11.08.2015 Views

Itsasoko historiak - Etor-Ostoa

Itsasoko historiak - Etor-Ostoa

Itsasoko historiak - Etor-Ostoa

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Amerikako merkataritzaEL COMERCIO AMERICANOAMERIKAKO MERKATARITZAALGUNAS LEYESZENBAIT LEGEDDejemos las aventuras y pasemos a las estructurasdel gran seísmo naútico que supusoAmérica. Todos los caminos llevan aRoma, y todos los puertos podían llevar aAmérica. No fue así. Pronto se impondríael monopolio de Sevilla, aunque un prestigiosoautor como Artinado afirme:UUtz ditzagun abenturak eta hel gakizkionAmerikak ekarri zuen itsas astindu handiarenegitura aztertzeari. Bide orotatik iristenda Erromara, dio esaerak, eta portu orotatikiritsi daiteke Amerikara. Baina, ez zen halaizan. Sevillaren monopolioa laster jarri zenbesteen gainetik, nahiz eta Artiñado idazlesonatuak baieztatuko duen:«Ni Sevilla ni Cádiz, los mayores puertos marítimos de Andalucía, tenían las condiciones necesariaspara adquirir el monopolio del comercio americano».Al paso del tiempo las naves hubieron de acomodarse alpuerto, que fue empeorando.Denborak joan ahala, ontziek portura egokitu beharra izanzuten, eta txartu egin zen egoera.Real Cédula de 1529Sin embargo, suele ser menos conocida una Real Cédulade Carlos V de 1529 por la que se permitía zarpar directamentea América desde varios puertos:- Cartagena y Málaga, en el Mediterráneo;- Cádiz, en el Sur;- Coruña, Baiona de Galicia, Avilés, Laredo, Bilbao y SanSebastián, entre los norteños.Salida libre, arribada forzosaA la salida habían de sacar registro ante jueces de la Coronao funcionarios del municipio, que enviarían copia de losmismos al Consejo de Indias; pero a la vuelta, debían arribarforzosamente a Sevilla y dar parte de su carga a losoficiales de la Casa de Contratación. Alguna rara constanciaexiste de barcos salidos de Málaga o de Galicia, mas lamedida aperturista de Carlos V quedó en letra muerta.Nada sabemos de barcos vascos. ¿Acaso se debió esta faltade iniciativa a la presencia siempre creciente de corsarios?La medida fue revocada en 1573.Monopolio de Sevilla y CádizSolo Sevilla y Cádiz serían puertos para el comercio conAmérica, un comercio, en ambos sentidos, que iría creciendoextraordinariamente, y para el cual hacían faltabarcos y marinos. Cada vez más y con mayor regularidady organización.1529ko Errege ZedulaAlabaina, ez da bestea bezain ezaguna izaten, Amerikarantzzuzenean itsasoratzeko, Karlos V.aren 1529ko ErregeZedula, bidea ematen zuena zenbait portutatik:- Cartagenatik eta Malagatik, Mediterraneoan:- Cadizetik, Hegoaldean;- Coruña, Galiziako Baiona, Aviles, Laredo, Bilbo eta Donostiatik,Iparrekoen artean.Irteera askea, nahitaezko porturatzeaHorretarako, Koroaren epaile edo udal-funtzionarioen aurreanerregistroa atera behar zen irteerakoan, eta haiek kopia batbidaltzen zioten Indietako Kontseiluari; baina itzultzerakoan,Sevillan porturatu behar izaten zen, eta zekarten kargarenzati bat Kontratazio Etxeko ofizialei eman. Malagatik edoGaliziatik irtendako ontzi bakarren baten idatziak jaso izandira inoiz, baina Karlos V.aren neurri aurrerazalea ez zenhizki hila besterik izan. Eta ez dakigu ezer euskal ontziez.Kortsarioen presentzia gero eta handiagoa zelako gertatu alzen agian ekimen gabezia hura? Neurria 1573an ezeztatuzen.Sevillaren eta Cadizen monopolioaAparteko hazkundea izan zuen merkataritzan Amerikarekinbi norabideetan jarduteko ez ziren izendatu bi portu baizik:Sevilla eta Cádiz. Eta horretarako itsasontzi nahiz marinelgehiago behar ziren, gero eta erregulartasun eta antolamenduhandiagoz.Euskaldunak munduko itsasoetan zehar. XVII - XVIII. Mendeak — 75

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!