ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ, ΚΙΛΙΚΙΑ, ΚΟΜΜΑΓΗΝΗ
26.05.2020 • Views
Share Embed Flag

ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ, ΚΙΛΙΚΙΑ, ΚΟΜΜΑΓΗΝΗ

ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
dimitrastasinopoulou

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

START NOW

<strong>ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ</strong>,<strong>ΚΙΛΙΚΙΑ</strong>,<strong>ΚΟΜΜΑΓΗΝΗ</strong><br />

Έναταξίδιγιατονχρόνο,τημνήμηκαιτηνοσταλγία<br />

σε τόπους μαγικούς, παραμυθένιους. Αποτύπωμα<br />

της Ιστορίας έτσι όπως διατηρείται ζωντανό στη<br />

φύση,τιςπέτρες,τουςήχους,τιςμουσικέςκαικυρίως<br />

σταπρόσωπατωνανθρώπων.Ταδιάσπαρταμνημεία<br />

σε αυτές τις περιοχές αποτελούν φυσικά τεκμήρια<br />

της μακραίωνης Ελληνικής παρουσίας και<br />

αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της Ελληνικής<br />

ταυτότητας συνδέοντας παρελθόν, παρόν και<br />

μέλλον.<br />

<strong>ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ</strong><br />

«Αλαφροΐσκιωτο τοπίο», σημειώνει ο Γιώργος<br />

Σεφέρης το 1950. Και με οδηγό το μεγάλο ποιητή<br />

ξεκίνησατοοδοιπορικόμου,εβδομήνταχρόνιαμετά<br />

από εκείνον. Η γη της φωτιάς και της πέτρας, η<br />

Καππαδοκία, είναι ένας τόπος μοναδικός. Ένα<br />

συγκλονιστικό τοπίο, όπου σύμφωνα με τον μύθο<br />

διαδραματίστηκαν τα επικά κατορθώματα του<br />

ΔιγενήΑκρίτα,όπουκάλπαζανοιΑμαζόνεςκαιόπου<br />

γεννήθηκε η θεά Μα της Καππαδοκίας, η Κυβέλη, η<br />

μητέρα των Θεών. Σε όλες τις εποχές η Καππαδοκία<br />

προσέφερε ασυλία στους κατοίκους της από τις<br />

διώξεις, λεηλασίες και τις σφαγές των συχνών<br />

εχθρικών επιδρομών. Κατοικίες, σκήτες, μοναστικά<br />

κέντρα, σκαλιστές στα βράχια εκκλησίες και κελλιά<br />

μοναχών που κάποτε έζησαν, ζωγράφισαν και<br />

ιστόρησαν την Πίστη τους εδώ. Σημαντικές<br />

αγιογραφίες, πολιτείες ολόκληρες σκαμμένες στο<br />

υπέδαφοςτηςσώζονταιμέχρικαισήμερα.<br />

Η Καππαδοκία είναι ο τόπος καταγωγής χιλιάδων<br />

Ελλήνων που μετά τη Μικρασιατική καταστροφή<br />

αναγκάστηκαν να αφήσουν πίσω τη γη τους, τα<br />

σπίτια τους και τα υπάρχοντά τους και να<br />

ακολουθήσουν τον μακρύ δρόμο της προσφυγιάς<br />

αναζητώντας μια άλλη πατρίδα. Το ελληνικό<br />

στοιχείο βρίσκεται παντού στην περιοχή. Οι<br />

επιγραφέςστιςεξώθυρεςτωνσπιτιώνλαξευτέςπάνω<br />

στην πέτρα «Κύριε στερέωσον τον οίκο τούτο» και οι<br />

επιβλητικές εκκλησίες με τις αφιερωματικές<br />

επιγραφές, μαρτυρούν μέχρι και σήμερα τον<br />

πολιτισμό που άφησαν οι Έλληνες πίσω τους. Ο<br />

τόπος όλος μιλά γι’ αυτούς που δεν βρίσκονται πια<br />

εκεί. Γι’ αυτούς που, κάποτε, μεταμόρφωσαν την<br />

άγρια φύση, χρησιμοποιώντας την ευφυΐα τους, για<br />

ναπροσαρμοστούνστημοναδικότητάτης.Γι’αυτούς<br />

που μεγάλωσαν τα παιδιά τους στα προσφυγικά<br />

παραπήγματα μέσα στους βαλτότοπους της μητριάς<br />

πατρίδας.<br />

Δεν θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερη περιγραφή<br />

απ’ αυτή του Μικρασιάτη Γιώργου Σεφέρη στα<br />

ΠετρόχτιστατηςΚαππαδοκίας<br />

«Πρέπει να μπορεί κανείς να ζήσει με άνεση ένα<br />

διάστημα σ’ αυτά τα μέρη. Να ιδεί και να ξαναϊδεί ν’<br />

αργοπορήσει,ναστοχαστείκαιν’αναμετρήσει,πρέπει<br />

ναέχεικανείςτοντρόποναπαραβάλεικαινακοιτάξει<br />

τι χάθηκε ανεπανόρθωτα και ό,τι μένει από τα<br />

καταπληκτικά τούτα αφιερώματα στον Θεό ενός<br />

σβησμένουκόσμου.<br />

ΚιαντύχεικαιείναιΈλληνας,πρέπειναέχειτονπόθο<br />

να κοιτάξει από πιο κοντά τί χρωστάμε και τί δε<br />

χρωστάμε—αλλάνομίζωότιχρωστάμεπολλά—στο<br />

σταυροδρόμι αυτής της Άκρης, που είναι συνάμα ένα<br />

ανυποψίαστο, για τους περισσότερους, χωνευτήρι<br />

ρευμάτων Ανατολής, Βοριά, Νοτιά και Δύσης. Πρέπει<br />

να έχει την ιδιοσυγκρασία να ιδεί αυτό που λέμε<br />

Ελληνικήπαράδοση,ενκινήσει,όπουτομικρόκαιτο<br />

λησμονημένο μπορεί να έχει την ίδια σημασία με τα<br />

απαρασάλευταμνημείατηςτέχνης».<br />

«Η Καππαδοκία ολάκερη, όπου βρεθείς, στις<br />

κοιλάδεςκαιταβαθιάτηςφαράγγια,τιςπόλειςκαιτα<br />

χωριάτης,σουχαρίζειεικόνεςτουπαραμυθιού».<br />

<strong>ΚΙΛΙΚΙΑ</strong>&<strong>ΚΟΜΜΑΓΗΝΗ</strong><br />

Εκπληκτικοί αρχαιολογικοί χώροι, μοναδικά τοπία<br />

και ιστορικές πόλεις της Βίβλου, ελληνιστικά<br />

βασίλεια, ακόμη και εδώ στα βάθη της Ανατολής.<br />

Όλα βγαλμένα λες από τις Χίλιες και μια Νύχτες:<br />

Στενά δρομάκια, τζαμιά, περιστρεφόμενοι<br />

δερβίσηδες, παζάρια, πολύχρωμα πλήθη, Τούρκοι,<br />

Άραβες και Κούρδοι στους δρόμους, παλιά σεράγια<br />

καιμεντρεσέδες,ήχοικαιμυρωδιέςαπόάλληεποχή.<br />

Η Ανατολή, το Ισλάμ, το παραμύθι, ο αλλιώτικος<br />

κόσμοςμετουςαλλιώτικουςρυθμούς.Περπατώντας<br />

στα πανέμορφα παζάρια, αυτού του κόσμου, μέσα<br />

στα δυνατά χρώματα και τις μυρωδιές, με τα<br />

παραδοσιακά επαγγέλματα, τα μικρά και μεγάλα<br />

μαγαζιά, τις αγορές των μπαχαρικών, συναντάς<br />

ακόματονχαμάλη,τονταπεινόέμπορο,τοντεχνίτη<br />

και τον καφετζή που συνεχίζουν έναν τρόπο ζωής<br />

που ελάχιστα έχει αλλάξει εδώ και αιώνες, και<br />

διατηρείμιαεξωτικήατμόσφαιρα.<br />

Τελευταία στάση μου το Όρος Νεμρώδ, ένας από<br />

τους συναρπαστικότερους αρχαιολογικούς χώρους<br />

της Εγγύς Ανατολής. Στην κορυφή του βρίσκονται<br />

τα κολοσσιαία αγάλματα του ελληνιστικού<br />

βασιλείουτηςΚομμαγηνής.ΟτύμβοςτουΑντίοχου<br />

Α΄,πουμπόρεσεκαιένωσετονΕλληνιστικόκαιτον<br />

Περσικόπολιτισμό,σεύψος2.000μέτρων,στημέση<br />

μιαςαπόκοσμηςερημιάς.<br />

Αυτό το βασίλειο της Κομμαγηνής, εύθραυστο,<br />

μικρόκαιεφήμερο,σύμβολοτουκόσμουπουσβήνει,<br />

βρίσκει τη θέση του στην ποίηση του Καβάφη. Το<br />

ποίημά του: Επιτύμβιον Αντιόχου, Βασιλέως<br />

Κομμαγηνής αναφέρεταιστονΑντίοχοΑ΄τονΘεό,<br />

Δίκαιο,Επιφανή,Φιλορωμαίο,Φιλέλληνα,οοποίος<br />

καυχιόταν για την καταγωγή του από τον Μέγα<br />

Αλέξανδρο, καθώς ήταν γιος μιας Ελληνίδας<br />

πριγκίπισσας των Σελευκιδών και ενός Αρμένιου<br />

βασιλιά, λάτρη των ελληνικών γραμμάτων. Ο<br />

Καβάφης επινοεί έναν Εφέσιο σοφιστή τον<br />

Καλλίμαχο, ο οποίος γράφει ένα επιτύμβιο γιατί<br />

«υπήρξεν έτι το άριστον εκείνο, Ελληνικός —<br />

ιδιότηταδενέχ’ηανθρωπότηςτιμιοτέραν»!<br />

Εκείνο που προσπαθώ να προσφέρω με αυτές τις<br />

φωτογραφίες από το ταξίδι μου, είναι η συγκίνηση<br />

πουένιωσασεαυτάταμέρη.Είναιμέροςτηςμνήμης<br />

του τόπου και όσων με άγγιξαν εκεί. Επειδή<br />

διανύουμεμιααταξίδευτη,φοβισμένηεποχήεύχομαι<br />

να μην πάψουμε να ονειρευόμαστε ανοιχτούς<br />

ορίζοντες. Ελπίζω, πραγματικά, αυτές οι σελίδες να<br />

παρακινήσουν και κάποιον άλλον να κάνει το<br />

προσκύνημα στις μονόπετρες εκκλησιές και τα<br />

θαύματα της Ανατολής και επιστρέφοντας να το<br />

μοιραστείμαζίσας.<br />

Για μένα ήταν πάντα οι άνθρωποι που συναντούσα,<br />

αυτοί που μου άνοιγαν νέους ορίζοντες, ίσως για<br />

αυτότοταξίδιστηνΚαππαδοκίατηνΚιλικίακαιτην<br />

Κομμαγηνή είναι τόσο ξεχωριστό. Οι άνθρωποι που<br />

γνώρισασταταξίδιαμουόλααυτάταχρόνια,είναιο<br />

μεγαλύτεροςθησαυρόςτηςζωήςμου.Σεόλαταμέρη<br />

τουκόσμουπουγύρισα,επιδίωξαναγνωρίσωτόπους<br />

όπου λειτουργούν ακόμα οι παραδοσιακοί κώδικες,<br />

οι πατροπαράδοτες αξίες, τα έθιμα, οι τελετουργίες,<br />

όλα όσα συνδέουν τον άνθρωπο με το πολλές φορές<br />

δύσκολο φυσικό περιβάλλον και του επιτρέπουν να<br />

ζει. Οι άνθρωποι αυτοί μου έδειξαν τον τρόπο να<br />

είμαι ταπεινή και να λογαριάζω τη δύναμη της<br />

αγάπης,καιείναιπάνταμαζίμου.Γιατίπρώταπρέπει<br />

να νιώσεις και μετά να καταγράψεις την όποια<br />

εικόνα, προσπαθώντας αυτό που θα παραδώσεις να<br />

έχει«ποίηση»μέσατου.<br />

ΠΗΓΕΣ<br />

ΔήμητραΣτασινοπούλου<br />

1Ιουνίου2020<br />

©Τοφωτογραφικόυλικόπροσφέρεταιαποκλειστικά<br />

γιαιδιωτικήχρήση<br />

ΕγκυκλοπαίδειαΜείζονοςΕλληνισμού,Μ.Ασία<br />

https://www.kanon.gr<br />

https://www.stamoulis.gr/<br />

https://archive.patris.gr<br />

https://dimartblog.com/2018/02/25/kommagene<br />

ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΟΙΟΔΗΓΟΙ, WIKIPEDIA, ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

<strong>ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ</strong><br />

Η προέλευση της ονομασίας «Καππαδοκία», που<br />

μαρτυρείται για πρώτη φορά από τον Ηρόδοτο,<br />

αποδίδεται από τους αρχαίους συγγραφείς είτε σε<br />

έναν ομώνυμο Πέρση, στον οποίο εκχωρήθηκε η<br />

περιοχήαυτήωςανταμοιβήεπειδήέσωσετονΠέρση<br />

βασιλιά από ένα λιοντάρι, είτε στον Ασσύριο ήρωα<br />

Καππάδοκο ή, τέλος, στον ποταμό Καππάδοκο.<br />

Σύμφωνα με τους νεότερους ερευνητές αποτελεί τη<br />

μεταφοράστηνελληνικήγλώσσατουπιθανόταταμη<br />

περσικού τοπωνυμίου “Katpatuka”, που σημαίνει<br />

«ηχώρατωνωραίωναλόγων».<br />

Σύμφωνα με την περιγραφή του Στράβωνα, οι<br />

Καππαδόκες κατοικούσαν στην περιοχή που<br />

συνόρευε στα δυτικά με την Παφλαγονία, τη<br />

Φρυγία,τηΓαλατίακαιτηΛυκαονία,σταανατολικά<br />

με την Κολχίδα, τη Μικρή και τη Μεγάλη Αρμενία,<br />

βόρεια με τον Εύξεινο Πόντο και νότια με την<br />

ΤραχείαΚιλικία.<br />

Όσον αφορά τα βορειοδυτικά όριά της γνωρίζουμε<br />

ότι σε χρόνους προγενέστερους του 5 ου αι. π.Χ. οι<br />

οικισμοί των Καππαδόκων Συρίων, όπως<br />

αποκαλούνταν οι κάτοικοί της, εκτείνονταν και<br />

δυτικά του Άλυος ποταμού, σε παράκτιες περιοχές.<br />

ΠροςδυσμάςηΚαππαδοκίαοριοθετούνταναπότον<br />

Άλυ, τη λίμνη Τάττα και τον Ταύρο. Τέλος, στα<br />

ανατολικά η περιοχή του Ευφράτη αποτελούσε το<br />

ανατολικόσύνορομετηνΑρμενία.<br />

ΤοτμήματηςΚαππαδοκίαςπουδιατήρησεαυτήτην<br />

ονομασία και μετά τον 1 Ο αι. π.Χ. καταλάμβανε το<br />

κεντρικό οροπέδιο της Μικράς Ασίας σε υψόμετρο<br />

περίπου περίπου 1.000 μ. Στην περιοχή αυτή<br />

δεσπόζουν ηφαιστειογενή βουνά, με υψηλότερο το<br />

όρος Αργαίος (3.916 μ.). Η ηφαιστειογενής δράση<br />

τουςσεσυνδυασμόμετηδιάβρωσηπουεπέφεραντα<br />

στοιχεία της φύσης δημιούργησε ιδιόμορφους<br />

κωνικούς ορεινούς όγκους. Οι μονολιθικοί αυτοί<br />

σχηματισμοί λάβας αποτελούν χαρακτηριστικό<br />

γνώρισμα του τοπίου, ιδιαίτερα δυτικά της<br />

Καισάρειας,γύρωαπόταΚόραμα.<br />

ΟιαπαρχέςτηςιστορίαςτηςΚαππαδοκίαςανάγονται<br />

χρονικά στην Αρχαία Ασσυριακή περίοδο (περίπου<br />

2000-1750 π.Χ.). Στο τελευταίο τέταρτο του 20 ου αι.<br />

π.Χ. Ασσύριοι έμποροι εγκαταστάθηκαν εδώ<br />

συγκροτώντας ένα δίκτυο εμπορικών αποικιών που<br />

διευκόλυναντιςσυναλλαγέςανάμεσαστηνΑνατολία<br />

και τις περιοχές της Μεσοποταμίας και της βόρειας<br />

Συρίας. Πριν από τη λήξη της Αρχαίας Ασσυριακής<br />

περιόδουηιστορίατηςΚαππαδοκίαςκαιτηςΜικράς<br />

Ασίας γενικότερα συνδέεται άρρηκτα με εκείνη ενός<br />

νέου φυλετικού στοιχείου, των Χετταίων.Επί πέντε<br />

αιώνες και μέχρι την κατάλυση της αυτοκρατορίας<br />

των Χετταίων, περίπου το 1200 π.Χ., η Καππαδοκία<br />

γνώρισε μεγάλη ακμή με πρωτεύουσα αρχικά το<br />

Kanesh και αργότερα τη Hattusha στο σημερινό<br />

Bogazkoi.Στιςαρχέςτου6 ου αι.π.Χ.κατακτήθηκεαπό<br />

τουςΜήδους.<br />

Το 546 π.Χ. η Katpatuka ενσωματώνεται στο<br />

βασίλειο των Αχαιμενιδών Περσών από το βασιλιά<br />

Κύρο Α΄. Η τύχη της Καππαδοκίας κατά την<br />

εκστρατεία του Μεγάλου Αλέξανδρου το 334 π.Χ.<br />

είναι ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα. Ορισμένες πηγές<br />

αναφέρουνότιοΑλέξανδροςδιέσχισεένατμήματης<br />

και διόρισε σατράπη της το Σαβίκτα. Παραδίδεται<br />

επίσης ότι ο Πέρσης βασιλιάς Δαρείος πρόσφερε<br />

στονΑλέξανδροτηνΚαππαδοκίαμαζίμετοχέριτης<br />

κόρης του, ελπίζοντας να ανακόψει με αυτόν τον<br />

τρόπο την προέλαση του στρατηλάτη στο βασίλειό<br />

του.<br />

Μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου το 323 π.Χ. και<br />

κατά το α΄ μισό του 3 ου αι. π.Χ. η Καππαδοκία<br />

περιήλθε διαδοχικά στην εξουσία όλων εκείνων των<br />

συμπολεμιστώνκαιδιαδόχωντου.Παράλληλαόμως,<br />

λόγω του περισπασμού της προσοχής των στους<br />

μεταξύ τους αγώνες για τη μακεδονική βασιλεία και<br />

την εδαφική επέκταση των κρατών τους,<br />

δημιουργήθηκε σε αυτήν τη μεθοριακή και<br />

δυσπρόσιτη χώρα ένα κενό εξουσίας, επιτρέποντας<br />

την ανάδειξη και εγκαθίδρυση δύο αυτόχθονων<br />

δυναστειών: των Μιθριδατιδών στη βόρεια<br />

Καππαδοκία και των Αριαραθιδών στη νότια. Το<br />

βασίλειο της Μεγάλης Καππαδοκίας ιδρύθηκε το<br />

255 π.Χ. περίπου, καταλύθηκε το 17 μ.Χ. και<br />

μετατράπηκεστηρωμαϊκήεπαρχίαΚαππαδοκία.<br />

Η πιο ενδιαφέρουσα ίσως περίοδος που διένυσε<br />

αυτό το μέρος, ήταν η μεσαιωνική εποχή, όταν οι<br />

κοιλάδες του αποτέλεσαν καταφύγιο των<br />

χριστιανών του Βυζαντίου. Από τα πρώτα κιόλας<br />

χρόνια του Χριστιανισμού, δημιουργήθηκαν<br />

μοναστήρια που διακοσμήθηκαν με περίτεχνες<br />

τοιχογραφίες,μέσασταβράχια,απόχριστιανούςπου<br />

επέλεξαν αυτή τη δύσβατη περιοχή για να<br />

προστατευτούν από τους διώκτες τους. Οι<br />

Χριστιανοί της Καππαδοκίας εκδιώχτηκαν, πρώτα<br />

από τους Ρωμαίους και στη συνέχεια από<br />

μουσουλμανικέςεπιδρομές,γι’αυτόκαιαναζήτησαν<br />

κρυψώνεςπουθατουςπροστάτευαναπότιςεχθρικές<br />

δυνάμεις. Όταν άκουγαν λοιπόν τις οπλές των<br />

αλόγων, μεταφέρονταν, μέσω των υπόσκαφων<br />

εκκλησιών, σε ένα δίκτυο πάνω από 30 υπογείων<br />

πόλεωνοιοποίεςστέγαζανμέχρικαι10.000άτομαη<br />

καθεμιά. Η μεγαλύτερη είναι σχεδόν δέκα επίπεδα<br />

κάτω από το έδαφος, με στενά, λαβυρινθώδη<br />

περάσματαπουσυνδέουντουςορόφους.<br />

Τον 1ο μ.Χ. αιώνα, ο εξελληνισμός της περιοχής<br />

αυτής είναι πλήρης. Ακόμη και κάποιες εβραϊκές<br />

κοινότητες μιλούν και γράφουν ελληνικά. Αυτό<br />

βοήθησε τα μέγιστα στη εξάπλωση του<br />

Χριστιανισμού. Εδώ διακρίνονται οι μεγάλοι<br />

πατέρες της Εκκλησίας Φερμελιανός ο Καισαρείας,<br />

Γρηγόριος Νεοκαισαρείας, Λεόντιος Καισαρείας και<br />

Ευσέβιος οι Καισαρείας, Βασίλειος ο Μέγας,<br />

Γρηγόριος Ναζιανζηνός και Γρηγόριος Νύσσης<br />

(αδελφόςτουΜεγάλουΒασιλείου).<br />

ΟιαυτοκράτορεςτουΒυζαντίου,διαπιστώνονταςτη<br />

σπουδαιότητα της χώρας για την αντιμετώπιση των<br />

ΠερσώνκαιαργότερατωνΑράβωνκαιΤούρκων,την<br />

έκανανμεγάλοστρατιωτικόκέντρο.ΣτονΤαύροκαι<br />

Αντίταυρο κατασκεύασαν πολλά αμυντικά<br />

οχυρωματικάέργα,ταλεγόμεναΚλεισούρες.<br />

Στα τέλη του 11ου αι., την Καππαδοκία υπέταξαν οι<br />

Σελτζούκοι Τούρκοι και, μετά τη διαίρεση της<br />

μεγάλης Σελτζουκικής αυτοκρατορίας, απετέλεσε<br />

μέρος του κράτους του Ικονίου ή Σουλτανάτου του<br />

Ρουμ (Ρωμανία). Το 13ο αι., μετά τη διάλυση και<br />

αυτού του κράτους, έγινε αυτόνομη χώρα κάτω από<br />

τη Δυναστεία Καραμάν εξ ου και το όνομα<br />

Καραμανία. Λίγο μετά την κατάληψη της<br />

Κωνσταντινούπολης, το κράτος αυτό καταλύθηκε<br />

και η Καππαδοκία περιήλθε στους Οθωμανούς<br />

Τούρκους.<br />

Το 19 ο αιώνα άρχισε νέα ακμή του<br />

ελληνοχριστιανικού στοιχείου και των ελληνικών<br />

γραμμάτωνστηνΚαππαδοκία,ιδίωςαπότο1870που<br />

ανυψώθηκε στον μητροπολιτικό θρόνο της<br />

Καισαρείας ο πρώην Διευθυντής της Μεγάλης του<br />

Γένους Σχολής Ευστάθιος (Κλεόβουλος). Αυτός<br />

συνετέλεσε στην ίδρυση Καππαδοκικής<br />

Αδελφότητας στη Κωνσταντινούπολη, για συλλογή<br />

χρημάτωνκαιίδρυσησχολείων.<br />

Σήμερα, το όνομα Καππαδοκία αναφέρεται στην<br />

περιοχή γύρω από την κοιλάδα του μικρού χωριού<br />

Goreme (Γκόρεμε), με το σεληνιακό τοπίο των<br />

ηφαιστιογενών βράχων και αποτελεί ένα από τα<br />

σημαντικότερα αξιοθέατα της Τουρκίας. Βρίσκεται<br />

σεένασουρεαλιστικότοπίοπουδημιουργήθηκεαπό<br />

ηφαιστειακές εκρήξεις και τη λάβα του ηφαιστείου<br />

Χασάνταγι, αλλά και από το φυσικό σμίλευμα των<br />

ηφαιστειογενών πετρωμάτων επί εκατομμύρια<br />

χρόνια. Οι κάτοικοι της περιοχής, λάξευσαν με<br />

σεβασμότασπίτιακαιτιςεκκλησίεςτουςστομαλακό<br />

βράχο.<br />

ΕγκυκλοπαίδειαΜείζονοςΕλληνισμού,Μ.Ασία<br />

http://asiaminor.ehw.gr/forms/fLemma.aspx?lemmaId=4710<br />

Συγγραφή:ΣοφούΑθανασία

HΚοιλάδατωνΠεριστεριών(PigeonValley)

ΥπαίθριοΜουσείοGöreme

ΥπαίθριοΜουσείοGöreme

ΥπαίθριοΜουσείοGöreme<br />

EίσοδοςΣκοτεινήςΕκκλησίας

ΗεκκλησίατουΆγιουΟνούφριου(Ηεκκλησίατουφιδιού)

Είσοδοςμοναστηριούκοριτσιών

Υπόσκαφεςεκκλησίες

Hκοιλάδα τωνΜοναχών(PashabagiValley)

ΟιΜαγεμένεςΚαμινάδες(FairyChimneys)

Göreme

ΟιΜαγεμένεςΚαμινάδες(FairyChimneys)

Υπόσκαφεςκατοικίες

Πήλινοςφούρνοςταντούρι<br />

υπόσκαφηςκατοικίας

Aρχοντικότου19 ου αιώνα<br />

(σήμεραστεγάζειτοMuseumΗotel)

MuseumHotel

HKόκκινηΚοιλάδα(RedValley)

ΝυχτερινήάποψητουΚάστρουΟυτσχισάρ

ΣΙΝΑΣΟΣ<br />

Ο πληθυσμός της πριν από την Ανταλλαγή<br />

πληθυσμών Ελλάδας-Τουρκίας το 1924 ανερχόταν<br />

σε περίπου 3.000 Έλληνες και 500 Τούρκους.<br />

Ήταν ένα από τα 16-18 ελληνόφωνα χωριά της<br />

Καππαδοκίας και οι Σινασίτες ήταν Χριστιανοί<br />

Ορθόδοξοι με υψηλό θρησκευτικό συναίσθημα<br />

και εθνικό φρόνημα από την ελληνική καταγωγή<br />

τους.Τοόνομάτης,κατάτηνεπικρατέστερηάποψη,<br />

το πήρε από τις λέξεις ΣΙΝ που στα σημιτικά<br />

σημαίνει ήλιος και το τελικό ΑΣΣΟΣ, ενδεικτική<br />

κατάληξη τοπωνυμιών και κυρίως πόλεων<br />

όπως πχ. Αλικαρνασσός, Παρνασσός κλπ. Δηλαδή,<br />

Σινασός=Ηλιούπολη.<br />

Σχετικά με το ιστορικό παρελθόν της Σινασού<br />

υπάρχουν λιγοστά τεκμηριωμένα στοιχεία. Η<br />

παλαιότερηαναφοράγιατηΣινασόβρίσκεταισ’ένα<br />

οθωμανικό κατάστιχο του 1476. Από μεταγενέστερες<br />

πηγές γνωρίζουμε ότι από το 1769 την<br />

διοίκηση της κοινότητας ασκούσε η Δημογεροντία,<br />

της οποίας τα μέλη εκλέγονταν κάθε χρόνο με το<br />

πλειοψηφικόσύστημα,είχεδεπολλέςαρμοδιότητες,<br />

αφούέκανεμέχρικαιχρέηΕιρηνοδικείου.<br />

ΟΕλβετόςιστορικόςΑνρύΓκρεγκουάρχαρακτήρισε<br />

τη Σινασό "εστία ελληνικής αναγέννησης στην<br />

Καππαδοκία" και ο μακαριστός Μητροπολίτης<br />

Καισαρείας Κλεόβουλος είπε για τη Σινασό: "Όασις<br />

εν ερήμω, Αστήρ εν τω σκότει, Αθήναι εν Μικρά<br />

Ασία".<br />

Κατάτο19 ο αιώνα,ιδιαίτεραανεπτυγμένηήτανστη<br />

Σινασό η ελληνική παιδεία, καθώς λειτουργούσαν<br />

Νηπιαγωγείο,ΠαρθεναγωγείοκαιΑρρεναγωγείο,με<br />

δασκάλες και δασκάλους επί το πλείστον από την<br />

Αθήνα. Το Αρρεναγωγείο συστήθηκε το 1821 με<br />

σιγίλιοτουΠατριάρχηΓρηγορίουΕ΄,δύομήνεςπριν<br />

τον απαγχονισμό του. Ήταν οκτατάξιο, όπως και το<br />

Παρθεναγωγείο.ΣτηΣινασόμιλούσανάπταιστατην<br />

ελληνική γλώσσα όπως ακριβώς και στην Ελλάδα,<br />

μάθαιναν τη γαλλική και την τουρκική σαν ξένες<br />

γλώσσες, η δε Εκπαίδευση ήταν δωρεάν και<br />

υποχρεωτικήγιαόλους.<br />

Στην κωμόπολη υπήρχαν δύο ενοριακοί ναοί (Αγίου<br />

Κωνσταντίνου & Ελένης και των Αγίων Ταξιαρχών),<br />

το Μοναστήρι του Προστάτη της Σινασού Αγίου<br />

Νικολάου, που ήταν σε τριώροφο σκαλιστό<br />

μονόλιθο, και περίπου 40 παρεκκλήσια μέσα και<br />

γύρω απ’ αυτήν, τα περισσότερα ιδιωτικά. Στον<br />

κεντρικό ναό των Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης,<br />

που διατηρείται μέχρι σήμερα, ο Οικουμενικός<br />

Πατριάρχης Βαρθολομαίος τα τελευταία χρόνια<br />

τελείλειτουργίασχεδόνκάθεχρόνο.<br />

Πηγή ευημερίας για τη Σινασό ήταν το εμπόριο. Οι<br />

Σινασίτες διέπρεπαν στην Κωνσταντινούπολη ως<br />

έμποροι ναυτιλιακών ειδών, αλιπάστων και κυρίως<br />

μαύρουχαβιαριού,τουοποίουείχαναποκλειστικάτο<br />

διαμετακομιστικό εμπόριο από τη Ρωσία στην<br />

Ευρώπη και για το οποίο είχαν συστήσει ειδική<br />

Συντεχνία με δικό της Καταστατικό ήδη από το 18 ο<br />

αιώνα. Η ελληνική εκπαίδευση και οι επαφές με την<br />

κοσμοπολίτικη Πόλη είχαν ως αποτέλεσμα την<br />

αύξηση του βιοτικού επιπέδου των Σινασιτών και τη<br />

βελτίωσητωνδεσμώνμετηνιδιαίτερήτουςπατρίδα.<br />

Τα περίφημα αρχοντικά της Σινασού είχαν πλούσιο<br />

εσωτερικό και εξωτερικό διάκοσμο, με σκαλιστά<br />

φουρούσια, μαιάνδρους, τοιχογραφίες κλπ. Ένα<br />

τμήμα των σπιτιών ήταν σκαλισμένο στον μαλακό<br />

βράχο και το υπόλοιπο ήταν κτιστό. Από αυτά, 95<br />

περίπου έχουν κριθεί διατηρητέα από το τουρκικό<br />

κράτος,ενώολόκληροςοΟικισμόςχαρακτηρίσθηκε<br />

διατηρητέοςαπότηνUNESCΟπριναπόλίγαχρόνια.<br />

Οι Σινασίτες είχαν ελληνικά δημοτικά τραγούδια,<br />

μερικά από τα οποία ακριτικά, καθώς η Καππαδοκία<br />

θεωρείται η περιοχή του Διγενή Ακρίτα. Πολλά<br />

τραγούδια τα χόρευαν σε κλειστούς κυκλικούς<br />

χορούς, που πιθανόν να προέρχονταν από τους<br />

κύκλιουςχορούςτωναρχαίωνΕλλήνων.

ΙερόςNαόςΑγίωνΚωνσταντίνουκαιΕλένης,1729

Ελληνικόσπίτι,<br />

σήμεραμουσείο

Ελληνικάσπίτια

HΜαγεμένηΚοιλάδα(DevrentValley)

ΠΡΟΚΟΠΙ<br />

Το Προκόπι είναι οικισμός χτισμένος πάνω σε<br />

οροπέδιοκαισεύψος1.200μέτρααπότηνεπιφάνεια<br />

της θάλασσας, κοντά στον ποταμό Άλυ. Το<br />

μεγαλύτερο μέρος του οικισμού είναι χτισμένο<br />

αμφιθεατρικά πάνω σε δύο μεγάλους βράχους. Στην<br />

κορυφή του ενός βράχου βρισκόταν παλιό φρούριο,<br />

γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα να καλείται το<br />

Προκόπιαπότουςκατοίκουςτηςγύρωπεριοχήςκαι<br />

κάστρο και οι κάτοικοί του καστρινοί. Τα<br />

παλαιότερα σπίτια ήταν υπόσκαφα, λαξευμένα στο<br />

μαλακό βράχο. Τα νεότερα ήταν συχνά υπέργεια,<br />

είχανόμωςχτιστείκαιαυτάπάνωστοβράχο.<br />

Στο Προκόπι κατοικούσαν μουσουλμάνοι,<br />

τουρκόφωνοι χριστιανοί ορθόδοξοι και λίγοι<br />

Αρμένιοι.Σύμφωναμεάρθροπουδημοσιεύτηκεστο<br />

περιοδικό Ξενοφάνης το 1905 οι μουσουλμάνοι<br />

έφταναν τους 10.000 και οι χριστιανοί τους 5.000<br />

κατοίκους. Πάντως, οι χριστιανοί που ήλθαν στην<br />

Ελλάδα ως πρόσφυγες αριθμούσαν 585 οικογένειες,<br />

οιοποίεςπεριελάμβαναν2321άτομα.<br />

Μετά την Ανταλλαγή το 1924 πρόσφυγες από το<br />

Προκόπι εγκαταστάθηκαν στο πολεοδομικό<br />

συγκρότημαΑθηνών–Πειραιώς,στηνΕύβοια(στην<br />

ειδικά απαλλοτριωμένη έκταση όπου ιδρύθηκε και<br />

το Νέο Προκόπι κοντά στο Μαντούδι, στη Χαλκίδα<br />

και στα Ψαχνά) και στη Θεσσαλονίκη. Αρκετοί<br />

Προκοπιείςασχολούντανμετοεμπόριοκαιάλλοιμε<br />

τη βιοτεχνία. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο χωριό<br />

υπήρχαν πολλά καταστήματα, 211 με<br />

μουσουλμάνους και 230 περίπου με χριστιανούς<br />

ιδιοκτήτες.<br />

Αρκετά συχνό επάγγελμα ήταν αυτό του λιθοξόου,<br />

συνολική ονομασία που δηλώνει όσους<br />

ασχολούνταν με την εξόρυξη και το πελέκημα της<br />

πέτρας και του μαρμάρου, και το χτίσιμο κτιρίων.<br />

Αρκετοί ήταν και εκείνοι που ασχολούνταν με τη<br />

βυρσοδεψία,ενώσημαντικήανάπτυξηγνώρισεκατά<br />

τιςπρώτεςδεκαετίεςτου20ουαι.καιηυφαντουργία.<br />

Δεν ήταν επίσης λίγοι και εκείνοι που επέλεξαν να<br />

μεταναστεύσουν αρχικά στην Κωνσταντινούπολη<br />

και στη συνέχεια και σε άλλα ανερχόμενα αστικά<br />

κέντρα της οθωμανικής αυτοκρατορίας, όπως η<br />

Σμύρνη, η Σαμψούντα, τα Άδανα και η Μερσίνα,<br />

όπουασχολήθηκανμετοεμπόριο.Στηνπρωτεύουσα<br />

τηςαυτοκρατορίαςτουςσυναντάμετουλάχιστοναπό<br />

το 18 ο αι. να δραστηριοποιούνται ως καϊκτσήδες και<br />

ωςπαντοπώλες.<br />

Το Προκόπι ήταν έδρα του ομώνυμου<br />

καϊμακαμλικίου, το οποίο ανήκε στο βιλαέτι του<br />

Ικονίου. Το καϊμακαμλίκι διοικούνταν από<br />

εννεαμελές συμβούλιο με επικεφαλής τον<br />

καϊμακάμη. Από τα υπόλοιπα μέλη του, τα τέσσερα<br />

ήταν μόνιμα και τα υπόλοιπα αιρετά, δύο<br />

μουσουλμάνοικαιδύοχριστιανοί.Παράλληλαμετο<br />

συμβούλιοτουκαϊμακμλικίουυπήρχανκαιτααμιγώς<br />

κοινοτικάόργανα,ταοποίαφρόντιζανγιαζητήματα<br />

της κοινότητας των χριστιανών του Προκοπίου.<br />

Η δημογεροντία, εννεαμελές αιρετό συμβούλιο με<br />

διετήθητεία,ήταντοανώτεροαπόαυτά.Ηεφορεία,<br />

η οποία ήταν εξαμελής και επίσης αιρετή με διετή<br />

θητεία, είχε αναλάβει τη διαχείριση της κοινοτικής<br />

περιουσίας, των δωρεών και των κληροδοτημάτων.<br />

Και οι δύο εκλέγονταν από κοινή συνέλευση όλων<br />

των μελών της κοινότητας, ηλικίας 20 ετών και άνω,<br />

τα οποία δεν είχαν διαπράξει κάποιο σοβαρό<br />

αδίκημα,ούτεείχαναφορισθείαπότηνεκκλησία.<br />

Εκκλησιαστικά το Προκόπι υπαγόταν στη<br />

μητρόπολη Καισαρείας. Υπήρχαν 3 ναοί, οι οποίοι<br />

λειτουργούσαν τακτικά: Του Αγ. Γεωργίου, του Αγ.<br />

Βασιλείου και του Οσίου Ιωάννου του Ρώσου. Στον<br />

τελευταίο φυλασσόταν και το σώμα του οσίου, η<br />

λατρεία του οποίου είχε εξαπλωθεί στη γύρω<br />

περιοχή, τόσο μεταξύ των χριστιανών, όσο και<br />

μεταξύτωνμουσουλμάνων.<br />

https://www.stamoulis.gr/<br />

%CE%A0%CF%81%CE%BF%CE%BA%CF%8C%CF%80%CE%B9-<br />

%CE%9A%CE%B1%CF%80%CF%80%CE%B1%CE%B4%CE%BF%<br />

CE%BA%CE%AF%CE%B1%CF%82_a-8167.aspx

Ελληνικάσπίτια

HΚοιλάδατηςΑγάπης(LoveValley)

ΗΚοιλάδατηςΦαντασίας(DevrentValley)

ΑΒΑΝΟΣ<br />

Στην μικρή κωμόπολη Άβανος της Καππαδοκίας η<br />

κεραμική τέχνη έχει μια παράδοση αιώνων. Τέτοια<br />

είναι η εμπειρία τους που έχουν δημιουργήσει το<br />

δικό τους εκπαιδευτικό σύστημα. Τα κεραμικά της<br />

Άβανος διακρίνονται, όχι μόνο για την υψηλή<br />

ποιότητα της κατασκευής τους αλλά και για την<br />

ξεχωριστή καλλιτεχνική τους αισθητική. Η Άβανος<br />

έχειμιαμεγάληπαράδοσηστηναγγειοπλαστικήπου<br />

χρονολογείται από την εποχή των Χετταίων<br />

(2000π.Χ.).<br />

Η πόλη, λαξευμένη στα βράχια όπως τόσες άλλες<br />

αρχαίες πόλεις της Καππαδοκίας, βρίσκεται στις<br />

όχθες του ποταμού Kizilirmak, που θεωρείται ο<br />

μεγαλύτερος της Τουρκίας. Αυτό το ποτάμι έπαιζε<br />

και συνεχίζει να παίζει καθοριστικό ρόλο στην<br />

καθημερινή ζωή των κατοίκων. Ο βαθυκόκκινος<br />

πηλός που κατακάθεται στην κοίτη του είναι ένα<br />

θείο δώρο για τους κατοίκους. Το χρώμα του<br />

οφείλεται στην υψηλή συγκέντρωση<br />

μεταλλευμάτων. Το γεγονός αυτό τον καθιστά το<br />

καταλληλότερο υλικό για την κατασκευή υψηλής<br />

ποιότηταςκεραμικώνκαιπήλινωναγγείων.<br />

Άφθονος στην περιοχή είναι και ο πυριτόλιθος,<br />

πέτρωμα απαραίτητο για την κατασκευή της<br />

ιδιαίτερης υαλώδους κάλυψης. Η ίδια δηλαδή η<br />

φύση έχει μεριμνήσει για την τύχη των κατοίκων<br />

παρέχοντάςτουςτουλικόγιατηνδημιουργικότητα.<br />

Οι Αβανισιώτες κανατάδες ήταν ειδικευμένοι<br />

μαστόροιμεπαράδοσηστηναγγειοπλαστική.Όμως<br />

η κεραμική, που χρησιμοποιείτο κατά το παρελθόν<br />

μόνο για οικιακά σκεύη, περιλαμβάνει τώρα μια<br />

μεγάλη γκάμα διακοσμητικών στοιχείων από<br />

διάφορες περιοχές. Οι τεχνίτες της Άβανος<br />

αφομοίωσαν τα τεχνοτροπικά χαρακτηριστικά του<br />

Ιζνίκ(μιαπαραγωγήπουθυμίζειτιςκινέζικεςπορσελάνες)<br />

και της Κιουτάχεια (μοτίβα μπολιασμένα με<br />

κινέζικα και περσικά στοιχεία) στην δική τους<br />

κεραμική καθιστώντας την έτσι ανταγωνιστική στο<br />

εμπορικόπεριβάλλοντηςεποχής.<br />

Τον Ιούνιο του 2019, μια υπόγεια πολιτεία,<br />

πλημμυρισμένη σε μεγάλο τμήμα της από καθαρό<br />

νερό, και ηλικίας 5.000 ετών, ανακαλύφθηκε στο<br />

χωριό. Τα μέρη της υπόγειας πόλης, που βρίσκονταν<br />

πιο κοντά στην επιφάνεια, χρησιμοποιούνταν από<br />

τους ντόπιους ως καταφύγιο ζώων μέχρι τις αρχές<br />

του 20 ου αιώνα, αλλά αργότερα εγκαταλείφθηκαν<br />

απόαυτούς.<br />

Ηυπόγειαπολιτείαβρίσκεταιπερίπου80χιλιόμετρα<br />

μακριά από τις φημισμένες υπόσκαφες πόλεις της<br />

Καππαδοκίας Μαλακοπή (Derinkuyu) και Καϊμακλί<br />

(Kaymaklı). Σύμφωνα με τις αρχικές έρευνες,<br />

αποκαλύφθηκε ότι η υπόγεια πόλη είχε τρεις<br />

ορόφουςκαιαποτελούνταναπόσπίτια,σήραγγεςκαι<br />

τόπους λατρείας που εκτείνονταν σε μήκος πέντε<br />

χιλιομέτρων καλύπτει περίπου 1.200.000<br />

τετραγωνικάμέτρα.<br />

Σύμφωνα με τους ειδικούς, διάφορες υπόσκαφες<br />

πολιτείεςτηςΚαππαδοκίαςσυνδέοντανμεταξύτους.<br />

Κι εκεί όπου δεν υπήρχαν συστηματικά δομημένες<br />

υπόγειεςπολιτείες(πουηκάθεμιατουςμπορούσενα<br />

χρησιμοποιηθεί ως καταφύγιο και να προστατέψει,<br />

για πολλούς μήνες, μέχρι και 20.000 ανθρώπους με<br />

τα ζώα τους, τα εργαλεία τους, την οικοσκευή τους,<br />

τηδιατροφήτους,ταπροϊόντατους,κ.λπ.),υπήρχαν<br />

υπόγεια καταφύγια (κελέρια) σε κάθε κατοικία που<br />

προστάτευαν τους κατοίκους της από εχθρικές<br />

επιβουλέςκαιεπιδρομές.<br />

https://hgrigoriadou.blogspot.com/2014/08/blog-post.html<br />

http://www.pontos-news.gr/article/195495/anakalyfthikeplimmyrismeni-ypogeia-politeia-5000-eton-stin-avano-tiskappadokias

ΠαλιάΕλληνικάσπίτια και εκκλησία

ΤΑΚΑΡΑΒΑΝΣΕΡΑΙ<br />

Το καραβανσεράι ήταν πανδοχείο, όπου οι<br />

ταξιδιώτες(καραβάνι)μπορούσανναξεκουραστούν<br />

και να ανακάμψουν από το ταξίδι της ημέρας. Τα<br />

καραβανσεράι υποστήριξαν τη ροή του εμπορίου,<br />

των πληροφοριών και των ανθρώπων σε ολόκληρο<br />

τοδίκτυοεμπορικώνοδώνπουκάλυπτετηνΑσία,τη<br />

Βόρεια Αφρική και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη,<br />

ειδικάκατάμήκοςτουδρόμουτουμεταξιού.<br />

ΑνάμεσασταδημόσιακτίριαπουοιΤούρκοιέκτισαν<br />

στις κατακτημένες πόλεις συγκαταλεγόταν και<br />

αυτόςο ιδιαίτεροςτύποςκτιρίου,τοκαραβάν-σεράι<br />

(kervansaray), κατά λέξη η αυλή ή το σπίτι των<br />

καραβανιών, το ενίοτε αποκαλούμενο και χάνι. Τα<br />

κτίρια αυτού του τύπου λειτουργούσαν ως χώροι<br />

προσωρινής διαμονής και ανεφοδιασμού των<br />

ταξιδιωτών. Εκεί ξαπόσταιναν και οι περιοδεύοντες<br />

έμποροι, στις δραστηριότητες των οποίων<br />

βασιζόταν μεγάλο μέρος της οικονομίας, τόσο σε<br />

κρατικό,όσοκαισετοπικόεπίπεδο.<br />

Τα εν λόγω ογκώδη διώροφα θολοσκεπή κτίρια<br />

είχαν σειρές δωματίων τακτικά οργανωμένων γύρω<br />

από ανοικτές κεντρικές αυλές, που τις περιέβαλλαν<br />

αψιδωτές στοές. Οι στοές λειτουργούσαν ως<br />

διάδρομοικαιοδηγούσανσταεπιμέρουςδωμάτια.<br />

ΑπόταπρώταχρόνιατηςΤουρκοκρατίαςκτίστηκαν<br />

καραβάν-σεράγια(καρβασαράδες)καιχάνιασεόλες<br />

τις σημαντικές βαλκανικές πόλεις της<br />

αυτοκρατορίας. Οι βαριές θύρες τους έκλειναν το<br />

βράδυ, παρέχοντας προστασία στους ταξιδευτές<br />

εμπόρους,ταεμπορεύματακαιταυποζύγιατους.Τα<br />

αστικά καραβάν-σεράγια ήταν πάντοτε κτισμένα<br />

στην καρδιά των ακμαζόντων εμπορικών κέντρων,<br />

τα οποία βρίσκονταν στην αρχή ή το πέρας σημαντικώνεμπορικώνοδικών.<br />

Ο καθιερωμένος χαρακτήρας της αρχιτεκτονικής<br />

αυτήςοδήγησεσεμιατυποποίησητουσχεδιασμού,ο<br />

οποίος διατηρήθηκε στις βασικές του αρχές<br />

αναλλοίωτος για πολλούς αιώνες. Τα καραβάνσεράγια<br />

και τα χάνια ήταν συνήθως τετράγωνα ή<br />

ορθογώνια διώροφα κτίρια με μια μεγάλη κεντρική<br />

αυλή. Στο ισόγειο υπήρχαν οι στάβλοι και οι<br />

αποθήκες για τα εμπορεύματα. Η αυλή,<br />

πλακοστρωμένηγιαναμηλασπώνει,είχεστοκέντρο<br />

τηςμιαστέρναγιατοπότισματωνυποζυγίων.Μονές<br />

ή διπλές ξύλινες ή λιθόκτιστες σκάλες οδηγούσαν<br />

στις στοές του ορόφου, όπου βρίσκονταν εν σειρά,<br />

χωρισμέναμεμεσοτοιχίες,ταδωμάτια.Σεέναμικρό<br />

δωμάτιο, δίπλα στη μεγάλη αυλόθυρα, έμενε ο<br />

χαντζής ή χανιτζής (ιδιοκτήτης του χανιού), ή ένας<br />

έμπιστος υπάλληλος του, που είχε τον ρόλο του<br />

θυρωρού. Στο κάθε καραβάν-σεράι και χάνι<br />

παρέχονταν, έναντι αντιτίμου, φωτισμός και<br />

θέρμανση. Στρώματα, σκεπάσματα και ό,τι άλλο<br />

χρειάζονταν οι ταξιδιώτες, θα έπρεπε να τα<br />

προμηθευτούν από μόνοι τους. Σε πολλά καραβάνσεράγιακαιχάνιαυπήρχεκαιπεταλωτήριο.<br />

Στα κτίρια αυτά οι ταξιδιώτες επιδιόρθωναν τα<br />

ταλαιπωρημένα κάρα τους, ξεκούραζαν τις καμήλες<br />

και τα άλογα τους, εκεί πραγματοποιούσαν τις αγοραπωλησίες<br />

τους. Μετά από ολιγοήμερη ξεκούραση<br />

αναχωρούσαν για το επόμενο ταξίδι τους. Η κύρια<br />

διαφοράτωνκαραβάν-σεραγιώναπόταχάνια,μετα<br />

οποία έμοιαζαν σε μεγάλο βαθμό, μπορεί να<br />

εντοπιστεί στην παροχή ποιοτικότερων υπηρεσιών<br />

(διαμονή, διατροφή, κ.α.) και στο γεγονός ότι στον<br />

χώροτουςδιεξάγοντανεμπορικέςδραστηριότητες.<br />

https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/<br />

makedonika/article/viewFile/5567/5311.pdf<br />

ΠασχάληςΑνδρούδης

Ηεσωτερικήαυλή

ΠεριστρεφόμενοιΔερβίσηδες

ΠεριστρεφόμενοιΔερβίσηδες<br />

ΤελετήΣάμα

ΕκκλησίατωνΑγίωνΘεοδώρου&Γεωργίου<br />

ΗΥΠΟΓΕΙΑΠΟΛΗΤΗΣ<br />

ΜΑΛΑΚΟΠΗΣ(DERINKUYU)<br />

Το 1963 ένας κάτοικος του χωριού Μαλακοπή<br />

γκρεμίζοντας ένα τοίχο στο σπίτι του ανακάλυψε<br />

έκπληκτος, ότι πίσω από τον βράχο υπήρχε ένα<br />

δωμάτιο το οποίο δεν είχε ξαναδεί. Οι αρχαιολόγοι<br />

άρχισανναμελετούντηνυπόγειαπόληκαιέφτασαν<br />

στα40μ.βάθος.Τελικάανακαλύφθηκαν11επίπεδα<br />

εκτωνοποίωνμόνοσταοκτώπρώταείναιδυνατήη<br />

επίσκεψη.<br />

ΑρχικάκτίστηκεαπότουςΦρύγες,μεταξύ8 ου και7 ου<br />

αιώνα π.Χ. και μετά διευρύνθηκε κατά τη βυζαντινή<br />

εποχή. Πιθανόν όμως αυτό να έγινε και από τους<br />

Χιττίτες ακόμα παλαιότερα όπως το 1.400 π.Χ. Η<br />

αρχαιότερη γνωστή πηγή είναι ο Ξενοφών ο οποίος<br />

αναφέρει στο έργο του «Ανάβασις» ότι οι<br />

τρωγλοδύτες κάτοικοι της Ανατολίας έσκαβαν<br />

υπόγεια τα σπίτια τους με την άνεση να χωρούν<br />

ολόκληρηοικογένεια,μεοικόσιταζώακαιαποθήκες<br />

τροφίμων.<br />

ΗυπόγειαπόληστοσημερινόDerinkuyuέχειόλατα<br />

χαρακτηριστικά στοιχεία που υπάρχουν και στις<br />

άλλες υπόγειες πόλεις- συγκροτήματα της<br />

ευρύτερης περιοχής της Καππαδοκίας όπως:<br />

εργαστήρια κρασιού και ελαίου, στάβλους, κελάρια,<br />

δωμάτια αποθήκευσης, τραπεζαρίες και<br />

παρεκκλήσια. Μοναδικό στοιχείο στο συγκρότημα<br />

του Derinkuyu, το οποίο βρίσκεται στο δεύτερο<br />

επίπεδο,είναιέναευρύχωροδωμάτιομεμιαθολωτή<br />

οροφή. Έχει αναφερθεί ότι αυτό το δωμάτιο<br />

χρησιμοποιήθηκε ως Θρησκευτική Σχολή, ενώ τα<br />

δωμάτια στο αριστερό του μέρος προοριζόταν για<br />

μελέτη. Μεταξύ των τρίτου και τέταρτου επιπέδου<br />

υπάρχειμιακάθετησκάλα.Αυτότοπέρασμαοδηγεί<br />

σε μια σταυροειδή εκκλησία στο χαμηλότερο<br />

επίπεδο.<br />

Την πόλη μπορούσαν να την σφραγίσουν από μέσα<br />

με μεγάλες πέτρινες πόρτες. Διέθετε επίσης<br />

αποθήκες, πηγές και φρεάτια εξαερισμού που<br />

έφτανανμέχρι30μ.βάθος,έτσικαθιστούσανδυνατή<br />

τη μακροχρόνια παραμονή σ’ αυτές. Κάθε επίπεδο<br />

θα μπορούσε να κλείσει ανεξάρτητα από τα άλλα. Η<br />

πόληείναισυνδεδεμένημεάλλεςυπόγειεςπόλειςμε<br />

σήραγγεςπολλώνχιλιομέτρων.<br />

Οιβαριέςπέτρινεςπόρτες,οιοποίεςαπομόνωναντο<br />

υπόγειο συγκρότημα από τον έξω κόσμο. Αυτές<br />

έχουν ένα ύψος 1-1,5 μ, 30-50 εκατ. στο πλάτος και<br />

ζυγίζουν 200-500 κιλά. Η τρύπα στο κέντρο μπορεί<br />

να χρησιμοποιηθεί για να ανοιγοκλείνει η πόρταμυλόπετρα,<br />

ή για να βλέπουν ποιος είναι στην άλλη<br />

πλευρά. Πολλές παγίδες είχαν σχεδιαστεί για να<br />

παραπλανήσουν, να απομονώσουν και να<br />

φυλακίσουν τους εισβολείς οι οποίοι εάν έπεφταν<br />

μέσα ήταν καταδικασμένοι σε αργό και μαρτυρικό<br />

θάνατο.<br />

Η υπόγεια πόλη στη Μαλακοπή χρησιμοποιείτο για<br />

να κρύβονται και οι πρώτοι Χριστιανοί, που<br />

κατόρθωνανναξεφύγουναπότηδίωξητηςρωμαϊκής<br />

αυτοκρατορίας. Όλα τα ευρήματα των ανασκαφών,<br />

σε αυτές τις υπόγειες κατασκευές ανήκουν στη μέσο<br />

βυζαντινή περίοδο, δηλαδή μεταξύ του 5 ου και του<br />

10 ου αιώνα μ.Χ. Οι Ελληνόφωνες χριστιανικές<br />

κοινότητες της περιοχής προστατεύονταν για να<br />

αποφύγουντιςαραβικέςεπιδρομές πουάρχισαντον<br />

7 ο αιώνα.<br />

Οι υπόγειες πόλεις στη Καππαδοκία είναι πάρα<br />

πολλές (τουλάχιστον 200 με δύο επίπεδα και 40 με<br />

τρία και πάνω) και έχουν κοινά χαρακτηριστικά<br />

γνωρίσματα όπως δωμάτια για την αποθήκευση<br />

τροφίμων, κουζίνες, στάβλους, εργαστήρια κρασιού<br />

ή ελαίου και αγωγούς για τον εξαερισμό. Η υπόγεια<br />

πόλη της Μαλακοπής, με τα ένδεκα επίπεδα και το<br />

μεγάλο βάθος της των 85 μέτρων, ήταν αρκετά<br />

μεγάλη για να προστατεύσει από 3 έως και 50<br />

χιλιάδεςανθρώπων,μαζίμετοζωικότουςκεφάλαιο.<br />

https://www.pemptousia.gr/2017/08/i-istoria-tis-ipogias-polistis-malak/

ΥπόγειαπολιτείαΜαλακοπή

Στοέςτηςυπόγειαςπολιτείας

ObrukCaravanserai(1848)

Ενσωματωμένααρχιτεκτονικάμέληπαλαιοτέρωνχριστιανικώνκτισμάτων

ΛίμνηObruk

XωριόSelime<br />

Κοιλάδα Περιστρέμματος<br />

Κ

Υπόσκαφεςεκκλησίες

ΕκκλησίατωνΑγίωνΚων/νουκαιΕλένηςκατασκευής950-1050μ.Χ(AlaChurch)-ΧωριόBelisirma

Πιεστήριο/μύλοςπαραγωγήςλαδιού

ΧωριόΒelisirma

ΥπόσκαφεςΕκκλησίες

ΠεριστρεφόμενοιΔερβίσηδες

ΤελετήΣάμα

Ηεσωτερικήαυλή

ΣΥΛΛΗ<br />

ΗΣύλληήτανμίακωμόπολημειστορίααιώνων,που<br />

απείχεοκτώχιλιόμετρααπότοΙκόνιο.Πρόκειταιγια<br />

μία ελληνικότατη πολίχνη, της οποίας ο πληθυσμός<br />

έφτασετο19 ο αιώνατους7.000κατοίκους.ΗΣύλλη,<br />

παρά τις αντιξοότητες που της επιφύλαξε η ιστορία,<br />

κατάφερε να διασώσει το μοναδικό και σπουδαίο<br />

ελληνικό γλωσσικό της ιδίωμα, που δεν απαντάται<br />

σεκαμίαάλληπεριοχήτουελληνόφωνουκόσμου.Η<br />

κωμόπολη ήταν ονομαστή για την ευφυΐα των<br />

φιλόξενωνκαιανοιχτόκαρδωνκατοίκωντης,πολλοί<br />

από τους οποίους διέπρεψαν στο εμπόριο, για τα<br />

εντυπωσιακά ήθη και έθιμά της, για τις<br />

ενδιαφέρουσες λαογραφικές εκδηλώσεις της και για<br />

τονέντοναβυζαντινόχαρακτήρατης.<br />

Από τον 11 Ο έως τον 15 Ο αιώνα η μικρασιατική<br />

ενδοχώρα συνταράσσεται από τα αλλεπάλληλα<br />

κύματα επιδρομών και αιματοχυσίας που προξενούν<br />

τα τουρκομογγολικά φύλα. Οι Σελτζούκοι με<br />

διαρκείς επιθέσεις κυριεύουν το 1077 το Ικόνιο,<br />

όπου εγκαθιδρύουν το Σουλτανάτο του Ρουμ<br />

(δηλαδή το Βασίλειο των Ελλήνων). Οι Μογγόλοι<br />

κυριεύουν την περιοχή το 1243 και οι Οσμανλήδες<br />

Τούρκοι το 1397. Ειδικά τα δύο τελευταία φύλα του<br />

Τζένγκινς Χαν και των τουρκομάνων στάθηκαν τα<br />

πλέον αιμοβόρα, σε σημείο που έμειναν στην<br />

προφορική παράδοση του ντόπιου ρωμαίικου<br />

πληθυσμούως«κυνοκέφαλοι»και«ανθρωποφάγοι<br />

Όταν ο Σελτζούκος σουλτάνος Αλαεδίν Α εγκατέστησε<br />

την έδρα του στο Ικόνιο (11 Ος αι.) και<br />

δημιούργησετοΣουλτανάτοτουΡουμ,προσήλκυσε,<br />

μέσωμιαςσχετικήςευημερίαςπουχάρισεστηνπόλη,<br />

διαφόρους θρησκευτικούς ηγέτες μετανάστες,<br />

διωκομένους από τα ανατολικά μογγολικά φύλα.<br />

Ένας τέτοιος θρησκευτικός ηγέτης ήταν και ο<br />

πατέρας του Τζελαλεντίν Ρουμί. Μετά τον θάνατό<br />

του ο γιος του στάθηκε ο θεμελιωτής του τάγματος<br />

των Μεβλεβήδων. Βοηθούμενος από τη σουλτανική<br />

εξουσία, με την ήπια προσηλυτιστική του πολιτική,<br />

στάθηκε κύρια αιτία προσηλυτισμού χιλιάδων<br />

Ρωμιών ορθοδόξων χριστιανών στη θρησκεία των<br />

δερβίσιδων.ΟιΡωμιοίαυτοί,εύποροιαστοίαλλάκαι<br />

μεροκαματιάρηδες τεχνίτες και αγρότες,<br />

εγκαταλειμμένοι από την βασιλική αλλά και την<br />

πατριαρχική προστασία της Κωνσταντινουπόλεως,<br />

ηττημένοι στρατιωτικώς, οικονομικώς και ηθικώς,<br />

έγιναν βορά στα χέρια κυρίως των δερβίσιδων αλλά<br />

καιτωνάλλωνμουσουλμανικώναιρέσεων.<br />

Κατά τη διάρκεια όλης αυτής της πρωτοφανούς για<br />

τα μέχρι τότε ιστορικά δεδομένα καταστροφής,<br />

πλήθος πόλεων, κωμοπόλεων, χωριών και οικισμών<br />

αφανίσθηκαν, ερημώθηκαν και οι περισσότεροι<br />

κάτοικοί τους αν δεν θανατώθηκαν, σύρθηκαν στα<br />

σκλαβοπάζαρα της Ανατολής. Εν μέσω τέτοιας<br />

καταστροφής, παραδόξως, σε κάποιες γωνιές της<br />

μικρασιατικής γης επιτελούντο σημεία καινά και<br />

παράδοξα.ΟΑλαεδίνΑ’αποφάσισεναδιορθώσεικαι<br />

να ανακαινίσει το μισοκατεστραμμένο τζαμί που<br />

προϋπήρχε ήδη στο Ικόνιο. Έδωσε εντολή οι πέτρες<br />

προςανέγερσιναμετακομισθούναφούκατεδαφισθεί<br />

πρώτα η ερημωμένη χριστιανική εκκλησία που<br />

βρισκότανέξωαπότηνπόληπροςδυσμάς.<br />

Πράγματι, οι εργάτες, οι οποίοι προφανώς θα ήταν<br />

Ρωμιοί υποταγμένοι στη σουλτανική πλέον εξουσία,<br />

ονομαστοί χτίστες της περιοχής, πήγαν να<br />

κατεδαφίσουντηνερημωμένηεκκλησία.Μόλιςόμως<br />

άγγιξαν τις εκκλησόπετρες, «φλόγες πυρός εξήλθαν<br />

εξ αυτού και κατέκαυσαν τους παρεστώτας»<br />

(ΚύριλλοςΣτΟικουμ.Πατρ.Κων/λεως)<br />

Το παράδοξο αυτό γεγονός εφόβησε τους παρόντες,<br />

καθώς και τον ίδιο τον σουλτάνο, ο οποίος αφ ενός<br />

παραιτήθηκε του σκοπού του, αφ ετέρου δε έδωσε<br />

εντολήσεεπτάοικογένειεςαιχμαλώτων,άραΡωμιών<br />

ορθοδόξων, να εγκατασταθούν γύρω από τον<br />

ερημωμένο ναό «προς περιποίησιν και λυχναψίαν<br />

του» (Κύριλλος Στ΄). Ενώ λοιπόν οι γύρω περιοχές<br />

ερημώνοντο,ηέκτασηπουπεριέβαλλετηνρωμαίικη<br />

εκκλησία άρχισε να ζωογονείται. Αυτός ο πρώτος<br />

συνοικισμόςεπτάρωμαίικωνοικογενειών,μεεντολή<br />

του σουλτάνου του Ικονίου και με σκοπό τον<br />

ευτρεπισμό του ανωτέρω ναού, αποτέλεσε τον<br />

αρχικόπυρήνατηςμετέπειτακωμοπόλεωςΣύλληςή<br />

Σίλλης Ικονίου. Η εκκλησία αυτή ήταν ο περίφημος<br />

κατά τους προηγούμενους αιώνες ναός του<br />

Αρχαγγέλου Μιχαήλ, κτισμένος από την Αγία<br />

Ελένη (327μ.Χ.) καθ οδόν της προς τα Ιεροσόλυμα<br />

γιατηνανεύρεσητουΤιμίουΣταυρού.Σώζεταιδεσε<br />

αρίστη κατάσταση έως σήμερα μετά από πολλές<br />

βέβαια ανακαινίσεις. Οι ντόπιοι τον ονόμαζαν<br />

«μεγάλη γκλησιά», λειτουργούσε ανελλειπώς μέχρι<br />

την Ανταλλαγή και πανηγύριζε κάθε χρόνο στις 8<br />

Νοεμβρίου.<br />

Ο ναός του Αρχαγγέλου πλαισιώνεται από<br />

βραχώδεις,πορώδειςηφαιστειογενείςλόφουςστους<br />

οποίους είναι λαξευμένα πλήθος κελλιά, ασκητήρια<br />

και παρεκκλήσια. Παρόμοια λαξεύματα υπάρχουν<br />

και κάτω από το έδαφος που απλώνεται εμπρός από<br />

τον ναό και τους γύρω λόφους. Οι λόφοι φέρουν<br />

όλοι ονόματα αγίων, Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος,<br />

Άγιος Φίλιππος, Αγία Θέκλα, Προφήτης Ηλίας και<br />

άλλα.<br />

Ο σουλτάνος Αλαεδίν Α’ πέραν της εντολής πρός<br />

«λυχναψίαν» του ναού έδωσε στις πρώτες αυτές<br />

οικογένειες φοροαπαλλαγές. Επανειλημμένως δε<br />

και μετά την κατάλυση του Σουλτανάτου του Ρουμ,<br />

με την εγκαθίδρυση των Οθωμανών, ο σουλτάνος<br />

αποστέλλειαπότηνΚωνσταντινούποληφιρμάνιαμε<br />

τα οποία υπενθυμίζει στους ντόπιους άρχοντες την<br />

υποχρέωσή τους να σέβονται τα αρχικά προνόμια<br />

των«Σίλλεληδων».<br />

Η Σύλλη δεν είναι κτισμένη πάνω σε κάποιον<br />

ιδιαίτερο γεωστρατηγικό κόμβο, ούτε σε κάποιο<br />

ορεινό πέρασμα, ούτε παράγει κάποιο ιδιαίτερο<br />

τοπικόπροϊόντοοποίονατηςπροσδίδειξεχωριστή<br />

φήμη, ακτινοβολία και έσοδα όπως άλλες περιοχές<br />

του Ελληνισμού. Σε παρόμοιες περιοχές οι<br />

σουλτανικές αρχές χορηγούσαν ως γνωστόν<br />

ιδιαίτερα προνόμια, όπως φοροαπαλλαγές,<br />

φορολογικές ελαφρύνσεις και άλλα. Η Σύλλη<br />

ολόκληρη με την γύρω περιοχή της οφείλει τα<br />

προνόμιά της και την ιδιαίτερη μεταχείριση που της<br />

επεφύλαξε ο σουλτάνος του Ικονίου Αλαεδίν Α΄ στο<br />

γεγονός ότι κατέστη μοναστηριακή έκταση,<br />

βακούφι, αρχικά του Ναού του Αρχαγγέλου Μιχαήλ<br />

καιέπειτακαιτηςΜονήςτουΑγίουΧαρίτωνος.<br />

Απόγλωσσικήςαπόψεως,είχεαπαγορευθήτο1277η<br />

χρήσις άλλης γλώσσης πλην της τουρκικής. Οι<br />

Ρωμιοίδετωνπεριοχώναυτώνμπορούσανναμιλούν<br />

ελληνικά μόνον στα σπίτια τους, ενώ οι έμποροι και<br />

οι βιοτέχνες έπρεπε οπωσδήποτε να μιλούν την<br />

τουρκική. Λαμβάνοντας υπ΄ όψιν όμως τα<br />

προαναφερθέντα προνόμια που απολάμβαναν οι<br />

Συλλαίοι, θεωρούμε ότι και η συνεχιζόμενη ως την<br />

Ανταλλαγή του 1924 ελληνοφωνία τους ήταν ένα<br />

απόαυτά.<br />

ΗκαταγωγήτωνΣυλλαίωναπασχόλησεαρκετάτους<br />

ερευνητές δεδομένου ότι ούτε γηγενείς Λυκάονες<br />

ήταν ούτε φαίνεται να είχαν στενές σχέσεις και<br />

δεσμούς με τους κατοίκους των άλλων γειτονικών<br />

Καππαδοκικών χωριών. Κατά μία εκδοχή (Κύριλλος<br />

Στ΄)προέρχονταιαπόγενιέςακριτώνπολεμιστώνεκ<br />

Πελοποννήσου «Τσακώνων» ή «Τζακώνων»<br />

λεγομένων. Οι πολεμικές αυτές οικογένειες ήταν επί<br />

εποχής Ανατολικού Ρωμαϊκού Κράτους<br />

εγκατεστημένες σε όλα τα νότια σύνορα της<br />

αυτοκρατορίας(ακρίτες),απότοθέμαΚυβυραιωτών<br />

μέχριτηνΣυρο-Παλαιστίνη,μεσκοπότηφύλαξητων<br />

συνόρων αλλά και τη διεξαγωγή ναυτικών<br />

επιχειρήσεωνκατάτωνΣαρακηνώνπειρατών.<br />

https://www.pemptousia.gr/2017/02/istoria-keellinofonia-tis-sillis-ik/

ΝαόςΑρχαγγέλουΜιχαήλ,κτισμένοςαρχικάαποτηνΑγίαΕλένητο327μ.Χ.(Πρόσφαταανακαινισμένος,σήμεραμουσείο)

ΙΚΟΝΙΟ–ΜΟΥΣΕΙΟ<br />

ΜΕΒΛΕΒΗΔΩΝΔΕΡΒΙΣΙΔΩΝ<br />

Το Ικόνιο ετυμολογείται από την αρχαία ελληνική<br />

λέξη Εικόνιο, καθώς σύμφωνα με τον μύθο εδώ<br />

αφιέρωσεοΠερσέαςέναομοίωματουκεφαλιούτης<br />

Μέδουσας. Στα ρωμαϊκά χρόνια έγινε Iconium, απ’<br />

όπου το πήραν οι Βυζαντινοί και το εξελλήνισαν σε<br />

Ικόνιο,μέχριτηνάφιξητωνΣελτζούκωνλίγομετάτη<br />

μάχη του Μάτζικερτ. Οι τελευταίοι έδωσαν στην<br />

πόλη το σημερινό της όνομα, Konya. Υπήρξε<br />

σημαντικό κέντρο του Μικρασιατικού Ελληνισμού<br />

και αποτελούσε πόλη με ιδιαίτερο χαρακτήρα. Από<br />

το μεσαίωνα ακόμη ήταν έδρα Μητρόπολης με<br />

συνολικό χριστιανικό πληθυσμό να ανέρχεται σε<br />

53.225 πιστούς και την πόλη του Ικονίου να αριθμεί<br />

τους 3.000 ελληνορθόδοξους. Οι Άραβες το<br />

ονόμαζαν «Ρουμ», δηλαδή χώρα των Ρωμιών,<br />

χαρακτηρισμόςπουαποδιδότανκαισεολόκληρητη<br />

Μικρά Ασία. Η ελληνική παιδεία ήταν ανεπτυγμένη<br />

σεόλεςτιςβαθμίδες.<br />

Η ελληνική δραστηριότητα κυριαρχούσε και στην<br />

οικονομία του Ικονίου και της ευρύτερης περιοχής,<br />

με κυριότερες επαγγελματικές ασχολίες αυτές της<br />

ταπητουργίας, της επεξεργασίας δερμάτων, της<br />

παραγωγής πυρίτιδας και της κτηνοτροφίας. Μετά<br />

τηνΚαταστροφήκαιτηνΑνταλλαγήΠληθυσμών,οι<br />

εξ Ικονίου πρόσφυγες μεταφυτεύουν την τέχνη της<br />

ταπητουργίαςστηνΕλλάδακαθώςαυτήήτανσχεδόν<br />

άγνωστη στον κυρίως ελλαδικό κορμό πριν την<br />

έλευσητωνπροσφύγων.<br />

Στο Ικόνιο βρίσκεται το τέμενος του Τζελαλεδίν<br />

Ρουμίή,αλλιώς,τοΜουσείοτουΜεβλανά,όπου<br />

καιησαρκοφάγοςτουσούφιποιητήΡουμί,οοποίος<br />

ίδρυσε εκεί το τάγμα των Περιστρεφόμενων<br />

ΔερβίσηδωνήΜεβλεβήδωντο1220.<br />

Οι περιστρεφόμενοι δερβίσηδες, το τάγμα των<br />

Μεβλεβί και η Σούφι μυστικιστική φιλοσοφία, είναι<br />

μια καθαρά Περσοελληνική πολιτισμική σύνθεση<br />

και συγκερασμός φιλοσοφικών και θρησκευτικών<br />

δοξασιών που δημιουργήθηκε τον 13 ο αιώνα στο<br />

«Σουλτανάτο των Ρούμ» των Ρωμιών – Ελλήνων<br />

δηλ., όπως παραδόξως ονόμασαν το πρώτο<br />

σουλτανάτοτουςοιΣελτζούκοιτον11 ο αιώνα.<br />

Οι Μεβλεβήδες δερβίσηδες είναι ένα σουφικό<br />

τάγμα. Με τον όρο σούφι εννοούμε εκείνες τις<br />

πρώτες ασκητικές κοινότητες του Ισλάμ οι οποίες<br />

εγκατέλειψαν τα εγκόσμια, πρεσβεύοντας ότι το<br />

ανθρώπινο πεπρωμένο εξαρτάται από την<br />

ανεξιχνίαστη θέληση του Θεού. Σε αυτές τις<br />

κοινότητες επικράτησε αρχικά το ασκητικό στοιχείο<br />

του μυστικισμού, ενώ με την πάροδο του χρόνου ο<br />

ασκητισμός θεωρήθηκε ως προκαταρκτικό στάδιο<br />

για την επίτευξη της πνευματικής ζωής. Ο<br />

μυστικισμός πήρε την θέση του ασκητισμού ως<br />

στόχος και επιδίωξη. Οι κοινότητες των σούφι<br />

επηρεάστηκαν άμεσα από τις αρχαιότερες<br />

παραδόσεις και φιλοσοφίες της Ανατολής και της<br />

λεκάνης της Μεσογείου, όπως ο νεοπλατωνισμός, ο<br />

γνωστικισμός, ο βουδισμός και ο χριστιανισμός.<br />

Όλες αυτές οι διδασκαλίες έπαιξαν το ρόλο τους<br />

στηντελικήδιαμόρφωσητηςσουφικήςδιδασκαλίας,<br />

αφού σύμφωνα με τους σούφι «όλες οι Παραδόσεις<br />

οδηγούνστηνμιακαιμόνηαλήθεια».<br />

Τον 13 ο αιώνα (1207-1273) εμφανίστηκε στον<br />

ιδεολογικό-θρησκευτικό χώρο του Ισλάμ μια<br />

χαρισματική προσωπικότητα που άφησε τη<br />

σφραγίδα του στον μουσουλμανικό μυστικισμό, ο<br />

Τζελαλεντίν Ρουμί. Για πολλούς μελετητές<br />

θεωρήθηκε ως ένας από τους μεγαλύτερους<br />

μυστικούς ποιητές του ανθρώπινου γένους και από<br />

τουςσυγχρόνουςτουδόθηκετοόνομα«Μεβλανά»<br />

που σημαίνει «ο δάσκαλός μας». Γεννήθηκε<br />

1207/8 μ.Χ στο Μπαλκ σημερινό Αφγανιστάν. Ο<br />

πατέρας του Μπαχά αλ-Ντιν (Baha al-Din) ήταν<br />

φημισμένος λόγιος. Όταν έγινε 18 ετών, η<br />

οικογένεια, ξεφεύγοντας από τις επιδρομές των<br />

Μογγόλων,μετάαπόαλλεπάλληλεςμεταναστεύσεις<br />

εγκαταστάθηκεστοΙκόνιοκαιστηνηλικίατων25ο<br />

Ρουμί πήγε στη Δαμασκό για να συμπληρώσει την<br />

εκπαίδευσήτου.<br />

Στην ατραπό του μυστικισμού τον εισήγαγε ένας<br />

περιπλανώμενος δερβίσης, ο Σαμσουντίν του<br />

Ταμπρίζ. Το συνολικό ποιητικό έργο του άσκησε<br />

βαθιά επίδραση σε όλες τις μορφές αισθητικής<br />

έκφρασης του ισλαμικού κόσμου και κυριαρχείται<br />

απότηναπόλυτηαγάπηπροςτονΘεό.<br />

Όταν πέθανε, στις 17 Δεκεμβρίου του 1273,<br />

άνθρωποι από πέντε διαφορετικές πίστεις και<br />

θρησκείες ακολούθησαν τη νεκρική πομπή του. Η<br />

νύχτα της ταφής ονομάστηκε Σεμπούλ Αρούζ<br />

δηλαδήΝύχτατηςΈνωσης.ΑπότότεοιΜεβλεβήδες<br />

δερβίσηδες κράτησαν ως γιορτή τούτη την<br />

ημερομηνία.<br />

ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΙΣΚΑΙΑΝΕΞΙΘΡΗΣΚΙΑ<br />

Έλαόποιοςκιανείσαι,περιπλανώμενος,<br />

ειδωλολάτρης,πυρολάτρης,<br />

Έλαακόμηκιανέσπασεςχιλιάδεςφορέςτουςόρκους<br />

σου,<br />

Έλακαιπάλιέλα,τoδικόμαςκαραβάνιδενείναι<br />

καραβάνιτηςαπόγνωσης.<br />

Αυτό αναφέρει μια χαρακτηριστική επιγραφή που<br />

βρίσκεται στην είσοδο του μαυσωλείου του Ρουμί<br />

στο Ικόνιο. Πρόκειται για μια δήλωση<br />

ανεξιθρησκείας ουσιαστικά. Σύμφωνα με τους<br />

Μεβλεβήδεςδερβίσηδεςόλοιοιάνθρωποιεπιζητούν<br />

τοίδιοπράγμα,τηνεπιστροφήτουςστονΘεό,μόνο<br />

πουοκαθέναςτοεκφράζειμεδιαφορετικάλόγια.<br />

Η ιδεολογία των στροβιλιζόμενων δερβίσηδων<br />

αντλείτουλικότηςαπότηνιδέατηςπεριστροφής.Η<br />

περιστροφή είναι θεμελιώδης συνθήκη της ύπαρξής<br />

μας. Όλα όσα υπάρχουν πάνω στο πρόσωπο της γης<br />

συνίστανται από περιστρεφόμενα ηλεκτρόνια,<br />

πρωτόνια και ουδετερόνια. Όλα περιστρέφονται και<br />

το ανθρώπινο πλάσμα ζει μέσω της κυκλικής<br />

περιστροφής του αίματος, των κυκλικών εναλλαγών<br />

της ζωής από την πρώτη στιγμή της γέννησής του.<br />

Περιστρεφόμενος σε αρμονία με όλα τα πράγματα<br />

στη φύση, ταυτίζεται με την ύπαρξη και το μεγαλείο<br />

του Δημιουργού. Τον σκέπτεται, Τον ευχαριστεί,<br />

προσεύχεταισ'Αυτόν.<br />

Ο στροβιλισμός του ανθρώπου γύρω από τον άξονα<br />

τουσώματόςτουαπότηναρχαιότηταακόμακαιπέρα<br />

από οποιεσδήποτε θρησκευτικές πρακτικές ήταν μια<br />

μέθοδος να ζαλιστεί και να «βγει η ψυχή από το<br />

σώμα». Όταν αυτό γίνεται μεθοδευμένα, μέσα από<br />

προκαθορισμένεςθρησκευτικέςτελετουργίεςόπωςη<br />

τελετή σεμά των δερβίσηδων, και με την υπόκρουση<br />

κατάλληλης μουσικής, τότε δεν επιδιώκεται απλώς<br />

να βγει η ψυχή από το σώμα αλλά επιπλέον να έρθει<br />

μέσω της έκστασης πιο κοντά στον Θεό. Αυτό<br />

επιτυγχάνεται με τη συσσώρευση ενέργειας η οποία<br />

οδηγεί στην έκσταση και τότε ο χορευτής με τις<br />

κινήσειςτουσώματοςτουσχεδιάζεισανέναζωντανό<br />

έργο τέχνης τα όσα ζει. Η λατρεία για τους σούφι<br />

είναι μια πορεία προς τα εμπρός και μέσα από την<br />

ιδιόρρυθμη λατρεία του χορού ο δερβίσης χορευτής<br />

απορροφάται, ενώνεται και ταυτίζεται με το<br />

μεταφυσικό, ξεπερνώντας το φράγμα του χώρου και<br />

τουχρόνου.<br />

Στον κόσμο αυτό, σύμφωνα με την διδασκαλία των<br />

σούφι, τα πάντα αλληλεπιδρούν και συνδέονται<br />

μεταξύ τους με έναν ιστό. Η μουσική και ο<br />

εκστατικόςχορόςείναιμόνοόργαναγιαναφτάσειο<br />

χορευτής στη μεταφυσική εμπειρία. Πρόκειται για<br />

την ύψιστη κατάσταση συνειδητοποίησης του<br />

ανθρώπου, κατά την οποία η πρώτη του σκέψη είναι<br />

πως υπάρχει κάτι άλλο πολύ μεγαλύτερο από αυτόν,<br />

το οποίο και αναζητά. Πρόκειται για μια λατρευτική<br />

σχέση, η οποία βασίζεται στην αγάπη και<br />

ταυτόχρονα στην ταπείνωση του «εγώ», κάτι που σε<br />

θεωρητικό επίπεδο βρίσκεται πολύ κοντά στη<br />

χριστιανικήδιδασκαλίακαιπρακτική.

ΤέμενοςΤζελαλεδίνΡουμί

ΤοΜουσείοΜεβλανά

<strong>ΚΙΛΙΚΙΑ</strong><br />

Η Κιλικία είναι αρχαία χώρα της νοτιοανατολικής<br />

Μικράς Ασίας, απέναντι από την Κύπρο με<br />

πρωτεύουσα τα Άδανα. Πριν από το 1922 είχε<br />

422.000 κατοίκους, εκ των οποίων 128.000 ήταν<br />

Έλληνες. Αρχικά η χώρα ήταν τμήμα της Χετιτικής<br />

αυτοκρατορίας. Μετά κατακτήθηκε από τους<br />

Ασσύριους, ενώ το 607 π.Χ., μετά την καταστροφή<br />

του κράτους των Ασσυρίων, έμεινε ανεξάρτητη. Το<br />

400π.Χ.προσχώρησεστονΚύροτοννεότερο.<br />

Στην Ισσό το 333 π.Χ. ο Μέγας Αλέξανδρος νίκησε<br />

τον Δαρείο και απετέλεσε ξεχωριστή επαρχία. Στον<br />

Κύδνο ποταμό λούστηκε ο Μέγας Αλέξανδρος και<br />

αρρώστησε. Στα χρόνια των διαδόχων του, υπήρξε<br />

κέντρο σκληρών αγώνων μεταξύ των Σελευκιδών<br />

και των Πτολεμαίων μέχρι την κατάληψή της από<br />

τονΑντίοχο.<br />

ΗΑγίαΓραφήαναφέρειπωςοΣολομώνταςαγόραζε<br />

άλογα από την Κιλικία και τα πουλούσε στη Συρία,<br />

μαζί με άμαξες που αγόραζε από την Αίγυπτο. Το<br />

ευαγγέλιο έφθασε εκεί νωρίς. Εκκλησιαστικά<br />

υπαγότανστοΠατριαρχείοΑντιοχείαςκαιήτανπολύ<br />

σημαντικό εκκλησιαστικό κέντρο, ιδιαίτερα η<br />

πρωτεύουσά της, η Ταρσός, από την οποία και<br />

καταγότανοΑπόστολοςΠαύλος.<br />

Το 103 π.Χ. καταλήφθηκε από τον Μάρκο Αντώνιο.<br />

Μετά πέρασε στην κυριαρχία του Μιθριδάτη, τον<br />

οποίο και εκδίωξε ο Σύλλας το 92 π.Χ. Το 78 π.Χ. οι<br />

Ρωμαίοιηττήθηκαναπότουςπειρατέςπουτηνείχαν<br />

κάνειορμητήριότουςμεστόλουςπουκυριαρχούσαν<br />

στηΜεσόγειο,φτάνονταςμέχρικαιτονΤίβερη.Τότε<br />

αναγκάσθηκαν να αναλάβουν τον αποκαλούμενο<br />

"Πειρατικό πόλεμο" τη διεξαγωγή του οποίου<br />

ανάλαβεοΠομπήιος,οοποίοςκαιτουςκατέστρεψε.<br />

Απότότεγίνεταιρωμαϊκήεπαρχία.<br />

Κατά τους πρώτους βυζαντινούς χρόνους η χώρα<br />

διαιρέθηκε σε "Πρώτη" και "Δεύτερη" Κιλικία. Οι<br />

Βυζαντινοί Αυτοκράτορες προσλάμβαναν τους<br />

Κίλικες στο αυτοκρατορικό ναυτικό όπου και<br />

αποδείχθηκαν επιδέξιοι ναύτες. Ο Χοσρόης,<br />

βασιλιάς των Περσών, τον 7 ο μ.Χ. αιώνα κατέλαβε<br />

την Κιλικία και αργότερα ο Ηράκλειος την<br />

ελευθέρωσε. Λίγο αργότερα περιήλθε στη κατοχή<br />

των Αράβων, μέχρι το 965 μ.Χ. όταν προσαρτήθηκε<br />

στηΒυζαντινήαυτοκρατορία.<br />

Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι μετά την κατάληψη της<br />

Αρμενίας από τους Σελτζούκους Τούρκους, ένα<br />

μεγάλο τμήμα του αρμενικού πληθυσμού<br />

μετανάστευσε προς την Κιλικία, όπου το 1080<br />

ιδρύθηκε το πριγκιπάτο της Κιλικίας και το 1198<br />

μετατράπηκε σε βασίλειο, το οποίο ευδοκίμησε έως<br />

το 1375, όταν καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς.<br />

Σήμερα,στηνΚιλικίαείναιδιάσπαρταταμνημείακαι<br />

τα κάστρα εκείνης της εποχής, που μαρτυρούν την<br />

ανάπτυξητουαρμενικούβασιλείουκαιενόςισχυρού<br />

πολιτισμού. Ο αρμενικός πληθυσμός και το<br />

Καθολικάτο (πατριαρχείο) της Κιλικίας έμειναν έως<br />

το 1922, όταν οι δυνάμεις του Κεμάλ εφάρμοσαν το<br />

ίδιο σχέδιο εξόντωσης και διωγμών της Σμύρνης και<br />

άδειασαντηνΚιλικίααπότοχριστιανικόστοιχείο.Το<br />

1909 πραγματοποιήθηκε η σφαγή των Αδάνων με<br />

30.000 Αρμένιους νεκρούς, ως προπομπός της<br />

μεγάλης Γενοκτονίας του 1915 με θύματα 1.500.000<br />

Αρμενίους.<br />

ΚατάτονΑ'ΠαγκόσμιοΠόλεμοητύχητηςΚιλικίας<br />

και των λοιπών χωρών της Τουρκίας εξαρτήθηκαν<br />

από διαδοχικές συμφωνίες μεταξύ των Μεγάλων<br />

Δυνάμεων. Το 1916 η Κιλικία αναγνωρίστηκε ως<br />

Ιταλική ζώνη ενώ το 1917 ως Γαλλική. Αργότερα με<br />

τη Συνθήκη των Σεβρών αποσπάστηκε της επιρροής<br />

της Γαλλίας αποδιδόμενη στην Τουρκία. Το 1919<br />

μπήκαν στην Κιλικία τα γαλλικά στρατεύματα,<br />

παραμένοντας μέχρι το 1921 οπότε και αναχώρησαν<br />

παραδίδοντάςτηνπάλιστουςΤούρκους.

ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ<br />

ΗΑντιόχεια(Antakya),γνωστήκαιωςΑντιόχειαη<br />

επίΔάφνηήεπίΟρόντουήΑντιόχειαηΜεγάλη<br />

βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του ποταμού<br />

Ορόντη και ιδρύθηκε στα τέλη του 4 ου αιώνα π.Χ.<br />

από τον Σέλευκο Α΄το Νικάτορα, στρατηγό του<br />

Μεγάλου Αλεξάνδρου, προς τιμή και μνήμη του<br />

πατρός του Αντίοχου. Η Αντιόχεια αναμφιβόλως<br />

υπήρξε το λίκνο του ελληνικού πολιτισμού στην<br />

περιοχή της Μέσης Ανατολής και αποτέλεσε το<br />

σταυροδρόμι των μεγάλων φιλοσοφικών ρευμάτων,<br />

με μεγάλη ανάπτυξη των γραμμάτων και των<br />

επιστημών.<br />

Επί 8 αιώνες, υπήρξε μαζί με την Αλεξάνδρεια<br />

της Αιγύπτου η μεγάλη ελληνική μητρόπολη<br />

των τεχνών, των γραμμάτων. Αν και λίγο<br />

μικρότερη της Αλεξάνδρειας, συνέβαλε το ίδιο<br />

στη λάμψη του ελληνιστικού πολιτισμού των<br />

μεταλεξανδρινών χρόνων, στην κομψότητα και<br />

την ευμάρεια. Τα χαρακτηριστικά γεγονότα που<br />

συνέβησαν κατά τη διάρκεια της ακμής της, ήταν<br />

εκείνα που διακήρυξαν την αξία της πόλης αυτής,<br />

έτσι ώστε οι χαρακτηρισμοί της ως «Αντιόχεια η<br />

Μεγάλη», η «Καλή», η «Θεούπολη», να το<br />

καταδεικνύουν και συνάμα να επιδεικνύουν το<br />

μέγεθοςτηςσυμβολήςτηςστηνπαγκόσμιαιστορία.<br />

Η μεγαλοπρέπεια και η ανάπτυξή της δεν έπαψαν<br />

και στις τρεις περιόδους της ιστορίας της, δηλαδή<br />

κατά την ελληνιστική περίοδο (300 - 64 π.Χ.), τη<br />

Ρωμαιοκρατία(64π.Χ.-325)καιτηβυζαντινήεποχή<br />

325 - 637), με αποτέλεσμα να διατηρούν τη<br />

λαμπρότητά της, σε περίοπτη μέχρι την πτώση της<br />

στηναραβικήκυριαρχία.ΙστορικάοιΑντιοχείςτο83<br />

π.Χ. άνοιξαν τις πύλες των τειχών στο Βασιλέα της<br />

Αρμενίας Τιγράνη, αντιστάθηκαν επιτυχώς στην<br />

Ρωμαϊκή υποδούλωση πετυχαίνοντας την<br />

αναγνώριση της «ελεύθερης πόλης» ως και τη<br />

διεξαγωγήΟλυμπιάδων.<br />

Η Αντιόχεια υπήρξε το βασικότερο κέντρο του<br />

εμπορίου. Οι Σύροι έμποροι υπήρξαν ονομαστοί<br />

τόσο κατά τους πριν, όσο και μ.Χ. χρόνους. Το<br />

διαμετακομιστικό εμπόριο υπήρξε τόσο έντονο, που<br />

αργότερα προκάλεσε την αναζήτηση νέων<br />

θαλασσίων οδών και ανακαλύψεων. Εξαιρετική<br />

υπήρξε ακόμη η ανάπτυξη της γεωργίας που έμαθαν<br />

οιΆραβεςκαιδιέδωσανστομεταγενέστεροκόσμο.<br />

Πέρασεσταδιακάστηνπαρακμήαπότον10 ο αι.λόγω<br />

των σφοδρών επιδρομών των κατακτητών, Αράβων<br />

και Σταυροφόρων, καθώς και της αλλαγής των<br />

εμπορικών δρόμων προς τη Δύση. Με την κατάλυση<br />

της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στο τέλος του Α΄<br />

Παγκοσμίου Πολέμου, η Αντάκια πέρασε στην<br />

κατοχή των Γάλλων, για να παραδοθεί το 1939 στην<br />

Τουρκία,απότηνΚοινωνίατωνΕθνών .<br />

Σημαντικό μέρος της ιστορίας της Αντιόχειας<br />

αποτελεί ο θρησκευτικός παράγοντας. Ακριβώς<br />

όπως στη πολιτισμική της έτσι και στη<br />

θρησκευτική της διαδρομή, η Αντιόχεια,<br />

«δέκτης»τωνμεγαλυτέρωνΘρησκειώντουτότε<br />

κόσμουεξελίχθηκεστησυνέχειασεμέγαθεολογικό<br />

φάρο. Θεωρείται πολυπολιτισμική πόλη, με<br />

δραστήριες θρησκευτικές μειονότητες Αλεβιτών και<br />

Χριστιανών Καθολικών και Ορθοδόξων, καθώς και<br />

Εβραίων, που συνυπάρχουν χωρίς ιδιαίτερα<br />

προβλήματαμετησουνιτικήπλειοψηφία<br />

• Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Χατάι, το οποίο<br />

διαθέτει μεγάλη συλλογή ρωμαϊκών και βυζαντινών<br />

ψηφιδωτών από την αρχαία Αντιόχεια. Άρχισε να<br />

λειτουργείτο1948.<br />

• ΤοοθωμανικήςεποχήςτέμενοςHabib-iNeccar,το<br />

αρχαιότερο τζαμί στην Αντάκια. Κατά τη<br />

μουσουλμανική παράδοση, περιέχει στο δεύτερο<br />

υπόγειότουτοντάφοτουσημαντικότερουαγίουτου<br />

Ισλάμ, του Χαμπίμπ-ι Νεκάρ. Η πρωιμότερη<br />

περιγραφήτουτάφουπροέρχεταιαπότον10οαι.<br />

• Η εκκλησία του Αγίου Πέτρου, στη δυτική όχθη<br />

του ποταμού Ορόντη, στους πρόποδες του όρους<br />

Χατζ.

HΚαθολικήΕκκλησία

ΜιααπεικόνισητηςπορείαςτουΑποστόλουΠαύλου

ΤαγραφείατηςΚαθολικήςΕκκλησίας

ΗabibiΝeccarΜosque,10 th c.

Εργαστήριοπουφτιάχνεικανταΐφι-τοκατ’εξοχήν<br />

παραδοσιακόγλυκότηςπόλης

ΗΠΑΛΙΑΠΟΛΗ

Λεπτομέρειααποτοψηφιδωτό<br />

τηςΔάφνης,2οςαιώναςμ.Χ.

ΈρωςκαιΨυχή,3οςαι.μ.Χ.

ΠροσωποποίησητηςΣωτηρίας,3 ος αι.μ.Χ.

Διόνυσος2 ος αι.μ.Χ.

Ωκεανός,3οςαι.μ.Χ.

Ωκεανός<br />

καιΤήθυς,<br />

5οςαι.μ.Χ.

Νάρκισσος-λεπτομέρειααποτοψηφιδωτό<br />

τηςΔάφνης,2οςαιώναςμ.Χ.

ΗΓαία,λεπτομέρειααπότοψηφιδωτότηςΔάφνης,2οςαιώναςμ.Χ.

ΣαρκοφάγοςτύπουSidemara<br />

3οςαιώναςμ.Χ.

ΣαρκοφάγοςτύπουSidemara,3οςαιώναςμ.Χ.

<strong>ΚΟΜΜΑΓΗΝΗ</strong><br />

Στην αρχαιότητα Κομμαγηνή λεγόταν η γεωγραφική<br />

περιοχή που περικλείεται δυτικά από την<br />

οροσειρά του Ταύρου, νότια της Συρίας και<br />

ανατολικάαπότονΕυφράτηΠοταμό,δηλαδήτμήμα<br />

της σημερινής νοτιοανατολικής Τουρκίας. Ένα<br />

βασίλειο το οποίο επιβίωσε χωρίς να διεξάγει<br />

πολέμους και σύμβολο της ειρήνης και της<br />

διπλωματίας. Επιπλέον, θεωρείται πως στα εδάφη<br />

της,στηνπόληΟύρφα,γεννήθηκεοΑβραάμ.<br />

Μετά την κατάλυση της Περσικής Αυτοκρατορίας<br />

στην οποία ανήκε, η Κομμαγηνή περιήλθε στο<br />

βασίλειοτωνΣελευκιδών.Το162π.Χ.αποσπάστηκε<br />

και απετέλεσε ιδιαίτερο βασίλειο, κατά την εποχή<br />

των Επιγόνων, με πρωτεύουσα τα Σαμόσατα.<br />

Σπουδαιότεροι βασιλείς της Κομμαγηνής ήταν ο<br />

Αντίοχος Α΄και ο Αντίοχος Δ΄(72 μ.Χ.) επί του<br />

οποίου το Βασίλειο αυτό καταλύθηκε από τους<br />

Ρωμαίους και επαναπροσαρτήθηκε στη Συρία<br />

αποτελώντας ρωμαϊκή επαρχία. Κατά τους<br />

βυζαντινούς χρόνους ονομαζόταν "Ευφρασία"<br />

διατηρώντας όμως και το όνομα "Κομμαγηνή" και<br />

αποτελούσε επίσης επαρχία, αποτελούμενη από 12<br />

κυρίωςπόλεις.<br />

Το 1870 ήλθε στο φως θαυμάσιο μνημείο του<br />

Αντιόχου Α΄ στο όρος Νεμρούτ. Ο Αντίοχος Δ΄ ο<br />

Επιφανής είχε σκοτωθεί πολεμώντας τους Πάρθους<br />

το 164 π.Χ., ενώ την ίδια εποχή οι Μακκαβαίοι<br />

ξεσηκώνονταν εναντίον των Σελευκιδών και<br />

εγκαθίδρυαν τη δυναστεία των Ασαμοναίων. Την<br />

επόμενη χρονιά ένας τοπικός διοικητής θα<br />

αποφάσιζε να εκμεταλλευτεί την κατάρρευση της<br />

σελευκιδικής εξουσίας και να γίνει και ο ίδιος<br />

βασιλιάς: ο αρμενικής καταγωγής Πτολεμαίος,<br />

σατράπης της Κομμαγηνής, περιφέρειας του<br />

βασιλείουτωνΣελευκιδών,ανακηρύχθηκεβασιλιάς,<br />

ιδρύοντας μία δυναστεία της οποίας οι τελευταίοι<br />

απόγονοι θα κατέληγαν υπήκοοι της Ρώμης. Ο<br />

εγγονόςτουτελευταίουβασιλιάτηςέμεινεγνωστός<br />

ωςΦιλόπαππος(ΟΓάιοςΙούλιοςΑντίοχοςΕπιφανής<br />

Φιλόπαππος) ήταν ευεργέτης της πόλης των<br />

Αθηνών, ο οποίος γεννήθηκε γύρω στο 70 μ.Χ. και<br />

στον οποίο είναι αφιερωμένο το μνημείο του<br />

Φιλοπάππου στον ομώνυμο λόφο απέναντι από την<br />

Ακρόπολη, βρίσκεται το γνωστό μνημείο το οποίο<br />

χτίστηκε προς τιμήν του πάνω στον λόφο που φέρει<br />

τοόνομάτου.<br />

Αυτό το βασίλειο της Κομμαγηνής, εύθραυστο,<br />

μικρόκαιεφήμερο,βρίσκειτηθέσητουστηνποίηση<br />

του Καβάφη, που εμπνέεται από τη φθορά, την<br />

παρακμή. Το ποίημά του: Επιτύμβιον Αντιόχου,<br />

ΒασιλέωςΚομμαγηνήςαναφέρεταιστονΑντίοχο<br />

Α΄ τον Θεό, Δίκαιο, Επιφανή, Φιλορωμαίο,<br />

Φιλέλληνα—κάθε προσωνύμιο τονίζει περισσότερο<br />

τη μηδαμινότητά του—, ο οποίος καυχιόταν για την<br />

καταγωγήτουαπότονΜέγαΑλέξανδρο,καθώςήταν<br />

γιος μιας Ελληνίδας πριγκίπισσας των Σελευκιδών<br />

καιενόςΑρμένιουβασιλιά,λάτρη,όπωςλέγεται,των<br />

ελληνικώνγραμμάτων.ΣταχρόνιατουηΚομμαγηνή<br />

γνώρισεμεγάληακμή. Οτάφοςτουπάνωστοβουνό<br />

Νεμρούτ με τις ύψους δέκα μέτρων προτομές θεών<br />

μαρτυρεί την ανατολίτικη δυναστική συνήθεια να<br />

αποθεώνεταιέναςηγεμόνας.<br />

ΕπιτύμβιονΑντιόχου,βασιλέωςΚομμαγηνής<br />

Μετάπουεπέστρεψε,περίλυπη,απ'τηνκηδείατου,<br />

ηαδελφήτουεγκρατώςκαιπράωςζήσαντος,<br />

τουλίανεγγραμμάτουΑντιόχου,βασιλέως<br />

Κομμαγηνής,ήθελ'έναεπιτύμβιονγι'αυτόν.<br />

ΚιοΕφέσιοςσοφιστήςΚαλλίστρατος-οκατοικών<br />

συχνάεντωκρατιδίωτηςΚομμαγηνής,<br />

κιαπότονοίκοντονβασιλικόν<br />

ασμένωςκ'επανειλημμένωςφιλοξενηθείςτοέγραψε,τηυποδείξειΣύρωναυλικών,<br />

καιτοέστειλεειςτηνγραίανδέσποιναν.<br />

«ΤουΑντιόχουτουευεργέτουβασιλέως<br />

ναυμνηθείεπαξίως,ωΚομμαγηνοί,τοκλέος.<br />

Ήταντηςχώραςκυβερνήτηςπρονοητικός.<br />

Υπήρξεδίκαιος,σοφός,γενναίος.<br />

Υπήρξενέτιτοάριστονεκείνο,Ελληνικόςιδιότηταδενέχ'ηανθρωπότηςτιμιοτέραν·<br />

ειςτουςθεούςευρίσκονταιταπέραν.»<br />

ΚωνσταντίνοςΠ.Καβάφης

ΗΣΕΛΕΥΚΕΙΑΗΕΠΙΤΟΥ<br />

ΖΕΥΓΜΑΤΟΣΉΖΕΥΓΜΑ<br />

ΗΣελεύκειαηεπίτουΖεύγματοςήΣελεύκεια<br />

η προς Ευφράτη ή απλώς Ζεύγμα (Ζεῦγμα) ήταν<br />

αρχαία ελληνιστική πόλη στη σημερινή νότιο<br />

ανατολική Τουρκία. Η περιοχή εκείνη την εποχή<br />

ήταντμήματηςΆνωΣυρίας,ανήκεστοβασίλειοτων<br />

Σελευκιδών και για ένα διάστημα στο βασίλειο της<br />

Κομμαγηνής. Το 80% του αρχαιολογικού χώρου<br />

βρίσκεται από το 2000 βυθισμένο στην τεχνητή<br />

λίμνηπουσχηματίστηκεαπότοφράγμαΜπιρετσίκ.<br />

Ιδρύθηκε το 300 π.Χ. από τον Σέλευκο Α΄ τον<br />

Νικάτορα,διάδοχοτουΜεγάλουΑλεξάνδρου,στη<br />

δυτική όχθη του Ευφράτη αλλά η κατοίκηση στην<br />

περιοχή ξεκινά από τη Νεολιθική εποχή. Στην ακμή<br />

της έφτανε τους 25.000 κατοίκους. Το όνομά της το<br />

οφείλει στη γέφυρα με λέμβους που<br />

κατασκευάστηκε στην πόλη από τον Σέλευκο,<br />

ώσπου ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Τραϊανός έκτισε<br />

νέα, λίθινη. Απέναντι από τη Σελεύκεια, στην άλλη<br />

όχθη του Ευφράτη, υπήρχε μια άλλη ελληνιστική<br />

πόλη,ηΑπάμεια.Ηπόληβρισκότανστονσημαντικό<br />

τότε «δρόμο του Μεταξιού» από τον οποίο γινόταν<br />

σημαντική διακίνηση εμπορευμάτων μεταξύ<br />

ΑνατολήςκαιΔύσης.ΕδώπαντρεύτηκεοΑντίοχοςΓ'<br />

ο Μέγας ενώ η πόλη χρησιμοποιήθηκε ως πέρασμα<br />

για τον στρατό των Σελευκιδών στις εκστρατείες<br />

τους στη Παρθία και στη Βακτριανή. Τον 1 Ο αιώνα<br />

π.Χ. ο βασιλιάς της Αρμενίας Τιγράνης ο Μέγας<br />

φυλάκισε και σκότωσε, στην ακρόπολη που<br />

βρισκότανστηΣελεύκεια,τηνΚλεοπάτραΣελήνη.<br />

Τον 1 ο π.Χ. αιώνα το Ζεύγμα έγινε τμήμα της<br />

ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Την ίδια εποχή οι Πάρθοι<br />

κατέλαβαν την Απάμεια. Έτσι ο Ευφράτης με το<br />

Ζεύγμα έγιναν σύνορο της αυτοκρατορίας.<br />

Μέχρι και το Μεσαίωνα η Ζεύγμα ήταν εύπορη και<br />

πολλοί αρχαιολόγοι τη συνέκριναν με την Πομπηία.<br />

Ηπόληγνώρισεμεγάληανάπτυξηενώέγινεκαιέδρα<br />

της5ηςΣκυθικήςλεγεώναςπουπαρέμεινεεκείμέχρι<br />

το252μ.Χ.,ότανορωμαϊκόςστρατόςηττήθηκεαπό<br />

τονΣαπώρΑ',στηΒαρβαλισσό.<br />

Το Ζεύγμα πέρασε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και<br />

διατηρήθηκε στην επικράτειά της έως το 637 μ.Χ.<br />

όταν καταλήφθηκε και λεηλατήθηκε από τους<br />

Άραβες.Μετάηπόλησταδιακάεγκαταλείφθηκε.<br />

Οι πρώτες ανασκαφικές έρευνες πραγματοποιήθηκαν<br />

από τον Τόμας Έντουαρντ Λόρενς το<br />

1917 και συνεχίστηκαν το 1970 από τον Τζον<br />

Βάγκνερ. Από το 1990 οι έρευνες συνεχίστηκαν με<br />

εντατικούς ρυθμούς, λόγω της ανόδου του νερού.<br />

Ανασκάφτηκε σχεδόν το μεγαλύτερο τμήμα της<br />

πόλης. Τα αρχαιολογικά ευρήματα μεταφέρθηκαν<br />

στο αρχαιολογικό μουσείο της πόλης που θεωρείται<br />

ένα από τα καλύτερα μουσεία ψηφιδωτών στον<br />

κόσμο.<br />

Κοντά στο Ζεύγμα έχουν ανευρεθεί θέσεις της<br />

νεολιθικής εποχής. Επίσης βρέθηκαν πολλά<br />

ψηφιδωτά της ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής με<br />

θέματα από την ελληνική μυθολογία, όπως ο<br />

Ωκεανός με την Τηθύ, ο Δαίδαλος με τον Ίκαρο, ο<br />

Αχιλλέας στην αυλή του βασιλιά Λυκομήδη, και ο<br />

Διόνυσος με την Αριάδνη. Ακόμη, βρέθηκαν<br />

τοιχογραφίες, νομίσματα, κεραμικές σφραγίδες<br />

αγάλματα και εκατοντάδες κινητά ευρήματα. Τα<br />

ψηφιδωτά είναι φτιαγμένα από χαλίκια με τα έξη<br />

βασικά χρώματα και τις αποχρώσεις τους που έχουν<br />

συλλεχθεί από τις όχθες του Ευφράτη. Το ανοικτό<br />

μπλε, το ανοικτό πράσινο και το πορτοκαλί επειδή<br />

δεν υπήρχε στα χαλίκια το έχουν φτιάξει από γυαλί<br />

και γι΄ αυτό τα μωσαϊκά αυτά έχουν εξαιρετική<br />

ποιότητα,ζωντάνιακαιγοητεία.

ΤοΚάστροτηςπόλης

St.Bedros,Aρμενικήεκκλησία19ουαιώνα

ΑΡΜΕΝΙΚΗΕΚΚΛΗΣΙΑ

Παραδοσιακό ΚαφενείοTahmisKahvesiτου1635

Παραδοσιακό ΚαφενείοTahmisKahvesiτου1635

MEVLEVIMUSEUM

ΤοΜουσείοτηςΠόλης(KentMuseum)<br />

Παραδοσιακάεπαγγέλματα

ΜουσείοΚουζίνας<br />

(Mutfakmuseum)

ΤΟΠΑΖΑΡΙ

KurtulusMosque<br />

(ΗπαλιάΑρμενικήεκκλησίατης<br />

ΠαρθένουΜαρίας)

Χαρακτηριστικόπαραδοσιακόσπίτι

“Thegypsygirl”-τογνωστότεροψηφιδωτότουμουσείου-ΠολλοίυποστηρίζουνότιείναιοΜέγαςΑλέξανδρος

ΩΚΕΑΝΟΣ&ΤΗΘΥΣ(ΟιγονείςτουποταμούΕυφράτη)

ΈρωςκαιΨυχή

HΑρπαγήτηςΕυρώπης

Κλειώ&Ευτέρπη

ΟΑχιλλέαςστηνΑυλήτουΒασιλιάΛυκομήδη

ΟΔΙΟΝΥΣΟΣ

ΟΠερσέας&ηΑνδρομέδα

ΟθεόςΆρης

ΗγέννησητηςΑφροδίτης

ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΟΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣΧΩΡΟΣΤΟΥΖΕΥΓΜΑΤΟΣ.<br />

ΕδώβρέθηκανταψηφιδωτάτουΜουσείου

ΕΔΕΣΣΑΜΕΣΟΠΟΤΑΜΙΑΣ<br />

Η Έδεσσα ήταν αρχαία πόλη της Μεσοποταμίας.<br />

Στη θέση της βρίσκεται η σημερινή Urfa<br />

(Şanlıurfa)τηςΤουρκίας.<br />

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗΕΠΑΝΙΔΡΥΣΗΚΑΙ<br />

ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗΠΕΡΙΟΔΟΣ<br />

Η ελληνιστική πόλη βρισκόταν πάνω στην<br />

παλαιότερη πόλη με το όνομα Ορχόη ή Οσρόη. Ο<br />

Σέλευκος Α΄ Νικάτωρ την επανίδρυσε με το όνομα<br />

Αντιόχεια Μιξοβάρβαρο και στην συνέχεια της<br />

έδωσε το όνομα Έδεσσα (305 π.Χ.). Το πρώτο<br />

νόμισμα της ελληνιστικής πόλεως ήταν των χρόνων<br />

του Αντιόχου Α΄ του Σωτήρος, το 280 π.Χ. Το 212<br />

π.Χ. ο Σελευκίδης βασιλιάς Αντίοχος Γ΄, πέρασε<br />

διαμέσου της Έδεσσας, αν κρίνει κανείς από το<br />

νόμισμαπουέκοψεστηνπόλη. .<br />

ΑργότεραοΑντίοχοςΔ'οΕπιφανής,κατάμαρτυρία<br />

τουΠλινίου,τημετονόμασεσε«Αντιόχειατωνεπι<br />

Καλλιρρόη»(165/4π.Χ.),καιτοίδιοόνομαφέρουν<br />

και τα νομίσματα «ΑΝΤΙΟΧΕΩΝ ΤΩΝ ΕΠΙ<br />

ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ». Το όνομα όμως αυτό δεν<br />

διατηρήθηκε για πολύ. Από την αρχή της τουρκικής<br />

κυριαρχίας ήταν γνωστή με το όνομα που της<br />

δόθηκεαπότουςΣελευκίδες,Έδεσσα.<br />

Η σημερινή Urfa μετονομάστηκε επίσημα σε<br />

Şanlıurfa (Ούρφα η ένδοξη) από την Τουρκική<br />

Εθνοσυνέλευση του 1984, σε αναγνώριση της<br />

τοπικής αντίστασης κατά τη διάρκεια του<br />

διαμελισμού των εδαφών της Οθωμανικής<br />

Αυτοκρατορίας, μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η<br />

Urfa λέγεται στις βιβλικές γραφές πως είναι η<br />

γενέτειρα του Ιώβ. Για τους Αρμένιους, θεωρείται<br />

ιερός τόπος, δεδομένου ότι πιστεύεται ότι η<br />

αρμενικήαλφάβητοςεφευρέθηκεεκεί.<br />

Σύμφωναμετηνπαράδοση,οΝεμρώδείχεπετάξει<br />

τον Αβραάμ στην πυρά, προκειμένου να τον<br />

θυσιάσει.ΟΘεόςόμωςάλλαξετηφωτιάσενερόκαι<br />

τααναμμένακάρβουνασεψάρια.Ηλίμνημεταιερά<br />

ψάρια,υπάρχειμέχρισήμερα.<br />

ΡΩΜΑΪΚΗΚΑΙΠΑΡΘΙΚΗΠΕΡΙΟΔΟΣ<br />

Μετά την αποσύνθεση της Σελευκιδικής αυτοκρατορίας,ηΈδεσσαυπήχθηστοαυτόνομοβασίλειο<br />

τηςΟσροηνής(132π.Χ.-214μ.Χ.).Τοβασίλειοαυτό<br />

ιδρύθηκε από αραβικές φυλές (μαζί και οι<br />

Ναβαταίοι), και είχε 28 άρχοντες που μερικές φορές<br />

ονόμαζαν τους εαυτούς τους "βασιλείς" στα<br />

νομίσματάτους.<br />

Στην αρχή η πόλη ήταν υπό την παρθική<br />

επικυριαρχία, ύστερα του Τιγράνη της Αρμενίας και<br />

στην συνέχεια από την εποχή του Πομπηίου, υπό<br />

τους Ρωμαίους. Με την κατάληψη και λεηλασία της<br />

Έδεσσας από τον Τραϊανό, η πόλη έπεσε σε ρωμαϊκά<br />

χέρια(116-118μ.Χ.).Επειδήόμωςηπόληήτανφίλα<br />

προσκείμενη στους Πάρθους, ο Ρωμαίος αυτοκράτωρΛούκιοςΒέροςτηνξαναλεηλάτησεσταμέσα<br />

του ίδιου αιώνα. Ο αυτοκράτωρ Καρακάλλας<br />

δολοφονήθηκεστονδρόμοαπότηνΈδεσσαπροςτις<br />

Κάρρεςαπόένανφρουρότου(217μ.Χ.).Το260μ.Χ.<br />

έγινε εκεί κοντά αποφασιστική μάχη, στην οποία οι<br />

Σασσανίδες Πέρσες του Σαπώρ Α΄ κατανίκησαν τον<br />

ρωμαϊκόστρατότουαυτοκράτοραΒαλεριανού.<br />

ΣΤΑΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΑΧΡΟΝΙΑ<br />

Στα χρόνια του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ιουστίνου<br />

Α΄, η Έδεσσα ξανακτίστηκε ως Ιουστινόπολις. Αν<br />

και οι Σασσανίδες του Χοσρόη Β΄ την κατέλαβαν το<br />

609 μ.Χ., εν τούτοις μετά από αιματηρές μάχες την<br />

ανέκτησεοΗράκλειος(627/8μ.Χ.).<br />

Κατά την Α' Σταυροφορία, η Έδεσσα έγινε<br />

πρωτεύουσα της ομώνυμης κομητείας. Η Κομητεία<br />

της Έδεσσας ήταν το πρώτο κράτος που ιδρύθηκε<br />

από τους Σταυροφόρους, αλλά και το πρώτο που<br />

καταλύθηκε, το 1144, πέφτοντας στα χέρια των<br />

Τούρκων.

Τοκάστρο

ΗΙερήλίμνητουΑβραάμ<br />

(Balıklıgöl)

ΤαψάριατηςΙερήςλίμνητουΑβραάμ<br />

πουσύμφωναμετομύθο,οΘεός<br />

μεταμόρφωσεαποκάρβουνα

Halil-ur-Rahman,χτίστηκεαποτους<br />

ΚούρδουςΑyyubidsτο1211,διπλαστό<br />

σημείοπουπιστεύεταιότιγεννήθηκε<br />

οΠροφήτηςΑβραάμ

Toπηγάδι<br />

τουΙώβ

Τοκάστρο

HalilMosque,χτισμένο το1211μ.Χ<br />

δίπλατοσημείοπουπιστεύεταιοτι<br />

γεννήθηκεοΠροφήτηςΑβραάμ

ΟύρφαΚεμπάπ

ΧΑΡΡΑΝ – Η ΑΡΧΑΙΑ ΠΟΛΗ ΤΗΣ<br />

ΜΕΣΟΠΟΤΑΜΙΑΣ<br />

Στο Κουρδιστάν της Τουρκίας, η αρχαία πόλη<br />

Χαρράν είχε στρατηγική σημασία. Βρισκόταν στη<br />

διασταύρωση του δρόμου του μεταξιού, μεταξύ του<br />

Ιράκ, της Συρίας, και της Ανατολίας, ιδιαίτερα<br />

σημαντικό ως μια σύνδεση μεταξύ του ποταμού<br />

ΕυφράτηκαιτηςΕγγύςΑνατολής,ζωτικήςσημασίας<br />

διαδρομή προκειμένου να αποφεύγεται η έρημος<br />

Nefud. Βρίσκεται σε απόσταση 40-45 χλμ. από την<br />

Ούρφα. Σε όλη την ιστορία της δέχτηκε πολλούς<br />

πολιτισμούς, Ακκάδιους, Βαβυλώνιους, Ασσύριους,<br />

Χετταίους, Πέρσες, Αλεξανδρινούς, Ρωμαίους,<br />

Βυζαντινούς, Σελτζούκους, Ayyubids, και πολλές<br />

άλλεςδυναστείεςκαιαυτοκρατορίες.Προςτοτέλος<br />

της δυναστείας Umayyad, η Χαρράν έγινε<br />

πρωτεύουσα της Ισλαμικής αυτοκρατορίας.Γνωστή<br />

ως θρησκευτικό κέντρο, εμπορικό και γεωργικό,<br />

ήτανδιάσημηγιατοβαμβάκι,τομέλι,ταγλυκά,και<br />

τα εργαλεία μέτρησης. Κατά την περίοδο μεταξύ<br />

718-913,πέρασεσεμίαχρυσήεποχήωςπολιτιστικό<br />

κέντρογνώσης.<br />

ΤΟΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΤΗΣΧΑΡΡΑΝ<br />

Εκεί υπήρξε το πρώτο γνωστό πανεπιστήμιο<br />

στον κόσμο, το Πανεπιστήμιο της Χαρράν.<br />

Δυστυχώς , σήμερα, δεν διασώζεται παρά μόνο ένας<br />

πύργοςκαιμίααψίδα,Οπύργοςπουστέκεταιακόμα<br />

όρθιος, θεωρείται πως χρησιμοποιήθηκε ως<br />

παρατηρητήριο. Κατά τα τέλη του 8 ου αιώνα υπήρξε<br />

κέντρο μεταφραστικό έργων της αστρονομίας, της<br />

φιλοσοφίας , των φυσικών επιστημών και της<br />

ιατρικής από τα ελληνικά στα Συριακά από<br />

Ασσύριουςκαιαπόεκείστηναραβική,φέρνονταςτη<br />

γνώση του κλασικού κόσμου στους αναδυόμενους<br />

αραβόφωνουςπολιτισμούςστονότο.<br />

Ως θρησκεία επικρατούσε η πίστη στον θεό της<br />

Σελήνης, από την εποχή των Ασσυρίων και<br />

Χαλδαίων. Η πόλη είχε ένα τείχος με δώδεκα πύλες,<br />

που είχε συντηρηθεί τον 12 ο αιώνα και σήμερα<br />

υπάρχουνακόμηοιπέντε.<br />

ΤΑΘΟΛΩΤΑΣΠΙΤΙΑΤΗΣΧΑΡΡΑΝ<br />

Τα φημισμένα σπίτια της Χαρράν, είναι ιδιαίτερα με<br />

ξεχωριστή και ασυνήθιστη αρχιτεκτονική. Στην<br />

αρχιτεκτονικήτους,είναιμεκωνικέςθολωτέςστέγες.<br />

ονομάζονται Kumbet και μοιάζουν με « κυψέλη»,<br />

ενώ είναι πλίνθινα, κατασκευασμένα εξ ολοκλήρου<br />

χωρίς ξύλο. Ο σχεδιασμός τα καθιστά δροσερά<br />

εσωτερικά (απαραίτητο) και πιστεύεται ότι έχουν<br />

παραμείνει αμετάβλητα στον σχεδιασμό για<br />

τουλάχιστον3.000χρόνια.<br />

ΗΙΣΤΟΡΙΑΤΗΣΠΟΛΗΣ<br />

Τα παλαιότερα αρχεία για τη Χαρράν προέρχονται<br />

από τις επιγραφές Έμπλα (κατά την ύστερη 3 η<br />

χιλιετίαπ.Χ.).<br />

Η Χαρράν κατοικήθηκε αρχικά από την Πρώιμη<br />

Εποχή του Χαλκού . Ήταν η περίοδος Ḫarrānu κατά<br />

την εποχή των Ασσυρίων. Στην αρχαία Ελλάδα<br />

ονομαζόταν Κάρραι και στην Πρώιμη Χριστιανική<br />

περίοδο, Ελληνόπολις. Αναφέρεται ακόμη και στη<br />

Βίβλο, αφού εκεί έμεινε ο Αβραάμ, φεύγοντας από<br />

τηνπόληΟυρτωνΧαλδαίων(Γέννεση11:31-32).<br />

Από τον 19 ο αιώνα π.Χ., η Χαρράν έγινε ένα<br />

σημαντικό εμπορικό κέντρο λόγω της ιδανικής της<br />

θέσης στον δρόμο προς την Ανατολή και δια μέσω<br />

του Τίγρη. Από εκεί οδηγείται κάποιος στην αρχαία<br />

Αντιόχεια, στην Νινευή και στο δέλτα της<br />

Βαβυλωνίας. Και επιπλέον η πόλη ήταν πέρασμα<br />

προς το Malatiyah και τη Μικρά Ασία. Στην<br />

σημαίνουσα θέση της Χαρράν, αναφέρθηκε και ο<br />

ΠλίνιοςοΠρεσβύτερος.<br />

ΧΕΤΤΙΤΙΚΗΠΕΡΙΟΔΟΣ<br />

Η Χαρράν παραδόθηκε στις φλόγες από των στρατό<br />

των Χετταίων, κάτω από την ηγεσία του Piyashshili<br />

γιανακερδίσουντουςΜιτάννι.<br />

ΑΣΣΥΡΙΑΚΗΠΕΡΙΟΔΟΣ<br />

Επιγραφές ανάγουν την αρχή της πόλης στο 2000<br />

π.Χ. Ο βασιλιάς των Ασσυρίων, Ασσουρμπανιμπάλ,<br />

είχεεδώτηνπρωτεύουσάτου,κατάτηνπερίοδοτης<br />

βασιλείας του, τον 7 ο αιώνα π. Χ. Σημαντική πόλη<br />

και κατά την περίοδο αυτή, στο δρόμο προς την<br />

Δαμασκό,τηνΝινευήκαιτηνCarchemish.Κατάτον<br />

18 ο αιώνα π.Χ. ο βασιλιάς των Ασσυρίων Shamshi-<br />

Adad I (1813 – 1781) έκανε επιχειρήσεις για να<br />

διασφαλίσειτονδρόμοεμπορίουμέσωτηςΧαρράν.<br />

Τον 13 ο αιώνα π.Χ. ο βασιλιάς Adad-Nirari I<br />

κατέλαβε το κάστρο Kharani και έκανε δική του<br />

επαρχία την περιοχή. Συχνά αναφέρεται στις<br />

ασσυριακές επιγραφές από την εποχή του Tiglath-<br />

PileserI,γύρωστο1100π.Χ.μετοόνομαΗarrānu,<br />

που σημαίνει «δρόμος, μονοπάτι, ταξίδι». Ο<br />

τελευταίος βασιλιάς της Νέο-Βαβυλωνιακής<br />

περιόδου, Nabonidus, είχε καταγωγή από τη<br />

Χαρράν. Η λατρεία της περιοχής ήταν αφιερωμένη<br />

στονΘεότουφεγγαριού.<br />

ΠΕΡΣΙΚΗΠΕΡΙΟΔΟΣ<br />

ΣτηνσυνέχειςηΠερσικήΔυναστείατωνΑχεμενιδών<br />

από τον 6 ο αιώνα και μετά, ανέλαβε την πόλη<br />

Χαρράν. Έγινε μέλος της επαρχίας Αθούρα<br />

(περσικής λέξης για την Ασσυρία). Έμεινε στα χέρια<br />

τους ως το 331 π.Χ. όπου κατέλαβε την πόλη ο<br />

ΜέγαςΑλέξανδρος.<br />

ΠΕΡΙΟΔΟΣΤΩΝΣΕΛΕΥΚΙΔΩΝ<br />

Μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου, το 323 π.Χ., η<br />

πόλη είχε τους εξής κυβερνήτες: Περδίκας,<br />

Αντίγονος Μονόφθαλμος και Ευμένης αλλά πέρασε<br />

τελικά στην εξουσία των Σελευκιδών, με τον<br />

Σέλευκο 1 ο τον Νικάτωρ, ως επαρχία Osrhoene.<br />

Άνθισε για ενάμιση αιώνα και έγινε ανεξάρτητη με<br />

τη δυναστεία των Πάρθων της Περσίας που<br />

κατέλαβαντηνΒαβυλωνία.<br />

Κύριαγλώσσαήταντααραμαϊκάεκείνητηνεποχή.<br />

ΡΩΜΑΪΚΗΚΑΙΒΥΖΑΝΤΙΝΗΠΕΡΙΟΔΟΣ<br />

Γνωστή με το όνομα πλέον Carrhae. Ο ρωμαϊκός<br />

στρατός κάτω από την ηγεσία του Κράσσου το 53<br />

π.Χ.ηττήθηκεαπότουςΠάρθουςστηνπεριοχήαυτή<br />

καιοΚράσσοςσκοτώθηκε.Στις6Απριλίου217μ.Χ.,<br />

ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος<br />

Κρακάλλα, δολοφονήθηκε στην περιοχή καθ’ οδόν<br />

προςτονΝαότουθεούτουΦεγγαριού.Οθεόςαυτός<br />

ήτανσημαντικόςγιατουςΡωμαίους.<br />

Η πόλη παρέμεινε στα χέρια των Βυζαντινών ως το<br />

609 με 610 μ.Χ. όταν την κατέλαβε ο Πέρσης και<br />

επανήλθε στα χέρια των βυζαντινών επί<br />

αυτοκράτορος Ηρακλείου το 620. Το 640 την<br />

κατέλαβε ο μουσουλμάνος άραβας στρατηγός ′Iyāḍ<br />

b.Ghanm<br />

ΙΣΛΑΜΙΚΗΠΕΡΙΟΔΟΣ<br />

Αρχικά ήταν κάτω από την κυριαρχία της φυλής<br />

Diyar Mudar, κι έγινε χαλιφάτο την περίοδος της<br />

βασιλείας του χαλίφη Umayyad, Marwan II Harran.<br />

Οι κάτοικοι της Χαρράν πιέστηκαν να ασπαστούν<br />

μία θρησκεία, είτε τον εβραϊσμό, είτε τον<br />

Χριστιανισμό, είτε το Ισλάμ. Οι ειδωλολάτρες του<br />

Χαρράν προτίμησαν την προστασία του Ισλάμ. Οι<br />

Αραμαίοι και Ασσύριοι Χριστιανοί, παρέμειναν<br />

Χριστιανοί.<br />

ΕΠΟΧΗΤΩΝΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΩΝ<br />

Κατά τη διάρκεια των Σταυροφοριών, στις 7 Μαΐου<br />

1104,μιααποφασιστικήμάχηδιεξήχθηστηνκοιλάδα<br />

του ποταμού Balikh , γνωστή ως Μάχη της Χαρράν.<br />

Στα τέλη του 12 ου αιώνα η πόλη έγινε κατοικία των<br />

κούρδων πριγκίπων Ayyubid. Στο 1260 όμως η πόλη<br />

καταστράφηκεολοσχερώςκαιεγκαταλείφθηκεκατά<br />

τη διάρκεια των εισβολών των Μογγόλων της<br />

Συρίας.<br />

http://www.cemilturan.gr/2014/03/05/<br />

%CF%87%CE%B1%CF%81%CF%81%CE%AC%CE%BD-%CE%B7-<br />

%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1-<br />

%CF%80%CF%8C%CE%BB%CE%B7-%CF%83%CF%84%CE%BF-<br />

%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%85%CF%81%CE%BF%CE%B4%C<br />

F%81%CF%8C%CE%BC%CE%B9-%CF%84/<br />

ΤζεμίλΤουράν

ΤαθολωτάσπίτιατηςΧαρράν(Kumbet)πουμοιάζουνμεκυψέλη,αμετάβληταστοσχεδιασμόγια3.000χρόνια-ΣήμεραΜουσεία

Μίααπότις12πύλεςτηςπόλης

ΤαερείπιατουΠανεπιστημίουτηςΧαρράν,800μ.Χ.

Οπύργοςπουπιστεύεταιότιχρησιμοποιήθηκεως<br />

παρατηρητήριογιατοΠανεπιστήμιο(800π.Χ.)

ΤοΚάστροτωνΕλλήνων

ΤοΚάστροτωνΕλλήνωνστονΕυφράτη

ΤοΧαλφέτι,κατάτοήμισυβυθισμένοστανεράτουΕυφράτη

ΟποταμόςΕυφράτης

ΤοβυζαντινόκάστροRavanda,του11ουαιώνα

TO ΙΕΡΟΘΕΣΙΟ ΤΟΥ ΑΝΤΙΟΧΟΥ Α΄<br />

ΣΤΟΟΡΟΣΝΕΜΡΟΥΤ<br />

Ο Αντίοχος Α΄ Θεός Δίκαιος Επιφανής<br />

Φιλορωμαίος Φιλέλλην (86 - 38 π.Χ.) από τη<br />

Δυναστεία των Οροντιδών ήταν ο τρίτος βασιλιάς<br />

της Κομμαγηνής (70-38 π.Χ.), περιοχής στα δυτικά<br />

της Αρμενίας. Τα ερείπια του τύμβου-ιερού του<br />

στην κορυφή τού όρους Νεμρούτ έχουν γλυπτά και<br />

ανάγλυφα. Ένα δείχνει τον Αντίοχο Α΄ σε χειραψία<br />

με τον Ηρακλή, το πρώτο ανάγλυφο με χειραψία. Ο<br />

χώρος ορίστηκε από το 1987 ως Παγκόσμιας<br />

ΚληρονομιάςαπότηνUNESCO.<br />

Ήταν το μόνο τέκνο τού Μιθριδάτη Α΄ Καλλινίκου<br />

και της Λαοδίκης Ζ΄ Θεάς, Πιθανόν συνδέεται με<br />

τους βασιλείς της Παρθίας·επειδή ο πρόγονός του<br />

Ορόντης Α΄ νυμφεύτηκε τη Ροδογούνη, κόρη τού<br />

ΑρταξέρξηΒ΄,είναιαπόγονοςτούΔαρείουΑ΄.<br />

Πιο σίγουρες είναι οι δυναστικές συνδέσεις με<br />

τους Διαδόχους του Αλεξάνδρου Γ΄ τού<br />

Μεγάλου: η μητέρα του ήταν μία των<br />

Σελευκιδών,κόρητηςΚλεοπάτραςΤρύφαινας(που<br />

μάλλον ταυτίζεται με την Κλεοπάτρα ΣΤ΄ της<br />

Αιγύπτου) των Πτολεμαίων. Οι γονείς τού Αντιόχου<br />

Α΄ παντρεύτηκαν ως μέρος συμμαχίας ειρήνης<br />

μεταξύ των βασιλείων τους. Δεν γνωρίζουμε πολλά<br />

για τη νεανική του ζωή, εκτός από το ότι ήταν<br />

φιλέλληνας.<br />

Όταν η Ρωμαϊκή Δημοκρατία άρχισε να προσαρτά<br />

εδάφη της Μ. Ασίας, ο Αντίοχος Α΄ με διπλωματία<br />

κράτησε την Κομμαγηνή ανεξάρτητη από τους<br />

Ρωμαίους.Αρχικάαναφέρεταιστιςαρχαίεςπηγέςτο<br />

69 π.Χ. όταν. Λ. Λούκουλλος εκστράτευσε εναντίον<br />

τούΤιγράνητούΜεγάλουτηςΑρμενίας.ΟΑντίοχος<br />

Α΄έκανεσυνθήκηειρήνηςμετονστρατηγόΠομπήιο<br />

το 64, όταν αυτός εισέβαλε επιτυχώς στη Συρία, και<br />

έγιναν σύμμαχοι. Από τη βασιλεία του και μετά οι<br />

μονάρχες της Κομμαγηνής αποδείχθηκαν οι πιο<br />

πιστοίσύμμαχοιτωνΡωμαίων.<br />

OTYMBOΣ/ΙΕΡΟΘΕΣΙΟ<br />

Ο Αντίοχος Α΄ είναι διάσημος για το εντυπωσιακό<br />

ιεροθέσιο στο όρος Νεμρούτ. Όταν στέφθηκε<br />

βασιλιάς, έφτιαξε μία βασιλική λατρεία για τον ίδιο<br />

καιετοίμασεναεύχονταισεαυτόνμετάτοτέλοςτου.<br />

Εμπνεύστηκε σε αυτό από την ελληνική μορφή τού<br />

Ζωροαστρισμού. Ο Αντίοχος Α΄ άφησε πολλές<br />

ελληνικές επιγραφές, που αποκαλύπτουν πολλά<br />

στοιχεία της θρησκείας του και εξηγούν τον σκοπό<br />

της πράξης του. Σε μία επιγραφή ο βασιλιάς ορίζει ο<br />

τύμβος του να κτιστεί σε υψηλό και ιερό μέρος,<br />

μακριάαπότονκόσμοκαιπλησίοντωνθεών,μεταξύ<br />

των οποίων θα καταριθμείτο. Ήθελε το σώμα του να<br />

διατηρηθεί στην αιωνιότητα. Οι θεοί στους<br />

οποίους ευχόταν ήταν ένας συγκρητισμός<br />

Ελληνικών, Αρμενικών και Ιρανικών θεών, όπως<br />

ο Ηρακλής-Βαχάγκαν, ο Ζεύς-Αραμάσδ ή<br />

Ορομάσδης (που σχετίζεται με τον Ιρανικό θεό<br />

Αχούρα Μάζδα), η Τύχη και ο Απόλλων-Μίθρας. Τα<br />

μνημειώδη γλυπτά στην τοποθεσία, δείχνουν<br />

Περσικές και Ελληνικές εικονογραφικές επιρροές:<br />

Περσικά είναι τα ενδύματα, τα καλύμματα κεφαλής<br />

και οι κολοσσιαίες διαστάσεις των μορφών, ενώ η<br />

απόδοση των φυσικών χαρακτηριστικών τους<br />

προέρχεταιαπότονΕλληνικόκαλλιτεχνικόρυθμό.Ο<br />

σύμπλεγμα τού τύμβου του κατασκευάστηκε με<br />

τρόπο,ώστεναμπορούνναγίνουνεκείθρησκευτικές<br />

εορτές.<br />

Οτύμβοςτουξεχάστηκεγιααιώνεςωςτο1883,όταν<br />

τον ανέσκαψαν Γερμανοί αρχαιολόγοι. Κατά τις<br />

επιγραφές που βρέθηκαν, ο Αντίοχος Α΄ ήταν<br />

ευσεβής και γενναιόδωρος. Τα ερείπια τού<br />

ανακτόρου του βρέθηκαν στην πόλη Αρσέμεια.<br />

Το ανάκτορο καλείται τώρα παλαιό κάστρο. Στην<br />

Αρσέμεια ο Αντίοχος άφησε πολλές επιγραφές στα<br />

Ελληνικάγιατοπρόγραμμαδημοσίωνέργωντουκαι<br />

πώςδόξασετηνπόλη.

ΤοΙερoθέσιοτουΑντίοχουΑ΄<br />

Δυτικήπλευρά

ΗΚεφαλήτουΑπόλλωνα/Μίθρα&τουΑετούφρουρού

ΟΑΝΤΙΟΧΟΣΑ΄& ΘΕΑ<strong>ΚΟΜΜΑΓΗΝΗ</strong>/ΤΥΧΗ

ΗΚεφαλήτουΑντίοχουΑ΄<br />

ΗΚεφαλήτηςθεάςΚομμαγηνής-Τύχης

ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΠΛΕΥΡΑ

ΗΚεφαλήτουΑπόλλωνα/Μίθρα<br />

ΑνατολικήΠλευρά

ΤοΙερoθέσιοτουΑντίοχουΑ΄<br />

Δυτικήπλευρά

ΗκεφαλήτουΗρακλή/Άρη<br />

ΗκεφαλήτουΑετούφρουρού

Στήλεςαποψαμμίτη

ΛΕΟΝΤΑΣΦΡΟΥΡΟΣ

ΗκεφαλήτουΑετούφρουρού<br />

ΗκεφαλήτουΛέονταφρουρού

Λέονταςφρουρός,ΔυτικόΠλάτωμα

ΤαερείπιατωνΘερινώνΑνακτόρων<br />

τουΑντίοχουΑ΄

ΧειραψίαΗρακλή&ΑντίοχουΑ΄

ΕγχάρακτεςελληνικέςεπιγραφέςμεταεπιτεύγματατουΑντίοχουΑ΄

ΡωμαικήγέφυραKahtaCendere,χτισμένηπάνωσεπαλαιότερητουΜεγάλουΑλεξάνδρου

ΤύμβοςΚαρακούς–ΓιαταμέλητηςβασιλικήςοικογένειαςτουΑντίοχουΑ΄

<strong>ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ</strong>,<strong>ΚΙΛΙΚΙΑ</strong>,<strong>ΚΟΜΜΑΓΗΝΗ</strong><br />

ΔΗΜΗΤΡΑ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ<br />

Ιούνιος2020

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!