qarTuliCamovidnen. es iyo xalxi, romelsac saqarTveloSiCasvlis yvela gza mouWra maSindelma mTavrobam.maSin politikis yvelas eSinoda, ufro meti iZaxdarom saTvistomo apolitikuri gaerTianeba iyo,magram politikaze Zalian bevrs vfiqrobdiT. 70Tu 80 qarTveli iyo maSin aq. mere yvela gaifanta,zogi amerikaSi, zogi argentinaSi da avstraliaSiwavida.yovel kviras erTad viyaviT maSindeliqarTvelebi – niko, karlo inasariZe misi coliTda SvilebiT, daTiko. erT kvira dRes niko armovida. gagvikvirda Zalian. davureke sad xarmeTqi – vkiTxe. isini movidneno? SearcxvinoTRmerTmao. ar gamouares amaT. me vuTxari, me movalmanqaniT da wamogiyvan meTqi. arao, me TviTonmovalo. arc kviras movida, arc orSabaTs da arcsamSabaTs. oTxSabaTs policiam gaaRo misi saxliskari. Sevedi SigniT, iwva pirdaRma da xelSieWira nitroglicerinis tableti, romelsacsvamda gulisTvis. pirs iparsavda kviras merom davureke, rom gamzadebuliyo da CvenTanmosuliyo. am dros gardaicvala. Cven davberdiTda xalxi gamogvecala. saTvistomoc daberda dasikvdilze iyo mimdgari. bolo wlebSi arsebobdamxolod inerciiT. saqarTvelosTvis ki Zaliandidi mniSvneloba aqvs, rom hqondes mWidrokavSiri dasavleTTan. am kavSirisaTvis erT-erTiumniSvnelovanesi rgoli aris saTvistomo, amitomZalian sasixaruloa, rom dRes saTvistomo isevmyarad dgas fexze da axali ZalebiT emsaxurebasaqarTvelos evropasTan daaxloebis mizans.moamzadaTinaTin CiTinaSvilmamiunxenel qarTvelebTangTavazobT amonarids profesor guram SaraZis samtomeulidan „ucxoeTis cis qves“. avtorissityvebiT rom vTqvaT, es gaxlavT wigni “samSoblos mkerdidan mokveTil Rirseul Svilebze,romelTac TavianTi niWi da unari Tavisi qveynis erTgulebas, siyvaruls da mis ukeTes mermiszefiqrs Sealies”. rubrikaSi “miunxenel qarTvelebTan” batoni gurami miunxenSi mcxovreb qarTvelemigrantTa cxovrebaze mogviTxorbs. dRes gvinda Tqveni yuradReba germaniis qarTuli saTvistomossapatio Tavmjdomareze, baton qristefore kirkitaZeze SevaCeroT.am ramdenime xnis win saqarTvelos ssr saxalxomeurneobis moRvaweTa gamofenis (direqtoriTengiz kekeliZe) Seiqmna saerTaSoriso firma „astinternacionali“, romelSic, garda dasaxelebuligamofenisa, gaerTianda dasavleT germanulifirma „axorni” (direqtori andreas rixteri)da saqarTvelos ssr „eqsposervisi“ (Tavmjdomarenikoloz orqoSneli). „ast internacionalis“Tavmjdomarea Tengiz kekeliZe. firma miznadisaxavs simpoziumebis, saerTaSoriso gamofenebis,bazrobebis mowyobas, kulturul-mecnieruliprogramebis gacvlas. am mxriv, mas pirveliseriozuli warmatebebi ukve aqvs mopovebuli.swored „ast internacionalis“ meoxebiT saSualebamomeca 1989 wlis aprilSi gavmgzavrebuliyavigermaniis federaciul respublikaSi. kerZod CemisamuSao programa iTvaliswinebda CavsuliyavimiunxenSi, hamburgsa da getingenSi, raTa kontaqtidamemyarebina iqaur qarTul emigraciasTan damezruna maTi umdidresi arqivebis saqarTveloSiCamosatand. amisTvis, ase vTqvaT, winaswar momzaddaniadagi, sasxeldobr, gazeTebSi „komunistSi”,“TbilisSi”, „literaturul saqarTveloSi”,“saxalxo ganaTlebaSi“, “samSobloSi“, gamoqveyndaCemi werilebi qarTuli emigraciis TvalsaCinowarmomadgenlebze (mwerlobaze, mecnierebze,politikur moRvaweebze). am publikaciebma me iqCamiswres da ndobis xidi gasdes, Cveni gacnobadauswreblad Sedga.…barem aqve vityvi, romsamSobloSi wamosaRebad ukve miunxenSi iqauriqarTvelebis sulgrZelobisa da uSurvelobiswyalobiT imdeni qarTuli xelnaweri da nabeWdiwigni Tu Jurnal gazeTebi damigrovda, romhamburgsa da getingenSi veRar Cavedi, arada,hamburgSi (itcehoeSi) meloda Sexvedra cnobilmoRvawe nikoloz janeliZesTan, xolo getingenSisaxelganTqmuli qarTveli mecnieri hidravlikosis,aw gansvenebul profrsor ivane nikuraZis ojaxSiN5(30) seqtemberi-oqtomberi 201015
qarTuliunda gamecno misi mdidari mecnieruli arqivi.Cemi Casvla miunxenSi daemTxva qarTvelixalxis did mwuxarebas - 9 aprils TbilisSidatrialebulma tragediam xom mTeli msoTlioSeZra da raRa Tqma unda, miunxenelma qarTvelebmac,SeZrwunebulebma am ambiT, aRar icodnen CemTvismoesamZimrebinad Tu TavianTi TavisTvis. winaswargetyviT, maT miunxenSi paraklisi gadaixades dasulis mosaxseniebeli sufra gaSales TbilisSi9 aprils daRupulTa mosagoneblad. aq movidneniqauri qarTvelebi: qristefore kirkitaZe, vaxtangCxaiZe, karlo inasariZe, soso JorJoliani, ionamTvaraZe, eqvTime endelaZe, Tamar gegelaSvili,Tamar CofikaSvili, anelize kuWuxiZisa da sxvebiTavianTi meuRleebiT, SvilebiT, ojaxis wevrebiT…maT mwuxarebas sazRvari ar hqonda, yvelas TvalebSicremlebi kiafobda, samZimrisa da TanagrZnobisyelSi burTiviT mowolili naRveli axrCobda…unda iTqvas, rom germaniis federaciulrespublikaSi Zlieri qarTuli saTvistomoarsebobs, romlis Tavmjdomarea miunxenSimcxovrebi iuristi qristefore kirkitaZe –warmoSobiT tyibuleli, sofel muxuradan. masmiunxenis universitetis iuridiuli fakultetidaumTavrebia. colad yavs germaneli qali tereza– mSvenieri moqarTule, ori vaJis patronia, erTsbabuis saxeli – severiani hqvia, xolo meores– mamis bavSvobisdroindeli moferebiTi saxeli– baWua. esenic iuristebi arian mxolod, oRondamaTgan ufross – severians cxra Tve TbilisisuniversitetSi uswavlia, fililogiis fakultetzeda siyvaruliT ixsenebs aqaur profesormaswavleblebs,gansakuTrebiT profesorneTela quTelias.…ZmebSi severiani qarTulsTavisuflad flobs, baWuas ki ufro uWirs,magram mondomebulia ukeT icodes mSobliuriena. severiani, dacolSvilebulia, misi pirmSo –giorgi kirkitaZe sul ramdenime kvirisaa.…qristefore kirkitaZes 60-an wlebSi ori TviTmiuxenSi stumrad miuwvevia moxuci ded-mamatyibulis muxuradan. mSoblebs Zlier gauxariaTamdeni xnis unaxav SvilTan da mis ojaxTan SexvedriT,ucxo qveyanaSi misi SesaniSnavad mowyobili saxlkarisnaxviTac Zlier isiamovnes,…magram erTikviris Semdeg qarTvel glexkacs Turme saSinladmouwyenia. Svils ufiqria, albaT mamas samSoblomoenatrao, arc umagisoba iyo, magram erTiTvis Tavze gamoirkva, rom namdvili mizezi sxvayofila: erT dRes, igonebs batoni qristefore, –Semovida saxlSi gaxarebuli mamaCemi da gadamexvia.gamikvirda, ra gauxarda mamaCems amisi fasimiunxenSi yofnis erTi Tvis Tavze-meTqi.-Svilo, damnaSave var SenTano, – meubneba mamaCemi.Cemi gaocebis pasuxad miTxra: aqamde mowyeniliimitom viyavi, rom vxedavdi, arcerTi mezobeli argeZaxis, arc gepatiJeba, arc mogikiTxavs, vifiqre,vai, ra cudi Svili gamizrdia, rom samezoblodar gamomdgara da karis mezoblebi masTan ubradarian-meTqi, magram erTi Tvis manZilze romgakvirdebodi, davinaxe da davrwmundi, rom magenierTmaneTSic mase yofilan, Cveneburi mezoblobaar scodniaT da Sen arafer SuaSi xaro.axla meore ambavs mogiyvebiT, – meubneba b-niqristefore: erT dRes karis mezoblidan werilimomivida. ras gwerso – SemekiTxa mamaCemi. ojaxiswevri gardacvlia-meTqi – vupasuxe. uime, Cemisikvdili, wavideT axlave samZimarzeo, – aqoTqoTdadedaCemic. ar SeiZleba-meTqi, – davamSvide dedmama.– aqauri wesiT mxolod dakrZalvis dResda isic, eklesiaSi unda mivideT WirisufalTan-Tqo. veraferi wesi gqoniaTo, – wyeniT miTxramamaCemma.qristefore kirkitaZes miunxenTan axlos,sofelSi kargi saxli da mamuli gauSenebia,maranSi Wurebic Cauyria (mec SemomTavaza misinaxva, magram udroobis gamo veRar wavedi) damSobliuri soflis mosagoneblad misTvis “axalimuxura” daurqmevia. hoda, erT dRes, – ganagrZobsTxrobas b-ni qristefore, - waviyvane axalmuxuraSi mamaCemi, vfiqrob, Tavi movawono, maranSiCaviyvano, savse Wurebi avxsna, aqauri Rvinis gemogavasinjo... marTlac, CavediT maranSi, movxseniTTavi savse Wurs da WaSnikad WiqiT Rvino mivawode.mamaCemma Wiqa odnav mowrupa da xmadabla miTxra:amisTana Rvinos Tu Caasxam, Wurebi marTla qegeqneba savseo! tanSi gamaciva, magram raRa dros,- icinis b-ni qristefore da Tan TvalebSi momdgarcremls vamCnev axla ukve gardacvlil mSoblebismogonebaze...qristefore kirkitaZe saqarTveloSi vizitisasSexvedra patriarqTan165(30) seqtemberi-oqtomberi 2010