De Schoonheid van Amsterdam

Hoofdstuk 3 | De welstandscriteriaDewelstandscriteriaHoofdstuk 3Dit hoofdstuk luidt het praktischegedeelte van deze welstandsnota in,dat antwoord geeft op de volgendevraag: als ik wil bouwen in Amsterdam,aan welke redelijke eisenvan welstand moet dat dan voldoen?Hieronder volgt een korte toelichtingop de verschillende criteria diein Amsterdam worden gehanteerd.Het op de volgende pagina afgebeeldestroomschema biedt een handvatvoor de gebruiker: hier staat welkecriteria voor welke bouwwerken gelden.In de volgende hoofdstukkenstaat per bouwwerk of systeem uitgebreidbeschreven wat die criteriainhouden en hoe ze worden toegepast.Tot slot bevat dit hoofdstuk ookde beschrijving van een aantal algemenecriteria, die in sommige gevallenook een rol kunnen spelen bij debeoordeling van bouwplannen.3.1 WelstandsniveausGebieden en gebouwen verschillen ingebruik en van karakter, maar ookin hun belang voor het aanzicht ende identiteit van de stad. Een plandat in het ene gebied goed genoegis, komt mogelijk in het andere nieteens met de hakken over de sloot.Het welstandsniveau is een uitdrukkingvan de mate van inspanning diebij het opstellen van een plan wordtverwacht ten aanzien van de omgevingen van het bouwwerk op zichzelf.Voor elk gebied is het gewenste welstandsniveauaangegeven. Het welstandsniveausluit zoveel mogelijkaan bij het gehanteerde ruimtelijkkwaliteitsbeleid en de gewenste ontwikkelingen.De kaart met welstandniveausis op de pagina hiernaastafgebeeld.Er gelden in Amsterdam vijf welstandsniveaus:▪ BeschermdHet beschermde niveau is gereserveerdvoor monumenten en beschermdestads- en dorpsgezichten.Hier is behoud van cultuurhistorischewaarden en de daarbij behorendekwaliteiten het uitgangspunt voor dewelstandstoets.▪ Bijzonder (sterk)Bijzonder zijn gebieden waar vaneen ontwerp mag worden verwacht,dat het een bijdrage levert aan dekwaliteit van de omgeving en aan dekwaliteit van het bouwwerk op zichzelf.Dit zijn onder meer de gebiedenmet een groot belang voor het aanzienvan de stad.Het bijzondere niveau is ook van toepassingop gebieden, die in transformatiezijn of in opbouw en waar vande ontwerper of aanvrager een grotereinspanning mag worden verwachtom de kwaliteit van het gebiedte helpen opbouwen.▪ GewoonHet niveau gewoon geldt in een grootdeel van de stad. Dit zijn gebieden,waar het beleid inzet op beheer vande bestaande kwaliteit. In deze gebiedenspeelt het aanzien van destad als geheel een minder grote rol.Hier is het beleid gericht op het praktischbeheer en is het welstandsbeleidondersteunend aan degangbare kwaliteit van het gebied.▪ Eenvoudig (licht)In gebieden met het niveau eenvoudig(licht) zijn de ambities beperkt.Het welstandsbeleid is hier gerichtop het voorkomen van incidenten,die de kwaliteit van het gebied of eengebouw onredelijk ver naar benedenhalen. Hier is de bandbreedte ruimer,zodat zowel beheer als veranderingeneen optimale wendbaarheid vanhet gebied mogelijk maken.▪ VrijIn welstandsvrije gebieden geldtgeen toets, waarmee op grond vanwelstand de kwaliteit wordt bewaakt.Hier heeft de stad gekozen om hetbeheer van de gebiedskwaliteit opeen andere wijze te regelen of omhet particulier initiatief ruim baan tegeven.Geen preventieve toetsingNaast deze vijf niveaus is er in eenaantal gebieden met een aanvullendearcering gekozen voor eenterughoudende invulling van hetwelstands beleid. Hier vindt voorafgeen toetsing plaats van de veelvoorkomende kleine bouwplannen ofzelfs van alle soorten bouwplannen.Wie hier een plan maakt, krijgt hetDe Schoonheid van Amsterdam 2013 pagina 25