12.12.2012 Aufrufe

sonderverkauf 27.12. – 25.1.2009 20 – 50 % rabatt - Engadiner Post

sonderverkauf 27.12. – 25.1.2009 20 – 50 % rabatt - Engadiner Post

sonderverkauf 27.12. – 25.1.2009 20 – 50 % rabatt - Engadiner Post

MEHR ANZEIGEN
WENIGER ANZEIGEN

Erfolgreiche ePaper selbst erstellen

Machen Sie aus Ihren PDF Publikationen ein blätterbares Flipbook mit unserer einzigartigen Google optimierten e-Paper Software.

Mardi, 13 schner <strong>20</strong>09<br />

Motta Naluns: Nouv tapet magic e restorant per uffants<br />

Ün paradis pels pitschens<br />

Daspö quista stagiun d’inviern<br />

spordschan las Pen-<br />

dicularas Motta Naluns SA<br />

als plü pitschens giasts<br />

ün’ulteriur evenimaint:<br />

Ün nouv tapet magic ed ün<br />

plazzal da giovar cun ün<br />

nouv restorantin inrichischan<br />

la sporta pels uffants.<br />

(anr/mfo) Cun che blaga cha la<br />

pitschna skiunza da la Germania es<br />

ida sül nouv tapet magic cha las Pendicularas<br />

Motta Naluns SA possedan<br />

daspö quista stagiun d’inviern. Dürant<br />

seis viadi da 111 meters sü per la<br />

costa ha’la plüssas voutas fat chau<br />

our da las fanestras dal tunnel chi rinserran<br />

il tapet magic. Cun masellas<br />

cotschnas ed üna vistina riantada e be<br />

superbgia es ella davo pac mumaint<br />

rivada al böt. «Quist es la cana!»,<br />

ha’la manià e s’ha be subit missa in<br />

viadi giò per la costa per pudair da-<br />

növmaing as laschar manar sü da<br />

la muntogna. «Quist tapet magic es<br />

bainschi ün zich unic», declera Egon<br />

Scheiwiller, il directer da las Pendicularas<br />

Motta Naluns SA ed agiundscha<br />

cha’l nouv indriz saja ün grond inrichimaint<br />

da l’infrastructura da la gestiun.<br />

Il tapet magic es üna tschinta<br />

da transport, in quist cas cuvernada,<br />

uschè es il tapet adüna liber da naiv.<br />

Cha’l comfort dal transport saja uschè<br />

plü grond perquai cha’ls skis dals pi-<br />

tschens nu sglischan inavo cun ir insü<br />

ed i sun protets da naiv e vent, declera<br />

Scheiwiller. Il tunnel ha da la vart<br />

fanestras chi’s po eir drivir e lös da<br />

sortida. Sco cha Scheiwiller declera<br />

saja il tapet magic però eir adattà per<br />

creschüts chi cumainzan ad ir culs<br />

skis. «Il motiv cha nus vain cumprà<br />

quist tapet magic es quel, cha nus vain<br />

fich blers uffants chi vegnan pro nus<br />

culs skis», argumentescha’l. Dürant<br />

ils ultims ons s’haja il nomer d’uffants<br />

da la scoula da skis e da privats aug-<br />

mantà fermamaing, uschè cha culs<br />

duos tapets magics existents as saja<br />

rivà als cunfins da las capacitats.<br />

Ün restorant d’uffants<br />

Ultra dal nouv tapet magic, il qual<br />

as rechatta pro l’areal dal paradis per<br />

uffants Nalunsin pro la staziun da<br />

muntogna da Motta Naluns, han ils<br />

respunsabels da la gestiun investi in<br />

ün pitschen restorant. Quel as rechatta<br />

immez l’areal e spordscha ad uffants,<br />

baps e mammas la pussibiltà da<br />

baiver alch e da mangiar qualche piculezza.<br />

«Intant cha’ls uffants pon<br />

svess ir sü e giò da la costa, pon bap e<br />

mamma verer pro e giodair», disch<br />

Egon Scheiwiller. Cha’ls rebombs in<br />

connex culs müdamaints fats sün<br />

l’areal per ir culs skis dals plü pi-<br />

tschens giasts da la Motta Naluns,<br />

saja grond. «Uossa savaina cha nus<br />

vain reagi inandret e cha las investi-<br />

ziuns da 330 000 francs pel nouv tapet<br />

magic e’ls 25 000 francs per la sgürezza<br />

dals uffants sün las s-chabelleras<br />

sun gnüdas fattas al dret mumaint ed<br />

al dret lö», declera’l.<br />

Sgürezza pels uffants<br />

Tuot las s-chabelleras chi’s rechattan<br />

sün l’areal dad ir culs skis da la<br />

Motta Naluns SA, exclus quella da<br />

Ftan, sun daspö quist on sgüradas per<br />

uffants. «Concret voul quai dir cha là,<br />

ingio cha l’uffant sezza sülla s-chabellera<br />

es el sgürà da nu sglischir tanter<br />

las stangas da metal oura e crodar per<br />

terra», declera il directer da las Pendicularas<br />

Motta Naluns SA. Cun serrar<br />

la s-chabellera rinserra ün cuogn<br />

da sgürezza il lö in tal möd cha l’uffant<br />

es sgürà cumplettamaing. Scha creschüts<br />

sezzan in quel lö, nu tils disturba<br />

quai tenor Scheiwiller absolutamaing<br />

brich. «Quel creschü es sim-<br />

plamaing plü sgürà <strong>–</strong> impedimaints<br />

nu chaschuna la sgürezza per uffants<br />

però ingüna pro’ls creschüts.»<br />

Il «tapet magic» es 111 meters lung e’s rechatta suot tet e pussibiltescha uschè<br />

transports plü comfortabels pels pitschens <strong>–</strong> ma eir per creschüts.<br />

Ultra da la s-chabellera da Ftan sun tuottas chi’s rechattan sün l’areal da la<br />

Motta Naluns SA gnüdas sgüradas per ch’uffants pitschens nu croudan oura<br />

da la s-chabellera.<br />

POSTA LADINA<br />

Ingaschamaint per chüra d’uffants in Engiadina Bassa<br />

Ün ulteriur pass vers la canorta regiunala<br />

Eir i’ls stadis richs sun adüna<br />

daplüs genituors dependents<br />

da sportas da chüra d’uffants.<br />

In Engiadina Bassa vain elavurà<br />

il concept detaglià per<br />

üna canorta regiunala. Quist<br />

mais vain preschantà il concept<br />

per üna canorta a Scuol.<br />

(anr/fa) D’incuort ha comunichà<br />

l’ouvra caritativa Unicef ils resultats<br />

d’üna retschercha in 25 pajais indu-<br />

strials davart las pussibiltats da chüra<br />

d’uffants pitschens. A man da desch<br />

criteris s’haja examinà la tenuta generala<br />

dals stadis invers la chüra<br />

d’uffants cumplementara a la famiglia,<br />

scha quella saja accessibla per<br />

tuots e che qualità cha la sporta haja.<br />

«Causa cha vieplü genituors lavuran<br />

tuots duos, dvainta la chüra d’uffants<br />

tras terzs adüna plü importanta i’ls<br />

pajais richs», scriva Unicef, «trais<br />

quarts dals uffants da quatter fin ses<br />

ons e mincha quart uffant plü giuven<br />

co trais ons vain chürà dadour la<br />

famiglia.» 18 pajais han ragiunt ün<br />

meglder resultat co la Svizra, la quala<br />

accumplischa be trais dals deschs criteris.<br />

La megldra chüra d’uffants<br />

spordscha la Svezia. Che dischan las<br />

protagonistas da la chüra d’uffants in<br />

Valsot? L’anr ha discurrü cun Maja<br />

Bischoff-Pool chi presidiescha la società<br />

Chüra d’uffants d’Engiadina<br />

Bassa.<br />

Be ün pa surpraisa dal resultat<br />

«Eu savaiva bainschi cha la Svizra<br />

na füss güsta illa poleposition in quai<br />

chi reguarda la chüra d’uffants, mo<br />

cha no sajan propcha ill’ultima lingia<br />

nu vessa cret», disch ella, «nos pajais<br />

rich sto sco chi para amo sviluppar la<br />

sensibilità per la tematica.» Ch’eir in<br />

Svizra stopchan actualmaing blers<br />

genituors tuots duos, bap e mamma,<br />

ir a lavurar per gudagnar avuonda e’s<br />

pudair prestar d’avair uffants, manzuna<br />

Maja Bischoff. Sainza üna sporta<br />

per la chüra d’uffants cumplementara<br />

a la famiglia va a perder tenor ella eir<br />

bler savair: «Bleras duonnas cun scolaziun<br />

e cugnuschentschas nu pon<br />

trar a nüz lur savair, ne ellas e neir<br />

l’economia, davo cha firmas sco<br />

bancas, ospidals hotels etc. han investi<br />

in lur scolaziun.» Per müdar quista<br />

situaziun s’haja fundà in Engiadina<br />

Bassa da l’on <strong>20</strong>01 la società Chüra<br />

d’uffants regiunala. «Quai es üna<br />

sporta cumplementara, sainza lair<br />

metter in dumonda las valuors tradiziunalas<br />

da la famiglia», intuna la<br />

presidenta. Las ulteriuras commembras<br />

da la suprastanza sun Helen<br />

Stricker da Sent e Jolanda Ellemunter,<br />

Christina Truog e Claudia Zaugg<br />

Tönett da Scuol. Sco intermediatura<br />

per la società es activa Flurina Steiner<br />

da Zernez.<br />

Cun canorta e famiglias grondas<br />

Da la retschercha cha la società ha<br />

fat da prümavaira a Scuol ed i’ls cumüns<br />

vaschins esa resultà chi existiss<br />

ün grond bsögn per la sporta da chüra<br />

d’uffants. A Scuol dess gnir s-chaffida<br />

üna canorta, manada da glieud sco-<br />

lada per üna dunzaina fin maximalmaing<br />

15 uffants. «In singuls cumüns<br />

esa previs da s-chaffir uschedittas famiglias<br />

grondas, sco üna mini-canorta,<br />

dürant trais dis l’eivna per maximalmaing<br />

quatter uffants.» Cha Zer-<br />

nez haja reagi subit e fingià s-chaffi<br />

üna famiglia gronda chi funcziuna a<br />

partir da schner, infuormescha ella.<br />

Sustegn ha survgni la società da plüssas<br />

varts: Tant la politica regiunala<br />

sco eir la Dmura Chasa Puntota han<br />

signalisà prontezza da collavurar.<br />

Davo avair preschantà als cumüns da<br />

la regiun lur intenziun ha survgni la<br />

società d’utuon da la Pro Engiadina<br />

Bassa ün import per cuernar las spai-<br />

Canorta a Tuer eir<br />

per uffants jauers<br />

«Causa chi nun existan in Val<br />

Müstair ingünas canortas es qua<br />

la chüra d’uffants cumplementara<br />

a la famiglia difficila», disch<br />

Chasper Stuppan, magister e president<br />

da l’avuadia da la regiun,<br />

«perquai han tscherchà duonnas<br />

impustüt da Müstair chi ston ir<br />

a lavurar eir ellas o chi nu sun<br />

maridadas üna soluziun.» Ellas<br />

laschan chürar lur uffants da trais<br />

ons insü illa canorta, Kinderhort,<br />

a Tuer. «Quist’instituziun vain<br />

sustgnüda da la regiun Vnuost,<br />

nun es dimena uschè chara, ed i<br />

sun acceptats eir uffants da la Val<br />

Müstair.» Per las duonnas da la<br />

Val inaint esa causa il viadi da<br />

transport plü lung plü difficil:<br />

«Pro no existan bainschi eir üna<br />

gruppa da gö e’l mapi (mamma<br />

e pitschen), quai sun però be<br />

sportas a temp limità chi han<br />

oters böts co da perchürar ils uffants»,<br />

disch Petra Ziswiler da<br />

Tschierv, commembra da la suprastanza<br />

dal Cumün Val Müstair,<br />

decasteri educaziun, cultura e<br />

sport, «perquai esa bain pussibel<br />

cha quista fatschenda gnia discussa<br />

prosmamaing in suprastanza.»<br />

Saramantaziun a la veglia a Sent<br />

sas chi dà per elavurar ün concept<br />

detaglià. Quista lavur fa tenor ella la<br />

suprastanza voluntariamaing. «I’l<br />

concept integraina eir ils impuls dals<br />

differents gremis, sco p.ex. tariffas tenor<br />

entradas o dar pais special a la<br />

lingua rumantscha», disch Maja Bischoff,<br />

«ils detagls da quist concept<br />

seguan a la fin da schner.»<br />

Maja Bischoff-Pool presidiescha la<br />

suprastanza da la Chüra d’uffants<br />

d’Engiadina Bassa.<br />

fotografia: Flurin Andry<br />

fh. In dumengia passada ha gnü lö a Sent la festa da Cuvits. La saramantaziun<br />

dal capo, dals ufficiants ed impiegats da cumün es gnüda inromada<br />

dal chant dals scolars e da producziuns dal la società da musica. Illa<br />

s-chüsa dal capo ha manzunà il capo reelet, Jon Carl Rauch, divers puncts<br />

centrals dals ons passats. Tanter oter ha’l rendü attent a las acziuns per<br />

pusiziunar Sent sco lö da cultura central in Engiadina Bassa. Sül chomp<br />

regiunal s’ha ingaschà Sent pella renovaziun da l’ospidal ed ha sustgnü<br />

l’augmaint da chapital d’aczias da las Pendicularas Motta Naluns cun dar<br />

süertà. Al nivel local haja dat nouvas punts in Val Sinestra. L’eivna da god<br />

a Sur En d’eira ün grond success e la plazza da sport es gnüda realisada.<br />

Avant la saramantaziun han scolars e scolaras dal s-chalin ot s-chavazzà la<br />

testa d’ün pop da naiv e dat lura amo il stumpel al rest dal corp. Il pop da<br />

naiv vain drizzà tradiziunalmaing sün ün mantun da naiv. L’act da tunar<br />

giò il cheu simbolisescha il müdamaint da capo. A Sent es restà il cussagl<br />

cumünal illa fuormaziun sco avant, schabain redot da set commembers sün<br />

tschinch. Nouv respunsabel pel decasteri da fabrica es Chasper Alexander<br />

Felix. El es eir vice-capo (majorità da vuschs).<br />

fotografia: Fadrina Hofmann Estrada

Hurra! Ihre Datei wurde hochgeladen und ist bereit für die Veröffentlichung.

Erfolgreich gespeichert!

Leider ist etwas schief gelaufen!