0_fiziklibro1

La plej simplaj estas la sekvaj:
1. vertikala levo
2. tiro laŭlonge la mallonga klinita ebeno
3. tiro laŭlonge la longa klinita ebeno
5 Laboro – Energio – Povumo
En ĉiu okazo estas mezurata la forto bezonata kaj la longo de
la vojo. El tiuj valoroj eblas kalkuli la laboron.
La rezultoj estas la sekvaj:
s [cm] F [N] W [Ncm]
1 vertikala levo 10,0 2,05 20,5
2 mallonga klinita ebeno 13,2 1,58 20,9
3 longa klinita ebeno 19,8 1,04 21,4
La rezultoj de eksperimento 5.1 montras, ke la laboro bezonata laŭlonge la tri vojoj estas
preskaŭ la sama. Ĝi estas nur iomete pli grandaj por la klinitaj ebenoj ol por vertikala levo.
Tio estas facile komprenebla, ĉar laŭlonge la ebenoj agas frotforto, kaj ju pli longa estas la
ebeno, des pli da frotlaboro estas farenda.
Se la movo estus sen froto, la laboro farita laŭlonge la tri vojoj estus identa, ĉar la tuta
laboro estus utiligata por plialtigi la nivelenergion de la cilindro. W = Δ E N
Rilate al la bildoj de Fig. 5.21 kaj Fig. 5.22 rezultas
W = F T⋅s Δ E N = F G⋅h → F T⋅s = F G⋅h
Sen froto, la forto por movi aŭ teni korpon laŭlonge klinita ebeno estas
Ekzemplo 5.6
La maso de barelo en Fig. 5.27 egalas al 45 kg kaj la alto de la
ŝarĝebeno estas 1,25 m.
a) Kiom da laboro necesas por levi la barelon?
b) Kiom longa devas esti la ramplo, por ke sufiĉas forto de
150 N por puŝi supren la barelon, ne konsiderante froton.
Solvo
m = 45 kg → F G = m⋅g = 45kg⋅9,81 N / kg = 441 N
h = 1,25 m
FT = 150 N
a) W = F G⋅h = 441 N⋅1,25 m = 552 Nm = 552 J
b) F T ⋅s = F G ⋅h → s = F G⋅h
F T
Respondo: a) Necesas 552 J da laboro.
b) La rampo devas longi 3,7 m.
63
= 441 N⋅1,25m
150 N
Fig. 5.26
Fig. 5.27
= 3,7m
F T = F G ⋅h
s