SISTEM ZA KOČENJE MOTORNOG VOZILA

24
Sa slike se vidi da je komponenta centrifugalne sile normalna na podužnu osu vozila usmjerena
suprotno od dejstva poremećajne sile i ona teži da spontano prekine zanošenje prednje osovine.
Osnovni problem u ovom slučaju je, da pošto su prednji točkovi blokirani, vozilo gubi
upravljivost.
Na slici 26 prikazano je vozilo, koje se kreće pravolinijski osnovnom brzinom v, kod koga su
blokirani točkovi zadnje osovine.
Pod dejstvom poremećajne sile tačka B dobiva komponentu brzine klizanja v S u pravcu
poremećajne sile, pa je apsolutna brzina račke B sada vB, a trenutni centar obrtanja je u tačci P.
Sa slike se vidi da bočna komponenta centrifugalne sile djeluje u istom smjeru kao i
poremećajne sile S pa se klizanje progresivno povećava.
Na osnovu ove kratke analize, jasno je, da je zanošenje zadnje osovine daleko opasnije od
zanošenja prednje osovine. Zahtjevi za visokom efikasnošću kočionog sistema sa jedne strane i
stabilnošću i upravljivošću sa druge strane su međusobno oprečni. Visoka efikasnost kočenja
predstavlja potpuno iskorištenje prijanjanja na obe osovine. Kod konstantne raspodjele kočionih
sila ovaj slučaj je moguć samo kod jednog koeficijenta prijanjanja (П). Za sve druge slučajeve
dolazi u procesu kočenja prvo do blokiranja jedne od osovine čime se ugrožava ili stabilnost ili
upravljivost.
Upravo zbog ovoga, a u cilju povećanja efikasnosti kočenja, uvode se različiti tipovi uređaja za
preraspodjelu kočionih sila između prednje i zadnje osovine. Kod regulisanja sile kočenja na
prednjoj osovini obezbjeđuje se upravljivost i efikasnost, a pri regulaciji sila kočenja na zadnjoj
osovini obezbjeđuje se stabilnost i efikasnost. Regulisanjem sila kočenja na obe osovine
obezbjeđuje se upravljivost, stabilnost i efikasnost.
Uređaji koji regulišu raspodjelu kočionih sila se mogu podjeliti na:
1.uređaje za kontrolu raspodjele kočionih sila sa otvorenim kolom (korektori)
2.uređaji za kontrolu raspodjele kočionih sila sa zatvorenim kolom (antiblokirajući uređaji –
ABS).