GI hormones doc

Recommendations

Info

G-17 และ G-34 เป็นรูปแบบที่พบมากในกระแสเลือด แต่ G-17 จะมี potency สูงกว่าและมีปริมาณมากกว่า ส่วน G-34 จะมี half life ยาวกว่า โดย gastrin จะถูกทําให้หมดฤทธิ์ที่ไตและลําไส้เล็ก นอกจากความแตกต่างด้านความยาวของสาย peptide แล้ว gastrin ยังมีรูปแบบที่เป็น sulfated และ nonsulfated form แต่ทั้ง 2 แบบมีความแรงเท่ากัน ทั้งนี้ gastrin ทุกประเภทมีผลผ่านตัวรับที่มีชื่อว่า CCK-B (CCK-2/gastrin) receptor รูปที่ 2 แสดงโครงสร้างของ gastrin และ cholecystokinin Gastrin มีผลต่อการทํางานของกระเพาะอาหารในหลายด้าน ดังนี้ 1. กระตุ้นการหลั่งกรดและเอนไซม์เปปซิน (pepsin) 2. กระตุ้นการเจริญเติบโตของเยื่อบุผิวกระเพาะอาหาร และลําไส้เล็ก (trophic action) 3. กระตุ้นการเคลื่อนไหวของกระเพาะอาหาร และทําให้เกิดการปิดของ gastroesophageal junction 4. กระตุ้นการหลั่งฮอร์โมน insulin ภายหลังรับประทานอาหารโปรตีน การควบคุมการหลั่ง gastrin การหลั่งของ gastrin ขึ้นกับชนิดของอาหารในกระเพาะ ความเป็นกรดในกระเพาะ ระบบประสาทเวกัส และสารอื่นๆใน เลือด พบว่าการยืดขยายของกระเพาะ และอาหารประเภทโปรตีน โดยเฉพาะกรดอะมิโน ชนิด tryptophan และ phenylalanine สามารถกระตุ้นการหลั่ง gastrin ได้ นอกจากนี้การกระตุ้นประสาทเวกัส สามารถเพิ่มการหลั่ง gastrin ได้ โดยผ่านสารสื่อประสาท gastrin releasing peptide (GRP) ดังนั้นการควบคุมการหลั่งของ gastrin โดยผ่านเส้นประสาท เวกัสจึงไม่สามารถยับยั้งได้ด้วย atropine พบว่าแคลเซียมและ epinephrine สามารถกระตุ้นการหลั่ง gastrin ได้ เช่นเดียวกัน การหลั่งของ gastrin จะลดลงเมื่อมีความเป็นกรดในกระเพาะมากขึ้น (pH < 3) โดยผ่านการยับยั้งโดยตรงที่ G cells และผ่านการกระตุ้นการหลั่ง somatostatin ซึ่งเป็นสารยับยั้ง gastrin ที่สําคัญ กลไกการยับยั้งการหลั่ง gastrin โดยกรด ถือ เป็น negative feedback ที่สําคัญ นอกจากนี้พบว่ามีสารหรือฮอร์โมนหลายชนิดในเลือดที่สามารถยับยั้งการหลั่ง gastrin ได้ เช่น secretin, <strong>GI</strong>P, VIP, glucagon และ calcitonin อีกทั้งในภาวะอาการบางอย่างที่ parietal cells ถูกทําลาย เช่น โรค โลหิตจางชนิดขาดวิตามิน B12 (pernicious anemia) พบว่าระดับของ gastrin เพิ่มขึ้นผิดปกติ Zollinger-Ellison syndrome (ZES) Zollinger-Ellison syndrome เป็นกลุ่มอาการที่มีอาการบ่งชี้ 3 ชนิด (triad syndrome) กล่าวคือ gastrinoma, hypergastrinemia และ severe peptic ulcer disease โดย gastrinoma จะพบมากที่สุดที่ผนังของ duodenum รองลงมาคือตับอ่อน เนื้องอกชนิดนี้มีขนาดเล็ก มักมองไม่เห็นจากการตรวจด้วย CT scan หรือ MRI อาการและอาการแสดงที่พบได้ใน ZES เช่น เป็นแผลในกระเพาะที่รุนแรงและไม่ตอบสนองต่อการรักษา เมื่อส่องกล้อง ทางเดินอาหารอาจพบมีแผลหลายแผล หรือเป็นแผลในบริเวณที่พบได้น้อย เช่น distal part duodenum หรือ jejunum 4
อาจมาด้วยอาการกรดไหลย้อน (gastroesophageal reflux disease; GERD) ท้องเสียรุนแรง หรือถ่ายเป็นมันลอย เนื่องจาก ความเป็นกรดที่สูงจะทําให้เอนไซม์จากตับอ่อนเสียสภาพ การดูดซึมอาหารแย่ลงและทําให้น้ําหนักลดและขาดสารอาหารได้ การวินิจฉัยอาศัยอาการทางคลินิกและการตรวจทางห้องปฏิบัติการ เช่น พบการเพิ่มสูงของระดับ gastrin ในเลือด หรือ เมื่อทํา secretin test โดยการฉีด secretin ทางหลอดเลือดดํา พบว่าระดับ gastrin ไม่ลดลงอย่างที่ควรจะเป็น Cholecystokinin (CCK) CCK มีลักษณะของ macroheterogeneity และ microheterogeneity เช่นเดียวกับ gastrin prepro-CCK ซึ่งมี 114 กรดอะมิโน จะถูกตัดได้เป็นโครงสร้างขนาดเล็ก เช่น CCK-58, CCK-39, CCK-33, CCK-22, CCK-8, CCK-5 และ CCK-4 โดย ทุกแบบจะมีการเรียงตัวของกระอะมิโน 5 ตัวสุดท้ายด้าน carboxy terminal เหมือน gastrin มีการ amidation ของ กรดอะมิโนตัวสุดท้ายด้าน carboxy และมีการเติมหมู่ sulfate ที่กรดอะมิโนตัวที่ 7 (tyrosine) จากปลาย carboxy มีการสร้าง CCK จาก I cells บริเวณเยื่อบุของ duodenum และ proximal jejunum นอกจากนี้ยังพบ CCK ได้ใน เซลล์ประสาทบริเวณ terminal ileum และ cerebral cortex โดยเชื่อว่า CCK ในสมองเกี่ยวข้องกับการควบคุมความอยาก อาหาร พบว่า CCK-8, CCK-22 และ CCK-33 เป็นสารหลักที่มีการหลั่งออกมาเมื่อถูกกระตุ้นโดยอาหาร ในขณะที่ CCK-4 จะ เป็นชนิดที่หลั่งจาก pancreatic และ enteric nerves ส่วน CCK-8 และ CCK-58 จะพบในสมองเป็นหลัก CCK ออกฤทธิ์ผ่าน receptor 2 ชนิดคือ CCK-A receptor ซึ่งพบในลําไส้เล็กและลําไส้ใหญ่ ส่วน CCK-B receptor ซึ่ง พบในกระเพาะอาหารเป็นตัวรับ gastrin และที่พบในสมองรับ CCK มีผลต่อความอยากอาหาร การทํางานของ CCK จะอาศัย การกระตุ้น phospholipase C ทําให้เกิดการเพิ่มขึ้นของ inositol triphosphate (IP 3 ) และ diacyl glycerol (DAG) ซึ่ง ก่อให้เกิดปฏิกิริยาการตอบสนองภายในเซลล์ต่อไป พบว่า CCK มีหน้าที่ทางสรีรวิทยาหลายอย่าง เช่น ทําให้ถุงน้ําดีหดตัว sphincter of Oddi คลายตัว กระตุ้นการหลั่งเอนไซม์จากตับอ่อน ทํางานร่วมกับ secretin ในการเพิ่มการหลั่ง bicarbonate จากตับอ่อน ยับยั้งการบีบตัวของกระเพาะ กระตุ้นการเจริญของ pancreatic tissues เพิ่มการหลั่ง enterokinase มีส่วนช่วยในการหดตัวของ pyloric sphincter เพื่อป้องกันการไหลย้อนกลับของอาหารกลับสู่กระเพาะ และ กระตุ้นการหลั่ง insulin และ glucagon กลไกควบคุมการหลั่ง CCK CCK จะถูกกระตุ้นให้หลั่งมากขึ้น โดยอาหารจําพวกไขมัน โปรตีน และกรดอะมิโน ส่วนอาหารคาร์โบไฮเดรตมีผลกระตุ้น น้อยมาก พบว่ากรดไขมันและ monoglyceride เป็นตัวกระตุ้นที่ดีที่สุด ในขณะที่ triglyceride ไม่มีผลในการกระตุ้น เมื่อมี ระดับ CCK สูงขึ้น จะมีการหลั่งเอนไซม์จากตับอ่อนออกมามากขึ้น ทําให้เกิดการย่อยอาหาร และเพิ่มปริมาณสารอาหารใน ลําไส้ ก่อให้เกิดการกระตุ้นการหลั่ง CCK กลไกดังกล่าวเป็น positive feedback ของการหลั่ง CCK ซึ่งจะหยุดลงเมื่ออาหาร เคลื่อนที่เข้าสู่ลําไส้ส่วนถัดไป นอกจากนี้แล้ว การหลั่ง CCK ยังถูกควบคุมโดยสารอีก 2 ชนิด คือ CCK-releasing peptide ซึ่งสร้างจาก paracrine cells บริเวณเยื่อบุลําไส้เล็ก และ monitor peptide ซึ่งสร้างจาก pancreatic acinar cells สารควบคุมทั้ง 2 ชนิดนี้ถูกหลั่ง โดยผ่านการกระตุ้นจากสารอาหารโปรตีนและไขมัน และโดยการกระตุ้นจากระบบประสาทในช่วง cephalic phase และ gastric phase ในช่วงเหล่านี้ CCK-releasing peptide และ monitor peptide จะจับกับ receptor บนผิวของ I cells ทํา ให้มีการหลั่งออกของ CCK สารควบคุมทั้ง 2 ชนิดนี้จะถูกทําลายโดยเอนไซม์ trypsin จากตับอ่อน ดังนั้นหากมีอาหารโปรตีน ปริมาณมากในทางเดินอาหาร CCK-releasing peptide และ monitor peptide จะถูกทําลายโดย trypsin น้อยลง ทําให้ CCK มีการหลั่งมากขึ้น แต่เมื่ออาหารโปรตีนได้รับการย่อยโดยสมบูรณ์และถูกดูดซึมแล้ว เอนไซม์ trypsin ที่มีมากเกินพอจะ ทําลาย CCK-releasing peptide และ monitor peptide ทําให้การหลั่ง CCK ลดลง 5
Page 1 and 2: ฮอร์โมนในระ
Page 3: เซลล์ไร้ท่อ
Page 7 and 8: myenteric plexus โครงสร
Page 9 and 10: เกิดมาก ทําใ

GI hormones doc

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?