SISTEM ZA KOČENJE MOTORNOG VOZILA

18
6.1. Leptir motorna kočnica – trajni usporivač
Leptir motorna kočnica kao trajni usporivač motornog vozila pri vožnji na nizbrdici ima
relativno jednostavnu konstrukciju i ograničenu eksploatacionu upotrebu. Upotrebljava se kod motornih
vozila manjih ukupnih masa.
Sistemsko rješenje ove kočnice pokazano je na šemi slike 19. Preko upusno ispusnog ventila pozicija
(2), razvodi se komprimirani zrak na pneumatske cilindre (4) i (6). Pneumatski cilindar (4)
preko polužnog mehanizma i leptira (3) zatvara izduvni kolektor motora. Na ovaj način, djelomično se
rad motora pretvara u rad radne mašine kompresora
Sl. 19 Dispoziciono rješenje leptir motorne kočnice
Da bi motor mogao raditi kao kompresor neophodno je oduzeti gorivo motoru što je ostvareno preko
pneumatskog cilindra (6) i prenosnih poluga do pumpe visokog pritiska.
Na ovaj način dizel motor se pretvara u rad kompresora koji dobiva pogon od potencijalne i
kinetičke energije motornog vozila koje se kreće na nizbrdici određenom brzinom. Rad sile
kočenja od motora definisan je indikatorskim dijagramom pokaznim na slici 20, uvećan za
prenosni odnos u transmisiji I ostvarene unutrašnje gubitke.
Rad sile kočenja izražen preko srednjeg efektivnog pritiska indikatorskog dijagrama na slici 20
nije zadovoljavajući.
Slabosti koje se pokazuju kod mehanizama leptir motorne kočnice, izražene su kroz efikasnost kočenja I
promjene tehničkog stanja motora. Ispitivanje kočione efikasnosti, upućuje na kraće vremenske
intervale upotrebe. Najveći efekti usporenja ostvaruju se u prvim momentima uključivanja