You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
tietako herriei ezarri dizkiete MBren eta<br />
NDFren aipatutako doitze programak;<br />
gehiago saltzeko, gehiago lan egiteko eta<br />
gutxiago kontsumitzeko eskatzen diete<br />
horiek, zorra arintzeko nahiko aurreztu<br />
dezaten.<br />
Azken urteotan, MBk onartu du osasun arloa eta eskola garrantzitsuak<br />
direla, eta aitortu du, Fallon MBko ekonomistaren arabera,<br />
aholkuak gutxi-gehiago “Bigarren Hezkuntzari eta Bigarren Hezkuntzaren<br />
ondokoari begira” ematen dituela eta haurren lan arazoari<br />
aurre egiteko “Lehen Hezkuntzatik” heldu behar zaiola.<br />
Lan egiten duten ume gehienak fabriketan, nekazaritzan, meategietan,<br />
industria txikietan, eskulangintza lantegietan edo ostalaritzan<br />
jarduten dira edo saltzaile dabiltza kalerik kale. Kolonbiako<br />
meategietako korridoreak meharrak eta baxuak dira, eta tamainaregatik,<br />
beraz, langile ezin egokiagoak zaizkie umeak nagusiei.<br />
Pakistanen, futbolerako baloi esportatzaile handienean<br />
(Ameriketako Estatu Batuetako merkatuaren %60 baino gehiago<br />
berea du), hamahiru urte baino gutxiagoko 7.000 neska eta mutiko<br />
dabiltza baloiak josten 0,6 dolarren truke pilota bakoitzeko<br />
(ume “helduek” eurek hiru-lau josten dituzte, gehienez, eguneko).<br />
FIFAk, 1997ko abuztuan, lan arloko arautegi bati atxikitzeko<br />
eskatu zien kideei. Arautegi haren arabera, kideek debekatua dute<br />
FIFAren marka erabiltzeko haurrak lanean izatea eta bestelako<br />
praktika okerrak erabiltzea. Nazioarteko merkatuko beste marka<br />
handi batzuek “Haurrek egin ez dutela bermaturik” leloko produktuak<br />
atera zituzten. Antolatzaileak eurak ere olinpiar kiroletan<br />
haurrek lan egin ez dezaten saiatzen dira, Eraztun Askeak kanpainaren<br />
bidez. Hala eta guztiz ere, oraindik baloiak, zapatilak eta<br />
abar josten dabiltza hainbat ume. Zergatik?<br />
Turismoa eta haurren prostituzioa goraka doaz mundu osoan,<br />
egunetik egunera. Beti izan da haurren prostituzioa munduan,<br />
baina gaur egungoa bezain komertzializazio beldurgarri eta orokorrik,<br />
beharbada, ez da izan sekula. Batetik, bidai agentzia ugarik<br />
antolatzen dituzte adingabeen sexu eskaintza barnean duten<br />
bidaiak eta, bestetik, bere kasa dabiltza prostituzioan lan egiten<br />
duten haurren bezero asko, hirugarren munduan horretan aritzeko<br />
dagoen askatasunaren bila. Internet ere ezin egokiagoa zaie zapaltzaile<br />
sexualei haurren pornografia trukatzeko eta azken “leku turistikoen”<br />
berri jakiteko.<br />
Mundu zabalean, umeek hainbat eta hainbat lekutan lan egiten<br />
dute: te eta bananondo sailetan, zeta eta “sari” industrietan Indian,<br />
adreilugintzan Kanbodian, tabako lantegietan, jostailu industria<br />
handietan, ehundegietan, zerbitzari lanetan... Horrek guztiak kalte<br />
handia egiten die, haien osasunari bereziki. Batzuek ikusmenean<br />
edota hezurretan lesioak izaten dituzte, deformazioak beste batzuek,<br />
batzuk gazterik hiltzen dira... Pakistango alfonbra lantegietan<br />
bortxazko lanetara behartutako haurren erdiek, esate baterako,<br />
inoiz ez dira iristen 12 urteetara, UNICEFek 1991n egindako txostenen<br />
arabera. Beste batzuek laguntza psikiatrikoa behar dute.<br />
Osasun aldetik hondatuak egoteaz gain, lan egiten duten umeak<br />
alfabetatugabeak izango dira bizi osorako, eta haiekin gizarte<br />
pobretuak eraiki ohi dira, betiko pobretuak.<br />
UNICEFek idatzi duen txostenaren<br />
arabera, haurren lanaren inguruan<br />
aukeran diren neurriak hiru taldetan<br />
bereiz ditzakegu: prebentzioa,<br />
eragozgarriak y errehabilitazioa.<br />
AUKERAN DITUGUN NEURRIAK<br />
UNICEFek idatzi duen txostenaren arabera, haurren lanaren<br />
inguruan aukeran diren neurriak hiru taldetan bereiz ditzakegu:<br />
prebentzioa, eragozgarriak y errehabilitazioa. Herrien egitura ekonomikoa<br />
aldatuz –hau da, iparramerikarrek garagardoan eta europarrek<br />
ardoan bi urtean baino gutxiago gastatzen badute herriek<br />
hamar urtean–, kalkuluen arabera, herrialde guztiak edateko ur<br />
onaz, osasun sistemaz eta oinarrizko hezkuntzaz hornitzeko modua<br />
dago. Baina neurri gehiago ere hartu beharko lirateke: gizarte arloko<br />
barne araudia aplikatu, langileak errespetatzeko gutxieneko<br />
oinarriak jarri, nazioarteko irabaziak aztertu, irakaskuntzaren bidez<br />
esku hartu, indarra egin kalean, hainbat produktuak boikotatzeko<br />
kanpainak egin, turismo sexuala zigortu, jornalarientzako lur sailak<br />
erosiz haurrak eta era berean haien<br />
familiak askatu, gizarte azpiegiturak<br />
sortu, eskolak sortu, landa ekonomia<br />
garatu...<br />
Badago esku hartzeko beste modu bat<br />
ere, guretzat ezagunagoa beharbada: Bidezko<br />
Merkataritza deritzon mugimendua. Mugimendu horrek benetako<br />
zubia eraiki nahi du Iparraren eta Hegoaren artean, lanerako<br />
eta merkatuko hartu-emanetarako bidezko eta berdintasunezko<br />
baldintzak lortzeko eta herriek duten mendetasunezko egoera aldatzeko.<br />
Bertako taldeek lanaren araberako prezioa ordaintzen diete<br />
langileei produktu bakoitzeko, aholkuak ematen dituzte ekoizpenaren<br />
inguruan, kredituak eskaintzen dituzte, eskariaren zati bat<br />
aurretik ordaintzen dute eta, azkenik, produktuak eskueran jartzen<br />
dizkigute. Produktu horiek kalitate handikoak dira, oraingoz oso<br />
ezagunak ez diren dendetan saltzen dira eta duintasunez eginak<br />
daudela dute ezaugarri. Nekazariek ekoizten dituzte, kooperatibetan<br />
antolatuta, eta irabazien zati bat kooperatibak dauden komunitateetan<br />
inbertitzeko proiektua dute, komunitateak osoki gara daitezen.<br />
Kooperatibetan, soldata eta eskubide berak dituzte gizonek<br />
eta emakumeek, bertako kudeaketa demokratikoa eta parte hartzailea<br />
da, eskubide laboral eta sindikalak dituzte, produkzioa askotarikoa<br />
da (monolaborantza saihesteko eta kanpokoen mende ez egoteko),<br />
barne ekoizpenak ere garrantzia du bertan, haurrik ez dute<br />
erabiltzen lanerako eta errespetuz jokatzen dute lan egiteko betiko<br />
moduekin eta eskuz egindako lanekin, ingurumenarekin eta bertako<br />
jatorrizko kulturarekin. Azpimarratzekoa da Bidezko Merkataritzaren<br />
mugimenduaren barruan produktuak ez direla erosten<br />
“beltz gaixoari eta indigena gaixoari laguntzeko”; kalitatezkoak<br />
produktuak dira, haiek egindakoak, eta bidezkoa ordaintzen da<br />
haien truke, errukirik gabe.<br />
Era batera edo bestera, onerako ala txarrerako, gure eskuetan dugu<br />
mundu hobea –hainbeste aldiz ahaztua– eraikitzeko apur hori,<br />
halako mundua non haurren esplotazioa, hark dituen ondorio guztiak<br />
eta beste keinu sinple baina etengabeekin ezaba daitezkeen.<br />
UNESCO <strong>Etxea</strong>k proiektu honetarako eratu duen web<br />
orrian, besteak beste, ondorengo informazioa aurkituko<br />
duzue: artikulu zein elkarrizketak, erreportaiak, argazkiak,<br />
bereziki kazetariei zuzendutako garapena lankidetzarekin<br />
zerikusia duten gaiei buruzko baliakizunak, kurtsoak, irrati<br />
eta telebisteko elkartasun programazioak, etab. Sartu eta<br />
ikusi: www.unescoeh.org<br />
GLOBALIZACIÓN ECONÓMICA<br />
Y/O EXPLOTACIÓN INFANTIL<br />
"El niño gozará de una protección especial y dispondrá de<br />
oportunidades y servicios, dispensado todo ello por la ley y<br />
por otros medios, para que pueda desarrollarse física, mental,<br />
moral, espiritual y socialmente de forma saludable y normal,<br />
así como en condiciones de libertad y dignidad...", principio<br />
de la Declaración de los Derechos del Niño.<br />
Cerca de 300 millones de niños/as, la inmensa mayoría<br />
"niños/as del Sur", trabajan explotados como campesinos,<br />
artesanos, prostitutas, cosiendo pelotas, en minas..., fabricando<br />
productos casi siempre para importantes multinacionales<br />
que los del Norte, ajenos o sin importarnos demasiado,<br />
consumimos ferozmente haciendo halago de nuestra sociedad<br />
de consumo.<br />
El Comercio Justo, movimiento que quiere establecer un<br />
verdadero puente entre el Norte y el Sur para lograr condiciones<br />
laborales y comerciales justas e igualitarias es quizá la<br />
intervención posible y al alcance de nuestras manos para<br />
paliar las condiciones de dependencia que impulsan a los<br />
niños y niñas a trabajar sin descanso.<br />
29
Change language