Türkiye Denizleri ve İç Sularında Avlanan Türlerin ... - Greenpeace

2010
Saroz Körfezi (Kuzey Ege Denizi) Demersal Balıklarının Biyo-ekolojisi ve Populasyon
Dinamiğinin Belirlenmesi.
Araştırıcılar:
TÜBİTAK (2006-2010)
Özet: Bu çalışma, Eylül 2006-Eylül 2008 tarihleri arasında Saroz Körfezi’nde yürütülmüştür.
Örnekler 0-500 m derinliklerde aylık trol çekimleri yapılarak toplanmıştır. Saroz Körfezi’nde
demersal balıkların av kompozisyonu, CPUE (kg/sa), birim alanda ürün miktarı (kg/km 2 ) ve
stok miktarı (ton) tespit edilmiştir. Örneklenen türlerin mevsimsel ve derinliğe bağlı olarak
dağılımları, görünme sıklıkları hesaplanarak, benzerlikler küme analizi (cluster) ile
araştırılmıştır. Ticari değeri olan demersal türlerin boy ve ağırlık ölçümleri alınmış, boy
dağılımı, eşey oranı, boy-ağırlık ilişkisi, üreme zamanı, ilk eşeysel olgunluk boyu,
fekonditesi, mide içeriği tespit edilmiştir. Yaş tespiti için otolitler alınmış, büyüme, ölüm
parametreleri ve sömürülme oranları hesaplanmıştır.
Çalışma süresince toplam 52 familyaya ait 117 balık türü örneklenmiştir. Örneklenen türlerin
20 adedinin kıkırdaklı, 97 adedinin ise kemikli balık türü olduğu saptanmıştır. Örneklenen
kemikli balıklar içerisinde en çok görülen ticari türlerin; mavi mezgit (Micromesistius
poutassou), barbun (Mullus barbatus barbatus), bakalyaro (Merluccius merluccius), fener
balığı (Lophius budegassa), öksüz (Trigla lyra), kancağız pisi balığı (Citharus linguatula),
kırma mercan (Pagellus erythrinus), yabani mercan (Pagellus acarne), benekli pisi balığı
(Lepidorhombus boscii), dülger (Zeus faber), tekir (Mullus surmuletus) ve kırlangıç
(Chelidonichthys lucerna) olduğu tespit edilmiştir. Örneklenen kıkırdaklı balık türleri
içerisinde en fazla görülen türlerin kedibalığı (Scyliorhinus canicula), bozcamgöz köpekbalığı
(Squalus acanthias), dikenli vatoz (Raja clavata), vatoz (Raja radula), sivriburun vatoz
(Dipturus oxyrinchus) ve beyaz vatoz (Rostroraja alba) olduğu tespit edilmiştir.
Saroz Körfezi’nde örnekleme süresince toplam 184 trol çekimi yapılarak, 5,291 km 2 alan
taranmıştır. Birim av değeri (CPUE) 178 kg/sa olarak tespit edilmiştir. En yüksek av oranı 200-
500 m derinlik aralığında gözlemlenmiştir. 2006-2007 yılında toplam biyokütle 5690,6 ton,
2007-2008 yılında 4753,3 ton olarak tespit edilmiştir. Bölgede en baskın demersal türlerin
biyokütlesi; mavi mezgit 811,7 ton, barbun 726,2 ton, bakalyaro 500,7 ton, fener balığı 268,8
ton, kırma mercan 219,2 ton, yabani mercan 108,4 ton ve öksüz balığı 135,4 ton olarak tespit
edilmiştir.
Hesaplanan parametreler ile ticari türlerin stok durumu ortaya konmuş ve stokların
sürdürülebilir kullanımı için bilgiler elde edilmeye çalışılmıştır. Türler için belirlenen üreme
zamanı ve ilk üreme boylarının, trol zaman yasakları ve en küçük avlanma boyu yasakları
ile karşılaştırması yapılarak, ticari balıkçılığın düzenlenmesine bilimsel katkı yapılmıştır.
Ayrıca, ticari balık türleri için tespit edilen ölüm ve sömürülme oranlarının balıkçılık
gücünün düzenlenmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
AKDENİZ
1998
Mersin Körfezi’ndeki Sardalyalar (Sardinella aurita ve Sardinella maderensis)’ın Üreme,
Büyüme ve Ölüm Oranlarının Belirlenmesi.
Avşar, D.