Những vấn đề cơ bản khi luyện thi THPT Quốc gia phần truyện ngắn hiện đại Việt Nam

đẫm chất thơ. Trong dòng chảy tâm lí của Mị, Tô Hoài đã khắc họa hai hình
ảnh, hai chi tiết có sức ám ảnh mạnh mẽ đến người đọc:
- Hình ảnh dây trói: xuất hiện khắp nơi, trở thành biểu tượng cho sức
mạnh cường quyền, cho tội ác đầy tính dã man của chế độ quan lại miền núi
nhằm chống lại con người, thật đáng phỉ nhổ.
- Tiếng sáo: Điều kì diệu là trong dây trói, tiếng sáo vẫn vút lên như một
sức sống không gì ngăn cản được. Tiếng sáo trở thành biểu tượng âm thanh cuộc
sống, âm thanh của sự sống đang vang lên mãnh liệt trong tâm hồn Mị.
- Bút pháp miêu tả tâm lí nhân vật chân thực, tinh tế, đạt đến phép biện
chững tâm hồn. TH đã đặt nhân vật vào một hoàn cảnh thật căng thẳng, làm bộc
lộ những động lực tiềm ẩn sâu xa trong tâm hồn, từ đó làm nổi bật tính cách
nhân vật, với sự dẫn dắt thật hợp lí, tự nhiên: Từ cõi tỉnh Mị chìm dần vào cõi
mơ, từ cõi mơ lại trở về thực tại; giấc mơ ngọt ngào, hạnh phúc bao nhiêu thì
hiện tại lại xót xa, đau đớn bấy nhiêu.
- Qua đó ta thấy được tấm lòng nhân đạo của nhà văn: không chỉ đồng
cảm, xót thương cho cuộc đời tủi nhục của đồng bào vùng cao mà còn phát hiện,
trân trọng khát vọng sống, khát vọng tự do của những con người bị đọa đày
trong đau khổ. Tô Hoài như hóa thân vào nhân vật của mình để cất lên tiếng nói
tâm hồn từ beentrong. Đó vừa là sự kế thừa tư tưởng nhân đạo của văn học
truyền thống, vừa phát triển tư tưởng đó ở mức độ cao hơn. Con người không
chỉ đấu tranh một cách tự phát mà chỉ có đấu tranh tự giác mới có thể giành lại
được hạnh phúc. Vì thế, cuộc đời của Mị sẽ không thể câm lặng ở đây.
III. Liên hệ
1. Tóm tắt ngắn gọn về cuộc đời Chí Phèo:
Chí Phèo vốn là người nông dân hiền lành, chất phác, chăm chỉ, ở thuê
cho nhà bá Kiến. Vì sự ghen tuông của bá Kiến mà Chí bị đẩy vào nhà tù thực
dân. Nhà tù thực dân ấy, oan trái thay, nó tiếp nhận con người khi người ta vô
tội, lương thiện và trả người ta ra khi họ đã trở thành kẻ tha hóa, mất đi cả nhân
hình và nhân tính. Ra tù, Chí trở thành “con quỷ dữ của làng Vũ Đại”, bị đồng
loại xa lánh.
- Những tưởng cuộc đời Chí sẽ triền miên trong những cơn say, mãi sống
kiếp thú vật như thế. Nhưng sự xuất hiện của Thị Nở, tình yêu thương mộc mạc
của người đàn bà xấu ma chê quỷ hờn ấy đã đưa Chí từ cõi say trở về với cõi
tỉnh, từ kiếp quỷ dữ trở về với kiếp người.
2. Diễn biến tâm trạng Chí Phèo.
- Buổi sáng đầu tiên sau khi tỉnh rượu, Chí nhận biết về cuộc sống xung
63