Download PDF file - Codarts

Richard Bona in het/the WMDC in Rotterdam. Foto/photo Wijnand Schouten.
Op woensdag 15 november
jl. was basgitarist Richard
Bona (Kameroen) te gast bij
Codarts, Hogeschool voor de
Kunsten. Hij verzorgde een
clinic voor studenten van
de Rotterdam Pop Academy
(RPA), de Rotterdam Jazz
Academy en de Rotterdam
Academy for World Music
(studierichting Latin/Latin
Jazz/Braziliaans) en trad met
hen op. Desmond Haneveer,
docent van de RPA, doet verslag.
Over gemorste koffie en
comfortable playing.
‘I haven’t played like this for
fifteen years,’ vertrouwt Richard
Bona ons toe. Zijn effectapparatuur
werkt niet op 220 volt en
zijn transformator ligt nog thuis.
Niet getreurd, gewoon basgitaar
inpluggen en spelen. Maar
eerst koffie! Is er koffie? Nee?
Automaat kapot? In afwachting
van Het Bruine Goud begint
Bona maar vast te spelen. En
meteen is die magie er. Hij zingt
onversterkt, wat de intimiteit
van de muziek ten goede komt.
We worden getrakteerd op een
soort huiskamerconcert. In de
handen van Bona is de basgitaar
een veelzijdig instrument. Hij
kan keihard funken, loodzwaar
grommen en lieflijk spelen.
Vooral in combinatie met zijn
falset ontstaat er iets bijzonders.
In een stampvol lokaal in het
WMDC (World Music & Dance
Centre) gaf bassist extraordinair
Richard Bona een intrigerend
kijkje in zijn muzikale universum.
Nadat er een kop koffie
was geregeld, stak hij van wal.
Hij legt uit dat het voor elke muzikant
van het grootste belang is
om te zingen. Zonder zang kun
je de muziek niet voldoende
internaliseren. Door te zingen
geef je het lichaam een soort
muscle memory. De muzikale
cultuur van Kameroen staat in
het teken van story telling en
daarbij is zang een vereiste.
Voor Bona zijn zingen en bas
spelen dan ook onlosmakelijk
met elkaar verbonden. Hij vindt
het jammer dat in de westerse
wereld muzikanten zo weinig
zingen. Je wordt er een betere
muzikant van.
Daarna gaat hij wat dieper in
op zijn basspel en vraagt een
student mee te spelen. Die stoot
prompt de koffie van Bona om.
‘You knocked over my coffee!’
Gelukkig wordt er snel voor
een tweede kop gezorgd. Ook
die gaat even later over de
vloer; nu is het Bona zelf die de
koffie morst. Tegen de student:
‘I thought it was your coffee. I
wanted to get you back.’ Het zijn
deze kleine grapjes die voor een
uitermate prettige sfeer zorgen.
Toch komen er tal van onderwerpen
voorbij in de clinic:
positiewisselingen, pijn tijdens
het studeren (‘Lijden hoort niet
in muziek thuis.’), dansen, Jaco
Pastorius, het verschil tussen
gitaar en basgitaar, liedjes
schrijven en muziek maken in
verschillende stijlen.
Volgens Bona moet je er altijd
voor zorgen dat je comfortable
bent. Niet alleen in de muziek,
maar in het hele leven. Wanneer
je iets moet spelen en je voelt
je daar niet goed bij: niet doen!
Aldus Bona. Nooit forceren.
Maar wat doe je dan wanneer
je iets probeert te spelen wat
steeds maar niet lukt? Ah,
dat is een uitdaging. Het valt
inderdaad op hoe relaxed Bona
de meest complexe licks speelt;
alsof het geen enkele moeite
kost.
En dan, na ruim anderhalf uur
en een stukje driestemmige publiekszang,
is het alweer voorbij.
Richard Bona bleek niet alleen
een groot musicus, maar ook
een groot mens. Hij weet constant
een link te leggen tussen
muziek en de maatschappij en
de rol van de muzikant daarin.
Dankzij de ongedwongen sfeer
is de boodschap van Bona goed
overgekomen: Speel! Zing!
Dans! En dan het liefst
allemaal tegelijk.
Richard Bona
Een ochtend met
A morning with
On Wednesday, November
15th, Codarts, University of
Professional Arts Education,
hosted guest bass guitarist
Richard Bona (Cameroon). He
was on hand to give a clinic for
students from the Rotterdam
Pop Academy (RPA), the
Rotterdam Jazz Academy and
the Rotterdam Academy for
World Music (Latin/Latin Jazz/
Brazilian study programme)
and performed with them.
Desmond Haneveer, RPA
teacher, offers the following
report. About spilled coffee
and comfortable playing.
‘I haven’t played like this for
fifteen years,’ confides Richard
Bona. His equipment for sound
effects doesn’t work on 220
volts, and he left his transformer
at home. Not defeated, he
plugs in the regular bass guitar
and plays. But first coffee! Is
there coffee? No? The machine
isn’t working? As he waits for
The Brown Gold, Bona begins
playing. It is instant magic. He
sings without amplification,
which benefits the intimacy of
the music. We are treated to
a sort of living room concert.
In the hands of Bona, the bass
guitar is a versatile instrument.
His playing varies widely, from
hard funk, to guttural growls,
to music that is simply sweet.
The result is something special,
especially when he combines
the bass with this falsetto.
In an overflowing classroom
in the WMDC (World Music &
Dance Centre), bassist extraordinaire
Richard Bona treated
us to an intriguing look into his
musical universe. After the cup
of coffee was arranged, he got
started. He explains that it is of
the utmost importance for every
musician to sing. If you don’t
sing, you won’t be able to properly
inhabit the music. By singing,
you give your body a sort of
muscular memory. Cameroon’s
musical culture is characterized
by storytelling, and so singing
is essential. For Bona, singing
and playing the bass guitar are
inseparably linked with each
other. He thinks it’s unfortunate
that musicians sing so little
in the western world. Singing
makes you a better musician.
Then Bona got focused on playing
the bass and asked a student
to join in. The student promptly
kicked over Bona’s cup of coffee.
‘You knocked over my coffee!’
Fortunately, someone quickly
brought a second cup. Within
moments, that cup has been
knocked over, too. This time, it’s
Bona who spilled it. ‘I thought it
was your coffee,’ he says to the
student. ‘I wanted to get you
back.’ These little jokes contribute
to creating a pleasant and
relaxed atmosphere. A whole
range of topics are discussed
during the clinic: changing positions,
experiencing pain while
you study (‘Suffering should
not be part of music.’), dancing,
Jaco Pastorius, the difference
between guitar and bass guitar,
writing songs, and making
music in different styles.
According to Bona, you should
always make sure that you are
comfortable. Not only in your
music, but in your whole life.
When you have to play something,
and it doesn’t feel right:
don’t do it! Nothing should
be forced, according to Bona.
But then, what should you do
when you try to play something,
and it just doesn’t work out?
Ah, that is a challenge. It is, in
fact, evident that Bona is very
relaxed even while he’s playing
the most complex licks; as if it is
absolutely no effort.
And then, after an hour and a
half, and some public singing,
it’s over. Richard Bona is not just
a great musician, he is a great
person. He is always able to
create a connection between
music and society, and the role
in society that the musician
plays. Thanks to the relaxed
atmosphere, Bona’s message
was clear: Play! Sing! Dance!
Preferably all three at the
same time.
16 17