EKSPERTYZA WSTĘPNA - Ceestahc

Ekspertyza wstępna „Diagnostyka zmian nowotworowych narządu rodnego” Wersja 0.9 Strona 40/239
waniem klinicznego i jest przeciwwskazaniem do radioterapii, która moŜe doprowadzić do
szybkiego powstania przetoki pęcherzowo-pochwowej.
9. Rektoskopia lub kolonoskopia – to badania diagnostyczne dolnego odcinka przewodu pokarmowego.
Stosowane w ginekologii onkologicznej w celu określenia nacieku nowotworowego na
narządy sąsiednie, w tym przypadku jelito grube.
10. Tomografia komputerowa (TK) - pozwala na zobrazowanie przestrzeni zaotrzewnowej i ocenę
narządów, jest pomocna w rozpoznawaniu zmian złośliwych o średnicy ok. 1 cm. Badanie jest
przydatne w celu ustalenia zaawansowania i kwalifikacji do zabiegu chirurgicznego oraz przy
ocenie wznowy choroby po przebytej radioterapii lub chemioterapii.
11. Rezonans magnetyczny (MR) - jest nieinwazyjną metodą pozwalającą uzyskać przekroje wybranych
okolic ciała, bez naraŜania na działanie promieniowania jonizującego. MR przewyŜsza
TK lepszą rozdzielczością.
12. Scyntygrafia - badanie przy wykorzystaniu izotopów radioaktywnych. Wśród chorych na nowotwory
złośliwe narządu rodnego jest ono wykorzystywane w przypadkach podejrzenia przerzutów
do kości. NaleŜy pamiętać, iŜ jest to badanie niespecyficzne i ogniska podejrzane w scyntygrafii
naleŜy potwierdzić obrazami rentgenowskimi. Zmiany wykryte w scyntygrafii mogą szereg
tygodni wyprzedzać zmiany w konwencjonalnych badaniach radiograficznych. [70, 72]
13. Markery nowotworowe – wśród kilkunastu typów markerów nowotworowych stosowanych
w diagnostyce pierwotnej i wtórnej wykrywa się: antygen raka płaskonabłonkowego (SCC-Ag),
CA-125, CEA oraz w ograniczonym zakresie cytokeratyny, TPA i TP.
• SCC-Ag – marker charakteryzujący się prawdopodobnie stosunkowo wysoką czułością
i dostateczną swoistością diagnostyczną w wykrywaniu raka płaskonabłonkowego szyjki
macicy; przydatny jest przy kontroli stanu po leczeniu pierwotnym w celu wykrywania
wznów nowotworowych lub przerzutów odległych, [73]
• CA 125 – podwyŜszone stęŜenie tego markera odnotowuje się u 1/5 chorych na raka szyjki
macicy, szczególnie gluczolakoraka. Marker ten ma wartość prognostyczną istotną dla
oceny całkowitej przeŜywalności chorych, [74]
• CEA – ekspresję wykazano u 60-70% chorych, w tym u 36% pacjentów z gruczolakorakiem
i 70% pacjentów z rakiem płaskonabłonkowym. Nie obserwowano związku
między częstością ekspresji CEA, a stopniem zaawansowania choroby. UwaŜa się, Ŝe poziom
CEA w surowicy rośnie wraz ze stopniem zaawansowania choroby. Generalnie uwa-
Ŝa się, Ŝe marker ten samodzielnie ma niską czułość i swoistość diagnostyczną i moŜe być
ewentualnie stosowany łącznie z markerami o wyŜszej swoistości diagnostycznej w monitorowaniu
przebiegu choroby. [75]
4.4. Diagnostyka i objawy kliniczne raka trzonu macicy
4.4.1. Zmiany przedinwazyjne endometrium
W czasie diagnostyki zmian w macicy naleŜy zwrócić uwagę na rozrost śluzówki macicy, który predysponuje
do rozwoju raka endometrium. Rozrost gruczołów i podścieliska jest reakcją na działanie
estrogenów. W rozroście błony śluzowej macicy dochodzi do zaniku granicy pomiędzy podstawną, a
czynnościową warstwą śluzówki. Następnie powstają zaburzenia rozłoŜenia cew gruczołowych i zaburzenia
w ich kształcie oraz wielkości, co prowadzi do zmian przedinwazyjnych - hiperplazji.
1. Hiperplazja endometrium [76]:
• hiperplazja prosta typu simplex – w 1% przypadków na jej podłoŜu w ciągu 15 lat dochodzi
do rozwoju nowotworu [77],
• hiperplazja złoŜona typu complex – przerost gruczolakowaty; u ok. 3% pacjentów obserwuje
się w ciągu 13 lat rozwój raka endometrium,
www.ceestahc.org