Dietary Fiber Supplement Tablet from Malva Nut Powder - CRDC

Agricultural Sci. J. 42(2)(Suppl.): 517-520 (2011) ว. วิทย์. กษ. 42(2)(พิเศษ): 517-520 (2554)
ผลิตภัณฑ์เสริมใยอาหารชนิดเม็ดจากผงสํารอง
Dietary Fiber Supplement Tablet from Malva Nut Powder
พร้อมลักษณ์ สมบูรณ์ปัญญากุล 1 ฉัตรภา หัตถโกศล 1 สุวรรณี ศรีสุวรรณ 1 คงกฤษ น้อยเผ่า 1 1
และ ปัณณพร ตันธีระพงศ์
Somboonpanyakul, P. 1 , Hudthagosol, C. 1 , Srisuwan, S. 1 , Noipao, K. 1 and Tunteerapong, P. 1
Abstract
This project aims to develop the dietary fiber supplement tablet from malva nut powder (DFTM). This
product is convenient to consume. The optimum formula for the manufacture of the dietary fiber supplement
tablet from DFTM is malva nut powder 30%, sorbitol 45%, magnesium stearate 0.3%, microcrystalline
cellulose: croscarmellose sodium (80:20) 24.7%. The product 20.19 mm in diameter, weighs 2.19 grams and
6.15 mm thick. The hardness of the product was 97.33 N and it had 1.05% of friability. Results of the sensory
evaluation from 9-point hedonic scale showed that the preference scores of color, appearance, flavor, odor,
texture, and overall acceptability of DFTM were 5.66, 5.66, 6.46, 3.92, 3.80 and 5.04, respectively. The
moisture, fat, protein, crude fiber, dietary fiber, ash and carbohydrate contents of DFTM were 4.13, 0.37, 1.19,
5.99, 33.43, 2.20 and 86.12%, respectively. One serving size of DFTM provided 14.05 kcal of energy.
Keywords: dietary fiber, malva nut, Scaphium affine (Mast.) Pierre, dietary fiber supplement
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี มีจุดมุ ่งหมายเพือพัฒนาผลิตภัณฑ์เสริมใยอาหารชนิดเม็ดจากผงสํารอง ซึงสะดวกต่อการบริโภค สูตรที
เหมาะสมสําหรับการผลิตผลิตภัณฑ์เสริมใยอาหารชนิดเม็ดจากผงสํารอง คือ สํารองผง 30%, Sorbitol 45%, Magnesium
stearate 0.3%, Microcrystalline cellulose : Croscarmellose sodium (80:20) 24.7% ผลิตภัณฑ์มีเส้นผ่านศูนย์กลาง
20.19 มิลลิเมตร นํ าหนัก 2.19 กรัม ความหนา 6.15 มิลลิเมตร ความแข็ง 97.33 นิวตัน และความกร่อนร้ อยละ1.05 จาก
การประเมินทางด้านประสาทสัมผัสด้วยวิธี 9-Point Hedonic Scale พบว่า ผลิตภัณฑ์เสริมใยอาหารชนิดเม็ดจากผงสํารอง
ได้รับคะแนนความชอบด้านสี, ลักษณะปรากฏ, กลินรส, รสชาติ, ลักษณะเนื อสัมผัส และการยอมรับรวมเป็ น 5.66, 5.66,
6.46, 3.92, 3.80 และ 5.04 ตามลําดับ ผลิตภัณฑ์เสริมใยอาหารชนิดเม็ดจากผงสํารองมีปริมาณความชื น, ไขมัน, โปรตีน,
กากอาหาร, ใยอาหาร, เถ้า และ คาร์โบไฮเดรตเป็ นร้ อยละ 4.13, 0.37, 1.19, 5.99, 33.43, 2.20 และ 86.12 ตามลําดับ
หนึงหน่วยบริโภคของผลิตภัณฑ์ให้พลังงาน 14.05 กิโลแคลอรี
คําสําคัญ: ใยอาหาร สํารอง Scaphium affine (Mast.) Pierre ผลิตภัณฑ์เสริมใยอาหาร
คํานํา
ผลิตภัณฑ์เสริมใยอาหารประกอบด้วยใยอาหารชนิดทีละลายนํ า และ ใยอาหารชนิดทีไม่ละลายนํ า ในปริมาณที
เหมาะสม ช่วยให้รู ้สึกอิม มีสมบัติในการดูดซึมนํ าตาลกลูโคส (Glucose) ซึงเป็ นสาเหตุของการสร้ างไขมันใหม่ (New Fat)
และ ภาวะเบาหวาน (Diabetes) จึงช่วยควบคุมปริมาณนํ าตาล (Glucose) จากอาหารทีเรารับประทาน เหมาะสําหรับ
ผู ้ป่ วยเบาหวานและผู ้ทีมีปัญหานํ าหนักตัวหรืออ้วน (Obesity) สํารอง [Scaphium affine (Mast.) Pierre] (พงษ์ศักดิ ,
2550) เป็ นสมุนไพรพื นบ้านทีมีใยอาหารสูงจึงเหมาะทีจะนํามาทําผลิตภัณฑ์เสริมใยอาหาร ช่วยในการอิมท้อง และ
ควบคุมนํ าหนักด้วย ผลิตภัณฑ์จากสํารองทีมีขายในท้องตลาด มักจะอยู ่ในรูปของเครืองดืม หรือ ผงสําหรับชงดืม ซึงไม่
ค่อยสะดวกสําหรับผู ้บริโภค คณะผู ้วิจัยจึงเกิดความสนใจทีจะนําผงสํารองมาพัฒนาเป็ นผลิตภัณฑ์เสริมใยอาหารชนิดเม็ด
เพือให้สะดวกสําหรับการบริโภคและเป็ นทียอมรับของผู ้บริโภค
1
ภาควิชาโภชนวิทยา คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล 420/ ถ.ราชวิถี เขตราชเทวี กรูงเทพฯ 10400
1
Department of Nutrition, Faculty of Public Health, Mahidol University, 420/1 Ratchawithi Rd., Ratchathewi District, Bangkok 10400.

518 ปี ที 42 ฉบับที 2 (พิเศษ) พฤษภาคม - สิงหาคม 2554 ว. วิทยาศาสตร์เกษตร
อุปกรณ์และวิธีการ
1. วิเคราะห์ความชื น โปรตีน ไขมัน กากอาหาร ใยอาหาร เถ้า และ คาร์โบไฮเดรต ของผงสํารองตรา พุทธรักษา จากกลุ ่ม
ผู ้ผลิตพืชสมุนไพร บ้านเกาะลอย จังหวัด จันทบุรี ตามวิธีของ AOAC (1996)
2. การพัฒนาสูตรผลิตภัณฑ์เสริมใยอาหารชนิดเม็ดจากผงสํารอง
2.1 ศึกษาอัตราส่วนของสารช่วยยึดเกาะระหว่าง Microcrystalline cellulose (Avicel ® ): Corn starch โดยแปร
เป็ น 3 ระดับ คือ 100:0, 90:10 และ 80:20 (ปริมาณคงทีร้อยละ 24.7)
2.2 ศึกษาอัตราส่วนของสารช่วยยึดเกาะระหว่าง Avicel ® : Croscarmellose sodium โดยแปรเป็ น 6 ระดับ คือ
00:0, 90:10, 80:20, 70:30, 60:40 และ 50:50 (ปริมาณคงทีร้ อยละ 24.7)ปริมาณของสํารองผง, sorbitol และ
magnesium stearate คงที เป็ นร้ อยละ 30, 45 และ 0.30 ตามลําดับ ร่อนส่วนผสมทุกอย่างผ่านตะแกรงขนาด 60 mesh
ผสมส่วนผสมทั งหมดลงในถุงพลาสติก เขย่าผสม 15 นาที จากนั นนําไปตอกเม็ดด้วยเครืองตอกเม็ดยา
แผนการทดลองทีใช้คือ Completely Randomized Design ทําการทดลอง 3 ซํ า วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรม
สําเร็จรูป SAS (1997) เปรียบเทียบความแตกต่างด้วยวิธี Duncan’s New Multiple Range Test
3. ประเมินลักษณะทางกายภาพ โดยชังนํ าหนัก วัดเส้นผ่านศูนย์กลาง ความหนา ความแข็ง (N) และ ความกร่อน
(% Friability) ของเม็ด
4. ประเมินคุณลักษณะทางด้านประสาทสัมผัส ด้านสี ลักษณะปรากฏ กลินรส รสชาติ ลักษณะเนื อสัมผัส และการยอมรับ
รวม ด้วยผู ้บริโภคทัวไปจํานวน 50 คน โดยวิธี 9- Points Hedonic scale (Peryam และ Pilgrim, 1957)
5. วิเคราะห์ความชื น โปรตีน ไขมัน กากอาหาร ใยอาหาร เถ้า และ คาร์โบไฮเดรต ของผลิตภัณฑ์เสริมใยอาหารชนิดเม็ด
จากผงสํารองตามวิธีของ AOAC (1996) พร้อมทั งคํานวณค่าพลังงานต่อหนึงหน่วยบริโภค
ผลการทดลอง
Table 1 Proximate compositions of malva nut powder.
Compositions Content (%)
Moisture 7.00±0.08
Fat 0.24±0.01
Crude fiber 1.18±0.27
Protein 2.21±0.20
Ash 5.42±0.20
Total dietary fiber 82.45 ±0.16
Table 2 Effect of ratio of avicel ® and corn starch on physical characteristics of the dietary fiber supplement
tablet from malva nut powder.
formula Avicel ® : hardness (N) Weight (g) Thickness diameter (mm) Friability (%)
Corn starch
(mm)
1 100:0 51.11 a ±1.44 2.08 a ±0.05 6.22 a ±0.06 20.22 a ±0.02 5.38 b ±0.01
2 90:10 89.06 c ±18.86 2.46 b ±0.05 6.52 b ±0.06 20.23 b ±0.02 4.71 a ±0.02
3 80:20 76.21 b ±19.71 2.50 c ±0.08 6.64 c ±0.06 20.26 c ±0.02 10.07 c ±0.03
a,b, ...Means followed by a different letter within the same column are highly significant different (p

ว. วิทยาศาสตร์เกษตร ปี ที 42 ฉบับที 2 (พิเศษ) พฤษภาคม - สิงหาคม 2554 519
Table 3 Effect of ratio of avicel ® and croscarmellose sodium on physical characteristics of the dietary fiber
supplement tablet from malva nut powder.
สูตร Avicel ® :
Croscarmellose
sodium
hardness (N) Weight (g) Thickness
(mm)
diameter
(mm)
a,b, ...Means followed by a different letter within the same column are highly significant different (p

520 518 ปี ที 42 ฉบับที 2 (พิเศษ) พฤษภาคม - สิงหาคม 2554 ว. วิทยาศาสตร์เกษตร
สํารอง ผลการทดสอบทางประสาทสัมผัส (Hedonic test) จากผู ้ทดสอบทีเป็ นผู ้บริโภคทัวไป จํานวน 50 คน (Table 4)
พบว่า ผู ้บริโภคให้คะแนนความชอบด้านสีและลักษณะปรากฏในระดับเฉยๆ ถึงชอบเล็กน้อย ด้านกลิน มีระดับความชอบ
เล็กน้อยถึงปานกลาง ด้านรสชาติมีระดับความชอบทีไม่ชอบปานกลางถึงไม่ชอบเล็กน้อย และการยอมรับรวม ทีระดับไม่
ชอบเล็กน้อยถึงชอบเล็กน้อย ผลิตภัณฑ์เสริมใยอาหารชนิดเม็ดจากผงสํารองจึงควรมีการปรับปรุงด้านสีและลักษณะ
ปรากฏ รสชาติ เพือให้ผู ้บริโภคให้การยอมรับมากขึ นต่อไป
สรุปผล
สูตรผลิตภัณฑ์เสริมใยอาหารชนิดเม็ดจากผงสํารองทีดีทีสุด คือ ผงสํารอง 30 %, sorbitol 45%, magnesiun
stearate 0.3 % และ microcrystalline cellulose (avicel ® ): croscarmellose sodium (80:20 ) 24.7% ผลิตภัณฑ์มีลักษณะ
เป็ นเม็ดสีนํ าตาล ความแข็ง 97.33 นิวตัน ความหนา 6.15 มิลลิเมตร นํ าหนัก 2.19 กรัม เส้นผ่านศูนย์กลาง 20.19 มิลลิเมตร
ความกร่อน 1.05% ผลิตภัณฑ์มีความชื น, ไขมัน, กากอาหาร, โปรตีน, เถ้า และ ใยอาหารทั งหมดร้ อยละ 4.13, 0.37, 5.99,
1.19, 2.22 และ 33.43 ตามลําดับ (Table 5) ผลิตภัณฑ์เสริมใยอาหารชนิดเม็ดจากผงสํารองได้รับคะแนนความชอบด้านสี,
ลักษณะปรากฏ, กลินรส, รสชาติ, ลักษณะเนื อสัมผัส และการยอมรับรวมเป็ น 5.66, 5.66, 6.46, 3.92, 3.80 และ 5.04
ตามลําดับ (Table 4) ผลิตภัณฑ์ 1 เม็ด มีนํ าหนักประมาณ 2 กรัม มีใยอาหารประมาณ 0.6 กรัม รับประทานวันละ 4 เม็ด ใน
หนึงวันจะได้รับใยอาหารเพิมถึง 2.4 กรัม และได้พลังงาน 14.05 กิโลแคลอรีต่อหน่วยบริโภค (2 เม็ด)
เอกสารอ้างอิง
พงษ์ศักดิ พลเสนา, 2550, คู ่มือจําแนกความแตกต่างระหว่างสํารองกับสํารองกะโหลก, ปราจีนบุรี: ห้างหุ ้นส่วนจํากัด
เจตนารมณ์ภัณฑ์.
พุทธชาด รุ่งเจริญ กิตติญา หงส์สุวรรรณ ถาวรีย์ แป๊ ะเอียม และสุกัญญา วิชชุกิจ, 2552, การพัฒนาอาหารเสริมมังคุด
อัดเม็ด, [online] Available from:
http://eng.kps.ku.ac.th/eng/images/stories/engineer/pdf/Research/sukanya.pdf. [August 20, 2554].
ทัดทรวง ทัวทิพย์, 2534, ยาเม็ด, กรุงเทพมหานคร: คณะเภสัชศาสตร์มหาวิทยาลัยมหิดล.
Association of Official Analytical Chemists (AOAC), 1996, 16 ed, Arlington, (VA),
Chandalia, M., Garg, A., Lutjohann, D., Bergmann, K.V., Grundy, S.M., Brinkley, L.J., 2000, Beneficial Effects of
High Dietary Fiber Intake in Patients with Type 2 Diabetes Mellitus, The New England Journal of Medicine,
11: 1392-1397.
Peryam, D.R., Pilgrim, F.J., 1957, Hedonic Scale Method of Measuring Food Preferences, Food Technology
(September): 9-14.
SAS User's guide, 1997, Cary, NC: SAS Institute Inc.