Klik her for at se PDF'en - Air Greenland
Klik her for at se PDF'en - Air Greenland
Klik her for at se PDF'en - Air Greenland
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
● Pillasit kiliortuutillu qisunnik ipullit<br />
Saqqaq-kulturimeersut ukiunik 4000inik<br />
pisoqaassusillit Qeqertarsuup<br />
Tunuani qeriuaannartumi<br />
nassaarineqarsimasut.<br />
● Saqqaqkulturens 4000 år gamle<br />
skære- og skraberedskaber, der er<br />
fundet med deres originale træskafter<br />
i de permafrosne kulturlag i Disko Bugt.<br />
● 4000 year-old cutting and scraping<br />
tools from the Saqqaq Culture were<br />
found with their original wooden<br />
shafts in permafrost culture layers in<br />
Disko Bay.<br />
gaalluartorlu naleqqulluartumik<br />
»Grønlands <strong>for</strong>historie«mik<br />
(Kalaallit Nuna<strong>at</strong>a oqaluttuarisaanera<br />
itsarnisaq)<br />
qulequtaqarpoq tassanilu ilisimalersimas<strong>at</strong>ilisimaneqarnerit<br />
ilisim<strong>at</strong>usarnikkullu paasis<strong>at</strong><br />
nuta<strong>at</strong>, minnerunngitsunik<br />
ukiuni kingullerni itsarnisarsiuututoqaluttuarisaanikkullumisissueqqissaarnerulersimaneritkingunerisimasa<strong>at</strong>,<br />
allaa<strong>se</strong>rineqarput.<br />
- Atuagaq Kalaallit Nuna<strong>at</strong>a<br />
oqaluttuarisaaneranik<br />
itsarnitsamik <strong>at</strong>a<strong>at</strong>simut allaa<strong>se</strong>rinniffiusut<br />
siullersara<strong>at</strong><br />
tassaallunilu Kalaallit Nunaanni<br />
Danmarkimilu k<strong>at</strong>ersugaasiviit<br />
pingaarnerit marluk<br />
akornanni suleq<strong>at</strong>igiinnerup,<br />
ukiualuit m<strong>at</strong>uma siorn<strong>at</strong>igut<br />
suliaq annertooq naammassillugu<br />
kulturikkut eriagisassarpassuit<br />
Kalaallit Nunaannut<br />
uterartinneqarnerannik<br />
kinguneqartup inernera. Taamaalilluni<br />
nunap oqaluttuarisaanera<br />
itsarnisaq pillugu<br />
<strong>at</strong>a<strong>at</strong>simut ilisimas<strong>at</strong> maanna<br />
aamma <strong>at</strong>uakkiarsuarmi<br />
<strong>at</strong>a<strong>at</strong>simut k<strong>at</strong>ersorneqarsimalerput,<br />
imarisaalu ullumikkut<br />
kulturitoqqanik <strong>at</strong>aqqinninnermikalutorsa<strong>at</strong>iginninnermillu<br />
er<strong>se</strong>rsitsisuupput,<br />
<strong>at</strong>uakkamik aaqqissuisoq, ilisim<strong>at</strong>usarnermi<br />
professori<br />
Hans Christian Gulløv, Københavnimik<strong>at</strong>ersugaasivissuarmitN<strong>at</strong>ionalmu<strong>se</strong>umimeersoq,<br />
oqarpoq.<br />
Atuakkiami saqqummersinneqaqqammersumiKalaal-<br />
<strong>Air</strong> <strong>Greenland</strong> inflight magazine 15<br />
lit Nunaanni inuiaq<strong>at</strong>igiit assigiinngitsut<br />
taakkulu itsarnisarsiornikkutuppernarsa<strong>at</strong>iss<strong>at</strong>,<br />
palæoeskimuut ukiut<br />
4.500-t missingisa m<strong>at</strong>uma<br />
siorn<strong>at</strong>igut nunamut pinerannit<br />
siullermiit, qalluna<strong>at</strong>siaqarnerup<br />
nalaa ilanngullugu,<br />
1800-kkunnut Europamiut<br />
ilisimasassarsiortartut, arfanni<strong>at</strong><br />
ajoqersuiartortitallu Kalaallit<br />
Nunaanni inuiaq<strong>at</strong>igiinnut<br />
sunniuteqalernerinut<br />
tunngasut, malillugit kulturikkut<br />
inissisimaffii oqaluttuarineqarput.<br />
- Nunarsuarmi qeqert<strong>at</strong><br />
annersaanni oqaluttuarisaaneq<br />
itsarnisaq maluginiarnartoq<br />
pillugu ilisimasavut ukiut<br />
qulikkuuta<strong>at</strong> kingulliit ingerlanerinimalunna<strong>at</strong>eqarluartumik<br />
ineriartorsimapput.<br />
Pingaartumik itsarnisarsiuutut<br />
misissuinerit nutaanik<br />
paasisaqarfiusut periutsinillu<br />
nutaanik <strong>at</strong>uiffiusut kulturinik<br />
assigiinngitsunik, nunap naggorissortaaninaggorluttortaanilusunniuteqarsimasunik,<br />
nutaanik ilisimasaqalissutigaavut.<br />
Ila<strong>at</strong>igut upperisarsiornermut<br />
<strong>at</strong><strong>at</strong>illugu Dor<strong>se</strong>tkulturimeersut<br />
Avanersuarmi sanaartugarsuieqqumaffiginninnermik<br />
pilersitsisimapput. Taakku<br />
angakkoqarnikkut eqeersimaarluartoqarsimaneranut<br />
as<strong>se</strong>rsuutissaapput maluginiarnartut<br />
1100-kkullu, qalluna<strong>at</strong>sia<strong>at</strong><br />
piffissami sivisuumi<br />
kuj<strong>at</strong>aani nunaqarfinni najugaqarfigisimasa<strong>at</strong><br />
tikillugit<br />
<strong>at</strong>orneqarsimallutik. Atuakkami<br />
kulturit assigiinngitsut<br />
taakku pingasut Kalaallit Nuna<strong>at</strong>a<br />
avannarpasinnersaani<br />
naapinner<strong>at</strong> perngaammik<br />
oqaluttuarineqarpoq.<br />
Kisianni aamma issittumi<br />
qalluna<strong>at</strong>siaqarfinnik naasorissaasoqarfiusunikitsarnisarsiuutut<br />
misissuinerit Silarsuarmi<br />
nutaami kristumiuussu<strong>se</strong>q<br />
siusinnerpaaq oqaluffiliortarnerlu<br />
pillugit suli nutaanik tupaallannartunilluilisimasassaqalersittuarpa<strong>at</strong>igut.Naasorissaasut<br />
silaannaap allanngorneranut<br />
qanoq ilillutik<br />
naleqqussarsimaner<strong>at</strong> anner-<br />
tunerujartuinnartumilluimaaniinuussutissarsiulertariaqarsimaner<strong>at</strong> <strong>at</strong>uakkami nutaami<br />
tassani paasisaqarfigaarput<br />
qalluna<strong>at</strong>sia<strong>at</strong> iliveqarfiini<br />
saanernik ilisim<strong>at</strong>uussutsikkut<br />
misissuinerit nuta<strong>at</strong><br />
aqqutigalugit.<br />
● Thulekulturip 1100-kkunni Kalaallit Nunaannut piner<strong>at</strong>igut ima<strong>at</strong>a uumasui<br />
piniagarineqarlualerput. Arfanniartoqarnerani pisut aarrup tuugaavani 6<br />
cm-inik takissusilimmi kigartorneqarsimasut. Siuttup unaani kivissimagaa<br />
saamiup tungaani takuneqarsinnaavoq.<br />
● Med Thulekulturens ankomst til Grønland i 1100-tallet blev havets storvildt<br />
et eftertragtet bytte. Hvalfangstscene indrid<strong>se</strong>t i et 6 cm langt stykke<br />
hvalrostand fra Thule. Harpunéren <strong>se</strong>s til venstre med hævet harpun.<br />
● When the Thule Culture came to <strong>Greenland</strong> in the 1100's, the big game of<br />
the <strong>se</strong>a became <strong>at</strong>tractive quarry. A whaling scene has been scr<strong>at</strong>ched onto<br />
a 6 cm long piece of walrus tusk from Thule. The harpoon thrower can be<br />
<strong>se</strong>en on the left, with harpoon poi<strong>se</strong>d to throw.<br />
NARAYANA PRESS<br />
NARAYANA PRESS