redaqtorisgan
redaqtorisgan
redaqtorisgan
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
42<br />
Camovla rafiel erisTavs miendo,<br />
duSeTis mazris _ petre umikaSvils,<br />
goris mazris _ giorgi ciciSvils,<br />
Tbilisis mazarSi kote<br />
afxazi gagzavnes, axalcixesa da<br />
axalqalaqsi _ ivane aleqsi-mesxiSvili,<br />
imereTisa da raWaSi _<br />
al. WiWinaZes, samegrelosa da<br />
guriaSi _ iona meunargia.<br />
wera-kiTxvis sazogadoebam TbilisSi<br />
1880 wlis 14 oqtombers<br />
gaxsna skola, sadac 2 ganyofileba<br />
iyo, TiToSi 16_16 mowafe,<br />
amaTgan 10 gogona. swavla fasiani<br />
iyo da wlis ganmavlobaSi 400<br />
maneTis nacvlad 119 maneTi Sesula.<br />
meore wels ki, mxolod 16<br />
moswavle gamocxadebula, isinic<br />
uars ambobdnen darCenaze, Tuki<br />
swavla ufaso ar iqneboda. am<br />
wels skola daiketa.<br />
amave wels quTaisSi aseve organyofilebiani<br />
skola sazeimo<br />
viTarebaSi gaixsna, romlisTvisac<br />
saTavadaznauro bankis quTaisis<br />
filialma 8 aTasi maneTi gamoyo.<br />
wera-kiTxvis sazogadeobam am<br />
skolisaTvis wesdebac SeimuSava.<br />
skolaSi miiRebodnen sxva wodebaTa<br />
da soflis mcxovrebTa Svilebi<br />
da wera-kiTxvis ucodinari<br />
bavSvebic. swavla ufaso iyo da<br />
yvela sagnis swavleba qarTul<br />
enaze unda warmarTuliyo. roca<br />
1882 wels moswavleebma 4 ganyofileba<br />
daxures da TiTqos amiT<br />
skolis misia amowuruli iyo, moxda<br />
ise, rom saxelmwifo uwyebam<br />
wera-kiTxvis gamavrcelebel<br />
sazogadoebas progimnaziuli<br />
klasebis gaxsnis ufleba misca.<br />
skolas yovel wels TiTo progimnaziuli<br />
klasi emateboda,<br />
xolo 1886 wels oTxwlian<br />
progimnaziad gardaiqmna.<br />
1880-iani wlebi saqarTveloSi<br />
rusuli reaqciis wlebi iyo. ma-<br />
Sin kavkasiis mTavrobam megrelebi<br />
araqarTvelebad gamocxada,<br />
skolebidan gandevna qarTuli<br />
ena da swavleba megrul enaze<br />
SemoiRo. maT saeklesio wignebis<br />
Targmna da megrul enaze RvTismsaxurebis<br />
SemoRebac ki scades.<br />
aseT viTarebaSi wera-kiTxvis<br />
gamavrcelebel sazogadoebas<br />
samegreloSi qarTuli skolis<br />
gaxsnis uflebas aravin miscemda,<br />
amitom xerxs mimarTes da quTaisis<br />
skolis paraleluri ganyofilebebi<br />
senakSi gadaitanes,<br />
rogorc quTaisis qarTuli skolis<br />
filiali. skolis inspeqtorad<br />
gamocdili pedagogi simon yifiani<br />
daniSnes, maswavleblebad _<br />
ivane gogolaSvili, l. ComaxiZe.<br />
da aglaZe. Tanxac Seagroves<br />
skolis SenobisaTvis, romelic<br />
erT weliwadSi aaSenes. skola<br />
sazeimod gaixsna, sadac sityviT<br />
gamosulan dimitri yifiani,<br />
akaki wereTeli, ivane maCabeli,<br />
niko dadiani.<br />
aranaklebi mniSvneloba hqonda<br />
qarTuli skolis gaxsnas baTumSi,<br />
romelic saukeTso saSualeba<br />
iqneboda aWarelTa gasanaTleblad<br />
da Turquli gavlenis<br />
aRmosafxvrelad. mTavrobasTan<br />
molaparakeba ilia WavWavaZes<br />
miandes. 1880 wels daiqiraves<br />
skolisaTvis saxli, da maswavleblad<br />
moiwvies samedicino akademiis<br />
studenti aleqsandre naneiSvili.<br />
pirvel wels skolaSi<br />
Sesula 11 mahmadiani, 6 kaTolike<br />
da 11 marTlmadidebeli moswavle.<br />
mahmadiani moswavleebi meore<br />
wels aRar gamocxadebulan, erTerTi<br />
mahmadiani xojis gavleniT,<br />
romelic afxazi iyo, qarTuli<br />
ar icoda da amis gamo skolis<br />
maswavleblad ar aiyvanes. maSin<br />
wera-kiTxvis sazogadoebis gamgeobam<br />
baTumis skolaSi mose<br />
naTaZe miiwvia, romlis dauRalavi<br />
moRvaweobiT erT weliwadSi<br />
skolaSi 25 mahmadiani da 31 qristiani<br />
swavlobda, xolo mahmadianebi<br />
qarTul skolas `Cvens<br />
skolas~ eZaxdnen.<br />
mniSvnelovani iyo skolis gaxsna<br />
kavkavSi, iq mcxovrebi qarTvelebisaTvis.<br />
am saqmis iniciatori<br />
mixeil yifiani iyo. wera-kiTxvis<br />
gamavrcelebel sazogadoebas<br />
didi Tanxis gaReba ar SeeZlo,<br />
magram kavkavis skolas yovelwliurad<br />
wignebiT daxmareba da maswavleblis<br />
SerCeva aRuTqva. skola<br />
1888 wels gaixsna. 1891 wels ukve<br />
44 moswavle iyo, xolo mzrunvel-<br />
Ta komitets skolis asaSneblad<br />
saWiro Tanxac hqonda Sekrebili<br />
da miwis nakveTic moZiebuli.<br />
mixeil yifians aseve surda skolis<br />
gaxsna yazbegSi. mas wignebic<br />
gaugzavna wera-kiTxvis gamavrcelebelma<br />
sazogadoebam, magram<br />
igi moulodnelad gardaicvala da<br />
saqmis dasruleba veRar moaswro.<br />
1882-84 wlebSi wera-kiTxvis sazogadoebam<br />
skolebis gaxsna moaxerxa<br />
qarTlis soflebSi: winarexSi,<br />
ToneTsa da xelTubanSi.<br />
sazogadoeba mosaxleobas garkveul<br />
nivTier daxmarebasac uwevda<br />
da skolas xelmZRvanelobda.<br />
vinaidan xSirad usaxsrobis gamo<br />
skolebis gaxsnas ver axerxebdnen,<br />
wera-kiTxvis sazogadoebas<br />
gauCnda idea, aeyvanaT moxetiale<br />
maswavlebeli, romelic `ivlis<br />
adgilidan adgilze da gaavrcelebs<br />
xalxSi kiTxvasa da weras~...<br />
aseve fiqrobdnen, daearsebinaT<br />
moZravi skolebi. iakob gogebaSvilis<br />
winadadebiT baTumis skolis<br />
maswavlebels mose naTaZes<br />
misweres kidec, aWara-qobuleTis<br />
glexis Svilebi 4 klass rom<br />
daasrulebdnen, daexelovnebina,<br />
raTa TanasoflelebisaTvis<br />
saglexo skolebSi wera-kiTxvis<br />
swavleba SesZlebodaT.<br />
sazogadoeba daxmarebas uwevda<br />
wignebiT sakvirao da samrevlo<br />
skolebsac, baTumSi, xuloSi,<br />
kavTisxevSi, axalcixeSi, guria<br />
samegrelos eparqiaSi, radgan iq<br />
qarTuli ena iswavleboda. `deda<br />
ena~ da `russkoe slovo~ gaugzavniaT<br />
afxazeTis sofel naas samrevlo<br />
skolisTvisac, misi maswavleblis<br />
aqvsenti saxokias<br />
TxovniT. xolo sofel xeTaSi<br />
estate SuSanias kerZo samrevlo<br />
skolas, ara Tu wignebiTa da niv-<br />
TebiT amaragebdnen, maswavleblis-<br />
Tvis xelfasic ki dauniSnavT<br />
sazogadoebis biujetidan.<br />
roca dRevandeli gadasaxedidan<br />
qarTvelTa Soris wera-kiTxvis<br />
gamavrcelebeli sazogadoebis<br />
saqmianobas vafasebT, aSkaraa,<br />
rom miuxedavad mravali dabrkolebisa,<br />
sazogadoebam skolebis<br />
gaxsniT, saxelmRvaneloebis gamocemiT<br />
da mkiTxvelisaTvis misi<br />
miwodebis gaadvilebiT aamoZrava<br />
qarTuli sazogadoeba, xeli<br />
Seuwyo dawyebiTi ganaTlebis<br />
gavrcelebas da qveynis sxvadasxva<br />
kuTxeebi erTmaneTTan<br />
dakavSirebas.