27.07.2013 Views

Hygiejne - paarisa

Hygiejne - paarisa

Hygiejne - paarisa

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

FOTO: LEIFF JOSEFSEN<br />

TB-ip bakteriaanik timimiittoqarnersoq paasiniarlugu tuberkulin<br />

atorlugu talikkut kapitilluni paasiniaasoqartarpoq.<br />

For at undersøge, om der er tuberkulose i kroppen, bruger man<br />

tuberkulin, som placeres på armen.<br />

- Qujanartumilli ulloq taanna ualilluinnaraa nakorsaq iseqqippoq kiinaanilu<br />

takusinnaavara paasisaqarsimalluni iserfigigaanga. Pissangallunga<br />

isigaara. Kiisamilu oqaluttuuppaanga puanniittoq TB-iusoq. Siullermik<br />

suussusersineqarmat eqqissiallaqaanga, aamma katsorsarneqarsinnaammat.<br />

Aappaatigullu aamma TB-iummat assut tupigalugu.<br />

Soorlu imminulluunniit maajugisutut misigisimaleraluarpunga,<br />

Paaliit oqaluttuarpoq.<br />

nalunarpoq qanoq tunillatsissimasinnaaneq<br />

- Nunatsinnut uteqqikkama TB-imut niviarsiap nakorsaatissannik tunileraminga<br />

apeqquterpassuarnik apersorpaanga. Arlaannik ippigisaqartarnersunga,<br />

quersukuluttarnersunga, qujanartumilli sumilluunniit<br />

ippisigisaqarneq ajorpunga quersornangalu. Soorlu aamma ilaquttannit<br />

TB-ertoqarsimanersoq, amerlasuukkaarluta illoqatigiissimanersugut,<br />

anartarfiit kuutsittakkat imermillu kuuginnartumik peqarsimanersugut<br />

allarpassuarnillu. Apeqquterpassuarmini qanoq tunillatsissimasinnaanera<br />

inissinniarsaraa, aammali oqarfigalunga imaassinnaasoq<br />

inuppassuit akornaniitillunga tunillatsissimasinnaasunga, Paaliit<br />

oqarpoq nangillunilu.<br />

- Ilaquttakka ingerlaannaq aamma misissorneqarput. Taakku talimik-<br />

kut kapuuteerannguamik kapitipput. Qujanartumillu TB-ip bakteri-<br />

aanik soqanngillat.<br />

FOTO: LEIFF JOSEFSEN<br />

Kapitinnermit ullut sisamassaannit kapitiffiup nalaa 5 cm angullu-<br />

gu angitigisumik aappillersimappat taava timi tuberkelbakteriaqarsimassaaq.<br />

Taamaanngippalli soqarsimassanngilaq tunillatsissimasoqarnanilu.<br />

Efter at have fået indsprøjtning, vil der fra den fjerde dag være en 5<br />

cm stor rød plamage omkring stikket, og man har fået tuberkelbakterier<br />

i kroppen. Hvis ikke, er man ikke blevet smittet.<br />

iisartagarpassuit<br />

- Tuberkulosernera qujanartumik tuniluuttuunngilaq. Taamaammat<br />

anillaannissaa (tuniluuttunngornissaa) pinaveersaarniarlugu iisarta-<br />

garpassuarnik ukiup affaani atugassannik tunineqarpunga. Iisartakkat<br />

ullaakkut pisartagassakka katillugit quliupput. Siullermik ullaakkut<br />

nerinnginnermi ½ tiimi sioqqullugu iisassat marluk. Taava ullaakkut<br />

nerinermi sinneri. Aallaqqaammut iisartakkat taama amerlatigisut<br />

pisarlugit nukillaanganarput qasoqqanarlutillu. Sungiutinngivillugillu<br />

ukiup affaa qaangiuttukassaavoq. Aamma pingaaruteqarluinnarpoq<br />

katsorsartinneq iluatsissappat imigassamik atuinnginnissaq imminullu<br />

paarilluarnissaq.<br />

Taamaanngippat iisartakkat sunniuteqanngitsoorsinnaapput, taama<br />

naggasiivoq Pauline L. Abelsen 2006-imi TB-imik atuileraluarsimalluni<br />

aniguilluarsimaqisoq.<br />

- TB-imut tunillatsissanngikkaanni imminut paarilluartariaqarpoq,<br />

soorlu peqqinnartunik nerisaqarnikkut, imigassamik atuivallaanngin-<br />

nikkut pujortartannginnikkullu. Pujortartaraannimi puaat sanngiit-<br />

suararsuanngortarput, tunillannartunillu sunnerteqqajaanerusarlutik,<br />

taama oqarpoq Sanami tuberkuloseqartunut sygeplejerske Thomas<br />

Rendal.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!