24 culturasetembro 12culturaBernardo García Cendán, homenaxeado na sexta mostra Tal como eramosO Instituto de Estudios Chairegosinaugurou a VI ExposiciónA Irmandade Manuel María e aAsociación Cultural Xermolosorganizaron unha xornada en recordodo poeta chairego ManuelMaría no oitavo cabodano do seupasamento.O acto que levaba por nome“Memoria da Chaira enteira” celebrouseo sábado 8 de setembrocun xantar no restaur<strong>ante</strong> RíoLadra. <strong>Xa</strong> pola tarde, a área dePenas de Rodas acolleu un recitalde poesía; para deixar pasoaos actos de lembranza do“poeta da Chaira” no Cemiteriode Outeiro de Rei.A navalla do ManuelPosteriormente, o Campo deSanta Sabela acolleu o rito da“Navalla do Manuel” que esteano se desenvolveu en torno aoescultor labrego e recuperador damemoria histórica Xosé ValDíaz, “Valdi”. Persoeiros comaAlfonso Blanco Torrado, XulioXiz, Avelino Pousa Antelo,Darío Xoán Cabana, Camilo Torresou Mini e Mero foron osprotagonistas deste acto nas <strong>ante</strong>rioresedicións. A Quenlla,Miro Casabella, Tino Baz ouAntón tamén ofreceron un concertode poesía cantada de ManuelMaría.VIII Día da Cultura ChairegaO Instituto de Estudios Chairegostamén organizou o VIII Díada Cultura Chairega, que se instituíuna memoria de ManuelMaría, o autor do poemario"<strong>Terra</strong> Chá", auténtico creador literariodesta comarca e do que secumpren agora oito anos do seupasamento.Nesta ocasión o acto consistiununha conferencia que se celebrouo venres 7 de setembro naCasa da Cultura de Vilalba baixoo título “A poesía última de ManuelMaría” pronunciada porManuel López Foxo, autor dolibro do mesmo nome.O sétimo hectómetro literariohomenaxea a Margarita Ledo,Catedrática de ComunicaciónAudiovisual, membro da RealAcademia Galega e natural deCastro de Rei, cunhaobra en metacrilatocreada polo escultorlucense Valdi en homenaxeá súa obracultural.A tamén cineasta eprofesora chairega recibiuesta homenaxe osábado 15 de setembrocoa inauguracióndesta escultura instaladano Paseo dosSoños de Vilalba,despois da celebracióndunha mesa redondano Muíño doRañego que contoucoa presenza deMaría do Carme GarcíaNegro, XoséLópez García, XoséTal como eramos - Fotos para orecordo, o pasado luns 10 de setembro.A mostra conta con 230imaxes de temática variada procedentesda fototeca do Institutode Estudios Chairegos formadaÉxito de público na inauguración da sexta edición desta mostra que, nesta ocasión, achegou imaxes do recentemente desaparecido Bernardo García Cendán.A Irmandade Manuel María, Xermolose o IESCHA recorda ao poeta daChaira no oitavo aniversario do seupasamentoRamón Pousa, Eva Veiga eDavid Otero; ademais do presidenteda Real Academia Galega,Xosé Luís MéndezFerrín.polas aportacións de moitos veciñose veciñas de Vilalba e asúa contorna.As fotografías expostaspertencen a celebracións,actosrelixiosos, feiras e festas,música, deportes,oficios ou paisaxes -asúa maioría correspondentesá primeirametade do pasado séculoXX-; ademaisdun especial recordosobre Bernardo GarcíaCendán.A exposición permaneceráaberta ata o sábado13 de outubro nasala de exposicións doAuditorio Municipal.O Paseo dos Soños de Vilalba homenaxea á escritorae xornalista chairega Margarita LedoA escultura de metacrilato instalada no sétimo hectómetro literarioé unha obra do de ValdiMini e Mero puxeron animaciónmusical a esta celebraciónimpulsada pola IrmandadeManuel María e a asociacióncultural Xermolos.Margarita Ledo e Valdi xunto á escultura de metacrilato instalada no sétimo hectómetroliterario do Paseo dos Soños.
cultura setembro 12O grupo vilalbés Irmandades do Falo ven de gañar o premio Telefonazo do concurso Vas Sacar Nota? 2012“<strong>Os</strong> temas máis melódicos e comerciais serían os do pop inchable, perotamén temos cancións máis bravas co obxectivo claro de brincar o máisposible nos concertos”Irmandades do Falo é un grupo vilalbésformado por catro mozos deentre 19 e 22 anos que forman parteda Banda de Música de Vilalba:Baruk Domínguez, voz e guitarra;Pablo del Valle, batería; DavidTrasto, ao bombardino e RubénVeiga que toca no grupo o clarinete;ademais de Luís Curras, membrocolaborador das Irmandades quetoca o baixo e é o que posúe unhamaior experiencia musical. Pero,como vos definides vos?Basicamente, coma uns rapacesque creamos e interpretamos canciónspara pasalo ben e, dentrodas posibilidades que isto nosofrece, optamos por facelo dunxeito orixinal, peculiar e moi propio,que é a través de temas dedicadosa personaxes da nosa vila,Vilalba, sempre co humor porbandeira.Como e cando xurdiu o grupo?Cal era o seu obxectivo?O grupo xurdiu como tal no ano2008, pero a idea viña de máisatrás, concretamente dun campamentode Lourenzá no que coincidimosdous dos membros dasactuais Irmandades, o vocalista eguitarrista Baruk Domínguez e opercusionista Pablo del Valle. Alí,creando uns murais para a nosa salade reunións, ocorréusenos facer unsdebuxos de Vilalba e dalgúns dosseus personaxes emblemáticos e, apartires dos murais, apareceron ascancións. Posteriormente, á volta docampamento, quedamos para ensaiare puír esas cancións, sen ningúnobxectivo en particular,simplemente para pasalo ben. Foi noano 2008, medi<strong>ante</strong> un festival doinstituto no que nos ofreceron participarpara contar uns chistes, candorealizamos a nosa primeira actuación,moi rudimentaria aínda, e apartires diso fomos medrando ata oque somos hoxe.Tedes nomeado o pop inchable ouo punk inflamable como algúndos vosos estilos. Pero cáles son asinfluencias que definen o voso estilo?O noso estilo defínese en primeirolugar polas súas letras satíricas, irónicase humorísticas, que pretendencantar as virtudes da nosa e vila edos seus habit<strong>ante</strong>s dun xeito divertidoe que chegue a tódolos públicos.De forma transversal, as nosas canciónstamén serven como publicidadepara moitos establecementos;xa que, aínda que non se estruturencoma un anuncio televisivo ou radiofónico,si que son pegadizas e opúblico lémbraas moi ben, e moitasveces ese recordo divertido sobreunha tenda determinada fai que o cidadándecida ir a ese lugar e non aoutro, algo que está pasando hoxe,por exemplo, coa carnicería de GenerosaNoche sen ir máis lonxe. Encanto á musica temos dúas vertentesdeterminadas, como ben reza a pregunta.Por un lado temos os temasmáis melódicos e “comerciais” -pordicilo dalgún xeito- que serían os dodenominado pop inchable, conexemplos como “Froitería Inés” ou“Gumersindo Pastaflora”. Por outrabanda, temos cancións máis “bravas”,cun obxectivo claro que é o debrincar o máis posible nos concertos,como é o caso de “Muellemanía”ou o “Guatislof”, que pertencenó estilo punk inflamable. Polomedio, temas mixtos coma o da“Carnicería Generosa” ou pertencentesa outros estilos, como podeser o caso de “La Botellita”, que teninfluencias da música caribeña.Despois de todo este tempo tocandonos locais de Vilalba e noutroslugares da comarca, facendode cada concerto unha festa naque deixades lugar á improvisación.Que sensacións xeran estetipo de actuacións en vivo? A improvisacióné unha dos vosos métodoscreativos?Por suposto que a improvisación éimport<strong>ante</strong>, pero tamén o é ter ascousas ben marcadas, delimitadas eestruturadas, que é algo que podefaltar cando se deixa xogar moito aoazar. No noso caso, aínda que nonsempre é posible, optamos por movernosnun terreo intermedio, no quese sabe ben cando cortar ou rematarun tema, pero non se sabe moi beno que pode pasar polo medio, que sedeixa un pouco á vontade dos intérpretes.Aínda así, hai cancións moitomáis estruturadas, como “FroiteríaInés”, que contrastan con outras conmaior liberdade de improvisación,como pode ser o caso do “ValeBar”.Deste xeito, nos nosos concertosofrecemos un dobre espectáculo: unmedi<strong>ante</strong> as cancións que xa estántotalmente creadas, para que o públicogoce con elas, e outro a travésdos temas máis libres, para queaxude a crealos con nós. Ambos sistemasteñen un triplo obxectivo: quea xente o pase ben, que se sinta partedo concerto e que lembre a experienciadun xeito satisfactorio.Precisamente en vivo e en directopuidestes tocar no concello ourensánda Veiga o pasado sábado 25Irmandades do Falo dur<strong>ante</strong> o seu concerto na Veiga, Ourense.de agosto no concerto organizadopolo programa "Somos Quen" daRadio Galega como remate aocertame “Vas Sacar Nota? 2012no que Irmandades do Falo sefixo co Premio Telefonazo, aogrupo que recibiu máis chamadastelefónicas de apoio. Esta non é aprimeira vez que vos presentadesa este concurso, qué significa paravos que o público recoñeza o vosotraballo? Qué métodos de promociónempregastes para facerllechegar ao público a vosa canción?A extorsión e a tortura, por suposto(risas). Non, a verdade é que o únicoque fixemos foi poñer a nosa cancióna disposición de todo aquel ouaquela que a quixese escoitar e, nocaso de gustarlle, que votase a travésdo teléfono, xa que foi o medio quepensamos sería o máis factible paraa nosa vila, un territorio con moitaszonas rurais ás que aínda non chegouinternet por completo, peroonde a Radio Galega ten moita tradición.Por esa razón, e contandocoa axuda de moitos amigos e compañeirosque distribuíron a informaciónsobre a nosa participación noconcurso, o premio do Telefonazofoi o noso obxectivo desde o comezo,e a verdade é que foi unha satisfacciónobtelo, máis aínda candoo ano pasado nos quedamos ás portasda vitoria co noso tema “FroiteríaInés”, polo que é a nosa obriga agradecera todas as persoas que nosderon o seu apoio, non só por vía telefónica,senón tamén a través darede, dos SMS e das palabras dealento para nós. A todos eles, asnosas sinceras grazas e noraboa,porque eles tamén son parte do premio.Ademais deste concerto os gañadoresdo concurso que foron poroutras vías de votación FM, Tumujer nos engaña e As Maianas,participarán nas actividades organizadaspor AGADIC e poderángravar unha maqueta nosestudos da Radio Galega.<strong>Xa</strong> contades corepertorio elixidopara a maqueta?A verdade é que non,xa que aínda non nosdixeron de cantos cortesía constar o disconin a súa duración ninnada polo estilo. O quesi sabemos é que irános nosos temas máissignificativos, simpáticose coñecidos, comopor exemplo os dousque participaron noVas Sacar Nota desteano e do <strong>ante</strong>rior.Aínda así, e visto o volumede cancións quexa temos, se nos ofrecesengravar un cuádruplo CD, nonhabería problema ningún (risas).As vosas composicións falan doutrosestablecementos, lugares ouprodutos de Vilalba que achegano grupo ao eido antropolóxico eetnográfico…Si, iso é algo que nos din moito ultimamentee que nos enche de orgulloe satisfacción. E dalgún xeito écerto; xa que o desenvolvemos deforma metódica, aínda que non científica.Consideramos a nosa laborcomo algo import<strong>ante</strong> para m<strong>ante</strong>r ealimentar a memoria da nosa vila através das súas xentes, algo que sedebería facer moito máis a miúdo entódolos lugares, sen mirar semprecara os grandes núcleos de poboación.Hai moita xente valiosa nasnosas pequenas localidades que semerece un lugar na historia colectiva.Coas nosas cancións queremosque isto sexa palpable á par que divertido.E no mesmo sentido, Irmandadesdo Falo foi asentando o seu estilo,estreitamente ligado ás súas raíces.De feito, cada tempada osvosos concertos enmárcansenunha xira cun nome creativo:Nectarinas Tour 09, CucarachasTour 2010, A Paradiña do Templano 2011 e este ano, Zorza KshKsh. Cál é o seu propósito ou significado?A relación entre a zorza e o “kshksh” é complementaria, necesaria emarabillosa, xa que a zorza nonexistiría sen o “ksh ksh” e viceversa.E agora a xente preguntarase: pero25que raios é iso do “ksh ksh”? É moisinxelo. Ao fritir zorza nunha tixola,ademais do aroma insuperable quedesprende, hai unha sinfonía máxicaque a converte na raíña das carnesporcinas: o son “ksh ksh”, audible amiles de quilómetros polos grandesam<strong>ante</strong>s da carne do porco. Por iso,o “tour” deste ano está dedicado aeste alimento e á súa peculiar melodía,como forma de honrar aos melloresfabric<strong>ante</strong>s de zorza dacomarca: Generosa Noche e Susiño“Paquete”.E arredor da vosa traxectoria seguroque existen numerosas anécdotassimpáticas ou curiosas dasque nos podedes facer partícipes...A verdade é que si, especialmente enrelación co trato entre os tendeiros eo grupo. Por unha banda hai algúnsaos que non lles fai moita graza isode que lles fagan unha canción nasúa honra, aínda que o noso únicoobxectivo sexa cantar as súas virtudesdun xeito simpático. Por exemplo,no caso da froitería Inés, aíndaque nun principio non estaba moi afavor do tema, co paso do tempo evisto o éxito de cancións coma o daGenerosa, mesmo se podería dicirque a xefa se atopa un pouco celosaporque, desgraciadamente, o seutema non acadou a vitoria o ano <strong>ante</strong>rior(risas). Agora en serio, o certoé que a gran maioría dos que coñecenas nosas cancións están a favordelas, xa que entenden a súa funcióne ata lles gusta ser considerados personaxesemblemáticos de Vilalba.Este é o caso de Manolo de Casablanca,que accedeu a sacar unhasfotos con nós hai xa uns carnavais,cando un dos nosos membros,Baruk, se disfrazou del; de Luís eMaría José de Taraxal, que semprenos apoian e nos dan folgos para osconcertos (mesmo Luís nos mercouunha camiseta feita polo noso batería,Pablo, na que aparecía a súa emblemáticamoto laranxa); e porsuposto, o caso de Generosa e Suso,ela por ir aos concertos, el por sacarunha fermosa foto con nós e ambospor regalarnos a zorza para as nosasactuacións. Mención especial taménpara don Antonio Montes, o rei dotaekwondo vilalbés, que foi o fotógrafoque inmortalizou o noso granmomento xunto a Susiño da carnicería.Agardamos ver axiña en directode novo a Irmandades do Falo.Que todo o mundo estea tranquilo,xa que informaremos a tódolos internautasa través do noso blog, irmandadesdofalo.blogspot.com,lugar no que atoparedes todo o quequeirades saber sobre nós. Actuaremosno San Froilán, pero aínda estápor ver o día.
Change language