Mama Mama

Własna droga do karieryWojewódzki Urząd Pracy w GdańskuCzas zmianWskaźnik wzrasta| Własna droga do karieryIndywidualny Plan Działania (IPD) jest jednymz typów działań realizowanych w projektach POKL 2007-2013 w ramach Działania 6.1 (Poprawadostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywnościzawodowej w regionie) służących identyfikacjipotrzeb osób pozostających bez zatrudnienia.IPD obejmuje podstawowe usługi rynku pracywspierane instrumentami rynku pracy w celuzatrudnienia bezrobotnego lub poszukującegopracy. Wskaźnik, który został zdefiniowany dlaDziałania 6.1 PO KL 1 „liczba osób, które zostałyobjęte Indywidualnym Planem Działania”,w pierwszej połowie okresu programowania,w województwie pomorskim, osiągał bardzoniskie wartości. Wskazywało to na zagrożenienieosiągnięcia założonej na poziomie 12 023 osóbwartości docelowej tego wskaźnika.Znacząca rozbieżność między założoną a realizowanąwielkością wskaźnika stała się główną przyczynądo podjęcia badania ewaluacyjnego. Badaniezrealizowane zostało w 2010 roku, na zlecenieWojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku przezUniwersytet Gdański – Pracownię Realizacji BadańSocjologicznych. Celem głównym badania byłoustalenie przyczyn niskiego stopnia realizacjimonitorowanego wskaźnika. Badanie miało ocenićrównież użyteczność, skuteczność i trwałość IPD orazwskazać możliwe do wprowadzenia zmiany, któremogłyby się przyczynić do usprawnienia procesutworzenia i realizacji tej formy wsparcia, tak, abyw jak największym stopniu odpowiadała potrzebomi oczekiwaniom osób bezrobotnych i poszukującychpracy. Wyniki badania wykazały, że główną przyczynąosiągania niskiej wartości wskaźnika IPD był brak,w roku 2008 i w dużej części w roku 2009, prognoztego wskaźnika we wnioskach o dofinansowaniew projektach systemowych Poddziałania 6.1.3i w konsekwencji tego nie wykazywanie jego realizacjiwe wnioskach o płatność. Sytuację poprawiłaprzeprowadzona w połowie 2009 roku korektawniosków o dofinansowanie i uwzględnianie wskaźnikaIPD od połowy 2009 roku w projektach systemowych.Inne przyczyny, które miały wpływ na osiąganieniskiej wartości wskaźnika to brak realizowania IPDw sposób powszechny przez powiatowe urzędy pracydo momentu pojawienia się ustawowego obowiązku 2 ,szczegółowej definicji IPD w opisie wskaźników PO KLoraz w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjachrynku pracy aż do jej zmiany 3 oraz brak określeniastandardu usługi IPD w stosownych regulacjachprawnych 4 .Obecnie na skutek podjętych działań (m.in. przyjęciastosowania IPD jako kryterium strategicznegow projektach konkursowych, poprawie monitorowaniaIPD w projektach systemowych) nie dostrzega sięzagrożenia dla realizacji wartości docelowej wskaźnika.Aktualne dane wskazują, że realizacja wskaźnikasystematycznie wzrasta, w związku z tym przykontynuacji dotychczasowych działań istnieje dużeprawdopodobieństwo osiągnięcia założonej wielkości.Wywiady przeprowadzone z pracownikami powiatowychurzędów pracy (projektodawcami systemowymi 5 )zaangażowanymi w przygotowanie i realizację IPD dlaosób bezrobotnych, pozwoliły na wskazanie obszarówproblemowych wynikających m.in. z ograniczeńkadrowych, finansowych i lokalowych do realizacji IPD.Obowiązujące w czasie prowadzonych badań prawonakładało obowiązek objęcia indywidualnym planemdziałania wszystkie osoby bezrobotne zarejestrowanew powiatowych urzędach pracy dłużej niż 180 dni.Obciążenie pracowników przygotowujących IPDdużą liczbą osób i niedookreślenie zasad realizacjiIPD skutkuje nadmiernym sformalizowaniem procesui odchodzeniem od indywidualnego podejściado danej osoby. Dążenie do osiągania wskaźnikówilościowych realizacji IPD odbywa się zatem kosztemich jakości i wymusza schematyczne podejściedo klienta. Należy w tym miejscu uwzględnić fakt,iż osoby objęte obowiązkowym IPD często nie sązainteresowane aktywizacją zawodową, a jedynieotrzymaniem świadczeń. Realia pracy z tymiosobami sprowadzają się do sytuacji namawiania,przekonywania i przełamywania niezadowoleniaklientów. Osoby odpowiedzialne za opracowywanieIPD zwracają również uwagę na przeszkodę w realizacjiIPD jaką są niestabilne warunki finansowania działańurzędów pracy. Z jednej strony planowane są konkretnedziałania wymagające środków finansowych i działaniate są zgodnie z IPD rozłożone w czasie, z drugiejstrony często rezygnuje się z poszczególnych – częstokluczowych – działań ze względu na usytuowaniew danym momencie kalendarza budżetowego. Rodzito niejednokrotnie frustrację zarówno pracowników, jaki klientów urzędów. Osoby realizujące IPD podkreślająrównież, że ważne jest, by dostrzec fakt, że opróczrezultatów twardych IPD, takich jak zdobycie pracy,założenie firmy czy ukończenie określonego etapuedukacji niezwykle ważne są również zmiany w obszarzepostaw, podejmowanych strategii i modyfikacjiplanów życiowych. Do tego typu pośrednich, miękkichrezultatów należy dołączyć nabywanie umiejętnościposzukiwania pracy, samodzielnego nawiązywaniakontaktów czy wyzbycie się lęków, oporów przedkontaktami z potencjalnymi pracodawcami.Nieco inny obraz modelu realizacji IPD wyłania sięw przypadku projektów konkursowych 6 . Z wywiadówz przedstawicielami instytucji realizujących projektykonkursowe wynika, że ramy instytucjonalne, skalaprzedsięwzięć konkursowych oraz model finansowaniapozwalają realizować IPD obejmujące prawdziwiezindywidualizowane podejście. Należy jednakpamiętać o ograniczeniach, jakie nakładają owe ramyi skala wsparcia. W ramach projektów konkursowychprowadzony jest proces rekrutacji ukierunkowanyna dobór osób, które w jak najpełniejszym wymiarzewkomponowują się w cele projektu. Procedurarealizacji IPD w ramach projektów konkursowychnieco inaczej niż w przypadku doświadczeńpracowników urzędów pracy, zależy w głównej mierzeod pomysłowości i zaangażowania projektodawcy orazrozmachu i specyfiki danego projektu. Projektodawcykonkursowi dzięki precyzyjnej rekrutacji osób sąw stanie w większym stopniu dobrać trafne narzędziawsparcia przy jednoczesnym ich ujednoliceniu dlacałej grupy. Przeprowadzone badanie pozwoliłodokonać również oceny formy wsparcia, jaką jestIPD na podstawie informacji pozyskanych od osób,objętych tym wsparciem. Najważniejsze wynikibadania wskazały, że:• 42,6 proc. osób objętych badaniem nie byłaświadoma faktu, że realizowała IPD,• w przeważającej liczbie przypadków (62,7 proc.)IPD obejmowało tylko jedno działanie, w 31,3 proc.dwa, a jedynie w 6,0 proc. trzy działania,• wśród elementów, które respondenci wymieniali jakoskładowe IPD najczęściej znajdowały się różne kursypodnoszące kwalifikacje i umiejętności zawodowe;w grupie tej, którą wskazało 70,4 proc. badanychznalazły się konkretne kursy zawodowe, językoweoraz dotyczące obsługi komputera.,• szeroko pojmowane doradztwo personalnei zawodowe wskazał co czwarty badany (22,0 proc.).1Szczegółowym Opisie Priorytetów PO KL na lata 2007-2011.5Projekty systemowe realizowane są w ramach Poddziałania 6.1.3 ”Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu aktywności2Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz zmianie niektórych innych ustaw, Dz. U.zawodowej osób bezrobotnych”. Realizatorami projektów są powiatowe urzędy pracy.z 2009 r. Nr 6, poz. 33.6Projekty konkursowe realizowane są w ramach Poddziałania 6.1.1 „Wsparcie osób pozostających bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy”.3Tamże.Realizatorami projektów mogą być wszystkie podmioty – z wyłączeniem osób fizycznych (nie dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą luboświatową na podstawie przepisów odrębnych), w tym powiatowe urzędy pracy.4Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 września 2010 r. w sprawie standardów usług rynku pracy, które weszło w życie 29grudnia 2010 r. i wcześniejsze Rozporządzenia regulujące kwestię standardów rynku pracy.16 17| Własna droga do kariery