GI hormones doc

เกิดมาก ทําให้ระดับน้ําตาลในเลือดสูงและเป็นเบาหวานได้ นอกจากนี้ผลของ glucagon ต่อการเพิ่มขึ้นของ energy
expenditure และเมแทบอลิซึมของโปรตีนและไขมัน ทําให้ผู้ป่วยน้ําหนักลดและมีภาวะซีด พบว่าระดับ glucagon ที่สูงทําให้
ระดับของ niacin (vitamin B 3 ) และแร่ Zinc ที่บริเวณผิวหนังลดลง ทําให้ผิวหนังเกิดการอักเสบและตายเป็นลักษณะที่
เรียกว่า necrolytic migratory erythema และเนื้องอกชนิดนี้สามารถสร้าง coagulation factor X ทําให้เพิ่มความเสี่ยงต่อ
การเกิดลิ่มเลือดอุดตันที่เส้นเลือดดําบริเวณขา (deep vein thrombosis) การวินิจฉัยอาศัยการตรวจระดับ glucagon ใน
กระแสเลือดและการตรวจทางรังสีวิทยา เช่น CT scan หรือ MRI สําหรับวิธีการรักษาในปัจจุบัน ให้ยา somatostatin
analog (เช่น octreotide) ยาที่มีฤทธิ์ทําลายเซลล์มะเร็ง (เช่น doxorubicin) ถ้าอาการรุ่นแรงมากอาจต้องผ่าตัดนําตับอ่อน
บางส่วนออก
เนื้องอกของ enteroendocrine cells
เนื้องอกของ enteroendocrine cells เป็นเนื้องอกที่พบไม่บ่อยมากในทางคลินิก ผู้ป่วยมาพบแพทย์ด้วยอาการและ
อาการแสดงที่เกิดจากฮอร์โมนที่มากกว่าปกติ พบว่าร้อยละ 50 ของ EEC tumors เป็นชนิด gastrinoma รองลงมาร้อยละ
25 คือ glucagonoma และอื่นๆ ซึ่งพบน้อยมาก ได้แก่ VIPoma หรือ neurotensinoma
Motilin
Motilin มีโครงสร้างเป็นเปปไทด์สายตรงซึ่งประกอบด้วย 22 กรดอะมิโน สร้างจาก M cells และ enterochromaffin
cells ใน duodenum และ jejunum motilin ทํางานผ่าน G protein-coupled receptor บน enteric nerves บริเวณ
กระเพาะอาหารและ duodenum ทําให้เกิดการหดตัวของกล้ามเนื้อเรียบที่ผนังลําไส้ พบว่าระดับ motilin ในกระแสเลือดจะ
เพิ่มขึ้นเป็นวงจร ทุกๆ 90-100 นาทีในช่วง interdigestive state และเชื่อว่า motilin เป็นสารสําคัญในการควบคุม
migrating motor complex (MMC)
การรับประทานอาหารและฮอร์โมน somatostatin จะยับยั้งการหลั่งของ motilin ในขณะที่การกระตุ้น vagus nerve
และ bombesin จะเพิ่มการหลั่ง พบว่ายาปฏิชีวนะที่ชื่อ erythromycin สามารถจับกับ motilin receptor ได้ ส่งผลให้การ
เคลื่อนไหวของทางเดินอาหารเพิ่มขึ้น
Guanylin
Guanylin เป็นสารเปปไทด์ที่ประกอบด้วยกรดอะมิโน 15 ตัว สร้างจาก Paneth cells ซึ่งเป็น endocrine cells
บริเวณ crypts of Lieberkuhn ของลําไส้เล็ก guanylin ออกฤทธิ์ผ่าน C type guanylyl cyclase ทําให้เกิดการเพิ่มขึ้น
ของ cGMP ภายในเซลล์ ส่งผลให้เกิดการกระตุ้นการทํางานของ CFTR ทําให้มีการหลั่ง chloride ion ออกสู่ intestinal
lumen มากขึ้น ส่วนใหญ่แล้ว guanylin จะออกฤทธิ ์ในลักษณะของ paracrine regulation นอกจากนี้ยังพบ guanylin
receptor ที่ไต ตับ และระบบสืบพันธ์เพศหญิง จึงเชื่อว่า guanylin อาจมีผลทาง endocrine regulation ในการควบคุมการ
เคลื่อนที่ของสารน้ําในอวัยวะเหล่านี้ด้วย พบว่า heat stable enterotoxin ของแบคทีเรียสายพันธุ์ Escherichia coli
(E.coli) มีโครงสร้างที่คล้ายกันกับ guanylin ทําให้สามารถจับกับ guanylin receptor และกระตุ้นให้เกิดอาการท้องเสียได้
Pancreatic polypeptide family
Pancreatic polypeptide family ประกอบด้วยสารเปปไทด์ 3 ชนิดที่มีโครงสร้างคล้ายกัน และมีจํานวนกรดอะมิโน 36
ตัวเท่ากัน คือ pancreatic polypeptide, peptide YY และ neuropeptide Y
1. Pancreatic polypeptide --- สร้างจากเซลล์ในตับอ่อน ลําไส้เล็กส่วน ileum และลําไส้ใหญ่ จะถูกหลั่งเมื่อมีการ
กระตุ้นเส้นประสาทเวกัส มีการยืดขยายของกระเพาะ และการกระตุ้นโดยกลูโคส ไขมันและกรดอะมิโนในลําไส้เล็ก
9