Os candidatos provinciais ante o 21-O - Terra Chá... Xa!

Enchufismo, prebendas para os amigos, corruptelas a pequena escala e grandes casos de corrupción, marcaronas liñas políticas ao longo dos 34 anos do novo sistema político no Estado.X. Varela3CADERNOS DA VIAXEcolaboracións setembro 12Un lago nas PontesSomos un país ateigado deríos, regatos e pequenas lagoasque supoñen unha considerableriqueza desde o puntode vista paisaxístico e ambiental.A nosa terra está salpicadade creacións da propiaNatureza que, como en moitosoutros aspectos, non soubemosou non quixemos valorar.Sempre estiveron aí, antes cánós e seguirán despois de nós.Pero a man do home taménactúa sobre o entorno, a vecescon moi pouca sensibilidade eescaso acerto, pero noutrasamosa unha capacidade quederiva en resultados máis meritorios.Ven a conto esta reflexióntra-lo recheo con augado río Eume e da que cae doceo dese enorme furado quedurante tres décadas subministroumineral para a centraltérmica que se ubicou a carón,xerando postos de traballopara os veciños desa localidadee das achegadas. Moreasde familias chairegas melloraronas súas economías traballandona central térmica dasPontes de García Rodríguez.A factoría era o emblema deseconcello, a medio camiñoentre a Terra Chá lucense e asbisbarras de Ferrol terra e Ortegal.Un patrimonio que viñasendo unha excepción naEiPablo Veigapobre industrialización da inmensaparte do territorio galego.Agora ese gran oco de 856hectáreas convertiuse nunlago de auga doce. Variosanos tardou en completarse.Fixeron falta 547 millóns demetros cúbicos de auga paraencher o enorme oco creadopola explotación mineira.Cun perímetro de dezaoitoquilómetros, estamos ante olago artificial máis grande dapenínsula.Non estivo exento de polémicaeste proxecto polas lóxicasreticencias ecoloxistas,pero hoxe é unha realidade.Estamos ante un espazo queabre novas posibilidades paraa zona. De momento, foi habilitadaunha xeitosa praia, conchiringuito e socorristas incluídos.Sorprende que a temperaturada auga estea un parde graos por riba da do mar.Saen á luz algunhas propostasinteresantes, relacionadas coocio e o turismo. Todas elescumprirían que fosen supeditadasó respecto máis escrupulosoco medio ambiente.Agardemos que as voracesambicións duns non se impoñanó sentido común. As iniciativasque se desenvolvan óabeiro do lago das Pontesíteñen que responder ó interesecolectivo e non duns poucos.Aparecen opcións como a elaboraciónde roteiros para sendeirismoa carón do lago ou apráctica de deportes acuáticos,así como a construcióndun museo ó aire libre. Ideasestas que a priori semellan interesantese loables, podendosupoñer un considerable impulsopara un pobo sobre o calse albiscaban negras expectativas.A oportunidade turísticatense que considerar, maisconvén actuar con moita prudencia.Avoguemos pola racionalidadeno seu uso;analicemos os pros e contras,escoitemos expertas opiniónsdos diversos ámbitos e nonnos deixemos embaucar porunhas desmesuradas perspectivas.O realismo débese impoñerás ansias por acadar unsobxectivos que só persigan obeneficio pecuniario a curtoprazo.Nas Pontes, a mina convertiuseen lago; do lignito pasouseá auga doce. Que sexapara ben.Non máis café para todosXoán Antón Pérez LemaO problema do encaixede Catalunya na España,como tamén achamada crise do Estadoautonómico emáis a orixe da pulsiónrecen- tralizadora, ven,en grande medida, daquelatransición. UCDe PSOE prantexaron o“café para todos” e,despois, a lei da falsaharmonización (LO-HAPA) a xeito de freoaos autogobernos catalán,vasco e galego,únicos deseñados naConstitución para implantarpola vía rápida e até o máximode autogoberno posíbel.Outro freo, no caso catalán egalego, foi a imposición poloTribunal Constitucional dasprovincias e Deputaciónscomo contrapeso ao autogobernoautonómico.Creáronse 11 ou 12 autonomíassen substrato histórico,económico ou político ningúne dotóuselles, con trampa, decase o mesmo teito competencialgalego. Aznar propio foiquen deu cabo a este absurdo,obrigándolles ás dez chamadas“ autonomías do artigo143” a coller as competenciaseducativa e sanitaria. Mentresxeralizábanse os Parlamentose outras institucións políticas,de primeiras só concibidospara Galicia, Euskadi eCatalunya.Descentralizouse moi substancialmenteo gasto, mais,agás en Euskadi e Navarra, oingreso ficou moi centralizado.Por razóns totalmentediferentes, nin Galicia (déficitde investimentos chamadodébeda histórica edeficiente avaliación do avellentamentoe dispersión poboacionala respecto dosgastos social e sanitario) ninCatalunya (transferencia dasanidade moi precaria e fallade consideración do incrementoda poboación e da inmigración)recebiron unfinanciamento xusto, que oEstado estaba lonxe de garantirllea ningún territorio,pois que retiña os cartos enfondos estatais que repartíadiscrecionalmente mentresmantiña as funcións sanitaria,social e educativa (transferidasás CC-.AA.) sempremal financiadas.E, logo dun proceso que demostroua plena vixencia detodas as leis de Murphy, selle dixo ao pobo catalán queo novo marco de relaciónscon España que tiña refrendadoxa non valía. Se lle veudecir polo Tribunal Constitucionalo que tantas veces escoitamosen Madrid “oye,gallego, pero tú te has creídoque eso de la autonomíava en serio”. Entón, ninguénpode ficar sorprendido que oque se podería resolver coasdisposicións políticas e económicasdo Estatut do 2006agora poida precisar de soluciónsque pasen, candomenos, pola cosoberanía deCatalunya.