07.01.2013 Views

Klik her for at se PDF'en - Air Greenland

Klik her for at se PDF'en - Air Greenland

Klik her for at se PDF'en - Air Greenland

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

● Pillasit kiliortuutillu qisunnik ipullit<br />

Saqqaq-kulturimeersut ukiunik 4000inik<br />

pisoqaassusillit Qeqertarsuup<br />

Tunuani qeriuaannartumi<br />

nassaarineqarsimasut.<br />

● Saqqaqkulturens 4000 år gamle<br />

skære- og skraberedskaber, der er<br />

fundet med deres originale træskafter<br />

i de permafrosne kulturlag i Disko Bugt.<br />

● 4000 year-old cutting and scraping<br />

tools from the Saqqaq Culture were<br />

found with their original wooden<br />

shafts in permafrost culture layers in<br />

Disko Bay.<br />

gaalluartorlu naleqqulluartumik<br />

»Grønlands <strong>for</strong>historie«mik<br />

(Kalaallit Nuna<strong>at</strong>a oqaluttuarisaanera<br />

itsarnisaq)<br />

qulequtaqarpoq tassanilu ilisimalersimas<strong>at</strong>ilisimaneqarnerit<br />

ilisim<strong>at</strong>usarnikkullu paasis<strong>at</strong><br />

nuta<strong>at</strong>, minnerunngitsunik<br />

ukiuni kingullerni itsarnisarsiuututoqaluttuarisaanikkullumisissueqqissaarnerulersimaneritkingunerisimasa<strong>at</strong>,<br />

allaa<strong>se</strong>rineqarput.<br />

- Atuagaq Kalaallit Nuna<strong>at</strong>a<br />

oqaluttuarisaaneranik<br />

itsarnitsamik <strong>at</strong>a<strong>at</strong>simut allaa<strong>se</strong>rinniffiusut<br />

siullersara<strong>at</strong><br />

tassaallunilu Kalaallit Nunaanni<br />

Danmarkimilu k<strong>at</strong>ersugaasiviit<br />

pingaarnerit marluk<br />

akornanni suleq<strong>at</strong>igiinnerup,<br />

ukiualuit m<strong>at</strong>uma siorn<strong>at</strong>igut<br />

suliaq annertooq naammassillugu<br />

kulturikkut eriagisassarpassuit<br />

Kalaallit Nunaannut<br />

uterartinneqarnerannik<br />

kinguneqartup inernera. Taamaalilluni<br />

nunap oqaluttuarisaanera<br />

itsarnisaq pillugu<br />

<strong>at</strong>a<strong>at</strong>simut ilisimas<strong>at</strong> maanna<br />

aamma <strong>at</strong>uakkiarsuarmi<br />

<strong>at</strong>a<strong>at</strong>simut k<strong>at</strong>ersorneqarsimalerput,<br />

imarisaalu ullumikkut<br />

kulturitoqqanik <strong>at</strong>aqqinninnermikalutorsa<strong>at</strong>iginninnermillu<br />

er<strong>se</strong>rsitsisuupput,<br />

<strong>at</strong>uakkamik aaqqissuisoq, ilisim<strong>at</strong>usarnermi<br />

professori<br />

Hans Christian Gulløv, Københavnimik<strong>at</strong>ersugaasivissuarmitN<strong>at</strong>ionalmu<strong>se</strong>umimeersoq,<br />

oqarpoq.<br />

Atuakkiami saqqummersinneqaqqammersumiKalaal-<br />

<strong>Air</strong> <strong>Greenland</strong> inflight magazine 15<br />

lit Nunaanni inuiaq<strong>at</strong>igiit assigiinngitsut<br />

taakkulu itsarnisarsiornikkutuppernarsa<strong>at</strong>iss<strong>at</strong>,<br />

palæoeskimuut ukiut<br />

4.500-t missingisa m<strong>at</strong>uma<br />

siorn<strong>at</strong>igut nunamut pinerannit<br />

siullermiit, qalluna<strong>at</strong>siaqarnerup<br />

nalaa ilanngullugu,<br />

1800-kkunnut Europamiut<br />

ilisimasassarsiortartut, arfanni<strong>at</strong><br />

ajoqersuiartortitallu Kalaallit<br />

Nunaanni inuiaq<strong>at</strong>igiinnut<br />

sunniuteqalernerinut<br />

tunngasut, malillugit kulturikkut<br />

inissisimaffii oqaluttuarineqarput.<br />

- Nunarsuarmi qeqert<strong>at</strong><br />

annersaanni oqaluttuarisaaneq<br />

itsarnisaq maluginiarnartoq<br />

pillugu ilisimasavut ukiut<br />

qulikkuuta<strong>at</strong> kingulliit ingerlanerinimalunna<strong>at</strong>eqarluartumik<br />

ineriartorsimapput.<br />

Pingaartumik itsarnisarsiuutut<br />

misissuinerit nutaanik<br />

paasisaqarfiusut periutsinillu<br />

nutaanik <strong>at</strong>uiffiusut kulturinik<br />

assigiinngitsunik, nunap naggorissortaaninaggorluttortaanilusunniuteqarsimasunik,<br />

nutaanik ilisimasaqalissutigaavut.<br />

Ila<strong>at</strong>igut upperisarsiornermut<br />

<strong>at</strong><strong>at</strong>illugu Dor<strong>se</strong>tkulturimeersut<br />

Avanersuarmi sanaartugarsuieqqumaffiginninnermik<br />

pilersitsisimapput. Taakku<br />

angakkoqarnikkut eqeersimaarluartoqarsimaneranut<br />

as<strong>se</strong>rsuutissaapput maluginiarnartut<br />

1100-kkullu, qalluna<strong>at</strong>sia<strong>at</strong><br />

piffissami sivisuumi<br />

kuj<strong>at</strong>aani nunaqarfinni najugaqarfigisimasa<strong>at</strong><br />

tikillugit<br />

<strong>at</strong>orneqarsimallutik. Atuakkami<br />

kulturit assigiinngitsut<br />

taakku pingasut Kalaallit Nuna<strong>at</strong>a<br />

avannarpasinnersaani<br />

naapinner<strong>at</strong> perngaammik<br />

oqaluttuarineqarpoq.<br />

Kisianni aamma issittumi<br />

qalluna<strong>at</strong>siaqarfinnik naasorissaasoqarfiusunikitsarnisarsiuutut<br />

misissuinerit Silarsuarmi<br />

nutaami kristumiuussu<strong>se</strong>q<br />

siusinnerpaaq oqaluffiliortarnerlu<br />

pillugit suli nutaanik tupaallannartunilluilisimasassaqalersittuarpa<strong>at</strong>igut.Naasorissaasut<br />

silaannaap allanngorneranut<br />

qanoq ilillutik<br />

naleqqussarsimaner<strong>at</strong> anner-<br />

tunerujartuinnartumilluimaaniinuussutissarsiulertariaqarsimaner<strong>at</strong> <strong>at</strong>uakkami nutaami<br />

tassani paasisaqarfigaarput<br />

qalluna<strong>at</strong>sia<strong>at</strong> iliveqarfiini<br />

saanernik ilisim<strong>at</strong>uussutsikkut<br />

misissuinerit nuta<strong>at</strong><br />

aqqutigalugit.<br />

● Thulekulturip 1100-kkunni Kalaallit Nunaannut piner<strong>at</strong>igut ima<strong>at</strong>a uumasui<br />

piniagarineqarlualerput. Arfanniartoqarnerani pisut aarrup tuugaavani 6<br />

cm-inik takissusilimmi kigartorneqarsimasut. Siuttup unaani kivissimagaa<br />

saamiup tungaani takuneqarsinnaavoq.<br />

● Med Thulekulturens ankomst til Grønland i 1100-tallet blev havets storvildt<br />

et eftertragtet bytte. Hvalfangstscene indrid<strong>se</strong>t i et 6 cm langt stykke<br />

hvalrostand fra Thule. Harpunéren <strong>se</strong>s til venstre med hævet harpun.<br />

● When the Thule Culture came to <strong>Greenland</strong> in the 1100's, the big game of<br />

the <strong>se</strong>a became <strong>at</strong>tractive quarry. A whaling scene has been scr<strong>at</strong>ched onto<br />

a 6 cm long piece of walrus tusk from Thule. The harpoon thrower can be<br />

<strong>se</strong>en on the left, with harpoon poi<strong>se</strong>d to throw.<br />

NARAYANA PRESS<br />

NARAYANA PRESS

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!