Obiekt w liczbach - Świat Architektury

Konstrukcja to jeden z najważniejszych
elementów składowych dobrej
akustyki sali koncertowej – zapobiega
przenoszeniu drgań, izoluje od środowiska
zewnętrznego. Jakie parametry
w tym zakresie zostały przewidziane?
Akustyka sali koncertowej w Rzeszowie
jest jedną z najlepszych w Polsce.
Obiekt był projektowany w Warszawie
przez znany zespół architektów,
a konstrukcję opracował inż. Tadeusz
Chełmecki – w drugiej połowie lat 60.
ubiegłego wieku. Aby uzyskać lepszą
akustykę wnętrza, nad salą koncertową
rozważano ukształtowanie dachu fałdowego.
Decyzję podjęto jednak inną
i zamiast dużych, poprzecznych fałd wykonano
płaskie przekrycie o dwu stropach
żelbetowych leżących na górnym i dolnym
pasie pięciu stalowych kratownic, rozmieszczonych
co 6,05 m.
Zastosowanie ciężkich płyt żelbetowych
i podwieszonego do nich odpowiednio strojonego
stropu akustycznego sprawdziło się,
jednak wymagania w zakresie nowej funkcji,
technologii, a przede wszystkim przepisy
przeciwpożarowe wymusiły częściową
modernizację tych rozwiązań. Ze względu
na wzrost normowych wartości obciążeń
śniegiem i nowych obciążeń technologicznych
należało wzmocnić stalowe dźwigary
i dołożyć nowe w przestrzeni nad sceną.
W większości zachowano jednak tłumiącą
drgania ciężką konstrukcję stropu.
Jakie wymogi w zakresie przepisów
przeciwpożarowych dotyczyły konstrukcji
stalowych? Czy dostosowanie
się do nich sprawiło trudności?
Obiekty, w których gromadzą się ludzie,
muszą spełniać wiele warunków bezpieczeństwa,
w tym przeciwpożarowego. W sali
WYWIAD Z EKSPERTEM
Zdzisławem Pisarkiem – konstruktorem Filharmonii w Rzeszowie
Wejście na górny poziom foyer
koncertowej zastosowano ochronę bierną
w postaci przegród ogniochronnych. Konstrukcja
nośna, tj. dźwigary dachowe, została
od spodu zamknięta płytami oddzielenia
przeciwpożarowego. Tym samym przestrzeń
pomiędzy wiązarami dachowymi traktowano
jako zamkniętą bez żadnych materiałów palnych
czy rozprzestrzeniających ogień. Uniknięto
w ten sposób stosowania kosztownych,
indywidualnych zabezpieczeń poszczególnych
elementów konstrukcyjnych. Trudność
sprawiło jedynie podwieszenie pomostów
technologicznych i stropów akustycznych do
konstrukcji nośnej, która w tym czasie była
niewidoczna. Jednak przyjęta przez wykonawcę
technologia pracy etapowej ułatwiła
rozwiązanie tego zagadnienia.
Czy nowa konstrukcja wymagała
znacznej ingerencji w zastaną tkankę
budowlaną?
Przyjęte założenia konstrukcyjne, a także
jesienno-zimowy okres wykonania modernizacji
wpłynęły na zastosowanie rozwiązań,
które w jak najmniejszym stopniu naruszają
strukturę obiektu. W części nad widownią
udało się tak zaprojektować wzmocnienia
konstrukcji, że nie trzeba jej było demontować.
Nowe obciążenia technologiczne nad
sceną, niestety, były zbyt duże, aby można
było tylko wzmocnić istniejące elementy
konstrukcyjne. Zaistniała konieczność wykonania
dwóch nowych wiązarów kratowych.
W celu ich montażu musieliśmy wyburzyć
dwa pasma dolnych płyt żelbetowych, a i tak
zadanie to nie należało do łatwych.
Na budowie często okazuje się, że
wiele elementów konstrukcyjnych wymaga
zmian. Jak było w tym przypadku?
Modernizacja to specyficzne zadanie, ponieważ
każdy nowo projektowany element
musi być dopasowany na placu budowy. Nie
inaczej było i tym razem. Pomimo inwentaryzacji
i dodatkowych tolerancji zdarzało
się, że wykonawca był zmuszony przesuwać
otwory czy docinać blachy. Jest to normalne
w tego typu pracach. Jako ciekawostkę powiem,
że po odkuciu zaprawy gipsowej, na
fragmencie jednego z dźwigarów zobaczyliśmy
przyspawaną blachę wzmacniającą. Było
to dla nas zaskoczeniem!
O czym, w odniesieniu do wymagań
wytrzymałości i nośności, przede
wszystkim powinien pomyśleć architekt,
rozpoczynając pracę nad projektem?
W każdym przedsięwzięciu dotyczącym
obiektów budowlanych nieodzowna jest
współpraca pomiędzy architektem a kon-
Foyer górne
struktorem i innymi specjalistami. Opracowując
nowy obiekt, architekt określa formę,
a konstruktor nadaje jej realny kształt. Brak
zachowania tych zasad najczęściej prowadzi
do ułomności budynku pod względem
konstrukcyjnym czy architektonicznym.
W przypadku modernizacji najczęściej jesteśmy
ograniczeni istniejącą bryłą. Rozpoczynając
pracę nad projektem, architekt powinien
przewidzieć miejsce na konstrukcję.
Pominięcie tego aspektu na początku prac
wiąże się z koniecznością wykonania później
skomplikowanych zabiegów konstrukcyjnych,
które są bardzo kosztowne i nie
zawsze dają oczekiwany efekt.
Przy obiektach o znacznej kubaturze
pracuje duży zespół osób. Proszę
opowiedzieć o koordynacji prac.
W obecnych czasach, gdy większość projektów
obejmuje opracowania wielobranżowe,
a procedury przetargowe wymagają
wielu uzgodnień, sprawna realizacja zależy
od dobrej organizacji prac. Osoba koordynująca
większość czasu spędza na negocjacjach
i rozmowach z inwestorem, czy przedstawicielami
poszczególnych branż, dlatego ważną
funkcję pełni manager projektu. W pracach
nad filharmonią koordynatorem prac było
KMM Kozień Architekci, a ich działania zakończyły
się sukcesem.
Rozmawiała Karolina Cawricz
Nowe pomieszczenie techniczne
Postawione zadanie wydawało się proste
– zaprojektować sprawną i cichą wentylację
oraz klimatyzację z jak najmniejszą
ingerencją w strukturę budynku. Uzyskać
dodatkowe pomieszczenia dla muzyków,
nie zakłócając wspaniałej akustyki sali
koncertowej Filharmonii.
Pierwotnie w salach koncertowych nie
włączano wentylacji, gdy trwały koncerty.
Mimo że wybudowano potężne tłumiki
dźwięku, system mógł działać jedynie
w czasie przerw i poza koncertami. Nowe
projekty wentylacji i klimatyzacji oraz pozostałych
instalacji sanitarnych wykonał
zespół firm BH-Res i KAZ. Cel działań
został wyznaczony przez inwestora i pracownię
KKM Kozień Architekci.
Założenia zostały spełnione dzięki zastosowaniu
technologii Climaver. Kanały
klimatyzacyjne wykonane z płyt Climaver
A2 Black – oprócz doskonałych własności
tłumienia dźwięku – odznaczają się
jeszcze innymi zaletami, które są istotne
w projektowaniu i wykonawstwie instalacji
klimatyzacyjnych. Wysoka gęstość włó-
WYPOWIEDŹ EKSPERTA
Januszem Świętoniowskim – „BH-Res”
kien szklanych tworzących ich rdzeń pozwala
na pracę systemów przy wysokich
ciśnieniach, co umożliwia projektowanie
rozbudowanych instalacji wentylacyjnych.
Mocna powłoka zewnętrzna, wykonana
ze zbrojonego włóknem szklanym laminatu
aluminiowego, zabezpiecza odporność
mechaniczną materiału. Wytrzymała
warstwa wewnętrzna z tkaniny szklanej
zapewnia doskonałe tłumienie dźwięku
oraz całkowitą odporność na przyszłe
czyszczenie kanałów. Dzięki gładkości
tej powłoki opory przepływu powietrza
są niskie, co wpływa na mniejsze zużycie
energii elektrycznej, niezbędnej do zasilania
wentylatorów. Dzięki możliwości
łatwego kształtowania przebiegu instalacji
(tzw. szycia na miarę) można było sprawnie
poprowadzić instalacje z odległej wentylatorni,
ulokowanej w nowym budynku
technicznym, nawet przez niedostępne
i ciasne pomieszczenia piwnic remontowanego
budynku.
W ścisłej współpracy naszych projektantów
z nadzorującym akustykiem
dr inż. Tadeuszem Kamisińskim powstała
rzadko dziś stosowana regulacja przepływu
powietrza za pomocą zmian przekroju
i kształtu przewodów. Dzięki niej wyeliminowano
przepustnice z kanałów doprowadzających
do sali koncertowej, które
działałyby jak przysłowiowe „gwizdki”.
W dbałości o jakość wykonania kanałów
Climaver, prace montażowe powierzono
specjalistycznym ekipom firmy BH-Res.
Dzięki fachowości osób zaangażowanych
w prace projektowe i wykonawcze oraz
użyciu odpowiednich materiałów możemy
się dzisiaj cieszyć bezpieczną, klimatyzowaną
salą koncertową o wspaniałych
własnościach akustycznych, gdzie w niezakłóconej
ciszy melomani mogą się delektować
doznaniami dla ucha i ducha.
Zalety systemu Climaver docenili
również wykonawcy innych obiektów
o podobnych funkcjach. Aktualnie jest on
instalowany w Operze Podlaskiej, Filharmonii
Warmińsko-Mazurskiej oraz Filharmonii
Świętokrzyskiej.
26 świat świat architektury
świat architektury 27