08.01.2015 Views

redaqtorisgan

redaqtorisgan

redaqtorisgan

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

edaqtorisgan<br />

Cveni mizania maswavleblis<br />

profesuli zrdis xelSewyoba N2, 2010 1<br />

informirebis, diskusiis<br />

waxalisebisa da gamocdilebis<br />

gaziarebis gziT. Jurnali xels<br />

uwyobs maswavleblis<br />

profesiis popularizacias.<br />

ÌÀÓßÀÅËÄÁÄËÉ<br />

N2(8), 2010<br />

maswavlebelTa profesiuli<br />

ganviTarebis centris gamocema<br />

profesiuli Jurnali `maswavlebeli~<br />

gamodis or TveSi erTxel<br />

redkolegia:<br />

gia mamulaSvili<br />

paata sirbilaZe<br />

Tamar mosiaSvili<br />

paata papava<br />

naTia nacvliSvili<br />

mTavari redaqtori:<br />

nato ingoroyva<br />

redaqtori: irakli kakabaZe<br />

stilisti: irma taveliZe<br />

dizaini: besik danelia<br />

foto: gela bedianaSvili<br />

mxatvari: mamuka tyeSelaSvili<br />

koreqtori: maia menabde<br />

Jurnalistebi:<br />

bela CekuriSvili, irma kaxuraSvili,<br />

maia razmaZe, Tamar kacitaZe,<br />

aleko cqitiSvili<br />

JurnalSi gamoqveynebul publikaciebSi gamoTqmuli<br />

zogierTi mosazreba, SesaZloa, ar emTxveodes<br />

maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centris<br />

da `maswavleblis~ redkolegiis Sexedulebebs. calkeul<br />

statiaSi dasaxelebuli faqtebis utyuarobaze<br />

pasuxismgebelia statiis avtori.<br />

sakontaqto informacia:<br />

maswavlebelTa profesiuli<br />

ganviTarebis centri<br />

misamarTi: Tbilisi, 0102<br />

dimitri uznaZis 52<br />

tel: (+995 32) 95 13 95<br />

faqsi: (+995 32) 95 58 36<br />

el. fosta: info@tpdc.ge<br />

www.tpdc.ge<br />

ISSN 1987-6149 UDC 371.1<br />

m-374<br />

nato ingoroyva<br />

mTavari redaqtori<br />

gamoiwereT profesiuli Jurnali<br />

ÌÀÓßÀÅËÄÁÄËÉ<br />

darekeT:<br />

Sps `wignis samyaro~: 45 33 79<br />

ss. `macne~: 37 47 49, 22 64 58<br />

`elva-servisi~: 38 26 73, 28 26 74


2<br />

Sinaarsi<br />

statiebi<br />

eqsperti<br />

7<br />

Tamar mosiaSvili<br />

maswavlebelTa sertificirebis<br />

Sesaxeb<br />

ramdenad asaxavs sasertifikacio gamocda<br />

maswavleblis kvalifikacias da ramdenad<br />

kargad amowmebs mis mier warmarTuli saswavlo<br />

procesis xarisxs werilSi SevecdebiT, mkiTxvels<br />

gavacnoT maswavlebelTa sertificireba<br />

moqmedi kanonmdeblobis, saerTaSoriso<br />

moTxovnebisa da skolebis uwyveti<br />

ganviTarebis konteqstSi.<br />

10<br />

pavle TvaliaSvili<br />

saswavlo proeqti - nebismieri<br />

maswavleblisTvis xelmisawvdomi<br />

instrumenti<br />

rubrikebi<br />

erovnuli saswavlo gegmis mixedviT,<br />

pedagogebi proeqts unda iyenebdnen miRweuli<br />

Sedegebis gasaazreblad yvela etapze:<br />

mimdinare da Semajamebeli, ganmaviTarebeli<br />

da ganmsazRvreli Sefasebisas. saswavlo<br />

proeqtebis mniSvneloba da misi<br />

ganxorcielebis saSualebebi.<br />

18<br />

mosazreba<br />

nino elbaqiZe<br />

ra sWirdeba mSoblebs<br />

ratom aris mniSvnelovani mSoblebze kvlevis<br />

Catareba ganaTlebis sistemisaTvis, raSi<br />

sWirdebaT mSoblebs Cveni daxmareba da rogor<br />

davexmaroT maT.<br />

23<br />

nugzar bardaveliZe<br />

samxedro-patriotuli aRzrda<br />

da misi istoria<br />

upirveles yovlisa, jer Tavad pedagogebs unda<br />

hqondeT naTlad gaazrebuli, Tu ra aris da<br />

rogor miiRweva samxedro-patriotuli aRzrda.<br />

Semdeg maT kompleqsurad da permanentulad<br />

unda ganaxorcielon igi. skolam unda SeZlos<br />

moswavleebSi moqalaqeobrivi azrovnebis<br />

Camoyalibeba.<br />

13<br />

16<br />

rusudan Wanturia<br />

vswavlobT ramdenime enaze<br />

rogor SeiZleba dainergos multilingvuri<br />

swavleba skolaSi da swavlebis ra modelebis<br />

gamoyeneba aris SesaZlebeli. samoqalaqo<br />

integracia multilingvuri ganaTlebis gziT.<br />

problema<br />

TinaTin WinWarauli<br />

specialuri saganmanaTleblo<br />

saWiroebebis mqone moswavle da<br />

qcevis marTvis strategiebi<br />

specialuri saganmanaTleblo saWiroebebis<br />

mqone moswavleebis qcevis marTvasTan<br />

dakavSirebuli siZneleebi maswavleblebs<br />

TiTqmis yvelaze metad awuxebT. inkluziuri<br />

ganaTlebis sayovelTao aRiarebam<br />

zogadsaganmanaTleblo skolebis<br />

maswavleblebi axali unar-Cvevebis<br />

ganviTarebis winaSe daayena.<br />

31<br />

35<br />

mrgvali magida<br />

irma kaxuraSvili<br />

interkulturuli garemo da<br />

swavlebis meTodebi<br />

moswavle mzad unda iyos multikulturul<br />

msoflioSi sacxovreblad da samuSaod. amis<br />

aucilebeli winapiroba ki interkulturuli<br />

ganaTlebaa, romlis arsi, upirvelesad,<br />

pedagogebma unda gaiziaron.<br />

problema<br />

Tamar kacitaZe<br />

maswavleblebi sasertifikacio<br />

gamocdebis win<br />

sasertifikacio gamocdebisTvis mzadeba gasul<br />

wels daiwyo. saxelmwifom yvela msurvel<br />

maswavlebels vauCerebi dauriga: ori<br />

sagnobriv swavlebasa da oric profesiul<br />

unar-CvevebSi momzadebisaTvis. amiT maT<br />

konkursis wesiT gamovlenil organizaciebSi<br />

treningebis gavlis saSualeba miecaT.


N2, 2010 3<br />

problema<br />

20<br />

aleko cqitiSvili<br />

maswavleblis profesia - arCevani<br />

da pirveli nabijebi<br />

43<br />

maswavleblis profesiis daufleba ar mTavrdeba<br />

umaRlesi saswavleblis dasrulebiT an sertifikatis<br />

aRebiT. es profesia mudmiv TviTganviTarebas<br />

da kvalifikaciis amaRlebas gulisxmobs.<br />

nino gelovani<br />

hiperaqtiuri bavSvebi<br />

moswavleebis hiperaqtiuroba da yuradrebis<br />

deficitis problema did sirTules<br />

warmoadgens irgvlivmyofebisTvis, sakuTar<br />

Tavs unda CavagonoT, rom es mogvarebadi<br />

sakiTxia. mTavaria, maTTan urTierTobisas<br />

gansakuTrebul midgomas mivmarToT: nu<br />

viqnebiT metismetad momTxovni da mkacri,<br />

davicvaT taqti da gamoviCinoT moTmineba.<br />

RKFCB<br />

praqtikuli danarTi maswavleblebisaTvis<br />

1. savarjiSoebis nimuSebi germanuli da<br />

franfuli enebis maswavleblebisaTvis<br />

25-30<br />

38<br />

interviu<br />

maia razmaZerili<br />

skola da ganaTleba<br />

maswavlebelze dgas<br />

interviu arCil arvelaZesTan<br />

rTulia, ifiqro uamrav yofiT problemaze<br />

da skolaSi momzadebuli da absoluturad<br />

gawonasworebuli mixvide. Cveni qveynis<br />

prioriteti Tu ganaTlebaa, unda gvaxsovdes,<br />

rom es sistema maswavleblis gareSe<br />

ar arsebobs.<br />

41<br />

ganaTlebis istoria<br />

bela CekuriSvili<br />

ganTlebis gavrceleba saqarTveloSi<br />

qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrcelebeli<br />

sazogadoeba 1879 wels, Seiqmna. misma<br />

mesveurebma erT-erT mTavar amocanad qarTuli<br />

skolebis gaxsna da gaxsnili skolebisaTvis<br />

daxmarebis gaweva daisaxes.<br />

resursi<br />

46<br />

Tamar onofrienkoi<br />

umTavresi bavSvebis siyvarulia<br />

interviu qeisi makleinTan<br />

pirveli da umTavresi bavSvebis siyvarulia.<br />

am siyvarulis gareSe maswavleblis naTqvami<br />

verasdros aRwevs moswavleebamde. amasTan,<br />

maswavlebelma sakuTar Tavs unda STaagonos,<br />

rom swavla da codnis mudmivi ganaxleba<br />

aucilebelia. maswavlebloba urTulesi<br />

profesiaa da igi ufro da ufro rTuli xdeba,<br />

amitomac is metad unda dafasdes da<br />

waxalisdes saxelmwifos mxridan.<br />

48<br />

51<br />

zaqaria qarsauliZe<br />

internet-resursebis gamoyeneba<br />

saswavlo procesSi<br />

internetis roli Cveni qveynis yofacxovrebasa<br />

da sajaro skolebis saswavlo procesSic<br />

izrdeba, rasac skolebis kompiuterizaciisa da<br />

internetizaciis procesic uwyobs xels.<br />

nana xoWolava<br />

qarTuli xalxuri TamaSobani<br />

da mozardebi<br />

xalxur TamaSobaTa ganaxleba Tanamedrove bavSvis<br />

interesebis, midrekilebebis, improvizaciis<br />

survilis gaTvaliswinebiT. mizanSewonilia maTi<br />

gamdidreba qarTuli sabavSvo folkloris<br />

nimuSebiT, rac maT ufro sanaxaobrivs gaxdis.<br />

erTi skolis istoria<br />

54<br />

bela CekuriSvili<br />

warmatebuli skola, tradicia<br />

da inovacia<br />

qalaq Telavis me-3 sajaro skola 180 wlisaa.<br />

regionSi is erT-erT warmatebul saswavlo<br />

dawesebulebad iTvleba. amgvari tradiciiT bevri<br />

skola ver daikvexnis, magram ras niSnavs iyo<br />

tradiciebis gamgrZelebeli da regionSi<br />

warmatebuli.


4 mokled<br />

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministrom<br />

xuTwliani zogadi ganaTlebis reformebis<br />

strategia gansazRvra da broSurad gamosca.<br />

`warmatebuli da Zlieri saxelmwifos umniSvnelovanes<br />

sayrdens ganaTlebuli sazogadoeba warmoadgens.<br />

saxelmwifo politikis mTavari prioriteti swored<br />

momavali Taobis xarisxiani ganaTlebis uzrunvelyofa<br />

da, Sesabamisad, qveynis momavalSi resursebis<br />

investirebaa. am mimarTulebiT saqarTvelos mTavrobam<br />

araerTi mniSvnelovani nabiji gadadga da mravali<br />

iniciativa ganaxorciela. erTiani erovnuli gamocdebi<br />

erT-erT umniSvnelovanes miRwevad aris aRiarebuli<br />

qarTul saganmanaTleblo sivrceSi. ukve mexuTe<br />

welia, rac saqarTvelos umaRles saswavleblebSi<br />

abiturientebi mxolod da mxolod TavianTi codniT,<br />

yovelgvari korufciis gareSe abareben. gamocdebis am<br />

sistemas sazogadoebis didi mxardaWera aqvs. amasTanave,<br />

swrafi tempiT daiwyo saskolo infrastruqturis<br />

ganviTareba. skolebi uzrunvelyofilia gaTbobisa<br />

da ganaTebis sistemebiT, aqtiurad mimdinareobs<br />

kompiuterizaciis procesi, reformis farglebSi<br />

mniSvnelovnad gaumjobesda pedagogTa socialuri<br />

pirobebi: gaizarda xelfasebi, moxda maTi uzrunvelyofa<br />

samedicino dazRveviT. skolebSi sameurveo sab-<br />

Woebis Seqmnis gziT, sazogadoeba aqtiurad CaerTo<br />

saskolo ganaTlebis marTvisa da gadawyvetilebis mi-<br />

Rebis procesSi.<br />

zogadi ganaTlebis reformis meore etapze, 2015<br />

wels ki zogadi ganaTlebis srulyofil sistemas misaqarTvelos<br />

ganaTlebisa da mecnierebis saministros<br />

zogadi ganaTlebis reformebis strategia 2010-2015 ww.<br />

viRebT, acxadebs ganaTlebisa da mecnierebis ministri<br />

dimitri SaSkini da dasZens, rom , axali gamowvevebi<br />

iTxovs, iseTi reformebis gatareba, rogorebicaa:<br />

saskolo atestatis mniSvnelobis gazrda, axali<br />

erovnuli saswavlo gegma, moswavleTa codnis Sefasebis<br />

kriteriumebis daxvewa, saskolo saxelmZRvaneloebi`ganaTlebis<br />

xelmisawvdomoba araqarTulenovani<br />

moswavleebisTvis, moswavleTa TviTmmarTvelobebis<br />

Seqmna da politikuri kulturis swavleba, Sida<br />

da saerTaSoriso olimpiadebis waxaliseba, oqrosa da<br />

vercxlis medlebis programis xelSewyobis gaZliereba,<br />

skolebSi patriotuli suliskveTebis gaZliereba,<br />

skolebSi konkursebis<br />

organizeba, skolebisa<br />

da muzeumebis er-<br />

Toblivi programebi, moswavleTa<br />

sazRvargareT<br />

swavlebis waxaliseba,<br />

maswavlebelTa profesiuli<br />

donis amaRleba da<br />

sertificireba, mentormaswavleblebis<br />

instituti,<br />

maswavlebelTa kvalifikaciis<br />

amaRlebis<br />

centrebis Seqmna da sxva<br />

mravali mniSvnelovani<br />

sakiTxi, romelic broSuraSi<br />

mkafiod aris gansazRvruli.<br />

`aswavle da iswavle saqarTvelosTan erTad~<br />

ganaTlebis sistemaSi mimdinare reformebis srulyofis<br />

mizniT, saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis<br />

saministro iwyebs axali proeqtis _ `aswavle da<br />

iswavle saqarTvelosTan erTad~ (“Teach and Learn with<br />

Georgia”) ganxorcielebas, romelic saqarTveloSi inglisuri<br />

enis swavlebis ganviTarebasa da xelSewyobas<br />

iTvaliswinebs. proeqtis warmatebiT ganxorcieleba<br />

Zalian mniSvnelovania momavali TaobebisaTvis, radgan<br />

isini inglisuri enis ukeT dauflebis kvaldakval, aqtiurad<br />

gaecnobian da eziarebian evropul da dasavlur<br />

Rirebulebebsa da kulturas.<br />

proeqtis ZiriTad mizans warmoadgens saqarTvelos<br />

moswavle-axalgazrdobisTvis dasavluri da evropuli<br />

kulturis, faseulobebisa da tradciebis Sesaxeb<br />

informaciis miwodeba am kulturis warmomadgenleb-<br />

Tan uSualo urTierTobis gziT. es maT momavalSi daexmarebaT<br />

meti warmatebis miRwevaSi, samSoblos farglebs<br />

gareT moRvaweobisas. am mniSvnelovani da<br />

grZelvadiani miznis misaRwevad saqarTvelos ganaTlebisa<br />

da mecnierebis saministro, saerTaSoriso donorebis<br />

xelSewyobiT, gegmavs 1000 moxalisis Camoyvanas<br />

2010-2011 saswavlo wlisaTvis, romelTa mSobli-<br />

ur sasaubro enas warmoadgens inglisuri. Tanamedrove<br />

teqnologiebis daxmarebiT, inglisuri enis Seswavlis<br />

mravali xerxi arsebobs. miuxedavad imisa, rom am<br />

teqnologiebis upiratesobebs vaRiarebT da maTi<br />

praqtikaSi danergvisken miviswrafviT, migvaCnia, rom<br />

adamianuri faqtori da piradi kontaqti Seucvleli<br />

resursia, radgan am formiT saswavlo garemos gamravalferovneba<br />

gacilebiT efeqturia, vidre komunikaciis<br />

sxva saSualebebiT.<br />

saqarTveloSi Camosvlis Semdeg, moxalise maswavleblebi<br />

moxvdebian maTTvis uCveulo, saintereso da<br />

gansxvavebuli tradiciebis mqone stumarTmoyvare<br />

qveyanaSi. maT erTi wlis ganmavlobaSi miecemaT unikaluri<br />

Sansi, icxovron Tbil, ojaxur garemoSi, gaecnon<br />

adgilobriv wes-Cveulebebs, eziaron qarTul<br />

folklors da daagemovnon qarTuli kerZebi. moxaliseebs,<br />

aseve, maTi survilisamebr, eqnebaT SesaZlebloba,<br />

daeuflon sasaubro qarTuls.<br />

moxalise maswavleblebis mTavari movaleobaa,<br />

mSobliuri enis, inglisuris, swavleba qarTveli moswavleebisaTvis,<br />

interaqtiuli gakveTilebisa da yoveldRiuri<br />

komunikaciis meSveobiT. sasurvelia, moxaliseebs<br />

hqondeT umaRlesi ganaTleba. ar arsebobs<br />

asakis/sqesis/religiis SezRudva.<br />

saqarTveloSi Camosvlis Semdeg, moxalise maswavleblebi<br />

gaivlian saorientacio kurss, ris Semdegac,<br />

SeeqmnebaT yvela saWiro piroba imisTvis, rom saqar-<br />

Tvelos axalgazrdebs Seaswavlon inglisuri ena.


N2, 2010 5<br />

`aswavle saqarTvelosTvis~<br />

2010 wlis 12-13 marts bazaleTis tbis sastumro<br />

kompleqsSi gaimarTa proeqtis `aswavle saqarTvelos-<br />

Tvis~ Sualeduri konferencia. konferenciis mizani<br />

iyo proeqtis monawile konsultant-maswavleblebis-<br />

Tvis damatebiTi treningebis Catareba, TemSi cxovrebisas<br />

wamoWrili problemebis ganxilva da maT gadasaWrelad<br />

rekomendaciebis SemuSaveba.<br />

am etapze proeqtSi CarTulia 41 konsultant-maswavlebeli,<br />

romlebic qvemo qarTlis, kaxeTis, duSe-<br />

Tis, samcxe-javaxeTis, aWaris, raWis, leCxumis, svane-<br />

Tis, guriis regionebSi arian ganawilebuli. isini skolaSi<br />

mxolod maswavleblebad ki ar muSaoben, aramed<br />

aRniSnuli centris warmomadgenlebic arian da avrceleben<br />

informacias mis mier ganxorcielebuli proeqtebisa<br />

Tu inicirebuli programebis Sesaxeb.<br />

2009 wlis oqtomber-noemberSi, programis monitoringis<br />

mizniT, centris TanamSromlebi 32 skolas<br />

estumrnen. maT TiToeuli konsultant-maswavlebeli<br />

moinaxules. isini daakvirdnen maT saqmianobas skolasa<br />

da TemSi. monitoringis pirveli etapis Sedegebma<br />

cxadyo, rom konsultant-maswavleblebis saqmianobiT<br />

kmayofili arian skolis direqtorebi da sxva maswavleblebi,<br />

aseve moswavleebi da maTi mSoblebi. maTi<br />

survilia, rom konsultant-maswavleblebma skolaSi<br />

muSaoba momdevno saswavlo wlebSic gaagrZelon.<br />

2010 wlis martSi proeqtis axali etapi daiwyo. aRsaniSnavia,<br />

rom axali saswavlo wlidan masSi CarTuli<br />

konsultant-maswavleblebisa da skolebis raodenoba<br />

gaizrdeba, konsultant-maswavleblebis xelfass ki<br />

400 lari daemateba.<br />

am etapze mimdinareobs saqarTvelos sxvadasxva<br />

regionis skolebidan vakansiebis Sesaxeb informaciis<br />

miReba. ama wlis 22 aprilidan gamocxaddeba konkursi<br />

sagnis specialistebisaTvis. konkursis Sesaxeb informacia<br />

ganTavsdeba maswavlebelTa profesiuli ganvi-<br />

Tarebis centris veb-gverdze da aseve gacxaddeba sxva<br />

sainformacio saSualebebSi.<br />

saqarTvelos 7 universitetSi (quTaisis, baTumis,<br />

Telavis, goris, axalcixis universitetebSi, Tbilisis<br />

ivane javaxiSvilisa da ilias universitetebSi) maswavlebelTa<br />

profesiuli ganviTarebis centrma sainformacio<br />

kuTxeebi gaxsna.<br />

maTi gaxsna miznad isaxavs centris saqmianobis Sesaxeb<br />

informaciis gavrcelebsa da proeqtebSi studentTa<br />

CarTulobis gazrdas. TiToeuli kuTxis kordinatorobisTvis,<br />

gasaubrebis safuZvelze, Sesabamisi<br />

universitetis studenti SeirCa. is centris mier gamocemul<br />

literaturasa da saswavlo-vizualur masalas<br />

studentebsa da leqtorebs gaacnobs.<br />

studentTa informirebulobis asamaRleblad da<br />

pedagogiuri specialobebis kursdamTavrebulTa dasaintereseblad,<br />

saWiro gaxda pedagogikis/ganaTlebis<br />

fakultetebis mqone universitetebSi aqtiuri Tasainformacio<br />

kuTxeebi da profesiis popularizacia<br />

namSromlobisTvis aucilebeli meqanizmis Seqmna. misi<br />

saSualebiT xelmisawvdomi gaxdeba informacia centris<br />

mier ganxorcielebuli programebisa da RonisZiebebis<br />

Sesaxeb.<br />

`studentebs bevri SekiTxva aqvT ganaTlebis sistemaSi<br />

mimdinare siaxleebis Sesaxeb. vcdilob, vupasuxo<br />

maT kiTxvebs. Tu srulyofil informacias ar<br />

vflob romelime sakiTxTan dakavSirebiT, maswavlebelTa<br />

profesiuli ganviTarebis centris koordinatorebs<br />

vukavSirdebi. studentebi xSirad iyeneben Cvens<br />

biblioTekas, ecnobian centris mier gamocemul saxelmZRvaneloebs<br />

da video masalas; miaqvT saxlSi an<br />

iyeneben leqciaze. isini Cemgan iReben informacias<br />

imis Sesaxeb, Tu rogor SeiZleba zogierTi wignis SeZena<br />

da Jurnal `maswavleblis~ gamowera,~ _ ambobs nino<br />

mWedliSvili, maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis<br />

centris sainformacio kuTxis koordinatori ilias<br />

universitetSi.<br />

sainformacio kuTxis koordinatorebma Seqmnes<br />

`TPDC-s megobarTa klubi~, romelSic aqtiuri studentebi<br />

gawevriandnen. koordinatorebi klubis wevrebTan<br />

erTad gegmaven da axorcieleben sxvadasxva aqtivobas,<br />

awyoben wakiTxuli literaturis ganxilvas,<br />

Jurnal `maswavleblis~ axali nomris gamosvlis Semdeg<br />

ki mis statiebs mimoixilaven.


6 mokled<br />

kvalificiuri maswavleblebi eTnikuri umciresobebiT<br />

dasaxlebuli regionebis skolebSi<br />

saxelmwifo programa „kvalificiuri maswavleblebi<br />

eTnikuri umciresobebiT dasaxlebuli regionebis<br />

skolebSi~ saqarTvelos prezidentis mier inicirebuli<br />

programaa da gulisxmobs qarTuli enisa da literaturis<br />

kvalificiuri maswavleblebis mivlinebas<br />

samcxe-javaxeTis, qvemo qarTlisa da kaxeTis eTnikuri<br />

umciresobebiT dasaxlebuli soflebis araqarTulenovan<br />

skolebSi, romlebSic gansakuTrebiT mwvaved<br />

dgas qarTuli enis codnisa da swavlebis sakiTxi. am<br />

maswavleblebis anazRaureba 1000 lars Seadgens.<br />

2010 wlis 25-26 marts, aRniSnuli programis farglebSi,<br />

sastumro `bazaleTSi~ Sualeduri konferencia<br />

Catarda.<br />

konferencia miznad isaxavda: gamocdilebis gaziarebas,<br />

samoqmedo teritoriaze arsebuli problemebis<br />

identifikacias, maT analizs, daxmarebis formebis<br />

gansazRvras da sxvadasxva aqtivobis ganxorcielebisTvis<br />

gzebis dasaxvas.<br />

2009 wels konkursiT SerCeuli 50 maswavlebeli<br />

samcxe-javaxeTis, qvemo qarTlisa da kaxeTis eTnikuri<br />

umciresobebiT dasaxlebul soflebSi ganawilda. am<br />

soflebSi mosaxleobis TiTqmis 100% somexi an azerbaijanelia.<br />

qarTuli maTTvis ucxo enaa. mosaxleobis<br />

did nawils arc rusuli esmis. aqedan gamomdinare,<br />

axladCasulma maswavlebelma elementarul doneze mainc<br />

unda icodes adgilobrivi ena, raTa TemTan urTierToba<br />

daamyaros, RonisZiebebSi ki mSoblebi da sxva<br />

maswavleblebi CarTos.<br />

2010 wels, programis farglebSi, damatebiTi kadrebis<br />

ayvanaa dagegmili. `konkursi 1 maiss cxaddeba.<br />

monawileebi welsac testirebis da gasaubrebis safuZvelze<br />

SeirCevian. filologebs, qarTuli enis swavlebis<br />

gamocdilebis mqone specialistebs, SesaZlebloba<br />

miecemaT, kvlav miiRon monawileoba konkursSi, gaimarjvon<br />

da Seitanon wvlili araqarTulenovani mosaxleobisTvis<br />

qarTuli enis swavlebis procesSi~, _<br />

ambobs programis koordinatori, mako WilaSvili.<br />

informaciul-sakomunikacio teqnologiebi<br />

da saswavlo procesi<br />

`maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centri~<br />

2009 wlidan axorcielebs maswavlebelTa informaciul-sakomunikacio<br />

teqnologiebis treningebis<br />

programas, romelic miznad isaxavs informaciul-sakomunikacio<br />

teqnologiebis integrirebas saswavlo<br />

procesSi, erovnuli saswavlo gegmis moTxovnebisa da<br />

principebis Sesabamisad.<br />

2009 wels sabazo treningebi 2119 maswavlebelma gaiara.<br />

programis prioritets warmoadgenda is skolebi,<br />

romlebsac kompiuteris sabazo kursSi momzadebuli<br />

erTi maswavlebelic ar hyavdaT. es, ZiriTadad, maRalmTian<br />

da rTulad misadgom soflebs exeboda. 2010 wels<br />

prioriteti mieniWeba im skolebs, sadac sabazo kursi<br />

maswavlebelTa minimalur raodenobas aqvs gavlili.<br />

igegmeba meore donis treningebis ganxorcielebac.<br />

programis farglebSi daibeWdeba saxelmZRvanelo<br />

`informaciul-sakomunikacio teqnologiebis sabazo<br />

kursi maswavleblebisTvis~, romelic treningis monawile<br />

maswavleblebs ufasod gadaecema. kursis dasrulebis<br />

Semdeg, Sesabamisi davalebis eleqtronul formatSi<br />

warmodgenis SemTxvevaSi, monawileebi centris<br />

mier damowmebul sertifikats miiReben.<br />

meore donis treningebi _ `informaciul-sakomunikacio<br />

teqnologiebis gamoyeneba saswavlo proces-<br />

Si~ miznad isaxavs im sagnis maswavleblebis xelSewyobas,<br />

romlebic saswavlo procesSi ist-is integrirebas<br />

axorcieleben, erovnuli saswavlo gegmisa da maswavleblis<br />

profesiuli standartis Sesabamisad.<br />

2009 wels meore donis trening-kursi 300-mde skolis<br />

1714 maswavlebelma gaiara. am skolebSi internetkavSiri<br />

saganmanaTleblo da samecniero infrastruqturis<br />

ganviTarebis saagentom uzrunvelyo.<br />

2010 wels 3500 maswavlebeli gaivlis ist-is meore<br />

donis trening-kurss.<br />

ganxorcieldeba proeqti `saganmanaTleblo eleqtronuli<br />

TamaSebis inicireba skolebSi~. proeqti miznad<br />

isaxavs, eqsperimentuli saganmanaTleblo TamaSebis<br />

gziT, moswavleTa motivirebulobis amaRlebas da<br />

swavlisadmi interesis gazrdas, swavlebis procesis<br />

gamococxlebas, TanamSromlobis Cvevis Camoyalibebisa<br />

da individualuri Semecnebis xelSewyobas.


eqsperti<br />

N2, 2010 7<br />

kvlav maswavlebelTa<br />

sertificirebis Sesaxeb<br />

maswavlebelTa registraciis procesi dasasruls uaxlovdeba.<br />

11 000 maswavlebelze metma gamoTqva survili, monawileoba<br />

miiRos pirvel sasertifikacio gamocdaSi. sasertifikacio<br />

gamocdebTan dakavSirebul sakiTxebze centris<br />

warmomadgenlebi asobiT maswavlebels Sexvdnen. isini xSirad<br />

svamdnen kiTxvas: ramdenad asaxavs sasertifikacio gamocda<br />

maswavleblis kvalifikacias da ramdenad kargad amowmebs mis<br />

mier warmarTuli saswavlo procesis xarisxs<br />

Tamar mosiaSvili<br />

am werilSi SevecdebiT, mkiTxvels<br />

gavacnoT maswavlebelTa<br />

sertificireba moqmedi kanonmdeblobis,<br />

saerTaSoriso moTxovnebisa<br />

da skolebis uwyveti<br />

ganviTarebis konteqstSi. gvsurs,<br />

kidev erTxel SevaxsenoT<br />

rogorc pedagogiur, aseve<br />

farTo sazogadoebas, rom:<br />

maswavlebelTa sertificireba<br />

araTu ar Semoifargleba<br />

sasertifikacio gamocdiT,<br />

aramed gulisxmobs maswavleblis<br />

saqmianobis Sefasebisa<br />

da gaumjobesebis sistemur<br />

da Tanmimdevrul process.<br />

sertificireba warmoadgens<br />

maswavleblis saqmianobis<br />

Sefasebisa da gaumjobesebis<br />

erT-erT aRiarebul, efeqtur<br />

models msoflios mraval<br />

qveyanaSi.<br />

sertificirebis gziT saskolo<br />

sistemaSi (qalaqsa Tu sofel-<br />

Si) gamoikveTebian liderebi,<br />

romlebic skolis ganviTarebisa<br />

da swavleba-swavlis xarisxis<br />

gaumjobesebis procesSi<br />

sakvanZo rols Seasruleben.<br />

sabolood, Cveni mizania maswavleblis<br />

uwyveti profesiuli ganviTarebisa<br />

da karieruli zrdis<br />

sqemis ZiriTadi aspeqtebis<br />

wardgena sazogadoebisaTvis.<br />

vfiqrobT, am fundamenturi<br />

dokumentis farTo auditoriaSi<br />

ganxilva xels Seuwyobs maswavleblebs,<br />

ukeT gaacnobieron<br />

sertificirebis mniSvneloba da<br />

sasertifikacio gamocdis<br />

adgili ganaTlebis sistemaSi.<br />

saqarTveloSi Catarebuli kvlevebis<br />

mixedviT, rogorc moswavleTa<br />

akademiuri moswrebis, ise<br />

maswavlebelTa kvalifikaciis<br />

niSnuli sasurvels bevrad Camor-<br />

Ceba. meore mxriv, Cven viciT, rom<br />

skolebSi muSaoben maswavleblebi,<br />

romlebic qmnian efeqtur<br />

saswavlo garemos da resursebs,<br />

warmarTaven produqtul saswavlo<br />

process, zrunaven rogorc<br />

sakuTar, ise kolegebis profesiul<br />

ganviTarebaze. maTi moswavleebi<br />

gamoirCevian maRali<br />

moswrebiT, warmatebebs aRweven<br />

adgilobriv Tu saerTaSoriso<br />

Sejibrebebze, monawileoben<br />

sxvadasxva konferenciaSi.<br />

bunebrivia, sasertifikacio<br />

gamocdis programa Tu testis<br />

Sinaarsi srulad ver asaxavs im<br />

saqmianobas, rasac warmatebuli<br />

maswavlebeli eweva mTeli saswavlo<br />

wlis ganmavlobaSi. gamocda<br />

afasebs, flobs Tu ara maswavlebeli<br />

profesiuli standartiT<br />

gaTvaliswinebul codnas, romelic<br />

skolaSi efeqtiani saqmianobisTvis<br />

erT-erTi aucilebeli<br />

pirobaa. sasertifikacio gamocda<br />

maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis<br />

erTi rgolia. procesi<br />

srulyofili ver iqneba am pro-<br />

sertificireba<br />

warmoadgens<br />

maswavleblis<br />

saqmianobis<br />

Sefasebisa da<br />

gaumjobesebis<br />

erT-erT aRiarebul,<br />

efeqtur models<br />

msoflios mraval<br />

,,<br />

qveyanaSi.<br />

,,


8<br />

cesis uwyvetobis uzrunvelyofis<br />

gareSe. amdenad, sertificirebis<br />

axali modeli Zireulad gansxvavdeba<br />

1997-1998 wlebSi Catarebuli<br />

saatestacio gamocdebisgan,<br />

romelTa mizani iyo maswavleblebis<br />

kategoriebad dayofa iseTi<br />

testebiT, romlebic mxolod<br />

sagnobriv codnas amowmebda. garda<br />

amisa, am gamocdebis administrirebisas<br />

bevrma problemam<br />

iCina Tavi.<br />

saqarTvelom, politikuri da<br />

ekonomikuri sirTuleebis miuxedavad,<br />

gaakeTa istoriuli arCevani.<br />

qveyana miiswrafis saerTa-<br />

Soriso doneze aRiarebuli, progresuli<br />

midgomebis danergvisaken.<br />

am procesSi gansakuTrebuli<br />

mniSvneloba eniWeba evropuli<br />

Rirebulebebis, principebisa da<br />

midgomebis realizebas saqarTvelos<br />

saganmanaTleblo sicrceSi.<br />

evropis samezoblo politikis<br />

samoqmedo gegmaSi weria, rom evrokavSiri<br />

saqarTvelosTan iTanamSromlebs<br />

ganaTlebis sferos<br />

reformirebaze mimarTuli adamianuri<br />

resursebis ganviTarebis<br />

xelSewyobis mizniT, aseve, cxovrebis<br />

manZilze swavlisa da araformaluri<br />

ganaTlebis, mecnierebisa<br />

da treningis sferoSi Semdgomi<br />

reformebis mxardaWeris,<br />

adamianuri resursebisa da adamianuri<br />

kapitalis mdgradi ganviTarebis<br />

xelSewyobis mizniT.<br />

evrokavSiris qveynebSi ganaTlebis<br />

politikis dagegmvisa da<br />

ganxorcielebis mimarTulebiT<br />

sxvadasxva saprogramo dokumentia<br />

SemuSavebuli. maT Sorisaa<br />

maswavleblis kompetenciebisa da<br />

kvalifikaciis ZiriTadi principebi.<br />

evrokavSiri maswavleblis<br />

kompetenciebis zrdas mTeli profesiuli<br />

cxovrebis ganmavlobaSi<br />

iTvaliswinebs. profesiuli saqmianobis<br />

dasawyisSi ar aris aucilebeli,<br />

rom maswavlebeli yvela<br />

kompetencias flobdes. ganaTlebis<br />

liderTa valia, am kompetenciebis<br />

ganviTarebas mudmivad Seuwyon<br />

xeli instituciur doneze.<br />

evrokavSiris moTxovnebis mixedviT,<br />

maswavlebels unda SeeZlos:<br />

informaciis mopoveba da<br />

analizi. am mizniT sainformacio-sakomunikacio<br />

teqnologiebis<br />

gamoyeneba da codnis<br />

uwyveti SeZena. pedagogiuri<br />

unarebis saSualebiT man unda<br />

Seqmnas da marTos saswavlo<br />

garemo, SeinarCunos inteleqtualuri<br />

Tavisufleba saswavlo<br />

procesis dagegmvisas<br />

arCevanis gakeTebis dros.<br />

maswavlebels unda hqondes<br />

codnis maRali done, sagnis<br />

Rrma codna da swavlas unda<br />

ganixilavdes, rogorc mogzaurobas<br />

mTeli cxovrebis man-<br />

Zilze. mas unda SeeZlos codna<br />

SeiZinos gamocdilebidan, Seusabamos<br />

swavlebis strategiebi<br />

moswavleTa moTxovnebs.<br />

kolegebTan TanamSromloba.<br />

maswavlebloba iseTi profesiaa,<br />

romelic socialur Car-<br />

Tulobas eyrdnoba. kolegeb-<br />

Tan TanamSromloba profesiuli<br />

ganviTarebis SesaZleblobas<br />

warmoadgens.<br />

saqmianoba sazogadoebasTan<br />

da sazogadoebaSi. maswavleblebs<br />

unda SeeZloT efeqturad<br />

muSaoba adgilobriv<br />

sazogadoebasTan, partnioreb-<br />

Tan, mSoblebTan, saganmanaTleblo<br />

dawesebulebebTan.<br />

maTTvis gasagebi unda iyos, rom<br />

kargi ganaTleba uzrunvelyofs<br />

dasaqmebis ufro met da mravalferovan<br />

SesaZleblobebs.<br />

gamocdileba da codna saSualebas<br />

unda aZlevdes maT, rom<br />

wvlili Seitanon xarisxis<br />

uzrunvelyofis sistemebSi.<br />

xarsixiani saganmanaTleblo sistemis<br />

moTxovnaa, rom yvela maswavlebels<br />

hqondes umaRlesi ganaTleba<br />

da uwyveti profesiuli<br />

ganviTarebis SesaZlebloba, raTa<br />

moxdes misi kompetenciebis ganviTareba<br />

da maswavlebels, profesiis<br />

farglebSi, karieruli<br />

zrdis SesaZlebloba mieces. es<br />

iZleva imis garantias, rom maswavleblebs<br />

eqnebaT:<br />

1. sagnis codna;<br />

2. pedagogikis codna;<br />

3. saswavlo procesis dagegmvis,<br />

ganxorcielebisa da Sefasebis<br />

unari;<br />

4. ganaTlebis socialuri da kulturuli<br />

arealis gagebis<br />

unari. maswavlebelTa profesiuli<br />

ganviTareba unda<br />

grZeldebodes mTeli karieris<br />

ganmavlobaSi da am process<br />

xels unda uwyobdes saxelmwifoSi<br />

arsebuli Sesabamisi<br />

sistemebi.<br />

ganaTlebis xarisxis gaumjobeseba<br />

miznad isaxavs saqarTvelos<br />

ganaTlebis sistemis Tanamedrove<br />

msoflios mier aRiarebul standartebTan<br />

miaxloebas da Seicavs<br />

mniSvnelovan saqmianobebs maswavlebelTa<br />

profesiuli ganviTarebis<br />

mimarTulebiT. am procesis<br />

warmatebiT ganxorcieleba damokidebulia<br />

ganaTlebis sferoSi<br />

mimdinare programebis warmatebiT<br />

ganxorcielebasa da sakanonmdeblo<br />

bazis saerTaSoriso moTxovnebTan<br />

Tanxvedraze.<br />

saqarTveloSi maswavlebelTa profesiuli<br />

ganviTarebis sistemis<br />

gaZlierebis mimarTulebiT<br />

ramdenime mniSvnelovani nabiji<br />

gadaidga.<br />

2006 wlis 9 Tebervals damtkicda<br />

maswavlebelTa momzadebisa da<br />

profesiuli ganviTarebis koncefcia,<br />

romelmac aRwera maswavleblis<br />

momzadebis, profesiaSi<br />

Sesvlisa da profesiuli ganvi-<br />

Tarebis procedurebi. am dokumentis<br />

safuZvelze, 2006-2008<br />

wlebSi, zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

kanonSi mniSvnelovani cvlilebebi<br />

Sevida. Seiqmna maswavleblis<br />

profesiuli standarti,<br />

daibeWda da skolebSi gavrcelda<br />

standartis Sesabamisi pedagogiuri<br />

literatura. Catarda profesiuli<br />

ganviTarebis treningebi<br />

da momzadda sagamocdo testebi.<br />

dRes maswavleblis profesiaSi<br />

Sesvla asea gansazRvruli: `Sesabamisi<br />

sauniversiteto ganaTlebis<br />

miRebis Semdeg, maswavleblobis<br />

msurveli piri registrirdeba<br />

maZieblad. maZieblobis<br />

periodis warmatebiT gavlis


N2, 2010 9<br />

Semdeg is abarebs sasertifikacio<br />

gamocdas da erTveba profesiuli<br />

ganviTarebisa da karieruli<br />

zrdis procesSi~. rac Seexeba am<br />

procesis pirvel safexurs, centri<br />

warmatebiT axorcielebs<br />

maZieblobis sapilote programas.<br />

maZieblobis programa male<br />

srulfasovnad amoqmeddeba mTeli<br />

saqarTvelos masStabiT. rac<br />

Seexeba profesiaSi Sesvlis meore,<br />

aucilebel safexurs, 2009<br />

wlis 4 dekembers damtkicda<br />

maswavlebelTa sertificirebis<br />

debuleba. saganmanaTleblo sfero<br />

moemzada sasertifikacio<br />

gamocdebisTvis. 2010 wlis 1 seqtembridan<br />

saqarTvelos skoleb-<br />

Si imuSaveben sertificirebuli<br />

maswavleblebi.<br />

ra iqneba gamocdis Semdeg dRes<br />

ar arsebobs dokumenti, romelic<br />

mkafiod gansazRvravs maswavleblis<br />

saqmianobisa da miRwevebis<br />

kavSirs misi karieruli zrdis<br />

SesaZleblobebTan. ar aris SemuSavebuli<br />

is maxasiaTeblebi,<br />

romlebic srulyofilad asaxavs<br />

maswavleblis profesiul warmatebas.<br />

Sromis anazRaureba ar<br />

ukavSirdeba profesiul ganviTarebasa<br />

da karierul zrdas. saxelmwifo<br />

dRemde xelmZRvanelobs<br />

maswavleblis kvalifikaciis amsaxveli<br />

erTaderTi dokumentiT<br />

_ sajaro skolis pedagogTa Sromis<br />

anazRaurebis sqemiT, romelic<br />

iTvaliswinebs xelfasebis<br />

da xelfasebze danamatebis gaangariSebis<br />

(minimaluri zRvari)<br />

principebs Semdegi kriteriumebis<br />

mixedviT: pedagogis ganaTleba,<br />

sajaro skolaSi pedagogis<br />

Tanamdebobaze muSaobis gamocdileba<br />

(samuSao staJi), samuSaos<br />

specifika. TiToeul komponents<br />

miniWebuli aqvs Sesabamisi koeficienti,<br />

romelic erToblioba-<br />

Si gansazRvravs maswavleblis<br />

xelfass. arsebuli kriteriumebis<br />

korelacia maswavleblis kvalifikaciasTan<br />

araefeqturia da<br />

ar Seicavs misi miRwevebis aRricxvis<br />

procedurebs, profesiuli<br />

ganviTarebisa da karieruli<br />

zrdis meqanizmebs.<br />

maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis<br />

centrSi dasasruls<br />

uaxlovdeba maswavlebelTa profesiuli<br />

ganviTarebis sqemis<br />

SemuSavebis procesi. SeiZleba<br />

iTqvas, rom saqarTvelos ganaTlebis<br />

sivrceSi iqmneba Tanamedrove,<br />

saerTaSoriso standartebis<br />

Sesatyvisi, finansurad optimaluri<br />

modeli, romelic saganmanaTleblo<br />

sferos ganviTarebaSi<br />

saetapo rols Seasrulebs.<br />

kanoni maswavlebels avaldebulebs,<br />

ganaaxlos sertifikati<br />

vadis amowurvis Semdeg, moagrovos<br />

profesiuli ganviTarebis<br />

kreditebi. Tu dRes maswavleblis<br />

uangaro Sroma, romelic scildeba<br />

sagakveTilo saqmianobas, mxolod<br />

moswavleTa da maTi mSoblebis<br />

madlierebas iwvevs, sqemis amoqmedebis<br />

SemTxvevaSi, igi kreditebiT<br />

gaizomeba da aRiarebuli<br />

iqneba saxelmwifos mier.<br />

procesi dawyebulia. ivlisSi<br />

maswavleblebi sasertifikacio<br />

gamocdas Caabareben da uwyveti<br />

profesiuli ganviTarebisa da<br />

karieruli zrdis procesSi CaerTvebian.<br />

maswavlebelTa profesiuli<br />

ganviTarebis centri<br />

aqtiurad muSaobs maswavlebelTa<br />

profesiuli ganviTarebis sqemaze.<br />

am sqemiT gaTvaliswinebuli<br />

saqmianobebis danergvis mizania,<br />

xeli Seuwyos maswavleblis profesiul<br />

ganviTarebas, mis karierul<br />

zrdasa da skolaSi swavlaswavlebis<br />

procesis gaumjobesebas.<br />

garda amisa, sqemis mixedviT,<br />

maswavlebels saSualeba eZleva,<br />

sakuTari wvlili Seitanos ganaTlebis<br />

sferos ganviTarebaSi.<br />

SemuSavebulia kreditebis dagrovebis<br />

oTxkomponentiani sistema,<br />

kanonis moTxovnebis Sesabamisad:<br />

1. akreditebuli profesiuli<br />

ganviTarebis programebis<br />

gavla;<br />

2. saganmanaTleblo an pedagogiuri<br />

produqtis Seqmna;<br />

3. skolis bazaze maswavlebelTa<br />

profesiuli ganviTareba;<br />

4. sasertifikacio gamocdis<br />

Cabareba.<br />

maswavleblis profesiuli ganviTarebis<br />

kreditebis dagroveba<br />

SesaZlebelia komponentebSi<br />

aRwerili saqmianobebis mixedviT.<br />

komponentebi maswavleblebs<br />

saqmianobis farTo speqtrs sTavazobs.<br />

maT SeuZliaT sasurveli<br />

saqmianobebi SearCion, profesiuli<br />

saWiroebebis Sesabamisad.<br />

da bolos, ganvixiloT sqema<br />

skolis uwyveti ganviTarebis<br />

konteqstSi. iseve, rogorc nebismier<br />

sxva organizaciaSi,<br />

lideroba mniSvnelovnad gansazRvravs<br />

skolis efeqturobas.<br />

sqemis amoqmedeba xels Seuwyobs<br />

saskolo sazogadoebas, gamoavlinos<br />

da waaxalisos is pedagogebi,<br />

romelTa saqmianoba ar ifargleba<br />

saklaso muSaobiT da iseT sferoebzec<br />

vrceldeba, rogoricaa:<br />

skolis saWiroebaTa analizi,<br />

strategiuli miznebis Camoyalibeba,<br />

swavleba-swavlis xarisxis<br />

uzrunvelyofa, personalis<br />

profesiuli ganviTareba da sxv.<br />

rogorc vxedavT, integrirebul<br />

sqemaSi Sedis iseTi saqmianobebi,<br />

romlebsac wvlili Seaqvs rogorc<br />

saganmanaTleblo sferos<br />

ganviTarebaSi (Tumca pirdapir ar<br />

ukavSirdeba konkretuli skolis<br />

saqmianobas), aseve saqmianobebi,<br />

romlebic xorcieldeba skolis<br />

bazaze da xels uwyobs mis ganvi-<br />

Tarebas. rogori iqneba TiToeuli<br />

komponentis wili romelia<br />

dReisaTvis yvelaze prioritetuli<br />

am sakiTxebze maswavlebelTa<br />

da ganaTlebis specialistTa mosazrebebi<br />

Zalian mniSvnelovania.<br />

dagegmilia samuSao Sexvedrebi,<br />

sqemis ganxilvis mizniT, maswavleblebisa<br />

da ganaTlebis specialistebis<br />

monawileobiT. Jurnali<br />

`maswavlebeli~ mogawodebT<br />

informacias maswavlebelTa<br />

profesiuli ganviTarebis<br />

sqemis Sesaxeb.


10 eqsperti<br />

saswavlo proeqti _ nebismieri<br />

pedagogisTvis<br />

xelmisawvdomi instrumenti<br />

pavle TvaliaSvili<br />

sxvadasxva sagnis pedagogebTan Sexvedrisas xSirad gangvixilavs<br />

saswavlo proeqtebis ganxorcielebis gamocdileba. bolo periodSi<br />

imata im skolebis raodenobam, sadac pedagogebi moswavleebTan<br />

muSaobisas warmatebiT iyeneben swavlebis aRniSnul instruments.<br />

proeqti, iseve rogorc nebismieri<br />

saswavlo aqtivoba, mravalferovnad<br />

SeiZleba iyos warmodgenili,<br />

magram, rig SemTxvevaSi, pedagogebi<br />

mas internetidan informaciis<br />

moZiebad aRiqvamen, rig<br />

SemTxvevaSi ki _ Temis dawerad<br />

an RonisZiebis Catarebad.<br />

zogierTi pedagogi mSvenivrad<br />

axerxebs imas, rom efeqturad<br />

Seazavos is komponentebi, romel-<br />

Ta gareSec saqmianobaTa erTobliobas<br />

proeqts ver uwodeb.<br />

saswavlo proeqti konkretuli<br />

problemis gadaWrasa Tu iniciativis<br />

ganxorcielebaze mimarTuli<br />

mravalmxrivi samuSaoa, romelic<br />

uzrunvelyofs moswavleTa<br />

kvleviTi, SemoqmedebiTi,<br />

TanamSromlobiTi da komunikaciuri<br />

unar-Cvevebis ganviTarebas.<br />

proeqtze muSaoba moicavs<br />

dagegmvis, kvlevis, praqtikuli<br />

qmedebisa da Sedegebis warmod-


N2, 2010 11<br />

genis etapebs. nebismieri proeqti<br />

iTxovs resursebs (adamianurs,<br />

materialur-teqnikurs da droiTs),<br />

romlebic winaswar aris<br />

gansazRvruli mis aRweraSi.<br />

erovnuli saswavlo gegmis mixedviT,<br />

pedagogebi proeqts unda<br />

iyenebdnen miRweuli Sedegebis<br />

gasaazreblad yvela etapze: mimdinare<br />

da Semajamebeli, ganmavi-<br />

Tarebeli da ganmsazRvreli<br />

Sefasebisas.<br />

Znelia saswavlo proeqtis konkretuli<br />

gansazRvrebis povna,<br />

Tumca saswavlo proeqtTan<br />

yvelaze axlos e.w. ganviTarebis<br />

proeqtis ganmartebaa: adamianTa<br />

jgufi garkevul droSi, gansaz-<br />

Rvruli resursebiT da konkretuli<br />

saqmianobebiT gegmavs<br />

arsebuli situaciis Secvlas<br />

sasurveli situaciiT.<br />

saswavlo proeqtis 4 etapi<br />

SeiZleba ganvixiloT: 1.ideis<br />

Camoyalibeba (dagegmva); 2. momzadeba;<br />

3. ganxorcieleba; 4. Sedegebis<br />

wardgena<br />

amas mohyveba axali ideis Camoyalibeba<br />

da proeqtebis keTeba<br />

permanentul saxes iRebs.<br />

praqtikam gviCvena, rom saswavlo<br />

proeqtebis ramdenime forma<br />

arsebobs:<br />

1. pedagogi Tavad ayalibebs<br />

ideas, gegmavs, amzadebs da<br />

aanalizebs proeqts.<br />

moswavleebi erTvebian<br />

mxolod Catarebis procesSi,<br />

rogorc Semsruleblebi.<br />

2. pedagogi ayalibebs ideas,<br />

gegmavs, amzadebs, axorcielebs<br />

da aanalizebs proeqts. moswavleebis<br />

TanamonawileobiT<br />

sruldeba sxvadasxva etapi.<br />

3. moswavleebi ayalibeben ideas,<br />

gegmaven, amzadeben, axorcieleben<br />

da aanalizeben proeqts.<br />

maswavlebeli monitorings<br />

awarmoebs da Sefasebebis<br />

gadamowmebas axdens.<br />

am doneebs Soris sazRvari<br />

naTeli da erTmniSvnelovani ar<br />

aris. SesaZloa mocemul formebs<br />

Soris garkveuli doneebi gamoikveTos,<br />

rodesac moswavleebi<br />

da pedagogi pasuxismgeblobas<br />

gadainawileben.<br />

saswavlo proeqtad SeiZleba<br />

iqces nebismieri RonisZieba, Tu:<br />

is emsaxureba konkretuli<br />

miznis miRwevas (problemis<br />

mogvarebas, romelic<br />

gawerilia);<br />

masSi (dagegmva-momzadebaganxorcieleba-gaazreba)<br />

CarTulni arian is adamianebi<br />

(moswavleebi), vinc unda iswavlos;<br />

CarTul pirebs Soris<br />

ganawilebulia saqmianobebi<br />

da pasuxismgeblobebi (da es<br />

gawerilia);<br />

mas aqvs gansazRvruli (winaswar<br />

dagegmili an savaraudo)<br />

vadebi;<br />

arsebobs saqmianobebis CamonaTvalis<br />

gawera drois mixedviT<br />

(gawerili samoqmedo gegma);<br />

saqmianobebis mixedviT<br />

gawerilia saWiro resursebi<br />

(Sedgenilia biujeti);<br />

ganvixiloT magaliTi da vnaxoT,<br />

rogor SeiZleba es saqmianoba<br />

vaqcioT proeqtad.<br />

moyvanili magaliTi SegiZliaT<br />

gamoiyenoT CarCod, SecvaloT<br />

da gaaumjobesoT.<br />

vTqvaT, gvaqvs idea _ kedlis<br />

gazeTis gamoSveba garkveul<br />

Temaze.<br />

dagegmilia, rom maswavleblis<br />

daxmarebiT moswavleebma unda<br />

Seqmnan kedlis gazeTi. es Cveulebrivi<br />

saqmianobaa, romelic<br />

araerT pedagogsa da moswavles<br />

ganuxorcielebia.<br />

warmovidginoT pedagogi, romelic<br />

pirveli donis proeqts<br />

gegmavs moswavleebisTvis.<br />

ra aris saWiro imisTvis, rom es<br />

saqmianoba proeqtad iqces<br />

ganvixiloT nabij-nabij:<br />

dausviT sakuTar Tavs kiTxva:<br />

ra aris kedlis gazeTis Seqmnis<br />

mizani CaiwereT Sedegebi,<br />

romlebic gindaT miiRoT mas<br />

Semdeg, rac moswavleebi daasruleben<br />

gazeTze muSaobas.<br />

aRmoaCenT, rom sakmaod bevri<br />

ram SeiZleba iyos maswavleblis<br />

mizani, mag.: moswavleebi<br />

SeZleben daweron kedlis<br />

gazeTisTvis ese; moswavleebs<br />

ecodinebaT, ra gansxvavebaa<br />

xmaursa da musikas Soris;<br />

moswavleebs gauCndebaT survili,<br />

meti Seiswavlon mineralebis<br />

Sesaxeb; moswavleebs<br />

ecodinebaT cvladi deni da<br />

masTan dakavSirebuli<br />

movlenebi da sxv...<br />

miznidan gamomdinare, gansaz-<br />

RvreT is saqmianobebi, romel-<br />

Ta Sesrulebac mouwevT<br />

moswavleebs.<br />

TiToeuli saqmianobisTvis<br />

gansazRvreT dawyebisa da<br />

dasrulebis savaraudo dro.<br />

warmatebis miRweva Sesabamisi<br />

resursebis gareSe SeuZlebe-


12<br />

lia. dawereT, ra resursebi<br />

gWirdebaT. ar daiviwyoT<br />

adamianuri resursebi. ra roli<br />

aqvT maT proeqtSi, rogoria<br />

maTi pasuxismgebloba<br />

mas Semdeg, rac SeimuSavebT<br />

proeqts, mieciT moswavleebs<br />

davalebebi da dro maT Sesasruleblad.<br />

SeecadeT, uzrunvelyoT<br />

isini Sesabamisi resursebiT<br />

(wignebi, Jurnalebi,<br />

saintereso adamianebis telefonis<br />

nomrebi, flomasterebi,<br />

fotoebi, furclebi...).<br />

mniSvnelovania ganxorcielebuli<br />

saqmianobis aRiareba<br />

saskolo sazogadoebis mier.<br />

moiwvieT skolis administracia,<br />

maswavleblebi, moswavleebi<br />

da sxva dainteresebuli<br />

pirebi Tqveni moswavleebis<br />

mier Sesrulebuli davalebis<br />

(kedlis gazeTis) prezentaciaze.<br />

prezentaciis dasrulebis<br />

Semdeg moswavleebTan erTad<br />

ganixileT, ra gamovida<br />

kargad da risi gaumjobeseba<br />

SeiZleba momavlisaTvis.<br />

am saqmianobaTa ganxorcielebis<br />

Sedegad, proeqti `kedlis gaze-<br />

Ti~ warmatebiT dasrulebulad<br />

CaiTvleba.<br />

marTvis momdevno doneebze<br />

pedagogis Careva mcirdeba da<br />

izrdeba moswavleTa aqtiuroba<br />

yvela etapze.<br />

aRsaniSnavia, rom saskolo, erovnul<br />

da saerTaSoriso proeqteb-<br />

Si monawileoba xelmisawvdomia<br />

nebis mieri skolisTvis da moswavleebs<br />

uviTarebs evrokavSiris<br />

qveynebSi aRiarebul<br />

sakvanZo kompetenciebs.


eqsperti<br />

N2, 2010 13<br />

vswavlobT<br />

ramdenime enaze<br />

samoqalaqo integracia<br />

multilingvuri ganaTlebis gziT<br />

mravalenovani (multilingvuri) ganaTleba ganaTlebis iseT<br />

formas warmoadgens, rodesac sxvadasxva sagnisa Tu saganTa<br />

jgufis swavlebis enad ori an orze meti ena gamoiyeneba.<br />

erTdroulad ramdenime enaze swavleba moswavleebSi<br />

lingvisturi unarebis ganviTarebas uwyobs xels. bilingvuri<br />

an multilingvuri ganaTleba bavSvebs enis safuZvlianad<br />

Seswavlisa da efeqturad gamoyenebis saSualebas aZlevs.<br />

multilingvuri ganaTlebis miRebiT erovnuli umciresobebis<br />

warmomadgenlebi SeZleben komunikacias rogorc mSobliur,<br />

aseve saxelmwifo enebze.<br />

rusudan Wanturia<br />

multilingvuri ganaTlebis<br />

miReba da ramdenime enis Seswavla<br />

sxva kulturebis mimarT pativiscemis<br />

gamoxatulebaa. is sxvadasxva<br />

kulturis mqone adamianebTan<br />

komunikaciis da TanamSromlobis<br />

unarebs aviTarebs. amavdroulad<br />

igi adamianis ZiriTadi uflebebis<br />

dacvis da intergaciis xel-<br />

Semwyobi gzaa, romelic saSualebas<br />

gvaZlevs, umciresobaTa<br />

eTnikuri TviTmyofadobis<br />

SenarCuneba uzrunvelvyoT da<br />

saxelmwifo enis maRal doneze<br />

codnasac mivaRwioT.<br />

saqarTvelo, eTnikuri Semadgenlobis<br />

mixedviT, mravalferovani<br />

qveyanaa. eTnikuri qarTvelebis<br />

garda, aq araerTi eTnosis<br />

warmomadgenlebi cxovroben.<br />

multilingvuri ganaTleba<br />

xelsayrelia rogorc umravlesobis,<br />

ise umciresobis warmomadgenelTaTvis.<br />

mSobliur enaze<br />

ganaTlebis miReba bavSvebsa da<br />

moswavleebs sakuTari inteleqtualuri<br />

SesaZleblobebis srulad<br />

ganviTarebis SesaZleblobas<br />

aZlevs. multilingvuri ganaTlebis<br />

miRebis kidev erTi upiratesoba<br />

is aris, rom igi xels uwyobs<br />

interkulturuli Cvevebisa da<br />

tolerantobis ganviTarebas,<br />

rac, saboloo jamSi, mravaleTnikur<br />

qveyanaSi mSvidobiani<br />

sazogadoebis Camoyalibebas<br />

ganapirobebs. saqarTveloSi<br />

multilingvuri ganaTleba samoqalaqo<br />

integraciis politikis<br />

im efeqtur instrumentad unda<br />

aRiqmebodes, romelic erovnuli<br />

umciresobebis warmomadgenlebs<br />

saxelmwifo enis dauflebis<br />

SesaZleblobas aZlevs da amave<br />

dros maTi mSobliuri enebis<br />

SenarCunebas uzrunvelyofs.


14<br />

rogor SeiZleba dainergos<br />

multilingvuri swavleba<br />

skolaSi da swavlebis ra<br />

modelebis gamoyeneba aris<br />

SesaZlebeli<br />

SesaZlebelia, rom saqarTvelos<br />

ganaTlebisa da mecnierebis<br />

saministrom SeimuSavos multilingvuri<br />

ganaTlebis sxvadasxva<br />

modeli, romelTagan erT-erTs<br />

skola sakuTari Sexedulebebis,<br />

sakadro resursebisa da arsebuli<br />

garemos Sesabamisad SearCevs.<br />

aseve SesaZlebelia, rom uSualod<br />

skolam SeimuSavos sakuTari<br />

modeli, romelsac ganaTlebisa<br />

da mecnierebis saministro<br />

daamtkicebs.<br />

skolis multilingvuri ganaTlebis<br />

programa saswavlo gegmebiT<br />

gansazRvrul sagnebsa da sagnobriv<br />

jgufebs unda moicavdes da<br />

misi saaTobrivi bade unda Tanxvdebodes<br />

saqarTvelos ganaTlebisa<br />

da mecnierebis saministros<br />

mier gansazRvrul saaTobriv<br />

bades. skolis multilingvuri<br />

ganaTlebis programis ganxorcielebisas<br />

SeiZleba Semdegi<br />

programebis gamoyeneba:<br />

ganmaviTarebeli multilingvuri<br />

ganaTlebis programa<br />

_ erovnuli saswavlo gegmiT<br />

gansazRvruli sagnebisa da<br />

saganTa jgufebis swavleba<br />

mimdinareobs Tanabrad,<br />

rogorc saxelmwifo, aseve<br />

mSobliur enaze da miiRweva<br />

Tanabrad maRali enobrivi<br />

kompetencia, rogorc saxelmwifo,<br />

aseve mSobliur enaSi.<br />

gardamavali multilingvuri<br />

ganaTlebis programa _ swavleba<br />

mimdinareobs rogorc<br />

saxelmwifo, aseve mSobliur<br />

enaze, Tumca saxelmwifo enaze<br />

saswavlo sagnebis Seswavla<br />

TandaTanobiT matulobs da<br />

etapobrivad xdeba swavlebis<br />

saxelmwifo enaze gadasvla.<br />

mSobliuri enis mxardaWeris<br />

multilingvuri ganaTlebis<br />

programa _ erovnuli saswavlo<br />

gegmiT gansazRvruli<br />

sagnebisa da saganTa jgufebis<br />

swavleba mimdinareobs saxelmwifo<br />

enaze, mSobliuri ena iswavleba,<br />

rogorc sagani maqsimaluri<br />

saaTobrivi datvirTviT.<br />

saxelmwifo enis mxardaWeris<br />

multilingvuri ganaTlebis<br />

programa _ erovnuli saswavlo<br />

gegmiT gansazRvruli sagnebisa<br />

da saganTa jgufebis<br />

swavleba mimdinareobs mSobliuri<br />

enaze, saxelmwifo ena<br />

iswavleba, rogorc gaZlierebuli<br />

sagani maqsimaluri<br />

saaTobrivi datvirTviT.<br />

ormagi enobrivi multilingvuri<br />

ganaTlebis programa


N2, 2010 15<br />

_ erovnuli saswavlo gegmiT<br />

gansazRvruli sagnebisa da<br />

saganTa jgufebis swavleba<br />

mimdinareobs Tanabrad, rogorc<br />

saxelmwifo, ise arasaxelmwifo<br />

enaze. moswavleTa<br />

kontingenti Tanabradaa gadanawilebuli<br />

da warmoadgens<br />

rogorc qarTulenovan, ise<br />

araqarTulenovan moswavleebs.<br />

multilingvuri ganaTlebis erTerTi<br />

cnobili eqspertis, k. beikeris<br />

Tanaxmad, arsebobs swavlebis<br />

procesSi enebis ganawilebis<br />

ramdenime ZiriTadi gza.<br />

sagani/Tema<br />

saSualo skolaSi SesaZlebelia<br />

sxvadasxva sagnis sxvadasxva<br />

enaze swavleba. magaliTad,<br />

sazogadoebriv mecnierebaTa<br />

jgufSi Semavali sagnebi, xelovneba,<br />

musika SeiZleba umciresobebis<br />

enebze iswavlebodes, xolo<br />

maTematika an informatika _<br />

saxelmwifo enaze. dawyebiT klasebSi<br />

sasurvelia, enaTa cvlileba<br />

xdebodes ara sagnebis, aramed<br />

Temebis mixedviT. magaliTad,<br />

SeiZleba klasSi bunebis dacvis<br />

Sesaxeb Tema umciresobebis enebze<br />

ganvixiloT, xolo amindis<br />

Sesaxeb Tema _ saxelmwifo enaze.<br />

maswavlebeli,<br />

rogorc individi<br />

skolaSi enebis gamoyeneba SeiZleba<br />

konkretul maswavlebels<br />

ukavSirdebodes. magaliTad, im<br />

SemTxvevaSi, Tu skolaSi sxvadasxva<br />

enaze mosaubre maswavleblebi<br />

aswavlian, SesaZlebelia klasSi<br />

ori pedagogi erTdroulad Sevides<br />

da integrirebuli gakveTili<br />

sxvadasxva enaze Caataros.<br />

dro<br />

klasSi ori an meti enis gamoyenebis<br />

erT-erT strategias drois<br />

ganawileba warmoadgens. magali-<br />

Tad, orenovan skolaSi gakveTilebi<br />

SeiZleba erT dRes erT<br />

enaze Catardes, xolo momdevno<br />

dRes _ meore enaze. aseve,<br />

SesaZlebelia skolaSi erT enaze<br />

mimdinareobdes swavleba dRis<br />

pirvel naxevarSi, xolo dRis<br />

meore naxevarSi ukve sxva enaze<br />

gagrZeldes. garda amisa, SesaZlebelia<br />

enebis cvla moxdes kviris,<br />

Tvis an semestris mixedviT.<br />

enebis gamoyenebis unari<br />

sxvadasxva enis gamoyeneba SesaZlebelia<br />

moswavleebis mier<br />

sxvadasxva davalebis Sesrulebisas.<br />

magaliTad, SegiZliaT klasSi<br />

diskusia erT enaze warmarToT,<br />

moswavleebma ki weriTi davaleba<br />

sxva enaze Seasrulon. garda<br />

amisa, SeiZleba moswavleebs saswavlo<br />

masala erT enaze misceT,<br />

xolo sakontrolo an Semajamebeli<br />

davaleba sxva enaze<br />

daawerinoT.<br />

saswavlo masala<br />

SesaZlebelia bilingvuri an multilingvuri<br />

swavleba orenovani<br />

saswavlo masalebis gamoyenebi-<br />

Tac ganxorcieldes. saswavlo<br />

masalebis or enaze momzadebis<br />

sxvadasxva gza arsebobs. SesaZlebelia<br />

saxelmZRvanelo iyos<br />

erT enaze, xolo maswavlebelma<br />

gakveTili meore enaze axsnas.<br />

aseve, SesaZlebelia orenovani<br />

saxelmZRvaneloebis an masalebis<br />

Seqmnac.


16 problema<br />

specialuri saganmanaTleblo<br />

saWiroebebis mqone<br />

moswavle da qcevis marTvis<br />

strategiebi<br />

TinaTin WinWarauli<br />

luka nodars urtyams, juli kalams RrRnis, eka wignebsa da<br />

rveulebs xevs, vaxo erT adgilze ver Cerdeba _ amgvar<br />

sirTuleebs xSirad awydeba maswavlebeli yoveldRiur<br />

saqmianobaSi, gansakuTrebiT specialuri saganmanaTleblo<br />

saWiroebebis mqone moswavleebis swavlebis procesSi.<br />

inkluziuri<br />

ganaTlebis<br />

sayovelTao<br />

aRiarebam<br />

zogadsaganmanaTleblo<br />

skolebis<br />

maswavleblebi<br />

axali unar-Cvevebis<br />

ganviTarebis winaSe<br />

daayena. bunebrivia,<br />

imisaTvis, rom<br />

xarisxiani ganaTleba<br />

yvela moswavlisTvis<br />

xelmisawvdomi<br />

gaxdes, swavlebis<br />

axali strategiebis<br />

aTvisebaa<br />

,,<br />

saWiro.<br />

,,<br />

ras amboben kvlevebi specialuri<br />

saganmanaTleblo saWiroebebis<br />

mqone moswavleebis swavlebasTan<br />

dakavSirebiT zogadad, is strategiebi,<br />

romelTa gamoyenebac<br />

rekomendebulia am jgufis moswavleebTan,<br />

dadebiT gavlenas<br />

axdens yvela moswavlis swavlasa<br />

da qcevaze. magaliTisTvis moviyvan<br />

saganmanaTleblo sivrcis im<br />

optimalur maxasiaTeblebs, romlebic,<br />

kvlevaTa Tanaxmad,<br />

specialuri saganmanaTleblo<br />

saWiroebebis mqone moswavleTa<br />

xarisxian swavlebas ganapirobebs.<br />

esenia: maswavleblis moTxovnebis,<br />

qcevis winaswarmetyvelebis<br />

SesaZlebloba, struqturirebuli<br />

garemo (klasi, sadac naTlad<br />

aris formulirebuli saklaso<br />

wesebi, maTi dacvisa da darRvevis<br />

Tanmdevi qmedebebi, moswavlem<br />

icis, ras ra moyveba), mokle<br />

samuSao periodebi, pirdapiri<br />

damokidebuleba maswavlebelsa<br />

da moswavles Soris, individualuri<br />

instruqciebi, saintereso<br />

saswavlo gegma da pozitiuri<br />

komentarebi („Sen SegiZlia amis<br />

gakeTeba~, „Secdoma yvelas SeiZleba<br />

mouvides, scade kidev<br />

erTxel~, „rac ufro bevrjer<br />

ecdebi, ukeTesad gamogiva~, „dRes<br />

es davaleba ukeTesad gaakeTe~<br />

da a.S.). mkvlevarebma aseve gansazRvres<br />

maswavleblis optimaluri<br />

maxasiaTeblebi. maT<br />

Sorisaa: pozitiuri akademiuri<br />

molodinebi, pirovnuli siTbo,<br />

pativiscema, iumori, Tanmimdevruloba<br />

Sefasebasa Tu davalebis<br />

gansazRvraSi, mdgradoba, moswavlis<br />

Sromis xSiri Semowmeba<br />

(monitoringi) da qcevis marTvis<br />

strategiebis codna.<br />

rogorc vxedavT, am CamonaTval-<br />

Si arcerTi punqti ar aris iseTi,<br />

rac nebismieri moswavlis swavlebas<br />

ar uwyobs xels. maSin ra<br />

aris is gansakuTrebuli, rasac<br />

Cvengan specialuri saganmanaTleblo<br />

saWiroebis mqone moswavlis<br />

swavleba moiTxovs upirveles<br />

yovlisa, am moswavleebisaTvis<br />

aucilebelia saklaso<br />

oTaxSi moqcevis, saklaso wesebis<br />

mkafio formulireba da am wesebis<br />

swavleba modelirebis (Tvi-<br />

Ton maswavleblis an sxva moswavleebis)<br />

saSualebiT. wesebis<br />

codna, maTi Sesrulebisa Tu<br />

darRvevis Tanmdevi Sedegebis<br />

prognozireba saklaso oTaxSi


N2, 2010 17<br />

problemuri qcevis gamovlenis<br />

albaTobas amcirebs.<br />

mravalma kvlevam aCvena, rom<br />

specialuri saganmanaTleblo<br />

saWiroebis mqone moswavlis<br />

problemuri qceva xSirad warmoadgens<br />

ara agresiulobis gamoxatulebas,<br />

aramed misi mxridan<br />

garemosTan, maswavlebelTan Tu<br />

TanaklaselebTan komunikaciis<br />

damyarebis mcdelobas im resursebisa<br />

da SesaZleblobebis gamoyenebiT,<br />

rac mas aqvs. warmoidgineT<br />

Semdegi situacia: maswavlebeli<br />

saSinao davalebebs amowmebs.<br />

moulodnelad nikam yvirili da<br />

fexebis bakuni daiwyo. maswavlebeli<br />

saswrafod midis masTan da<br />

mis damSvidebas cdilobs. nika<br />

yvirils agrZelebs da tirilsac<br />

iwyebs. klasi axmaurda, gakveTili<br />

CaSlis pirasaa. Sewuxebuli maswavlebeli<br />

nikas resurs-oTaxSi<br />

gzavnis da TviTon klasis<br />

damSvidebas cdilobs. amasobaSi<br />

zaric irekeba. Tqveni azriT, ra<br />

SeiZleba yofiliyo nikas qcevis<br />

mizezi CamonaTvali namdvilad<br />

didi gveqneba, dawyebuli raime<br />

fizikuri tkiviliTa da diskomfortiT,<br />

damTavrebuli bavSvis,<br />

rogorc „rTuli bavSvis~<br />

SefasebiT. magram Tu situacias<br />

davakvirdebiT, aRmoCndeba, rom<br />

nikas saSinao davaleba ar hqonda,<br />

amis gamo nerviulobda da<br />

mis merxTan maswavleblis miaxloebam<br />

Sinagani daZabulobis<br />

misTvis xelmisawvdomi SesaZleblobebiT<br />

(yvirili, fexebis bakuni<br />

da tirili) gamoxatva gamoiwvia.<br />

sasurvelia, maswavlebelma, problemis<br />

gamovlenis SemTxvevaSi,<br />

pirvel rigSi, imis garkveva<br />

scados, Tu ra imaleba am qcevis<br />

ukan _ risi Tqma unda bavSvs mis-<br />

Tvis. dameTanxmebiT, adamianebis<br />

qcevas yovelTvis raRac mizezi<br />

udevs safuZvlad; Cven vsvamT<br />

wyals, roca gvwyuria, vicvamT<br />

Tbil qurTuks, roca gvciva,<br />

vyviriT, rodesac Zalian gagvabrazes<br />

da a.S. qceva yovelTvis<br />

raRacis gamovlinebaa da is<br />

umizezod ar xdeba.<br />

rodesac bavSvi problemurad<br />

iqceva, ar aris gamarTlebuli,<br />

gamoviyenoT:<br />

_ SekiTxva „ratom~, radgan bavSvs<br />

xSirad ar SeuZlia sityvierad,<br />

CvenTvis gasageb enaze agvixsnas<br />

Tavisi qcevis mizani da mizezi.<br />

am kiTxvaze pasuxis gacemis<br />

mcdelobam SeiZleba kidev ufro<br />

gaamwvavos misi qceva.<br />

_ sityva da uaryofa „ara~, radgan<br />

am SemTxvevaSi veubnebiT, Tu<br />

ra ar unda gaakeTos, magram ar<br />

veubnebiT, Tu ra iqneboda CvenTvis<br />

misaRebi. magaliTad, „ar irbino!~<br />

ar eubneba bavSvs, ras moveliT<br />

misgan _ erT adgilze gaCerebas,<br />

siaruls Tu kidev sxva rames.<br />

Tu gvinda, rom bavSvma mSvidad<br />

iaros, vuTxraT: „klasSi davdivarT,<br />

SegviZlia ezoSi virbinoT~.<br />

bavSvma icis, ra gvinda misgan da<br />

Sesabamisad cdilobs moqcevas.<br />

ramdenime praqtikuli rCeva<br />

specialuri saganmanaTleblo<br />

saWiroebebis mqone moswavleTa<br />

qcevis marTvasTan dakavSirebiT:<br />

upirveles yovlisa, mniSvnelovania,<br />

rom bavSvi gicnobdeT da<br />

Tqveni ar eSinodes. specialuri<br />

saganmanaTleblo saWiroebebis<br />

mqone bavSvebi ukeTesad<br />

pasuxoben emociur kavSirze<br />

(Rimili, mxarze xelis Sexeba),<br />

vidre mxolod sityvierad<br />

gamoxatul keTilganwyobaze.<br />

miTiTebebis, davalebebis<br />

micemisas sasurvelia, moswavles<br />

Zalian konkretulad<br />

uTxraT, ras moeliT misgan,<br />

ra gindaT, rom man gaakeTos.<br />

Tu saqme exeba ramdenime nabijisgan<br />

Semdgar moqmedebas,<br />

daSaleT es moqmedebebi<br />

Semadgenel elementebad.<br />

gaamaxvileT yuradReba im qcevaze,<br />

romelmac Tqveni mowoneba<br />

daimsaxura. agrZnobineT, rom<br />

dainaxeT misi mcdeloba da<br />

waaxaliseT.<br />

arasasurveli, problemuri<br />

qcevis SemTxvevaSi, daakvirdiT,<br />

ram gamoiwvia es qceva,<br />

ra uswrebda mas win da ecadeT<br />

momavalSi Tavi aaridoT<br />

msgavsi situaciis Seqmnas.<br />

mniSvnelovania (gansakuTrebiT<br />

dawyebiT klasebSi) moswavleebisaTvis<br />

fizikuri<br />

aqtivobis saSualebis micema.<br />

zog SemTxvevaSi, moswavlis<br />

arasasurveli qceva erT adgilze<br />

an aqtivobaze didxans<br />

yuradRebis gaCerebis Sedegia.<br />

fizikuri moqmedebis SesaZleblobis<br />

micema problemur<br />

qcevas Tavidan agvaridebs<br />

(mag., dafis gasufTaveba, raime<br />

Txovnisa Tu davalebis Sesasruleblad<br />

gaqceva, masalebis<br />

darigeba da Segroveba).<br />

specialuri saganmanaTleblo<br />

saWiroebebis mqone moswavleebis<br />

qcevis marTvasTan dakavSirebuli<br />

siZneleebi maswavleblebs<br />

TiTqmis yvelaze metad awuxebT.<br />

inkluziuri ganaTlebis sayovel-<br />

Tao aRiarebam zogadsaganmanaTleblo<br />

skolebis maswavleblebi<br />

axali unar-Cvevebis ganviTarebis<br />

winaSe daayena. bunebrivia, imisaTvis,<br />

rom xarisxiani ganaTleba<br />

yvela moswavlisTvis xelmisawvdomi<br />

gaxdes, swavlebis axali<br />

strategiebis aTvisebaa saWiro.


18 mosazreba<br />

ra sWirdebaT<br />

mSoblebs<br />

mSoblebis roli saganmanaTleblo standartebis miRwevaSi<br />

nino elbaqiZe<br />

saswavlo procesSi mSoblebis CarTulobis mniSvnelobaze, maT<br />

rolze am procesis warmatebiT ganxorcielebaSi ganaTlebis<br />

specialistebi da politikis ganmsazRvrelebi yvela qveyanaSi<br />

erTxmad Tanxmdebian. ratom aris mniSvnelovani mSoblebze<br />

kvlevis Catareba ganaTlebis sistemisaTvis raSi sWirdebaT<br />

mSoblebs Cveni daxmareba da rogor davexmaroT maT _ am<br />

SekiTxevebze pasuxis gacema germaniaSi Catarebulma mSobelTa<br />

kvlevam scada. skolisa da maswavleblis yvela Zalisxmeva<br />

SeiZleba uSedego aRmoCndes, Tu mSobels ar aqvs gacnobierebuli<br />

swavlisa da ganaTlebis mniSvneloba da ar endoba ganaTlebis<br />

sistemas, ar exmareba mas, misi Svilis magaliTze ganaxorcielos<br />

moswavleze orientirebuli saswavlo procesi.<br />

mSoblebis mTavari<br />

gzavnili ganaTlebis<br />

politikis ganmsaz-<br />

Rvrelebisadmi ase<br />

JRers: `ganaTlebis<br />

politikis<br />

ganmsazRvrelebma<br />

uSualod unda<br />

hkiTxon mSoblebs,<br />

sad aris is<br />

`cxeli wertilebi~,<br />

romlebic saswafod<br />

reagirebas<br />

,,<br />

iTxovs.<br />

,,<br />

cxadia, mSoblebi udides rols<br />

TamaSoben moswavleebis aRzrdaSi.<br />

maT SeuZliaT mniSvnelovani<br />

wvlili Seitanon saganmanaTleblo<br />

politikis gansazRvraSi, kerZod,<br />

saganmanaTleblo standartebis<br />

miRwevaSi. ganaTlebis politikis<br />

gamnmsazRvrelebi cdiloben,<br />

mSoblebis TvaliT dainaxon is<br />

`cxeli wertilebi~, romlebic<br />

maTi yuradRebis miRma rCeba da<br />

maTgan saswrafo reagirebas<br />

iTxovs. mSoblis mdgomareobisa<br />

da misi ganwyobis dadgena iyo im<br />

kvlevis erT-erTi mizani, romelic<br />

konrad adenaueris fondis<br />

xelmZRvanelobiT Catarda.<br />

kvlevam scada, moexdina im problemebis<br />

identifikacia, romlebic<br />

xelisSemSlel faqtorebad gvevlineba<br />

saganmanaTleblo standartebis<br />

miRwevisas. ra awuxebT<br />

mSoblebs rogoria maTi damokidebuleba<br />

ganaTlebis sferos<br />

mimarT _ es iyo is ZiriTadi<br />

SekiTxvebi, romlebiTac maT<br />

fondis mkvlevarebma mimarTes.<br />

germaniaSi mSoblis roli, bolo<br />

oci wlis ganmavlobaSi, safuZvlianad<br />

Seicvala. bavSvis keTildReoba<br />

da misi uflebebis dacva<br />

mSoblisaTvis upirveles prioritetebad<br />

iqca. aRzrdis Zveli<br />

stili da masTan dakavSirebuli<br />

miznebi (Semguebeli, morCili<br />

adamianis aRzrda) Tanamedrove<br />

moTxovnebma Secvala. aRzrdis<br />

axleburi, TanamSromlobiTi<br />

stili miznad isaxavs damoukidebeli,<br />

konkurentunariani pirovnebis<br />

Camoyalibebis xelSewyobas.<br />

germanel mSobelTa umravlesobas,<br />

miuxedavad socialuri<br />

kuTvnilebisa, gacnobierebuli<br />

aqvs sakuTari roli da movaleobebi.<br />

maTi, rogorc mSoblisa<br />

da aRmzrdelis Segneba sakmaod<br />

maRalia. germanelebs xSirad<br />

ukmarisobis grZnoba aqvT imasTan<br />

dakavSirebiT, rom Svils ver<br />

uqmnian yvela im pirobas, rac<br />

aucilebelia bavSvis warmatebuli<br />

ganviTarebisaTvis. gamokiTxuli<br />

mSoblebi aRniSnaven, rom rodesac<br />

saqme karieras exeba, dedebis<br />

umetesoba mzadaa, dro dauTmos<br />

Svilis aRzrdas karieris sanacvlod.<br />

Tumca mamis, rogorc aRmzrdelis,<br />

roli Zalian mniSvnelovania<br />

bavSvis ganviTarebisaTvis<br />

da gamokiTxuli mamebis absoluturi<br />

umravlesoba siamovnebiT<br />

asrulebs am rols.<br />

germanel mSobels gacnobierebuli<br />

aqvs, rom bavSvis sworad<br />

aRzrdisa da swavlaSi warmatebisaTvis<br />

aucilebelia, orive<br />

mSobeli iyos CarTuli saswavloaRmzrdelobiT<br />

procesSi.<br />

kvlevis Sedegebma aCvena, rom<br />

germaniaSi bavSvebs ganviTarebisa<br />

da swavlisaTvis gansxvavebuli<br />

pirobebi aqvT. rodesac mSoblebi<br />

acnobiereben ganaTlebis mniSvnelobas<br />

da Svilebs saTanado<br />

yuradRebas aqceven, bavSvebi<br />

warmatebas aRweven, saswavlo da<br />

fizikuri gajansaRebisaTvis


N2, 2010 19<br />

dros gonivrulad iyeneben da<br />

televizorsa Tu kompiuterul<br />

TamaSebze mijaWvulni ar arian.<br />

Tu bavSvi wignier garemoSi izrdeba,<br />

kiTxvis mimarT misi interesi<br />

maRalia. socialurad SedarebiT<br />

dabal safexurze mdgom<br />

emigrantTa ojaxebis Svilebi ki,<br />

umeteswilad, saganmanaTleblo<br />

standartebs ver akmayofileben<br />

da dabali akademiuri moswrebiT<br />

gamoirCevian. maTi mSoblebi naklebad<br />

arian CarTuli saswavlo<br />

procesSi da arc ganaTlebis<br />

miRebas aniWeben gansakuTrebul<br />

mniSvnelobas.<br />

sayuradReboa, rom skolaSi miRebuli<br />

niSnebi da skolis warmatebiT<br />

dasruleba mSoblebisaTvis<br />

Zalian mniSvnelovania. mSoblebis<br />

75% aRniSnavs, rom amazea damokidebuli,<br />

miaRwevs Tu ara misi<br />

Svili warmatebas cxovrebaSi.<br />

gamokiTxulTa mxolod 1% Tvlis<br />

skolis warmatebas umniSvnelod.<br />

gamokiTxuli mSoblebis umetesoba<br />

sajaro skolebSi miRebul<br />

ganaTlebas naklebad endoba. maTi<br />

mTavari pretenzia exeba saswavlo<br />

garemos aradamakmayofileblad<br />

mowyobas, moswavleTa gadaWarbebul<br />

raodenobas klasebSi, maswavlebelTa<br />

gulgril damokidebulebas<br />

moswavleebisa da sakuTari<br />

saqmianobisadmi, mouqnel struqturebsa<br />

da naklebad inovaciur<br />

koncefciebs. is mSoblebi, romlebisTvisac<br />

ganaTleba prioritetulia,<br />

cdiloben, Tavad mixedon<br />

Svilebis ganaTlebas da am mizniT<br />

isini bevr dros, fulsa da energias<br />

xarjaven kerZo saganmanaTleblo<br />

dawesebulebebSi. am aspeqtis<br />

gaTvaliswinebiT, bolo dros<br />

kerZo skolebisadmi moTxovnebi<br />

sakmaod gaizarda germaniaSi,<br />

sadac aseT dawesebulebebSi<br />

swavla Zalian Zviri siamovnebaa.<br />

mSoblebis mTavari gzavnili ganaTlebis<br />

politikis ganmsazRvrelebisadmi<br />

ase JRers: `ganaTlebis<br />

politikis ganmsazRvrelebma<br />

uSualod unda hkiTxon mSoblebs,<br />

sad aris is `cxeli wertilebi~,<br />

romlebic saswafod reagirebas<br />

iTxovs. isini unda dainteresdnen<br />

mSoblebis realuri yofiTa<br />

da problemebiT. maT periodulad<br />

unda moawyon mrgvali<br />

magida da mis irgvliv esaubron<br />

mSoblebs, miawodon informacia<br />

ganaTlebis sferos prioritetebisa<br />

da siaxlebis Sesaxeb. Cven,<br />

mSoblebi, didi xnis win viyaviT<br />

moswavleebi. mas Semdeg bevri ram<br />

Seicvala ganaTlebis sistemaSi<br />

da xSirad sakiTxebi, romlebsac<br />

Cveni Svilebis swavloben, Cven-<br />

Tvis gaugebari rCeba. sanam ganaTlebis<br />

politikas gadawyvetdeT,<br />

moismineT Cveni azrebic. bavSvis<br />

keTildReoba upirvelesi prioritetia<br />

yvelasaTvis. am miznis<br />

miRweva ki maSin aris gacilebiT<br />

advili, rodesac gaTvalswinebulia<br />

mSoblis interesebi~.<br />

kvlevis Catarebis Semdeg germaniaSi<br />

araerTi konferencia da<br />

samuSao Sexvedra Catarda misi<br />

Sedegebis ganxilvis mizniT. `mSoblebis<br />

gareSe araferi gamova, Tu<br />

Cveni mizani Tanmimdevruli da<br />

mizanmimarTuli saganmanaTleblo<br />

politikis Camoyalibebaa~, _ ase<br />

pasuxoben ganaTlebis politikosebi<br />

konrad adenaueris fondis<br />

mier Catarebuli kvlevis Sedegebs.<br />

germanel da qarTvel mSoblebs<br />

Soris msgavsebac aris da gansxvavebac.<br />

zogadad, yvela mSobels<br />

surs, rom misma Svilma saukeTeso<br />

ganaTleba miiRos. germaniis magaliTze<br />

ki Cans, rom maT ganaTlebis<br />

sistemis mxridan daxmareba sWirdebaT.<br />

maswavleblis mier dasaxuli<br />

saswavlo miznebi gacilebiT<br />

iolad miiRweva, rodesac mSobeli<br />

saTanadod aris informirbuli<br />

saswavlo procesisa da miznebis<br />

Sesaxeb da pedagogi mas mokavSired<br />

aRiqvams. Tumca mxolod maswavleblis<br />

mcdeloba nayofs ar<br />

gamoiRebs, Tu ufro farTomasStabiani<br />

RonisZiebebi ar ganaxorciela<br />

sistemam (magaliTad, mSobelTa<br />

pedagogizacia). mSobelTa<br />

kvlevis Catareba da kvlevis Sedegebis<br />

mixedviT saswavlo procesSi<br />

maTi CarTva, erTi mxriv,<br />

maswavleblis Sromas gaaadvilebs,<br />

xolo, meore mxriv, ganaTlebis<br />

sistemas saganmanaTleblo standartebis<br />

miRwevaSi daexmareba.<br />

gTavazobT ramdenime komentars<br />

am sakiTxze.<br />

nino gordeziani, pirveli eqsperimentuli<br />

skolis pirvelklaselis<br />

mSobeli: `me da Cemi meuRle,<br />

orive vmuSaobT da profesiulad<br />

warmatebulebi varT. imisaTvis,<br />

rom ojaxi da kariera erTmaneTs<br />

SevuTavso, winaswar vgegmav, ra<br />

da rodis unda gavakeTo. Tumca<br />

meuRlis daxmarebis gareSe amas<br />

ver SevZlebdi. bavSvis aRzrdaSi<br />

mama isevea CarTuli, rogorc me.<br />

Cemi Svili sajaro skolaSi Seviyvane<br />

da ara kerZoSi. es imitom<br />

gadavwyite, rom sajaro skolaSi<br />

bavSvs yvela socialuri fenis<br />

warmomadgenlebis SvilebTan<br />

uwevs urTierToba. aseT situaciaSi<br />

bavSvs socialuri Segneba<br />

uviTardeba da empaTiuria. gvyavs<br />

Zalian kargi dawyebiTebis pedagogi,<br />

romelsac vendobi. yovel<br />

dilas, rodesac bavSvi skolaSi<br />

mimyavs, pedagogTan saubars vaxerxeb.<br />

aseve maqvs masTan mimoweriTi<br />

da satelefono komunikacia.<br />

ver informirebuli saswavlo<br />

procsSi mimdinare procesebis<br />

Sesaxeb, Tumca am informaciis<br />

mopovebas mSoblebi, ZiriTadad,<br />

individualurad axerxeben.<br />

mSoblebisaTvis treningi an<br />

raime msgavsi ar arsebobs~.<br />

maka WiaberaSvili, 99-e sajaro<br />

skolis direqtori: `saswavlo procesis<br />

mimdinareobisas mSobelTa<br />

CarTuloba naklebad ikveTeba<br />

xolme. ufro metad maTi aqtiuroba<br />

trimestris bolos vlindeba,<br />

rodesac xdeba moswavleTa<br />

Sefaseba, anu mSobeli iTxovs<br />

Sedegs, magram ver xedavs sakuTar<br />

valdebulebas Sedegamde misasvlelad.<br />

ikveTeba agreTve mSobel-<br />

Ta iseTi kategoriac, romelic<br />

saxlSi muSaobs SvilTan, magram<br />

ar aTanxmebs skolis interesebsa<br />

da miznebTan sakuTar interesebsa<br />

da miznebs, anu skolis rols,<br />

faqtobrivad, ugulebelyofs.<br />

sabednierod, aris im mSoblebis<br />

mcire jgufi, romelTac sworad<br />

aqvT gaazrebuli sakuTari roli<br />

saskolo cxovrebaSi. mSoblebis<br />

CarTulobisaTvis vcdilobT, rom<br />

isini droulad iyvnen informirebuli<br />

yvela sakiTxze. migvaCnia,<br />

rom skola valdebulia, gulisxmierebiT<br />

moekidos mSoblis pretenzias<br />

Tu winadadebas. Cemi<br />

azriT, ganaTlebis mniSvneloba<br />

qarTvel mSobels kargad esmis,<br />

magram saswavlo procesSi Tavisi<br />

rolis gacnobiereba uWirs~.


20 problema<br />

maswavleblis profesia<br />

- arCevani da pirveli nabijebi<br />

dRevandeli axalgazrdebi pragmatulobiT gamoirCevian da iSviaTad irCeven dabalSemosavlian<br />

profesias. miuxedavad amisa, jer kidev arian axalgazrdebi, romlebic sakuTar momavals<br />

arcTu maRalanazRaurebad maswavleblis profesias ukavSireben. rogorc irkveva, finansuri<br />

dainteresebis garda, arsebobs sxva faqtorebic, romlebic maT motivacias zrdis. erT-erTi<br />

aseTi faqtoria miswrafeba maswavleblobisken, rac axalgazrdebs zogjer memkvidreobiT<br />

gadaecemaT ojaxis wevri pedagogebisgan, zogjer ki amas bavSvebis siyvaruli ganapirobebs,<br />

an sulac _ avtoritetuli maswavleblis magaliTis Zala.<br />

aleko cqitiSvili<br />

dRes, roca maswavleblis xelfasi<br />

saSualoze dabalia, pedagogiuri<br />

profilis umaRles saswavleblebSi<br />

studentebi iseTi specialobebis<br />

arCevas cdiloben,<br />

romlebic maT mxolod maswavleblis<br />

kvalifikacias ar miscems.<br />

magaliTad, ucxo enis maswavleblis<br />

programis Seswavlisas studentTa<br />

nawili fiqrobs, rom Tu<br />

maswavleblad ar imuSavebs, ucxo<br />

enis codna sxva mimarTulebiT<br />

gamoadgeba _ Tarjimnad an mTargmnelad<br />

dasaqmdeba, turistul<br />

industriaSi Caebmeba da a.S.<br />

sociologiurma kvlevam („maswavlebelTa<br />

saWiro da mosalodneli<br />

raodenobis Sesaxeb~) aCvena, rom<br />

universitetebis kursdamTavrebulebSi<br />

maswavleblis profesia<br />

popularuli ar aris. Tumca arsebobs<br />

sxva monacemebic, romlebic<br />

eqspertebs optimizmis safuZvels


N2, 2010 21<br />

aZlevs. magaliTad, ilias saxelmwifo<br />

universitetSi wlidan wlamde<br />

sul ufro meti studenti agrZelebs<br />

swavlas magistraturaSi pedagogikis<br />

programiT. Telavis saxelmwifo<br />

universitetis reqtori, giorgi<br />

gociriZe ki CvenTan saubrisas<br />

acxadebs, rom 2009-10 saswavlo<br />

wlisaTvis am saswavlebelSi<br />

pedagogikis Seswavlis msurvelTa<br />

raodenoba SesamCnevad gaizarda.<br />

„SeiZleba iTqvas, studentebs<br />

meti informacia aqvT axal<br />

saswavlo gegmebsa da programebze,<br />

vidre moqmed maswavleblebs.<br />

axalma saganmanaTleblo<br />

kurikulumma maTi motivacia<br />

ufro gazarda, gansakuTrebiT<br />

_ damamTavrebel kursebze.<br />

magistraturaSi yovel wels<br />

izrdeba studentTa raodenoba,<br />

rac imas niSnavs, rom momaval<br />

maswavleblebs surT, ufro<br />

metad moemzadon da advilad<br />

daZlion konkurencia. isini<br />

mouTmenlad elian sasertifikacio<br />

gamocdebs da sjeraT,<br />

rom maswavleblis profesiis<br />

daufleba ar mTavrdeba umaRlesi<br />

saswavleblis dasrulebiT<br />

an sertifikatis aRebiT. es<br />

profesia mudmiv TviTganvi-<br />

Tarebas da kvalifikaciis<br />

amaRlebas gulisxmobs. es kargad<br />

aqvT gaTviTcnobierebuli da<br />

amitom sakmaod motivirebulni<br />

dgamen pirvel nabijebs~, _<br />

ambobs ilias universitetis sadoqtoro<br />

da samagistro programebis<br />

fakultetis asocirebuli<br />

profesori, Tamar taliaSvili.<br />

bolo aTwleulebis ganmavlobaSi<br />

aranakleb problematuri iyo<br />

momavali maswavleblebisTvis<br />

saTanado Teoriuli ganaTlebis<br />

micema. saxelmwifo pedagogiuri<br />

institutebis umetesobam<br />

profilis gafarToeba gadawyvita,<br />

rac bazarze sxva profesiebis<br />

mzardi moTxovniT iyo ganpirobebuli.<br />

es procesi ara marto<br />

centralur, aramed regionebSi<br />

arsebul umaRles pedagogiur<br />

saswavleblebSic mimdinareobda,<br />

maT Soris mdidari tradiciebiT<br />

gamorCeul quTaisis, goris,<br />

Telavis, baTumis pedagogiur<br />

institutebSi. am saswavleblebis<br />

saxelwodebebidan gaqra sityva<br />

„pedagogiuri~, ris Semdegac<br />

ganaTlebis bazars maT moduri<br />

da Semosavliani specialobebis<br />

farTo speqtri SesTavazes,<br />

Tumca pedagogika sakuTar<br />

arsenalSi mainc datoves.<br />

giorgi gociriZe, iakob gogebaSvilis<br />

saxelobis Telavis saxelmwifo<br />

universitetis reqtori:<br />

„2001 wlidan Telavis pedagogiuri<br />

instituti saxelmwifo<br />

universitetis statusiT<br />

moqmedebs, magram es imas ar<br />

niSnavs, rom am saswavlebelSi<br />

pedagogika aRar iswavleba.<br />

Cven vinarCunebT warsulis<br />

mdidar tradiciebs da amave<br />

dros vcdilobT, es tradiciebi<br />

Tanamedroveobis moTxovnebis<br />

mixedviT ganvaviTaroT.<br />

pedagogikas samive safexurze<br />

vaswavliT _ sabakalavro,<br />

samagistro da sadoqtoro<br />

programebiT. CarTuli varT<br />

mTel rig programebSi, rasac<br />

ganaTlebis saministro<br />

gvTavazobs. marTalia, bolo<br />

wlebSi pedagogikas naklebad<br />

irCevdnen, magram ukanaskneli<br />

monacemebiT, maswavleblis<br />

profesiisadmi axalgazrdebis<br />

interesi isev izrdeba~.<br />

pedagogis profesiis prestiJis<br />

dabruneba didwilad mainc<br />

maswavleblis Sromis dafasebazea<br />

damokidebuli. Tamar taliaSvilis<br />

TqmiT, maswavlebloba, tradiciulad,<br />

gogonebs ufro undaT.<br />

maT arCevans xSirad bavSvebis<br />

gansakuTrebuli siyvaruli<br />

ganapirobebs. garda amisa, Tanamedrove<br />

axalgazrdebs erTgvari<br />

azartic aqvT, miiRon erT-erTi<br />

yvelaze didi gamowveva dRevandel<br />

saqarTveloSi _ aRzardon<br />

Taoba, romelzec damokidebuli<br />

iqneba qveynis momavali. amave<br />

dros, isini xvdebian, rom maswavlebloba,<br />

pirvel rigSi, SemoqmedebiTi<br />

saqmianoba, cocxal adamianebTan<br />

urTierTobis xelovnebaa<br />

da ara codnis meqanikurad<br />

gadacema. dRevandeli studentebi<br />

ufro Tamamad da gaazrebulad<br />

dgamen pirvel nabijebs.<br />

„bavSvebi Zalian miyvars da<br />

Tan iseTi maswavlebeli<br />

myavda, sul mindoda, mec<br />

misnairi vyofiliyavi~,<br />

_ ambobs studenti marex bancaZe,<br />

romelic wels ilias universitetis<br />

bakalavriats amTavrebs, _<br />

„Tu ganaTlebis saministro<br />

saSualebas momcems, romelime<br />

skolaSi davsaqmde, am etapze<br />

xelfass CemTvis gadamwyveti<br />

mniSvneloba ar eqneba. axla<br />

ufro ganviTarebaze vfiqrob<br />

da ara anazRaurebaze. universitets<br />

rom davamTavreb, minda,<br />

erTwliani praqtika gaviaro,<br />

mere ki sasertifikacio<br />

gamocda Cavabaro da skolaSi<br />

daviwyo muSaoba. magistraturis<br />

damTavrebasac vapireb,<br />

rac saSualebas momcems,<br />

qarTuli ena da literatura<br />

maRal klasebSi vaswavlo~.<br />

maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis<br />

centris informaciiT,<br />

saqarTvelos mTel rig regioneb-<br />

Si araerTi skolaa, romelSic<br />

kvalificiuri kadrebis mozidva<br />

da SenarCuneba Zalian rTulia.<br />

regionebis skolebis maswavle-


22<br />

belTa 13%-s umaRlesi ganaTleba<br />

ar aqvs. aseve xSiria SemTxvevebi,<br />

roca maswavlebeli sagnebs<br />

Tavisi specialobiT ar aswavlis.<br />

zogierTi regionis skolebSi ki<br />

saerTod ar moiZebneba Sesabamisi<br />

sagnis pedagogi. amaze metyvelebs<br />

is faqtic, rom maswavlebelTa<br />

profesiuli ganviTarebis<br />

centris mier Seqmnil maswavlebelTa<br />

vakansiebis veb-gverdze<br />

www.pedagogi.ge gamoqveynebuli<br />

vakansiebi TveobiT rCeba Seuvsebeli.<br />

problemebs gansakuTrebiT<br />

maRalmTiani regionebis skolebSi<br />

vawydebiT. zemoT aRniSnuli<br />

kvlevis mixedviT, maswavlebelTa<br />

nakleboba yvelaze metad SeimCneva<br />

iseT raionebSi, rogoricaa:<br />

mestia, yazbegi, axalgori, duSe-<br />

Ti, walka, dmanisi, TeTriwyaro,<br />

xulo da Suaxevi. am raionebSi<br />

pedagogebis saerTo raodenoba<br />

30-60%-iT naklebia saWiroze.<br />

aRniSnuli problemebis dasaZlevad,<br />

maswavlebelTa profesiuli<br />

ganviTarebis centrma ganaxorciela<br />

proeqti „aswavle saqarTvelosTvis~,<br />

romlis mizania problemur<br />

skolebSi kvalificiuri<br />

kadrebis mozidva-SenarCuneba da<br />

swavlisa da swavlebis xarisxis<br />

gaumjobeseba. proeqti aseve emsaxureba<br />

maswavleblis profesiis<br />

popularizacias, kvalificiuri<br />

kadrebis dainteresebas da saswavlo<br />

procesSi energiuli da motivirebuli<br />

axalgazrdebis CarTvas.<br />

2009 wels 43 konsultant-maswavlebeli<br />

SeirCa, romlebmac<br />

intensiuri treningebi gaiares<br />

pedagogiur unar-Cvevebsa da<br />

informaciul-sakomunikacio<br />

teqnologiebSi. konsultantmaswavleblebi<br />

gadanawildnen:<br />

qvemo qarTlSi, kaxeTSi, duSeTSi,<br />

samcxe-javaxeTSi, aWaraSi,<br />

raWaSi, leCxumsa da svaneTSi.<br />

2010-2011 saswavlo wlisTvis<br />

pedagogTa SesarCevi konkursi<br />

aprilSi gamocxaddeba. amgvarad<br />

dasaqmebul maswavlebelTa<br />

anazRaureba erTi-orad maRalia.<br />

Tumca axalgazrda maswavleblebs<br />

arCevanis gakeTeba mainc uWirT.<br />

„Znelia, ucxo garemoSi martodmarto<br />

waxvide da Tveebis<br />

ganmavlobaSi iq darCe, miTumetes,<br />

Tu maRalmTian region-<br />

Si, mkacr bunebriv pirobebSi<br />

icxovreb. aseTi nabijis gadadgma<br />

gansa-kuTrebiT Znelia<br />

CvenTvis _ damwyebi maswavleblebisTvis.<br />

amitom, pirvel<br />

rigSi, vcdilobT, Tbilisis<br />

romelime skolaSi davmkvidrdeT,<br />

ramdenimewliani gamocdileba<br />

SeviZinoT da mere ukve<br />

yvelaferze SeiZleba fiqri~,<br />

_ ambobs ilias universitetis<br />

studenti qeTi xaraiSvili, romelic<br />

wels amTavrebs bakalavriats.<br />

misTvisac upirvelesi sazrunavi<br />

praqtikis gavla da saserTifikacio<br />

gamocdis Cabarebaa.<br />

rogorc studentebTan saubrisas<br />

gamoikveTa, isini did mniSvnelobas<br />

ar aniWeben sxvadasxva xelis-<br />

SemSlel faqtors da pirvel nabijebs<br />

didi enTuziazmiT dgamen.<br />

saxelmwifo movalea, xeli Seuwyos<br />

maT, raTa am axal-gazrdebis<br />

ganwyoba, Semdgom etapze, pragmatul<br />

interesebsac Tanxvdes.


mosazreba<br />

N2, 2010 23<br />

samxedro-patriotuli<br />

aRzrda da misi istoria<br />

pirvelyofil xalxebSi arsebobda Wabukis mamakacad (meomrad)<br />

kurTxevis rituali (iudevelTa rituali barmicva swored<br />

am uZvelesi tradiciis gamovlenaa). mamakaci da meomari<br />

pirvelyofil sazogadoebaSi sinonimebs warmoadgenda.<br />

istoriuli wyaroebis saSualebiT Cven sakmaod<br />

sruli warmodgena gvaqvs imis Sesaxeb, Tu rogor mimdinareobda<br />

Zvel spartaSi saswavlo procesi. igi, faqtobrivad, dRevandeli<br />

terminologia rom gamoviyenoT, samxedro-patriotul<br />

aRzrdas warmoadgenda.<br />

nugzar bardaveliZe<br />

Zvel romSi, romlis aTaswlovani<br />

didebac samxedro xelovnebis<br />

warmatebam ganapiroba, axali Taobis<br />

swavla-ganaTleba saxelmwifo<br />

prerogativas warmoadgenda, pedagogebi<br />

ki saxelmwifo xazinidan<br />

finansdebodnen. aseve iyo Zvel<br />

CineTSic. 25 saukunis win sun<br />

Zis mier Seqmnili traqtati omis<br />

xelovnebis Sesaxeb dRemde samagido<br />

wignad iTvleba rogorc<br />

samxedro pirebisTvis, aseve,<br />

zogadad, menejmentis sferos<br />

muSakebisaTvis.<br />

Sua saukeneebis evropaSic raindad<br />

aRzrda swored samxedropatriotul<br />

aRzrdas gulisxmobda<br />

_ im gansxvavebiT, rom feodalur<br />

samyaroSi samSoblos samsaxuri<br />

mefis msaxurebis saxiT<br />

warmoCindeboda. dRes bevrs<br />

weren mamluqebis mamacobasa da<br />

maTi liderebis qarTul warmo-<br />

Sobaze. mamluqebisa da ianiCarebis<br />

(sxvaTa Soris, maTSic mravali<br />

iyo qarTuli warmoSobis) Zliereba<br />

sanimuSo samxedro momzadebisa<br />

da aRzrdis damsaxurebaa.<br />

swored aRzrdis Sedegi iyo is,<br />

rom qristiani xalxebidan iZulebiT<br />

Tavmoyrili Wabukebi, romelTac<br />

Zalian kargad axsovdaT<br />

sakuTari warmoSobac da mSobliuri<br />

enac, osmaleTis sulTnis<br />

samsaxurs swiravdnen Tavs.<br />

samxedro-patriotul aRzrdas<br />

udidesi mniSvneloba jer kidev<br />

ymawvilma, momavalSi ki ruseTis<br />

impertorma petre I-ma mianiWa da<br />

TamaS-TamaSiT gamowvrTnili axalgazrebisgan<br />

dakompleqtebuli<br />

preobraJenskis da semionovskis<br />

polkis daxmarebiT Zalaufleba<br />

moipova.<br />

samxedro-patriotuli suliskve-<br />

TebiT aRzrdilTa saukeTeso magaliTebad<br />

300 spartelTan erTad<br />

300 aragvelic da 300 xevsuric<br />

unda gvaxsovdes. 300 SemTxveviTi<br />

cifri rodia. 300 meomari, anu<br />

sami aseuli erTi batalionia _<br />

yvelaze mcire taqtikuri SenaerTi,<br />

romelsac damoukidebeli<br />

samxedro operaciis (bataliis)<br />

ganxorcieleba SeeZlo.<br />

specialistTa umravlesoba amtkicebs,<br />

rom jaris brZolisunarianoba<br />

mis motivacias emyareba.<br />

Tu es motivacia qveynis, samSoblos<br />

siyvaruls, winaparTa saxelovani<br />

tradiciebis erTgulebisa<br />

da vaJkacobis, mamakacuri simamacis<br />

Sesaxeb Camoyalibebul warmodgenebs<br />

emyareba, maSin advilia<br />

pirad SemadgenlobaSi disciplinis<br />

damyarebac da jariskacebis<br />

mxridan iniciativisa da gaazrebuli<br />

gmirobis gamovlenac. gana ra<br />

safasuri unda dauniSnos saxelmwifom<br />

samxedro mosamsaxures,<br />

rom man sicocxle gaswiros movaleobis<br />

Sesrulebis dros Tumca<br />

samSoblos, ojaxis wevrebis wina-<br />

Se movaleobis, mxedruli valis,<br />

pasuxismgeblobis grZnoba aiZulebs<br />

samxedro mosamsaxures, rom,<br />

skolam unda SeZlos<br />

moswavleebSi<br />

moqalaqeobrivi<br />

azrovnebis<br />

Camoyalibeba:<br />

maT unda gaiazron,<br />

rom dRevandeli<br />

saqarTvelos<br />

saxelmwifo<br />

mravaleTnikuri da<br />

mravalkonfesiuri<br />

qveyana da<br />

gansxvavebuli<br />

Sexedulebebis mqone<br />

xalxebis myari<br />

,,<br />

erTianobaa.<br />

,,


24<br />

aucileblobis SemTxvevaSi, Tavi<br />

gaswiros. amavdroulad, es misi<br />

samsaxurebrivi movaleobacaa.<br />

samxedro-patriotuli swavleba<br />

ar SeiZleba mxolod erTi sagniT<br />

Semoifarglos. igi ara ubralod<br />

swavleba, aramed aRzrdac aris.<br />

amaSi ki Tanabrad monawileoben<br />

istoriis, samoqalaqo ganaTlebis,<br />

mSobliuri enis da sportis<br />

pedagogebi Tu mwvrTnelebi.<br />

upirveles yovlisa, jer Tavad<br />

pedagogebs unda hqondeT naTlad<br />

gaazrebuli, Tu ra aris da rogor<br />

miiRweva samxedro-patriotuli<br />

aRzrda. Semdeg maT kompleqsurad<br />

da permanentulad unda ganaxorcielon<br />

igi. skolam unda SeZlos<br />

moswavleebSi moqalaqeobrivi<br />

azrovnebis Camoyalibeba: maT<br />

unda gaiazron, rom dRevandeli<br />

saqarTvelos saxelmwifo mravaleTnikuri<br />

da mravalkonfesiuri<br />

qveyana da gansxvavebuli Sexedulebebis<br />

mqone xalxebis myari<br />

erTianobaa. amitom demokratiuli<br />

da liberaluri faseulobebis<br />

pativiscema da dacva iseTive<br />

mniSvnelovania, rogorc sazRvrebisa<br />

da teritoriebis dacva.<br />

gasul aTwleulebSi samxedropatriotul<br />

aRzrdas didi yurad-<br />

Reba eTmoboda sabWoTa kavSirSi<br />

(Tumca ufro xSirad formalurad):<br />

tardeboda samxedro-patriotuli<br />

TamaSebi, romlebSic<br />

mravali axalgazrda iRebda monawileobas.<br />

sxvaTa Soris, msgavsi<br />

TamaSebi da organizaciebi sab-<br />

WoTa gamogoneba ar gaxlavT. pionerul<br />

organizaciaze adre inglisSi<br />

skauturi organizaciebi<br />

Camoyalibda, romlebmac mTel<br />

msoflioSi, maT Soris, garkveuli<br />

periodis ganmavlobaSi, sabWoTa<br />

ruseTSic ki moikida fexi. dRes<br />

saqarTveloSi sxvadasxva arasam-<br />

Tavrobo organizacia cdilobs<br />

samxedro-patriotuli suliskve-<br />

TebiT axalgazrdebis aRzrdas.<br />

ra Sedegebi eqneba maT mcdelobebs,<br />

Zneli saTqmelia. arakeTilsindisieri<br />

adamianebis xelSi es<br />

organizaciebi SesaZlebelia<br />

advilad gadaiqcen skinhedebis<br />

msgavs gaerTianebebad. skinhedebic<br />

da sxva faSisturi organizaciebic<br />

xom swored samxedro-patriotul<br />

suliskveTebas acxadeben<br />

Tavisi ideologiis qvakuTxedad.<br />

2008 wlis agvistos omma naTlad<br />

daanaxa samxedro-patriotuli<br />

aRzrdis mowinaaRmdegeebs amgvari<br />

swavlebis aucilebloba. verc sarezervo<br />

samsaxuri, verc erovnuli<br />

gvardia da msgavsi organizaciebi<br />

ver Secvlis skolebSi samxedropatriotuli<br />

aRzrdisa da usafr-<br />

Txoebis swavlebis aucileblobas.<br />

samwuxarod, samxedro-patriotuli<br />

aRzrda sazogadoebis umravlesobas<br />

mxolod avtomaturi<br />

iaraRis daSla-awyobis Seswavla<br />

hgonia. isini fiqroben, rom TadarigSi<br />

gasuli oficrebi mets<br />

verafers aswavlian moswavleebs.<br />

avtomatis daSla-awyoba ki arc<br />

samxedro-patriotul suliskve-<br />

Tebas uRvivebs mozardebs da<br />

saerTodac, drois fuWi xarjvaa,<br />

radgan amas samxedro savaldebulo<br />

samsaxurSi gawveuli axalgazrda<br />

erT dReSi aiTvisebs. mTavari<br />

yuradReba swored qarTuli<br />

samxedro didebis istoriisa da<br />

sabrZolo gamocdilebis Seswavlas<br />

unda daeTmos.<br />

samxedro-patriotuli aRzrda<br />

kompleqsuri sagania, ufro zustad,<br />

saganTa erTobliobaa. erovnuli<br />

da msoflio samxedro<br />

xelovnebis istoriis Seswavlis<br />

fonze unda moewyos praqtikuli<br />

mecadineobebi, romlis drosac<br />

moswavleebi Seiswavlian samwyobro<br />

momzadebis anbans, bunebaSi<br />

orientirebas, samoqalaqo Tavdacvis<br />

elementebs, aiTviseben<br />

samaSvelo da pirveli daxmarebis<br />

unar-Cvevebs.<br />

Teoriul swavlebas aucileblad<br />

unda mohyvebodes praqtikuli<br />

wvrTnebi. garda amisa, Tu Tavisufal<br />

dros moswavleebs qalaqgareT<br />

waiyvanT laSqrobaze, romlis<br />

drosac isini moinaxuleben<br />

romelime cixe-simagres, Seejibrebian<br />

erTmaneTs Zeglis teritoriis<br />

dasufTavebaSi, gaixseneben<br />

mis sabrZolo warsuls, daanTeben<br />

kocons, miirTmeven saerTo<br />

tablidan _ es sainteresoc iqneba,<br />

saxalisoc da samxedro-patriotuli<br />

aRzrdis Tvalsazrisi-<br />

Tac mniSvnelovani nabiji gadaidgmeba.<br />

Semdgom etapze ufro<br />

xangZlivi laSqrobebis mowyobac<br />

SeiZleba, rodesac mozardebi karvis<br />

gaSlas, sakvebis momzadebas,<br />

teritoriaze orientirebas, usafrTxoebis<br />

wesebis dacvasa da<br />

erTmaneTis daxmarebas, bunebis<br />

dacvasa da saerTo jamSi, mSobliuri<br />

mxaris siyvaruls iswavlian.<br />

samSoblos siyvaruli,<br />

swored aseTi, erTi SexedviT,<br />

mcire gamocdilebebiT yalibdeba<br />

da ara fuqsavatobiTa Tu qseluri<br />

TamaSebiT, didaqtikuri<br />

SegonebebiTa Tu momabezrebeli<br />

sadRegrZelo-darigebebiT.


RKFCB<br />

N6, 2009 25<br />

praqtikuli danarTi maswavleblebisaTvis<br />

testis nimuSebi<br />

germanuli da franguli enebis<br />

maswavleblebisTvis<br />

mogvawoda gamocdebis erovnulma centrma<br />

testi Sedgeba ori nawilisagan. esenia testis sakuTriv<br />

enobrivi nawili, romelic amowmebs, Tu rogor flobs<br />

maswavlebeli ucxour enas da meToduri nawili, romelic<br />

amowmebs Tu rogor flobs maswavlebeli ucxouri enis<br />

swavlebis meTodikas.<br />

qvemoT mocemulia sagamocdo testis testur davalebaTa<br />

nimuSebi, gaiTvaliswineT, rom 2010 wlis gamocdaze Semowmdeba<br />

aseve laparakis unari, xolo meToduri nawili mocemuli<br />

iqneba Sesabamiss ucxo enebze. testebis bolos mocemulia<br />

mosmenis davalebis transkrifti da swori pasuxebi.<br />

ra mowmdeba<br />

testis struqtura<br />

davalebis instruqcia<br />

1. mosmena moismineT teqsti da gamotovebuli<br />

adgilebi SeavseT<br />

saTanado informaciiT.<br />

2. mosmena moismineT Canaweri da mosaubreebis<br />

mier gamoTqmul mosazrebebs<br />

miusadageT Sesabamisi winadadebebi.<br />

3. Secdomebis waikiTxeT teqsti; masSi Secdomebis<br />

gasworeba povnis SemTxvevaSi, gaasworeT<br />

Secdoma da miuTiTiTeT Secdomis tipi.<br />

4. sityvawarmoeba waikiTxeT teqsti da gamotovebul<br />

adgilebSi CasviT sityvebi swor<br />

formaSi.<br />

5. wakiTxulis waikiTxeT winadadebebi da<br />

gaazreba gansazRvreT, sworia isini, Tu<br />

mcdari. miuTiTeT im abzacis nomeri,<br />

romelSic winadadebebis siswore/<br />

simcdaris damadasturebeli<br />

informaciaa mocemuli.<br />

6. wakiTxulis winadadebebis CamonaTvalidan<br />

gaazreba airCieT Sesaferisi winadadeba da<br />

CasviT teqstSi saTanado adgilas.<br />

7. wera mocemul informaciaze dayrdnobiT<br />

dawereT Txzuleba.<br />

jami<br />

savarjiSoebi germanul enaSi<br />

Aufgabe 1. Hörverstehen<br />

Sie hören ein Radiointerview zum Thema “Kultur”. Sie hören das<br />

Interview zweimal.<br />

Lesen Sie jetzt die Aufgaben 1-10.<br />

Hören Sie nun das Interview.<br />

Füllen Sie die Lücken mit entsprechender Information.<br />

0. Zuerst wurde der Louvre als eine Festung gebaut.<br />

1. Im Louvre gibt es über ____________________ Exponate<br />

2. Louvre steht an der ____________________ Ufer des Flusses Seine.<br />

3. Louvre wurde zur Königsresidenz im _____________ Jahrhundert.<br />

4. Nach der ____________________ wurde die Stadt Paris zum<br />

Besitzer vom Louvre.<br />

5. Es ist besonders empfelenswert das Musem am _______ zu besuchen.<br />

6. Der Louvre hat einzigartige Bildersammlung des _________ Barocks.<br />

7. Jährlich findet ____________________ von neu erworbenen Bildern.<br />

8. Die Bestände von Louvre werden immer ____________________.<br />

9. Napoléon hat mehrere ____________________ gegründet.<br />

10. Über dem Eingang wurde eine gläserne _________________ gebaut.<br />

Aufgabe 2. Hörverstehen<br />

Sie hören vier Meinungen zum Thema “Osterntraditionen”.<br />

Sie hören den Text zweimal.<br />

Lesen Sie jetzt die Aussagen A-E<br />

Entscheiden Sie wer was sagt. Markieren Sie entsprechende<br />

Aussage.<br />

A. Ostern ist für mich ein Ausflug mit Freunden<br />

B. Eiersuchen ist unsere einzige Tradition<br />

C. Ostern ist kein großes Fest für mich, aber trotzdem gehe ich in die Kirche<br />

D. Ostern ist ein ganz gewöhnliches Wochenende<br />

E. Ostern wird in unserer Familie sehr traditionell gefeiert<br />

11. Sprecher 1 A B C D E<br />

12. Sprecher 2 A B C D E<br />

13. Sprecher 3. A B C D E<br />

14. Sprecher 4 A B C D E<br />

Aufgabe 3. Fehlerkorrektur<br />

Lesen Sie den Text auf der nächsten Seite und finden Sie die Fehler.<br />

Am Rande der Zeilen, die einen Fehler enthalten, sollen Sie das Wort<br />

richtig schreiben und die Art des Fehlers angeben (Beispiel 0). Die


26<br />

RKFCB<br />

praqtikuli danarTi maswavleblebisaTvis<br />

Arten von Fehlern sowie ihre Kennzeichnung finden Sie unten.<br />

Beachten Sie bitte, dass es nur einen Fehler pro Zeile gibt.<br />

Wenn die Wortstellung falsch ist, schreiben Sie das Wort zusammen<br />

mit dem Wort, mit dem es vorkommen soll, in der richtigen<br />

Reihenfolge.<br />

Am Rande der Zeilen, die keinen Fehler enthalten, setzen Sie ein a<br />

(Beispiel 00).<br />

Die Arten der Fehler und ihre Kennzeichnung<br />

Bez Falscher syntaktischer oder semantischer Bezug. z.B.<br />

Die Tochter besucht seine Großmutter (anstatt ihre)<br />

Gen Verwendung des falschen Genus, z.B.<br />

Der Katze schläft auf dem Sofa. (anstatt Die)<br />

K Falsher Kasus, z.B. Ich habe drei verschiedenen Angebote<br />

bekommen. (anstatt verschiedene); Von mehrere Seiten (anstatt mehreren)<br />

Konj Verwendung der falschen Konjunktion, z.B.<br />

Es war noch dunkel, wenn ich gestern aufstand (anstatt als)<br />

M Falscher Modusgebrauch, z.B. Wenn ich Millionär war, würde<br />

ich nach Australien fahren. (anstatt wäre)<br />

mF morphologischer Fehler, nicht existierende Formen von Verben,<br />

Substantiven und Adjektiven, Z.B Das Kind singte laut. (anstat<br />

sang); eine Seite des Buch (anstat Buches);<br />

Mv Falsches Modalverb, z.B. Du musst hier nicht rauchen. (anstatt<br />

darfst)<br />

Präp Verwendung der falschen Präposition, z.B.<br />

Ich denke auf dich. (anstatt an)<br />

Wst Falsche Wortstellung, z.B. Ich gehe nicht in die Schule, weil ich<br />

bin krank. (anstatt krank bin)<br />

FE Fehlen von Elementen, z.B. Heute schneit. (anstatt Heute schneit es.)<br />

ÜE Überflüssige Elemente, die zu streichen Sind, z.B. Ich bin seit<br />

einer Stunde hier geblieben. (anstatt Ich bin seit einer Stunde hier.)<br />

Liebe Sofie,<br />

liebe Marie,<br />

wie geht es euch Ich hoffe sehr, dass<br />

ihr der Aufnahemprüfungen gut<br />

bestehen werdet. Ich habe ja auch bald<br />

Abschlußprüfungen. Ich habe Angst<br />

von den schriftlichen Prüfungen.<br />

Manchmal kann ich meine Lehrer gar<br />

nicht verstehen. Ich habe das Eindruck,<br />

dass sie eine ganz andere Sprache<br />

sprechen. Wenn ich ein Lehrer bin,<br />

würde ich mehr Zeit mit meinen<br />

Schülern verbringen, um seine<br />

Interessen und Wünsche besser<br />

verstehen zu können. Ich sollte lieber<br />

dieses trauriges Thema wechseln...<br />

Ich schreibe jetzt ein Referat über die<br />

Deutschen, die wegen der falschen<br />

Zeitplanung Probleme haben. Wie ihr<br />

seht, handelt sich in meinem Referat<br />

um ein wichtiges Thema. Das Stress ist<br />

in Deutschland zu einer echten<br />

Volkskrankheit geworden. Wie ihr<br />

weisst, viele Deutsche treiben in ihrer<br />

Freizeit zu wenig Sport. Ich möchte<br />

meinen Mitschüler zeigen, ob Sport<br />

beim Abbau von dieser Krankheit<br />

helfen muss.<br />

0 ____die_____ __K__<br />

00 ____ a ____ ______<br />

1 ___________ ______<br />

2 ___________ ______<br />

3 ___________ ______<br />

4 ___________ ______<br />

5 ___________ ______<br />

6 ___________ ______<br />

7 ___________ ______<br />

8 ___________ ______<br />

9 ___________ ______<br />

10 ___________ ______<br />

11 ___________ ______<br />

12 ___________ ______<br />

Aufgabe 4<br />

Lesen Sie den folgenden Text.<br />

Formen Sie die in Klammern gegebenen Wörter um.<br />

Arthur Schnitzler wird am 15. Mai 1862 als (0) zweiter (ZWEI) Sohn des<br />

Arztes Professor Johann Schnitzler in Wien geboren. Die (1) _______<br />

____________________ (ARZT) Laufbahn ist ihm (wie auch<br />

seinem Bruder) vorgezeichnet. Nach dem Besuch des Akademischen<br />

Gymnasiums studiert Schnitzler Medizin an der Universität Wien und<br />

(2)__________________ (PROMOTION) 1885. Bis 1888 arbeitet er<br />

als Sekundararzt am Allgemeinen Krankenhaus, anschließend bis 1893 als<br />

Assistent seines Vaters an der Allgemeinen Wiener Poliklinik. Von 1887<br />

bis 1894 ist er zudem Redakteur der “Internationalen Klinischen<br />

Rundschau” und verfasst eine Anzahl (3)__________________<br />

(MEDIZIN) Fachartikel. Nach dem Tod seines Vaters im Jahre 1893<br />

(4)______________________ (ERÖFFNUNG) Schnitzler eine<br />

Privatpraxis. Nun kann er seinen (5)_______________________<br />

(SCHRIFTSTELLER) Ambitionen mehr Zeit widmen. Er hat früh<br />

begonnen sich literarisch zu betätigen.<br />

1890 findet er Anschluss an den (6)______________________<br />

(LITERATUR) Kreis im Café Griensteidl, aus dem sich Freundschaften<br />

der verschiedensten Art (7)________________________<br />

(ENTWICKLUNG). Mit dem Stück “Das Märchen” gelingt es ihm im<br />

Jahr 1893 zum ersten Mal ein Werk auf eine Bühne seiner Heimatstadt<br />

Wien zu bringen. Bei dieser Gelegenheit lernt er (8)________________<br />

______ (SCHAUSPIEL) Adele Sander kennen. Ihr Briefwechsel ist ein<br />

faszinierendes Dokument dieser kurzen, stürmischen Liebe. Nach zwei<br />

Jahren trennen sich die Wege der beiden wieder. Seitdem haben sie sich<br />

nie wirerdergesehen.<br />

Aufgabe 5<br />

Lesen Sie den Text. Entscheiden Sie welche Aussagen (30-39) richtig<br />

oder falsch sind. Daneben schreiben Sie in welchem Abschnitt (1-7)<br />

kann man die Begründung für Ihre Enscheidung finden.<br />

Markieren Sie die passenden Lösungen mit a.<br />

Großbritanien - ein Überwachungsstaat<br />

1. Jack Bonnar arbeitet in der Videoüberwachungszentrale von Middlesbrough.<br />

Auf dem Bildschirm verfolgt er, was draußen auf den Straßen los<br />

ist. 678 Verhaftungen habe es dank seiner Kameras gegeben. Diebstähle,<br />

Schlägereien, Einbrüche – Bonnars Kameras lieferten Beweise. Middlesbrough<br />

liegt in Nordengland, früher war hier ein stolzes Stahlrevier. Doch<br />

zwischen 1975 und 1985 gingen rund 50 000 Arbeitsplätze verloren. Die<br />

Zahl der Arbeitslosen ist bald doppelt so hoch wie im Durchschnitt Großbritaniens.Es<br />

gibt in Middlesbrough fast 50 Prozent mehr Gewaltverbrechen<br />

als im Landesdurchschnitt, doppelt so viele Einbrüche und gestohlene<br />

Autos, ein Drittel mehr Sachbeschädigungen.<br />

2. Neulich habe es eine Umfrage gegeben in der Stadt. Demnach ist die größte<br />

Sorge der Menschen hier die Kriminalität, und an zweiter Stelle beschweren<br />

sich die Leute darüber, dass überall so viel Dreck herumliegt. Vor<br />

einiger Zeit wurden in der Stadt mehrere Überwachungskameras aufgestellt.<br />

In der Innenstadt wurden früher pro Woche 35 Autos aufgebrochen oder<br />

gestohlen. Dann ließ Bonnar dort eine Kamera aufstellen. Sofort sank die<br />

Rate: nur noch ein Autoaufbruch im Monat. Auch die städtischen Müllwerker<br />

müssen nur noch zweimal am Tag zum Fegen in die Fußgängerzone,<br />

vorher waren sie doppelt so oft draußen. Für Bonnar ist das Erfolg.<br />

3. Kein demokratisches Land auf der Welt hat eine so hohe Kameradichte<br />

wie Großbritanien. Rund 4,2 Millionen Überwachungskameras sollen es<br />

sein, das wären gut fünfmal mehr als in Deutschland. Etwa 300-mal am Tag<br />

wird jeder Brite gefilmt, in der U-Bahn, im Bus, in der Innenstadt, beim<br />

Betreten siener Firma. Als Argument für immer mehr Kameras dient –<br />

auch in Deutschland – der Kampf gegen Terrorismus. Eine Kamera gibt


N6, 2009 27<br />

Sicherheit. Der Staat will seine Bürger immer im Blick haben, um sie zu<br />

schützen. Der Staat bekommt das Recht, sich in alle Lebensbereiche<br />

einzumischen. Nun kehren die Bürger aus Angst vor Terror, Kriminalität<br />

und Dreck unter den Schutz des Staates zurück.<br />

4. Die Zeitungen schlagen Alarm: Großbritanien ist ein Überwachungsstaat<br />

geworden. Das ist der Abschied von der freien Gesellschaft. Und die<br />

Kommentare lassen sich ungefähr so zusammenfassen: Wer nichts zu<br />

verbergen habe, den würden die Kameras schon nicht stören. Und wer Alles<br />

richtig mache, der brauche die Stimme des Staates nich zu fürchten.Wie viel<br />

Beobachtung lassen die Menschen zu, bevor sie die Gegenwart des Staates<br />

nicht mehr als Schutz, sondern als Einmischung begreifen Bisher, scheint<br />

es, ist der Punkt noch nicht erreicht. Es gibt praktisch keine Opposition.<br />

5. So sitzt Bonnar vor der Videowand, 28 Monitore hat er im Blick. Seine<br />

Kameras draußen sehen aus wie Strasenlaternen. Die Linse ist unter dunklem<br />

Glas verborgen, man kann nicht erkennen, wohin sie zeigt. Bei den alten<br />

Kameras wusste man immer, in welche Richtung sie blicken, und die<br />

Verbrecher liefen einfach andersherum weg.<br />

6. Bonnars Viedeokameras sind im Grunde primitive Geräte, sie übertragen<br />

die Wirklichkeit von draußen in den Kontrollraum. Bonnar ist angewiesen<br />

auf gute Mitarbeiter, auf Menschen. Und das ist eigentlich ein Prinzip<br />

von gestern. Bonnars Kameras können nur abbilden, nicht interpretieren<br />

oder Alarm schlagen. Sie sind nicht klug.<br />

7. Jetzt kommt eine neue Kamerageneration auf den Markt. Sie sehen nicht<br />

nur alles, sie geben auch Bescheid. Das sind programierbare Kameras, die<br />

bei der Fahndung helfen, die verdächtige Bewegungen erkennen und die<br />

auch wissen, wen sie alarmierem müssen, wenn sie etwas entdecken. Einige<br />

Systeme sind schon im Einsatz, an Flughäfen, Autobahnen und Bahnhöfen.<br />

Sie stehen in Finnland, in den USA, in Dubai, ein paar stehen in Deutschland<br />

und ziemlich viele in Großbritanien. Diese Kameras schicken ihre Bilder<br />

an einen Polizeicomputer.Der Computer vergleicht sie mit einer Datenbank<br />

und schlägt Alarm wenn etwas nicht stimmt.<br />

richtig falsch Abschnitt<br />

0. Jack Bonnar sieht auf dem<br />

Bildschirm was in der Stadt passiert a 1<br />

1. Middlesbrough ist eine sehr saubere<br />

Stadt<br />

2. In Middlesbrough gibt es mehr<br />

Verbrechen als in anderen Städten<br />

3. Britische Bürger werden nur in<br />

Büros überwacht<br />

4. Programierbare Kameras gibt es<br />

nur in Europa<br />

5. Heute sind Bonnars Kameras schon<br />

veraltet<br />

6. Viele Bewohner von Middlesbrough<br />

arbeiteten in Stahlwerken<br />

7. Man weiß genau, wohin die neuen<br />

Kameras von Bonnar blicken<br />

8. Programierbare Kameras sind sehr klug<br />

9. Dank den Kameras gibt es in<br />

Middlesbrough weniger Müll<br />

10. Manche empfinden die Beobachtung als<br />

Einmischung in ihr Leben<br />

Aufgabe 6<br />

Füllen Sie die Lücken (1-6) mit den unten vorgegebenen Sätzen<br />

(A-H)<br />

Ein Satz passt nicht in die Lücken.<br />

Hungerleider am Nordpol<br />

Mal galoppiert der weiße Bär über die Schneeflächen, weil seine<br />

hochempfindliche Nase die Beute gespürt hat. (0) ___B____. Er wartet auf<br />

seine Lieblingsspeise, die Ringelrobbe. Den weißen Bären droht Gefahr.<br />

Die körperliche Verfassung der Tiere hat sich deutlich verschlechtert.<br />

(1)_______ . Schuld daran ist nicht ein Rückgang der Beute, denn die Zahl<br />

der Tiere und Fische hat sich in diesen Gebieten nicht wesentlich verändert.<br />

Der Grund dafür ist eher eine gefährlich verkürzte Jagdsaison. (2)_________,<br />

um die Zeit, wenn die kanadische Hudson Bay zuzufrieren beginnt. Wenn<br />

die Eisdecke fest genug ist, verlassen die Eisbären ihre Sommerquartiere<br />

und beginnen die Jagd. Von ihrer Beute verzehren die weißen Riesen, die<br />

aufgerichtet bis über drei Meter hoch ragen, hauptsächlich Speck. Selbst junge<br />

Tiere verschmähen die weißen Bären während der Winterzeit nicht, denn<br />

sie brauchen ein dickes Fettpolster. (3) _______, da die Eisbären in den<br />

arktischen Sommermonaten fasten. Der Hunger trieb die Tiere in den letzten<br />

Jahren immer früher von ihren sommerlichen Ruheplätzen. Abgemagert<br />

knabbern sie Gräser und Beeren. Auch auf dem Festland finden sie nicht genug<br />

Futter. Die Eisbären suchen ihr Futter überall. (4) ________. Die Menschen<br />

benutzen alles, von Hunden bis Autos, um die Tiere wieder zu vertreiben.<br />

Hauptursache des Bärenhungers: Die Tiere futtern sich im Winter nicht genug<br />

Fett an. Sie verlassen das Eis früher, bevor sie genug Gewicht zugelegt haben.<br />

Die Zoologen der Universität Toronto schätzen, dass sich die Jagdsaison der<br />

weißen Bären in den letzten 20 Jahren um rund drei Wochen verkürzt hat.<br />

Auch die letzten Untersuchungen bestätigen diese Meinung. Forscher aus<br />

verschiedenen Ländern hatten historische Aufzeichnungen, Daten der Wetterstationen,<br />

Satelitenbilder und zahlreiche Messungen verglichen. Übereinstimmendes<br />

Ergebnis dieser Analysen: Die Eisflächen rund um den Nordpol<br />

schrumpfen. Der Tiefgang der Eisschollen hat sich seit den 70er Jahren um<br />

1,3 Meter verringert. Auch die Eisfläche hat pro Dekade um drei Prozent<br />

abgenommen. Die Eismasse, die seither zu Wasser schmolz, entspricht mehr<br />

als der Hälfte der Ostsee. Vor allem das Ausmaß der Ausdünnung – rund 40 %<br />

der ursprünglichen Eisdicke, überraschte die Forscher. (5) _________. “Das<br />

war ein Schock für uns” meinte der Geophysiker Udo Roth. Zeigen sich hier<br />

erste drastische Folgen des Treibhauseffektes Einig sind sich alle Klimapropheten,<br />

dass er sich am Nordpol besonders stark bemerkbar machen wird.<br />

Wenn es die globale Erwärmung wirklich gibt, wird man ihre Folgen zuerst<br />

in der nordpolaren Landschaft sehen. (6) ____________. Unklar ist nur, wie<br />

man die Eisdecke bewahren kann.<br />

A. Deswegen sieht man sie auch in der Nähe menschlicher Siedlungen<br />

B. Dann wieder verharrt er stundenlang reglos an einem Eisloch<br />

C. Jetzt ist es höchste Zeit, die Bären zu retten<br />

D. Die Bären werden immer weniger.<br />

E. Diese beginnt im Spätherbst<br />

F. Ein so großes Signal haben sie nicht erwartet<br />

G. Nur dank ihm können sie die Fastenzeit überstehen<br />

H. In der letzten Zeit verloren die weißen Bären ständig an Gewicht<br />

Aufgabe 7. Schreiben<br />

Im Hof Ihres Hauses wurden vor 10 Jahren mehrere Garagen<br />

gebaut. Jetzt beabsichtigen die Behörden sie abzureißen. Die<br />

Meinungen der Bewohner haben sich geteilt. Einige sind dafür,<br />

die anderen dagegen. Äußern Sie sich zu dieser Situation.<br />

Schreiben Sie mindestens zwei Argumente.<br />

Schreiben Sie mindestens 180 Wörter.<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________


28<br />

RKFCB<br />

praqtikuli danarTi maswavleblebisaTvis<br />

savarjiSoebi frangul enaSi<br />

Exercice 1. Compréhension orale<br />

Vous allez entendre deux fois l’enregistrement. Complétez les<br />

affirmations suivantes.<br />

0. Exemple : Le jeune réalisateur a ______22_____ ans.<br />

1. Pierre a fait des études de _____________________________.<br />

2. Pour son court-métrage, Pierre a dépensé la grande partie d’argent<br />

pour ______________________.<br />

3. Pour Pierre le plus difficile c’est ___________________________.<br />

4. Pierre dit qu’il manque d’_________________________________.<br />

5. Les cadrages du film doivent être dynamiques et ______________<br />

______________.<br />

6. Le réalisateur veut voir ses acteurs __________________________.<br />

7. L’acteur principal a une présence et __________________________<br />

_______ à l’écran.<br />

8. C’est _____________________________ qui a aidé Pierre à monter<br />

le film.<br />

9. Pierre voudrait faire un film dans _____________________ Pyrénées<br />

Atlantiques.<br />

10. Le jeune réalisateur a l’intention de tourner ____________________<br />

poursuite en voiture.<br />

Nég. – négation – araswori uaryofiTi forma<br />

mag: Je ne connais pas personne dans le voisinage. (personne)<br />

Infin. – infinitif – araswori infinitivi<br />

mag: Il va allé à la campagne. (aller)<br />

Acc.p.p. – accord du participe passé – mimReobis araswori SeTanxmeba<br />

mag: Elle est sorti dans la cour. (sortie)<br />

Mode – araswori kilo<br />

mag: Nous voulons que la paix est sur la Terre. (soit)<br />

Pron – pronom – araswori nacvalsaxeli<br />

mag: Les parents de Pierre sont à l’étranger, il pense souvent à leur. (eux)<br />

Adj. – adjectif – araswori zedsarTavi<br />

mag: Mon cousin est blonde. (blond)<br />

Nom – araswori arsebiTi saxeli<br />

mag: A Tbilissi on peut s‘abonner aux journals français. (journaux)<br />

Art – article – araswori artikli<br />

mag: Nous avons mangé la salade. (de la)<br />

Exercice 2. Compréhension orale<br />

Vous allez entendre 2 fois l’enregistrement. Associez les 4<br />

témoignages des personnes aux affirmations correspondantes.<br />

A. Recommande de se faire sa propre opinion.<br />

B. Ne fait pas confiance aux médias.<br />

C. Trouve qu’on fait ce métier pour gagner de l’argent.<br />

D. Croit les journalistes, mais trouve qu’il ne faut pas tout nous montrer.<br />

E. Croit aveuglement les journalistes.<br />

1. Première personne A B C D E<br />

2. Deuxième personne A B C D E<br />

3. Troisième personne A B C D E<br />

4. Quatrième personne A B C D E<br />

Exercice 3<br />

Dans le texte ci-dessous certaines lignes sont correctement écrites,<br />

d’autres contiennent des fautes. Lisez attentivement chacune<br />

d’elles, soulignez les fautes, donnez des formes corrigées à côté de<br />

la ligne correspondante et indiquez la nature de fautes sur la<br />

même ligne (Exemple 00.). En cas d’absence de fautes sur la ligne<br />

mettez le signe a(Exemple 0).<br />

Prép – préposition – araswori windebuli<br />

mag: A la Géorgie il y a 5 000 000 d’habitants. (En)<br />

Rec. – rection – zmnis araswori SeerTeba pirdapir an irib<br />

damatebasTan<br />

mag: Je pense de toi.(penser à)<br />

Conj. – conjonction – araswori kavSiri<br />

mag: C’est un résultat que je suis satisfait.(dont)<br />

Nous vivons dans une société de<br />

consommation et le fait de se marier ....<br />

en fais partie. On se marie comme si on<br />

partait en week-end. Quand il ..............<br />

y a un ou des enfants issue du mariage,<br />

il serait bon que les parents ne..............<br />

soient pas indifférents. L’émission<br />

d’hier sur les juges à la TV a montré.....<br />

la difficulté du JAF à traité les dossiers<br />

des divorces. En effet, même si.............<br />

elle a rappellé aux parents que l’enfant<br />

n’a pas demandé à venir au monde,......<br />

et qu’il revenait à ces derniers à<br />

s’entendre, je peux vous dire que le<br />

document...................................................<br />

a été très intéressante. Personnellement,<br />

ce que je ne comprends pas, c’est<br />

comment.................................................<br />

un couple ayant vécu un certain nombre de<br />

chose ensemble, comme la naissance.....<br />

d’un enfant, ne tienne pas compte de ce<br />

genre d’évènement lors du divorce. En<br />

effet,........................................................<br />

je pense que le divorce est la solution<br />

de facilité. Mais, comment faisaient<br />

nos aïeux ............................................<br />

Ils qui restaient mariés trente ans et<br />

plus Je crois sincèrement que notre<br />

société y................................................<br />

est pour quelque chose, mais ceux qui<br />

font la société c’est nous. Alors, quand<br />

il s’agit.................................................<br />

d’un divorce, je souhaiterais que le<br />

parents ne se conduisent pas comme<br />

des gosses.............................................<br />

0 ____a_____ ______<br />

00 ____ fait ___ __FV__<br />

1 ___________ ______<br />

2 ___________ ______<br />

3 ___________ ______<br />

4 ___________ ______<br />

5 ___________ ______<br />

6 ___________ ______<br />

7 ___________ ______<br />

8 ___________ ______<br />

9 ___________ ______<br />

10 ___________ ______<br />

11 ___________ ______<br />

12 ___________ ______


N6, 2009 29<br />

Exercice 4:<br />

Complétez le texte par les mots que vous aurez formés à partir<br />

des vocables mis entre parenthèses. Une phrase est déjà complétée<br />

à titre d’exemple<br />

Le chef-d’oeuvre de Georges Bizet aux Chorégies d’Orange<br />

Les spectacles musicaux en plein air sont une loterie. Les Chorégies<br />

d’Orange en ont encore apporté la 0. preuve__________ (prouver).<br />

Après la pluie qui a provoqué l’annulation de la première de Carmen, le<br />

vent a perturbé la représentation. Le climat a semblé plonger dans une<br />

profonde léthargie l’Orchestre que Michel<br />

Plasson a laissé 1. _______________ (jeu) sans aspérité et sans couleurs.<br />

Abandonnés à leur sort, les chanteurs ont éprouvé quelque 2. ________<br />

_______ (difficile) à exprimer l’intensité du drame. Béatrice Uria-<br />

Monzon a montré toutes ses qualités, même si elle paraissait, en raison de<br />

la condition climatique, moins 3. _______________ (rayon). Mais la<br />

beauté de sa voix, la fluidité de ses 4. _______________ (mouvoir) ont<br />

subjugué. On ne peut pas en dire autant du ténor Marcelo Alvarez, qui 5.<br />

_______________ (semblable) s’être trompé d’opéra. Impossible de ne<br />

pas faire la 6. _______________ (comparer)avec Roberto Alagna,<br />

qui chantera Faust ici même le 2 août. Balourd, Alvarez correspondait<br />

mieux à l’image que Nadine Duffaut a voulu donner du personnage. Elle a<br />

ressorti du roman de Mérimée la mère du brigadier. Cet ajout, assez peu<br />

7. _______________ (convaincre), fut la seule aspérité d’une mise en<br />

scène très conventionnelle. Pour sa première réalisation à Orange, elle 8.<br />

_______________ (résolution) le problème de l’immensité de la scène<br />

en l’ayant surpeuplée de figurants et même de chevaux.<br />

Exercice 5:<br />

Lisez le texte divisé en 7 paragraphes.<br />

Lisez les affirmations suivantes, en définissant si elles sont vraies ou<br />

fausses.<br />

Justifiez votre réponse en indiquant le paragraphe.<br />

La meilleure façon de rouler...<br />

1. Covoiturage, auto-partage, vélos en libre-service... Pour limiter les<br />

embouteillages et la pollution, de nouvelles formes de transports<br />

urbains voient le jour. Convaincront-elles les Français de renoncer au<br />

culte de la «bagnole» Vous en avez assez de payer votre voiture<br />

«plein pot» pour ne l’utiliser qu’une heure par jour _ embouteillages<br />

compris Vous êtes coincé par un rendez-vous professionnel en<br />

banlieue, dans une zone d’activité où les taxis se refusent à aller<br />

Vous n’êtes pas prêt à renoncer à cette soirée chez des copains faute<br />

de transport pour un retour en pleine nuit Vous êtes donc des<br />

candidats rêvés à l’auto-partage, qui permet d’emprunter une voiture<br />

et de n’en payer que l’usage.<br />

2. Cette formule s’apparente à une location de courte durée (entre une<br />

heure et un jour). Le tarif se calcule au temps et au kilomètre, et<br />

s’ajoute à l’abonnement d’adhésion. La voiture est à votre<br />

disposition, sans formalités, dans une des «stations» du loueur. Muni<br />

de votre code personnel et d’une carte magnétique, vous accédez à la<br />

voiture retenue au préalable sur Internet ou par téléphone.<br />

3. Auto-partage. Le terme fait froncer le sourcil. Alors que le<br />

«covoiturage» entre à peine dans les moeurs, le dernier-né des modes<br />

alternatifs de déplacement connaît un retard à l’allumage en France.<br />

Déjà adopté par 300 000 personnes en Europe et au-delà, il ne<br />

concerne à ce jour que quelques milliers de Français à Paris,<br />

Strasbourg, Grenoble ou encore Marseille. Le covoiturage permet à<br />

plusieurs personnes de se regrouper pour faire, ensemble, un trajet<br />

commun dans le même véhicule. La formule s’étend autour des<br />

bassins d’emplois, comme le pôle d’Orly-Rungis ou les aéroports<br />

parisiens. Elle intéresse aussi Monaco et des collectivités de<br />

communes.<br />

4. D’une agglomération à l’autre, ces solutions alternatives sont<br />

implantées en fonction des circonstances et du terrain. La ville de La<br />

Rochelle, par exemple, fait cohabiter le «bus de mer», les vélos et,<br />

depuis peu, la voiture électrique en libre-service. D’autres<br />

municipalités s’activent: Angers, Reims ou Brest pensent au tramway;<br />

Rennes, Lyon _ et bientôt Marseille ou Paris _ mettent le vélo en<br />

accès libre.<br />

5. Ces nouvelles façons de se déplacer finiront-elles, ainsi, par remettre<br />

en question le règne des 30 millions de voitures en circulation dans le<br />

pays On en est loin. Malgré leurs déclarations vertueuses sur la<br />

protection de l’environnement, les Français continuent de vouer un<br />

culte à l’automobile. Certes, la circulation a un peu baissé (-1,4%) en<br />

2005. Mais la tendance générale reste à la hausse. Alors que, dans les<br />

années 1980, 1 élève de primaire sur 10 arrivait devant son école en<br />

auto, ils sont aujourd’hui 1 sur 2. Et ce n’est pas la formule du<br />

«pedibus», fondée sur l’accompagnement à pied par des parents<br />

volontaires, qui changera la situation.<br />

6. Par quoi peut-on expliquer le retard français dans le domaine du<br />

partage des voitures Nombre d’adhérents attendent de voir leur<br />

bagnole personnelle rendre l’âme avant de franchir le pas, c’est<br />

seulement ensuite que certains renoncent à un nouvel achat. Un peu<br />

partout, des élus essaient donc de contribuer au développement de ce<br />

mode de transport, tant pour réduire l’encombrement de l’espace<br />

urbain que pour lutter contre la pollution atmosphérique.<br />

7. La Mairie de Paris veut réduire de 25%, d’ici à 2013, les gaz à effet<br />

de serre dus aux transports. La ville vient ainsi d’accorder un label<br />

donnant un accès à tarifs réduits aux véhicules du loueur utilisant ses<br />

parkings. On prévoit également d’ouvrir prochainement à Paris quatre<br />

stations d’auto-partage équipées de Peugeot 1007. Une phase de test,<br />

avant l’extension à la province, en 2008. Reste à savoir combien de<br />

Français seront au rendez-vous. Un enjeu de taille à l’approche des<br />

élections municipales.<br />

Vrai Faux Paragraphe<br />

0. Le tarif de la formule de<br />

l’auto-partage se fait d’après les<br />

kilomètres réalisés a 2<br />

1. Les Français sont prêts à ne pas<br />

conduire les voitures afin de lutter<br />

contre la pollution<br />

2. D’après l’article l’auto-partage est<br />

proposé aux gens qui ne se<br />

servent pas souvent de voitures<br />

3. La voiture est le seul moyen de<br />

transport qui est concerné par le<br />

service en commun<br />

4. En France la question de<br />

l’environnement n’est pas<br />

importante pour les municipalités<br />

5. Il n’est pas obligatoire de se rendre<br />

à la station du loueur pour<br />

choisir la voiture


30<br />

RKFCB<br />

praqtikuli danarTi maswavleblebisaTvis<br />

6. En France le covoiturage est<br />

beaucoup plus répendu que dans<br />

d’autres pays européens<br />

7. Les gens ne veulent pas participer<br />

à l’auto-partage si leur propre<br />

voiture n’est pas encore hors service<br />

8. Le covoiturage pourrait être<br />

intéressant pour les gens qui<br />

travaillent dans les mêmes quartiers<br />

9. Le nombre d’enfants conduits à<br />

l’école en voiture a augmenté<br />

10. Les autorités de la capitale<br />

encouragent l’idée de l’auto-partage<br />

Exercice 6<br />

Vrai Faux Paragraphe<br />

abattre. Sa carrière prend un nouvel essor et après quinze ans d’absence, il<br />

suscite l’étonnement de tous en acceptant de revenir au Festival de<br />

Cannes.<br />

Alain Delon reste un mythe pour l’éternité et une étoile qui resplendira<br />

encore longtemps.<br />

A. Sa mère, Édith, une femme d’origine pied-noir, est préparatrice en<br />

pharmacie.<br />

B. Ce film lui remporte le Prix Spécial du Jury au Festival de Venise.<br />

C. Alain Delon met du temps à se remettre de ce chagrin.<br />

D. Sa froideur lui sert d’armure.<br />

E. On y trouve des parfums, du champagne, des cigarettes, des<br />

vêtements et des accessoires griffés à son nom.<br />

F. À son retour, en France, il doit enchaîner les petits boulots pour vivre.<br />

G. Il se consacre aussi beaucoup à sa passion : l’art.<br />

H. Il est rebelle et indiscipliné et se fait renvoyer six fois de l’école.<br />

Dans le texte ci-dessous 6 phrases sont omises. Complétez le texte<br />

par des phrases correspondantes choisies de la liste donnée (B-H).<br />

Attention, il y a une phrase intruse et une autre donnée à titre<br />

d’exemple.<br />

C’est le 8 novembre 1935 que naît, à Sceaux, dans les Hauts-de-Seine, le<br />

monstre sacré du cinéma français, Alain Delon. Son père, Fabien Delon<br />

d’origine Corse, dirige d’un petit cinéma de quartier. 0 – A En 1939,<br />

Alain a quatre ans lorsque ses parents divorcent. Il est alors confié à une<br />

famille d’accueil. Puis il est placé dans la pension catholique de Saint-<br />

Nicolas d’Issy-les-Moulineaux où il passe toute sa jeunesse. 1____ A 14<br />

ans, Alain Delon tourne dans un court-métrage “Le rapt”, réalisé par un<br />

ami de son père. Il y joue un gangster moustachu qui meurt à la fin. Tout<br />

ce qui deviendra Delon est déjà là. À 17 ans, il devance l’appel de son<br />

service militaire et est affecté à l’arsenal de Saïgon, en Indochine<br />

française. 2 ____ Un jour il fait la connaissance de Jean-Claude Brialy,<br />

comédien et metteur en scène, qui l’invite au Festival de Cannes, où il se<br />

fait immédiatement remarquer pour son physique exceptionnel et son<br />

charisme hors du commun.<br />

En 1957, Alain Delon connaît le succès avec son premier film Quand la<br />

femme s’en mêle d’Yves Allégret. En 1960, il accède au rang de star du<br />

cinéma sous la direction de René Clément avec Plein soleil, suivi en<br />

1961 de Rocco et ses frères de Luchino Visconti. 3 ____ Sa carrière est<br />

brillante. Par ailleurs, Alain Delon organise en France les championnats<br />

du monde de boxe, il constitue une écurie de chevaux de course et obtient<br />

le titre de champion du monde des trotteurs avec son cheval Equileo. 4<br />

____ En 1978, il dépose son nom et crée sa société de diffusion de<br />

produits de luxe, « Alain Delon Diffusion SA » à Genève. 5 ____ Les<br />

femmes sont fascinées par cet acteur au regard azur. Elles font partie<br />

intégrante de sa vie. Romy Schneider, Mireille Darc, Nathalie et<br />

Patricia…Alain Delon s’est d’ailleurs marié à deux reprises: en 1964 avec<br />

l’actrice Nathalie Canovas, puis en 1987 avec Rosalie Van Breemen, une<br />

mannequin hollandaise.<br />

Décembre 2001, le grand romantique connaît une rupture douloureuse:<br />

son épouse Rosalie le quitte. Il se retrouve alors seul dans sa gigantesque<br />

propriété de Douchy, dans le Loiret. 6 ____ Mais l’acteur ne se laisse pas<br />

Exercice 7:<br />

La municipalité vient de prendre la décision de détruire les<br />

garages, construits sans permission dans votre cour il y a dix ans.<br />

Les avis des habitants sont partagés, certains sont pour cette<br />

décision d’autres sont contre.<br />

Ecrivez au journal local et exprimez votre avis argumenté à ce<br />

sujet. (180 mots au minimum)<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________<br />

___________________________________________________________________________


mrgvali magida<br />

N2, 2010 31<br />

interkulturuli<br />

garemo da swavlebis meTodebi<br />

saganmanaTleblo sistemis socialuri pasuxismgeblobaa iseTi<br />

saswavlo procesis Seqmna, romelic moamzadebs da gaxdis<br />

moswavles konkurentunarians saerTaSoriso maStabiT.<br />

moswavle mzad unda iyos multikulturul msoflioSi<br />

sacxovreblad da samuSaod. amis aucilebeli winapiroba ki<br />

interkulturuli ganaTlebaa, romlis arsi, upirvelesad,<br />

pedagogebma unda gaiziaron. dRevandel mrgval magidaze<br />

swored aseTi tipis ganaTlebis danergvasa da am sferoSi<br />

arsebuli problemebis Sesaxeb visaubrebT. sakuTar<br />

gamocdilebas ki qarTvel specialistebTan erTad ucxoeli<br />

eqspertebi gagviziareben, romelebic kargad icnoben<br />

saqarTvelosa da mis saganmanaTleblo specifikas.<br />

irma kaxuraSvili<br />

ioke van der liuv roordi:<br />

upirvelesad, minda aRvniSno is,<br />

rom Cveni organizacia multikulturuli<br />

ganaTlebis Temas istoriis<br />

swavlebis kuTxiT vexebiT.<br />

yvelaferi 90-iani wlebidan daiwyo,<br />

roca postsabWoTa qveynebis<br />

istorikosebisa da istoriis<br />

maswavleblebis dasavleTis specialistebTan<br />

Sexvedris Semdeg,<br />

sakiTxi ase daisva _ exmareba Tu<br />

ara istoria interkulturuli<br />

ganaTlebis miRebas da Tu ar<br />

exmareba, rogor uSlis xels<br />

pasuxis ZiebaSi gamoikveTa ori<br />

ZiriTadi nawili _ nacionaluri<br />

Sexvedras eswrebodnen:<br />

ioke van der liuv roordi<br />

`evroklios~ (istoriis<br />

maswavlebelTa evropuli asociacia)<br />

aRmasrulebeli direqtori<br />

patrik barkeri<br />

proeqtis `tolerantobis<br />

mSenebloba istoriis swavlebis<br />

gziT~ koordinatori<br />

nana cixisTavi<br />

proeqtis `tolerantobis<br />

mSenebloba istoriis swavlebis<br />

gziT~ koordinatori qarTuli<br />

mxridan<br />

nino Ciqovani<br />

iv. javaxiSvilis Tbilisis<br />

saxelmwifo universitetis<br />

interkulturuli dialogis<br />

iuneskos kaTedris gamge, profesori<br />

ana babluani<br />

marneulis raionis, sofel algeTis<br />

1-li da 2-e sajaro skolis<br />

qarTuli enis maswavlebeli<br />

naTia nacvliSvili<br />

maswavlebelTa profesiuli<br />

ganviTarebis centris<br />

maswavlebelTa damxmare masalebiT<br />

uzrunvelyofis koordinatori<br />

irakli kakabaZe<br />

Jurnal `maswavleblis~ redaqtori<br />

Sexvedras uZRveboda Jurnal<br />

`maswavleblis~ mTavari redaqtori<br />

nato ingoroyva


32<br />

nana cixisTavi<br />

istoriis sakiTxi, romelic<br />

saxelmwifoebriv doneze iyo<br />

ayvanili da mxolod Caketil<br />

sivrceSi arsebul informacias<br />

efuZneboda da stereotipi,<br />

romlis mixedviT, mezobeli<br />

qveynebi istoriuli mtris<br />

rangSi iyvnen gayvanili.<br />

adgilobrivi specialistebi<br />

arasdros dafiqrebulan interkulturul<br />

dialogze. amitom<br />

Cveni amocana iyo ara mxolod am<br />

problemis dasma, aramed maswavleblebisTvis<br />

im masalis miwodeba,<br />

romlis mixedviT, istoriiT<br />

manipulirebas veRaravin SeZlebda.<br />

gvindoda, adamianebs istoriis<br />

ganviTareba ara calmxrivad,<br />

aramed sxvadasxva kuTxidan<br />

warmoedginaT, egrZnoT misi<br />

mravalferovneba. Cveni proeqti,<br />

romelic saqarTveloSi xorcieldeba,<br />

gulisxmobs multikulturul<br />

ganaTlebas, sadac Ziri-<br />

Tadi aqcenti keTdeba Temebze,<br />

romlebic exmianeba warsuls _<br />

rogorc negatiuri, ise pozitiuri<br />

movlenebis warmoCinebiT.<br />

multikulturul ganaTlebasTan<br />

dakavSirebuli mravali proeqti<br />

evropis bevr qveyanaSi ukve ganxorcielda,<br />

anu iq, sadac gansxvavebuli<br />

kurikulumebi, swavlebis<br />

startegiebi, garemo da tradiciebi<br />

arsebobs. erTi sityviT,<br />

Cveni amocana iyo da aris, SevqmnaT<br />

gamoyenebadi saswavlo<br />

masala, romelic ganavrcobs<br />

informacias.<br />

nino Ciqovani: multikulturuli<br />

ganaTlebis sakiTxi dRis wesrig-<br />

Si CvenTan axalaxan dadga, miuxedavad<br />

imisa, rom ukve karga xania,<br />

damoukidebeli saxelmwifo<br />

da mravalkulturuli sazogadoeba<br />

varT, sadac mravalkulturuloba<br />

globalizaciis motanili<br />

ar aris. postsabWoTa periodSi<br />

sazogadoeba axali gamowvevebis<br />

winaSe dadga da swored es iyo<br />

is mizezi, ramac dagvafiqra<br />

multikulturul ganaTlebaze.<br />

rasakvirvelia, amgvar ganaTlebaSi<br />

istorias, rogorc mecnierebas<br />

da saskolo sagans, didi<br />

mniSvneloba aqvs. roca fiqri<br />

daviwyeT, aRmoCnda, rom Cveni<br />

saistorio narativi, romelsac<br />

skolaSi vawvdiT moswavleebs,<br />

erTi xedvisa da xazis iyo. cxadia,<br />

Tavis droze amas garkveuli mizanic<br />

da mizezic hqonda, magram<br />

axala sxva gamowvevebia Cven winaSe<br />

da sxva sinamdvile, ara mxolod<br />

istoriis swavlebis kuTxiT.<br />

nato ingoroyva: saqarTveloSi<br />

265 araqarTulenovani<br />

skolaa, rac sajaro skolebis<br />

saerTo raodenobis TiTqmis<br />

12 procents Seadgens. Sesabamisad,<br />

mravalferovania<br />

rogorc skolis moswavleTa<br />

Semadgenloba, ise pedagogebis.<br />

ra problemebi gamoikveTa<br />

interkulturuli<br />

swavlebis mxriv proeqtSi,<br />

romelic istoriis maswavleblebisTvis<br />

xorcieldeba<br />

`evroklios~ mier<br />

nino Ciqovani: proeqtis ganxorcieleba<br />

bevri TvalsazrisiT<br />

gaxlavT rTuli, radgan am<br />

wamowyebaSi gamocdileba arc<br />

Cven da arc maswavleblebs ar<br />

hqondaT. saintereso faqtia, rom<br />

yvelaze rTulad dasaZlevia<br />

inercia ara pedagogTa, aramed<br />

istorikosTa Soris. istoriografias<br />

rac uWirs, is saxelmZRvaneloSi<br />

da skolaSi swavlebis<br />

proceszec aisaxeba. vgulisxmob<br />

istoriis swavlebisa da weris<br />

tradicias, romelic ara mgonia,<br />

Zalian Secvliliyos bolo 20<br />

wlis ganmavlobaSi.<br />

ioke van der liuv roordi


N2, 2010 33<br />

nana cixisTavi: albaT gaxsovT,<br />

rom 2008 weli interkulturuli<br />

dialogis wlad gamocxadda. Cveni<br />

proeqtic swored am periodSi<br />

daiwyo. maSin miznad davisaxeT<br />

tolerantobis mSenebloba<br />

istoriis swavlebis gziT. dRes<br />

es Tema yvelaze mtkivneulia<br />

istorikosebisTvis da araistorikosebisTvis.<br />

tolerantobaze<br />

bevri saubrobs, magram es, Ziri-<br />

Tadad, mis fasadur mxares exeba.<br />

realurad ki, Sinaarsi bevrisTvis<br />

ucnobia. swored aman gvibiZga<br />

multikulturuli sakiTxebis<br />

wamowevisken.<br />

patrik barkeri: Cvenma proeqtma<br />

pilotirebisTvis ukve moicva<br />

Telavis, rusTavis, Tbilisis,<br />

baTumis, Caqvis ramdenime skola.<br />

Cveni azriT, ukeTesi iqneboda,<br />

masSi ufro meti mravalkulturuli<br />

regionebi rom iyvnen Car-<br />

Tulni, anu ara mxolod qarTulenovani<br />

skolebis pedagogebi.<br />

naTia nacvliSvili: maswavlebel-<br />

Ta profesiuli ganviTarebis<br />

centrma maswavleblebs SesTavaza<br />

saxelmZRvanelo interkulturuli<br />

ganaTlebis Sesaxeb. es aris<br />

mcire momixilva im zogadi principebisa,<br />

rasac interkulturuli<br />

ganaTleba iTvaliswinebs. centri,<br />

aseve axorcielebs programas,<br />

romelic eTnikuri umciresobebiT<br />

dasaxlebul regionebSi<br />

qarTuli enis swavlebas gulisxmobs.<br />

garda amisa, vTargmneT<br />

da skolebSi davarigeT evrosab-<br />

Wos gamocemebi, romlebic,<br />

pirdapir Tu iribad, interkulturuli<br />

ganaTlebis principebs<br />

exmianeba. Tumca, es mxolod<br />

istoriis swavlebas ar exeba da,<br />

zogadad, yvela maswavleblisTvis<br />

aucilebel kompetenciebs<br />

moicavs. interkulturuli ganaTlebis<br />

danergvas mxolod istoriis<br />

maswavlebelebi ver SeZleben.<br />

amaSi CarTulni unda iyvnen yvela<br />

sagnis maswavleblebi, mTeli<br />

sazogadoeba saxelmwifo instituciebis<br />

CaTvliT. aseTma kompleqsurma<br />

qmedebebma rom Sedegi<br />

gamoiRos, amisaTvis Zalze<br />

mniSvnelovania Cveni ucxoeli<br />

kolegebis gamocdilebisa da<br />

rekomendaciebis gaziareba.<br />

ioke van der liuv roordi:<br />

istoriis swavlebaSi ZiriTadi<br />

problema is aris, rom is, Tavis-<br />

Tavad, rTuli mecnierebaa, sadac<br />

yvelaze metad Wirs warsulis<br />

kvleva, magram es ar aris mxolod<br />

qarTuli istoriisTvis damaxasiaTebeli<br />

problema. amas sxva<br />

qveynebis istoriaSic, sxva<br />

qveynebTan urTierTobisasac<br />

vawydebiT. Tumca, me SemiZlia<br />

gamovyo ZiriTadi mtkivneuli<br />

sakiTxebi: yvelaze mniSvnelovani<br />

aris nacionaluri narativi, romelic<br />

yovelTvis Zalian pozitiuri<br />

da myaria. aseve, kritikuli<br />

midgoma istoriis mimarT winaaRmdegobaSi<br />

modis dialogTan,<br />

arada maTi Sejereba ukeTesi<br />

iqneboda. da bolos, istoria<br />

aris Txroba, Tqven iZleviT<br />

uzarmazar informacias, magram<br />

ukuSedegis gareSe, monologis<br />

reJimSi. xolo istoriis swavlebisas<br />

mxolod emociebiT ar unda<br />

vixelmZRvaneloT, is xom iseTive<br />

mecnierebaa, rogorc, magaliTad,<br />

romelime sabunebismetyvelo<br />

mecniereba.<br />

irakli kakabaZe: interkulturul<br />

ganaTlebaSi mTavaria<br />

moviZioT namdvili, obieqturi<br />

naTia nacvliSvili<br />

nino Ciqovani


34<br />

ana babluani<br />

istoria da ara adamianebis mier<br />

SeTxzuli ambebi. istoriis swavlebis<br />

mTavari mizani, warsulis<br />

gaanalizeba da obieqturi codnaa,<br />

razecaa Semdeg damokidebuli,<br />

rogor icxovro momavalSi<br />

ukeTesad. istoriis swavlebis<br />

mTavari ganmsazRvreli Tviseba<br />

`sxvadasxvagvari xedva~ unda<br />

iyos. es aris ganxilvis saSualeba,<br />

aseve istoriuli movlenebis,<br />

pirovnebebis, kulturisa da<br />

tradiciebis sxvadasxva TvalTaxedviT<br />

ganxilva, ra Tqma unda<br />

im procesebisa da procedurebis<br />

saSualebiT, romelic Zireulia<br />

istoriisTvis.<br />

interkulturuli ganaTleba,<br />

upirvelesad, es aris, sakuTari<br />

Tavi warmoidgino sxvis adgilze<br />

da ecado sxvisi TvaliTac<br />

dainaxo samyaro.<br />

ana babluani: me miwevs muSaoba<br />

araqarTulenovan garemoSi da<br />

bavSvebTan, romlebic, magaliTad,<br />

arasodes yofilan sakuTari<br />

raionis gareT gasuli, romlebic<br />

mxolod saxelmZRvaneloebidan<br />

da televizoridan icnoben<br />

garemos. me yovel gakveTilze<br />

da yovel fexis nabijze vxvdebi<br />

interkulturuli swavlebisa da<br />

ganaTlebis aqtualobasa da<br />

saWiroebas. umciresobebis<br />

umtkivneulo integracias<br />

sazogadoebaSi, interkulturul<br />

ganaTlebaSi vxedav. Cven kargad<br />

unda vicnobdeT erTmaneTs da<br />

am SemTxvevaSi ar gagviWirdeba<br />

erTmaneTis gageba.<br />

vmuSaobdiT, yvelas, maT Soris,<br />

maswavleblebsac, gvebadeboda<br />

kiTxva _ ra unda gakeTdes imisaTvis,<br />

rom maswavlebeli iyos<br />

mzad maTi klasSi gamoyenebisTvis<br />

me tradicia vaxsene. maswavleblebis<br />

umravlesoba ar aris<br />

mzad saimisod, rom gamoiyenos<br />

samuSao furceli, romelic<br />

mimarTulia eTnikuri umciresobis<br />

sruli Cvenebisken saqarTvelos<br />

istoriaSi. am kuTxiTac<br />

aris yuradReba gasamaxvilebeli.<br />

ioke van der liuv roordi:<br />

multikulturuli ganaTlebis<br />

proeqti rTuli proeqtia. amitomac<br />

Zalian gvinda, Rirebuli<br />

produqcia SevqmnaT. es is<br />

produqciaa, romelmac unda<br />

gamoiwvios dialogi maswavleblebs,<br />

mecnierebsa da istorikosebs<br />

Soris. moxaruli var, rom<br />

qarTveli maswavleblebi interesiT<br />

ekidebian am sakiTxs da<br />

Zalian aqtiurebi arian.<br />

nato ingoroyva: vimedovneb,<br />

rom Cveni `mrgvali magidis~<br />

daxmarebiT, maswavleblebs<br />

damatebiTi informacia<br />

mivawodeT. Cven siamovnebiT<br />

miviRebT rekomendaciebs<br />

ucxoeli specialistebisgan<br />

da sistematurad vecdebiT,<br />

vizrunoT arsebuli<br />

problemebis mogvarebaze.<br />

patrik barkeri<br />

nino Ciqovani: roca proeqtis<br />

farglebSi maswavleblebisTvis<br />

gankuTvnil samuSao furclebze


problema<br />

N2, 2010 35<br />

`maswavleblebs ufro literaturis<br />

swavleba uWirT,<br />

radgan qarTul skolebSi<br />

saerTod ar iyo, an Zalian<br />

susti iyo literaturulesTetikuri<br />

analizis tradicia.<br />

literatura ise unda<br />

iswavlebodes, rogorc xelovnebis<br />

dargi. samwuxarod,<br />

amis gamocdileba Cvens mas-<br />

maswavleblebi<br />

win<br />

sasertifikacio gamocdebis<br />

sasertifikacio gamocdebisTvis mzadeba gasul<br />

wels daiwyo. saxelmwifom yvela msurvel maswavlebels<br />

vauCerebi dauriga: ori sagnobriv swavlebasa<br />

da oric profesiul unar-CvevebSi momzadebisaTvis.<br />

amiT maT konkursis wesiT gamovlenil<br />

organizaciebSi treningebis gavlis saSualeba<br />

miecaT.<br />

akreditebuli organizaciebis warmomadgenlebi,<br />

trenerebi Tu maswavleblebi, treningebis dadebiTi<br />

mxareebis CvenebasTan erTad imasac aRniSnaven,<br />

rom vauCerebis simciris gamo maswavleblebi<br />

xSirad sasurveli raodenobis treningis gavlas<br />

da codnis saTanadod amaRlebas ver axerxeben.<br />

Tamar kacitaZe<br />

qarTuli ena da literatura<br />

erT-erTi akreditebuli organizaciis,<br />

`didaqtikis~ xelmZRvanelis,<br />

maia inasariZis informaciiT,<br />

qarTuli enisa da literaturis<br />

maswavleblebs gansakuTrebiT<br />

im sakiTxebSi garkveva<br />

sWirdebaT, romlebic axla<br />

Sevida saswavlo programaSi.<br />

wavleblebs naklebad aqvT.<br />

axali avtorebi da nawarmoebebi,<br />

romlebic dRes skolaSi<br />

iswavleba, bevr maTgans wakiTxuli<br />

aqvs, magram axsna da<br />

moswavlisTvis codnis Tanamedrove<br />

meTodiT gadacema<br />

uWirs. SeiZleba pedagogma<br />

kargad icodes sagani, magram<br />

ar icodes misi swavlebis


36<br />

Tanamedrove meTodika. amitom<br />

Cveni programa akademiuri<br />

da meToduri sakiTxebis<br />

balansis gaTvaliswinebiT<br />

SevadgineT~.<br />

treningebiT kmayofilia 21-e sajaro<br />

skolis qarTuli enis da literaturis<br />

maswavlebeli nato asitaSvili,<br />

romelmac momzadebis kursi<br />

profesiul unarebSic gaiara:<br />

`miuxedavad Zalian datvir-<br />

Tuli grafikisa, materialuri<br />

saSualeba rom mqondes,<br />

weliwadSi orjer gavivlidi<br />

amgvar kurss. qarTuli ena da<br />

literatura, rogorc saskolo<br />

sagani, namdvilad saWiroebda<br />

daxmarebas, radgan<br />

Tanamedrove qarTul mwerlobas<br />

saTanadod ar vicnobT~.<br />

ucxo enebi<br />

inglisuri enis specialistebi<br />

yvelaze ukeT arian momzadebulni,<br />

radgan `britanuli sabWos~<br />

daxmrebiT isini wlebis manZilze<br />

gadian treningebs. germanulis,<br />

frangulisa da sxva enebis maswavleblebs<br />

ki, rogorc eqspertebi<br />

amboben, meti aqvT samuSao<br />

da gasakeTebeli. sagnobrivi da<br />

meToduri literaturis mxrivac<br />

yvelaze karg mdgomareobaSi inglisuri<br />

enis pedagogebi arian.<br />

Tumca, rogorc organizacia<br />

`itagis~ prezidentma, manana<br />

rusiaSvilma gviTxra:<br />

`treningebze im sakiTxebs<br />

vexebiT, romlebic sasertifikacio<br />

gamocdebze iqneba.<br />

amis gamo saswavlo kursi<br />

inglisur enaze mimdinareobs.<br />

sanam maswavleblebi Cvens<br />

meTods SeeCveodnen, am procesSi<br />

Cabmis Zalian rcxvenodaT.<br />

maT Secdomis daSvebis<br />

eSinodaT, gansakuTrebiT ufrosi<br />

asakis maswavleblebs.<br />

sagamocdo programa yvela<br />

mimarTulebiT amovwureT.<br />

axla maTzea damokidebuli,<br />

rogor ganaviTareben da ras<br />

Semateben sakuTar codnas~.<br />

treneris mosazrebas gaeros skolis<br />

inglisuri enis maswavlebeli<br />

maka xundaZec eTanxmeba. misi<br />

azriT, meToduri literaturis<br />

da treningebis mxriv, yvela<br />

piroba arsebobs, rom inglisuri<br />

enis maswavlebelma srulyofilad<br />

iswavlos enac da sagnis swavlebis<br />

meTodic: `maswavlebelma sakuTar<br />

Tavze mudmivad unda imuSaos<br />

da codnis praqtikaSi danergva<br />

unda SeZlos~. maka xundaZe darwmunebulia,<br />

rom sasertifikacio<br />

gamocdebs warmatebiT Caabarebs.<br />

Tumca profesiuli unarebis gamocdaze<br />

gasvlas igi jer ar fiqrobs:<br />

`es siaxlea da mxolod ori<br />

treningi ar meyofa. sami saxelmZRvaneloa<br />

profesiul unarebSi<br />

da momzadebas dro sWirdeba~.<br />

maTematika<br />

rogorc maswavlebelTa gamokiTxvis<br />

safuZvelze dadginda, is<br />

moTxovnebi, romlebic maTematikis<br />

maswavleblebs aqvT, TiTqmis<br />

sruladaa gaTvaliswinebuli<br />

profesiuli ganviTarebis akreditebul<br />

programebSi. survilis<br />

SemTxvevaSi, maswavleblebs saSualeba<br />

aqvT, saxelmwifos mier gamoyofili<br />

orkreditiani vauCeri<br />

sagnobriv treningebSi gamoiyenon.<br />

am mosazrebas eTanxmeba `maTematikis<br />

maswvlebelTa asociaciis~<br />

xelmZRvaneli dodo TxeliZec:<br />

`Cveni programa ormoduliania.<br />

pirveli moicavs iseT<br />

sakiTxebs, romlebic skolaSi<br />

iswavleba, meore ki _ meTodikas,<br />

romelic sasertifikacio<br />

gamocdebis programeb-<br />

Sia Sesuli. Cveni azriT,<br />

maTematikis maswavleblebs,<br />

momzadebis mxriv, problemebi<br />

ar unda hqondeT~.<br />

treningebiT kmayofilia pedagogi<br />

qeTevan gogitaSvilic. misi<br />

azriT, problemas mxolod<br />

praqtikuli nawili warmoadgens:<br />

`treningebi maTematikaSi<br />

dadebiTad SemiZlia Sevafaso.<br />

rac Seexeba meTodur nawils,<br />

marTalia, Teoriuli nawili<br />

kargia, magram praqtikuli<br />

savarjiSoebi, faqtobrivad,<br />

ar arsebobs. maTematikaSi ki<br />

Teoriul swavlebas praqtikuli<br />

mecadineobis gareSe<br />

azri ar aqvs. axlad SemuSavebuli<br />

meToduri savarjo-<br />

Soebi arsad ar gamoqveynebula.<br />

arada, gamocdaSi am meTodur<br />

savarjiSoebs SedarebiT<br />

maRali qulebi aqvs. Cveni<br />

survilia, aRniSnuli mimar-<br />

TulebiT vimuSaoT~.<br />

profesiuli unarebi<br />

profesiul unarebSi pedagogebs<br />

gansakuTrebiT sWirdebaT profesiuli<br />

ganviTarebis treningebi da<br />

damxmare literatura, radgan<br />

sagamocdo sakiTxebis umravlesoba<br />

maTTvis ucxoa. es sakiTxebi<br />

maswavleblebs umaRles saswavlebelSi<br />

ar uswavliaT, aqamde ki arc<br />

profesiuli ganviTarebis akreditebuli<br />

programebi arsebobda.<br />

Sesabamisad, sasertifikacio gamocdebis<br />

am nawils gansakuTrebuli<br />

yuradRebis daTmoba sWirdeba.<br />

“liboMMNT”-s xelmZRvanelis,<br />

Tamar midelaSvilis azriT,<br />

gasakviri ar aris, rom sasertifikacio<br />

gamocdebs garkveuli


N2, 2010 37<br />

sirTuleebi axlavs. profesiuli<br />

unarebis gamocda xom qarTul<br />

saganmanaTleblo sivrceSi<br />

namdvili siaxlea:<br />

`programis farglebSi<br />

ganxorcielebulma kvlevam<br />

aCvena, rom saWiroa, ufro<br />

meti situaciuri amocana<br />

iyos Setanili maswavlebelTa<br />

damoukidebeli muSaobis<br />

paketSi, e.w. portfolioSi.<br />

trenerTa jgufi muSaobs am<br />

sakiTxze da msmenelTa es<br />

Txovna gaTvaliswinebuli<br />

iqneba. momavalSi yuradReba<br />

gamaxvildeba imazec, rom<br />

organizaciis mier gamoSvebuli<br />

sagnobriv-meToduri<br />

Jurnalebis furclebze<br />

maswavleblebma pedagogiuri<br />

gamocdileba ufro aqtiurad<br />

gauziaron erTmaneTs.~<br />

profesiul unarebSi sasertifikacio<br />

gamocdas asociacia<br />

`skola _ ojaxi _ sazogadoebis~<br />

warmomadgeneli, treneri irina<br />

kikvaZec yvelaze rTulad miiCnevs:<br />

`maswavleblebisTvis SedarebiT<br />

advilia im sagnis<br />

swavleba, romelic umaRles<br />

saswavlebelSi iswavles. rac<br />

Seexeba profesiul unarebs,<br />

saklaso menejments, meTodikas,<br />

meTodologias, midgomebs<br />

_ es sruli siaxlea.<br />

marTalia, am sferoSi uamravi<br />

literatura gamovida,<br />

magram wignebze maswavleblebs<br />

xeli ar miuwvdebaT. treningis<br />

procesSi davinaxeT, rom<br />

pedagogebi ver erkvevian im<br />

moTxovnebSi, romlebsac<br />

maT saxelmwifo uyenebs: ar<br />

ician, ra sakanonmdeblo<br />

cvlilebebi moxda, ar icnoben<br />

ganaTlebis kanons,<br />

dokumentebs, romlebic maT<br />

sistemaSi kanondeba~.<br />

`regionaluri kavSiri _ samoqalaqo<br />

integraciisa da erovnebaT-<br />

Sorisi urTierTobis centris~<br />

xelmZRvaneli Salva tabataZe<br />

aRniSnavs, rom araqarTulenovani<br />

skolebis maswavleblebi marTlac<br />

rTul mdgomareobaSi arian. aRniSnulma<br />

organizaciam am kategoriis<br />

pedagogebisTvis specialuri<br />

programebi SeimuSava. treningebi<br />

mimdinare wlidan daiwyeba.<br />

Salva tabataZe: `kvlevisas<br />

gamoikveTa, rom araqarTulenovan<br />

skolebSi qarTuli<br />

enis swavleba yvelaze problemuria.<br />

aqamde maswavleblebi<br />

ucxoenovan moswavleebs<br />

qarTuls zustad ise aswavlidnen,<br />

rogorc qarTulenovan<br />

skolebSi, anu rogorc<br />

mSobliur enas da ara rogorc<br />

sakomunikacios. amitomac<br />

ver aRwevdnen Sedegs. metic,<br />

Cveni gamokvleviT, araqar-<br />

Tulenovan skolebSi maswavleblebis<br />

TiTqmis 50%-ma Tvi-<br />

Ton ar icis qarTuli. aqedan<br />

gamomdinare, qarTuli enis<br />

meTodikaSi ori programa SevadgineT.<br />

im maswavlebels, vinc<br />

qarTuli ar icis, Cveni programis<br />

farglebSi SeuZlia saxelmwifo<br />

ena iswavlos. aseve<br />

SevqmeniT araqarTulenovani<br />

maswavleblebisTvis saxelmwifo<br />

enis swavlebis meToduri<br />

saxelmZRvanelo. treningebi<br />

mimdinare wlidan daiwyeba.~<br />

marTalia, maswavlebelTa erTi<br />

nawili garkveul problemebze<br />

saubrobs, magram ganaTlebis<br />

profesiuli sindikatis prezidenti<br />

tato SaviSvili, romlis<br />

organizaciac cota xnis win<br />

maswavleblebs yvela saganSi<br />

utarebda treningebs, Tvlis,<br />

rom gamokveTili siZneleebi ar<br />

arsebobs. piriqiT, maswavleblebs<br />

profesiuli ganviTarebis<br />

Zalian didi motivacia aqvT.<br />

`profesiuli ganviTarebis<br />

mimdinare programebi,<br />

romlebic vauCeruli sistemiT<br />

aris dafinansebuli,<br />

msoflios mowinave gamocdilebas<br />

iTvaliswinebs da<br />

bunebrivia, xels uwyobs,<br />

erTi mxriv, maswavleblis<br />

mier kargi gakveTilis Catarebas<br />

da meore mxriv, imas,<br />

rom man warmatebiT gaiaros<br />

sasertifikacio gamocdebi.<br />

maswavleblebi Zalian kargad<br />

acnobiereben, rom profesiul<br />

ganviTarebaze<br />

daxarjuli TiToeuli saaTi,<br />

saboloo jamSi, dadebiT<br />

Sedegs mogvcems. problema<br />

maSin iqneboda, rom ar yofiliyo<br />

programebi da ar<br />

yofiliyo vauCerebi. amJamad<br />

orive komponenti arsebobs<br />

da maswavlebelTa profesiuli<br />

ganviTarebac mimdinareobs.<br />

kargi tendeciaa is,<br />

rom profesiuli unarebis<br />

vauCeri yvela maswavlebels<br />

eZleva _ ar aqvs mniSvneloba,<br />

mas sagnobrivi testireba<br />

gavlili aqvs Tu ara. nebismier<br />

pedagogs saSualeba<br />

aqvs, gavides gamocdaze,<br />

gamoscados sakuTari Tavi~,<br />

_ ambobs tato SaviSvili.<br />

es is problemebia, romlebic<br />

sasertifikacio gamocdebis<br />

dawyebamde gamoikveTa da romel-<br />

Ta daZlvac maswavleblebs,<br />

akreditebul organizaciebsa da<br />

ganaTlebis saministros erToblivad<br />

mouwevT. Tumca, miuxedavad<br />

problemebisa, TiTqmis yvela<br />

maswavlebeli aRniSnavs, rom<br />

treningebma Zalian kargi Sedegi<br />

gamoiRo da amgvari swavleba<br />

mniSvnelovani iyo ara mxolod<br />

saganmanaTleblo, aramed fsiqologiuri<br />

TvalsazrisiTac.


38 interviu<br />

skola da ganaTleba<br />

maswavlebelze dgas<br />

maia razmaZe<br />

Jurnal `maswavleblis~ stumaria cnobili fexburTeli da<br />

skolis direqtori arCil arvelaZe. direqtoroba misTvis<br />

Zalian sapasuxismgeblo saqmea da mas iseTive azartiT<br />

ekideba, rogoriTac wlebis win fexburTs TamaSobda. arCil<br />

arvelaZe Tavis skolasa da samomavlo gegmebze gvesaubreba.<br />

_ werovanSi `Ti-bi-si bankis~ mier<br />

aSenebuli axali skolis gaxsnas<br />

veswrebodi. araCveulebrivi skolaa,<br />

Zalian momewona. iq mkiTxes,<br />

ra gansxvavebas xedavT Tqvens<br />

Taobasa da dRevandel axalgazrdebs<br />

Soriso. cxadia, yvela Taoba<br />

gansxvavebulia, maT Soris, Cveni da<br />

Cveni mSoblebisac, magram mgonia,<br />

rom Cemsa da dRevandel Taobas<br />

Soris es gansxvaveba ufro didia.<br />

mec da Cems megobrebsac Zalian<br />

gveSinoda orianis. Cemi azriT,<br />

pasuxismgeblobis ufro didi<br />

grZnoba da maswavleblebis ufro<br />

meti ridi gvqonda. garda amisa,<br />

mSoblebic mkacrebi iyvnen.<br />

rames Tu arasworad gavakeTebdi,<br />

vicodi, rom ezoSi, an fexburTze<br />

veRar wavidodi. kargad vacnobierebdi,<br />

rom erTaderTi _ swavla<br />

da kargad moqceva mevaleboda.


N2, 2010 39<br />

dRes naklebad adardebT orianis<br />

miReba. Zalian cota aqcevs amas<br />

yuradRebas.<br />

am problemasTan gasamklaveblad<br />

Cems skolaSi aseTi meTodi movifiqre:<br />

fexburTelisTvis yvelaze<br />

didi dasja is aris, saTamaSo<br />

mindorze rom ar SeuSveb. axali,<br />

kargi stadioni gvaqvs. CvenTan<br />

saskolo klasi da fexburTis<br />

gundi erTia. amitom klasi Tu<br />

daaSavebs _ cudad moiqceva an<br />

cudi moswreba eqneba, swored am<br />

mimarTulebiT daisjeba. ase rom,<br />

Tu klasSi daaSaveben, gundSi<br />

aqvT problemebi da piriqiT.<br />

fexi ver movirCine da WiaberaSvilis<br />

winadadebas davTanxmdi.<br />

meriaSi preskonferencia gamarTes,<br />

ise warmadgines direqtorad.<br />

me TviTon 35-e skoleli var.<br />

skola 1990 wels davamTavre da<br />

mas mere aq aRar viyavi namyofi.<br />

isev iseTi megona, rogoric<br />

davtove, magram, rom davbrundi,<br />

sul sxva _ Zalian mZime mdgomareoba<br />

damxvda... imdroindel<br />

suraTebs arqivisTvis vinaxav.<br />

ar SegeSindaT<br />

vidre direqtori (iRimeba). xan<br />

ezoa mosawesrigebeli, xan _ xeebi<br />

gasasxlavi, saxuravi SesakeTebeli<br />

da stadioni misaxedi _ sul<br />

am dReSi var. axlaxan sakonferencio<br />

darbazi<br />

gavaremonteT... siamovnebiT<br />

verTvebi yvela am saqmeSi.<br />

raRacas rom davasrulebT, mere<br />

axals veZebT gasakeTeblad.<br />

da mainc, ramdenad amarTlebs<br />

sportis swavleba skolaSi<br />

ramdenad efeqtiania aseTi<br />

specifikuri skolebi<br />

rogori urTierToba gaqvT<br />

momaval fexburTelebTan<br />

_ vfiqrob, megobruli var. rogorc<br />

Tanatolebs, ise vesaubrebi.<br />

ician, Tu problema aqvT, maT<br />

gverdiT vdgavar. ara aqvs mniSvneloba,<br />

es problema skolis<br />

SigniTaa Tu gareT. umetesad<br />

saxeliT mommarTaven. es albaT<br />

Cemi damokidebulebidan gamomdinare<br />

xdeba. sxvaTa Soris, deda-<br />

Cemis da mamaCemis megobrebs mec<br />

saxeliT mivmarTavdi. dRes isini<br />

Cemi ufrosi megobrebi arian.<br />

rogor miiReT gadwyvetileba,<br />

skolis direqtori gamxdariyaviT<br />

_ maSin qalaqis meri zurab WiaberaSvili<br />

iyo. mxolod Soridan<br />

vicnobdi. erTxel SemTxveviT<br />

Sevxvdi da miTxra, SenTan saqme<br />

maqvso. cota xnis mere damireka,<br />

SevxvdiT da es idea SemomTavaza.<br />

jer isev germanul klubSi viyavi,<br />

fexze vmkurnalobdi da ar mqonda<br />

gadawyvetili, TamaSs Tavs<br />

davanebebdi Tu ara. mokled,<br />

_ SemeSinda, magram Tanxmoba ukve<br />

naTqvami mqonda. Tanac, rogorc<br />

giTxariT, Cemi skola iyo. sityvas<br />

ukan veRar waviRebdi. verc wuwuns<br />

daviwyebdi, es sad gamiSviTmeTqi.<br />

daviwyeT problemebis mogvareba.<br />

zamTari modioda da skolas fanjris<br />

minebi ki ara, praqtikulad,<br />

fanjrebic ar hqonda. am dros<br />

sastumro `aWaras~ rekonstruqcia<br />

mimdinareobda. Temur ugulava<br />

Cemi megobaria. mivedi da vkiTxe,<br />

moxsnil vitrinebs ras upirebda.<br />

gamomatana. aqve, adgilze vaWrevinebdi.<br />

kar-fanjara CavsviT.<br />

nel-nela movawesrigeT pirveli<br />

sarTuli. mere SemogveSvelnen<br />

da gaTbobis sistema gagvikeTes.<br />

skolaSi rom movedi, 270 bavSvi<br />

damxvda. axla 1000-mde moswavle<br />

gvyavs. problemebis mogvarebaSi<br />

gvexmareba vake-saburTalos gamgeoba,<br />

meria, ganaTlebis saministro,<br />

ekonomikis saministro.<br />

axla zeda sarTulebis garemontebas<br />

vgegmavT. ufro saremonto<br />

samuSaoebis xelmZRvaneli var,<br />

_ Cven xSirad gvakiTxaven bavSvebi,<br />

romlebic sportis sxvadasxva<br />

saxeobas misdeven, da swavlis<br />

CvenTan gagrZelebas gvTxoven.<br />

sportsmens xelis Sewyoba sWirdeba,<br />

isini ki saTanado pirobebs<br />

CvenTan eZeben da xedaven. Tumca<br />

me mgonia, rom yvela skolas<br />

SeuZlia _ iqneba es 35-e sportuli<br />

Tu Cveulebrivi skola _<br />

sportis sxvadasxva saxeobaSi<br />

warmatebul bavSvebs xeli<br />

Seuwyos. es seriozuli da<br />

dasafiqrebeli sakiTxia.<br />

15 wlis fexburTelis, giorgi<br />

Wanturias magaliTs moviyvan. is,<br />

arc meti, arc naklebi, espaneTis<br />

`barselonaSi~ TamaSobs. Tavis<br />

skolaSi ki problemebi aqvs.<br />

Cems skolaSi ver gadmoviyvane.<br />

vin movatyuo yvelam icis, rom<br />

TbilisSi ar aris.<br />

Cveulebriv saskolo sagnebs is<br />

ise ver iswavlis da Caabarebs,<br />

rogorc Cveulebrivi moswavle,<br />

magram verc Cveulebrivi moswavle<br />

iTamaSebs `barselonaSi~.<br />

rac ar unda moxdes, namdvili<br />

sportsmeni uars ver ityvis


40<br />

myavs. sxva skolebi ki, mondomebis<br />

SemTxvevaSi, 10-20 aseTi bav-<br />

Svis movlas ufro advilad<br />

SeZlebdnen.<br />

61-e skolaSi swavlisas klaseli<br />

myavda _ mevioline maia Samugia.<br />

dRes germaniaSi moRvaweobs. Zalian<br />

xSirad ar iyo skolaSi,<br />

sul koncertebi da gastrolebi<br />

hqonda... Tu Cvens dros ase uwyobdnen<br />

xels niWier moswavleebs,<br />

Cven ratom ar SegviZlia amis<br />

gakeTeba<br />

sworia ZiriTadi sagnebis gamoyofa<br />

_ maTematika, qarTuli<br />

literatura da saqarTvelos<br />

istoria, ucxo ena yvelam unda<br />

icodes. aseve fizika, qimia,<br />

geografia.<br />

unda iTqvas, rom programac<br />

sakmaod rTulia. aucilebelia,<br />

prioritetebi CamovayaliboT.<br />

ras etyviT maswavleblebs<br />

Cveni Jurnalis furclebidan<br />

Tavis saqmeze. mesmis Wanturiasi<br />

_ `barselonaSi~ TamaSs Tavs veraviTar<br />

SemTxvevaSi ver daanebebs.<br />

mas Cveni qveynis saxeli ucxoeTSi<br />

gaaqvs. momavalSi kidev 5-6 Tanatols<br />

gauxsnis gzas cnobil ucxour<br />

gundebSi saTamaSod. amas,<br />

Cemi azriT, xelSewyoba unda.<br />

aseTi SemTxvevebisTvis gansakuTrebuli<br />

statusis mofiqrebaa<br />

saWiro da aseTi statusis mqone<br />

moswavle SeiZleba nebismier<br />

skolaSi swavlobdes. cxadia,<br />

TiToeul maTgans Sesabamisma<br />

federaciam unda gauwios rekomendacia<br />

da maTi miRwevebic<br />

mudmivad unda mowmdebodes.<br />

vfiqrob, tyuil rekomendacias<br />

aravin gauwevT.<br />

roca bavSvs miRwevebi aqvs da<br />

xelSewyoba unda, CemTan modis,<br />

magram me isedac asobiT misnairi<br />

dRes ganaTlebis sistemaSi<br />

mniSvnelovani reformebi<br />

igegmeba. ra azris xarT maTze<br />

_ ramdenime Sexvedra mqonda ministrTan.<br />

Tormetwlian swavlebaze minda<br />

giTxraT erTi-ori sityva. mgonia,<br />

rom 18-19 wlis adamiani didia<br />

skolisTvis. CemTan erTi axalgazrda<br />

iyo mosuli TxovniT, coli<br />

minda gadmoviyvano Tqvens skola-<br />

Sio. mizezi vkiTxe da fexmZimed<br />

ariso.<br />

gogonebi 19 wlis asakSi xSirad<br />

Txovdebian. Cemi meuRlec 19 wlis<br />

iyo, roca davqorwindiT, Tumca<br />

skola ori wlis damTavrebuli<br />

hqonda.<br />

18-19 wlis asakSi ukve sxva moTxovnilebebia<br />

(dRes isedac sxvagvari,<br />

meti Tavisuflebaa), ukve<br />

didebi arian, erTmaneTi moswonT...<br />

SeiZleba iqorwinon kidec da<br />

col-qmari rom ijdes klasSi,<br />

ramdenad sasurvelia vfiqrob,<br />

adamians swavla Tu unda, 11 wlis<br />

ganmavlobaSic SeZlebs amas. xolo<br />

Tu misi arCevani is aris, uswavleli<br />

iyos, 35 welic rom iaros<br />

skolaSi, mainc arafers iswavlis...<br />

_ maT Cemze ukeT ician, ra midgomiT<br />

da principebiT unda ixelmZRvanelon<br />

bavSvebTan urTier-<br />

Tobisas. maswavlebloba Zalian<br />

rTuli profesiaa. sul veubnebi<br />

bavSvebs, rom isini bevrni arian,<br />

maswavlebeli ki _ erTi da es<br />

gaiTvaliswinon.<br />

me rom mkiTxoT, Zalian dabalia<br />

maswavleblis xelfasi. mSobels<br />

Svilis momzadeba da mecadineoba<br />

uWirs da maswavlebels<br />

asobiT bavSvTan uxdeba energiis<br />

xarjva. mesmis, rom es mowodebaa,<br />

sxvanairad maswavlebeli ver<br />

iqnebi. rTulia, ifiqro uamrav<br />

yofiT problemaze da skolaSi<br />

momzadebuli da absoluturad<br />

gawonasworebuli mixvide. Cveni<br />

qveynis prioriteti Tu ganaTlebaa,<br />

unda gvaxsovdes, rom es<br />

sistema maswavleblis gareSe ar<br />

arsebobs.


ganaTlebis istoria<br />

N2, 2010 41<br />

qarTvelTa Soris<br />

wera-kiTxvis<br />

gamavrcelebeli<br />

sazogadoeba 1879<br />

wels, Seiqmna. misma<br />

mesveurebma erTerT<br />

mTavar<br />

amocanad qarTuli<br />

skolebis gaxsna da<br />

gaxsnili<br />

skolebisaTvis<br />

daxmarebis gaweva<br />

daisaxes.<br />

ganTlebis gavrceleba<br />

saqarTveloSi<br />

amasTan dakavSirebiT ilia WavWavaZe<br />

gazeT `droebaSi~ werda:<br />

`amisTana maRalmniSvnelovani<br />

sazogadoeba CvenSi jer ar dabadebula,<br />

mas daniSnulebad aqvs<br />

eris ganaTleba... mis asparezs,<br />

sarbiels Seadgens mTeli Cveni<br />

qveyana, mTeli saqarTvelo:<br />

kaxeTi, qarTli, imereTi raWa,<br />

guria, samurzayano, osmaleTis<br />

saqarTvlo, erTi sityviT,<br />

mTeli samefo Tamarisa~...<br />

wera-kiTxvis gamavrceleblma<br />

sazogadoebam Tavisi arsebobis<br />

pirvel naxevarSi skolebis daarseba<br />

moaxerxa TbilisSi, baTumSi,<br />

winarexSi, ToneTSi, xelTubanSi,<br />

kavkavSi da gomareTSi. aseve xelmRvanelobda<br />

quTaisis saTavadaznauro<br />

bankis saxsrebiT daarsebul<br />

quTaisis skolas da mis gayofilebas<br />

Zvel senakSi, aseve skolebis<br />

gaxsnas mcxeTaSi, vayaSi, diRomSi.<br />

wesdebis mixedviT sazogadoebas<br />

ufleba hqonda daearsebina samkiTxveloebi<br />

da biblioTekebi,<br />

aseve moewvia skolebisaTvis gamocdili<br />

maswavleblebi, xolo<br />

maswavlebelTa daxelovnebisaTvis<br />

gaexsna kursebi, Caetarebina<br />

maTTvis Sekrebebi, aseve gamoeca<br />

qarTul enaze saymawvilo<br />

wignebi da saxelmZRvaneloebi.<br />

sazogadoebis gamgeobam SeimuSava<br />

sanimuSo ganCineba, romlis<br />

safuZvelzec skolis gaxsna<br />

sofels unda moeTxova. sofeli<br />

skolis SenobisTvis gamoyofda<br />

miwas, aaSenebda Senobas da gaiRebda<br />

yovelwliurad 350 maneTs<br />

maswavleblis Sesanaxad. werakiTxvis<br />

sazogadoebas ki unda<br />

moeZebna skolisTvis Sesaferisi<br />

maswavlebeli, moemaragebina skola<br />

avejiTa da saswavlo nivTebiT<br />

da gaewia xelmZRvaneloba<br />

saswavlo procesisTvis.<br />

sazogadoebis gamgeobam aseve<br />

daadgina, mazrebSi gaegzavnaT<br />

rwmunebulebi, romlebic mazris<br />

ufrosebTan SeTanxmebiT waaxalisebdnen<br />

soflis mosaxleobas<br />

skolis gasaxsnelad. am mizniT<br />

siRnaRisa da Telavis mazrebis<br />

bela CekuriSvili


42<br />

Camovla rafiel erisTavs miendo,<br />

duSeTis mazris _ petre umikaSvils,<br />

goris mazris _ giorgi ciciSvils,<br />

Tbilisis mazarSi kote<br />

afxazi gagzavnes, axalcixesa da<br />

axalqalaqsi _ ivane aleqsi-mesxiSvili,<br />

imereTisa da raWaSi _<br />

al. WiWinaZes, samegrelosa da<br />

guriaSi _ iona meunargia.<br />

wera-kiTxvis sazogadoebam TbilisSi<br />

1880 wlis 14 oqtombers<br />

gaxsna skola, sadac 2 ganyofileba<br />

iyo, TiToSi 16_16 mowafe,<br />

amaTgan 10 gogona. swavla fasiani<br />

iyo da wlis ganmavlobaSi 400<br />

maneTis nacvlad 119 maneTi Sesula.<br />

meore wels ki, mxolod 16<br />

moswavle gamocxadebula, isinic<br />

uars ambobdnen darCenaze, Tuki<br />

swavla ufaso ar iqneboda. am<br />

wels skola daiketa.<br />

amave wels quTaisSi aseve organyofilebiani<br />

skola sazeimo<br />

viTarebaSi gaixsna, romlisTvisac<br />

saTavadaznauro bankis quTaisis<br />

filialma 8 aTasi maneTi gamoyo.<br />

wera-kiTxvis sazogadeobam am<br />

skolisaTvis wesdebac SeimuSava.<br />

skolaSi miiRebodnen sxva wodebaTa<br />

da soflis mcxovrebTa Svilebi<br />

da wera-kiTxvis ucodinari<br />

bavSvebic. swavla ufaso iyo da<br />

yvela sagnis swavleba qarTul<br />

enaze unda warmarTuliyo. roca<br />

1882 wels moswavleebma 4 ganyofileba<br />

daxures da TiTqos amiT<br />

skolis misia amowuruli iyo, moxda<br />

ise, rom saxelmwifo uwyebam<br />

wera-kiTxvis gamavrcelebel<br />

sazogadoebas progimnaziuli<br />

klasebis gaxsnis ufleba misca.<br />

skolas yovel wels TiTo progimnaziuli<br />

klasi emateboda,<br />

xolo 1886 wels oTxwlian<br />

progimnaziad gardaiqmna.<br />

1880-iani wlebi saqarTveloSi<br />

rusuli reaqciis wlebi iyo. ma-<br />

Sin kavkasiis mTavrobam megrelebi<br />

araqarTvelebad gamocxada,<br />

skolebidan gandevna qarTuli<br />

ena da swavleba megrul enaze<br />

SemoiRo. maT saeklesio wignebis<br />

Targmna da megrul enaze RvTismsaxurebis<br />

SemoRebac ki scades.<br />

aseT viTarebaSi wera-kiTxvis<br />

gamavrcelebel sazogadoebas<br />

samegreloSi qarTuli skolis<br />

gaxsnis uflebas aravin miscemda,<br />

amitom xerxs mimarTes da quTaisis<br />

skolis paraleluri ganyofilebebi<br />

senakSi gadaitanes,<br />

rogorc quTaisis qarTuli skolis<br />

filiali. skolis inspeqtorad<br />

gamocdili pedagogi simon yifiani<br />

daniSnes, maswavleblebad _<br />

ivane gogolaSvili, l. ComaxiZe.<br />

da aglaZe. Tanxac Seagroves<br />

skolis SenobisaTvis, romelic<br />

erT weliwadSi aaSenes. skola<br />

sazeimod gaixsna, sadac sityviT<br />

gamosulan dimitri yifiani,<br />

akaki wereTeli, ivane maCabeli,<br />

niko dadiani.<br />

aranaklebi mniSvneloba hqonda<br />

qarTuli skolis gaxsnas baTumSi,<br />

romelic saukeTso saSualeba<br />

iqneboda aWarelTa gasanaTleblad<br />

da Turquli gavlenis<br />

aRmosafxvrelad. mTavrobasTan<br />

molaparakeba ilia WavWavaZes<br />

miandes. 1880 wels daiqiraves<br />

skolisaTvis saxli, da maswavleblad<br />

moiwvies samedicino akademiis<br />

studenti aleqsandre naneiSvili.<br />

pirvel wels skolaSi<br />

Sesula 11 mahmadiani, 6 kaTolike<br />

da 11 marTlmadidebeli moswavle.<br />

mahmadiani moswavleebi meore<br />

wels aRar gamocxadebulan, erTerTi<br />

mahmadiani xojis gavleniT,<br />

romelic afxazi iyo, qarTuli<br />

ar icoda da amis gamo skolis<br />

maswavleblad ar aiyvanes. maSin<br />

wera-kiTxvis sazogadoebis gamgeobam<br />

baTumis skolaSi mose<br />

naTaZe miiwvia, romlis dauRalavi<br />

moRvaweobiT erT weliwadSi<br />

skolaSi 25 mahmadiani da 31 qristiani<br />

swavlobda, xolo mahmadianebi<br />

qarTul skolas `Cvens<br />

skolas~ eZaxdnen.<br />

mniSvnelovani iyo skolis gaxsna<br />

kavkavSi, iq mcxovrebi qarTvelebisaTvis.<br />

am saqmis iniciatori<br />

mixeil yifiani iyo. wera-kiTxvis<br />

gamavrcelebel sazogadoebas<br />

didi Tanxis gaReba ar SeeZlo,<br />

magram kavkavis skolas yovelwliurad<br />

wignebiT daxmareba da maswavleblis<br />

SerCeva aRuTqva. skola<br />

1888 wels gaixsna. 1891 wels ukve<br />

44 moswavle iyo, xolo mzrunvel-<br />

Ta komitets skolis asaSneblad<br />

saWiro Tanxac hqonda Sekrebili<br />

da miwis nakveTic moZiebuli.<br />

mixeil yifians aseve surda skolis<br />

gaxsna yazbegSi. mas wignebic<br />

gaugzavna wera-kiTxvis gamavrcelebelma<br />

sazogadoebam, magram<br />

igi moulodnelad gardaicvala da<br />

saqmis dasruleba veRar moaswro.<br />

1882-84 wlebSi wera-kiTxvis sazogadoebam<br />

skolebis gaxsna moaxerxa<br />

qarTlis soflebSi: winarexSi,<br />

ToneTsa da xelTubanSi.<br />

sazogadoeba mosaxleobas garkveul<br />

nivTier daxmarebasac uwevda<br />

da skolas xelmZRvanelobda.<br />

vinaidan xSirad usaxsrobis gamo<br />

skolebis gaxsnas ver axerxebdnen,<br />

wera-kiTxvis sazogadoebas<br />

gauCnda idea, aeyvanaT moxetiale<br />

maswavlebeli, romelic `ivlis<br />

adgilidan adgilze da gaavrcelebs<br />

xalxSi kiTxvasa da weras~...<br />

aseve fiqrobdnen, daearsebinaT<br />

moZravi skolebi. iakob gogebaSvilis<br />

winadadebiT baTumis skolis<br />

maswavlebels mose naTaZes<br />

misweres kidec, aWara-qobuleTis<br />

glexis Svilebi 4 klass rom<br />

daasrulebdnen, daexelovnebina,<br />

raTa TanasoflelebisaTvis<br />

saglexo skolebSi wera-kiTxvis<br />

swavleba SesZlebodaT.<br />

sazogadoeba daxmarebas uwevda<br />

wignebiT sakvirao da samrevlo<br />

skolebsac, baTumSi, xuloSi,<br />

kavTisxevSi, axalcixeSi, guria<br />

samegrelos eparqiaSi, radgan iq<br />

qarTuli ena iswavleboda. `deda<br />

ena~ da `russkoe slovo~ gaugzavniaT<br />

afxazeTis sofel naas samrevlo<br />

skolisTvisac, misi maswavleblis<br />

aqvsenti saxokias<br />

TxovniT. xolo sofel xeTaSi<br />

estate SuSanias kerZo samrevlo<br />

skolas, ara Tu wignebiTa da niv-<br />

TebiT amaragebdnen, maswavleblis-<br />

Tvis xelfasic ki dauniSnavT<br />

sazogadoebis biujetidan.<br />

roca dRevandeli gadasaxedidan<br />

qarTvelTa Soris wera-kiTxvis<br />

gamavrcelebeli sazogadoebis<br />

saqmianobas vafasebT, aSkaraa,<br />

rom miuxedavad mravali dabrkolebisa,<br />

sazogadoebam skolebis<br />

gaxsniT, saxelmRvaneloebis gamocemiT<br />

da mkiTxvelisaTvis misi<br />

miwodebis gaadvilebiT aamoZrava<br />

qarTuli sazogadoeba, xeli<br />

Seuwyo dawyebiTi ganaTlebis<br />

gavrcelebas da qveynis sxvadasxva<br />

kuTxeebi erTmaneTTan<br />

dakavSirebas.


problema<br />

N2, 2010 43<br />

hiperaqtiuli<br />

bavSvebi<br />

keTilganwyoba _ maTTan urTierTobis<br />

mTavari gasaRebi<br />

hiperaqtiur bavSvebs, rogorc wesi, xSirad `klasis<br />

amrevebs~ uwodeben. maTTan urTierToba rogorc<br />

maswavleblis, ise mSoblis mxridan did Zalisxmevasa da<br />

nebisyofas moiTxovs.<br />

nino gelovani<br />

bavSvis pirovnuli aRzrda adreul<br />

asakSi iwyeba. ganviTarebis<br />

pirvel etapebs gadis misi<br />

fsiqika, azrovneba, stereotipebi,<br />

Rirebulebebi da a.S. am procesSi,<br />

ra Tqma unda, mSoblebis Semdeg<br />

udidesi roli eniWeba skolas.<br />

klasSi bavSvi sazogadoebasTan<br />

adaptacias damoukideblad<br />

iwyebs. winasaskolo da skolis<br />

pirveli wlebi erTgvari gardamavali<br />

periodia, romelic dakav-<br />

Sirebulia Rrma fsiqo-emociur<br />

cvlilebebTan: bavSvebi gauwonasworeblebi<br />

da ipulsurebi<br />

xdebian, xSirad maTi qceva<br />

`araadekvaturia~. xSirad am<br />

problemas martivad xsnian:<br />

`bavSvi celqia~. es ar aris swori<br />

definicia hiperaqtiur da yurad-<br />

Rebis deficitis mqone bavSvTan<br />

mimarTebaSi. albaT yvela<br />

maswavlebeli damdgara iseTi<br />

amocanis winaSe, rogoricaa am<br />

tipis bavSvebTan urTierTobis<br />

mogvareba _ Tanac ise, rom isini<br />

gariyulebi ar aRmoCndnen da<br />

warmatebiT moaxerxon klasTan<br />

da sazogadoebasTan adaptireba.<br />

hiperaqtiuri bavSvebisTvis<br />

damaxasiaTebelia uyuradReboba.<br />

isini detalebze yuradRebis<br />

koncentrirebas ver axerxeben,<br />

ris gamoc uamrav `Secdomas~<br />

uSveben. maT araTu swavlis dros,<br />

TamaSis drosac ki uWirT yurad-<br />

RebiT yofna. isini zustad ver<br />

asruleben instruqciebsa da<br />

davalebebs, arian araorganizebulebi<br />

da araTanmimdevrulebi,<br />

gaurbian an iZulebiT asruleben<br />

im davalebas, romelic met<br />

gulmodginebas iTxovs, xSirad<br />

kargaven saskolo nivTebs. maT<br />

advilad gadaaqvT yuradReba<br />

gare gamaRizianeblebze, aviwydebaT<br />

yoveldRiuri, rutinuli<br />

saqmianobebis Sesruleba.<br />

hiperaqtiuroba umTavresad imaSi<br />

gamoixateba, rom bavSvi mousvenaria,<br />

amoZravebs xel-fexs,<br />

jdomis dros qanaobs, dgeba maSin,<br />

roca saWiroa jdoma, siarulis<br />

nacvlad darbis, xmaurobs, laparakobs<br />

da a.S. impulsuroba<br />

xSirad imaSi vlindeba, rom igi<br />

SekiTxvis dasrulebamde pasuxobs,<br />

ar ucdis sakuTar rigs, awyvetinebs<br />

Tanamosaubres saubars.<br />

aseTi bavSvi swrafad azrovnebs<br />

da gauazreblad reagirebs movlenebze.<br />

impulsurobis gamo is<br />

xSirad moqmedebs sakuTari survilis<br />

sawinaaRmdegod, zogjer<br />

miuxedavad imisa,<br />

rom moswavleebis<br />

hiperaqtiuroba<br />

da yuradRebis<br />

deficitis<br />

problema did<br />

sirTules<br />

warmoadgens<br />

irgvlivmyofebis-<br />

Tvis, sakuTar Tavs<br />

unda CavagonoT,<br />

rom es mogvarebadi<br />

,,<br />

sakiTxia.<br />

,,


44<br />

ki gadawyvetilebebs Tavis<br />

sazianodac iRebs. es Tvisebebi<br />

xelisSemSlelia rogorc maswavleblisa<br />

da TanaklaselebisTvis,<br />

aseve Tavad am bavSvebisTvisac.<br />

hiperaqtiurobis sindroms<br />

neirofsiqologebi centraluri<br />

nervuli sistemis funqcionirebis<br />

darRveviT gamowveuli simptomebis<br />

erTobliobad miiCneven.<br />

es simptomebi gansakuTrebiT<br />

skolaSi misvlisas iCens xolme<br />

Tavs. manamde aseTi bavSvebi<br />

didad ar gansxvavdebian celqi<br />

Tanatolebisgan.<br />

hiperaqtiurobisa da yuradRebis<br />

deficitis problema ramdenime<br />

mizeziT Cndeba. maT Sorisaa:<br />

araswori kveba. Tvali gadavavloT<br />

bavSvis yoveldRiur<br />

racions. Tu meniudan Sokoladsa<br />

da kofeinis, sinTezuri<br />

konservantebis, saRebavebisa<br />

da aromatizatorebis Semcvel<br />

produqtebs amoviRebT, bavSvi<br />

gacilebiT ukeT daiZinebs da<br />

SesamCnevad damSviddeba kidec.<br />

hiperaqtiur bavSvebs mecnierebma<br />

glukozis cvlis dar-<br />

Rveva aRmouCines. aseTi<br />

patarebis mozRvavebuli<br />

energiis wyaro Saqari, tkbileuli<br />

da xilis wvenebia. xSirad<br />

hiperaqtiurobis mizezi<br />

kvebiTi alergiaa. alergeni<br />

SesaZloa aRmoCndes sinTezuri<br />

saRebavi, naturaluri Zroxis<br />

rZe an sxva produqti. hiperaqtiurobis<br />

mizezi SesaZloa<br />

mikroelement magniumis deficiti<br />

iyos. magniumi patarebis<br />

mSvidi Zilisa da glukozis<br />

normaluri cvlisTvis<br />

aris saWiro. mis naklebobas<br />

im bavSvis organizmi ganicdis,<br />

vinc bevr tkbileuls miirTmevs.<br />

mikroelementis maragi<br />

antibiotikebis miRebis Semdegac<br />

mcirdeba. hiperaqtiuri<br />

bavSvis organizmSi nervuli<br />

impulsebis gadacema gaZlierebulia,<br />

tvins ki gaZlierebuli<br />

muSaobisas srulfasovani<br />

cilovani sakvebi sWirdeba.<br />

bavSvis racionSi unda<br />

Sediodes: xaWo, yveli, kvercxi,<br />

xorci. nervul sistemas<br />

mSvidi muSaobisTvis sWirdeba<br />

B jgufis vitaminebi,<br />

romlebiTac mdidaria rZis<br />

produqtebi da xorci.<br />

stresuli ojaxuri garemo.<br />

ojaxuri atmosfero mniSvnelovnad<br />

zemoqmedebs bavSvis<br />

fsiqikaze, mis aqtiurobaze,<br />

impulsurobasa Tu aRgznebaze.<br />

xSirad ojaxSi miRebuli<br />

stresiT gamowveuli emociebis<br />

ganmuxtva saklaso oTaxSi<br />

xdeba. bavSvi aqtiur qmedebeb-<br />

Si axdens fsiqikuri daZabulobis<br />

kompensacias, anu hiperaqtiuroba<br />

misi emociuri<br />

stresebis saxecvlili gamovlinebaa.<br />

hiperaqtiuri bavSvis dasaxmareblad<br />

gansakuTrebiT mniSvnelovania<br />

mSoblisa da maswavleblis<br />

mudmivi TanamSromloba da SeTanxmebuli<br />

moqmedeba. Tumca, Tu<br />

garTulebul viTarebasTan ar<br />

gvaqvs saqme, es problema SeiZleba<br />

saskolo garemoSi mogvardes.<br />

maswavlebels kargad unda<br />

hqondes gacnobierebuli, rom<br />

hiperaqtiuri bavSvi gansakuTrebul<br />

midgomas moiTxovs.<br />

xSirad igi ganviTarebis tempiT<br />

CamorCeba Tanaklaselebs (zogjer<br />

erTi an ori wliTac ki). Tumca<br />

xdeba piriqiTac: arsebobs kategoria<br />

hiperaqtiuri bavSvebisa,<br />

romlebic Tavisi ganviTarebiT<br />

Tanaklaselebs uswreben. didi<br />

raodenobis informaciis floba<br />

aseTi bavSvis gadatvirTvas<br />

iwvevs. zogadad, bavSvis (gansakuTrebiT,<br />

hiperaqtiuris) fsiqika<br />

ver itans zomaze met<br />

informacias, rac mis zedmet<br />

aqtiurobaze aisaxeba.<br />

samwuxarod, mSoblebis da maswavleblebis<br />

nawili gamosavals<br />

sadamsjelo RonisZiebebSi<br />

xedavs, rac namdvilad ar aris<br />

saukeTeso gamosavali. xSiri<br />

dasjiT ufro vamwvavebT viTa-


N2, 2010 45<br />

rebas, bavSvebs kidev ufro Znelad<br />

gadasalax barierebs vuqmniT.<br />

bunebrivia, klasSi maswavlebelma<br />

disciplina aucileblad<br />

unda daareguliros, bavSvebi<br />

unda SeaCvios TanamSromlobas,<br />

risTvisac saukeTeso gza wyvilebsa<br />

da jgufebSi muSaobaa.<br />

sasurvelia, klasis mowyobis<br />

gansxvavebuli formebi da<br />

mravalferovani aqtivobebi<br />

avirCioT, am tipis moswavleebisTvis<br />

individualuri saswavlo<br />

gegmebi SevadginoT da aRniSnuli<br />

programa saswavlo process<br />

ise SevuTavsoT, rom klasSi<br />

myofi sxva bavSvebis swavlaaRzrda<br />

ar SevaferxoT. Tu im<br />

meTodebs gamoviyenebT, romlebic<br />

yuradRebis deficitis<br />

mqone bavSvebs swavlas gauadvilebs,<br />

maSin isini sakuTari<br />

SesaZleblobebisa da unarebis<br />

warmoCenas uTuod SeZleben.<br />

sayuradReboa is faqtic, rom<br />

yuradRebis deficitisa da hiperaqtiurobis<br />

mqone ori erTnairi<br />

bavSvi ar arsebobs. amitom<br />

strategia yoveli moswavlisaTvis<br />

individualurad unda<br />

SemuSavdes, magram is misaRebi<br />

unda iyos klasSi myofi sxva<br />

bavSvebisTvisac.<br />

hiperaqtiuri da yuradRebis<br />

deficitis mqone moswavleebTan<br />

saswavlo procesis warmatebiT<br />

Casatareblad sasurvelia:<br />

gakveTili iyos mkafiod<br />

struqturirebuli;<br />

bavSvs mieces mokle droSi<br />

Sesrulebadi davalebebi;<br />

Seiqmnas individualuri<br />

saswavlo gegmebi;<br />

gakveTilebi daigegmos<br />

moswavleebisTvis saintereso<br />

sakiTxebisa da aqtivobebis<br />

gaTvaliswinebiT;<br />

ganisazRvros da amoqmeddes<br />

waxalisebis sistema;<br />

gakveTilis dasawyisSi aucileblad<br />

unda gamaxvildes<br />

yuradReba imaze, Tu rogor<br />

ukavSirdeba mimdinare gakve-<br />

Tili wina da momdevno gakve-<br />

Tilebs.<br />

gamocdileba mowmobs, rom Tu<br />

gakveTili qvemoT mocemuli punqtebis<br />

dacviT tardeba, moswavleebi<br />

(maT Soris, hiperaqtiuri<br />

bavSvebic) nayofierad swavloben.<br />

1. hiperaqtiuri moswavlis<br />

yuradRebis SenarCuneba vcadoT<br />

xSiri da frTxili replikebiT.<br />

araviTar SemTxvevaSi<br />

ar mivceT iseTi SeniSvna, rac<br />

mas uaryofiTi aspeqtiT<br />

gamoarCevs sxva bavSvebisgan.<br />

gamovricxoT sarkazmi da<br />

kritika;<br />

2. sagakveTilo procesSi xSirad<br />

gamoviyenoT Sesabamisi<br />

audio-video saSualebebi;<br />

3. pasuxis gacemisas moswavle<br />

ar avaCqaroT, mivceT mas sakmarisi<br />

dro codnis gamosam-<br />

JRavneblad;<br />

4. xSirad vamuSaoT wyvilebSi an<br />

jgufebSi. hiperaqtiuri da<br />

yuradRebis deficitis mqone<br />

bavSvebi gadavanawiloT kargad<br />

organizebul jgufebSi.<br />

mivceT maT konkretuli,<br />

mkafiod gansazRvruli<br />

rolebi;<br />

5. gavakontroloT disciplina.<br />

gvqondes skolaSi moqcevis<br />

naTlad gansazRvruli wesebi<br />

da Sesabamisi plakati;<br />

6. davyoT gakveTili Tanmimdevrul<br />

nawilebad da kargad<br />

avuxsnaT bavSvebs TiToeulis<br />

mniSvneloba;<br />

7. rac SeiZleba, gasagebad avuxsnaT<br />

sakvanZo winadadebebi;<br />

8. davalebis Sesasruleblad<br />

mivceT sakmarisi dro.<br />

gamovkiTxoT mSvidi, wynari<br />

toniT, raTa moswavlem<br />

Tavisuflad gamoTqvas azri.<br />

miuxedavad imisa, rom moswavleebis<br />

hiperaqtiuroba da yurad-<br />

Rebis deficitis problema did<br />

sirTules warmoadgens irgvlivmyofebisTvis,<br />

sakuTar Tavs unda<br />

CavagonoT, rom es mogvarebadi<br />

sakiTxia. mTavaria, maTTan<br />

urTierTobisas gansakuTrebul<br />

midgomas mivmarToT: nu viqnebiT<br />

metismetad momTxovni da mkacri,<br />

davicvaT taqti da gamoviCinoT<br />

moTmineba.


46 interviu<br />

umTavresi<br />

bavSvebis siyvarulia<br />

interviu qeTi maqleinTan<br />

Tamar onofrienko<br />

qeTi maqleinma sadoqtoro disertacia ganaTlebis fsiqologiaSi<br />

daicva. muSaobda fsiqologad trefikingis msxverpl qalTa<br />

sakonsultacio centrSi, tanzaniasa da xorvatiaSi.<br />

saqarTveloSi meuRlesTan, msoflio bankis saqarTvelos<br />

warmomadgenlobis xelmZRvanelTan, roi sauTvorTTan erTad<br />

Camovida. qeTi maqleini maleve dainetresda sxvadasxva proeqtiT,<br />

mogvianebiT ki amerikuli organizaciis, Peace Corp-is im<br />

programis ganxorcielebaSi CaerTo, romelic SezRuduli<br />

SesaZleblobebis mqone bavSvebis daxmarebas iTvaliswinebda.<br />

maswavlebelma<br />

sakuTar Tavs unda<br />

STaagonos, rom<br />

swavla da codnis<br />

mudmivi ganaxleba<br />

aucilebelia.<br />

maswavlebloba<br />

urTulesi profesiaa<br />

da igi ufro da<br />

ufro rTuli<br />

xdeba, amitomac is<br />

metad unda dafasdes<br />

da waxalisdes<br />

,,<br />

saxelmwifos<br />

mxridan.<br />

,,<br />

Tavdapirvelad ra saxis<br />

samuSaos asrulebdiT da<br />

romel raionSi<br />

_ zestafonis raionidan daviwyeT.<br />

roca xma gavrcelda, amerikeli<br />

specialistebi Camodiano, xalxi<br />

soflebidan daiZra. iqaurebi<br />

xelSi atatebuli bavSvebiT, rigSi<br />

Camdgrebi Segvxvdnen. velodi,<br />

rom, rogorc amerikaSi xdeba,<br />

konfidencialuroba daculi<br />

iqneboda. bavSvebis umravlesobas<br />

cerebraluri dambla aReniSneboda.<br />

rogorc Cans, eqimebi maT<br />

mxolod medikamentebs uniSnavdnen,<br />

yovelgvari damatebiTi<br />

konsultaciis gareSe. maleve<br />

qalaqis centrSi bavSvTa saxli<br />

`orioni~ gavxseniT, romelic<br />

ara mxolod zestafonis, aramed<br />

irgvliv mdebare 27 soflis mosaxleobas<br />

emsaxureboda. saxlSi<br />

im 200-mde SezRuduli SesaZleblobis<br />

mqone bavSvs vmaspinZlobdiT,<br />

romlebic aRricxvaze iyvnen<br />

ayvanilebi. maleve aRmoCnda, rom<br />

Zalian bevrs araswori diagnozi<br />

hqonda dasmuli. am bavSvebs Soris<br />

bevri autisti da gonebrivi Seferxebis<br />

mqone iyo. cerebraluri<br />

dambliT daavadebulTa sruli<br />

umravlesoba ukiduresad<br />

gaWirvebuli ojaxebSi cxovrobda,<br />

etlebisa da specialuri<br />

aRWurvilobis gareSe. maSin<br />

gzebic Zalian cudi iyo, transportis<br />

problemac arsebobda<br />

da bevri mSobeli Svilis<br />

Cvenamde moyvanas ver axerxebda.<br />

rogor SeZeliT,<br />

am problemebis miuxedavad,<br />

muSaobis gagrZeleba<br />

_ mogvianebiT, World Vision-is dafinansebiT,<br />

ramdenime eqimi da<br />

socialuri muSaki, gadamzadebis<br />

specialuri programis gavlis<br />

Semdeg, aRniSnul soflebSi mivamagreT.<br />

isini Tavad stumrobdnen<br />

specialuri saWiroebebis<br />

mqone bavSvebs. mogvianebiT, roca<br />

zestafonSi Cveni proeqti dasrulda,<br />

erTi Terjoleli mSobeli<br />

movida da gvTxova, rom maTTanac<br />

dagvewyo es proeqti.<br />

TerjolaSi danergvisas<br />

proeqtma cvlilebebi xom<br />

ar ganicada<br />

_ diax, SevecadeT, proeqti ufro<br />

grZelvadiani da seriozul Sedegebze<br />

orientirebuli yofiliyo.<br />

gadavwyviteT, im soflebis skolebidan,<br />

sadac specialuri saWiroebebis<br />

mqone moswavleebi swavloben,<br />

agverCia maswavleblebi,<br />

romlebsac Sesabamisad movamzadebdiT.<br />

am SemTxvevaSi, transportirebis,<br />

sawvavis problemebi da


N2, 2010 47<br />

proeqtis dasrulebis saSiSroeba<br />

ar dagvemuqreboda. dRes es maswavleblebi<br />

valdebulebi arian,<br />

saxlSi miakiTxon im moswavleebs,<br />

romlebic ojaxuri siduxWirisa<br />

Tu sxva problemebis gamo skolebSi<br />

ver dadian. skola aseTi<br />

moswavleebisTvis vauCers iRebs<br />

da Sesabamisad, maswavleblic<br />

valdebulia, ar Semoifarglos<br />

mxolod zedapiruli, araprofesionaluri<br />

vizitiT.<br />

rogor xvdebodiT, mzad iyo<br />

Tu ara maswavlebeli, gadamzadebis<br />

kursis gavlis Semdeg,<br />

aseT bavSvebTan samuSaod<br />

_ Zalian kargi, efeqturad organizebuli<br />

satreningo programa<br />

gvqonda. pedagogebs yoveldRiurad<br />

uxdebodaT gavlil Teoriul<br />

masalaze testebis Cabareba,<br />

mTliani kursis dasrulebis<br />

Semdeg ki maT sakmaod rTuli<br />

gamocda Caabares.<br />

sul ramdeni maswavlebeli<br />

moamzadeT<br />

_ movamzadeT 34 maswavlebeli,<br />

romelTagan gamocda yvelam Caabara.<br />

es maswavleblebi skolebSi<br />

dabrundnen da warmatebiT muSaoben.<br />

ukiduresad mwvave SemTxvevebSi<br />

isini mogvmarTaven da problemebis<br />

mogvarebas erToblivad<br />

vcdilobT.<br />

rogori iyo pirveli reaqcia,<br />

roca specialuri<br />

saWiroebebis mqone<br />

bavSvebi Cveulebriv<br />

klasebSi SeiyvaneT<br />

_ maxsovs, roca distrofiiT<br />

daavadebuli erTi biWi klasSi<br />

etliT SeviyvaneT, bavSvebi dabneulebi<br />

Sexvdnen. ar icodnen,<br />

rogor unda esaubraT masTan, is<br />

maTTvis ucxo da gansxvavebuli<br />

iyo. vfiqrob, danarCeni moswavleebisTvis<br />

ufro sasargeblo<br />

iyo misi klasSi Seyvana, swored<br />

am yinulis galRobis, SiSisa da<br />

barierebis daZlevis TvalsazrisiT.<br />

kidev ra saqmianobebs<br />

gegmavT mimdinare<br />

programebis farglebSi<br />

_ pirveli, risi gakeTebac minda,<br />

mSoblebis cnobierebis amaRlebaa.<br />

specialuri saWiroebebis mqone<br />

bavSvebis mSobelTa did umravlesobas<br />

Zalian bundovani warmodgena<br />

aqvs am yvelafris Sesaxeb.<br />

Sesabamisad, maTTvis informaciis<br />

miwodeba swori damokidebulebis,<br />

efeqturi mkurnalobisa<br />

da gverdiTi movlenebis<br />

Tavidan acilebis winapiroba<br />

iqneboda. Cven ramdenime SemTxvevas<br />

wavawydiT, roca bavSvebs<br />

SelocvebiTa da balaxebiT mkurnalobdnen.<br />

mSoblebi savsebiT<br />

darwmunebulni iyvnen, rom saku-<br />

Tar Svils mdgomareobas umsubuqebdnen<br />

da TandaTanobiT<br />

gankurnavdnen.<br />

xom ar apirebT Tqveni<br />

proeqt(eb)is sazRvrebis<br />

gafarToebas<br />

_ mas Semdeg, rac saerTaSoriso<br />

organizaciebis mxridan daxmareba<br />

Sewyda, sakuTari fondidan daviwyeT<br />

proeqtis dafinanseba. Tumca<br />

Cveni saxsrebiT amis mudmivad<br />

keTeba SeuZlebeli aRmoCnda da<br />

kvlav dagvWirda saerTaSoriso<br />

daxmarebis moZieba. visurvebdi,<br />

rom ganaTlebisa da mecnierebis<br />

saministrosa da mis struqtureb-<br />

Tan erTad gagvefarToebina Cveni<br />

proeqtis sazRvrebi da mTeli<br />

saqarTvelo mogvecva. centralizebuli<br />

Zalisxmevis gareSe<br />

SeuZlebelia Tundac erTi regionis<br />

srulad dafarva, miT ufro,<br />

mTeli saqarTvelosi. imedi maqvs,<br />

rom Cveni proeqti kargi magaliTi<br />

aRmoCndeba da saqarTveloSi specialurad<br />

momzadebuli maswavleblebi<br />

momavalSic imuSaveben.<br />

kidev ra gegmebi aqvs Tqvens<br />

organizacias<br />

_ zestafonis da Terjolis raionebSi<br />

niadagis Seswavlas vapirebT.<br />

Cveni varaudiT, am region-<br />

Si autizmisa Tu sxva mentaluri<br />

daavadebebis ganviTarebis gax-<br />

Sirebis mizezi SeiZleba feradi<br />

liTonebiT niadagis dabinZureba<br />

iyos. orsulobis periodSi aseTi<br />

liTonebiT gajerebuli bostneulis<br />

miReba sxvadasxva paTologiis<br />

ganviTarebis mizezi xdeba.<br />

niadagis nimuSebis analizma<br />

SesaZloa realuri suraTi<br />

mogvces, rac momavalSi am<br />

daavadebebs Tavidan agvaridebs.<br />

ras etyodiT Tqveni<br />

proeqtebis miRma darCenil<br />

aTasobiT maswavlebels<br />

_ pirveli da umTavresi bavSvebis<br />

siyvarulia. am siyvarulis gareSe<br />

maswavleblis naTqvami verasdros<br />

aRwevs moswavleebamde. swored<br />

es siyvaruli aRmoaCeninebs maswavlebels<br />

moswavleSi sxvadasxva<br />

niWsa da unars. me, magaliTad,<br />

saqarTveloSi sxvaTa daxmarebiT<br />

xatva daviwye. aqamde marTlac<br />

araferi damexata, axla ki sakmaod<br />

kargad gamomdis zeTis saRebavebiT<br />

muSaoba. amasTan, maswavlebelma<br />

sakuTar Tavs unda STaagonos,<br />

rom swavla da codnis mudmivi<br />

ganaxleba aucilebelia. maswavlebloba<br />

urTulesi profesiaa<br />

da igi ufro da ufro rTuli<br />

xdeba, amitomac is metad unda<br />

dafasdes da waxalisdes<br />

saxelmwifos mxridan.


48 resursi<br />

internet-resursebis<br />

gamoyeneba saswavlo procesSi<br />

zaqaria qarsauliZe<br />

msoflioSi dRiTidRe izrdeba internetis momxmarebelTa<br />

raodenoba, rac internet-teqnologiebis daxvewas da<br />

yoveldRiurobaSi misi gamoyenebis aucileblobas<br />

ukavSirdeba. internetis roli Cveni qveynis yofa-cxovrebasa<br />

da sajaro skolebSi mimdinare saswavlo procesSic izrdeba.<br />

amas skolebis kompiuterizaciisa da internetizaciis procesi<br />

mniSvnelovnad uwyobs xels. dReisaTvis saqarTveloSi<br />

internetis momxmarebelTa raodenoba 12%-s Seadgens.<br />

internetis roli<br />

Cveni qveynis yofacxovrebasa<br />

da<br />

sajaro skolebSi<br />

mimdinare saswavlo<br />

procesSic izrdeba.<br />

amas skolebis<br />

kompiuterizaciisa<br />

da internetizaciis<br />

procesi mniSvnelovnad<br />

uwyobs<br />

,,<br />

xels.<br />

,,<br />

yoveldRiurad matulobs ucxouri<br />

da qarTulenovani internetresursebis<br />

raodenoba. saswavlo<br />

garemos gamravalferovnebisTvis,<br />

dasaxuli miznebis miRwevisTvis<br />

udavod didi arCevania. amjerad<br />

yuradRebas gavamaxvilebT google<br />

Inc.-is servisebze.<br />

Google Inc. (gugl korporacia)<br />

amerikaSi 1998 wels daarsda da<br />

dRes erT-erTi yvelaze warmatebuli<br />

kompaniaa. misi internetservisebi<br />

sakmaod mravalferovania.<br />

Cven mxolod iseT saSualebebs<br />

SevexebiT, risi saswavlo<br />

procesSi gamoyenebac efeqturi<br />

iqneba.<br />

guglis TvalsaCinoebebi<br />

ra aris YouTube<br />

iuTubi video da audio failebis<br />

gaziarebisTvis gankuTvnili vebgverdia.<br />

aq milionze meti aseTi<br />

failia ganTavsebuli da maT yoveldRiurad<br />

axali masala emateba.<br />

am veb-gverdze sxvis mier gan-<br />

Tavsebuli videoebis daTvaliereba<br />

da maTze komentaris gake-<br />

Teba SegiZliaT. daregistrirebis<br />

SemTxvevaSi, sakuTari video<br />

failebis ganTavsebasac SeZlebT.<br />

iuTubs video failebis mravalferovani<br />

kategoriebi aqvs. maT<br />

Sorisaa: axali ambebi, komedia,<br />

sporti, filmebi, mecniereba,<br />

teqnologiebi da a.S. erT-erTi<br />

kategoria ganaTlebaa, romelic<br />

cnobili universitetebis qveganyofilebebs<br />

Seicavs. aq am universitetebSi<br />

Catarebuli leqciebis<br />

videoCanawerebi da studentebis<br />

yofa-cxovrebis amsaxveli videoebi<br />

SegiZliaT naxoT.<br />

aRniSnul veb-gverdze sasurveli<br />

Sinaarsis videos moZebna advilad<br />

SeiZleba. amisaTvis veb-brauzer-<br />

Si akrifeT www.youtube.com. Semdeg<br />

saZiebo velSi CawereT mosaZebni<br />

videos sakvanZo sityva an sityvaTa<br />

jgufi da daaWireT Rilaks<br />

search (Zieba). Ziebis dasrulebis<br />

Semdeg sakvanZo sityvis Sesabamisi<br />

videoebis CamonaTvali CamoiSleba.<br />

miRebuli masalidan<br />

TqvenTvis sasurveli video<br />

amoirCieT.<br />

iuTubze TiTqmis yvela sakiTxis<br />

Sesaxeb naxavT videoebs, amitom<br />

am veb-gverdis gamoyeneba TiTqmis<br />

nebismieri sagnis pedagogs<br />

SeuZlia.<br />

magaliTad, Tu qarTuli enisa<br />

da literaturis maswavlebels,<br />

saswavlo masalis gasamdidreblad,<br />

galaktion tabiZesaTan dakavSirebuli<br />

video faili sWirdeba, is<br />

saZiebo velSi Cawers `galaktion


N2, 2010 49<br />

guglis dedamiwas aqvs saTamaSoc<br />

_ TviTmfrinavis simulatori. am<br />

programis meniudan Sesabamisi<br />

Flight Simulator fanjris gamoZaxebis<br />

Semdeg airCevT TviTmfrinavs,<br />

F16 an SR22-s da klaviaturis<br />

Rilakebis daxmarebiT dedamiwis<br />

TqvenTvis saintereso nawils<br />

gadaufrenT.<br />

tabiZe~, daawkapunebs Rilakze<br />

search da daelodeba Sedegebs.<br />

videoebs Soris igi naxavs galaktion<br />

tabiZis leqss `Cemo leqsebo~,<br />

romelsac poeti Tavad kiTxulobs.<br />

qarTulis maswavlebeli<br />

aq sxvadasxva msaxiobis mier wakiTxul<br />

leqsebs da im unikalur<br />

videoebsac ixilavs, sadac poeti<br />

videofirzea aRbeWdili.<br />

iuTubis gamoyeneba teqnikuri<br />

sagnebis maswavleblebsac SeuZliaT.<br />

magaliTad, maTematikis<br />

pedagogs SeiZleba piTagoras<br />

Teoremis damtkicebis sxvadasxva<br />

variantis moZieba dasWirdes.<br />

amisaTvis man saZiebo velSi<br />

inglisurad unda Caweros The<br />

Phytagorean Theorem. Ziebis dasrulebis<br />

Semdeg saintereso videoebis<br />

sia CamoiSleba. Tu oqros kveTaze<br />

an fibonaCis mimdevrobaze eZebT<br />

videos, marTlac mravalferovan<br />

Sedegs naxavT. oRond ar dagaviwydeT<br />

am cnebebis inglisurad<br />

Cawera, radgan qarTul enaze<br />

msgavsi Sinaarsis videoebis<br />

arsebobis Sansi naklebia.<br />

ra aris google earth<br />

(guglis dedamiwa)<br />

guglis dedamiwa programaa,<br />

romelic dedamiwis virtualur<br />

models warmoadgens. am programis<br />

ufaso versiis CamotvirTva<br />

saitidan http://earth.google.com aris<br />

SesaZlebeli. satelituri fotoebis<br />

saSualebiT dedamiwas axlodan<br />

dainaxavT da Ziebis SemTxvevaSi,<br />

sakuTar saxlsac ipoviT.<br />

am programis gamoyeneba ara mxolod<br />

geografiis maswavlebels<br />

SeuZlia. magaliTad, Tu inglisuris<br />

pedagogs bavSvebisTvis londonis<br />

RirsSesaniSnaobebis<br />

Cveneba surs, amisaTvis saZiebel<br />

fanjaraSi sityva London-is Cawera<br />

da gamadidebeli xelsawyos Rilakis<br />

dawkapunebac sakmarisia. marcxena<br />

kuTxeSi 3D Buildings-s Tu<br />

moniSnavT, londonis centralur<br />

nawils da mis RirsSesaniSnaobebs<br />

samganzomilebiani modeliT<br />

ixilavT.<br />

guglis dedamiwa gansakuTrebiT<br />

saintereso istoriis pedagogebisTvis<br />

iqneba, radgan, magali-<br />

Tad, Zveli romis 5000-ze meti<br />

kulturuli Zeglis modelis<br />

naxvas SeZleben. amisaTvis maT<br />

jer `romSi Casvla~ mouwevT. Tu<br />

kolizeumze daawkapuneben da<br />

specialur instruqcias miyvebian,<br />

patara failis gadmowerisa da<br />

instalaciis Semdeg kolizeumis<br />

kedlebSi gaseirnebasac SeZleben.<br />

megzuri yvelafers xmamaRla<br />

auxsniT. guglis dedamiwis programa<br />

msurvelebs ciuri sxeulebis,<br />

mTvarisa da marsis daTvalierebis<br />

saSualebasac aZlevs.<br />

gemiT mogzaurobis moyvarul-<br />

TaTvis arsebobs saiti http://ships1.<br />

planetinaction.com/, romelic guglis<br />

dedamiwis models iyenebs. aq<br />

sxvadasxva tipis sazRvao xomaldisa<br />

Tu diriJablis SerCeva da<br />

dedamiwis garSemo mogzauroba<br />

SegiZliaT.<br />

kidev erT simulator saTamaSos<br />

ixilavT veb-gverdze http://earthapi-samples.googlecode.com/svn/trunk/<br />

demos/milktruck/moon.html , sadac<br />

kosmosuri xomaldebis SerCevas<br />

da mTvareze gaseirnebas SeZlebT.<br />

ra aris guglis ca<br />

Tu ciur sxeulebze dakvirveba<br />

gsurT, estumreT veb-gverds<br />

http://www.google.com/sky/. saZiebo<br />

velSi CawereT nebismieri planetis<br />

an Tanavarskvlavedis dasaxeleba,<br />

daawkapuneT Rilakze search<br />

da ekranze TqvenTvis sasurveli<br />

ciuri sxeuli sxva ciur sxeuleb-<br />

Tan erTad gamoCndeba.<br />

ra aris guglis saZiebo<br />

sistema<br />

internetSi informaciis Ziebisas<br />

xSirad ar viciT, sad unda<br />

vipovoT CvenTvis sasurveli


50<br />

cnobebi. am mxriv saqmes saZiebo<br />

sistemebi gviadvilebs. erT-erTi<br />

maTgani guglis saZiebo sistemaa,<br />

romelic 1997 wels lari peijma<br />

da sergei brinma Seqmnes. is<br />

msoflioSi erT-erTi yvelaze<br />

popularuli saZiebo sistemaa.<br />

igi yoveldRiurad ramdenime<br />

aseul milion moTxovnas iRebs.<br />

am saZiebo sistemis gamosayeneblad<br />

unda gavxsnaT veb-gverdi<br />

www.google.ge, saZiebo velSi<br />

CavweroT sakvanZo sityvebisgan<br />

Semdgari fraza (rogorc suraTzea<br />

naCvenebi) da davawveT<br />

Rilaks Google Zebna. Ziebis dasrulebis<br />

Semdeg CamoiSleba im<br />

veb-gverdebis CamonaTvali, romelSic<br />

es sakvanZo sityvebi<br />

gvxvdeba. guglis saZiebo sistemas<br />

gaZlierebuli Zebnac SeuZlia,<br />

rac detalur Ziebas gulisxmobs.<br />

SegviZlia movZebnoT konkretuli<br />

dasaxelebis mxolod doc an<br />

mxolod pdf failebi. aseve, SegviZlia<br />

saZiebo sityvis Sesabamisi,<br />

sxvadasxva kategoriebiT gamor-<br />

Ceuli veb-gverdebis Ziebac, rac<br />

sasurveli informaciis mignebas<br />

gviadvilebs.<br />

guglis komunikaciebi<br />

ra aris www.blogspot.com<br />

blogi erTgvari veb-gverdia, romelic<br />

Canawerebis, mosazrebebis<br />

gacvla-gamocvlisaTvis aris gankuTvnili.<br />

sakuTar blogze informaciis<br />

yoveldRiurad ganTavseba,<br />

sxvis blogebze ganTavsebul<br />

masalaze ki komentarebis saSualebiT<br />

azris gamoTqma SegiZliaT.<br />

blogebis ufasod Seqmnis serviss<br />

guglic gvTavazobs. sakuTari<br />

blogis Sesaqmnelad SediT vebgverdze<br />

www.blogger.com.<br />

blogze SegiZliaT ganaTavsoT<br />

sasargeblo da saintereso saswavlo<br />

resursebis bmulebi, saswavlo<br />

proeqtebis instruqciebi<br />

da maTi ganxorcielebis gegmebi,<br />

saboloo Sedegebi, suraTebi,<br />

videoebi, slaid-Souebi da a.S.<br />

ra aris guglis<br />

eleqtronuli fosta<br />

guglis eleqtronuli fostis<br />

gamosayeneblad veb-gverdze<br />

www.gmail.com gaxseniT sakuTari<br />

angariSi: daawkapuneT Rilakze<br />

Create an account, daregistrirdiT<br />

da SeqmeniT momxmareblis saxeli.<br />

eleqtronuli fostis saSualebiT<br />

maswavleblebs SeuZliaT kolegebTan,<br />

moswavleebTan, mSobleb-<br />

Tan eleqtronuli mimoweris<br />

ganxorcieleba, maTTvis garkveuli<br />

saswavlo resursebis gadagzavna.<br />

maswavlebels moswavlisgan<br />

davalebebis eleqtronuli<br />

fostiT miRebac SeuZlia.<br />

guglis fostas sxvadasxva instrumenti<br />

aqvs da am mxriv, is metad<br />

mosaxerxebelia. ganvixiloT<br />

zogierTi maTgani:<br />

gugl-jgufebi (Groups)<br />

gmail-s jgufebis (Groups) ganyofileba<br />

aqvs, romlis daxmarebiTac<br />

SesaZlebelia ramdenime<br />

adamianis (moswavleebis,<br />

maswavleblebis da a.S.) erT<br />

jgufSi gaerTianeba. jgufis<br />

wevrebs komentarebisa Tu<br />

failebis imgvarad gacvlagamocvla<br />

SeuZliaT, rom<br />

isini sxva pirebma ver naxon.<br />

gugl-kalendari (Calendar)<br />

guglis eleqtronuli fostis<br />

erT-erTi instrumenti kalendaria<br />

(Calendar). misi saSualebiT<br />

maswavlebels eleqtronul<br />

for-matSi gakveTilebis ganrigis,<br />

dagegmili RonisZiebis<br />

dRis, saaTis, xangrZlivobis<br />

CaniSvna SeuZlia. yvelaze<br />

mTavari is aris, rom kalendris<br />

naxva `gaziarebis~ (share)<br />

saSualebiT sxvebsac SeuZliaT.<br />

ase rom, moswavles saSualeba<br />

aqvs, maswavleblis mier Sedgenili<br />

cxrili sakuTari saxlis<br />

kompiuteridan ixilos.<br />

gugl-dokumentebi (Documents)<br />

guglis fostaze garkveuli<br />

tipis failebis (teqsturi<br />

masalebis, suraTebis, prezentaciebis<br />

da a.S.) atvirTvacaa<br />

SesaZlebeli. es guglis instrumentis,<br />

dokumentebis meSveobiT<br />

xdeba. sakuTari kompiuteridan<br />

failebis atvirTva<br />

da saWiroebis SemTxvevaSi,<br />

maTi gaziarebac SegiZliaT.<br />

gugl-Tarjimani (Translate)<br />

teqstebis saTargmnad gugl-<br />

Tarjimani mosaxerxebeli sa-<br />

Sualebaa. amisaTvis miuTiTeT,<br />

romeli enidan ra enaze unda<br />

iTargmnos masala. Semdeg daaWireT<br />

Rilaks translate. guglis<br />

Tarjimans SegviZlia vaTargmninoT<br />

rogorc romelime teqsti,<br />

ise failebi da veb-gverdebic<br />

ki. samwuxarod, gugl-<br />

TarjimanSi qarTulad Targmna<br />

SeuZlebelia, Tumca momavalSi<br />

udavod SesaZlebeli<br />

iqneba.


esursi<br />

N2, 2010 51<br />

qarTuli xalxuri<br />

sabavSvo TamaSobebi<br />

da mozardebi<br />

saqarTveloSi xalxuri sabavSvo TamaSobebi mniSvnelovan<br />

rols asrulebda mozardis aRzrdis urTules saqmeSi. maTSi<br />

bavSvis fizikuri da gonebrivi SesaZleblobebi iyo<br />

gaTvaliswinebuli. xalxur TamaSobebSi xSirad aisaxeboda<br />

tradiciuli yofisa da rwmena-warmodgenebis mniSvnelovani<br />

momentebi. yuradReba maxvildeboda bavSvis fizikur,<br />

inteleqtualur, zneobriv da esTetikur aRzrdaze. isini<br />

xalisiani, moZravi da sanaxaobrivi iyo.<br />

nana xoWolava<br />

dResac SesaZlebelia xalxur<br />

TamaSobaTa ganaxleba Tanamedrove<br />

bavSvis interesebis,<br />

midrekilebebis, improvizaciis<br />

survilis gaTvaliswinebiT.<br />

mizanSewonilia maTi gamdidreba<br />

qarTuli sabavSvo folkloris<br />

nimuSebiT, rac maT ufro sanaxaobrivs<br />

gaxdis. rogorc dakvirvebam<br />

gviCvena, Tanamedrove<br />

bavSvebic aranaklebi xalisiTa<br />

da interesiT TamaSoben uZveles<br />

qarTul xalxur TamaSobebs. es,<br />

Tavis mxriv, maT uadvilebs mSobliuri<br />

folkloris, tradiciebis<br />

gacnobasa da gaTavisebas, fizikuri,<br />

inteleqtualuri da SemoqmedebiTi<br />

monacemebis gamovlenas.<br />

amgvari aqtivobebi bavSvebs<br />

did sixaruls da xalxuri<br />

Semoqmedebis Tanamonawiled<br />

yofnis gancdas aniWebs.<br />

TamaSobebi gamdidrebulia<br />

saTanado masaliT: CarTulia<br />

SeZaxilebi, xalxuri leqsebi,<br />

gamosacnobi an warmosaTqmeli<br />

sityvebi; zogjer garTulebulia<br />

Sesasrulebeli moZraobebi.<br />

mniSvneloba: xalxuri TamaSobebis<br />

daxmarebiT Sesabamisi<br />

masalis swavleba saintereso da<br />

mosaxerxebeli formaa leqsikis<br />

dasaufleblad, aseve tradiciuli<br />

qarTuli soflis yofis,<br />

siaxle: TamaSobebi warmodgenilia<br />

ganaxlebuli saxiT. aRdgena-ganaxlebisas<br />

mTavari<br />

yuradReba eTmoba TamaSobaTa<br />

verbalur mxares (romelic,<br />

rogorc Cans, droTa ganmavlobaSi<br />

yvelaze metad dazianda).<br />

leqsikis swavlebis mizniT


52<br />

saqmianobebis, Rirebulebebis<br />

(Sromisadmi damokidebuleba,<br />

garemos dacva, urTierTdaxmareba...)<br />

gasacnobad da Sesafaseblad.<br />

TamaSoba: wvima modis,<br />

Tavs uSveleT!<br />

pirveli varianti<br />

TamaSobis aRwera: moTamaSeTa<br />

raodenoba 10-20 bavSvia.<br />

saTamaSo moednis erT boloSi<br />

sxvadasxva adgilas Semoixazeba<br />

patara wreebi, anu `TavSesafrebi~<br />

(SeiZleba daidos qudebi).<br />

maTi raodenoba moTamaSeTa<br />

raodenobaze erTiT naklebi<br />

unda iyos.<br />

`mzeo, mzeo, gamodi,<br />

Cvens ezoSi Camodi;<br />

mzeo, mzeo, gamodi,<br />

Cvens ezoSi Camodi~.<br />

wris SuagulSi myofi moTamaSe<br />

yvelasTvis moulodnelad<br />

yviris: `JuJuna wvimaa, Tavs<br />

uSveleT!~ (an wvimis romelime<br />

saxels ambobs). am SeZaxilis gagonebisTanave<br />

moTamaSeebi isev<br />

TavSesafrebisken garbian. erTerTi<br />

kvlav uadgilod (an uqudod)<br />

rCeba. axla mas gamoajavreben<br />

moTamaSeebi. is ki sawyisi poziciisaken<br />

garbis da danarCenebs<br />

mouxmobs. ase grZeldeba TamaSi.<br />

orjer darCenil moTamaSes<br />

danarCenebi wyliT gawuwaven. is<br />

SemZaxebels asaxelebs da Semdeg<br />

TamaSidan gadis. gamarjvebulia<br />

is moTamaSe, romelic bolos<br />

erTaderT `TavSesafarSi~ aRmoCndeba.<br />

danarCenebi mas `oqros<br />

taxtze~ dasvamen da moedans<br />

Semoatareben.<br />

wesebi:<br />

1. sanam uadgilod darCenili<br />

moTamaSe SeZaxils ar<br />

TamaSis dawyebisas moTamaSeebi<br />

`TavSesafrebis~ sawinaaRmdego<br />

mxares imyofebian. gaTvlis<br />

Sedegad darCenili moTamaSe<br />

SesZaxebs: `wvima modis, Tavs uSveleT!~<br />

moTamaSeebi garbian `Tav-<br />

Sesafrebisken~, saTiTaod<br />

dgebian wreSi (an ixuraven qudebs).<br />

erTi moTamaSe uadgilod (an<br />

uqudod) rCeba da cdilobs,<br />

romelime wreSi Cadges, magram<br />

sxvebi ar uSveben da iwyeben mis<br />

gamojavrebas:<br />

`wvimav, wvimav, dauSvi,<br />

koWobanSi CauSvi.<br />

koWobani bevria,<br />

lobios gauberia~.<br />

darCenili moTamaSe garbis<br />

moednis sawinaaRmdego mxares<br />

(sawyis poziciaze) da mouxmobs<br />

danarCenebs: `modiT CemTan, mzis<br />

borbali caze goravs!~ yvelani<br />

garbian darCenili moTamaSisken,<br />

mis irgvliv kraven wres da iwyeben<br />

wreSi trials, Tan gaiZaxian:


N2, 2010 53<br />

daasrulebs, monawileebs<br />

`TavSesafris~ dakavebis<br />

(qudis daxurvis), an misken<br />

gaqcevis ufleba ar aqvT.<br />

2. uadgilod darCenilma<br />

moTamaSem ar unda gaimeoros<br />

sxva moTamaSis mier ukve<br />

naxsenebi wvimis esa Tu is<br />

saxeli.<br />

3. gaqcevisas erTmaneTisaTvis<br />

xelis SeSla akrZalulia.<br />

4. TamaSis sityvieri nawili<br />

(SeZaxilebi, leqsebi, wvimis<br />

saxelebi) unda warmoiTqvas<br />

xmamaRla da mkafiod.<br />

5. TamaSidan gadis orjer<br />

`uTavSesafrod~ darCenili<br />

moTamaSe, Sesabamisad, moedans<br />

akldeba `TavSesafrebis~<br />

raodenoba.<br />

6. akrZalulia uxeSoba TamaSidan<br />

gasuli monawilis gawuwvisas,<br />

an wkipurtiT `dajildoebisas~.<br />

miTiTeba:<br />

sasurvelia, TamaSoba gaimar-<br />

Tos ezoSi an mindorze. SesaZlebelia<br />

misi gamarTva saTanado<br />

farTis mqone daxurul<br />

sivrceSic.<br />

inventari: carci an kenWebi<br />

wreebis Semosaxazad (an qudebi).<br />

moTamaSeTa asaki unda iyos<br />

6-dan 10 wlamde.<br />

saTamaSo moqmedebebi martivi,<br />

yvelasaTvis xelmisawvdomia.<br />

TiToeuli moTamaSe wreSi<br />

adgilis dasakaveblad damoukideblad<br />

garbis. moTamaSis<br />

ZiriTadi amocanaa, sirbilSi<br />

gauswros danarCenebs da<br />

droze daikavos Tavisufali<br />

wre (an daixuros qudi). amisaTvis<br />

saWiroa siswrafe da<br />

simarjve.<br />

moTamaSeTa datvirTva damokidebulia<br />

gasarben manZilze<br />

da TamaSobis gameorebaTa<br />

raodenobaze.<br />

bavSvebis aqtivobis gasazrdelad<br />

da leqsikis dasamaxsovreblad<br />

saWiroa TamaSobis ramdenjerme<br />

gameoreba. saTanado<br />

miTiTebebis miRebis Semdeg<br />

bavSvebi ufro Tamamad da<br />

marjved moqmedeben.<br />

TamaSis dros SesaZlebelia<br />

qarTuli zepirsityvierebis<br />

sxva nimuSebis gamoyenebac.<br />

sasurvelia, monawileebma<br />

gaixsenon wvimis saxelebi an<br />

leqsebi wvimaze.<br />

TamaSobis dawyebamde maswavlebeli<br />

bavSvebs acnobs<br />

wesebs da sityvier nawils<br />

saTanado ganmartebebiT.<br />

imisaTvis, rom TamaSi kidev<br />

ufro saxaliso gaxdes,<br />

SesaZlebelia TavSesafris<br />

gareSe darCenili moTamaSis<br />

gamurva an wyliT gawuwva.<br />

amisaTvis saWiroa winaswar<br />

Tadarigis daWera (dagWirdebaT<br />

muri, wyliT savse<br />

WurWeli, sawuwao Tofi...).<br />

sanaxaobiTi mxaris gasaZliereblad,<br />

sasurvelia, Tama-<br />

Soba damTavrdes xalxuri<br />

`lazares~ SesrulebiT.<br />

sityvieri nawili<br />

wvimis saxelebi: kokispiruli,<br />

Sxapuna, JuJuna, safurclo<br />

wvima, manana wvima, mzekara,<br />

delgma, JinJRli, JRmurtli,<br />

JgleTi, Tqori, TqeSi, zRvela,<br />

fruti, Cqafi, Rlofo, RvarTqafi,<br />

iasxari, bututi, arazani,<br />

gerili, merexi, JiJmati, msTvadimcxvedi,<br />

setyva, xoSkakala,<br />

koxSinSxali, xorxoSa....<br />

sarekomendacio leqsebi<br />

SeZaxilebisaTvis:<br />

wvimav, wvimav, dauSvi,<br />

koWobanSi CauSvi.<br />

koWobani bevria,.<br />

lobios gauberia.<br />

maRlidana wamovida<br />

SaviTa da bneliTao,<br />

zogsa guli Seuwuxa,<br />

zogi elis lxeniTao.<br />

mzeo, mzeo, gamodi,<br />

Cvens ezoSi Camodi.<br />

mzis borbali caze goravs,<br />

cxraTvala mze caze goravs.<br />

mze pirs ibans, mze pirs ibans.<br />

cisartyela mxars umSvenebs.


54 erTi skolis istoria<br />

warmatebuli skola:<br />

tradicia da inovacia<br />

Telavis me-3 sajaro skolis stumaria Jurnali `maswavlebeli~<br />

bela CekuriSvili<br />

skola, romelic 1830 wels `nadikvris<br />

samazro saswavleblis~<br />

saxeliT gaixsna, Tavisi moswavleebiTa<br />

da pedagogebiT yovel-<br />

Tvis amayobda. aq uswavlia poet<br />

rafiel erisTavs, mogvianebiT<br />

ki _ profesor levan cikariSvils<br />

da akademikos albert Tavxeliqalaq<br />

Telavis me-3 sajaro skola 180 wlisaa. regionSi is<br />

erT-erT warmatebul saswavlo dawesebulebad iTvleba. amgvari<br />

tradiciiT bevri skola ver daikvexnis, magram ras niSnavs iyo<br />

tradiciebis gamgrZelebeli da regionSi warmatebuli<br />

skolis direqtoris, ana vaxtangiSvilis<br />

TqmiT, skolis warmatebaze<br />

pirvel rigSi statistika<br />

metyvelebs: gasul wels 20 kursdamTavrebulidan<br />

19 sxvadasxva<br />

universitetis studenti gaxda.<br />

skolis warmatebis maCvenebelia<br />

agreTve moswavleTa aqtiuri<br />

monawileoba da gamarjveba<br />

samecniero konferenciebsa da<br />

olimpiadebze, `fleqsis~ programiT<br />

saswavleblad wasvla<br />

amerikis SeerTebul StatebSi,<br />

sxvadassva spotrul turnirSi<br />

miRebuli Tasebi da a.S.


N2, 2010 55<br />

Zes. erT dros direqtorad cnobili<br />

geografi vasil kiknaZec<br />

yofila.<br />

dRes skolaSi 342 moswavlea. swavlis<br />

procesiT maT dainteresebas<br />

pedagogTa Zalisxmeva gansazRvravs.<br />

swored pedagogTa damsaxurebaa<br />

yvela is inovacia, rac<br />

skolaSi inergeba da moswavleebs<br />

saskolo masalis aTvisebaSi<br />

exmareba. maT Sorisaa rogorc<br />

qalaqSi saukeTeso, Tanamedrove<br />

kompiuteruli kabineti, aseve<br />

regionSi gamorCeuli, rukebiTa<br />

da uaxlesi aparaturiT aRWurvili<br />

istoriis kabineti, romelic<br />

gasul wels saqarTvelos istorikosTa<br />

asociaciam gaxsna. istorikosTa<br />

msoflio asociaciis,<br />

`evroklios~ regionulma filialma<br />

Telavis me-3 sajaro skola<br />

imisTvis SearCia, rom istoriis<br />

kabinets mxolod vizualuri datvirTva<br />

ki ar hqonoda, aramed<br />

moswavleebs sxvadasxva proeqtzec<br />

emuSavaT. `evroklios~ proeqtis<br />

mizani, istoriis swavlebis<br />

gziT, tolerantobis ganviTarebaa.<br />

amave dros me-3 skolis moswavleebma<br />

sakuTar proeqtzec<br />

imuSaves, romelic Telavis<br />

raionis sofel nasamxralis<br />

warmoSobasa da misi saxelis<br />

geneziss exeboda.<br />

manana jayeli, istoriis maswavlebeli:<br />

`istoriis kabineti<br />

Cvens skolaSi grantis wyalobiT<br />

gaixsna. es faqti moswavleebis<br />

kidev ufro met dainteresebas<br />

gamoiwvevs. zogadad, maT motivacias<br />

erovnuli gamocdebi gansazRvravs.<br />

xSirad mesmoda: iciT,<br />

ra, ar mWirdeba istoria da ar<br />

mcalia mis saswavlado. istoriis<br />

codnas mxolod sagamocdo<br />

daniSnuleba xom ar aqvs. es sagani<br />

Tundac saqarTvelos dRevandeli<br />

mdgomareobis sworad<br />

gasaazreblad unda viswavloT,<br />

ruseT-saqarTvelos urTierTobis<br />

asaxsnelad...~<br />

pedagogebi kmayofili arian im<br />

treningebiT, romlebic kompiuteruli<br />

teqnologiebis saswavlo<br />

procesSi gamoyenebis mizniT<br />

gaiares. kompiuteri mniSvnelovnad<br />

exmareba im maswavlebels,<br />

romelsac surs moswavleebisTvis<br />

vizualuri masalis Cveneba,<br />

informaciis moZieba, sxvadasxva<br />

proeqtis momzadeba.<br />

`moswavleTa motivacia erovnuli<br />

gamocdebis Cabarebaa. maT<br />

sxva motivaciac unda mivceT.<br />

istoria da literatura imitom<br />

unda viswavloT, rom momaval<br />

Taobas ena enad gadavceT da<br />

mamuli mamulad,~ _ ambobs literaturis<br />

mawavlebeli lia banZelaZe.<br />

amisaTvis ki pedagogi<br />

axal-axal proqtebs amuSavebs.<br />

misi daxmarebiT moswavleebma<br />

Semdegi proeqtis ganxorcieleba<br />

daiwyes: `pativi eci enasa<br />

Sensa~, romelsac momaval wels<br />

respublikur samecniero konferenciaze<br />

waradgenen. kaxur dialeqtSi<br />

maT 500 sityva moiZies.<br />

am sityvebs isini cocxali metyvelebidan<br />

amoRebuli magaliTebiT<br />

gaamyareben, masalas ki Tedo<br />

saxokias dialeqtur leqsikonTan<br />

Sedarebis meTodiT daamuSaveben.<br />

amave dros yvela klasi<br />

kviris manZilze enis sisworis<br />

biuletenebs adgens, araswori<br />

da swori formebis miTiTebiT.<br />

pedagogebi aRniSnaven, rom moswavlis<br />

daintereseba maswavlebelzea<br />

damokidebuli.<br />

prezidentis stipendianti, qimiis<br />

maswavlebeli naTela megreliSvili,<br />

ukve 30 welia, skolaSi<br />

muSaobs. is gulistkiviliT<br />

ixsnebs gasuli wlebis trimestrul<br />

swavlebas, roca moswavleebs<br />

qimiis aTviseba da gaazreba<br />

uWridaT. miuxedavad amisa, qimiis<br />

respublikur olimpiadaze naTela<br />

maswavleblis erTi moswavle<br />

finalSi gavida, wels ki meaTeklaselma<br />

lali mWedliSvilma<br />

olimpiadis meore turi gadalaxa<br />

da sakonferencio Temac daamuSava.<br />

naTela megreliSvili: `Cemi<br />

SeniSvna saxelmZRvanelos exeba:<br />

me-10 klasis saxelmZRvanelo<br />

mxolod gamoyenebiTi kuTxiT<br />

aris agebuli da samecniero nawili<br />

Zalian mcirea. Cven yovel-<br />

Tvis vawyobT Sexvedrebs saxelmZRvaneloebis<br />

avtorebTan da<br />

isinic SeniSvnebs mudam iTvaliswineben.<br />

imedia, am SeniSvnasac<br />

gaiTvaliswineben. Zvelma<br />

maswavleblebma absoluturad<br />

SevcvaleT muSaobis stili da<br />

daxmareba namdvilad gvWirdeba.<br />

bevri ram kidev ar gvaqvs gaTavisebuli...<br />

skolas Zveli droiana<br />

vaxtangiSvili


56<br />

dan SemorCenili laboratoria<br />

aqvs, rasac Zalian kargad viyenebT.<br />

saubaria virtualuri<br />

laboratoriis SemuSavebazec,<br />

rac axali TvalsaCinoeba iqneba<br />

moswavleebisTvis~.<br />

maTematikis maswavlebeli manana<br />

sibaSvili saswavlo procesSi<br />

moswavleTa CarTvas testebisa da<br />

sxvadasxva proeqtis daxmarebiT<br />

axerxebs. miuxedavad imisa, rom<br />

mozardebs aRniSnuli sagnis Seswavlis<br />

didi survili aqvT, sir-<br />

Tulis daZleva mainc bevrs uWirs.<br />

manana sibaSvili: `ufro praqtikuli<br />

amocanebi Semaqvs, rom<br />

moswavlem dainaxos, ratom swavlobs<br />

am sagans, sad gamoiyenebs<br />

am codnas. magaliTad, erT-erTi<br />

proeqtis Tema bankSi Tanxis<br />

Setana da samSeneblo kompaniaSi<br />

martivi da rTuli daricxvis procentis<br />

gansazRvra iyo. moswavleebma<br />

xalisianad gaakeTes. maT<br />

stimulirebas samecniero konferenciebsa<br />

da olimpiadebSi<br />

monawileobac uwyobs xels. me-9<br />

klaseli miSiko mRebriSvili<br />

welsac gadavida respublikuri<br />

olimpiadis me-2 turSi. finali<br />

jer ar Catarebula~.<br />

rogorc inglisuri enis maswavlebeli<br />

maia abdelani aRniSnavs,<br />

yvelaze didi mondomebiT moswavleebi<br />

mainc inglisur enas swavloben:<br />

`maT ician, rom inglisuri<br />

sWirdebaT. vcdilob, gakve-<br />

Tili saxaliso da bavSvebze<br />

orientirebuli iyos. TanamSromlobis<br />

principiT vmuSaobT:<br />

dafis Tavze gakrulia maswavleblisa<br />

da moswavlis qcevis<br />

wesebi, romlebic TviTon moswavleebma<br />

SeimuSaves. me fasilitatori<br />

var: Tvalyurs vadevneb,<br />

ramdenad asruleben isini am<br />

wesebs. romelime punqtis darRvevas<br />

Sesabamisi Sedegi mohyveba.<br />

amitom erTmaneTs afrTxileben:<br />

ase nu iqcevi, Torem eqskursia<br />

ar gveqneba, an Sexvedra ar<br />

Sedgeba da a.S.<br />

aprilis bolos TelavSi saerTa-<br />

Soriso ucxouri fondi globalur<br />

problemebze konferencias<br />

awyobs. masSi studentebi da<br />

skolis moswavleebi monawileoben.<br />

bavSvebs Sesabamisi Temebis<br />

moZieba davavale. erTma globalur<br />

problemad Warbi wona miiCnia,<br />

merem _ daTboba, bunebrivi<br />

katastrofebi da aS. am Temebs<br />

maT prezentaciis forma unda<br />

miscen. klasSi ganxilvisas<br />

SevafasebT, romeli prezentacia<br />

iqneba saintereso da vin daimsaxurebs<br />

konferenciaze gasvlas.<br />

Sefaseba qulebiT da komentarebiT<br />

moxdeba.<br />

TiToeul moswavles, yovel kvira,<br />

5-6 winadadebiT TviTSefasebas<br />

vakeTebineb. Tu SekiTxva gauCndebaT,<br />

vTxov, rom TviTon moiZion<br />

mis Sesaxeb informacia. wyaro<br />

mxolod interneti ar aris, informaciis<br />

miReba ojaxis wevrebis,<br />

mezoblebisa da maswavleblebisganac<br />

SeuZliaT~.<br />

rogorc pedagogebma agvixsnes,<br />

skola orientirebulia imaze,<br />

rom bavSvebma sakuTari SesaZleblobebi<br />

maqsimalurad gamoavlinon<br />

da iseTi unar-Cvevebi SeiZinon,<br />

romlebic momavalSi sazogadoebriv<br />

saqmianobas gauadvilebT.<br />

aRniSvnas imsaxurebs isic, rom<br />

Telavis saxelmwifo universitetSi<br />

TviTmmarTvelobis prezidenti,<br />

spikeri, sabWos 3 wevri<br />

mesame skolis kursdamTavrebulebi<br />

arian.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!