0_fiziklibro1

3.3.5 Suprenforto
3 Transmisio de forto en fluidoj
En eksperimento de Fig. 3.34/3.35, la fortmezurilo
mezuras la forton, kiu necesas por subteni la aluminan
cilindron. Ĝi egalas al 0,79 N kiam la cilindro
troviĝas ekster akvo (3.34), sed ĝi malgrandiĝas al
valoro de 0,50 N kiam la cilindro estas enakvigita
(Fig. 3.35).
Sekvas, ke en akvo agas forto, kiu puŝas la korpon
supren. Tiu forto agas ankaŭ en ĉiu alia fluido
kaj estas nomata suprenforto FS.
La kialo de suprenforto estas facile komprenebla, se
oni rezonas pri la hidrostatika premo aganta sur la
korpon.
Fig. 3.36
La rezultanta suprenforto rezultas
Rilate al la skizo de Fig. 3.36, la premo aganta sur
la supran facon de enakvigita korpo rezultas
p1 = ρ⋅g⋅h 1
kie ρ estas la denso de fluido.
V estas la volumeno de mergita korpo, kiu estas egala al
volumeno de forŝovita fluido. Fine rezultas la tiel nomata
principo de Arkimedo( 20 )
La suprenforto aganta sur korpo, kiu troviĝas ene de fluido,
estas egala al pezoforto de fluido, forŝovita per la korpo
mem.
La forto, kiu puŝas la korpon malsupren, estas
La premo aganta sur la suba faco rezultas
p2 = ρ⋅g⋅h 2
La forto, kiu puŝas la korpon supren, estas
20 Arkimedo (helene Αρχιμ ήδης Arĥimedes,
287­212 a.K.) estis elstara, greka matematikisto kaj inĝeniero.
Legendo rakontas, ke li malkovris la principon dum banado kaj tuj elkuris, preskaŭ tute nuda, en la stratoj
de Sirakuzo, kriante "Eŭreka!" (mi trovis ĝin).
36
F 1 = p 1 ⋅A = ρ⋅g⋅h 1 ⋅A
F 2 = p 2 ⋅A = ρ⋅g⋅h 2 ⋅A
F S = F 2− F 1 = ρ⋅g⋅A⋅(h 2−h 1) = ρ⋅g⋅A⋅h = ρ⋅g⋅V
F S = ρ⋅g⋅V = m⋅g = F G
Fig. 3.34 Fig. 3.35
Fig. 3.37: Arkimedo farante
eksperimentojn