and 2: Foto Ambasada RP • Nr 38 BELGRAD
Page 3 and 4: skiego oraz przemówienie ambasador
Page 5 and 6: z resztą ziem polskich. Powstanie
Page 7 and 8: z biografii Doktora jana sienkiewic
Page 9 and 10: pomiędzy nakazami Biblii a moimi z
Page 11 and 12: Koncert jubileuszowy z okazji 15-le
Page 13 and 14: z kultury koncert chopinowski jacka
Page 15 and 16: jacek telus - recital „perły pol
Page 17 and 18: Vislava Šimborska Početak i kraj
Page 19 and 20: z życia polonijnego Wrześniowe sp
Page 21 and 22: Nowy Sad, na twierdzy Petrovaradin
Page 23 and 24: ПОСЕТА САЈМУ РУЖА Д
Page 25: MłoDzieŻ szkolna z ostojiciewa w

Nr 38 BELGRAD 2008 - Polonia-serbia.org

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?