Rapport da gestiun 2008 Banca Raiffeisen Disentis/Cadi
Rapport da gestiun 2008 Banca Raiffeisen Disentis/Cadi
Rapport da gestiun 2008 Banca Raiffeisen Disentis/Cadi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Rapport</strong> <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> <strong>2008</strong> <strong>Banca</strong> <strong>Raiffeisen</strong> <strong>Disentis</strong>/<strong>Cadi</strong>
«Vias <strong>da</strong>t ei biaras, finamiras denton mo ina.»<br />
Rumi, mistic<br />
La via tier la finamira ei buca liunga. Gia cun gl’emprem pass eis ella veseivla. Pass per pass, meter<br />
per meter meina in teppi tgietschen sur vias, straduns e scalas direct e segir tier la proxima banca <strong>Raiffeisen</strong>.<br />
Biaras vias meinan tier <strong>Raiffeisen</strong>. E bunamein <strong>da</strong>pertut en Svizra ei la banca <strong>Raiffeisen</strong> presenta.<br />
Ils maletgs dil rapport <strong>da</strong> fatschenta muossan tgei che vischinonza e stema muntan per <strong>Raiffeisen</strong>.<br />
Las conluvreras ed ils conluvrers rasan ora di per di in teppi tgietschen per lur clients per che quels contonschien<br />
levamein lur finamira.<br />
Emprendei d’enconuscher entras quei rapport <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> la via tier <strong>Raiffeisen</strong> – sil teppi tgietschen e <strong>da</strong><br />
mintga liug en Svizra anora.<br />
Editorial 3<br />
<strong>Rapport</strong> <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> 4<br />
<strong>Rapport</strong> dil post <strong>da</strong> revisiun 6<br />
Bilanza 8<br />
Quen <strong>da</strong> gudogn e sperdita 9<br />
Quen <strong>da</strong> moviment dils mieds liquids 10<br />
Annexas 12<br />
Informaziun <strong>da</strong>vart la bilanza 20<br />
Informaziuns <strong>da</strong>vart fatschentas ordeifer la bilanza 28<br />
Informaziuns <strong>da</strong>vart il quen <strong>da</strong> gudogn e sperdita 29<br />
2 RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong> BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI
Stima<strong>da</strong>s commembras, stimai commembers<br />
Ei legra nus d’astgar presentar a Vus entras quei rapport <strong>da</strong><br />
<strong>gestiun</strong> il resultat digl onn <strong>2008</strong>. Malgrad las difficultads e las<br />
turbulenzas entuorn las fieras <strong>da</strong> finanzas sco era la gron<strong>da</strong><br />
concurrenza sin la fiera <strong>da</strong> bancas svizra, sa nossa banca <strong>Raiffeisen</strong><br />
mirar anavos sin in bien e fritgeivel onn <strong>da</strong> fatschenta.<br />
Quei secapescha buca <strong>da</strong> sesez, legra denton nus ed attesta che<br />
la filosofia <strong>da</strong> <strong>Raiffeisen</strong> constat pli che mai.<br />
Dapli ch’in agir orientaus mo sin gudogn<br />
Il success dils <strong>da</strong>vos onns havein nus d’engraziar a Vus. Vus<br />
schenghegeis a nus di per di Vossa confidonza. Nus essan pertscharts<br />
che Vus spitgeis bia <strong>da</strong> nus. Confidonza sto vegnir<br />
acquista<strong>da</strong> entras lavur endina<strong>da</strong>. Il continuau carschament <strong>da</strong><br />
nossa famiglia <strong>Raiffeisen</strong> muossa che nus essan sin la dretga via.<br />
Aschia essan nus perschuadi <strong>da</strong> nossa finamira <strong>da</strong> combinar<br />
ella fatschenta bancara las valurs humanas cun l’economia <strong>da</strong><br />
menaschi. Quella finamira accumpogna nus sin la via communabla<br />
cun Vus.<br />
Obligaziun pigl avegnir<br />
Vossa confidonza oblighescha nus – oz ed era egl avegnir.<br />
Nus tgirein sapientivamein nos segns caracteristics che meinan<br />
al success <strong>da</strong>lla marca <strong>Raiffeisen</strong>: la vischinonza tier nos commembers<br />
e clients, la quala possibilitescha ina cussegliaziun individuala<br />
tenor ils basegns dil client – perquei che nus enconuschin<br />
Vus e la situaziun locala. La segirtad tier <strong>Raiffeisen</strong> che<br />
sebasa sin in sistem <strong>da</strong> segirtad cumplex e soli<strong>da</strong>ric. Tut quei<br />
ensemen garantescha a Vus in’aulta segirtad. E la singularitad<br />
<strong>da</strong>lla commembranza <strong>da</strong> <strong>Raiffeisen</strong>. Singular perquei che Vus<br />
sco commember e cheutras sco cunproprietari e cuninterprendider<br />
<strong>da</strong> nossa banca <strong>Raiffeisen</strong> surprendeis responsabla<strong>da</strong>d e<br />
saveis era influenzar. Alla radunonza generala dirigis Vus la sort<br />
<strong>da</strong> nossa banca, separticipeis Vus vid decisiuns strategicas ed<br />
elegis persunas <strong>da</strong> confidonza el cussegl d’administraziun. Quei<br />
avantatg immaterial <strong>da</strong>t ei mo tier <strong>Raiffeisen</strong>.<br />
Partenadi fair ed a liunga vesta<br />
Sper ils avantatgs immaterials aulzan las purschi<strong>da</strong>s materialas<br />
l’attractivitad <strong>da</strong>lla commembranza <strong>da</strong> <strong>Raiffeisen</strong>. Quei cumpeglia<br />
per exempel ils tscheins attractivs, spesas reduci<strong>da</strong>s, il<br />
pass per museums, ni la purschi<strong>da</strong> «Eveniment Svizra» per commembers<br />
per miez prezi – igl onn vargau cun l’arriva<strong>da</strong> el<br />
Grischun.<br />
Quei tut meina tier in partenadi fair ed a liunga vesta, sil qual<br />
nossa banca <strong>da</strong>t gron<strong>da</strong> peisa.<br />
Nus engraziein a Vus per la confidonza demussa<strong>da</strong> e selegrein<br />
d’astgar accumpignar Vus era egl avegnir sco ideal partenari <strong>da</strong><br />
finanzas e d’astgar rasar ora il teppi tgietschen per Vus.<br />
il president dil cussegl d’administraziun: il directur:<br />
Gion Battesta Manetsch Alfons Quinter
Igl onn <strong>da</strong> fatschenta <strong>2008</strong> La <strong>Banca</strong> <strong>Raiffeisen</strong> <strong>Disentis</strong>/<strong>Cadi</strong> realisescha<br />
en in ordvart difficultus marcau <strong>da</strong> finanzas in legreivel e solid resultat<br />
annual. Ils <strong>da</strong>ners <strong>da</strong> clientella ein s’augmentai per 3,1%. Il gudogn brut<br />
ei sereducius per 4,2% e contonscha 2,24 milliuns francs.<br />
Per la banca <strong>Raiffeisen</strong> <strong>Disentis</strong>/<strong>Cadi</strong> ei igl onn vargau staus<br />
in onn <strong>da</strong> success. La malsegirtad sin las fieras <strong>da</strong> finanzas e l’intensiva<br />
concurrenza sin fiera bancara continueschan. Tonpli<br />
legra nus il carschament tier ils <strong>da</strong>ners <strong>da</strong> clientella, tier ils emprests<br />
sco era tier il diember <strong>da</strong> commembers. In carschament<br />
en ina fiera stagnonta attesta impressiunontamein l’attascha<strong>da</strong><strong>da</strong>d<br />
<strong>da</strong> nos clients cun <strong>Raiffeisen</strong> e lur confidonza en nies<br />
model <strong>da</strong> fatschenta.<br />
Duront igl onn <strong>2008</strong> han 86 persunas anflau la via tier nossa<br />
banca, organisa<strong>da</strong> en fuorma d’ina societad cooperativa. Nossa<br />
banca dumbra cheutras 3’145 commembers (+ 2,81%). Per els<br />
rasein nus ora di per di il teppi tgietschen. Sco tier la cefras <strong>da</strong><br />
commembers nudein nus era in bien augment tier ils emprests e<br />
tier ils <strong>da</strong>ners <strong>da</strong> clientella. Igl augment munta cheu 1,8%<br />
respectiv 3,1%.<br />
Il recav brut cun 4,8 milliuns francs ei levamein sut quel digl<br />
onn precedent cun 4,9 milliuns francs. Quella pintga reducziun<br />
ei en emprema lingia d’attribuir a recavs sbassai ella fatschenta<br />
<strong>da</strong> cumissiuns e survetschs e la depreziaziun <strong>da</strong> differentas<br />
valurs jastras.<br />
Ils cuosts <strong>da</strong> fatschenta ein s’augmentai per 2,04% sin 2,6 milliuns<br />
francs. Cun 2,2 milliuns francs schai il gudogn brut per<br />
circa 100’000 francs sut il gudogn digl onn precedent.<br />
Impressiunonta prestaziun sin fiera<br />
La <strong>da</strong>mon<strong>da</strong> sil sectur hipotecar en nossa regiun ei buca fetg<br />
aulta. Tonaton han ils <strong>da</strong>biens hipotecars priu tier enviers igl<br />
4 RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong> BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI<br />
onn <strong>2008</strong> per pli che 5 milliuns francs ni 2,5%. In augment sur<br />
la media dils <strong>da</strong>vos onns constattein nus tier ils duers enviers<br />
clients. Quels han priu tier igl onn vargau per 5,8 milliuns francs<br />
ni 3,1%. Il volumen <strong>da</strong> deposit administraus ei sesminuius per<br />
8,5%. Quella sminuaziun ei oravontut <strong>da</strong> declarar entras il svilup<br />
negativ dils cuors ella fatschenta <strong>da</strong> vaglias. Plinavon han<br />
era plirs clients signau sco alternativa tier las obligaziuns <strong>da</strong> cassa<br />
<strong>da</strong>ners <strong>da</strong> termin, ils quals vegnan menai en fuorma <strong>da</strong><br />
conto.<br />
Success malgrad malsegirtad e squetsch silla marscha<br />
Il gudogn ord la fatschenta <strong>da</strong> tscheins ei carschius levamein per<br />
0,9% sin 4,4 milliuns francs.<br />
La malsegirtad alla buorsa ei semussa<strong>da</strong> ella fatschenta <strong>da</strong> vaglias.<br />
Il gudogn ord la fatschenta <strong>da</strong> cumissiuns e survetschs ei<br />
sesminuius per 8,05% sin 266’000 francs, quei ch’ei principalmein<br />
d’attribuir alla reducziun <strong>da</strong>llas transacziuns ella fatschenta<br />
<strong>da</strong> vaglias.<br />
La depreziaziun <strong>da</strong>llas valurs jastras principalas ha effectuau<br />
ch’il resultat ord la fatschenta commerciala ei sereducius per<br />
biabein 41% sin rodund 49’000 francs. Quei gudogn seresulta<br />
en emprema lingia ord il commerci cun devisas e notas.<br />
Tier ils cuosts <strong>da</strong> fatschenta ha ei <strong>da</strong>u in augment <strong>da</strong> 2,04%.<br />
Cun ina quota <strong>da</strong> 53,5% (onn precedent 51,9%) en relaziun<br />
cun il recav brut ei la finamira <strong>da</strong> tener ils cuosts en rama dil<br />
carschament <strong>da</strong>lla fatschenta adempli<strong>da</strong>.
Las amortisaziuns muntan a 0,23 milliuns francs enviers<br />
0,31 milliuns francs igl onn precedent. Las revaletaziuns e reservas<br />
calcula<strong>da</strong>s tenor il principi <strong>da</strong> precauziun per rescas <strong>da</strong><br />
sperditas ella fatschenta <strong>da</strong> credits engrevieschan il quen cun<br />
circa 0,15 milliuns francs ni 0,06% dils emprests (onn precedent:<br />
0,09%).<br />
Dil bien resultat profitescha era il maun public. La summa <strong>da</strong><br />
taglia che la <strong>Banca</strong> <strong>Raiffeisen</strong> <strong>Disentis</strong>/<strong>Cadi</strong> <strong>da</strong>t giu a confederaziun,<br />
cantun e vischnaunca munta à 407’000 francs enviers<br />
566’000 francs igl onn precedent. La reducziun marcanta deriva<br />
<strong>da</strong>lla nova lescha <strong>da</strong> taglia cantunala.<br />
Il gudogn annual munta a 336’000 francs ed ei per 3,4%<br />
sut tal digl onn vargau. Il cussegl d’administraziun propona <strong>da</strong>novamein<br />
alla radunonza generala <strong>da</strong> tscheinsir la quota <strong>da</strong><br />
fatschenta cun 6%. La summa restonta vegn duvra<strong>da</strong> per augmentar<br />
las reservas legalas generalas.<br />
Las revaletaziuns e reservas calcula<strong>da</strong>s tenor il principi <strong>da</strong> precauziun<br />
per rescas <strong>da</strong> sperditas ella fatschenta <strong>da</strong> credits<br />
engrevieschan il quen cun circa 0,2 milliuns francs ni 0,09% dils<br />
emprests (onn precedent: 0,03%).<br />
La <strong>Banca</strong> <strong>Raiffeisen</strong> <strong>Disentis</strong>/<strong>Cadi</strong> engrazia a Vus gron<strong>da</strong>mein<br />
per la confidonza demussa<strong>da</strong>. Nus vegnin era el futur a sestentar<br />
di per di <strong>da</strong> cussegliar Vus professiunalmein.<br />
il president dil cussegl d’administraziun: il directur:<br />
Gion Battesta Manetsch Alfons Quinter<br />
BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong><br />
5
<strong>Rapport</strong> dil post <strong>da</strong> revisiun alla radunonza generala <strong>da</strong>lla <strong>Banca</strong> <strong>Raiffeisen</strong><br />
<strong>Disentis</strong>/<strong>Cadi</strong> societad cooperativa, <strong>Disentis</strong>/Mustér<br />
Sco post <strong>da</strong> revisiun havein nus examinau la contabilitad, il<br />
quen annual (bilanza, quen <strong>da</strong> gudogn e sperdita ed annexa,<br />
paginas 8 tochen 29) <strong>da</strong>lla <strong>Banca</strong> <strong>Raiffeisen</strong> <strong>Disentis</strong>/<strong>Cadi</strong> societad<br />
cooperativa per igl onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> terminaus ils 31 <strong>da</strong><br />
december <strong>2008</strong>.<br />
Responsbla<strong>da</strong>d dil cussegl d’administraziun<br />
Il cussegl d’administraziun ei responsabels per la mo<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
presentaziun dil quen annual en concor<strong>da</strong>nza cun las prescripziuns<br />
legalas ed ils statuts. Quella responsabla<strong>da</strong>d consista<br />
ord la concepziun, l’implementaziun ed il manteniment d’in sistem<br />
intern <strong>da</strong> controlla en connex cun la presentaziun dil<br />
quen annual, il qual ei libers <strong>da</strong>d indicaziuns essenzialas falli<strong>da</strong>s<br />
en consequenza <strong>da</strong> surpassaments ni sbagls. Plinavon ei il cussegl<br />
responsabels per l’elecziun e l’applicaziun <strong>da</strong> meto<strong>da</strong>s<br />
adequatas per la presentaziun dil quen sco era per la realisaziun<br />
<strong>da</strong> schazetgs adequats.<br />
Responsabla<strong>da</strong>d dil post <strong>da</strong> revisiun<br />
Nus essan responsabels per in pareri sur dil quen annual sin<br />
fun<strong>da</strong>ment <strong>da</strong> noss’examinaziun. Nossa examinaziun ei succedi<strong>da</strong><br />
conform alla lescha svizra ed als principis svizzers <strong>da</strong> revisiun.<br />
Tenor quels principis ei l’examinaziun <strong>da</strong> planisar ed exequir<br />
aschia, che munconzas essenzialas el quen annual san vegnir<br />
erui<strong>da</strong>s cun segirtad sufficienta.<br />
In’examinaziun consita ord l’execuziun <strong>da</strong>d acziuns d’examinaziun<br />
per contonscher cumprovas <strong>da</strong> valetaziuns ed ulteriuras<br />
indicaziuns el quen annual. L’elecziun <strong>da</strong>llas acziuns d’examinaziun<br />
schaian el giudicament conform al duer digl examinatur.<br />
6 RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong> BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI<br />
Quei ensiara era il giudicar la resca <strong>da</strong> falli<strong>da</strong>s indicaziuns essenzialas<br />
el quen annual en consequenza <strong>da</strong> surpassaments ni<br />
sbagls. Tiel giudicament <strong>da</strong> quellas rescas risguar<strong>da</strong> igl examinatur<br />
il sistem intern <strong>da</strong> controlla aschilunsch che quel ei relevants<br />
per la presentaziun dil quen annual, per fixar las acziuns<br />
d’examinaziun adequatas, denton buca per <strong>da</strong>r in pareri sur<br />
digl effect dil sistem intern <strong>da</strong> controlla. Plinavon havein nus<br />
giudicau la commensurabla<strong>da</strong>d dils principis <strong>da</strong> contabilitad applicai,<br />
las decisiuns essenzialas <strong>da</strong> valetaziun sco era la presentaziun<br />
dil quen annual sco tal. Nus essan dil meini, che las cumprovas<br />
che nus havein obteniu fuorman ina basa sufficienta<br />
per nies pareri.<br />
Pareri d’examinaziun<br />
Tenor nies giudicament corrispun<strong>da</strong> il quen annual pigl onn<br />
<strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> terminaus ils 31 <strong>da</strong> december <strong>2008</strong> alla lescha svizra<br />
ed als statuts.<br />
<strong>Rapport</strong> sin fun<strong>da</strong>ment <strong>da</strong>d ulteriuras prescripziuns<br />
legalas<br />
Nus confirmein che nus ademplin las pretensiuns legalas per<br />
la permissiun tenor lescha <strong>da</strong> survigilonza <strong>da</strong> revisiun (RAG) e<br />
l’independenza (art. 906 DO en combinaziun cun art. 728 DO) e<br />
ch’ei exista negins fatgs buca cumpatibels cun nossa independenza.
En concor<strong>da</strong>nza cun art. 906 DO en combinaziun cun art. 728a,<br />
passus 1, cefra 3 dil DO ed il stan<strong>da</strong>rd svizzer d’examinaziun<br />
890 confirmein nus ch’ei exista per la presentaziun dil quen annual<br />
in sistem <strong>da</strong> controlla tenor las indicaziuns dil cussegl<br />
d’administraziun.<br />
Plinavon attestein nus che l’administraziun dil register <strong>da</strong> commembers<br />
<strong>da</strong>lla societad cooperativa e la proposta sur <strong>da</strong>ll’applicaziun<br />
dil gudogn corrispun<strong>da</strong>n alla lescha svizra ed als statuts e<br />
recumandein d’approbar il quen annual sco presentaus.<br />
PricewaterhouseCoopers SA<br />
Peter Günter Daniel Joos<br />
revisur directiv<br />
expert <strong>da</strong> revisiun<br />
Turitg, ils 19 <strong>da</strong> schaner 2009<br />
BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong><br />
7
Bilanza per ils 31 <strong>da</strong> december <strong>2008</strong><br />
Activas<br />
Onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> Onn precedent Mi<strong>da</strong><strong>da</strong> Mi<strong>da</strong><strong>da</strong> Annexas<br />
CHF CHF en CHF en %<br />
Mieds liquids 1’895’000 1’966’000 -71’000 -3,6 10/14<br />
Dabiens ord valurs <strong>da</strong>lla fiera monetara – – – – 10<br />
Dabiens enviers bancas 12’746’000 11’762’000 984’000 8,4 10/14<br />
Dabiens enviers clients 15’053’000 16’141’000 -1’088’000 -6,7 1/10<br />
Dabiens hipotecars 219’901’000 214’602’000 5’299’000 2,5 1/5/10<br />
Total <strong>da</strong>biens enviers clients 234’954’000 230’743’000 4’211’000 1,8<br />
Inventari <strong>da</strong> metals prezius 10’000 27’000 -17’000 -63,0 2/10<br />
Investiziuns finanzialas 417’000 760’000 -343’000 45,1 2/10<br />
Participaziuns 2’417’000 2’417’000 – – 2/3<br />
Beins materials 1’384’000 1’475’000 -91’000 -6,2 3<br />
Cunfinaziuns <strong>da</strong> quen 383’000 393’000 -10’000 -2,5<br />
Diversas activas 24’000 25’000 -1’000 -4,0 7<br />
Total activas 254’230’000 249’568’000 4’662’000 1,9 12/14<br />
Dabiens enviers societads <strong>da</strong>lla gruppa <strong>Raiffeisen</strong> 12’904’000 11’762’000 1’142’000 9,7<br />
Passivas<br />
Duers enviers bancas 12’369’000 15’784’000 -3’415’000 -21,6 10/14<br />
Duers enviers clients en fuorma <strong>da</strong> <strong>da</strong>ners <strong>da</strong> spargn e d’investiziun 145’539’000 141’830’000 3’709’000 2,6 10<br />
Auters duers enviers clients* 19’411’000 21’597’000 -2’186’000 -10,1 6/10/14<br />
Obligaziuns <strong>da</strong> cassa* 26’617’000 22’350’000 4’267’000 19,1 10<br />
Total duers enviers clients 191’567’000 185’777’000 5’790’000 3,1<br />
Emprests obligaziunars 26’200’000 25’500’000 700’000 2,7 7/10<br />
Cunfinaziuns <strong>da</strong> quen 1’466’000 1’422’000 44’000 3,1<br />
Diversas passivas 813’000 622’000 191’000 30,7 4<br />
Revaletaziuns e reservas 12’233’000 11’197’000 1’036’000 9,3 8<br />
Capital d’associaziun 629’000 612’000 17’000 2,8 9<br />
Reserva generala legala 8’617’000 8’306’000 311’000 3,7 9<br />
Gudogn annual 336’000 348’000 -12’000 -3,4 9<br />
Total agen capital 9’582’000 9’266’000 316’000 3,4<br />
Total passivas 254’230’000 249’568’000 4’662’000 1,9 12/14<br />
Duers enviers societads <strong>da</strong>lla gruppa <strong>Raiffeisen</strong> 12’517’000 15’784’000 -3’267’000 -20,7<br />
Fatschentas ordeifer la bilanza<br />
Duers eventuals 713’000 236’000 477’000 202,1 1/15<br />
Empermischuns irrevocablas 4’149’000 3’417’000 732’000 21,4<br />
Duers d’in pagament supplementar 20’826’000 20’850’000 -24’000 -0,1<br />
Faschentas fiduziarias 670’000 – 670’000 –<br />
* Naven digl onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> <strong>2008</strong> ein ils <strong>da</strong>ners <strong>da</strong> termin presentai sut la posiziun «obligaziuns <strong>da</strong> cassa» enstagl sut la posiziun «auters duers enviers clients»<br />
8 RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong> BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI
Quen <strong>da</strong> gudogn e sperdita <strong>2008</strong><br />
Onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> Onn precedent Mi<strong>da</strong><strong>da</strong> Mi<strong>da</strong><strong>da</strong> Annexas<br />
CHF CHF en CHF en %<br />
Recav <strong>da</strong> tscheins 8’161’000 7’471’000 690’000 9,2<br />
Cuosts <strong>da</strong> tscheins -3’771’000 -3’121’000 -650’000 20,8<br />
Gudogn <strong>da</strong>lla fatschenta <strong>da</strong> tscheins 4’390’000 4’350’000 40’000 0,9<br />
Cumissiun ord fatschenta <strong>da</strong> tscheins 3’000 7’000 -4’000 -57,1<br />
Cumissiun ord fatschenta <strong>da</strong> vaglias e d’investiziun 272’000 282’000 -10’000 -3,5<br />
Cumissiun ord autras fatschentas <strong>da</strong> survetschs 243’000 228’000 15’000 6,6<br />
Cuosts <strong>da</strong> cumissiun -252’000 -228’000 -24’000 10,5<br />
Gudogn <strong>da</strong>lla fatschenta <strong>da</strong> cumissiuns e <strong>da</strong> survetschs 266’000 289’000 -23’000 -8,0<br />
Gudogn ord la fatschenta commerciala 49’000 84’000 -35’000 41,7<br />
Gudogn ord participaziuns 87’000 88’000 -1’000 -1,1<br />
Gudogn <strong>da</strong>llas immobilias 31’000 35’000 -4’000 -11,4<br />
Ulteriur recav ordinari 3’000 13’000 -10’000 -76,9<br />
Ulteriurs cuosts ordinaris -13’000 – -13’000 –<br />
Gudogn ordinari restont 108’000 136’000 -28’000 -20,6<br />
Recav brut 4’813’000 4’859’000 -46’000 -0,9<br />
Cuosts per il persunal -1’448’000 -1’408’000 -40’000 2,8 19<br />
Cuosts materials -1’127’000 -1’116’000 -11’000 1,0 20<br />
Cuosts <strong>da</strong> fatschenta -2’575’000 -2’524’000 -52’000 2,1<br />
Gudogn brut 2’238’000 2’336’000 -98’000 -4,2<br />
Amortisaziun <strong>da</strong>lla facultad d’investiziun -232’000 -305’000 73’000 -23,9 3<br />
Revaletaziuns, reservas e sperditas -1’282’000 -1’259’000 -23’000 1,8<br />
Resultat intermediar 724’000 771’000 -47’000 -6,1<br />
Recav extraordinari 19’000 143’000 -124’000 -86,7<br />
Taglias -407’000 -566’000 159’000 -28,1<br />
Gudogn annual 336’000 348’000 -12’000 -3,4<br />
Proposta per il diever dil gudogn<br />
Assignaziun alla reserva generala legala 298’000 311’000 -13’000 -4,2<br />
Tscheins dil capital d’associaziun 38’000 37’000 1’000 2,7<br />
Diever total dil gudogn 336’000 348’000 -12’000 -3,4<br />
BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong><br />
9
Quen <strong>da</strong> moviment dils mieds liquids <strong>2008</strong><br />
Onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> Onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> Onn precedent Onn precedent<br />
Derivonza dils Diever dils Derivonza dils Diever dils<br />
mieds CHF mieds CHF mieds CHF mieds CHF<br />
Moviment ord resultat operativ (finanziaziun interna)<br />
Gudogn annual 336’000 – 348’000 –<br />
Amortisaziuns <strong>da</strong>lla facultad d’investiziun 232’000 – 306’000 –<br />
Revaletaziuns e reservas 1’036’000 – 971’000 –<br />
Cunfinaziuns <strong>da</strong> quen activas 10’000 – 1’000 –<br />
Cunfinaziuns <strong>da</strong> quen passivas 44’000 – 190’000 –<br />
Tscheins dil capital d’associaziun digl on precedent – 37’000 – 36’000<br />
Saldo 1’658’000 37’000 1’816’000 36’000<br />
Moviment ord transacziuns el agen capital<br />
Mi<strong>da</strong><strong>da</strong>s nettas dil capital d’associaziun 17’000 – 11’000 –<br />
Saldo 17’000 – 11’000 –<br />
Moviment ord transacziuns ella facultad d’investiziun<br />
Participaziuns 205’000 205’000 10’000 –<br />
Immobilias – – – 103’000<br />
Auters beins materials – 141’000 – 126’000<br />
Saldo 205’000 346’000 10’000 229’000<br />
Moviment dils mieds liquids ord la fatschenta <strong>da</strong> banca<br />
Duers enviers bancas – 3’415’000 – 3’607’000<br />
Duers enviers clients en fuorm <strong>da</strong> <strong>da</strong>ners <strong>da</strong> spargn ed investiziun 3’709’000 – – 4’656’000<br />
Ulteriurs duers enviers clients – 2’186’000 5’009’000 –<br />
Obligaziuns <strong>da</strong> cassa 4’267’000 – 2’180’000 –<br />
Emprests obligaziunars <strong>da</strong>lla Centrala d’emmissiuns – – – –<br />
Emprests <strong>da</strong>lla banca hipotecara svizra 700’000 – 2’500’000 –<br />
Auters duers 191’000 – 69’000 –<br />
Dabiens ord valurs <strong>da</strong>lla fiera monetara – – 8’000 –<br />
Dabiens enviers bancas – 984’000 2’252’000 –<br />
Dabiens enviers clients 1’088’000 – – 3’563’000<br />
Dabiens hipotecars – 5’299’000 – 1’481’000<br />
Inventari en metals prezius 17’000 – – 8’000<br />
Investiziuns finanzialas 343’000 – – 100’000<br />
Auters <strong>da</strong>biens 1’000 10’000<br />
Mieds liquids 71’000 165’000<br />
Saldo 10’387’000 11’884’000 12’018’000 13’590’000<br />
Total derivonza dils mieds 12’267’000 13’855’000<br />
Total diever dils mieds 12’267’000 13’855’000<br />
Ei setracta cheu <strong>da</strong>d importos nets.<br />
10 RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong> BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI
Pass per pass sefuorma ina nova via<br />
sch’ella vegn trapassa<strong>da</strong>.<br />
Negina via ei memia greva per buca ir ella communablamein.<br />
Fideivlamein accumpogna <strong>Raiffeisen</strong> Vus en mintga situaziun <strong>da</strong>lla veta.
Annexas<br />
Explicaziuns <strong>da</strong>vart l’activitad <strong>da</strong> fatschenta<br />
La <strong>Banca</strong> <strong>Raiffeisen</strong> <strong>Disentis</strong>/<strong>Cadi</strong> lavura sigl intschess <strong>da</strong>llas vischnauncas<br />
<strong>da</strong> Medel/Lucmagn, <strong>Disentis</strong>/Mustér, Sumvitg,<br />
Schlans e Trun. 14 collaboraturs, 6 <strong>da</strong> quels en pensum parzial, e<br />
treis emprendistas adempleschan ils survetschs ella sedia principala<br />
sco era en las 4 filialas. La sparta principala ei la fatschenta<br />
<strong>da</strong> tscheins. Quella contribuescha 91,2% (onn precedent<br />
89,5%) al recav brut. Las fatschentas <strong>da</strong> cumissiuns e <strong>da</strong> survetschs<br />
contribueschan circa 6,0% (onn precedent 6,0%) e la<br />
fatschenta commerciala 1,0% (onn precedent 1,7%) al recav<br />
ordinari. Las activitads principalas <strong>da</strong>llas differentas spartas <strong>da</strong><br />
fatschenta san ins caracterisar sco suon<strong>da</strong>:<br />
Fatschenta <strong>da</strong> tscheins<br />
La fatschenta <strong>da</strong> bilanza ei la fontauna principala <strong>da</strong> gudogn. Ils<br />
<strong>da</strong>ners <strong>da</strong> clients inclusiv las obligaziuns <strong>da</strong> cassa muntan a<br />
75,4% (onn precedent 74,4%) <strong>da</strong>lla summa <strong>da</strong> bilanza. Ils emprests<br />
ein per gron<strong>da</strong> part concedi cun garanzia hipotecara.<br />
Nus finanziein oravontut casas e habitaziuns. Al commerci concedin<br />
nus per ordinari credits mo encunter segirtads.<br />
Fatschenta <strong>da</strong> cumissiun e <strong>da</strong> survetschs<br />
La gron<strong>da</strong> part <strong>da</strong>lla fatschenta <strong>da</strong> cumissiun e <strong>da</strong> survetschs<br />
deriva dil traffic <strong>da</strong> pagaments e dil recav <strong>da</strong> cumissiuns che seresulta<br />
<strong>da</strong>lla fatschenta <strong>da</strong> vaglias e d’investiziuns.<br />
Ulteriurs secturs <strong>da</strong> fatschenta<br />
Nus prestein nossas activitads <strong>da</strong> fatschenta en nossas atgnas<br />
localitads a Curaglia, Mustér, Sumvitg e Trun, ed en localitads a<br />
tscheins a Surrein. Treis bancomats a Mustér, Sumvitg e Trun<br />
stattan a disposiziun als clients 24 uras per di.<br />
12 RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong> BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI
Collaboraziun cun la Gruppa <strong>Raiffeisen</strong><br />
La <strong>Banca</strong> <strong>Raiffeisen</strong> <strong>Disentis</strong>/<strong>Cadi</strong> ei commembra <strong>da</strong> <strong>Raiffeisen</strong><br />
Svizra che survescha sco center <strong>da</strong> survetschs central e garantescha<br />
per tut ils duers <strong>da</strong>ll’entira gruppa. Tier ina eventuala extra<strong>da</strong><br />
ha la <strong>Banca</strong> <strong>Raiffeisen</strong> <strong>da</strong> pagar ina indemnisaziun <strong>da</strong><br />
1,5% <strong>da</strong>lla summa <strong>da</strong> bilanza.<br />
Corporate Governance<br />
Las explicaziuns detaglia<strong>da</strong>s <strong>da</strong>vart la «Corporate Governance»<br />
ein cunteni<strong>da</strong>s el rapport <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> <strong>da</strong>lla Gruppa <strong>Raiffeisen</strong>.<br />
Quellas sedrezzan per gron<strong>da</strong> part tenor las directivas <strong>da</strong> «Corporate<br />
Governance» <strong>da</strong>lla buorsa svizra (SWX). Quellas directivas<br />
ein nunligiontas per la Gruppa <strong>Raiffeisen</strong>.<br />
Vice-president dil cussegl d’adminstraziun cun incaricas<br />
d’ «Audit Committee»<br />
La <strong>Banca</strong> <strong>Raiffeisen</strong> <strong>Disentis</strong>/<strong>Cadi</strong> ei – sin fun<strong>da</strong>ment <strong>da</strong> sia<br />
grondezia – buca obliga<strong>da</strong> d’installar in «Audit Committee» dil<br />
cussegl d’administraziun (giunta <strong>da</strong> revisiun). Il cussegl d’administraziun<br />
elegia perquei sin fun<strong>da</strong>ment <strong>da</strong>lla circulara 06/6 <strong>da</strong>lla<br />
Cumissiun <strong>da</strong> bancas federala (EBK) in ni dus commembers<br />
ord lur retschas che adempleschan ils pensums digl «Audit<br />
Committee». La <strong>Banca</strong> <strong>Raiffeisen</strong> <strong>Disentis</strong>/<strong>Cadi</strong> ha sur<strong>da</strong>u quei<br />
pensum al vice-president Theophil Loretz. Sper las pretensiuns<br />
dil fatg, ademplescha el era quellas <strong>da</strong>ll’independenza ed ei perquei<br />
predestinaus il meglier per quella lavur supplementara<br />
enteifer il gremi.<br />
Explicaziuns <strong>da</strong>vart il management <strong>da</strong> resca<br />
Principis <strong>da</strong>ll’administraziun <strong>da</strong> resca<br />
Il surpigliar controllau e l’administraziun precisa <strong>da</strong> rescas s’au<strong>da</strong>n<br />
tier las cumpetenzas principalas <strong>da</strong>lla <strong>Banca</strong> <strong>Raiffeisen</strong> <strong>Disentis</strong>/<strong>Cadi</strong>.<br />
L’administraziun <strong>da</strong> resca ha sco incumbensa centrala<br />
<strong>da</strong> segirar il success ed il bien num a liunga vesta.<br />
Fun<strong>da</strong>ment per l’administraziun <strong>da</strong> resca ei la politica <strong>da</strong> resca<br />
<strong>da</strong>lla <strong>Banca</strong> <strong>Raiffeisen</strong> <strong>Disentis</strong>/<strong>Cadi</strong>. Quella sebasa sin ils statuts<br />
ed il reglament <strong>da</strong> fatschenta sco era las prescripziuns legalas<br />
relevantas.<br />
La politica <strong>da</strong> resca sustegn in svilup stabel ed a liunga vesta<br />
<strong>da</strong>lla rendita. La <strong>Banca</strong> <strong>Raiffeisen</strong> <strong>Disentis</strong>/<strong>Cadi</strong> entra cun precauziun<br />
e sapientivamein en rescas. Rescas vegnan administra<strong>da</strong>s<br />
e controlla<strong>da</strong>s sin livel <strong>da</strong>lla posiziun singula sco era digl<br />
entir portfolio. Nus sestentein d’observar principis etics ils pli<br />
aults en nossas fatschentas.<br />
Giudicament <strong>da</strong>lla resca<br />
Il cussegl d’administraziun se<strong>da</strong>t giu regularmein cun las rescas<br />
essenzialas descretas el suandont, allas qualas la banca ei suttaposta.<br />
Leutier vegnan specialmein las mesiras previ<strong>da</strong>s e las<br />
controllas internas per sminuir rescas tratgas neutier pil giudicament.<br />
In’attenziun speciala vegn mess silla segirtad <strong>da</strong>llas controllas<br />
e valetaziuns currentas sco era sin ina registraziun correcta<br />
<strong>da</strong>llas cudischaziuns.<br />
Rescas <strong>da</strong> credit<br />
La resca <strong>da</strong> credit ei la sperdita pusseivla, la quala la <strong>Banca</strong><br />
<strong>Raiffeisen</strong> <strong>Disentis</strong>/<strong>Cadi</strong> sa subir sch’in client vegn buca suenter<br />
BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong><br />
13
ni sa buca vegnir suenter a ses duers tenor contract. Rescas<br />
<strong>da</strong> credit se<strong>da</strong>ttan primarmein ord emprests a clients privats ni<br />
<strong>da</strong> fatschenta. Sut clients <strong>da</strong> fatschenta capin nus interpresas<br />
pintgas, mena<strong>da</strong>s <strong>da</strong> surprendiders che opereschan primarmein<br />
egl intschess <strong>da</strong> fatschenta.<br />
Fun<strong>da</strong>ment per la fatschenta <strong>da</strong> credit ei la politica <strong>da</strong> credit<br />
franca<strong>da</strong> a scret. El center <strong>da</strong> quella stat la bonitad dil client e la<br />
valeta <strong>da</strong>llas segirtads. Credits vegnan concedi per regla mo<br />
encunter ina segirtad corrispundenta.<br />
La bonitad dils debiturs vegn erui<strong>da</strong> tenor in sistem <strong>da</strong> rating<br />
unificau. La valetaziun <strong>da</strong> segirtads succe<strong>da</strong> tenor principis precauts<br />
che valan per l’entira gruppa.<br />
Il svilup <strong>da</strong>lla bonitad dil debitur e la valetaziun <strong>da</strong> segirtads<br />
vegn survigilaus cun instruments periodics. Sche necessari vegnan<br />
sligaziuns luvra<strong>da</strong>s ora ensemen cun il client.<br />
Per fatschentas cun rescas pli aultas exista ina procedura <strong>da</strong><br />
concessiun pli restrictiva. Per la cumpetenza dil singul collaboratur<br />
ei il gener <strong>da</strong>lla segirtad decisivs. Tier posiziuns <strong>da</strong> credit<br />
cumplexas sebasein nus sin igl agid dils specialists <strong>da</strong> credit <strong>da</strong><br />
<strong>Raiffeisen</strong> Svizra.<br />
La determinaziun <strong>da</strong> reservas tier segns d’emprests periclitai<br />
succe<strong>da</strong> sistematicamein tenor directivas egualas enteifer la<br />
gruppa. En special ein <strong>da</strong>biens enviers clients che ein pereclitai<br />
tenor la definiziun <strong>da</strong> valetar conform il principi <strong>da</strong> liqui<strong>da</strong>ziun.<br />
La determinazin <strong>da</strong> novas revaletaziuns e la controlla <strong>da</strong>llas<br />
existentas succe<strong>da</strong> alla fin <strong>da</strong> mintga quartal.<br />
14 RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong> BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI<br />
Rescas ord mi<strong>da</strong><strong>da</strong>s <strong>da</strong> tscheins<br />
Rescas ord mi<strong>da</strong><strong>da</strong>s <strong>da</strong> tscheins seresultan ord mi<strong>da</strong><strong>da</strong>s sin<br />
la fiera <strong>da</strong> tscheins. Pil pli derivan quellas rescas ord differentas<br />
scadenzas tier las activas e passivas.<br />
Las rescas ord mi<strong>da</strong><strong>da</strong>s <strong>da</strong> tscheins ein limita<strong>da</strong>s dil cussegl<br />
d’administraziun e vegnan administra<strong>da</strong>s activamein. La <strong>Banca</strong><br />
<strong>Raiffeisen</strong> <strong>Disentis</strong>/<strong>Cadi</strong> meina atras differents tests ed analisas<br />
pertuccont rescas ord mi<strong>da</strong><strong>da</strong>s <strong>da</strong> tscheins. La direcziun <strong>da</strong><br />
banca risguar<strong>da</strong> ils resultats <strong>da</strong> quels tests e <strong>da</strong> quellas analisas<br />
en l’administraziun <strong>da</strong>llas rescas. Perquei intent stat in program<br />
a disposiziun.<br />
Ulteriuras rescas <strong>da</strong> fiera<br />
La <strong>Banca</strong> <strong>Raiffeisen</strong> <strong>Disentis</strong>/<strong>Cadi</strong> meina buca in agen cudisch<br />
<strong>da</strong> commerci ed aschia <strong>da</strong>t ei era neginas rescas corrispundentas<br />
<strong>da</strong> fiera. Egl agen inventari <strong>da</strong> vaglias, devisas, notas e metals<br />
prezius vegn teniu mo ton sco igl ei necessari per la fatschenta<br />
currenta.<br />
Ademplir las prescripziuns dils agens mieds, <strong>da</strong>lla repartiziun<br />
<strong>da</strong> rescas e <strong>da</strong>lla liquiditad<br />
Tenor disposiziun <strong>da</strong>lla Cumissiun <strong>da</strong> bancas federala dils<br />
24-09-1997, ein las singulas bancas <strong>Raiffeisen</strong> dispensa<strong>da</strong>s<br />
d’ademplir a basa singula las prescripziuns concernent ils agens<br />
mieds, las prescripziuns concernent la repartiziun <strong>da</strong>llas rescas<br />
e concernent la liquiditad. Las prescripziuns legalas ston<br />
vegnir adempli<strong>da</strong>s sin basa consoli<strong>da</strong><strong>da</strong>. Perquei succe<strong>da</strong> l’administraziun<br />
<strong>da</strong>lla liquiditad e <strong>da</strong>lla refinaziaziun sin livel <strong>da</strong>lla<br />
gruppa entras <strong>Raiffeisen</strong> Svizra. Ils duers <strong>da</strong> revelaziun en connex<br />
cun las prescripziuns concernent ils agens mieds tenor il<br />
circular <strong>da</strong>lla Cumissiun <strong>da</strong> bancas federala 06/4 ein publica<strong>da</strong>s
sigl internet (www.raiffeisen.ch) ni el rapport <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> <strong>da</strong>lla<br />
Gruppa <strong>Raiffeisen</strong>.<br />
Rescas operaziunalas<br />
Rescas operaziunalas ein talas rescas che seresultan entras in<br />
disdir <strong>da</strong> process <strong>da</strong> lavur, collaboraturs, carstgauns e sistems ni<br />
sin fun<strong>da</strong>ment <strong>da</strong> schabetgs externs. Quella definiziun ensiara<br />
rescas legalas, rescas <strong>da</strong>ll’informatica e rescas <strong>da</strong> projects. Sper<br />
sperditas considerescha la banca era l’influenza <strong>da</strong> rescas operaziunalas<br />
sin la reputaziun e l’observaziun <strong>da</strong> reglas correspundentas.<br />
Rescas operaziunalas seresultan u en connex cun fatschentas<br />
bancaras ni en connex cun la funcziun <strong>da</strong>lla banca sco patrun ni<br />
affitader d’immobilias. Talas rescas operaziunalas ein per exempel<br />
sempels problems <strong>da</strong> controlla <strong>da</strong> contos ni cass grevs <strong>da</strong><br />
fraud.<br />
Igl ei buca pusseivel d’eliminar cumpleinamein rescas operaziunalas<br />
e fuss era buca effizient sut aspects <strong>da</strong> cuosts. Perquei<br />
sedrezza nossa administraziun <strong>da</strong> talas rescas operaziunalas<br />
d’identificar il gener ed ils cuosts potentials <strong>da</strong> talas rescas, d’instra<strong>da</strong>r<br />
las mesiras necessarias per minimar talas rescas e <strong>da</strong><br />
controllar talas mesiras. Cheu ha nies sistem <strong>da</strong> controlla intern<br />
ina munta<strong>da</strong> centrala. Per minimar rescas legalas utilisescha la<br />
banca contracts stan<strong>da</strong>rdisai. Aschia evitein nus donns finanzials<br />
entras cunvegnientschas legalmein buca commensura<strong>da</strong>s.<br />
«Outsourcing»<br />
<strong>Raiffeisen</strong> Svizra porscha differents survetschs el senn d’in center<br />
<strong>da</strong> survetschs per las bancas <strong>Raiffeisen</strong>. Ils suandonts survetschs<br />
<strong>da</strong> <strong>Raiffeisen</strong> Svizra cro<strong>da</strong>n tenor la circulara 99/2 <strong>da</strong>lla<br />
Cummissiun <strong>da</strong> bancas federala sut la definizun «Outsourcing»:<br />
l’execuziun dil traffic <strong>da</strong> pagaments, l’archivaziun centrala <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>tas, il menaschi <strong>da</strong> survetsch e-banking sco era la spediziun<br />
dils documents bancars sur il center <strong>da</strong> stampa central. L’administraziun<br />
<strong>da</strong> vaglias <strong>da</strong>lla gruppa <strong>Raiffeisen</strong> procura la Vontobel<br />
Holding AG. Quels survetschs retila la <strong>Banca</strong> <strong>Raiffeisen</strong> <strong>Disentis</strong>/<strong>Cadi</strong><br />
en accor<strong>da</strong>nza cun las prescripziuns <strong>da</strong>lla circulara<br />
99 /2 entras <strong>Raiffeisen</strong> Svizra.<br />
Principis <strong>da</strong> bilanzar e <strong>da</strong> valetaziun<br />
Principis generals<br />
La contabilitad, la valetaziun ed il bilanzar vegnan exequi<br />
tenor las prescripziuns dil dretg d’obligaziuns svizzer, la lescha<br />
federala <strong>da</strong>vart las bancas e cassas <strong>da</strong> spargn ed il reglament<br />
corrispundent, sco era las directivas ed instrucziuns <strong>da</strong>lla Cumissiun<br />
<strong>da</strong> bancas federala. Las posiziuns subsuma<strong>da</strong>s en ina<br />
posiziun <strong>da</strong>lla bilanza vegnan valeta<strong>da</strong>s a mo<strong>da</strong> singula.<br />
Registraziun dils fatgs <strong>da</strong> fatschenta<br />
Tut ils fatgs <strong>da</strong> faschenta terminai vegnan registrai ella bilanza<br />
ed el quen <strong>da</strong> gudogn e sperdita tenor principis <strong>da</strong> valetaziun<br />
fixai. La registraziun e la cudischaziun succe<strong>da</strong> il di che quels<br />
fatgs vegnan terminai.<br />
Valutas jastras<br />
Dabiens e duers en valutas jastras sco era igl inventari <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>ners en valutas jastras per la fatschenta <strong>da</strong> scomi vegnan valetai<br />
tenor ils cuors valeivels il di <strong>da</strong> bilanza. Gudogns ni sperditas resultont(a)s<br />
vegnan cudischai en la posiziun «gudogn ord la fatschenta<br />
commerciala». Transacziuns en valutas jastras duront igl<br />
onn vegnan valeta<strong>da</strong>s tenor il cuors dil di <strong>da</strong>lla transacziun.<br />
BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong><br />
15
Mieds liquids, <strong>da</strong>biens ord valurs <strong>da</strong>lla fiera monetara<br />
e duers<br />
Il bilanzar succe<strong>da</strong> tenor la valeta nominala respectivamein la<br />
valeta <strong>da</strong> cumpra. Scontos aunc buca realisai sils tetels <strong>da</strong>lla<br />
fiera monetara sco era agios ni disagios sin emprests obligaziunars<br />
ni emprests <strong>da</strong>lla Centrala d’emissiuns dils instituts hipotecars<br />
svizzers vegnan cudischai ulivamein sur il cuoz.<br />
Dabiens enviers bancas e clients, <strong>da</strong>biens hipotecars<br />
Il bilanzar succe<strong>da</strong> tenor la valeta nominala. Il recav <strong>da</strong> tscheins<br />
vegn cunfinaus tenor la perio<strong>da</strong>. Dabiens nua che la banca<br />
vegn tier la conclusiun ch’il debitur vegni probabel buca suenter<br />
cumpleinamein a sias obligaziuns, valan sco pereclitai. Dabiens<br />
pereclitai vegnan – sco era eventualas segirtads – valetai tenor<br />
la valeta <strong>da</strong> liqui<strong>da</strong>ziun. Per tals <strong>da</strong>biens vegn fatg reservas<br />
a basa <strong>da</strong>d analisas periodicas <strong>da</strong>lla entira posiziun e sin fun<strong>da</strong>ment<br />
<strong>da</strong>lla bonitad dil debitur sco era <strong>da</strong>lla valeta realisabla<br />
<strong>da</strong>lla segirtad avon maun. En cass ch’il repagament dil <strong>da</strong>bien ei<br />
pusseivels mo sin fun<strong>da</strong>ment <strong>da</strong>lla realisaziun <strong>da</strong>lla segirtad,<br />
vegn fatg ina reserva cumpleina per la part buca cuvretga.<br />
Tscheins buca pagai suenter 90 dis valan medemamein sco<br />
pereclitai. En cass <strong>da</strong> limitas <strong>da</strong> credits sin contos currents vegnan<br />
ils tscheins taxai sco pereclitai, sche la limita <strong>da</strong> credit ei<br />
surtratga per pli che 90 dis. Tscheins pereclitai vegnan buca cudischai<br />
sco recav, mobein directamein sut la posiziun revaletaziuns<br />
e reservas. Cudischaus ora vegn il <strong>da</strong>bien sil pli tard sin<br />
fun<strong>da</strong>ment <strong>da</strong>lla liqui<strong>da</strong>ziun d’ina procedura <strong>da</strong> stumaziun. Dabiens<br />
vegnan lu buca taxai pli sco pereclitai, cura ch’il debitur<br />
vegn suenter a sias obligaziuns tenor contract ed ulteriurs criteris<br />
<strong>da</strong> bonitad ein adempli. Tut las revaletaziuns ein bilanza<strong>da</strong>s<br />
enteifer la posiziun «revaletaziuns e reservas».<br />
16 RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong> BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI<br />
Inventari commercial<br />
Igl inventari commercial vegn valetaus tenor il principi <strong>da</strong> «Fair<br />
Value». Posiziuns per las qualas negina fiera representativa<br />
exista vegnan valeta<strong>da</strong>s tenor il principi <strong>da</strong>lla valeta la pli bassa<br />
(«Niederstwertprinzip»). Ils gudogns e las sperditas che seresultan<br />
ord la valetaziun ed ils gudogns e las sperditas che vegnan<br />
realisai duront igl onn ein bilanziai ella posiziun «gudgon ord la<br />
fatschenta commerciala». Tscheins e dividen<strong>da</strong>s ord igl inventari<br />
commercial ein cumpri el «gudogn <strong>da</strong>lla fatschenta <strong>da</strong><br />
tscheins».<br />
Investiziuns finanzialas<br />
Las investiziuns finanzialas ensiaran immobilias e tetels <strong>da</strong> participaziun<br />
derivont(a)s <strong>da</strong>lla fatschenta <strong>da</strong> credit cun gl’intent<br />
<strong>da</strong> revender el(la)s. La valetaziun succe<strong>da</strong> tenor il principi <strong>da</strong>lla<br />
valeta la pli bassa («Niederstwertprinzip»). Ei vala la valeta la<br />
pli bassa denter ils cuosts <strong>da</strong> cumpra e la valeta <strong>da</strong> liqui<strong>da</strong>ziun.<br />
Participaziuns<br />
Participaziuns secumponan <strong>da</strong> talas vid instituziuns <strong>da</strong>lla organisaziun<br />
<strong>da</strong> <strong>Raiffeisen</strong> Svizra, <strong>da</strong> participaziuns vid instituziuns<br />
localas e regiunalas ord raschuns economicas e politicas sco era<br />
<strong>da</strong>d aczias <strong>da</strong>lla Centrala d’emissiun dils instituts hipotecars<br />
svizzers. Participaziuns vid <strong>Raiffeisen</strong> Svizra vegnan bilanza<strong>da</strong>s<br />
maximalmein culla valeta nominala. La valetaziun <strong>da</strong>llas ulteriuras<br />
participaziuns succe<strong>da</strong> tenor il principi dils cuosts <strong>da</strong> cumpra<br />
meins las amortisaziuns necessarias. Las participaziuns san<br />
cuntener reservas tgeuas.
La lunghezia <strong>da</strong>lla via camon<strong>da</strong><br />
la mesira <strong>da</strong> nies pass.<br />
L’idea e las valurs <strong>da</strong>lla societad cooperativa<br />
muossan la via egl avegnir.
Beins materials<br />
Bilanzau vegn conform ils cuosts <strong>da</strong> cumpra plus ils cuosts<br />
d’investiziun ch’augmentan la valeta meins amortisaziuns linearas<br />
valeta<strong>da</strong>s precautamein tenor il cuoz d’utilisaziun dils objects<br />
e quei sco suon<strong>da</strong>:<br />
Immobilias maximal 66 onns<br />
Installaziuns en localitads affita<strong>da</strong>s maximal 15 onns<br />
Software e computers maximal 3 onns<br />
Indrezs e mobiliar maximal 8 onns<br />
Ulteriurs beins materials maximal 5 onns<br />
Investiziuns pli pintgas vegnan scretas giu directamein. Renovaziuns<br />
pli vastas vegnan activa<strong>da</strong>s, ferton che reparaturas e<br />
manteniments valan sco cuosts. Ils beins materials san cuntener<br />
reservas tgeuas.<br />
Immobilias e beins materials en construcziun vegnan amortisai<br />
pér <strong>da</strong>l mument naven ch’ei san vegnir nezzegiai. Sulom<br />
buca surbaghegiau vegn buca amortisaus.<br />
Ils beins materials vegnan controllai pertuccont lur valeta sch’ei<br />
<strong>da</strong>t indezis che la valeta bilanza<strong>da</strong> ei buca pli giustifica<strong>da</strong>.<br />
Ina eventuala revaletaziun vegn screta giu ella posiziun amortisaziuns.<br />
Se<strong>da</strong>t ina nova perio<strong>da</strong> <strong>da</strong> nez vegn quella a<strong>da</strong>tta<strong>da</strong>.<br />
Revaletaziuns e reservas<br />
Per tut las rescas enconuschentas al termin <strong>da</strong> bilanza vegn<br />
fatg revaletaziuns e reservas individualas tenor il principi <strong>da</strong> precauziun.<br />
Sin revaletaziuns e reservas pauschalas vegn desistiu.<br />
Las ulteriuras revaletaziuns e reservas san cuntener reservas<br />
tgeuas.<br />
18 RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong> BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI<br />
Duers eventuals, empermischuns irrevocablas, duers d’in<br />
pagament supplementar<br />
La publicaziun sut la posiziun fatschentas ordeifer la bilanza<br />
succe<strong>da</strong> tenor la valeta nominala. Per rescas che ein <strong>da</strong> prever<br />
vegn fatg reservas.<br />
Instruments finanzials derivativs<br />
Rescas entras mi<strong>da</strong><strong>da</strong>s <strong>da</strong> tscheins vegnan segira<strong>da</strong>s giu tier<br />
<strong>Raiffeisen</strong> Svizra. Transacziuns che stattan en connex leutier<br />
vegnan mussa<strong>da</strong>s ora netto ella bilanza. Instruments derivativs<br />
vegnan mo fatgs per incarica <strong>da</strong> clientella. La valeta <strong>da</strong> reacquist<br />
<strong>da</strong> contracts che vegnan marca<strong>da</strong>i alla buorsa vegn publica<strong>da</strong><br />
mo lu, cura ch’ella ei buca cuvretga entras segirtads dil client.<br />
La valeta <strong>da</strong> reacquist <strong>da</strong> contracts che vegnan buca marca<strong>da</strong>i<br />
alla buorsa vegn adina publica<strong>da</strong>.<br />
Taglias<br />
La taglia vegn calcula<strong>da</strong> e bilanza<strong>da</strong> sin fun<strong>da</strong>ment dil resultat<br />
digl onn current.<br />
Mi<strong>da</strong><strong>da</strong>s enviers igl onn precedent<br />
Ils principis d’amortiasziun per immobilias e beins en construcziun<br />
sco era per suloms buca surbaghegiai ein vegni reglai formalmein<br />
<strong>da</strong> niev els «principis <strong>da</strong> bilanzar e <strong>da</strong> valetaziun».<br />
Eveniments suenter il di <strong>da</strong> bilanziaziun<br />
Tochen tier il termin che quest rapport ei vegnius screts ha<br />
ei <strong>da</strong>u negins eveniments substanzials, che havessan stuiu vegnir<br />
bilanzai per ils 31 <strong>da</strong> december <strong>2008</strong> ni che havessan<br />
basignau ina publicaziun en las annexas.
BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong> 19
Informaziuns <strong>da</strong>vart la bilanza<br />
1. Survesta <strong>da</strong>llas garanzias per emprests e faschentas ordeifer la bilanza<br />
1.1 Survesta tenor garanzias<br />
Emprests<br />
Garanzia hipotecara Autra garanzia Senza garanzia Total<br />
CHF CHF CHF CHF<br />
Dabiens enviers clients 3’469’000 948’000 10’636’000 15’053’000<br />
<strong>da</strong> quels enviers corporaziuns <strong>da</strong> dretg public – – 9’036’000 –<br />
Dabiens hipotecars<br />
casas e habitaziuns 191’264’000 – 2’067’000 193’331’000<br />
baghetgs <strong>da</strong> biro e <strong>da</strong> fatschenta 5’193’000 – – 5’193’000<br />
commerci ed industria 9’071’000 – 523’000 9’594’000<br />
auters 11’110’000 – 673’000 11’783’000<br />
Total emprests:<br />
onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> 220’107’000 948’000 13’899’000 234’954’000<br />
onn precedent 216’058’000 1’059’000 13’626’000 230’743’000<br />
Fatschentas ordeifer la bilanza<br />
Obligaziuns eventualas 93’000 481’000 139’000 713’000<br />
Empermischuns irrevocablas 1’734’000 12’000 2’403’000 4’149’000<br />
Duers <strong>da</strong> pagaments supplementars – – 20’826’000 20’826’000<br />
Fatschenta ordeifer la bilanza:<br />
onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> 1’827’000 493’000 23’368’000 25’688’000<br />
onn precedent 1’939’000 4’000 22’561’000 24’504’000<br />
1.2 Dabiens pereclitai<br />
Schazetg<br />
<strong>da</strong>lla valeta<br />
<strong>da</strong> liqui<strong>da</strong>ziun Revaletaziun<br />
Dabien brut <strong>da</strong>llas segirtads Dabien net individuala<br />
CHF CHF CHF CHF<br />
Dabiens periclitai<br />
onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> 6’507’000 3’518’000 2’989’000 3’035’000<br />
onn precedent 6’098’000 3’006’000 3’092’000 3’113’000<br />
20 RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong> BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI
2. Survesta digl inventari <strong>da</strong> metals prezius, <strong>da</strong>llas investiziuns finanzialas e <strong>da</strong>llas participaziuns<br />
Onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> Onn precedent<br />
CHF CHF<br />
Total inventari <strong>da</strong> metals prezius 10’000 27’000<br />
Investiziuns finanzialas<br />
Valeta <strong>da</strong> bilanza Valeta <strong>da</strong> bilanza Valeta effectiva Valeta effectiva<br />
onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> onn precedent onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> onn precedent<br />
CHF CHF CHF CHF<br />
Immobilias 417’000 760’000 417’000 760’000<br />
Nossas participaziuns cumpeglian principalmein participaziuns vid instituziuns <strong>da</strong>lla gruppa <strong>Raiffeisen</strong> che ein buca quota<strong>da</strong>s alla buorsa.<br />
3. Survesta <strong>da</strong>llas investiziuns<br />
Valeta <strong>da</strong> bilanza<br />
Amortisaziuns Valeta <strong>da</strong> bilanza alla fin digl<br />
Valeta <strong>da</strong> cumpra accumula<strong>da</strong>s onn precedent Investiziuns Desinvestiziuns Amortisaziuns onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong><br />
CHF CHF CHF CHF CHF CHF CHF<br />
Participaziuns<br />
Participaziuns alla gruppa 2’205’000 – 2’205’000 205’000 -205’000 – 2’205’000<br />
Ulteriuras participaziuns 241’000 -29’000 212’000 – – – 212’000<br />
Total participaziuns 2’446’000 -29’000 2’417’000 205’000 -205’000 – 2’417’000<br />
Beins materials<br />
Baghetgs <strong>da</strong> banca 5’937’000 -4’490’000 1’447’000 – – -91’000 1’356’000<br />
Ulterius beins materials 948’000 -920’000 28’000 140’000 – -140’000 28’000<br />
Total beins materials 6’885’000 -5’410’000 1’475’000 140’000 – -231’000 1’384’000<br />
Valeta segira<strong>da</strong> encunter fiug per las immobilias 3’504’000<br />
Valeta segira<strong>da</strong> encunter fiug per ils ulteriurs beins materials 1’300’000<br />
BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong><br />
21
4. Diversas activas e passivas<br />
Diversas activas<br />
Onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> Onn precedent<br />
CHF CHF<br />
Ulteriuras activas 24’000 25’000<br />
Total diversas activas 24’000 25’000<br />
Diversas passivas<br />
duers ord cupons cur<strong>da</strong>i, buc remunerai 100’000 30’000<br />
duers <strong>da</strong> taglia 573’000 453’000<br />
duers enviers segira<strong>da</strong>s socialas e cassas <strong>da</strong> pensiun 136’000 135’000<br />
ulteriuras passivas 4’000 4’000<br />
Total diversas passivas 813’000 622’000<br />
5. Indicaziuns <strong>da</strong>vart activas impegna<strong>da</strong>s ni surscha<strong>da</strong>s per garantir agens duers ed activas cun resalva <strong>da</strong> possess<br />
Onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> Onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> Onn precedent Onn precedent<br />
Summa dils duers Summa dils duers<br />
respectiv valeta respectiv valeta<br />
<strong>da</strong> bilanza Da quei duvrau <strong>da</strong> bilanza Da quei duvrau<br />
CHF CHF CHF mieds CHF<br />
Total activas impegna<strong>da</strong>s 36’018’000 26’200’000 34’775’000 25’500’000<br />
6. Instituziuns <strong>da</strong> pensiun<br />
Ils emploiai <strong>da</strong>lla <strong>Banca</strong> <strong>Raiffeisen</strong> <strong>Disentis</strong>/<strong>Cadi</strong> ein segirai tier la cassa <strong>da</strong> pensiun <strong>da</strong> <strong>Raiffeisen</strong> Svizra respectiv tier il fondo <strong>da</strong> pensiun <strong>da</strong> <strong>Raiffeisen</strong> Svizra.<br />
Il temps <strong>da</strong> pensiun vegn contonschius cun 65 onns. Ils emploiai han la pusseivla<strong>da</strong>d <strong>da</strong> schar pensiunar cun 60 onns cun ina reducziun <strong>da</strong>llas prestaziuns.<br />
La cassa <strong>da</strong> pensiun cuviera minimalmein las prestaziuns obligatoricas tenor la lescha federala <strong>da</strong>vart il provediment professiunal. Il fondo <strong>da</strong> pensiun cuviera<br />
mo prestaziuns sur il provediment obligatoric.<br />
La fun<strong>da</strong>ziun <strong>da</strong> finanziaziun per il provediment administrescha las reservas <strong>da</strong> contribuziun dils differents patruns seigi quei las singulas bancas <strong>Raiffeisen</strong> ni<br />
las societads <strong>da</strong>lla Gruppa <strong>Raiffeisen</strong>.<br />
6.1 Duers enviers atgnas instituziuns <strong>da</strong> pensiun<br />
Onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> Onn precedent<br />
CHF CHF<br />
Duers enviers clients en fuorma <strong>da</strong> <strong>da</strong>ners <strong>da</strong> spargn e d’investiziun 400’000 352’000<br />
22 RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong> BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI
6.2 Nez economic/obligaziun economica e cuosts <strong>da</strong>lla prevenziun<br />
Tenor il <strong>da</strong>vos quen revidiu (conform a Swiss GAAP FER 26) <strong>da</strong>llas insituziuns <strong>da</strong> prevenziun <strong>da</strong> <strong>Raiffeisen</strong> Svizra munta la quota <strong>da</strong> garanzia:<br />
Per ils 31-12-2007 Per ils 31-12-2006<br />
en % en %<br />
Cassa <strong>da</strong> pensiun <strong>da</strong> <strong>Raiffeisen</strong> Svizra 107,5 110,9<br />
Fondo <strong>da</strong> pensiun <strong>da</strong> <strong>Raiffeisen</strong> Svizra 110,7 111,7<br />
Sin fun<strong>da</strong>ment <strong>da</strong>llas difficultusas relaziuns sillas fieras <strong>da</strong> finanzas exista ina sutgaranzia pils 31-12-<strong>2008</strong> tier las instituziuns <strong>da</strong> provediment <strong>da</strong>lla gruppa<br />
<strong>Raiffeisen</strong>. Il cussegl d’administraziun ei denton dil meini ch’ei exista era cun ina sutgaranzia el senn <strong>da</strong> Swiss GAAP FER 16 negina obligaziun economica<br />
per las societads reuni<strong>da</strong>s. La quota <strong>da</strong> garanzia <strong>da</strong>llas instiutziuns <strong>da</strong> provediment sa naven digl avrel 2009 vegnir clama<strong>da</strong> giu el rapport <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> <strong>da</strong>lla<br />
gruppa <strong>Raiffeisen</strong> sut l’adressa d’internet <strong>da</strong> <strong>Raiffeisen</strong> (www.raiffeisen.ch).<br />
6.3 Reservas <strong>da</strong> contribuziun dils patruns<br />
Reservas <strong>da</strong> contribuziun dils patruns tier la fun<strong>da</strong>ziun <strong>da</strong> finanziaziun per la prevenziun <strong>da</strong> <strong>Raiffeisen</strong> Svizra<br />
Onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> Onn precedent<br />
CHF CHF<br />
stan ils 1-1 352’000 342’000<br />
deposit* 40’000 40’000<br />
prelevaziun – -36’000<br />
tscheins 8’000 6’000<br />
stan ils 31-12 400‘000 352’000<br />
* inclus en las contribuziuns ad instituziuns <strong>da</strong>lla pensiun (mira annexa 19 «cuosts <strong>da</strong> persunal»)<br />
Las reservas <strong>da</strong> contribuziun dils patruns corrispun<strong>da</strong>n alla valeta nominala tenor ren<strong>da</strong>quen <strong>da</strong>lla instituziun <strong>da</strong> pensiun. Ellas ein buca bilanza<strong>da</strong>s.<br />
BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong><br />
23
7. Indicaziuns <strong>da</strong>vart ils emprests obligaziunars<br />
Onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> Onn precedent<br />
CHF CHF<br />
Total emprests obligaziunars <strong>da</strong>lla Centrala d’emmissiuns dils instituts hipotecars svizzers 26’200’000 25’500’000<br />
Total emprests obligaziunars 26’200’000 25’500’000<br />
8. Survesta <strong>da</strong>llas revaletaziuns e reservas<br />
Revaletaziuns e reservas<br />
Aschuntas Liqui<strong>da</strong>ziuns<br />
Dievers e engrevia<strong>da</strong>s al en favur dil<br />
Stan l’entschatta liqui<strong>da</strong>ziun Reentra<strong>da</strong>s quen <strong>da</strong> gudogn quen <strong>da</strong> gudogn Stan la fin digl<br />
digl onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> conform agl intent tscheins periclitai e sperdita e sperdita onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong><br />
CHF CHF CHF CHF CHF CHF<br />
per rescas <strong>da</strong> sperdita<br />
Revaletaziuns e reservas<br />
3’113’000 -206’000 7’000 140’000 -19’000 3’035’000<br />
per autras rescas 22’000 -25’000 – 3’000 – –<br />
Autras reservas 8’063’000 – – 1’135’000 – 9’198’000<br />
Total revaletaziuns e reservas 11’198’000 -231’000 7’000 1’278’000 -19’000 12’233’000<br />
24 RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong> BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI
9. Survesta digl agen capital<br />
Agen capital all’entschatta digl onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong><br />
Diember <strong>da</strong> Nominal Summa en<br />
commembers per quota CHF<br />
Capital d’associaziun cun obligaziun d’in pagament supplementar 3’059 200 612’000<br />
Reserva generala legala 8’306’000<br />
Gudogn annual (avon l’utilisaziun dil gudogn) 348’000<br />
Agen capital all’entschatta digl onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> (avon l’utilisaziun digl gudogn) 9’266’000<br />
+ pagaments <strong>da</strong> novs associai 162 200 32’000<br />
– restituziuns ad associai -76 200 -15’000<br />
– tscheins dil capital d’associaziun (onn precendent) -37’000<br />
+/– gudogn annual 336’000<br />
Total agen capital la fin digl onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> 3’145 9’582’000<br />
Da quei:<br />
capital d’associaziun cun obligaziun d’in pagament supplementar 3’145 200 629’000<br />
reserva generala legala 8’617’000<br />
gudogn annual 336’000<br />
Obligaziun d’in pagament supplementar dils associai 25’160’000<br />
BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong><br />
25
10. Structura <strong>da</strong> scadenza <strong>da</strong>llas activas circulontas e dil capital jester<br />
Activas circulontas<br />
Pagabel Pagabel<br />
Pagabel enteifer enteifer Pagabel<br />
enteifer 3 tochen 1 tochen suenter<br />
A vesta Visabel 3 meins 12 meins 5 onns 5 onns Total<br />
CHF CHF CHF CHF CHF CHF CHF<br />
Mieds liquids 1’895’000 – – – – – 1’895’000<br />
Dabiens ord valurs <strong>da</strong>lla fiera monetara – – – – – – –<br />
Dabiens enviers bancas 905’000 – 1’310’000 812’000 4’279’000 5’440’000 12’746’000<br />
Dabiens enviers clients 205’000 7’278’000 500’000 1’500’000 5’570’000 – 15’053’000<br />
Dabiens hipotecars 52’000 91’317’000 7’846’000 17’805’000 84’443’000 18’438’000 219’901’000<br />
Inventari <strong>da</strong> metals prezius 10’000 – – – – – 10’000<br />
Investiziuns finanzialas – – – – – 417’000 417’000<br />
Total activas circulontas<br />
Onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> 3’067’000 98’595’000 9’656’000 20’117’000 94’292’000 24’295’000 250’022’000<br />
Onn precedent 2’878’000 102’324’000 13’214’000 29’157’000 72’576’000 25’109’000 245’258’000<br />
Capital jester<br />
Duers enviers bancas<br />
Duers enviers clients en fuorma <strong>da</strong><br />
– – – 2’000’000 9’869’000 500’000 12’369’000<br />
spargn ed investiziun – 145’539’000 – – – – 145’539’000<br />
Auters duers enviers clients 10’714’000 – 3’217’000 3’880’000 1’600’000 – 19’411’000<br />
Obligaziuns <strong>da</strong> cassa – – 2’716’000 7’174’000 16’031’000 696’000 26’617’000<br />
Emprests <strong>da</strong>lla centrala d’emissiuns<br />
Total capital jester<br />
– – – 2’000’000 11’000’000 13’200’000 26’200’000<br />
Onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> 10’714’000 145’539’000 5’933’000 15’054’000 38’500’000 14’396’000 230’136’000<br />
Onn precedent 11’851’000 141’830’000 5’198’000 14’434’000 37’738’000 16’011’000 227’061’000<br />
11. Credits als organs <strong>da</strong> banca<br />
Il di <strong>da</strong> bilanza muntavan ils credits d’organ a 3’580’000 francs (onn precedent 2’986’000 francs). Credits ad organs vegnan tractai tuttina sco<br />
credits a clients. Tier il cussegl d’administraziun valan las medemas cundiziuns sco tier clients. Per la direcziun sco per igl ulteriur persunal valan cundiziuns<br />
specialas sco usitau en la branscha <strong>da</strong> bancas.<br />
26 RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong> BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI
12. Activas e passivas, reparti<strong>da</strong>s tenor la Svizra ed igl exteriur<br />
Ils <strong>da</strong>biens enviers clients egl exteriur muntavan a 21’000 francs ed ils duers enviers clients egl exteriur muntavan a 2,4 milliuns francs tier ina summa <strong>da</strong><br />
bilanza <strong>da</strong> 254,2 milliuns francs.<br />
13. Activas e passivas tenor tiaras<br />
Cunquei che nus essan activs mo ella regiun, renunziein nus ad ina survesta tenor tiaras.<br />
14. Activas e passivas, reparti<strong>da</strong>s tenor las valutas principalas per la banca<br />
Activas<br />
Valutas, mi<strong>da</strong><strong>da</strong>s en CHF<br />
CHF EUR USD Divers Total<br />
Mieds liquids 1’645’000 213’000 20’000 17’000 1’895’000<br />
Dabiens enviers bancas 10’354’000 2’191’000 67’000 134’000 12’746’000<br />
Dabiens enviers clients 15’053’000 – – – 15’053’000<br />
Autras activas 224’536’000 – – – 224’536’000<br />
Total activas 251’588’000 2’404’000 87’000 151’000 254’230’000<br />
Passivas<br />
Duers enviers bancas 12’369’000 – – – 12’369’000<br />
Duers enviers clients 143’863’000 1’676’000 – – 145’539’000<br />
Auters duers enviers clients 18’701’000 518’000 69’000 123’000 19’411’000<br />
Autras passivas 76’911’000 – – – 76’911’000<br />
Total passivas 251’844’000 2’194’000 69’000 123’000 254’230’000<br />
Posiziun netta per valuta -256’000 210’000 18’000 28’000<br />
Cuors<br />
31-12-<strong>2008</strong> 31-12-2007<br />
Euro 1,4896 1,6570<br />
USD 1,0569 1,1265<br />
BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong><br />
27
28<br />
Informaziuns <strong>da</strong>vart las faschentas ordeifer la bilanza<br />
15. Survesta <strong>da</strong>llas obligaziuns eventualas<br />
Onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> Onn precedent<br />
CHF CHF<br />
Garanzias per credits 713’000 236’000<br />
Autras obligaziuns eventualas – –<br />
Total 713’000 236’000<br />
16. Survesta dils instruments finanzials derivativs<br />
Valeta Valeta Volumen<br />
positiva <strong>da</strong> negativa <strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
reaquist reaquist contract<br />
CHF CHF CHF<br />
Instruments <strong>da</strong> tscheins<br />
Contracts <strong>da</strong> termin – – –<br />
Onn precedent – – –<br />
Instruments finanzials derivativs vegnan mo marche<strong>da</strong>i per incarica dils clients.<br />
17. Investiziuns fiduziaras<br />
Il di <strong>da</strong> bilanza muntavan investiziuns fiduziaras tier autras bancas à 670’000 francs (onn precedent 0 francs).<br />
RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong> BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI
Informaziuns <strong>da</strong>vart il quen <strong>da</strong> gudogn e sperdita<br />
18. Gudogn ord la fatschenta commerciala<br />
Onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> Onn precedent<br />
CHF CHF<br />
Commerci cun devisas 43’000 49’000<br />
Commerci cun metals prezius e valutas jastras 6`000 35`000<br />
Commerci cun vaglias – –<br />
Total 49’000 84’000<br />
19. Repartiziun dils cuosts <strong>da</strong> persunal<br />
Onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> Onn precedent<br />
CHF CHF<br />
Pagas instanzas <strong>da</strong> banca e persunal 1’157’000 1’164’000<br />
Cassa <strong>da</strong> vegls e cassa <strong>da</strong> disoccupai 102’000 76’000<br />
Contribuziuns reglamentaras alla cassa <strong>da</strong> pensiun 127’000 123’000<br />
Auters cuosts per il persunal 62’000 45’000<br />
Total 1’448’000 1’408’000<br />
20. Repartiziun dils cuosts materials<br />
Onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> Onn precedent<br />
CHF CHF<br />
Cuosts per localitads 53’000 68’000<br />
Cuosts per informatica, maschinas, mobiliar, vehichels ed ulteriurs indrezs 403’000 377’000<br />
Auters cuosts <strong>da</strong> fatschenta 671’000 672’000<br />
Total 1’127’000 1’116’000<br />
BANCA RAIFFEISEN DISENTIS/CADI RAPPORT DA GESTIUN <strong>2008</strong><br />
29
Tgi che anfla siu siemi<br />
va levamein la via.<br />
<strong>Raiffeisen</strong> pren serius las finamiras <strong>da</strong> lur clients e<br />
muossa ad els la via leutier.
<strong>Banca</strong> <strong>Raiffeisen</strong> <strong>Disentis</strong>/<strong>Cadi</strong><br />
Via Cons 1<br />
7180 <strong>Disentis</strong>/Mustér<br />
Telefon 081 920 30 60<br />
Telefax 081 920 30 61<br />
disentis-cadi@raiffeisen.ch<br />
www.raiffeisen.ch/disentis<br />
Filialas:<br />
7184 Curaglia 081 947 52 53<br />
7175 Sumvitg 081 943 10 78<br />
7173 Surrein 081 943 13 62<br />
7166 Trun 081 943 11 81<br />
Cussegl d’administraziun<br />
Gion Battesta Manetsch, president · Theo Loretz, vicepresident ·<br />
Emil Pally, actuar · Giusep Bearth · Erwin Degon<strong>da</strong><br />
Persunal<br />
Alfons Quinter, directur · Roland Wyser, substitut directur ·<br />
Lucas Tuor, schef credits e logistica · Donat Albin · Claudius<br />
Berther · Adrian Deflorin · Walter Deflorin · Annina Degon<strong>da</strong> ·<br />
Jennifer Riedi · Battesta Tschuor · Giuliana Candinas-Schmed ·<br />
Graziella Di Bella-Flepp · Sonia Lutz-Schmidt · Erna Nay-Petschen<br />
· Rita Schmed-Pelican · Marlene Bundi · Sandra Lutz ·<br />
Natalia Manetsch<br />
Post <strong>da</strong> revisiun<br />
PricewaterhouseCoopers SA