Сарыарқа самалы, 16 қазан, сенбі

Екпе алу - елдің амандығы
SARYARQA
Павлодар облыстық газеті
1929 жылғы 15 ақпаннан шығады
SAMALY
16 қазан, сенбі
2021 жыл
№119 (15737)
ssamaly29@gmail.com
www.saryarka-samaly.kz
facebook.com/saryarka15
@saryarqa_samaly
ЖИЫН-ТЕРІМ
Мол өнім түседі
Биыл павлодарлық диқандар рекордтарға өзгеріс енгізбекші.
Аймағымызда соңғы 30 жылда алғаш рет 1 миллион тоннадан
астам дәнді дақылдар қамбаға түседі деп күтілуде. Биыл 600 мың
тонна картоп жиналып, тағы бір рекорд орнатылғанын ескерсек,
өңірдің егін шаруашылығы саласының дамуын оң бағалауға
негіз бар.
Замана:
«АНА КӨРГЕН ТОН ПІШЕР...»
Суретті түсірген – Валерий Бугаев.
Жалғасы 2-бетте
Қазақы тәрбиенің қайнар көзі – ақсақалдың батасы мен ақжаулықты әженің ақылында.
Бұрын ел ағаларының бір ауыз өсиеті бір рулы елді тура жолға салған. Ал ауыл жастары
мен қыз-келіншектері ақ самайлы ананың ақ кимешегіне қарап бой түзеген. Міне, сондай
ұлағатты аналардың жалғасы әлі де бар.
Толығырақ 8-бетте
COVID-19
Ревакцинация
өткізіледі
Денсаулық сақтау министрлігі
Қазақстан халқын иммундау
жөніндегі консультативтік
комиссиямен бірлесіп,
азаматтарды коронавирусқа
қарсы ревакцинациялау ережелерін
әзірледі.
Бұл туралы Денсаулық сақтау министрі
Алексей Цой Facebook-тегі парақшасында
айтты.
КВИ-ға қарсы вакциналаудың толық
курсы аяқталғаннан кейін 6-9 айдан кейін
қосымша дозаны енгізу ұсынылып отыр.
Бұған дейінгі алынған вакцина адамға
ревакцинациялау кезінде салынбайды.
Атап айтқанда:
– векторлық (Спутник) вакциналармен
егілген адамдар 9 айдан кейін
инактивацияланған (Sinopharm, CoronaVac,
Hayat-Vax, QazCovid-in) немесе м-РНҚ
вакцинасымен (Pfizer)
– белсенділігі жойылған вакциналарын
(Sinopharm, CoronaVac, Hayat-Vax,
QazCovid-in) қабылдаған азаматтар
векторлық (Спутник) немесе м-РНҚ
вакцинасымен (Pfizer) 6 айдан кейін;
– М-РНК вакцинасымен (Pfizer) вакциналанғандар
6 айдан кейін инактивацияланған
(Sinopharm, CoronaVac,
Hayat-Vax, QazCovid-in) немесе векторлық
(Спутник) вакцинамен ревакцинацияланады.
Ал вакциналау курсынан кейін КВИ-мен
ауырған адамдар сауыққаннан кейін
үш айдан соң соң ревакцинациядан
өтуі керек.
Осылайша, ревакцинацияның басталуы
осы жылдың қараша айының үшінші
онкүндігіне белгіленіп отыр.
Ревакцинациялауға жататындар: тәуекел
топтары (медициналық қызметкерлер,
педагогтар, МӘМ және жабық мекемелердің
персоналы мен контингенті, күш
құрылымдарының қызметкерлері), 60 жастан
асқан адамдар, өздігінен зерттеуден
өткен және КВИ-ға қарсы антиденелерге
теріс тест нәтижесі бар адамдар.
Ревакцинация үшін вакцинаның бір
дозасы қолданылады.
Әзірлеген -
Мұрат ҚАПАНҰЛЫ.

2 16 қазан, сенбі, 2021 жыл АҚПАРАТ
SARYARQA SAMALY
ҚАУІПСІЗДІК
Облыстағы кейбір қалалар мен аудандарда
жол-көлік апаттары азаймай тұр.
Бұл ретте жылдамдықты өлшейтін
құралдардың, арнайы техникалардың
жетпеуі оқыс оқиғалардың орын алуына
әсер етпей қоймайды. Жаяу жүргіншілер
жолында да бағдаршамдар, жарық
шамдары аз.
Техникалар
аздық етеді
Басы 1-бетте
Мол өнім түседі
Оралхан ҚОЖАНОВ
Ғылымсыз
қиын
Әрине, еңбек – шаруаныкі.
Мемлекеттік бағдарламалардың игілігін
пайдалана білген шаруалар
кәсібін дөңгелетіп, сәйкесінше өңір
экономикасының алға жылжуына зор
үлес қосуда. Алдыгүні облыс әкімі
Әбілқайыр Сқақов Ертіс және Тереңкөл
аудандарындағы ауыл шаруашылығы
тауарын өндірушілерінің жұмысымен
танысып, оң нәтижелер үшін алғысын
білдірді.
Ертіс ауданындағы үздік шаруашылықтардың
бірі – «Три К». Шаруа
қожалық басшысы Оразалы Атимов
суармалы алқаптың көлемі 631,4 гектарға
жеткенін айтады. Биыл алқаптың 250,4
Аймақ басшысы Әбілқайыр Сқақовтың төрағалығымен
өткен құқық бұзушылықтың алдын алу жөніндегі
ведомствоаралық комиссияның отырысында өңірдегі
жолдар мен көшелерде апаттық жағдайлардың санын
азайту жолдары талқыланды.
Облыстық полиция департаменті бастығының
бірінші орынбасары Жасқайрат Қайыровтың айтуынша,
2015 жылы аймақта 1021 жол-көлік оқиғасы орын алса,
өткен жылы 705 апат тіркелді. Жол-көлік оқиғаларының
жалпы саны азайғанмен, кейбір аудан-қалаларда жазатайым
оқиғалардың саны артуда. Мәселен, Екібастұз
қаласында былтыр 94 апат болса, биыл 109 жол-көлік
оқиғасы тіркелді. Ақсу қаласында жол апаттарының
саны 9-дан 14-ке дейін өсті.
- Жол-көлік оқиғаларының негізгі себептерінің
бірі - жылдамдықты шамадан тыс асыру бойынша
124 дерек тіркелді. Бұл оқиғалардың жалпы санының
27,5 пайызын құрайды. Елді мекендерде алып жүруге
болатын радиолокаторларды қолдануға тыйым
салынғандықтан, автоматты режимде жұмыс істейтін
стационарлық жылдамдық өлшегіштерді орнату қажет.
Қазіргі уақытта Павлодар қаласындағы 37 стационарлық
жүйенің тек 21-і жұмыс істеп тұр. Облыс орталығында
олардың санын көбейтіп, бұл жүйелерді Екібастұз бен
Ақсуда орнату керек, - деді Ж.Қайыров.
Жаяу жүргіншілер жолына қатысты да мәселе
бар. Сараптамалық жұмыстар нәтижесі өңірдегі 970
өтпе жолдың тек 49-ы бағдаршаммен, 20-сы жарық
шамдарымен, 75-і стробоскоптармен жабдықталғанын
көрсетті. Жыл басынан бері қозғалысы реттелмейтін
жаяу жүргіншілер өткелдерінде 50 жол-көлік оқиғасы
орын алып, бір адам қаза тапты және 87 тұрғын
түрлі жарақат алды. Бұған дейін тәртіп сақшылары
Павлодар қаласындағы 12 қауіпті жол учаскесіне және
Екібастұздың осыған ұқсас бес жеріне бағдаршам орнатуды
ұсынған болатын. Аталған қалалар басшылығы жол
қиылыстарын жобалау басталғанын айтып, жұмыстарды
келесі жылы аяқтауға уәде берді.
- Алдымен қолданыстағы бюджетке қарай облыс
орталығында қауіпсіз инфрақұрылым құру қажет. Жалпы,
әр әкімдік полиция бөлімдерімен бірлесіп, көлік және
жаяу жүргіншілер инфрақұрылымын дамыту жоспарларын
осы жылдың соңына дейін және келесі жылға
дейін бекіту керек, - деді Ә.Сқақов.
Жиын барысында қыс кезінде қала сыртындағы
жолдарды күтіп ұстау мәселесі де қаралды. Полиция
департаментінің ақпараты бойынша өткен қыста облыс
аумағындағы республикалық маңызы бар жолдарда
71 апат орын алған. Бірақ жолдарды күтіп ұстауға
жауапты мекемелер бұдан сабақ алмағанға ұқсайды.
Олар биыл да жолдарды күтіп ұстауға қажет инертті
заттарды, жанар-жағармайды қажетті көлемде алмаған.
- 93 арнайы техниканың 24-і жөндеуді қажет
етеді. Біздің облыстың аумағында 1,6 мың шақырымнан
астам республикалық жолды күтіп ұстау үшін
55 арнайы автокөлік қажет. Алайда іс жүзінде мұндай
техниканың тек 36 бірлігі бар. Оның өзінде жетеуі
жұмыс істемейді, - деді Ж.Қайыров.
Аймақ басшысы тәртіп сақшыларына жол қызметтерінің
дайындығын ұдайы бақылауды және жолдарды
қар басып, қозғалыс тоқтаған жағдайда қолайсыздық
тудырған мердігерлер туралы тұрғындарға хабарлауды
тапсырды.
Облыс әкімінің баспасөз қызметі.
гектарына жүгері, 381 гектарына күнбағыс
отырғызылыпты. Жақын күндері майлы
дақылдарды жинауға кіріспек. Қазірдің
өзінде жай алқаппен салыстырғанда
4 есе артық өнім алуға болатынын
болжап отыр.
- Жай алқапта өскен жүгерінің
1 гектарынан 153 мың теңге пайда
табуға болса, суармалы алқапта 470
мың теңге табыс түседі. Айырмашылық
жер мен көктей. Биыл 400 гектарға
зығыр ектік. Әр гектардан шамамен
1 тонна өнім жиналады. Нарықтағы
бағасы – 320-340 мың теңге (1 тоннасы).
Майлы дақылдарды өсірудің машақаты
көп болғанымен, бағасы қымбат. Табыс
табудың бірден-бір жолы – осы. Соңғы
5 жылда техника паркін толығымен
жаңарттым. Майлы дақылдар дұрыс
кептірілуі керек. Бұл ретте, 2 кептіргіш
қондырғысын іске қостым. Бүгінде
сыйымдылығы 1 мың тоннаны құрайтын
көкөніс қоймасын қайта жаңғырту
жұмыстары жүргізілуде. Бұдан бөлек,
2 мың гектар суармалы алқапты іске
қосуға жобалық-сметалық құжаттар
әзірленуде. Жалпы, баптап күте білсең,
әр жердің берекесі бар. Мәселен, биыл
маусым айында тұрғындарға да, төрт
түлікке де пайдасы жоқ деген азғантай
ғана жайылым жерден 350 миллион
теңгенің өнімін алдық. Ертіс өзені
дәл жанымызда ағып тұр. Оны тиімді
пайдаланып, суармалы алқапты дамыту
жоспарда бар, - дейді О.Атимов.
Суармалы алқапты іске қосуға
«Оразбаев» шаруашылығы да ниетті.
Бүгінде мұнда 280 гектар жерді суландыру
үшін 3,2 км су құбыры төселіп,
5,2 шақырым электр желілері тартылған.
Жыл соңына дейін сорғы станциясы
пайда болып, келесі жылдың көктемінде
жоба сәтті жүзеге асады деп күтілуде.
Сөйтіп, мал азығы сапасын жақсартып,
620 басқа арналған тауарлы сүт
фермасын іске қосу жоспарда бар.
Бұдан кейін аймақ басшысы жергілікті
ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілері
басшыларымен кездесті. Диқандар
суармалы алқапты дамытуға қолдау
көрсетуді сұрады. Әбілқайыр Сқақов
әр ауданда суармалы алқапты қосудың
картасы әзірленіп, бұл іске ғылыми
тұрғыдан қарау керектігін айтты.
- Аймағымызда Ертіс өзенінің суын
9 аудан кәдеге жарата алады. Яғни,
суармалы алқапты дамытуға мүмкіндік
мол. Өзеннен шалғай орналасқан
шаруашылықтарға жасанды су арнасын
іске қосқан тиімді шығар. Сол себепті, әр
жобаны жіті зерттеп, ғылыми негіздерге
сүйенген абзал. Суармалы алқапты
дамыту бір бөлек, бізде қайта өңдеу
саласы ақсап тұрғаны жасырын емес.
Қазір әлемдік тәжірибеге сүйенсек,
ауыл шаруашылығы саласының дамуы
қайта өңдеу бағытындағы жұмыстарымен
өлшенеді. Шаруаларды қолдау жалғаса
береді. Десе де, алдағы уақытта қайта
өңдеу бағытында еңбектеніп жүргендерге
басымдық берілетінін естен шығармаған
жөн, - деді облыс әкімі.
Жем-шөпке
субсидия бар
Тереңкөлдік шаруалар да жиын-терім
жұмыстарын ойдағыдай аяқтауға жақын.
Майлы дақылдарды жинау кезек күтіп
тұр. Айтпақшы, еліміздегі қарақұмық
алқабының 54 проценті Павлодар облысына
тиесілі. Биыл павлодарлықтар
орташа есеппен гектарынан 8,1 центнер
өнім жинағанның өзінде 43 мың
тонна қарақұмыққа қарық болады деп
күтілуде. Оны өсірумен «Құндыз» шаруа
қожалығының басшысы Игорь Щербак
мықтап айналысуда.
- Қарақұмықтың «Девятка» сортын
егеміз. Қайта өңдеумен айналысатын
кәсіпкерлер қуана-қуана талап алады.
Биыл аталған дақыл 1,2 мың гектарға
тамыр тартты. Шауып та үлгердік.
Кепкенше егіс алқабында жатады. Әр
гектарынан 8-10 центнер өнім береді
деп болжап отырмыз, - дейді И.Щербак.
Аталған шаруашылықтың картоп
сақтау қоймасында болған Әбілқайыр
Сқақов «екінші нанның» сапалы екеніне
көз жеткізді. Мұнда әрқайсысының
сыйымдылығы 2 мың тонналық заманауи
қондырғылармен жабдықталған
4 қойма бар екен.
Тереңкөлдік шаруашылықтармен
кездескен аймақ басшысы өсімдік
шаруашылығымен қатар, мал шаруашылығын
дамытуды мықтап қолға алу
керектігін айтты. Ол үшін мемлекет тарапынан
барлық қолдау қарастырылған.
- Биыл шағын фермерліктер мен
шаруа қожалықтары алғаш рет мал
азығына субсидия алады. Жалпы
сомасы 500 млн теңгенің субсидиясына
мыңға жуық шаруашылық ие болады.
Оларға ірі қара малдың бір басы үшін
10 мың теңге, бір қой үшін 3 мың
теңге беріледі. Шаруалардың азыққа
жұмсайтын шығындары орташа есеппен
30 процентке төмендейді. Осылайша,
АӨК есебінен өңірлік экономиканы
әртараптандыру жөніндегі жоспарларымыз
жүйелі іске асуда. Екі жыл
ішінде агроөнеркәсіптік кешендегі жалпы
өнім көлемі 255 млрд теңгеден 350
млрд теңгеге дейін артты. Өсім барлық
бағыттар бойынша байқалады, - деді
Ә.Сқақов.
Облыс әкімінің орынбасары Мейрам
Өтешов суармалы алқапты дамыту
жұмыстары жалғасын табатынына
сендірді. Бүгінде өңірде оның көлемі
132 мың гектарды құраса, алдағы
5 жылда 225 мың гектарға жетеді
деп күтілуде.
Ертіс және Тереңкөл
аудандары.
Суреттерді түсірген -
Валерий Бугаев.

SARYARQA SAMALY
АЙНА 16 қазан, сенбі, 2021 жыл 3
«БОЛАШАҚ»
БІЛІМ
Махаббат ТӨЛЕБАЙ
Мамандықтар
тізімі кеңейді
Білім және ғылым министрлігі баспасөз қызметінің ақпараты бойынша
«Болашақ» бағдарламасына шетелдік тағылымдамадан өту үшін 18 мамандық
қосылды. Олардың ішінде 8-і қолданыстағы аралас мамандыққа болса, 10-ы
жаңа мамандықтар ретінде тізімге енді.
Қазіргі таңда «Биология,
молекулалық биология», «Ветеринария»,
«Компьютерлік лингвистика»,
«Ауыл шаруашылығы»,
«Құрылыс», «Жобалау», «Шахта
құрылысы», «Физика», «Байланыс
және ақпарат тарату жүйесі»,
«Радиотехнология», «Механика»,
«Статистика», «Есептеу технология»,
«Антропология», «Орман ресурстарын
қорғау», «Вакцинология»,
«Математика» мамандықтарының
өкілдері мемлекет есебінен әлемнің
жетекші елдерінің оқу орындары
мен ғылыми орталықтарында
білімін жетілдіруге мүмкіндігі
бар.
Сонымен қатар, аталмыш бағдарлама
үміткерлеріне қойылатын
талап пен іріктеу кезеңі 6-дан
3-ке дейін қысқартылды. Алғашқы
кезең – интеллектуалды, жеке және
іскерлік қабілетті, психологиялық
дайындықты анықтайтын кешенді
тест. Ал екінші кезеңде тәуелсіз
комиссияның сарапшыларымен
жеке сұхбат, үшінші кезеңде
шетелде кадрлар даярлау жөніндегі
республикалық комиссияның
отырысында бақ сынайды. Айта
кетерлігі, жаңа ережеге сәйкес
тілдік оқыту алынып тасталды.
Алайда, бұл ауылдан келген талапкерлер
үшін сақталып, ел аумағында
6 ай көлемінде ағылшын
тіліне дайындықтан өтеді.
Бүгінде «Болашақ» бағдарламасына
конкурсқа құжаттарды
қабылдау egov.kz мемлекеттік
қызметтер порталында 28 қазанға
дейін жалғасады.
«Тәуелсіздік ұланы»
анықталады
КОММУНАЛДЫҚ ШАРУАШЫЛЫҚ
Өңірлік жол картасына сәйкес, жыл соңына
дейін облыстағы 2,4 мыңнан астам көпқабатты
үй мүлік иелерінің бірлестігі мен қарапайым
серіктестіктерге көшуі керек.
Басқарудың
жаңа формасы
Бүгінде 400-ге жуық баспана
басқарудың жаңа формаларына
ауысты. Осы уақытқа дейін
басқару формасын ауыстыруы
тиіс 2457 үйдің 392-сі пәтер
иелері кооперативтерінен бас
тартты. Атап айтқанда, қазіргі
таңда Павлодар қаласында
16 МИБ пен 123 ҚС, Екібастұзда
42 МИБ пен 115 ҚС, Ақсуда
20 МИБ пен 76 ҚС бар.
- Павлодар қаласында реформаны
тиімді жүзеге асыру
мақсатында мүлік иелерінің
бірлестігін қолдау орталығы
құрылды. Мұнда МИБ-і тіркеу,
қажетті құжаттарды жинау,
бірлестік төрағаларына банк
шоттарын ашу, сервистік компаниялармен
келісімшарт жасау
бойынша кеңестер беріліп,
ережелер түсіндіріледі, - дейді
облыстық энергетика және тұрғын
үй-коммуналдық шаруашылық
басқармасының бөлім басшысы
Нұржан Әлдібаев.
Тұрғын үй реформасына байланысты
сауалдардың жауаптарын
109 бірыңғай байланыс
орталығына хабарласып, білуге де
болады. Тәулік бойы және демалыссыз
жұмыс істейтін орталық
қызметкерлері МИБ пен ҚС-ке
көшудің тәртібін таныстырады.
Облыстық энергетика
және ТҮКШ басқармасы.
Рекордтық
өнім
ЖИЫН -ТЕРІМ
Ертіс ауданында биыл астық түсімі жылдағыдан
жоғары. Гектарынан 13,8 центнер жиналуда.
Сондай-ақ, ауданда күнбағыс дәнін өңдейтін
цех салу жоспарда тұр.
Биыл аймағымызда алғаш рет өнер, білім, ғылым, спорт салаларында
жетістікке жеткен дарынды және әртүрлі ерлігімен көзге түскен батыл
оқушыларды ынталандыру мақсатында «Тәуелсіздік ұланы» байқауы
ұйымдастырылмақ. Яғни, Тәуелсіздік күніне орай жеңіске жеткен
300 оқушы осындай төсбелгімен марапатталып, 50 айлық есептік көрсеткіш
(145850 теңге) мөлшерінде біржолғы сыйақы алатын болады.
Тілеуберді САХАБА
Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар
қызметінде өткен
брифингте облыстық білім беру
басқармасының басшысы Дінислам
Болатханұлы хабарлады.
- Конкурсты қаржыландыру жергілікті
бюджет есебінен жүзеге
асырылады. «Тәуелсіздік ұланы»
сыйлығы 5 номинация бойынша
беріледі және әр номинацияның өз
квотасы бар. Мысалы, «Ғылымитехникалық
шығармашылық және
оқу–зерттеу қызметі», «Кәсіби
шеберлік» (техникалық және
кәсіптік білім беру ұйымдары
үшін), «Шығармашылық шеберлік»,
«Спорттық шеберлік», «Әлеуметтік
маңызы бар және қоғамдық
қызмет». Бүл байқауға облыстық,
республикалық және халықаралық
зияткерлік конкурстар мен олимпиадалардың
соңғы үш жылдағы
жеңімпаздары мен жүлдегерлері,
республикалық және халықаралық
спорттық және шығармашылық
жарыстардың жеңімпаздары қатыса
алады. Сонымен қатар, қоғамдық
маңызы бар батыл іс-әрекеттер
жасаған балаларға конкурстан
тыс сыйлық беріледі, - дейді
Дінислам Болатханұлы.
Облыстағы білім беру ұйымдарында
«Тәуелсіздік ұланы»
сыйлығын беру шарттары туралы
ақпарат берілуде. Қазір үміткерлердің
құжаттарын қабылдау жүріп жатыр.
Бүгінгі күні 1500-ден астам өтініш
қабылданған және бұл сан бұдан
да еселенуі мүмкін.
Конкурс 3 кезеңнен тұрады.
18 қазанда білім беру ұйымдары
арасында бірінші кезеңге
үміткерлерді іріктеу басталып,
23 қазанға дейін жалғасады.
Ал екінші кезең 1-6 қараша
аралығында жүргізіледі. Бұл
аудандық және қалалық деңгейде
болады. 2-кезеңде үміткерлерге
қосымша онлайн дауыс беруге
болады. Онда үміткерлер өзі
туралы ұзақтығы бір минуттан
аспайтын бейнеролик орналастырады.
Жинаған дауыстары 2-ші
кезеңнің қорытындысын шығару
кезінде ескерілетін болады. Үшінші
облыстық кезең (қорытынды) 2021
жылдың 15 қарашасында басталып,
3 желтоқсанда аяқталады. Аталған
конкурстың жауапты үйлестірушісі
«Ертіс дарыны» аймақтық ғылымиәдістемелік
орталығы болып табылады.
Барлық сұрақтар бойынша
651210 нөміріне хабарласуға болады.
Сонымен қатар, басқарма басшысы
оқушылардың жетістіктеріне
де тоқталды. Жалпы, Тәуелсіздіктің
30 жылы ішінде облыс мектептерінің
оқушылары әртүрлі деңгейдегі
8 830 марапатқа ие болған.
Оның 4 337-сі - қола, 2 767-сі -
күміс, 1 726-сы - алтын. Биылғы
жылдың өзінде қоржынымызға
245 медаль түскен. Оның 114-і -
қола, 81-і - күміс, 50-і - алтын.
- 20 жыл бойы облыстың
құрама командасы оқушылардың
республикалық олимпиадасының
қорытындысы бойынша үздік
олимпиадалық команда ретінде
танылуда. Биыл Қазақстан құрамасында
№8 лицей-мектебінің
оқушылары Антон Драганчук
пен Дінмұхамед Рахымжанов
физика пәнінен дүниежүзілік олимпиаданың
күміс медаліне ие болды.
Павлодар облысының жасөспірімдер
құрама командасы республик
а л ы қ м а ң ы з ы б а р қ а л а л а р м е н о б л ы с -
тар арасында бірінші орын алып,
үздік олимпиадалық жасөспірімдер
командасы атанды. Қазақстан алғаш
рет Австрияның Грац қаласында
«Веб-әзірлеу» құзыреті бойынша
«EuroSkills Graz 2021» чемпионатының
қола медалін иеленді. Мұны еншілеген
жерлесіміздің есімі – Дина
Афанасьева. Павлодар ақпараттық
технологиялар колледжінің түлегі.
Сонымен қатар, біздің Торайғыров
университеті колледжінің студенті
Александр Иванов пауэрлифтингтен
әлем чемпионы атанды, - деді
басқарма басшысы.
2021 жылы қосымша білім беру
ұйымдарының 187 тәрбиеленушісі
республикалық және халықаралық
шығармашылық іс-шараларда
жүлделі орындарға ие болды.
Олар - Екібастұздағы «Қайнар»
білім беру және бос уақытты қамту
кешенінің «Маска» үлгілі театр
студиясы, Катаев атындағы облыстық
Оқушылар сарайының
«Антарес» клубының тәрбиеленушілері.
Сонымен қатар, жыл сайын
25 мың мектеп оқушылары мен
колледж студенттерінің арасында
спорттық және әскери-патриоттық
бағыттағы 100-ден астам жарыс
өткізіледі. Облыс мектептерінде
205 домбыра кабинеті, оның ішінде
77 мамандандырылған кабинет
ашылды. Бүгінде 6811 баланы
қамтитын 270 домбыра үйірмесі
жұмыс істейді.
Алтынбек ЕЛЕМЕСҰЛЫ
Өңірлік коммуникациялар
қызметінде Ертіс ауданының
әлеуметтік-экономикалық дамуы
баяндалды. Аудан әкімі Аян
Бейсекин атқарылған жұмыстарды
тізбектеп берді.
Аян Уахитұлының сөзіне
сүйенсек, биыл Ертіс ауданында
егіннің өнімділік көрсеткіші жоғары.
Мұндай нәтиже соңғы 5-6 жылда
болмаған.
- Қазіргі күні 193,5 мың гектардан
немесе 91 пайыз алқапта
астық жиналды. Егер өткен жылы
дәнді дақылдардың жалпы түсімі
гектарынан 11,3 центнерді құраса,
биыл гектарынан 13,8 центнер
жиналды. Оңтайлы мерзімде
агротехникалық шара жүргізудің
нәтижесінде рекордтық өнімге
қол жеткізілді, - деді аудан әкімі.
Сонымен қатар, Аян Бейсекин
шикізаттардың басым бөлігі сыртқа
тасымалданып жатқандығын
атап өтті. Осы орайда аудан
әкімі шикізатты өзіміз өндеудің
маңыздылығына тоқталып, алдағы
уақытта ауданда күнбағыс майын
шығаратын цех салынатынын
мәлімдеді.
- Жергілікті тұрғындарды
жұмыспен қамту мақсатында
өңірімізде кішігірім күнбағыс
майын шығаратын цех салу
жоспарымызда бар. Онымен
қатар, ауданда жаңа ірі шаруа
қожалықтары мен астық сақтау
қоймалары бой көтеруде. Жем-шөп
алқаптары да ұлғайтылды, олар
24 мың гектардан астам жерді
алып жатыр. Аудандағы жалпы
егістік көлемі 270 мың гектардан
асты. Бүгінгі күні 130-дан астам
астық сақтау қоймалары бар,
онда 300 мың тоннадан астам
астық сақтауға болады. Бір тонна
бидайдың нарықтық бағасына
келсек, астық сапасына байланысты
110 мың теңгеден 122 мың
теңгеге дейін жетеді. «Азық-түлік
корпорациясы» ҰК» АҚ тоннасына
104-107 мың теңге бағасын
белгіледі, - деді ол.

4 16 қазан, сенбі, 2021 жыл ӘЛЕУМЕТ
SARYARQA SAMALY
Тіркеушіні қалай
танимыз?
1 қазанда халық санағының дәстүрлі форматы басталды.
Тіркеушілер үйлерді аралап, онлайн режимде сауалнамадан
өтпеген тұрғындардың мәліметтерін толтыруға
көшті. Оларды қолындағы сөмкесі, шарфы мен арнайы
куәлігінен тануға болады.
Бұл ретте тұрғындар
тарапынан «Санақ жүргізетін
мамандардың шарфы мен
сөмкесінде неге 2020 жыл
деп жазылған?» деген
сипаттағы сауалдар жиі
түсуде.
Әуелде жалпыұлттық
халық санағы 2020 жылы
өтуі тиіс еді. Алайда әлемді
жайлаған пандемияға
байланысты оны 2021
жылға шегеру туралы
шешім қабылданды. Ал
маңызды шараға дайындық
2018 жылдан басталған
болатын. Оның аясында
шараның әдістемесі әзірленіп,
бекітілді. Қажетті
электрондық жүйелер жетілдіріліп,
санаққа қажетті
құралдардың көлемі
(оның ішінде атрибутика)
анықталып, бөлінген бюджет
негізінде сатып алу шаралары
жүргізілді.
Қолданыстағы логотип
бедерленген көк түсті
шарфтар, куәліктер, жадынамалар
2020 жылы, яғни
санақты шегеру туралы
шешім шығарылғанға дейін
сатып алынды. Сондықтан
үйлерді аралайтын интервьюерлердің
атрибутикасын
қосымша шығын
шығармай, сатып алынған
түрін қолдану ұйғарылды.
Айта кетейік, пандемияға
байланысты шегерілген
халықаралық шаралар
символикасында да 2020
жыл деп жазылған еді.
Мәселен, биыл өткен
Токио жазғы олимпиадасы
«Tokyo-2020», футболдан
Еуропа біріншілігі «Euro-
2020» атауымен өтті.
Бұл ретте интервьюер
туралы мәліметті тексеру
мүмкіндігі бар екенін еске
саламыз. Куәлікте аумақтық
статистика департаменті
басшысының қолымен және
мөрімен расталған куәлікте
тіркеушінің фотосуреті,
толық аты-жөні болады.
Куәліктің жоғарғы жағында
тіркеу нөмірі көрсетіледі.
Бұл нөмірді sanaq.gov.kz
сайтында «Интервьюерді
іздеу» жолағына енгізуге
болады. Кейін сайтта
санақшының деректері
көрсетіледі. Сондай-ақ,
интервьюерге қатысты
мәліметті 1446 нөміріне
қоңырау шалу арқылы
тексеруге болады.
Ұлттық статистика
бюросының
Павлодар
облысы бойынша
департаменті.
ӨҢІР
Май ауданында «Ауыл – ел бесігі» мемлекеттік
бағдарламасы аясында инфрақұрылымдарды
жетілдіру қарқынды жүзеге асуда.
Көше жолдары
жөнделді
Жуырда осы мақсатта Кеңтүбек ауылының көшелері орташа
жөндеуден өтті. Бүгінде жалпы ұзындығы 3,8 шақырымды
құрайтын көше жолының жұмысы толықтай аяқталды.
Кеңтүбек ауылдық округі әкімі аппаратының бас маманы
Студент Хамидолланың айтуынша, ауыл ішіндегі жолдарды
қалыпқа келтіру үшін 94 млн қаражат бөлінген. Аталған
қаражатқа Ә.Молдағұлова, Ж.Қорабаев, Қ.Сәтбаев, Ы.Алтынсарин,
Бейбітшілік, Жеңіс, Совхоз көшелерінің жолына асфальт төселді.
Қазіргі уақытта «Асфальтобетон-ПВ» ЖШС мамандары
жөндеу жұмысын жоспарлы мерзімінен ерте аяқтады.
Бүгінде жол азабын тартқан ауыл тұрғындары мен көлік
жүргізушілер жаңа жолдың игілігін көріп отыр.
Махаббат ТӨЛЕБАЙ.
ЕРТЕҢ - ОРМАН ШАРУАШЫЛЫҒЫ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІНІҢ КҮНІ
Әр ағашты баптау – сауапты іс
Мемлекет басшысы өз Жолдауында елімізде орман шаруашылығын дамыту мақсатында
2 млрд қарағай отырғызуға тапсырма берген болатын. Оның 6 пайызы Павлодар облысы
аумағында тамыр тартпақ. Осы орайда, биыл сәуір айынан бастап орман көлемін арттыру
бойынша аймақтық жоспар жүзеге аса бастағаны белгілі. Маңызды шаруаны атқаруда
орман шаруашылығы қызметкерлерінің еңбегі ерен.
Оралхан ҚОЖАНОВ
Әңгімеміздің кейіпкері Бағдат Мұхамедьяров
Май ауданында орналасқан Көктөбе орман
шаруашылығында еңбек етеді. Аталған
шаруашылық Павлодар өңірлік орман
және жануарлар әлемін қорғау жөніндегі
мемлекеттік мекемеге қарайды.
- 2014 жылдан бастап орман шебері
ретінде жауапкершілігі мол істің басықасында
жүрмін. Көктөбе орман шаруашылығының
аумағы 8525 гектарды құрайды.
Мұнда 3 бөлімше жұмыс істейді. Біздің
бөлімшеден менен бөлек 4 қорықшы бар.
3525 гектар аумақтың жағдайына жауап
береміз. Яғни, өрттің алдын алып, ағашты
заңсыз кесу оқиғаларына тосқауыл қою –
басты міндетіміз.
Тәртіп сақшыларымен бірге рейдтік
шаралар ұйымдастырылады. Содан болар,
соңғы уақытта заңсыз ағаш кесу фактісі
мүлдем тіркелген жоқ. Бірақ, өрттен қауіп
көп. Орманға жақын орналасқан шабындықтар
отқа оранып, орманға қарай
лап қоятыны бар. Өкінішке қарай, өрт
оқиғалары көбіне адами факторлардың
салдарынан орын алып жатады. Бұл ретте,
тұрғындармен түсіндіру жұмыстары жүйелі
жүргізіліп тұрады, - дейді Б.Мұхамедьяров.
Аталған орман шаруашылығында қаратерек,
көктерек және үйеңкі өседі екен.
Орманның бір бөлігін Ертіс өзені қоршап тұр.
Яғни, мұнда шағын аралдар кездеседі. Бұл
ретте, қорықшылар қайықпен «қаруланған».
Иелігінде автокөлік және өзге де қажетті
құрылғылар бар. Бірақ, қару ұстауға рұқсат
жоқ.
- Жоспарға сай санитарлық ағаш кесу
жұмыстары да атқарылады. Ормандағы
тәртіпті бақылап жүргенде әлсіз ағаштарды
белгілеп аламыз. Жыл сайын шамамен
400-500 текше метр ағаш кесіледі. Оны
жергілікті тұрғындарға отын ретінде ұсынамыз.
1 текше метр ағаштың бағасы – 2 мың
теңге. Қаражаттың барлығы мемлекеттің
қазынасына түседі, - дейді әңгімеміздің
кейіпкері.
Бағдат ағаның зейнеткерлік ауылына
қадам басуына 1 жыл 2 ай уақыт қалыпты.
Мұны тегін айтып отырғанымыз жоқ. Орман
шаруашылықтарында еңбектеніп жүргендердің
дені – егде тартқан азаматтар.
Жалақының аздығынан жастар бұл жұмысқа
жоламайтын көрінеді.
- Қатарымызда жастар аз. Соңғы уақытта
1-2 жас жігіт жұмысқа араласты. Оның өзі
жергілікті ауылдың азаматтары. Әйтпесе,
сырттан ешкім келгісі жоқ. Баспана, жалақы
мәселесі алдан шығады. Зейнеткерлік
жасқа жақындаған сайын жылдап жинаған
тәжірибеңмен бөліскің-ақ келеді. Орман
шаруашылығында еңбек еткісі келетін
маманның есте сақтау қабілеті жоғары
болуы керек. Орманның картасын жатқа
білуің тиіс. Су тасығанда, өрт болғанда
тілсіз жаудың ортасында қалып қоймас үшін
орманның әр нүктесін назарда ұстаған жөн.
Бастысы – кез келген жұмысты жандандыру
үшін адал ниет болса жеткілікті, -
дейді орман шебері.
Бағдат Мұхамедьяров атақ қуып көрген
емес. Орман шаруашылығын дамытудағы
еңбегі үшін саладағы мекеме тарапынан
алған марапаттары жетерлік. «Орманның
әр ағашын күту – сауапты іс. Бұдан басқа
марапат керек емес», - дейді ол.

SARYARQA SAMALY
АУЫЛ-АЙМАҚ 16 қазан, сенбі, 2021 жыл 5
-
ЕКІБАСТҰЗ ҚАЛАСЫ
Турникеттер орнатылуда
Бала қауіпсіздігі – маңызды мәселе. Сондықтан балабақша,
мектептердегі қауіпсіздік шаралары сенімге селкеу түсірмеуі
тиіс. Екібастұз қаласында осы бағытта жүйелі жұмыстар
атқарылуда. Соның бірі – «Қауіпсіз мектеп» жобасы.
Аталмыш жоба аясында қала
мектептерінде турникеттер орнатылуда.
Екібастұз қалалық білім бөлімі берген
мәліметке сүйенсек, бүгінгі күні аталмыш
қондырғы қаладағы 24 мектептің 22-сінде
орнатылыпты. Қалған екі мектепке осы
айдың соңына дейін қойылады. Бұл
құрылғы мектепке бөгде адамның кіруіне
тосқауыл қояды. Яғни, мектеп ұстаздары
-
ТЕРЕҢКӨЛ АУДАНЫ
мен оқушылары, қызметкерлерінің жеке
сәйкестендіру нөмірі базаға енгізіліп,
оларға чипі бар карта беріледі. Сол
арқылы кіріп-шыққан уақыты компьютерге
тіркеледі. Бұл өз кезегінде мектепте
ішкі тәртіпті күшейтеді деп күтілуде.
А.АЙТУҒАН.
Ардагерлер автошеруге
шықты
Ел Тәуелсіздігінің 30 жылдығын мерекелеу аясында өңірде
автошерулер ұйымдастырылғаны мәлім. Соның бірі Тереңкөл
ауданында өткізілді.
АҚСУ ҚАЛАСЫ
Металлургтердің
қоныс тойы
Ақсу ферроқорытпа зауытының тағы 45 қызметкері баспаналы
болды. Пәтер кілтін алғандар қатарында кәсіпорында
тапшы мамандық иелері, жас қызметкерлер мен жоғары
білікті мамандар бар.
Ақсу қаласындағы Құрылысшылар
көшесінің бойында зауыт жұмысшыларына
арналған үшінші үй
қолданысқа берілді. Бұл ауданда
емхана мен балабақшалар, мектептер
мен дүкендер орналасқан.
Қуанышқа кенелгендердің бірі -
Асқар Таңсықбаевтың отбасы. Қызмет
көрсету цехының слесарь-жөндеушісі
жас отбасы үшін кәсіпорын ұсынған
тұрғын үй бағдарламасы тиімді екенін
айтады. Себебі алғашқы жарна жоқ,
жылдық пайыздық мөлшерлемесі де
төмен.
Ақсу ферроқорытпа зауытының
директоры Валентин Чихичин жұмыс
өнімділігі артуы үшін қызметкерлердің
әлеуметтік жағдайын жасау керек
екенін алға тартып, қолдаудың алдағы
уақытта да жалғасын табатынын айтты.
Айта кетейік, бес қабатты баспана –
тұрғын үй бағдарламасы басталғалы
Ақсу ферроқорытпа зауыты жұмысшыларына
салынған алтыншы үй. Осы
уақыт ішінде зауыттың 300-ден астам
қызметкер үйлі болды.
Г.ӨЗКЕЙ.
Шараның ұйымдастырушылары -
«Павлодар қаласы мен Павлодар облысының
Ауған соғысы және оқшау соғыстарының
ардагерлері мен мүгедектері». Жауынгер
интернационалистер Тереңкөл ауылында
ауған соғысында ерлікпен қаза тапқан
Тегістік ауылының тұрғыны Айтуған
Смағұловтың ескерткіш монументіне гүл
шоқтарын қойып, бір минут үнсіздікпен
еске алды.
Ауған жерінде интернационалдық
борышын өтеп келген, кеуделеріне
орден, медальдары жарқыраған ержүрек
ағаларымыз Ұлы Отан соғысы жылдары
және ауған соғысы мен 1986 жылғы
желтоқсан оқиғасында қаза болған ата,
ағалардың ерлігі ешқашан ұмытылмайтынын
айтты. Жастарды Отанын сүйіп, өз елінің
нағыз патриоты болуға шақырды. Ардагерлер
бұл акцияның үлкен қоғамдық және
тарихи маңызы бар екенін мәлімдеді.
Әрі қарай патриоттық маңызы зор
шара «Nur Otan» партиясының аудандық
филиалында жалғасын тапты.
Өз тілшіміз.
-
МАЙ АУДАНЫ
Көмек көрсетілді
Май ауданында «Қайырымды істер марафоны» жалпыұлттық
жобасы аясында «Ұлттық қайырымдылық күні» өтті. Акция
барысында жалғызбасты қарттар мен аналарға, аудан
тұрғындарына еріктілер қол ұшын созды.
Аудан мен ауыл-аймақтағы еріктілер
тобы және «Замандастар» жастар
орталығының ұйымдастырылуымен
өткен акция барысында көмекке мұқтаж
тұрғындардың үй ауласы тазартылды.
Сонымен қатар, көмір мен отын дайындалып,
әкімшілік тарапынан азықтүлікпен
көмек көрсетілді. Қазіргі таңда
қайырымдылық марафоны бойынша
ауылдардың барлығында игі бастама
жүзеге асуда. Мысалы, еріктілер Көктөбе
-
УСПЕН АУДАНЫ
ауылында он бір отбасыға жәрдем етті.
Қайырымдылық акциясының негізгі
мақсаты – жас ұрпақты руханиятқа
тәрбиелеу, оларды қайырымдылыққа
баулу, жеке қасиеттерді дамыту. Себебі,
мүмкіндігі бар әрбір азамат көмек қолын
созуға әрқашан дайын болуы қажет.
Сондықтан, көп болып, жақсылық жасауға
атсалысайық!
Егін еңбекке баулиды
М.ТӨЛЕУБАЙ.
ЕРТІС АУДАНЫ
Жұмыла көтерген жүк жеңіл
Елді мекендерді санитарлық тазалау және көріктендіру
айлығы шеңберінде Ертіс ауданында тазалық шаралары
қарқынды жүргізілуде. Айлық шеңберінде екі сенбілік
өткізілді. Апта сайын «Тазалық күндері» ұйымдастырылады.
Ауданда санитарлық тазалау жұмыстарын
өткізуге 77 техника (тіркемесі
бар МТЗ-82 тракторы, КамАЗ, Газ-53,
жүктиегіш, автогрейдерлер) тартылды.
Елді мекендерді санитарлық тазалау және
көріктендіруге арналған сенбіліктерге
84 кәсіпорын мен ұйым, 3800 адам
қатысты. Сонымен қатар аудан тұрғындары
жекеменшік үйлерінің маңын тазартты.
Айлық шеңберінде 800 түп қылқанжапырақты
ағаштар, жеміс ағаштары
отырғызылып, 1200 түп ағаш әктелді.
Жалпы 3 600 тонна қатты тұрмыстық
қалдықтар шығарылды. Ауданда
35 ескерткіш пен обелиск тәртіпке келтіріліп,
25 000 шаршы метр аумақты қамтитын
саябақтар мен көшебақтар тазартылды.
Елді мекендерді көріктендіру мақсатында
ғимараттардың қасбеттері жөнделіп, тас
жолдарға жолақтар салынып, бордюрлер
сырланды. 1 500 шаршы метр аумақта
ауылішілік көшелерге ағымдағы жөндеу
жұмыстары жүргізілді.
Аудандық мәслихат депутаттары,
төтенше жағдайлар, полиция, санитарлықэпидемиологиялық
қызмет бөлімдерінің
қызметкерлерінен құрылған аудандық штаб
әр елді мекенде тазалау жұмыстарының
сапалы орындалуын қадағалайды.
Өз тілшіміз.
Оқушыларды еңбексүйгіштікке тәрбиелеу мақсатында
мектеп жанында бау-бақшалардың жұмысы мықтап қолға
алынғаны белгілі. Осы орайда Павлов орта мектебінің
шәкірттері күзгі жиын-терім жұмыстарын аяқтады.
Жыл бойы мұғалімдер, оқушылар,
мектеп қызметкерлері бақша күтімін
жоғары деңгейде атқарған. Көктемде
картоп, сәбіз, қызылша, қияр, құлпынай,
егіліп, суару жұмыстары кестеге сай
жүргізілген. Күзде мектеп аумағынан
800 келі картоп, 400 келі сәбіз,
700 келі қызылша жиналыпты. Қиярдың
да түсімі жақсы. Қиярдан түрлі салаттарды
әзірлеп те үлгерген. Құлпынай
шілде айында жеміс бергенін атап өткен
жөн. Жалпы, мектеп жанындағы учаскеде
өсірілген ауыл шаруашылығы өнімдері
мектеп асханасында оқушылардың
тамақтануын ұйымдастыру үшін пайдаланылады.
Бүгінде жиналған өнім арнайы
қоймада сақтаулы. Мектеп басшылығы
оқушылар бау-бақшада еңбек етіп,
болашақ өмірге қажетті практикалық
дағдыларды меңгеретініне сенімді.
О.АХМАДИЯ.

6 16 қазан, сенбі, 2021 жыл ОНЛАЙН ЖЕЛІ
SARYARQA SAMALY
Баспаналы болудың
тетіктері қандай?
ОНЛАЙН ЖЕЛІ
Соңғы уақытта тұрғын үй сатып алудың оңтайлы мүмкіндіктері көбейіп келеді. Біржолғы
зейнетақы төлемін ипотекалық несиені жабу мен ресімдеу мақсатында берілуі - соның бір
дәлелі. Алдағы уақытта зейнетақы шотындағы жеткілікті шектен артық соманы депозитке
аударуға да жағдай жасалмақ. Оған қатысты қандай талап-ережелер бар? Жалпы,
облыста тұрғын үймен қамтуға бағытталған мемлекеттік бағдарламалар қалай жүзеге асуда?
Облыстық «Saryarqa samaly» газетінің Instagram желісіндегі ресми парақшасында өткен
«Онлайн желі» барысында осы мәселе жан-жақты талқыланды. Шараның қонағы - «Отбасы
банк» АҚ облыстық филиалының бөлім басшысы Алтынбек Шайдуллин оқырмандар мен
тілші сауалдарына жауап берді.
Алтынбек Шайдуллин
Тілші сауалы:
- Алтынбек Мақсотұлы, тұрғын
үй нарығындағы биылғы басты
жаңалық біржолғы зейнетақы
төлемдерін ипотеканы толық
немесе ішінара жабу, бастапқы
жарна ретінде пайдалану болғаны
белгілі. Осы уақытқа дейін
Павлодар облысының қанша
тұрғыны бұл мүмкіндікті қолданды?
Алтынбек ШАЙДУЛЛИН:
- Иә, ел азаматтары осы жылдан
бастап «Бірыңғай жинақтаушы
зейнетақы қоры» шотындағы
жеткілікті шектен асқан соманы
баспана жағдайын жақсартуға
жұмсай алады. Оны тиімді пайдаланып
жатқан азаматтар аз емес.
Айталық, 19 наурыздан бүгінгі күнге
дейін облыстың төрт тұрғыны
жалпы сомасы 5 млн 469 мың
теңге болатын ипотекалық несиесін
толығымен өтеді. Сол сияқты 359
адам зейнетақы шотында жинаған
қаржысы есебінен қарызды ішінара
төлеуге өтініш берді. Оның көлемі
226 млн 639 мың теңгеден асады.
Біржолғы зейнетақы төлемін осы
мақсатта пайдаланатын тұрғындардың
ұтары мол. Себебі ішінара өтеудің
нәтижесінде ай сайынғы төлем
де, үстемеақы да едәуір азаяды.
Сонымен қатар, жеткілікті шектен
асқан соманы ипотекалық қарыздың
бастапқы жарнасы ретінде аударуға
болатынын еске салған жөн. Пәтер
алуды қаласаңыз, бірақ депозиттегі
қаржыңыз оған жетпесе, зейнетақы
қорында жиған-тергеніңізді тиімді
пайдалансаңыз болады. Тиісті
өтініштердің барлығы enpf-otbasy.
kz сайты арқылы онлайн түрде
қабылданып, қаралады.
Тілші сауалы:
- Мемлекет басшысы Қасым-
Жомарт Тоқаев биылғы Жолдауында
зейнетақы төлемдерін
баспана жағдайын жақсартуға
жұмсау өз тиімділігін көрсеткенін
айтып, оны депозитке аудару тетігін
қарастыруды тапсырған болатын.
Бұл бағытта «Отбасы банк» қандай
жұмыстарды атқарды? Депозитке
аудару жүйесі қалай жұмыс істейтін
болады және қашан басталады?
А.ШАЙДУЛЛИН:
- «Отбасы банк» басшылығы
тиісті ұсыныстарды әзірлеп,
құзырлы органдарға тапсырды.
Қазіргі уақытта Индустрия және
инфрақұрылымдық даму министрлігі
ережелерге өзгерістер енгізу
мәселесін қарастыруда. Жыл соңына
дейін нақты шешім қабылдануы
тиіс. Содан соң ғана зейнетақы
шотындағы артық соманы депозитке
салудың талап-тәртібі белгілі
болады. Қазіргі уақытта өтініштерді
қабылдау мерзімін, жүйенің негізгі
қадамдары туралы айтуға әлі ерте.
Маржан, Павлодар қаласы:
- Мен осыдан бес жыл бұрын
«Отбасы банкте» жинақ шотын
ашқан болатын. Бірақ оған қаржыны
уақытылы салған жоқпын.
Қазір ондағы сома 100 мың
теңгеден сәл асады. Бұл шотты
сата аламын ба? Жалпы, сату
барысы қалай жүргізіледі?
А.ШАЙДУЛЛИН:
- Бес жыл бұрын ашылған
шотты сатқаннан гөрі алдағы
уақытта пайдаланған әлдеқайда
тиімді болады. Себебі неғұрлым
көп қаржы жинасаңыз, соғұрлым
табысыңыз еселенеді. Айталық, жыл
соңына дейін шотқа 200 айлық
есептік көрсеткіш көлемінде, яғни
шамамен 584 мың теңге салсаңыз,
20 пайыз көлемінде мемлекеттік
сыйақы ала аласыз. Одан аз сомаға
толтырсаңыз да болады. Міндетті
түрде 200 АЕК-ке тең қаржы құю
шарт емес. Мәселен, 100 мың теңге
салсаңыз, соның 20 пайызы сыйақы
ретінде беріледі. Егер мүмкіндік
болмай, мүлде ақша аудармасаңыз,
шотыңыздағы 100 мың теңгеге де
сыйақы қосылады. Ал қаржы шұғыл
түрде қажет болып, шешіп алуды
қаласаңыз, жеке кабинетіңіз арқылы
сатылымға қоюға мүмкіндік бар.
Сатқаныңыз үшін де банк тарапынан
белгілі бір коэффицентке
байланысты ақы төленеді. Ал сіздің
шотыңызды онлайн режимде басқа
адам сатып ала алады. Десе де,
20 пайыз көлеміндегі мемлекеттік
сыйақы тек «Отбасы банкте» барын
ұмытпаңыз.
Асылбек:
- Мен депозитте қаржы жинап
жүргелі екі жылдан астам уақыт
өтті. Бірақ шоттағы ақша бастапқы
жарнаға жетпей тұр. Ағам өзінің
зейнетақы шотындағы артық
қаражатын менің депозитіме
аударып, соның есебінен пәтер
алсам бола ма?
А.ШАЙДУЛЛИН:
- Әрине. Ағаңыз, ата-анаңыз,
жұбайыңыз, басқа да бауырларыңыз,
яғни ет-жақындарыңыз зейнетақы
шотындағы қаражаты жеткілікті
шектен асса, оның бір бөлігін
сізге бере алады. Біржолғы
зейнетақы төлемі мен екі жыл бойы
жинаған қаражатыңызды қосып,
бастапқы жарна ретінде төлеуге
болады.
Тілші сауалы:
- Таяуда «Отбасы банк» АҚ
«Баспана маркет» деп аталатын
жаңа жобаны таныстырды. Сол
арқылы баспананы сатылымға
қойып, хабарландыруларды
қарап, қалаған үйді алу үшін ипотеканы
онлайн түрде ресімдеуге
болатын көрінеді. Осы жоба
туралы толығырақ айтып өтсеңіз...
А.ШАЙДУЛЛИН:
- Өткен аптада «Баспана
маркеттің» ресми түрде тұсаукесері
өтті. Бұл портал - үйді сатушылар
мен сатып алушылардың ақпаратпен
алмасатын алаңы. Аталмыш сайтқа
пәтердің суретін салып, техникалық
сипаттамаларын жазып, хабарландыруларды
тегін орналастыруға болады.
Тиімділігі сол, баспананың «Отбасы
банк» талаптарына сай келер-келмесі
бірден анықталады. Бұл өз кезегінде
ипотекалық несие арқылы үй алуды
ойластырып жүрген тұрғындарға
оңтайлы болмақ. Хабарландыруды
кез келген адам көргенмен, тек
біздің банк салымшылары бронь
жасап, қарыз ресімдеуге қатысты
өтінішті онлайн түрде жібере алады.
Төлем қабілеттілігіне қатысты
құжаттарды да порталға жүктеуге
жағдай жасалған.
Мөлдір:
- Ата-анам мен мектепте
оқып жүрген кезде-ақ шот
ашып, қаржы жинай бастады.
Ендігі ретте олар зейнетақы
шотындағы артық қаражатын
менің депозитіме сала ала ма?
Депозитке аударылатын соманың
шекті көлемі, жиілігі бар ма?
Яғни, тек бір рет аударуға бола ма,
әлде тоқсан, жарты жыл сайын
толтыруға мүмкіндік берілген бе?
А.ШАЙДУЛЛИН:
- Жоғарыда атап өткенімдей,
біржолғы зейнетақы төлемін депозитке
аударудың нақты механизмі әзірше
қабылданған жоқ. Бұл сұрақтардың
жауабы жыл соңына дейін белгілі
болуы тиіс. Қазіргі уақытта зейнетақы
шотындағы қаржыны баспана
жағдайын жақсарту, атап айтқанда,
ипотекалық несиелерді өтеу мен
алу, медициналық қызметтерді төлеу
және инвестициялық компаниялардың
басқаруына беру тетіктері жұмыс
істейді.
Тілші сауалы:
- Бүгінде пәтер кезегін күткендер
көп. Сол кезекті қысқартудың
бірден-бір жолы - «Шаңырақ»
бағдарламасы. Бұл бағдарлама
Павлодар облысында қалай жүзеге
асуда? Салымшыларға беретін
жаңа үйлер жеткілікті ме?
А.ШАЙДУЛЛИН:
- Қазіргі таңда «Шаңырақ»
бағдарламасы арқылы Сарыарқа
шағын ауданындағы 6 үй тиісті
конкурстан өтті. Тұрғындар өтініштерін
беріп, қалаған пәтерді белгілеп
қойды. Ендігі ретте аталған баспаналарды
пайдалануға беру актісінің
дайын болуын күтіп отырмыз. Құжат
қолға тиген соң салымшыларды
шақырып, олардың төлем қабілеттілігін
растайтын боламыз. Достық шағын
ауданында 72 пәтерлі бір тұрғын
үй аталмыш бағдарлама арқылы
сатылымға шығарылмақ. Әзірше оның
да пайдалануға беру актісі дайын
емес. Одан бөлек, бұл аудандағы
барлығы 747 пәтер болатын тағы
4 тұрғын үй «Шаңырақ» арқылы
үлестіріледі. Сондықтан тұрғындар
қазірден-ақ құжат жинаудың қамына
кіріссе болады. Еске сала кетейін,
бағдарламаға қатысудың басты
талабы - азаматтардың жергілікті
атқарушы органдарда кезекте тұруы.
Кезекке жазылған адамдар бастапқы
жарна ретінде пәтер бағасының 10
пайызын төлеп, несиені 20 жылға
дейін 5 пайыздық мөлшерлемемен
ала алады.
Толқын ОРАЗАЛИЕВА:
- Биыл «Бақытты отбасы»
бағдарламасына өтініштер
қабылдана ма?
А.ШАЙДУЛЛИН:
- «Бақытты отбасы» да - баспаналы
болуды қалайтын отбасылар үшін
тиімді бағдарлама. Мүмкіндігі шектеулі
баласы бар, көпбалалы отбасылар
немесе жалғызбасты аналар, әкелер
2 пайыздық мөлшерлемемен 20
жылға дейін несие ресімдей алады.
Ол үшін бастапқы жарна ретінде
10 пайызды төлесе жеткілікті. Бұл
ретте баспананың бағасы 13 млн
теңгеден аспауы тиіс. Жақында ғана
өтініштер қабылданып, тұрғындар
төлем қабілетін растады. Келесі
өтініштер легінің қай уақытта
қабылданатынын дөп басып айту қиын.
Банктың сайты, «Баспана маркет»
порталы, @otbasybank_pavlodar
парақшасы арқылы тұрғындарға
тұрақты түрде ақпараттар ұсынылады.
Осы аталған сайт, парақшаларда
«Бақытты отбасы» бағдарламасына
құжат жинау мерзімінің басталуы
туралы хабарландыру жарияланатын
болады.
Назерке ТОҚТАРОВА, Павлодар
қаласы:
- Жолдасым әскери бөлімде
жұмыс істейді. Биыл «Әскери
баспана» бағдарламасына қатысуға
өтініш берген едік, техникалық
ақаудың салдарынан
бұл ісіміз аяқсыз қалды. Енді
қай уақытта және қалай өтініш
бере аламыз?
А.ШАЙДУЛЛИН:
- Өткен тоқсанда әскери
қызметшілер бағдарламаға қатысуға
жаппай өтініш беріп, техникалық
қиындықтар туғаны рас. Кейбір
сала мамандарына «Сіздің өтінішіңіз
сәтті өтті» деген сипатта хабарламалар
келген көрінеді. Банк
осындай қателіктің орын алғанын
ескеріп, хабарлама алған әскери
қызметшілердің барлығын екі лекке
бөлді. Алғашқы легі осы жылдың
қазан айы мен келесі жылдың ақпан
айы аралығында, келесі лек 2022
жылдың ақпан-наурыз айларында
төлем қабілеттілігін растау үшін
банкке шақырылады. Яғни, оларға
қайта өтініш берудің қажеті жоқ. Ал
осы жылы үлгере алмай қалғандар
келер жылдың екінші тоқсанында
бағын сынап көрсе болады.
Нұрсұлу ЕРҒАНАТҚЫЗЫ,
Екібастұз қаласы:
- «Ұмай» ипотекасының талаптары
туралы толығырақ айтып
өтсеңіз...
А.ШАЙДУЛЛИН:
- «Ұмай» әйелдер ипотекасы
- Азия Даму банкі мен «Отбасы
банктің» бірлескен жобасы. Аты
айтып тұрғандай, бұл бағдарлама
қыз-келіншектердің баспаналы
болуына бағытталған. Бағдарламаның
басты талабы - несие алушының
айлық табысы 320 мың теңгеден
аспауы тиіс. Егер тұрмыстағы келіншек
болса, жолдасы екеуінің еңбекақысы
осы сомадан артық болмауы қажет.
«Ұмайдың» ерекшелігі - тұрғын пәтер
сомасының 15-20 пайызын депозитке
салмай-ақ, құрылыс компаниясына
немесе екінші нарықтағы пәтердің
иесіне қолма-қол береді. Қалған
бөлігін біздің банк арқылы несиеге
ресімдейді. Оның жылдық пайыздық
мөлшерлемесі 12 пайыздан 3 пайызға
дейін төмендейді. Яғни, депозиттегі
қаржыңыз баспана бағасының тең
жартысына жеткен соң несиені
3 пайызға дейінгі мөлшерлемемен
қайтарасыз.
Тілші сауалы:
- Жасыратыны жоқ, павлодарлық
жастардың дені мегополистегі
қатарластарына қызыға
да, қызғана да қарайды. Себебі
Нұр-Сұлтанда «Елорда жастары»,
Алматыда «Алматы жастары»
бағдарламалары жеңілдетілген
ипотекалық несие алуға мүмкіндік
береді. Павлодар облысында осы
іспетті жобаны қолға алу ойда
бар ма?
А.ШАЙДУЛЛИН:
- Иә, жергілікті билікке басқа
қалалардағы бағдарламалардың
барысын, талаптарын көрсетіп, ұсыныс
жасадық. Павлодар облысының
жас отбасылары үшін мұндай
бағдарлама керек. Тек бұл ретте
банк шешімді біржақты қабылдай
алмайды. Егер «Отбасы банк» көтерген
бастама әкімдік тарапынан қолдау
тауып, бюджеттен тиісті қаражат
қарастырылса, Павлодарда да
жастарға арналған бағдарламаның
бастау алуы әбден мүмкін.
«Онлайн желіге» келіп түскен сауалдардан
жұртшылықты біржолғы зейнетақы төлемін депозитке
аудару мәселесі қызықтыратыны анық аңғарылды.
«Қаржыны қалай және қашан аударуға болады?»
дегенге саятын сұрақтар жиі қойылды. Құзырлы
министрлік нақты ережелерді белгілемеген соң әзірше
бұл сауалдарға жауап беру қиын. Бірақ талаптар
белгілі болған тұста облыстық «Saryarqa samaly» газеті
тағы да «Онлайн желі» ұйымдастырып, көпшіліктің
көкейіндегі мәселелерге тұшымды жауап алатын
болады. Сондықтан, @saryarqa_samaly парақшасында
өтетін тікелей эфирлерді қалт жіберіп алмаңыздар!
«Онлайн желіні» жүргізген - Құндыз ҚАБЫЛДЕНОВА.

SARYARQA SAMALY
ҚОҒАМ 16 қазан, сенбі, 2021 жыл 7
ҚОСЫМША БІЛІМ БЕРУ
Мектепте үйірмелер
жеткілікті ме?
Оқушы мектеп қабырғасынан сапалы білім алумен ғана шектелмей, қосымша үйірмелерге
де барып, жан-жақты дамып шығуы тиіс. Ол үшін мектепішілік үйірмелер мен секциялардың
жұмысы тыңғылықты ұйымдастырылса абзал. Мысалы, білім мекемелерінде орын жайлы,
маман жеткілікті болуы тиіс. Жалпы, мұғалімдер бір оқушыға кем дегенде бір үйірмеге
қатысу жөнінде талап қояды екен. Ал, қосымша білім алуға ынтасы зор балаларға неше
үйірмеге қатысқысы келсе де шектеу жоқ. Бүгінде оқушылардың үйірмелерге қатысуы
қандай деңгейде?
Тілеуберді САХАБА
Қосымша білім беру саласын дамыту
мәселесін Мемлекет басшысы Қасым-
Жомарт Тоқаев та сөз еткен. Президент
бір сөзінде балалар қолөнер мен
шығармашылықтың бастапқы негіздерімен
танысуы үшін «Балалар үйірмесі» қызметін
қайта жандандыру туралы тапсырма
берді. Ал ҚР Білім және ғылым министрі
Асхат Аймағамбетов әр балада сабақтан
тыс үйірмелер мен секцияларға қатысу
мүмкіндігі болуы тиіс екенін қадап айтты.
Қазақстан Республикасындағы балалар
құқықтары жөніндегі уәкіл Аружан Саинның
сөзінше, елімізде 4-17 жас аралығындағы
4,5 миллион бала тегін секциялармен
қамтамасыз етілуі тиіс. Негізі, әр бала
мемлекеттік бюджет есебінен екі үйірме
мен бір танымдық секцияға баруға құқылы.
- Осы мазмұндағы заң мамыр айында
күшіне енген. Алайда жергілікті атқарушы
органдар мемлекеттік тапсырысты
жүзеге асыру үшін қаржыны жеткілікті
деңгейде бөлмеген. Бұл реформаны
қолға алғанымызға көп бола қойған жоқ.
Осы бағыттағы жұмыстар біз қалағандай
жылдам шешіле бермейді. Аталған
мәселеге қатысты күрмеуі шешілуі тиіс
мәселе көп. Қазір ондаған мың балалар
жүздеген секциялар мен үйірмелерге
барады. Бұл - төмен көрсеткіш, - деді
Аружан Саин.
Дей тұрғанмен, бұл мүмкіндікті
оқушылар толық пайдалана алмай
келеді. Яғни, мектеп балаларды тегін
үйірмелермен толық қамти алмай тұр.
Бұған әртүрлі жағдайлар себеп. Мысалы,
бір мектептерде орын жетпей қалса,
кейбір үйірмені жүргізуге мұғалімдер
тапшылық етеді. Себебі, мектептердегі
тегін үйірмелерді жүргізуге арнайы
штат қарастырылмаған. Мұны тек пән
мұғалімдері ғана өздерінің уақыттарына
қарай ыңғайлап ұйымдастырады. Ол
үшін қосымша еңбекақы алмайды.
Мәселен, Павлодар қаласындағы
№19 орта мектептің тәрбие ісі жөніндегі
орынбасары Ризагүл Жылқыбайқызының
сөзінше, білім ордасындағы 962 оқушының
362-сі мектепішілік үйірмелер мен
спорттық секцияларға қатысады.
- Біз оқушыларға кем дегенде бір
үйірмеге жазылуды талап етеміз. Бірақ,
біздің мектепте ешқандай үйірмелерге
бармайтын 185 оқушы бар. Олардың
себебі әртүрлі. Мысалы, бірінің денсаулығы
жарамаса, кейбіреуін сол уақытта ертіп
келетін адам болмай қалады. Сонымен
қатар, жоғары сынып оқушыларының
ҰБТ-ға дайындалуы себепті уақыттары
жеткіліксіз. Жалпы, үйірмелерге бастауыш
сынып оқушылары белсенді қатысады.
Ұл балалар негізінен футболға жазылса,
қыз балалар биге барғысы келеді.
Сондай-ақ, тоғызқұмалақ, шахмат,
вокал үйірмелеріне көптеп қатысады.
Бір үйірменің өзінде 20-30 баладан
барып жүр. Дегенмен, мұнымен толық
қамтып отырмыз деп айта алмаймын.
Бізге қосымша каратэ, көркемсурет,
театр бағыттарындағы үйірмелер мен
соны жүргізетін маман қажет, - дейді
Ризагүл Жылқыбайқызы.
Білім саласының өкілдері мектеп
үйірмелерін жандандырып, балаларды
қосымша біліммен толық қамту үшін
сол үйірмелерді жүргізетін мамандарға
қосымша ақы төленуі керек деп санайды.
Мысалы, көркемсөз оқуға ыңғайы бар
оқушыларды өнерге баулып, театр сахнасына
үйрету үшін сол саланың маманы
керек. Ал оған театрдан ешкім тегін
келіп үйретпейді.
Мектепішілік үйірмелер әсіресе
ауылдық жерге ауадай қажет. Себебі,
онда аудан немесе қала орталықтарындай
арнайы мектептер жоқ. Бұл ретте Аққулы
ауданының білім беру бөлімі жүйелі
жұмыс жүргізуде. Аудандық білім беру
бөлімі әдістемелік кабинетінің жетекшісі
Гүлшат Тәкежанова ауыл балаларының
бос уақытын тиімді өткізуге барлық
жағдай жасалғанын айтады.
- Естеріңізде болса, осыдан бірнеше
жыл бұрын аудан орталығында «Өнер»
мектебі ашылған болатын. Онда бүгінде
300-дей бала өздерінің таңдаған бағыты
бойынша дайындалады. Сонымен қатар,
әрбір ауыл мектебінде сол «Өнер»
мектебінің филиалы ашылған. Ол
филиалдарда ауылдық жерде тұратын
300-дей бала қосымша өнер үйренеді.
Яғни, ауыл мектебінің оқушылары
ән-күй, сурет, қолөнер шеберлігі және
басқа да бағыттар бойынша толық
қамтылған. Ал асық, тоғызқұмалақ
сынды басқа да спорттық секцияларды
жүргізген мұғалімдерге қосымша
18 мың теңге көлемінде үстемеақы
беріледі, - дейді Гүлшат Бәкіқызы.
ҚР Мәдениет және спорт вице-министрі
Ерлан Қожағапановтың сөзінше, 18 жасқа
дейінгі балалардың үштен бір бөлігі
ғана шығармашылық үйірмелер мен
спорт секцияларына қатысады. Қазір ел
Үкіметі осы саланың жұмысын жетілдіріп,
барынша толық қамтуға ден қойып
жатыр. Яғни, мектептен тыс қосымша
білім беру мекемелеріне мемлекеттік
тапсырыс аясында қаражат бөлінуде.
Суреттер газет мұрағатынан
алынды.
18 ҚАЗАН –
РУХАНИ КЕЛІСІМ КҮНІ
Татулық –
тірегіміз
1992 жылдың 18 қазанында ҚР
Тұңғыш Президенті, Елбасы Нұрсұлтан
Назарбаевтың төрағалығымен Бірінші
Бүкіләлімдік рухани келісім конгресі өтті.
Осы оқиға 18 қазан – Рухани келісім күні
болып бекітілуіне себеп болды. Содан бері
Қазақстан елдер мен ұлттар арасындағы
рухани келісім мен татулықты сақтауда
бүкіл әлемге үлгі болып келеді.
Қазақ жерінде 150-ден астам ұлттың және 18 діни
конфессия өкілдері тату-тәтті өмір кешуде. Бұдан біздің
елдегі рухани келісім мәселесінің бір жүйеге түскенін
аңғаруға болады. Иә, Тәуелсіздіктен бергі 30 жыл
ішінде барша қазақстандықтар татулықтың алып тай
қазанынан дәм татып келеді. Яғни, ұлты басқа болса
да, ұраны бір екенін, тілі басқа болса да, тілегі ортақ
екенін көрсетіп келеді. Бұл – бүгінге дейін жеткен
жетістігіміздің, бағындырған биік белестеріміздің ең
мәртебелісі. 1992 жылы 15 қаңтарда алғаш рет «Діни
сенім бостандығы және діни бірлестіктер туралы» Заң
қабылданды. Бұл елдегі діни конфессиялық қарымқатынастарды
реттеуде және елдегі діни тұрақтылықты
нығайтуда өз рөлін атқарды. 2011 жылы аталған заңға
тағы өзгертулер мен толықтырулар енгізіліп, жаңа
заманға сай жұмыс жүргізіле бастады.
Облыстық дін істері басқармасының басшысы
Дәулет Зәкарияновтың сөзінше, облыста 13 түрлі діни
конфессияның өкілі және 156 діни бірлестік бар. Оның
98-і Қазақстан Мұсылмандары діни басқармасына, 25-і
Православиеліктерге, 8-і Католиктерге, 7-і Елуіншілер
діни ұйымына, 4-і Жетінші күннің адвентистеріне,
3-і Евангелие христиан-баптистеріне, 3-і Иеговы
Куәгерлеріне, 2-і Методистерге, 2-і Пресвитериандарға,
1-і Лютерандарға, 1-і Жаңаапостолдық ұйымға,
1-і Кришна санасы қоғамына, 1-і Иудеизм діни бірлестігіне
қарасты. 2015 жылы облыстық дін істері басқармасы
жанынан «Діни бірлестіктер» клубы құрылған. Осының
арқасында аймақтағы барлық діни конфессия өкілдері
елде болып жатқан саяси, әлеуметтік және діни сенім
мәселелерін бір үстелдің басында талқылау мүмкіндігі
пайда болған.
- Еліміз Тәуелсіздік алғаннан бері дін саласында
көп өзгеріс орын алды. Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарында
оншақты ғана діни мекеме болған. Мысалы,
бір мешіт, бір Православ шіркеуі болды. Сонымен
қатар, католиктер, Протестанттар секілді басқа да
шағын конфессияларға қатысты бір-бір ұйым болды.
Оның өзінде кейбірінде жеке мекеме болған жоқ,
үйлеріне жиналып, ғибадат-құлшылықтарын жасайтын.
Тәуелсіздіктен кейін діни бірлестіктер саны күрт көбейді.
Кеңес өкіметі кезінде жұмыс істеуіне тыйым салынған
бірқатар діни ғибадат ұйымдары қайта ашылды. Оған
Қазақстанның демократиялық жолға түсіп, азаматтардың
діни сеніміне бостандық берілуі басты себеп болды, -
дейді Дәулет Қоқанұлы.
Қазақстанда ұлттар арасындағы татулық тұрақтылығын
сақтауда Қазақстан халқы Ассамблеясының рөлі
туралы айтпай кетуге болмайды. Облыстық Қазақстан
халқы Ассамблеясы хатшылығының меңгерушісі Айнұр
Райысованың сөзінше, облыс бойынша 100-ден астам
этномәдени бірлестік ұйымы бар.
- Рухани келісім мәселесі әлемнің көптеген елі үшін
басты міндетке айналғанына куәміз. Бұл – біз үшін де
маңызды. Елімізде өмір сүретін этностардың татулығы
мен ауызбірлігі – біздің ең басты құндылығымыз. Елімізде
Ассамблея құрылғаннан бастап, барлық этнос өкілдері
сол ұйымның төңірегіне топтасып, қарым-қатынастарын
нығайтты. Облыстық Қазақстан халқы Ассамблеясының
хатшылығында этностардың тілдері мен мәдениетін
дамыту бағытында жұмыстар жүргізілуде. Сонымен
қатар, «Ақсақалдар алқасы», «Жастар қанаты», «Медиация
орталығы», «Аналар кеңесі» сынды құрылымдардың
көздегені – елдің татулығы мен береке-бірлігі. Қазір
Ассамблеяның бағыты өзгерген. Бұрынғыдай жеңіл-желпі
іс-шараларды доғарып, үгіт-насихат және ағарту жұмысына
ден қойып жатырмыз, - дейді Айнұр Мақсұтқызы.
Ел тыныштығы мен тұрақтылығын сақтау, ұлттар мен
ұлыстардың келісімде өмір сүруі - мемлекет саясатының
бір бөлігі. Қазақ қоғамында «Рухани келісім» терминінің
пайда болуымен діндер мен ұлттар арасында бір ортақ
мақсат пен мүдде орнады. Яғни, елдегі барлық ұлттар
арасында татулық пен түсіністік болса ғана өркениетке
жол ашылатыны баршаға мәлім болды.
Тілеуберді САХАБА.

8 16 қазан, сенбі, 2021 жыл СҰХБАТ
SARYARQA SAMALY
ЗАМАНА
«Ана көрген тон пішер...»
Қазақы тәрбиенің қайнар көзі – ақсақалдың батасы мен ақжаулықты әженің ақылында.
Бұрын ел ағаларының бір ауыз өсиеті бір рулы елді тура жолға салған. Ал ауыл жастары мен
қыз-келіншектері ақ самайлы ананың ақ кимешегіне қарап бой түзеген. Міне, сондай ұлағатты
аналардың жалғасы әлі де бар. Көненің көзін көріп, көрген-түйгендерін кейінгі буынның санасына
сіңірген жандардың бірі – «Нұр-Ана әлемі» қоғамдық бірлестігінің мүшесі, еңбек ардагері
Бекжанова Бақтыбала Мағауияқызы. Ол - өзінің анасы мен енесінің өмір тәжірибесін және қос
арнамен құйылған мөлдір бұлақтай таза тәрбиесін бойына әбден сіңіріп алған адам. Өнегелі
әңгімесіне біз де құлақ түріп, дәптерімізге түртіп алдық.
«Ақ некеге
адалдығын
көрсетті»
- Менің әке-шешемнің тағдыры ауыр
болған жандар, басынан адам сенгісіз
қиындықтар өтті. Бірақ, соған қарамастан
бір-біріне адал болған, шаңырақтарын
шайқалтпаған. Негізі, ата-бабаларымыз
бұрынғы Семей облысына (Шығыс Қазақстан)
қарасты Үржар ауданында туып-өскен.
Әкемнің толық аты-жөні: Бекжанов Мағауия
Алдабергенұлы. Анамның есімі - Камила
Ахметжанқызы. Менің атам қора-қора
қой, үйір-үйір жылқы айдаған ауқатты,
дәулетті адам екен. «Таяқтың екі ұшы бар»
дегендей, атамыздың бұл байлығының
салқыны кейін өзінің ұрпағына тиді. Әкем
байдың баласы болғандықтан, жастайынан
қуғынға ұшырап, Қытайға қашуға
мәжбүр болыпты. Отызыншы жылдардағы
«кәмпескелеу» науқаны біздің әулетке де
қатаң қолданылды. Атамыздың бар малын
тартып алып, баласын, менің әкемді түрмеге
жаппақшы болады. Бар қылмысы – байдың
ұлы болғандығы. «Байдың мұрагерісің,
үкіметке қарсысың» деген секілді жалған
жала жапқан. Ол кезде ондай жалаға
ұшырағандардың аман қалуы екіталай екен.
Әкеміз бас амандығы үшін шекара асып,
Қытайға қашуға бел байлаған. Ол кезде
анаммен шаңырақ көтергеніне бір жыл ғана
болған екен. Анамыз Үржарда ата-енесінің
қолында қалып қояды. Міне, әкем мен
анамның жолы осылай екі айырылған.
Дегенмен, ол кездегі адамдардың серті
берік, уәдесі «Құдай сөзі» ғой. Бастарын
қандай бұлт торлап, тағдырын қандай
қасірет шарпыса да, некелерін бұзу,
бір-бірін тастап кету деген болмаған. Ол
кездегі жігіттерде алған жарын анау-мынау
сынаққа шыдамай талақ ету, әйелдерінде
ауыртпалықты көтере алмай, төркініне
қайтып кету деген ұғым жоқ. Ал, менің
әке-шешемнің басындағы бұл жағдай дос
түгілі дұшпанның басына тілейтін оқиға емес
еді. Себебі, ұлт басына қара бұлт үйіріліп,
тағдырымыз «қыл көпірдің үстінде» тұрған
тар заманда бір елден екінші елге жер
аударудың соңы не болады? Ата-анасы мен
отбасы еш шарасыздықтан: «Еліне қайтып
аман орала ма жоқ па? Енді тірі көрісеміз
бе, көріспейміз бе?» деген күдікпен қош
айтысып қала берген. Бірақ, анам жаңа
түскен келін болса да, бұл жағдайдан
кейін төркініне тартып кеткен жоқ. Ақ
некеге адалдық танытып, «не көрсем де
сол босағада қаламын» деген уәдеден
таймады. Себебі, ол кезде бір қыздың
артында бір әулеттің атақ-абыройы жатыр.
Ол кездің үлкендері үшін: «Бәленшенің қызы
төркініне қайтып келіпті» деген әңгімені
естуден асқан қасірет болмаған. Әке-шеше
қызына: «Сол босағадан сүйегің шықсын»
деп аттандырады. Міне, тәрбиенің өзегі,
түп-тамыры қайда жатыр?! Сонымен арада
біраз уақыт өткен соң атасы мен енесі
де өмірден өтіп, бес жасар қайын сіңлісі
екеуі ғана қалып қояды. Содан әкемді өзі
іздеп табуға бел байлайды. Қайын сіңлісін
артына міңгестіріп, атпен жолға шығады.
Ол кезде Қытай мен Қазақстан шекарасы
арасында «Қатын өлген» деген терең
өзен болыпты. Шекарадағы қарауылдың
қолына түспес үшін сол өзеннен өту
керек. Өзеннің бергі жағалауын қалың
ел жайлайды екен. Жас келіншектің бұл
байламына барлығы бас шайқайды. Ел
болып райынан қайтаруға тырысады. Бұл
өзенге түскендерден арғы бетке аман
өткені өте сирек болатынын, көбі жұтылып
кететінін айтады. Бірақ, анам алған бетінен
айнымай, жағада тұрып алыпты. Сол кездегі
басынан өткенін әңгімелегенде: «Мен бұл
жерден кері қайтпаймын, қайткен күнде
өтуім керек деп тұрып алдым» деп айтып
отыратын. Жас келіншектің алған бетінен
қайтпасын білген ел атының орнына түйе
мінгізеді. Себебі, жағаға түйемен аман
жету мүмкіндігі көптеу болса керек. Осылай
қайын сіңлісін алдына алып, терең өзенге
түйемен түсіп кетеді. Судың тереңдігі
түйе мініп отырған адамның мойнына
дейін жетіпті. Кішкентай қызды алдыңғы
өркешінің үстіне отырғызып алып, жағаға
аман алып шығады. Арғы бетте де қазақ
ауылдары көп екен. Әкемнің аты-жөнін айтып
сұрастырып жүріп, аман-есен жолығысады.
Ол қазіргі Шыңжаң аймағының Шәуешек
ауданы екен. Анамның сол сапары туралы
мына естелігі әлі есімде:
«Қайта өмірге
келгендей
болыпты»
- «Ол кезде небары 18 жаста ғанамын.
Жолда аштан қатып қалмас үшін шашымдағы
шашбауымды бір шелек талқанға айырбастап
алған едім. Сонымен жүрек жалғап
отырдық. Осылайша «Қатын өлген» өзеніне
де жеттік. Өзен жағалауында бір топ жігіт
қылыштасып, жаттығу секілді бірнәрсе
жасап жүр екен. Алдымен соларға жақын
келдік. Жөн сұрасқан соң, жолдасымды
іздеп барамын дедім. Олар атын сұрады,
Мағауия дедім. Қай Мағауия деп толықтыра
түскісі келді, мен болсам атамның атын
атай алмай біраз қысылдым. Ақыры толық
аты-жөнін атауға тура келді. Олар да
танитын секілді көрінді. Бір-біріне қарап,
«сол, сол» деп жатты. Ал өзеннен ары өткен
соң да көп іздедік. Алдымен шекараға
жақын маңайдағы бір ауылға бардық, ешкім
білмейді екен. Одан кейін екінші ауылдан
сұрастырдық, тағы ешкім танымайтын болып
шықты. Содан үшінші ауылға ат басын
бұрдық. Онда бір мәжіліс болып жатыр
екен. Дәл сол жерден кездесіп, қауыштық.
Ол кездесудегі қуанышымызды ешкімге
ешбір сөзбен айтып жеткізе алмаймын
және ешқашан ұмытылған емес» деп
әңгімелейтін. Анам әкеммен екінші рет
қауышқан сәтін ерекше толқып айтатын,
асқан махаббатпен еске алатын. Себебі,
ол екінші рет өмірге келгендей болды.
Осы сәттен бастап, өмірінің жаңа парағы
ашылды, өшкен үмітінің шырағы қайта
жанды. Біз жеті ағайындымыз. Барлығымыз
сол Қытайдың Бесқоржа ауылында дүниеге
келдік. Әкеміз салық инспекциясының
инспекторы болып жұмыс істеп тұрыпты.
Ал Атамекеніміз – Қазақстанға 1955 жылы
қоныс аудардық. Сол кезде кеңестік паспорты
бар азаматтардың Қазақстанға қайтуына
рұқсат беріле қалды да, қалың ел дүрлігіп
бері көшті. Сол көштің арасында біздің
үй де болды. Бірақ, үлкен әпкеміз тұрмыс
құрып сол Шәуешекте қалып қойды. Семей
облысының Көкпекті ауданына келдік.
Жалғызтөбе станциясынан совхоз директоры
А.Т.Тоқбаев деген азамат қарсы алып,
үй тауып орналастырды. Әкеме жұмыс
тауып беріп, елге тез үйренісіп кетуімізге
бар жағдайды жасады.
Әулетінің абыройлы
келіні
- Менің анам аққұба келген сұлу адам
болатын. Жүзі жылы, мінезі жайлы, нағыз
қазақы тәрбиемен өскен парасатты жан еді.
Анам маған көп нәрсе үйретті. Барлығы -
күнделікті өмірде керекті, қарапайым өмір
сүру қағидаттары. Мысалы, «азаматыңа күл
төккізбе», «ер адамның алдын кесіп өтпе»,
«келін болып түскен жеріңді құрметте»
деген секілді өсиеттерді көкейімізге құйып,
санамызға сіңіріп өсірді. Содан жаман болған
жоқпын, екі жаққа да сыйлы, абыройлы
болдым. Мен оны анамның тәрбиесінің
жемісі деп білемін. 1973 жылы Аққулы
ауданының Шабар ауылына келін болып
түстім. Атам - сол алқапқа абыройлы
Әбу Смағұлов, енем – Шайзат Смағұлова.
Білмегенімді үйретті, ақылдарын айтты.
Атам 94 жасында, енеміз 92 жасында
дүние салды. Мен 1973 жылдың шілде
айында Аққулы ауданының тұтынушылар
ұйымына есепші болып жұмысқа орналасып,
25 жылдай әр жерде есепші болып
жұмыс істеп, зейнетке шықтым. Сонымен
қатар, жас ұрпаққа тәлім-тәрбие беру
бағытындағы қоғамдық жұмыстарға жиі
араласып келемін. Мысалы, «Нұр-Ана
әлемі» қоғамдық бірлестігінің Аққулы
аудандық филиалының және аудандық
аналар кеңесінің төрайымы болып көп жыл
еңбек еттім. Осы салада жүріп, көптеген
игі бастамалардың өтуіне ұйытқы болдым.
Аталған қоғамдық ұйымдарды шамамен
10 жылдай басқарыппын. Сол уақыт
аралығында балалар үйінде тәрбиеленген
жасөспірім қыздармен жиі кездесіп, салтдәстүрлерімізді
көрсеттік. Мысалы, олар
балалар үйінде өскендіктен, отбасылық
ғұрыптарды біле бермейді. Яғни, жұма күні
құран оқу, ата-баба рухына құран бағыштау -
сауапты іс екенін саналарына сіңіреміз.
Сонымен қатар, мектепке және балабақшаға
барып, өздерінің болашақтарына пайдалы
ақыл-кеңес айтамыз. Менің қасымда өмір
көрген әжелер бар. Әрбірінің жастарға айтар
әңгімесі, бөлісер ақыл-кеңесі, көрсетер
өнегесі бар.
«Анамның
жаттатқан жыры
әлі есімде»
- Анамның үйреткен ерекше дүниелерінің
бірі – жоқтау. Басында дұрыс қабылдай алмай
жүрдім. Себебі, тірі отырған ата-анасына
кім жоқтау арнайды?! Дегенмен, анам
айтқанынан қайтпайтын адам, мені көндірді.
«Біз өмірден өткенде сен жоқтамағанда кім
жоқтайды?» деп ұрсатын. «Мені жоқтаусыз
қалдырмайын демесең, жаттау керексің»
деді. Амалсыз көндім. Арнайы дәптер
ашқызып, өзі айтып отырып жазғызды:
Жүк жинадым көрпелеп,
Биікке шықтым өрмелеп.
Келуші едім жан анам,
Өзіңе ғана еркелеп.
Қолыма салған қолама,
Қолыма салсам толама,
Қанша туысым болса да
Дәл өзіңдей бола ма, - деген шумақтары
менің санамнан ешқашан ұмытылмайды.
Осыны айтып берген соң: «Бір адамның
айтатын жоқтауын басқа біреу айтпауы
тиіс, жоқтау жазған дәптеріңді ешкімге
көрсетуші болма. Егер сенің сөзіңмен
басқа бір адам жақынын жоқтайтын болса,
оның ешбір мәні қалмайды» деп түсіндірді.
Мен тұрмысқа шыққаннан кейін жылына
бір рет төркініме барып тұратынмын. Бір
барғанымда ата-енемнің жағдайын сұрады.
Мен олар да қалт-құлт етіп отырғанын
айтқам. Содан кейін анам: «Ата-енең де
мәңгілік емес, бір күні дәм-тұздары таусылады.
Сен олардың арқасүйерісің, ар-намысы
мен абыройысың. Олар дүниеден өтсе
жоқтауды сен айтуға тиіссің» дейтін. Мен
болсам, ол жақта ешкім жоқтау айтпайды
деп басымды аулаққа алып қаштым. Бірақ,
дегеніне жетпей қоймады. Анамның өзімен
тетелес тағы бір абысыны бар болатын, сол
кісінің айтуыман мына жырды жаттадым:
Енем менің тоқсанда,
Жылайын халқым сөксең де.
Мұндай адам табылмас,
Бидай қылып ексең де...
Енеміз 92 жасқа қараған шағында
өмірден өтті. Дүниеден өткеннен кейін
оларды жоқтайтын адам болған жоқ.
Сондықтан барлық жүк менің мойнымда
еді. Міне, дәл осы жырмен енемді ақтық
сапарға шығарып салдым.
Мен төркініме жылына бір-ақ рет баратынмын.
Жұмыстан демалыс алған күннің
ертеңінде автобусқа отырып, Көкпекті
ауданының Үлкенбөкен ауылына тартамын.
Бір жылы демалысқа әдеттегі уақыттан кеш
шығып, төркініме де кеш бардым. Анам
марқұм әбден сағыныпты, күнде жолға
қарап, ұзақ тұрады екен. Содан амалы
таусылғанда үйге келген газеттерден хабар
іздеп, пошта жәшіктерін ақтарады дейді.
Келе алмай қалған себебін білдіріп, бір
хат-хабар жолдай ма деп үміттенген болса
керек. Анамды сағындырып, сарғайтып,
мен де келдім ауылға. Есіктен қарасам,
ауызғы бөлмеде дәретін алып, намазға
дайындалып жатыр екен. Мені көре сала
еңіреп қоя берді...
- Келмедің, әкем, келмедің,
Келмесең-де өлмедім.
Артыңда жүрген анаңмын,
Жек көрерің мен бе едім.
Әуеде ұшқан ілбісін,
Ілбісін жолын кім білсін.
Алыста жүрген құлыным,
Аман-есен жүрмісің, - деп өзінің көкірегіне
толып қалған сағынышын шығарды.
«Ауылдастарымызға
қамқор болдық»
- Біз шаңырақ көтергеннен кейін екі
жылдан соң аудан орталығынан үй беріп,
еңбек еттік. Біздің аудан орталығына
көшкеніміз ауылдас көрші-қолаң мен
ағайын-туыстарға жақсы болды. Оқу бітіріп,
жұмыс істеуге келген жас мамандардың
барлығы біздің үйді паналайды. Біз алыс
болсын, жақын болсын біреуін де сыртқа
итерген жоқпыз, барлығына жылы қабақ
танытып, өзімізге тарттық. Атам мені
еркелетіп: «Бақа» дейтін. «Бақа, қарағым,
бәленшенің баласы үйсіз жүр екен, сендерге
барса» дейді. Біз атамыздың айтқанын
екі еткізбей орындаймыз да, кім келсе
де қарсы аламыз. Жалпы, біздің шаңырақ
көтергенімізге 50 жылға жақын уақыт
болыпты. Осы жылдар ішінде үлкені бар,
кішісі бар 45 ауылдасымыз біздің үйде
тұрып, өсіп-өнді. Тіпті кейбіреуін үйлендіріп,
әлі күнге дейін араласып тұрамыз. Олар
да бізді бір отбасы ретінде көреді.
- Өнегелі әңгімеңіз үшін алғыс
білдіреміз!
Жазып алған –
Тілеуберді САХАБА.

SARYARQA SAMALY
ШЕШІМ 16 қазан, сенбі, 2021 жыл 9
Павлодар қалалық мәслихатының
2021 жылғы 29 қыркүйектегі №72/10 шешімі
7-сайланған X-кезекті сессия
Қазақстан Республикасы эталондық банкінде
2021 жылғы 6 қазанда жарияланды
Павлодар қаласы Жетекші ауылының жайылымдарын
басқару және оларды пайдалану жөніндегі 2022-2023
жылдарға арналған жоспарды бекіту туралы
Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті
мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңының 6-бабына,
Қазақстан Республикасының «Жайылымдар туралы» Заңының 8-бабы
1) тармақшасына сәйкес, Павлодар қалалық мәслихаты ШЕШТІ:
1. Қоса беріліп отырған Павлодар қаласы Жетекші ауылының
жайылымдарын басқару және оларды пайдалану жөніндегі 2022-2023
жылдарға арналған жоспар бекітілсін.
2. Осы шешім оның алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
Павлодар қалалық мәслихаттың хатшысы С.ҚАЛИЖАНОВА.
Павлодар қалалық мәслихатының
2021 жылғы 29 қыркүйектегі
№72/10 шешімімен
бекітілді
Павлодар қаласы Жетекші ауылының жайылымдарын
басқару және оларды пайдалану жөніндегі 2022-2023
жылдарға арналған жоспар
Осы Павлодар қаласы Жетекші ауылының жайылымдарын басқару
және оларды пайдалану жөніндегі 2022-2023 жылдарға арналған жоспар
(бұдан әрі – Жоспар) Қазақстан Республикасының Жер кодексіне,
Қазақстан Республикасының «Жайылымдар туралы» Заңына, Қазақстан
Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік
басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңына, Қазақстан Республикасы
Премьер-Министрінің орынбасары – Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылығы министрінің «Жайылымдарды ұтымды пайдалану
қағидаларын бекіту туралы» №173 бұйрығына және Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылығы министрінің «Жайылымдардың жалпы
алаңына түсетін жүктеменің шекті рұқсат етілетін нормасын бекіту
туралы» №3-3/332 бұйрығына сәйкес әзірленді.
Жоспар жайылымдарды геоботаникалық зерттеп-қараудың жай-күйі
туралы мәліметтер, ветеринариялық-санитариялық объектілер туралы
мәліметтер, иелерін-жайылым пайдаланушыларды, жеке және (немесе)
заңды тұлғаларды көрсете отырып, ауыл шаруашылығы жануарлары мал
басының саны туралы деректер, ауыл шаруашылығы жануарларының
түрлері мен жыныстық жас топтары бойынша қалыптастырылған үйірлердің,
отарлардың, табындардың саны туралы деректер, шалғайдағы жайылымдарда
жаю үшін ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын
қалыптастыру туралы мәліметтер, екпе және аридттік жайылымдарды
ауыл шаруашылығы жануарларын жаю ерекшеліктері, малды айдап
өтуге арналған сервитуттар туралы мәліметтер, мемлекеттік органдар,
жеке және (немесе) заңды тұлғалар берген өзге де деректер ескеріле
отырып қабылданды.
Жоспар жайылымдарды ұтымды пайдалану, жемшөпке қажеттілікті
тұрақты қамтамасыз ету және жайылымдардың тозу процестерін
болғызбау мақсатында қабылданды.
Жоспар:
1) осы Жоспардың 1-қосымшасына сәйкес құқық белгілейтін құжаттар
негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер
пайдаланушылар бөлінісінде Жетекші ауылы аумағында жайылымдардың
орналасу схемасын (картасын);
2) осы Жоспардың 2-қосымшасына сәйкес Жетекші ауылы аумағында
жайылым айналымдарының қолайлы схемаларын;
3) осы Жоспардың 3-қосымшасына сәйкес Жетекші ауылы
жайылымдардың, оның ішінде маусымдық жайылымдардың сыртқы
және ішкі шекаралары мен алаңдары, жайылымдық инфрақұрылым
объектілері белгіленген картасын;
4) осы Жоспардың 4-қосымшасына сәйкес Жетекші ауылы жайылым
пайдаланушылардың су тұтыну нормасына сәйкес жасалған су көздеріне
(көлдерге, өзендерге, тоғандарға, апандарға, суару немесе суландыру
каналдарына, құбырлы немесе шахталы құдықтарға) қол жеткізу схемасын;
5) осы Жоспардың 5-қосымшасына сәйкес Жетекші ауылы аумағында
жайылымы жоқ жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы
жануарларының мал басын орналастыру үшін жайылымдарды қайта
бөлу және оны берілетін жайылымдарға ауыстыру схемасын;
6) осы Жоспардың 6-қосымшасына сәйкес Жетекші ауылы маңында
орналасқан жайылымдармен қамтамасыз етілмеген жеке және (немесе)
заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын
шалғайдағы жайылымдарға орналастыру схемасын;
7) осы Жоспардың 7-қосымшасына сәйкес ауыл шаруашылығы жануарларын
жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін
жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік кестесін қамтиды.
А у ы л д ы ң а у м а ғ ы Е р т і с ө з е н і н і ң о ң ж а қ ж а ғ а с ы н д а о р н а л а с қ а н .
Батыс-Сібір ойпатының Ертіс жазық толқынды жазығы шегінде. Жаңбырлы
бөліктің бедері Ертіс өзенінің жайылмасынан бірінші, екінші және
үшінші террасалар шегінде орналасқан тегіс толқынды аллювиалды
жазықпен ұсынылған.
Бұл аумақтың гидрографиялық көрінісінің өзіндік ерекшелігі бірқатар
физикалық-географиялық факторлардың жанында белгіленген, оның
ішінде шұғыл континенталды климат аз жауын-шашынды және ойпаттар
болған кезде жазық рельефті болып табылады. Мұнда каштан, шалғындыкаштан
топырақтары және каштан тұзды жалаулар пайда болды.
Жайылымдық алқаптардың орташа өнімділігі 1,1-2,5 ц./га құрайды.
Жайылымдар жемдерінің қоры ұзақтығы 170-180 күн болатын
жайылым кезеңінде пайдаланылады.
Жетекші ауылы Мойылды ауылы аумағымен солтүстігінде, шығысында –
Заря ауылдық округімен, оңтүстігі мен батысында Павлодар қаласының
аумағымен шекаралас орналасқан.
Табиғи-климаттық жағдайлар бойынша, Жетекші ауылының аумағы
көктем-жаз кезеңінің құрғақшылығымен, жаздың жоғары және қысқы
төмен температураларымен, жеткіліксіз және тұрақсыздығымен сипатталатын,
шұғыл континентальды климаты бар құрғақ дала кіші аумағында
орналасқан, ауа райы, атмосфералық жауын-шашынның мөлшері, жазғы
максималды және жыл бойына желдің белсенділігі.
Жетекші ауылы аумағының жалпы алаңы 1307,8 га, соның ішінде
жайылымды жерлер – 846,0 га.
Санаттары бойынша жерлер келесідей бөлінеді:
ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер – 846,0 га;
елді мекендердің жерлері – 439,0 га;
өнеркәсіп, көлік, байланыс, ғарыш қызметі, қорғаныс, ұлттық қауіпсіздік
мұқтажына арналған жер және ауыл шаруашылығына арналмаған өзге
де жерлер – 22,0 га;
орман қорының жерлері – 1,0 га;
босалқы жерлер – жоқ.
Ауыл аумағындағы ауыл шаруашылық жануарлары мал басының
саны: 720 бас ірі қара мал, 1 342 бас ұсақ қара мал, 273 бас жылқылар.
Ауыл шаруашылығы жануарларының түрлері бойынша қалыптастырылған
үйірлер, отарлар, табындар келесідей қалыптасқан:
2 табын ірі қара мал;
Жайылымдар ауылдық округінің табиғи-климаттық ерекшелігіне байланысты
табиғи жайылымдарға жатады және көбінесе малды бағу үшін
пайдаланылады. Ауыл аумағында екпе және аридтік жайылымдар жоқ.
Жайылымдарды негізгі пайдаланушылар Жетекші ауылының
тұрғындары болып табылады.
Жетекші ауылы аумағында 1 ветеринарлық пункт қызмет істейді.
Жетекші ауылында малды айдап өтуге арналған сервитуттар
орнатылмаған.
Павлодар қаласы Жетекші ауылының
жайылымдарын басқару және
оларды пайдалану жөніндегі
2022-2023 жылдарға арналған жоспарға
1-қосымша
Құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары,
жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар
бөлінісінде Жетекші ауылы аумағында жайылымдардың
орналасу схемасы (картасы)
Павлодар қаласы Жетекші ауылының жайылымдарын басқару
және оларды пайдалану жөніндегі 2022-2023 жылдарға арналған
жоспарға 2-қосымша
Жетекші ауылының аумағында жайылым
айналымдарының қолайлы схемалары
Павлодар қаласы Жетекші ауылының жайылымдарын басқару
және оларды пайдалану жөніндегі 2022-2023 жылдарға арналған
жоспарға 3-қосымша
Жетекші ауылының жайылымдардың, оның ішінде
маусымдық жайылымдардың сыртқы және ішкі шекаралары
мен алаңдары, жайылымдық инфрақұрылым
объектілері белгіленген картасы
Павлодар қаласы Жетекші ауылының жайылымдарын басқару
және оларды пайдалану жөніндегі 2022-2023 жылдарға арналған
жоспарға 4-қосымша
Жетекші ауылының аумағында жайылым
пайдаланушылардың су тұтыну нормасына сәйкес жасалған
су көздеріне (көлдерге, өзендерге, тоғандарға, апандарға,
суару немесе суландыру каналдарына, құбырлы немесе
шахталы құдықтарға) қол жеткізу схемасы
Павлодар қаласы Жетекші ауылының жайылымдарын басқару
және оларды пайдалану жөніндегі 2022-2023 жылдарға арналған
жоспарға 5-қосымша
Жетекші ауылының аумағында жайылымы жоқ жеке
және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы
жануарларының мал басын орналастыру үшін жайылымдарды
қайта бөлу және оны берілетін жайылымдарға
ауыстыру схемасы
Павлодар қаласы Жетекші ауылының жайылымдарын басқару
және оларды пайдалану жөніндегі 2022-2023 жылдарға арналған
жоспарға 6-қосымша
Жетекші ауылы аумағында ауылдық округ маңында
орналасқан жайылымдармен қамтамасыз етілмеген жеке
және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы
жануарларының мал басын шалғайдағы жайылымдарға
орналастыру схемасы
Павлодар қаласы Жетекші ауылының жайылымдарын басқару
және оларды пайдалану жөніндегі 2022-2023 жылдарға арналған
жоспарға 7-қосымша
Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және
айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды
пайдалану жөніндегі күнтізбелік кестесі
Жылдар 1-қаша 2-қаша 3-қаша 4-қаша
2022 көктемгіж
а з ғ ы
1-маусым
2 жазғы
маусым
3-күзгі
маусым
демалатын
маусым
2023 демалатын
маусым
көктемгіж
а з ғ ы
1-маусым
2 жазғы
маусым
3-күзгі
маусым

10 16 қазан, сенбі, 2021 жыл ШЕШІМ
SARYARQA SAMALY
Павлодар қалалық мәслихатының
2021 жылғы 29 қыркүйектегі №73/10 шешімі
7-сайланған X-кезекті сессия Қазақстан Республикасы
эталондық банкінде 2021 жылғы 12 қазанда жарияланды
Павлодар қаласы Павлодар ауылының жайылымдарын
басқару және оларды пайдалану жөніндегі 2022-2023
жылдарға арналған жоспарды бекіту туралы
Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті
мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңының 6-бабына,
Қ а з а қ с т а н Р е с п у б л и к а с ы н ы ң « Ж а й ы л ы м д а р т у р а л ы » З а ң ы н ы ң 8 - б а б ы
1) тармақшасына сәйкес, Павлодар қалалық мәслихаты ШЕШТІ:
1. Қоса беріліп отырған Павлодар қаласы Павлодар ауылының
жайылымдарын басқару және оларды пайдалану жөніндегі 2022-2023
жылдарға арналған жоспар бекітілсін.
2. Осы шешім оның алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
Павлодар қалалық мәслихаттың хатшысы С.ҚАЛИЖАНОВА.
Павлодар қалалық мәслихатының
2021 жылғы 29 қыркүйектегі
№73/10 шешімімен
бекітілген
Павлодар қаласы Павлодар ауылының жайылымдарын
басқару және оларды пайдалану жөніндегі 2022-2023
жылдарға арналған жоспар
Осы Павлодар қаласы Павлодар ауылының жайылымдарын басқару
және оларды пайдалану жөніндегі 2022-2023 жылдарға арналған жоспар
(бұдан әрі – Жоспар) Қазақстан Республикасының Жер кодексіне,
Қазақстан Республикасының «Жайылымдар туралы» Заңына, Қазақстан
Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік
басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңына, Қазақстан Республикасы
Премьер-Министрінің орынбасары – Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылығы министрінің «Жайылымдарды ұтымды пайдалану
қағидаларын бекіту туралы» №173 бұйрығына және Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылығы министрінің «Жайылымдардың жалпы алаңына
түсетін жүктеменің шекті рұқсат етілетін нормасын бекіту туралы»
№3-3/332 бұйрығына сәйкес әзірленді.
Жоспар жайылымдарды геоботаникалық зерттеп-қараудың жай-күйі
туралы мәліметтер, ветеринариялық-санитариялық объектілер туралы
мәліметтер, иелерін-жайылым пайдаланушыларды, жеке және (немесе)
заңды тұлғаларды көрсете отырып, ауыл шаруашылығы жануарлары мал
басының саны туралы деректер, ауыл шаруашылығы жануарларының
түрлері мен жыныстық жас топтары бойынша қалыптастырылған үйірлердің,
отарлардың, табындардың саны туралы деректер, шалғайдағы жайылымдарда
жаю үшін ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын
қалыптастыру туралы мәліметтер, екпе және аридттік жайылымдарды
ауыл шаруашылығы жануарларын жаю ерекшеліктері, малды айдап
өтуге арналған сервитуттар туралы мәліметтер, мемлекеттік органдар,
жеке және (немесе) заңды тұлғалар берген өзге де деректер ескеріле
отырып қабылданды.
Жоспар жайылымдарды ұтымды пайдалану, жем-шөпке қажеттілікті
тұрақты қамтамасыз ету және жайылымдардың тозу процестерін
болғызбау мақсатында қабылданды.
Жоспар:
1) осы Жоспардың 1-қосымшасына сәйкес құқық белгілейтін
құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері
және жер пайдаланушылар бөлінісінде Павлодар ауылы аумағында
жайылымдардың орналасу схемасын (картасын);
2) осы Жоспардың 2-қосымшасына сәйкес Павлодар ауылы аумағында
жайылым айналымдарының қолайлы схемаларын;
3) осы Жоспардың 3-қосымшасына сәйкес Павлодар ауылы
жайылымдардың, оның ішінде маусымдық жайылымдардың сыртқы
және ішкі шекаралары мен алаңдары, жайылымдық инфрақұрылым
объектілері белгіленген картасын;
4) осы Жоспардың 4-қосымшасына сәйкес Павлодар ауылы жайылым
пайдаланушылардың су тұтыну нормасына сәйкес жасалған су көздеріне
(көлдерге, өзендерге, тоғандарға, апандарға, суару немесе суландыру
каналдарына, құбырлы немесе шахталы құдықтарға) қол жеткізу схемасын;
5) осы Жоспардың 5-қосымшасына сәйкес Павлодар ауылы аумағында
жайылымы жоқ жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы
жануарларының мал басын орналастыру үшін жайылымдарды қайта
бөлу және оны берілетін жайылымдарға ауыстыру схемасын;
6) осы Жоспардың 6-қосымшасына сәйкес Павлодар ауылы маңында
орналасқан жайылымдармен қамтамасыз етілмеген жеке және (немесе)
заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын
шалғайдағы жайылымдарға орналастыру схемасын;
7) осы Жоспардың 7-қосымшасына сәйкес ауыл шаруашылығы жануарларын
жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін
жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік кестесін қамтиды.
Геоморфологиялық тұрғыдан Павлодар ауылы оңтүстік – батыстан
солтүстік – шығысқа қарай созылған, аздап толқынды манежі бар
және қырықарылық төмен құламалармен сипатталатын Ертіс маңы
оң жағалауындағы құмды жазықтың шегінде орналасқан.
Рельефтің тегістелген элементтерінде негізінен каштан қарапайым
және терең қайнаған топырақ пайда болды, кейде азқуатты, белгілі бір
дәрежеде эрозияға ұшырайды, ал депрессияларда шалғынды-каштан
топырақтары пайда болды.
Жайылымдық алқаптардың орташа өнімділігі 3,6-9,3 ц./га құрайды.
Жайылымдар жемдерінің қоры ұзақтығы 150-170 күн болатын
жайылым кезеңінде пайдаланылады.
Павлодар ауылы өзінің солтүстік бөлігінде Павлодар ауданы Мичурино
ауылының аумағымен шектеседі, батысында Ертіс өзенінің оң
жағалауымен, шығысында – Павлодар ауданы, Заңғар ауылының тұсында,
оңтүстігінде Павлодар қаласының саяжай массивімен шектеседі.
Табиғи-климаттық жағдайлар бойынша, Павлодар ауылының аумағы
көктем-жаз кезеңінің құрғақшылығымен, жаздың жоғары және қысқы
төмен температураларымен, жеткіліксіз және тұрақсыздығымен сипатталатын,
шұғыл континентальды климаты бар құрғақ дала кіші аумағында
орналасқан, ауа райы, атмосфералық жауын-шашынның мөлшері, жазғы
м а к с и м а л д ы ж ә н е ж ы л б о й ы н а ж е л д і ң б е л с е н д і л і г і .
П а в л о д а р а у ы л ы а у м а ғ ы н ы ң ж а л п ы а у д а н ы 412 5 г а .
Санаттары бойынша жерлер келесідей бөлінеді:
ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер – 3422,0 га;
оның ішінде жайылымдық жерлер – 3067,0 га;
егістік – 355 га;
өзге де алқаптардың жерлері - 703 га;
оның ішіндеелді мекендердің жерлері – 462,0 га;
қамыс батпақтар – 48 га;
өзгелері (зауыт, қоқыс тастайтын жер, зират) – 193 га.
Ауыл аумағындағы ауыл шаруашылық жануарлары мал басының
саны: 764 бас ірі қара мал, 1 795 бас ұсақ қара мал, 403 бас жылқылар.
Қалыптасқан табындар, отарлар, ауыл шаруашылығы жануарларының
табындары түрлері бойынша келесідей қалыптасқан:
3 табын – ірі қара мал;
1 отар – қойлар, ешкілер;
1 табын жылқылар.
Ауылдың табиғи – климаттық ерекшелігіне байланысты жайылымдар
табиғи жайылымдарға жатады және негізінен мал жаю үшін
пайдаланылады. Ауыл аумағында мәдени және құрғақ жайылымдар жоқ.
Жайылымдардың негізгі пайдаланушылары, Павлодар ауылының
тұрғындары болып табылады.
Жоспар жайылымдарды ұтымды пайдалану, жемшөпке қажеттілікті
тұрақты қамтамасыз ету және жайылымдардың тозу процесстерін
болғызбау мақсатында қабылданды.
Павлодар ауылы аумағында 1 ветеринарлық пункт қызмет істейді.
Павлодар ауылында мал айдауға арналған сервитуттар орнатылмаған.
Павлодар қаласы Павлодар ауылының
жайылымдарын басқару және
оларды пайдалану жөніндегі
2022-2023 жылдарға арналған жоспарға
1-қосымша
Құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары,
жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар
бөлінісінде Павлодар ауылы аумағында жайылымдардың
орналасу схемасы (картасы)
Павлодар қаласы Павлодар ауылының жайылымдарын басқару
және оларды пайдалану жөніндегі 2022-2023 жылдарға арналған
жоспарға 2-қосымша
Павлодар ауылының аумағында жайылым
айналымдарының қолайлы схемалары
Павлодар қаласы Павлодар ауылының жайылымдарын басқару
және оларды пайдалану жөніндегі 2022-2023 жылдарға арналған
жоспарға 3-қосымша
Павлодар ауылының жайылымдардың, оның ішінде
маусымдық жайылымдардың сыртқы және ішкі шекаралары
мен алаңдары, жайылымдық инфрақұрылым
объектілері белгіленген картасы
Павлодар қаласы Павлодар ауылының жайылымдарын
басқару және оларды пайдалану
жөніндегі 2 0 2 2 - 2 0 2 3 ж ы л д а р ғ а а р н а л ғ а н ж о с п а р ғ а
4-қосымша
Павлодар ауылының аумағында жайылым
пайдаланушылардың су тұтыну нормасына сәйкес жасалған
су көздеріне (көлдерге, өзендерге, тоғандарға, апандарға,
суару немесе суландыру каналдарына, құбырлы немесе
шахталы құдықтарға) қол жеткізу схемасы
Павлодар қаласы Павлодар ауылының жайылымдарын басқару
және оларды пайдалану жөніндегі 2022-2023 жылдарға арналған
жоспарға 5-қосымша
Павлодар ауылының аумағында жайылымы жоқ жеке
және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы
жануарларының мал басын орналастыру үшін жайылымдарды
қайта бөлу және оны берілетін жайылымдарға
ауыстыру схемасы
Павлодар қаласы Павлодар ауылының жайылымдарын басқару
және оларды пайдалану жөніндегі 2022-2023 жылдарға арналған
жоспарға 6-қосымша
Павлодар ауылы аумағында ауылдық округ маңында
орналасқан жайылымдармен қамтамасыз етілмеген жеке
және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы
жануарларының мал басын шалғайдағы жайылымдарға
орналастыру схемасы
Павлодар қаласы Павлодар ауылының жайылымдарын басқару
және оларды пайдалану жөніндегі 2022-2023 жылдарға арналған
жоспарға 7-қосымша
Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және
айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды
пайдалану жөніндегі күнтізбелік кестесі
Жылдар 1- қаша 2- қаша 3- қаша 4- қаша
2022 көктемгіж
а з ғ ы
1-маусым
2 жазғы
маусым
3-күзгі
маусым
демалатын
маусым
2023 демалатын
маусым
көктемгіж
а з ғ ы
1-маусым
2 жазғы
маусым
3-күзгі
маусым

SARYARQA SAMALY МЕЗГІЛ 16 қазан, сенбі, 2021 жыл 11
САЛАУАТТЫЛЫҚ!
Денсаулық басты
назарда!
Оқушылардың сапалы білім алуымен қатар
денсаулығына көңіл бөлу маңызды. Май ауданының
Малайсары орта мектебінде Дүниежүзілік денсаулық
сақтау ұйымының «Денсаулықты нығайтуға
ықпал ететін мектептер» жобасын жүзеге асыра
бастағанына биыл – екінші жыл. Жоба балалардың
денсаулығын нығайту, дұрыс тамақтану, балалар
мен жасөспірімдер арасында аурушаңдық деңгейін
төмендетуге бағытталған.
Оның талаптарына сәйкес
жыл бойы мектеп оқушыларының
денсаулығы назарда болады. Жазда
балаларға қымыз берілсе, биыл
эпидемиялық кезеңге байланысты
аурудың өршуін тоқтату мақсатында
бірнеше шара қолға алынған.
Оқушылар күнделікті таңертеңгілік
жаттығулар жасап, денсаулықтарын
нығайтады. Аскорбин қышқылы
ағзаның түрлі вирустар мен
инфекцияларға қарсы тұруға
көмектесетіндіктен балаларға
итмұрыннан қайнатылған шай
беріледі. Мектеп медбибісі
балаларға С дәруменін (аскорбин
қышқылын) үлестірсе, мұғалімдер
әр сабақтың басында оқушыларға
тыныс алу жаттығуларын жасатады.
Жоба бойынша оқушыларға
15 күн аскорбин қышқылы берілсе,
15 күннен кейін қызылша және
сәбізден жасалған салаттар беріледі.
Оқушыларды «С» дәрумендерімен
және жемістермен қамтамасыз
етуші - Малайсары ауылының
«Қазанғап» шаруашылық қожалығы.
Мектеп ұжымы мен ата-аналардың
шаруашылық басшысы Қажыбек
Қазанғаповқа деген алғысы шексіз.
Анар ЖЕТІБАЕВА,
Малайсары орта мектебінің
директоры,
Май ауданы.
Жер учаскелеріне жалға беру құқығын сату жөніндегі
электрондық сауда-саттықтар
Павлодар облысында өткен
жылдан бастап жер учаскелерін
электрондық сауда-саттық, атап
айтқанда, www.gosreestr.kz
веб-порталда ағылшын әдісімен
(бағаны көтеру) аукциондар өткізу
арқылы беру тәжірибесі қолданылуда
бұл жер учаскелерін сатып алу
үшін тең және ашық мүмкіндіктерге
кепілдік береді.
2021 жылдың қаңтар айынан
бастап коммерциялық мақсатта жер
учаскелеріне жалға беру құқығын
сату бойынша сауда-саттық толықтай
электронды форматқа көшірілді.
Жер учаскесін немесе жер
учаскесін жалдау құқығын сатушы
ретінде тиісті қаланың немесе ауданның
жергілікті атқарушы органы жер
қатынастары саласындағы уәкілетті
органдар атынан әрекет етеді.
Сауда-саттықты электрондық
түрде өткізу елдің кез келген
нүктесінен сауда – саттықтың
онлайн қолжетімділігі, онлайн төлем
және кепілдік жарнаны қайтару,
өте төмен операциялық шығындар
түрінде артықшылық береді, және
ең бастысы, жеңімпазды автоматты
түрде анықтау-сыбайлас жемқорлық
құрамдасын болдырмайтын және
әділдік пен ашықтыққа кепілдік
беретін адами фактордың болмауы.
Сондай-ақ сауда-саттыққа
қатысушылар үшін анонимділік
қамтамасыз етіледі.
Ағымдағы жылдың өткен кезеңінде
веб-порталда электрондық
сауда-саттық біздің облыстың бес
ауданында және үш қаласында
өткізілді, онда коммерциялық
мақсаттар үшін 62 жер учаскесіне
жалдау құқығы берілді.
Ағымдағы жылдың 13 қазанында
Павлодар қаласында кезекті
электрондық аукцион өтті.
Айта кету керек, аукциондар
ашық әрі ашық өткізу мақсатында
аукцион өткізілетін күнге дейін он
бес күнтізбелік күннен кешіктірмей
мерзімді баспа басылымдарында,
жергілікті атқарушы органдардың
ресми интернет–ресурстарында,
мемлекеттік мүлік веб-порталында,
сондай-ақ pvl_obl_jer_baskarmasy
Instagram және pvl jerkatynasy
baskarmasy Facebоok әлеуметтік
желісінде жер қатынастары
басқармасының ресми беттерінде
жарияланады.
Жер учаскесіне құқықты иелену кезінде
туындайтын шектеуді болдырмау
Іс жүзінде әкімшілік басшысының
немесе әкімнің шешімінде осы
азаматқа жер учаскесін беру туралы
мәліметтердің болмауына байланысты
азаматтар 90-шы және
2000-шы жылдардың басында
берілген, оның меншігіндегі жер
учаскесіне билік ете алмайтын
жағдайлар бар.
Өйткені сол кезеңде жер
учаскесіне құқықтың пайда болуының
негізі жер учаскесін алған азаматтардың
тізімдері бар қосымшаларында
көрсетілген шешімдердің
негізінде берілген жер учаскесіне
өмір бойы мұраға қалдырылған
иелену не меншік құқығына арналған
актілер болып табылды.
Меншік иесі әкімнің шешімін
жоғалтқан, ал тиісті мемлекеттік
органдар ұсынған құжаттарда
меншік иесі тізімде көрсетілмеген
жағдайлар орын алады.
Бұл жағдайда сұрақ туындайды:
бұл мәселені шешу үшін өтініш
беруші қайда жүгінуі керек?
Заңнамада сот белгілейтін
«заңды фактіні анықтау» ұғымы
бар, ол азаматтардың немесе заңды
тұлғалардың жеке немесе мүліктік
құқықтарының пайда болуына,
өзгеруіне немесе тоқтатылуына
байланысты болады.
Сот заңды мәні бар фактілерді
өтініш берушінің осы фактілерді
куәландыратын тиісті құжаттарды
өзге тәртіппен алуы мүмкін болмаған
кезде не жоғалған құжаттарды
қалпына келтіру мүмкін болмаған
кезде ғана анықтайтынын атап
өткен жөн.
Сот белгілейтін заңды фактілердің
бірі-бұл жағдайда тиісті шешімнің
құқық белгілейтін құжаттардың
тиесілігі болып табылады.
Өтініш берушінің меншік құқығы
тиісті түрде тіркелуі және тіркелген
құқықтар туралы анықтамамен,
сондай-ақ осы жер учаскесіне
үшінші тұлғалардың талаптарының
болмауы расталуы тиіс.
Мұндай жағдайлар туындаған
кезде заңды фактіні анықтау
үшін жеке куәліктің көшірмесін,
жылжымайтын мүлікке тіркелген
құқықтар мен ауыртпалықтар туралы
анықтаманы, жерге актінің және тиісті
шешімнің көшірмесін, мемлекеттік
мұрағаттың және жергілікті атқарушы
органның (әкімдіктің) жауаптарын
қамтитын құжаттар топтамасын
қалыптастыру қажет.
Құрметті оқырмандар!
2022 жылға арналған қоғамдық–саяси, ақпараттыжарнамалық
«Saryarqa samaly» газетіне жазылу басталды!
Жазылу
мерзімі
6 ай (аптасына
үш нөмір)
12 ай (аптасына
үш нөмір)
12 ай
(бейсенбілік
нөмір)
«Қазпошта» АҚ–
ның бөлімшесі
арқылы жазылу
Индексі 55441
қала ауыл
6 924,20
теңге
13 848,40
теңге
Қандай тауарлар
қымбаттады?
Өткен айда облыс дүкендеріндегі кейбір тауар түрлері
мен ақылы қызметтер бағасының өскені байқалды.
Тек бірнеше көкөніс түрінің бағасы сәл арзандады.
Қымбаттаған тауар түрлері:
тауық еті - 4%
қант – 1,9%
тоқаш және ұннан жасалған
кондитерлік өнімдер – 1,7%
жұмыртқа бағасы – 1,2%
сүт өнімдері – 0,7%
дизель отыны - 2,6%
әуе көлігімен жол жүру ақысы - 24,7%
амбулаторлық қызметтер бағасы
– 1,7%
7 242,40
теңге
14 484,80
теңге
«Alash
Press»
ЖШС – нің
бөлімшелері
арқылы
жазылу
Павлодар
қ.
Арзандаған көкөністер:
сәбіз - 40,5%
қызылша – 23,9%
картоп– 16,3%
пияз – 6,9%
Редакцияда
ресімделу
және
алумен
жазылу
Павлодар
қ.
6 915 теңге 5 940
теңге
13 830 теңге 11 880
теңге
Зейнеткерлерге, мүгедектерге және ҰОС
қатысушыларына арналған жеңілдікті
жазылым
Индексі 55442 3 084
теңге
қала ауыл
4 035,60
теңге
4 259,20
теңге
4 025 теңге
Біздің газетімізге жазылуды үйге немесе жұмыс орнына дейін жеткізілумен
кез келген пошта бөлімшесінде, пошта қызметкері арқылы немесе
Павлодар қ-сы, Ак.Сәтбаев к-сі, 50 (тел. 87182 32-40-37) мекенжайы
бойынша орналасқан «Қазпошта» ғимаратында, Ак.Марғұлан к-сі, 142-23
мекенжайы бойынша орналасқан «Alash Press» ЖШС-де (тел. 8 7182 61-63-
18) жазыла аласыз. Одан басқа, баламалы жазылу арқылы Астана к-сі,
143 мекенжайы бойынша ресімдеп, тікелей редакциядан алуға болады.
Мекемелер мен ұйымдардың назарына! Біздің кез келген басылымға
50 данадан кем емес жазылған жағдайда кәсіпорынға дейін жеткізумен
ұжымдық баламалы жазылуды ұсынамыз, тел. 8 (718 2) 66-15-41.
Құрметті оқырмандар!
«Naızatas» әдеби-көркем, қоғамдық-саяси журналына 2022
жылға жазылу басталды!
Жазылу
мерзімі
6 ай 3 501,90
теңге
12 ай 7 003,80
теңге
«Қазпошта» АҚ–
ның бөлімшесі
арқылы жазылу
«Alash Press»
ЖШС – нің
бөлім-шелері
арқылы
жазылу
Редакцияда
ресімделу
және алумен
жазылу
Индексі 67276 Павлодар қ. Павлодар қ.
қала ауыл
3 514,80
теңге
7 029,60
теңге
3 495 теңге 3 237 теңге
6 990 теңге 6 474 теңге
Үйге немесе жұмыс орнына дейін жеткізілумен «Naızatas» журналына
кез келген пошта бөлімшесінде пошта қызметкері арқылы немесе
Павлодар қаласы Ак.Сәтбаев көшесі, 50 ( тел. 87182 32-40-37) мекенжайында
орналасқан Қазпочта ғимаратында, Ак.Марғұлан к-сі, 142-23 мекенжайы
бойынша орналасқан «Alash Press» ЖШС-де (тел. 87182 61-63-18)
жазыла аласыз. Одан басқа, (баламалы) редакция арқылы жазылуды
Астана көшесі, 143-үй мекенжайында ресімдеп, журналды тікелей редакциядан
алуға болады. Тел. 8 (7182) 66-15-41.
Облыстық статистика
департаментінің
мәліметі бойынша әзірленді.
Мерзімді баспа басылымдары тиісті уақытында жеткізілмеген
уақытта, мына телефондары арқылы хабарласыңыздар: «Қазпошта»
АҚ ПОФ-ның жазылу бөлімі: 32-40-37, 32-49-93 және сенім телефоны:
32-35-35.
ХАБАРЛАНДЫРУ
СТАТИСТИКА
Басқа қалаға көшуімізге байланысты Павлодар қаласындағы
орталықта орналасқан кірпіштен салынған 3 қабатты үйдің 2-ші
қабатындағы 80 ш/м 3 бөлмелі пәтер сатылады. Ас бөлмесі -
15 ш/м. 2 балконы бар. Еврожөндеу. Облыстық әкімдік, орталық
саябақ пен Диагностикалық орталыққа және Ертіс жағалауына
жақын орналасқан. Байланыс телефоны: 32-95-29, 87014324204.
SARYARQA
SAMALY
МЕНШІК ИЕСІ:
«Павлодар облысы әкімінің
аппараты» мемлекеттік
мекемесі (Павлодар қаласы)
«Ертіс Медиа» ЖШС,
«Saryarqa samaly»
облыстық газеті
Газетке Қазақстан Республикасы
Ақпарат және коммуникациялар
министрлігі Ақпарат
комитетінің мерзімді басылымды,
ақпарат агенттігін және
желілік басылымды есепке
қою, қайта есепке қою туралы
19.06.2019 ж. №17747-Г куәлігі
берілген.
Газет 1979
жылы
«Құрмет
белгісі»
орденімен,
2014 жылы
«Алтын
жұлдыз»
жалпыұлттық
сыйлығымен
марапатталды.
«ЕРТІС МЕДИА» ЖШС -
ҚАЗАҚСТАННЫҢ
ҮЗДІК КӘСІПОРНЫ
2020
ЖШС директоры
Аида ХАМЗИНА
Бас редактор
Нұрбол ЖАЙЫҚБАЕВ
Телефоны: 66-15-30
ЖШС-нің мекенжайы:
Павлодар қаласы,
Қ.Сұрағанов көшесі, 21-үй.
Редакцияның мекенжайы:
140000, Павлодар қаласы,
Астана көшесі, 143-үй.
Теле/факс 66-15-30
Газеттің электронды
поштасы: ssamaly29@gmail.com.
Бас редактордың
орынбасары - 66-14-61.
Жауапты хатшы - 65-12-74.
Әлеуметтік бөлім - 66-14-63,
66-15-31, 66-15-32.
Экономика, саясат- 66-14-64,
66-15-28, 66-14-65.
«Айналайын» - 66-14-63.
«Жас times» - 66-15-32.
Жарнама бөлімі:
s_samaIy_reklama@maiI.ru
66-15-42, 66-15-40.
Маркетинг және тарату
бөлімі - 66-15-41.
Фототілші, корректорлар -
65-12-74.
Газеттің нөмірі «Saryarqa
samaly»-ның компьютер
oрталығында теріліп, беттелді.
Газет аптасына үш рет шығады,
апталық таралымы 8235 дана,
бүгінгі көлемі 3 б.т.
«Дом печати» ЖШС баспаханасында
басылды. ҚР Павлодар
қаласы, Астана көшесі, 143-үй.
Газеттің сапалы басылуына
баспахана жауап береді.
Телефоны: 8 (7182) 61-80-26.
Басылуға қол қойылған
уақыты 17.00.
Тапсырыс - 1808
Хаттар, қолжазбалар,
фотографиялар мен суреттер
рецензияланбайды және
қайтарылмайды.
Көлемі А4 (14 кегль)
форматындағы
2 беттен асатын материалдар
қабылданбайды.
Редакция оқырмандардан
түскен барлық хаттарды тегіс
жариялауды және оларға жауап
беруді міндетіне алмайды.
Жарнамалық материалдардың
мазмұнына жарнама берушілер
жауап береді.
Нөмірді әзірлеу барысында
интернет ресурстарынан
алынған фотосуреттер де
пайдаланылды.
Авторлардың пікірлері редакция
ұстанған көзқарасқа сәйкес
келмеуі де мүмкін.
«Saryarqa samaly»-нда
жарияланған материалдарды
көшіріп немесе өңдеп басу
үшін редакцияның жазбаша
рұқсаты алынып, газетке
сілтеме жасалуы міндетті.
Баспа индексі 65441.

12 16 қазан, сенбі, 2021 жыл МӘДЕНИЕТ
SARYARQA SAMALY
30 ИГІ ІС
Махаббат ТӨЛЕБАЙ
Теміртау қаласы Тұңғыш
Президентінің тарихи-мәдени
орталығы басшысының орынбасары
Гүлжан Кударинованың
айтуынша, шараның басты
мақсаты – ҚР Тұңғыш Президенті
Тәуелсіздік – теңдесі
жоқ байлық!
Ел Тәуелсіздігінің 30 жылдығына орай және «Рухани жаңғыру» мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде
Павлодар қаласындағы «Ertis» музейінде «Тәуелсіздік – мәңгілік елдің тұғыры» атты көрменің
ашылуы өтті. Аталмыш көрмені Теміртау қаласы Тұңғыш Президенттің тарихи-мәдени орталығымен
Қарағанды облыстық тарихи-өлкетану музей ұжымы және Г.Н.Потанин атындағы Павлодар
облыстық тарихи-өлкетану музейі ұйымдастырды.
Н.Ә.Назарбаевтың өмір жолының
негізгі кезеңдерімен таныстыру,
еліміздің Тәуелсіздік
жылдарындағы жеткен жетістіктері
және Елбасының Қазақстан
Республикасының қалыптасуы
мен дамуына сіңірген еңбегінің
маңыздылығын насихаттау.
Көрмеге Елбасының еңбек
ТАҒЗЫМ
Есімі құрметтелді
Бұқар жырау атындағы әдебиет және өнер музейінде режиссер, актер,
драматург Әнуар Қаниұлы Қалиевтің 90 жылдығына арналған «Өнер
тарланы» атты еске алу кеші өтті. Шараға Әнуар Қалиевтің ұрпақтары мен
жергілікті зиялы қауым өкілдері қатысты.
Алқалы жұрт алдымен музей
қорында сақталған Әнуар
Қаниұлының жеке заттары мен
фотосуреттерінен құралған
«Сахна – менің өмірім» атты
көрмемен танысты. Өнер иесінің
көзін көргендер оны сағынышпен
еске алып, атқарған абыройлы
жұмыстарын әңгімеге арқау етті.
Кеш қонағы ақын, Қазақстан
Жазушылар одағының мүшесі,
Қазақстанның еңбек сіңірген
қайраткері Арман Бақтанұлы
Әнуар Қалиев жайлы ғибратқа
толы естеліктерімен бөлісті.
- Әнуар ағамыз Баянауыл
ауданында қызметте болған кезде
сол кісінің қолында тұрдым.
4-сыныпта оқып жүрген кезімде
ең алғашқы өлеңімді жаздым.
Алғашқы сыншым да, ақылын
айтар кеңесшім де Әнуар ағам
болды. Осы кісінің тәлім-тәрбиесін
жолынан сыр шертетін фотоматериалдар,
мемлекет басшылары
мен делегация өкілдері
сыйлаған кәдесыйлар, жеке
заттары мен ғылыми еңбектері
қойылды.
- Жалпы мұнда Қарағанды
облысының ежелгі кезеңінен
Тәуелсіздікке дейінгі тарихы
қамтылды. Көрме Тұңғыш
Президентіміздің өмірбаян
кезеңдері мен арнайы берілген
сыйлықтар, Қоянды жәрмеңкесі
этнографиясы, археология,
Қарағанды облысындағы киелі
жерлердің географиясы және
де «Арқаның ардақты азаматтары»
атты мәдениет, спорт,
өнеркәсіп саласындағы жетістіктер
бөлімдерінен тұрады. Шараға
200-ден астам жәдігер әкелінді, -
деді Қарағанды облыстық
тарихи-өлкетану музейінің бөлім
меңгерушісі Нұрболат Алдабаев.
Оған қоса, 2010 жылы Қарқаралы
алдық. Өлең өлкесіндегі жеңісім
мен жемісім де Әнуар ағамның
арқасы, - деді Арман Қаниұлы.
Сондай-ақ, шара барысында
Жұлдыз Әнуарқызы әкесі жайлы
естеліктерді топтастырып, оның
кітап болып жарыққа шығуына
атсалысқан азаматтарға алғысын
білдірді.
Әнуар Қалиев 1931 жылы
10 қазанда Павлодар қаласында
дүниеге келген. Әкесі Қаниден
2 жасында, анасы Кәсіптен
6 жасында айырылған бала
облыстық балалар үйінде өседі.
Ата-анасынан ерте қол үзген
болашақ драматургтің балалық
шағы мен есею кезеңдері
Павлодар, Талдықорған, Шымкент
өңірлерінде өткен. 1947 жылы
Павлодар қаласы Абай атындағы
№10 қазақ орта мектебінің 9-
сыныбын тәмамдап, еңбек
жолын жергілікті қазақ драма
театрында бастайды. 1950 жылы
Шымкент қаласының қазақ
драма театрына актер болып
қабылданады. Біраз жылдардан
кейін Шымкент шаһарынан туыпөскен
жері Павлодар қаласына
оралып, Аққулы аудандық халық
театрының режиссеры болады.
Осы театрда Бейімбет Майлиннің
«Шұға», Мұхтар Әуезовтің
«Айман-Шолпан», Ғабит Мүсіреповтің
«Қыз Жібек» сынды басқа да
күрделі спектакльдерін сахналайды.
1963 жылы Баянауыл
аудандық атқару комитетінің
мәдениет бөлімі меңгерушісі
болып тағайындалады. Халық
композиторы, әнші, ақын Жаяу
Мұса Байжановтың ескерткіш
бюстін туған жері Жаңатілек
ауылына орнатуға да атсалысты.
Сондай-ақ, Әнуар Қаниұлы
Суреттерді түсірген - Есенжол Исабек.
ауданындағы Талды-2 қорымына
зерттеу жұмыстары барысында
тарих ғылымдарының кандидаты,
археолог Арман Бейсенов Алтын
адамды тапқан еді. Көрмеге
Алтын адамның көшірмесі
әкелінгенін атап өтті.
Сонымен қатар, көрмеде
әнші-палуан Мәди Бәпиұлының
жеке заттары, халық әртісі Қали
Байжановтың шапаны мен
домбырасы, әнші Жәмила
Шашкинаның сахналық киімі,
тұңғыш ғарышкер Тоқтар
Әубәкіровтің кителі, олимпиада
чемпионы С.Сәпиевтің бокс
қолғаптары, т.б. заттар ұсынылды.
Аталмыш көрме 5 қарашаға
дейін жалғасады.
аудармашылықпен де айналысқан.
Сирия жазушысы Мовахи
Аль-Хаялидің «Коробок спичек»
әңгімесі қазақ тіліне аударылып,
1973 жылы Азия,
Африка елдері жазушыларының
конференциясына орай
баспасөз беттерінде жарияланды.
Өлкетанушы, жазушы,
ақын Дмитрий Примакпен бірлесе
отырып, Зейтін Ақышевтің
«Жаяу Мұса» атты пьесасын
орыс тіліне аударып, қалың
көпшілікке тарту етті.
Алтынбек ЕЛЕМЕСҰЛЫ.
Ел Тәуелсіздігінің 30 жылдығына
орай «30 игі іс» қайырымдылық
марафоны басталғаны
белгілі. Осы жоба шеңберінде
Екібастұз қаласындағы
«Атамұра» мәдениет орталығында
«Екібастұз інжумаржандары»
атты тегін
шеберлік сағаты өтеді.
«Екібастұз
інжумаржандары»
Оны «Қазақстан іскер әйелдер
ассоцациясының» мүшесі, кәсіби
қолөнер шебері, модель Гүлперизат
Өтебаева жүргізбек.
Шеберлік сағаты бірнеше бағытты
қамтиды және қатысушылары үш түрлі
әлеуметтік топқа бөлінген. Мысалы,
шараға үйде отырған көп балалы аналар,
мүмкіндігі шектеулі бала күтімінде
отырған аналар және жалғызбасты,
әлеуметтік жағдайы төмен аналар
қатыса алады.
Шара барысында барлық санитарлық-эпидемиологиялық
талаптар сақталады.
Яғни, бір уақытта 50 адам
ғана кіреді. Оның өзі 15-16 адамнан
бірнеше топқа бөлінеді. Әрбір қатысушы
толық 2 күн сабақ алуға болады.
Тапсырыстар қазан айының 18-іне
дейін қабылданады.
Шараның жабылу рәсімі 26 қазан
күні болады. Сол күні бұйымдары ең
үздік деп танылған 3 адамға тігін
машинасы тарту етіледі.
Айта кету керек, жеке кәсіпкер
Гүлперизат Өтебаева тігін саласымен
бірнеше жылдан бері шұғылданып
келеді. Бастапқы кезде екі бөлмелі
пәтерде бір тігін машинасымен бастап,
аз уақытта кәсібін кеңейткен.
- Алғаш бастаған кезде аядай
ғана бөлмеде отыратын едім. Кейін
қала әкімдігі қолдау көрсетіп, арнайы
орын берді. Қазір қазақтың ұлттық
бұйымдары мен костюмдерін тігеміз.
Алдымдағы тағы бір мақсатым – өзім
қатарлас қыз-келіншектерге үйрету.
Себебі, әлеуметтік көмек күтіп үйде
отырудың қажеті жоқ, - дейді жеке
кәсіпкер.
Өз тілшіміз.