Convenio 169 sobre pueblos indígenas y tribales en
Convenio 169 sobre pueblos indígenas y tribales en
Convenio 169 sobre pueblos indígenas y tribales en
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Conv<strong>en</strong>io</strong> <strong>169</strong> de la oit <strong>sobre</strong> <strong>pueblos</strong> <strong>indíg<strong>en</strong>as</strong> y <strong>tribales</strong> <strong>en</strong> países indep<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tes<br />
Como parte de este proceso de reconocimi<strong>en</strong>to, hace quince años se pres<strong>en</strong>tó<br />
al Parlam<strong>en</strong>to para su ratificación, el <strong>Conv<strong>en</strong>io</strong> <strong>169</strong> de la OIT. Tras una demorosa<br />
tramitación, retoma su carácter de urg<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> diciembre de 2006, por indicación<br />
de la presid<strong>en</strong>ta Michelle Bachelet.<br />
Niya 15ni maranajaxarajiw parlam<strong>en</strong>to uksar qilqat churasin mayiwitxa, jiwas<br />
markasan jay sataxañapataya aka jach’a amta <strong>169</strong> kamachi, OIT uksan apsutaki<br />
ukaxa. Jayapacharajiw ukham ina mayitasjaraki, aka qhipa kuti diciembre phaxsin<br />
2006 ukan mayitasjaraji, Michelle Bachelet irpirin arupanti.<br />
El referido <strong>Conv<strong>en</strong>io</strong> es uno de los instrum<strong>en</strong>tos jurídicos internacionales más<br />
actualizados <strong>sobre</strong> la materia, que ha contribuido a un avance sustancial <strong>en</strong> el<br />
reconocimi<strong>en</strong>to y protección de los derechos de los <strong>pueblos</strong> <strong>indíg<strong>en</strong>as</strong> y <strong>tribales</strong>:<br />
como el reconocimi<strong>en</strong>to de su carácter de <strong>pueblos</strong>; el reconocimi<strong>en</strong>to a su derecho<br />
de asumir el control de sus propias instituciones; del respeto a sus formas de vida y<br />
de su desarrollo económico; de los derechos <strong>sobre</strong> sus tierras y territorios.<br />
Aka Amta kamachituxunajat machax sartayawiwa, sum markanaja yäqasa, jark’aqasa<br />
sartayaraji, sarnaxawinajapa, kamachinajapa, jupanaj kijpa sartayxañapatay, jaqjam<br />
sarnaxasirir yanapaña, qulqinuxtuxitsa, uraxinajapats sum sartayxañapatay.<br />
La Oficina Subregional de la OIT <strong>en</strong> Santiago, <strong>en</strong> conjunto con el Ministerio de Planificación<br />
(MIDEPLAN) y la Corporación Nacional de Desarrollo Indíg<strong>en</strong>a (CONADI), han<br />
preparado la publicación bilingüe del texto de este importante <strong>Conv<strong>en</strong>io</strong> <strong>169</strong> para<br />
su más amplia divulgación y con el propósito de preservar y promover las l<strong>en</strong>guas<br />
de los <strong>pueblos</strong> <strong>indíg<strong>en</strong>as</strong>.<br />
Oficina Subregional uka OIT uksankiri Santiago marKana, Ministerio de Planificación<br />
(MIDEPLAN), Corporación Nacional de Desarrollo Indíg<strong>en</strong>a (CONADI)<br />
taqpachat yanapt’asisa pä aruta apsuwayaraji, kastilla aruta ukhamaray aymara<br />
arutsa, uka <strong>169</strong> amtxa, ukhamata taqinis yatipxañapatay, ukhamaray pachpa<br />
markan arunajaps sartayxañataraya.<br />
La traducción al Mapudungun fue realizada por Juan Ñanculef Huaiquinao, investigador e<br />
historiador de la cultura mapuche de la Unidad de Cultura y Educación de la CONADI.<br />
La traducción al Aymará estuvo a cargo de Elías Ticona Mamani, académico formado<br />
<strong>en</strong> la ci<strong>en</strong>cia lingüística e integrante de la Comisión Lingüística Aymara de la Provincia<br />
de Iquique. La traducción al Rapa Nui fue efectuada por Clem<strong>en</strong>tina Tepano, de la<br />
Oficina de Asuntos Indíg<strong>en</strong>as de Isla de Pascua, CONADI.<br />
Mapudungun aruru Juan Ñanculef Huaiquinao juparajiw jaqukiparaji, jupasti<br />
sarnaxawita, pachpa thakhipar yatintata, CONADI, Unidad de Cultura y Educación<br />
14