Part 1: Introduction, first and second language acquisition ...
Part 1: Introduction, first and second language acquisition ...
Part 1: Introduction, first and second language acquisition ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Transcríbhinn: Podchraoladh – Sealbhú teanga<br />
Agus ar ndóigh, má thuigeann siad gur chuid den fhorbairt 88 agus gur<br />
chuid den sealbhú teanga é an bheotheanga sin a chlos agus a úsáid sa<br />
timpeallacht teanga b’fhéidir go gcabhródh sé sin leo ó thaobh<br />
spreagadh 89 agus mar sin de.<br />
Tá sé an-tábhachtach chomh maith go mbeifeá féin, mar mhúinteoir, ar<br />
do chompord 90 leis an teanga agus go mbainfí úsáid aisti mar<br />
bheotheanga chumarsáide 91 sa seomra ranga, agus ar ndóigh chomh<br />
minic agus is féidir lasmuigh de. Ba dheas liom go gcífeadh múinteoirí<br />
b’fhéidir, agus foghlaimeoirí, go mbaineann an teanga, ní hamháin leis an<br />
seomra ranga, ach leis an ngnáthshaol laethúil 92 lasmuigh den seomra<br />
ranga, agus arís tá an fheasacht teanga an-tábhachtach chuige sin.<br />
Féadann tú a rá leo Tá mise dátheangach 93 , tá dá theanga agam,<br />
Béarla-Gaeilge. Agus ansin dá mbeadh daoine eile, b’fhéidir, sa rang a<br />
mbeadh dá theanga acu chomh maith, Polainnis-Béarla nó rud éigin mar<br />
sin, d’fhéadfá é sin a úsáid le cur ar a súile dóibh gur rud iontach é seo,<br />
an dátheangachas 94 .<br />
26:47 Agus ag caint ansin ar an dátheangachas, agus ar an ionchur teanga nó<br />
Marie <strong>language</strong> input, ar cheart mar sin go mbeadh páistí ag éisteacht le<br />
cainteoirí dúchas 95 ?<br />
26:58 Ba cheart. Ba cheart go gcloisfidís raon leathan 96 de chainteoirí dúchais<br />
Muiris agus cainteoirí dara teanga. Ar ndóigh bheadh sé deacair, go háirithe<br />
nuair a thagann sé go canúintí 97 , b’fhéidir, nach mbeadh fiú cur amach<br />
iomlán ag múinteoirí orthu go minic, ach mar sin féin, leis na difríochtaí<br />
sin canúna 98 , na difríochtaí sin foghraíochta 99 : a mhíniú dóibh agus a<br />
rá Bíonn sé seo i ngach aon teanga. Tarlaíonn sé sin leis an mBéarla fiú,<br />
dá rachfá maidin amárach chuig Sasana, tá áiteanna ansin b’fhéidir nach<br />
dtuigfeá an cineál Béarla atá iontu go tapaidh.<br />
Ach mar sin féin tá sé an-tábhachtach go dtuigfeadh siad go bhfuil a<br />
leithéid de rud agus cainteoir dúchais ann, agus go bhfuil cainteoirí<br />
dúchais óg agus aosta [ann], agus fiú dá mbeadh cartúin, ar TG4 agus<br />
mar sin, gur féidir cuid díobh sin a úsáid fiú (cuid de na carachtair a<br />
bheadh ansin sna cartúin ar cainteoirí dúchas iad sin) chun aird na<br />
bhfoghlaimeoirí 100 a tharraingt air sin. B’fhéidir nach dtuigfidís, ach de<br />
réir a chéile 101 … ní sheachnóinn in aon chor an cainteoir dúchais cé go<br />
bhfuil dúshlán ag baint leis – ní sheachnóinn 102 é san ionchur teanga<br />
sin.<br />
27:59 Agus luaigh tú canúintí agus b’fhéidir sa Bhéarla go mbíonn canúintí ann<br />
Marie freisin cé nach smaoinímid air sin, an bhfuil aon chomhairle 103 agat do<br />
mhúinteoirí maidir le canúintí agus conas déileáil leo siúd?<br />
28:11 Arís ceist mhaith. An phríomhchomhairle 104 , is dóigh liom, a chuirfinn ar<br />
Muiris mhúinteoirí ná bheith chomh nádúrtha agus is féidir. Mar cuimhnigh gur<br />
chuig cumarsáid 105 í an teanga tar éis an tsaoil 106 . Agus is iomaí cineál<br />
cainteora atá ann. Dá mbeifeá ag obair i scoil Ghaeltachta, ar ndóigh,<br />
bheadh an-bhéim ar an gcanúint logánta 107 nó áitiúil. Ach mar a dúirt,<br />
b’fhiú cur ar a súile 108 d’fhoghlaimeoirí go bhfuil foghraíocht 109 ar leith<br />
ag baint leis an nGaeilge sa tslí chéanna ina bhfuil foghraíocht ag baint<br />
leis an bPolainnis nó ag Araibis nó an Fhraincis. Ach an príomhrud ná<br />
bheith chomh nádúrtha, chomh cumarsáideach agus is féidir sa treo is go<br />
dtuigfidís gur seo teanga chumarsáideach, agus bheith chomh nádúrtha<br />
agus is féidir laistigh de sin.<br />
88 of development<br />
89 motivation<br />
90 comfortable<br />
91 living means of<br />
communication<br />
92 with everyday life<br />
93 bilingual<br />
94 bilingualism<br />
95 native speakers<br />
96 wide range<br />
97 dialects<br />
98 those dialectical<br />
differences<br />
99 those phonetic<br />
differences<br />
100 the learners<br />
attention<br />
101 by degrees<br />
102 I wouldn’t avoid<br />
103 any advice<br />
104 the main advice<br />
105 communication<br />
106 in the end of the<br />
day<br />
107 local<br />
108 to make (learners)<br />
aware of<br />
109 phonetics