redaqtorisgan
redaqtorisgan
redaqtorisgan
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
edaqtorisgan<br />
Cveni mizania maswavleblis<br />
profesuli zrdis xelSewyoba N2, 2010 1<br />
informirebis, diskusiis<br />
waxalisebisa da gamocdilebis<br />
gaziarebis gziT. Jurnali xels<br />
uwyobs maswavleblis<br />
profesiis popularizacias.<br />
ÌÀÓßÀÅËÄÁÄËÉ<br />
N2(8), 2010<br />
maswavlebelTa profesiuli<br />
ganviTarebis centris gamocema<br />
profesiuli Jurnali `maswavlebeli~<br />
gamodis or TveSi erTxel<br />
redkolegia:<br />
gia mamulaSvili<br />
paata sirbilaZe<br />
Tamar mosiaSvili<br />
paata papava<br />
naTia nacvliSvili<br />
mTavari redaqtori:<br />
nato ingoroyva<br />
redaqtori: irakli kakabaZe<br />
stilisti: irma taveliZe<br />
dizaini: besik danelia<br />
foto: gela bedianaSvili<br />
mxatvari: mamuka tyeSelaSvili<br />
koreqtori: maia menabde<br />
Jurnalistebi:<br />
bela CekuriSvili, irma kaxuraSvili,<br />
maia razmaZe, Tamar kacitaZe,<br />
aleko cqitiSvili<br />
JurnalSi gamoqveynebul publikaciebSi gamoTqmuli<br />
zogierTi mosazreba, SesaZloa, ar emTxveodes<br />
maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centris<br />
da `maswavleblis~ redkolegiis Sexedulebebs. calkeul<br />
statiaSi dasaxelebuli faqtebis utyuarobaze<br />
pasuxismgebelia statiis avtori.<br />
sakontaqto informacia:<br />
maswavlebelTa profesiuli<br />
ganviTarebis centri<br />
misamarTi: Tbilisi, 0102<br />
dimitri uznaZis 52<br />
tel: (+995 32) 95 13 95<br />
faqsi: (+995 32) 95 58 36<br />
el. fosta: info@tpdc.ge<br />
www.tpdc.ge<br />
ISSN 1987-6149 UDC 371.1<br />
m-374<br />
nato ingoroyva<br />
mTavari redaqtori<br />
gamoiwereT profesiuli Jurnali<br />
ÌÀÓßÀÅËÄÁÄËÉ<br />
darekeT:<br />
Sps `wignis samyaro~: 45 33 79<br />
ss. `macne~: 37 47 49, 22 64 58<br />
`elva-servisi~: 38 26 73, 28 26 74
2<br />
Sinaarsi<br />
statiebi<br />
eqsperti<br />
7<br />
Tamar mosiaSvili<br />
maswavlebelTa sertificirebis<br />
Sesaxeb<br />
ramdenad asaxavs sasertifikacio gamocda<br />
maswavleblis kvalifikacias da ramdenad<br />
kargad amowmebs mis mier warmarTuli saswavlo<br />
procesis xarisxs werilSi SevecdebiT, mkiTxvels<br />
gavacnoT maswavlebelTa sertificireba<br />
moqmedi kanonmdeblobis, saerTaSoriso<br />
moTxovnebisa da skolebis uwyveti<br />
ganviTarebis konteqstSi.<br />
10<br />
pavle TvaliaSvili<br />
saswavlo proeqti - nebismieri<br />
maswavleblisTvis xelmisawvdomi<br />
instrumenti<br />
rubrikebi<br />
erovnuli saswavlo gegmis mixedviT,<br />
pedagogebi proeqts unda iyenebdnen miRweuli<br />
Sedegebis gasaazreblad yvela etapze:<br />
mimdinare da Semajamebeli, ganmaviTarebeli<br />
da ganmsazRvreli Sefasebisas. saswavlo<br />
proeqtebis mniSvneloba da misi<br />
ganxorcielebis saSualebebi.<br />
18<br />
mosazreba<br />
nino elbaqiZe<br />
ra sWirdeba mSoblebs<br />
ratom aris mniSvnelovani mSoblebze kvlevis<br />
Catareba ganaTlebis sistemisaTvis, raSi<br />
sWirdebaT mSoblebs Cveni daxmareba da rogor<br />
davexmaroT maT.<br />
23<br />
nugzar bardaveliZe<br />
samxedro-patriotuli aRzrda<br />
da misi istoria<br />
upirveles yovlisa, jer Tavad pedagogebs unda<br />
hqondeT naTlad gaazrebuli, Tu ra aris da<br />
rogor miiRweva samxedro-patriotuli aRzrda.<br />
Semdeg maT kompleqsurad da permanentulad<br />
unda ganaxorcielon igi. skolam unda SeZlos<br />
moswavleebSi moqalaqeobrivi azrovnebis<br />
Camoyalibeba.<br />
13<br />
16<br />
rusudan Wanturia<br />
vswavlobT ramdenime enaze<br />
rogor SeiZleba dainergos multilingvuri<br />
swavleba skolaSi da swavlebis ra modelebis<br />
gamoyeneba aris SesaZlebeli. samoqalaqo<br />
integracia multilingvuri ganaTlebis gziT.<br />
problema<br />
TinaTin WinWarauli<br />
specialuri saganmanaTleblo<br />
saWiroebebis mqone moswavle da<br />
qcevis marTvis strategiebi<br />
specialuri saganmanaTleblo saWiroebebis<br />
mqone moswavleebis qcevis marTvasTan<br />
dakavSirebuli siZneleebi maswavleblebs<br />
TiTqmis yvelaze metad awuxebT. inkluziuri<br />
ganaTlebis sayovelTao aRiarebam<br />
zogadsaganmanaTleblo skolebis<br />
maswavleblebi axali unar-Cvevebis<br />
ganviTarebis winaSe daayena.<br />
31<br />
35<br />
mrgvali magida<br />
irma kaxuraSvili<br />
interkulturuli garemo da<br />
swavlebis meTodebi<br />
moswavle mzad unda iyos multikulturul<br />
msoflioSi sacxovreblad da samuSaod. amis<br />
aucilebeli winapiroba ki interkulturuli<br />
ganaTlebaa, romlis arsi, upirvelesad,<br />
pedagogebma unda gaiziaron.<br />
problema<br />
Tamar kacitaZe<br />
maswavleblebi sasertifikacio<br />
gamocdebis win<br />
sasertifikacio gamocdebisTvis mzadeba gasul<br />
wels daiwyo. saxelmwifom yvela msurvel<br />
maswavlebels vauCerebi dauriga: ori<br />
sagnobriv swavlebasa da oric profesiul<br />
unar-CvevebSi momzadebisaTvis. amiT maT<br />
konkursis wesiT gamovlenil organizaciebSi<br />
treningebis gavlis saSualeba miecaT.
N2, 2010 3<br />
problema<br />
20<br />
aleko cqitiSvili<br />
maswavleblis profesia - arCevani<br />
da pirveli nabijebi<br />
43<br />
maswavleblis profesiis daufleba ar mTavrdeba<br />
umaRlesi saswavleblis dasrulebiT an sertifikatis<br />
aRebiT. es profesia mudmiv TviTganviTarebas<br />
da kvalifikaciis amaRlebas gulisxmobs.<br />
nino gelovani<br />
hiperaqtiuri bavSvebi<br />
moswavleebis hiperaqtiuroba da yuradrebis<br />
deficitis problema did sirTules<br />
warmoadgens irgvlivmyofebisTvis, sakuTar<br />
Tavs unda CavagonoT, rom es mogvarebadi<br />
sakiTxia. mTavaria, maTTan urTierTobisas<br />
gansakuTrebul midgomas mivmarToT: nu<br />
viqnebiT metismetad momTxovni da mkacri,<br />
davicvaT taqti da gamoviCinoT moTmineba.<br />
RKFCB<br />
praqtikuli danarTi maswavleblebisaTvis<br />
1. savarjiSoebis nimuSebi germanuli da<br />
franfuli enebis maswavleblebisaTvis<br />
25-30<br />
38<br />
interviu<br />
maia razmaZerili<br />
skola da ganaTleba<br />
maswavlebelze dgas<br />
interviu arCil arvelaZesTan<br />
rTulia, ifiqro uamrav yofiT problemaze<br />
da skolaSi momzadebuli da absoluturad<br />
gawonasworebuli mixvide. Cveni qveynis<br />
prioriteti Tu ganaTlebaa, unda gvaxsovdes,<br />
rom es sistema maswavleblis gareSe<br />
ar arsebobs.<br />
41<br />
ganaTlebis istoria<br />
bela CekuriSvili<br />
ganTlebis gavrceleba saqarTveloSi<br />
qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrcelebeli<br />
sazogadoeba 1879 wels, Seiqmna. misma<br />
mesveurebma erT-erT mTavar amocanad qarTuli<br />
skolebis gaxsna da gaxsnili skolebisaTvis<br />
daxmarebis gaweva daisaxes.<br />
resursi<br />
46<br />
Tamar onofrienkoi<br />
umTavresi bavSvebis siyvarulia<br />
interviu qeisi makleinTan<br />
pirveli da umTavresi bavSvebis siyvarulia.<br />
am siyvarulis gareSe maswavleblis naTqvami<br />
verasdros aRwevs moswavleebamde. amasTan,<br />
maswavlebelma sakuTar Tavs unda STaagonos,<br />
rom swavla da codnis mudmivi ganaxleba<br />
aucilebelia. maswavlebloba urTulesi<br />
profesiaa da igi ufro da ufro rTuli xdeba,<br />
amitomac is metad unda dafasdes da<br />
waxalisdes saxelmwifos mxridan.<br />
48<br />
51<br />
zaqaria qarsauliZe<br />
internet-resursebis gamoyeneba<br />
saswavlo procesSi<br />
internetis roli Cveni qveynis yofacxovrebasa<br />
da sajaro skolebis saswavlo procesSic<br />
izrdeba, rasac skolebis kompiuterizaciisa da<br />
internetizaciis procesic uwyobs xels.<br />
nana xoWolava<br />
qarTuli xalxuri TamaSobani<br />
da mozardebi<br />
xalxur TamaSobaTa ganaxleba Tanamedrove bavSvis<br />
interesebis, midrekilebebis, improvizaciis<br />
survilis gaTvaliswinebiT. mizanSewonilia maTi<br />
gamdidreba qarTuli sabavSvo folkloris<br />
nimuSebiT, rac maT ufro sanaxaobrivs gaxdis.<br />
erTi skolis istoria<br />
54<br />
bela CekuriSvili<br />
warmatebuli skola, tradicia<br />
da inovacia<br />
qalaq Telavis me-3 sajaro skola 180 wlisaa.<br />
regionSi is erT-erT warmatebul saswavlo<br />
dawesebulebad iTvleba. amgvari tradiciiT bevri<br />
skola ver daikvexnis, magram ras niSnavs iyo<br />
tradiciebis gamgrZelebeli da regionSi<br />
warmatebuli.
4 mokled<br />
saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministrom<br />
xuTwliani zogadi ganaTlebis reformebis<br />
strategia gansazRvra da broSurad gamosca.<br />
`warmatebuli da Zlieri saxelmwifos umniSvnelovanes<br />
sayrdens ganaTlebuli sazogadoeba warmoadgens.<br />
saxelmwifo politikis mTavari prioriteti swored<br />
momavali Taobis xarisxiani ganaTlebis uzrunvelyofa<br />
da, Sesabamisad, qveynis momavalSi resursebis<br />
investirebaa. am mimarTulebiT saqarTvelos mTavrobam<br />
araerTi mniSvnelovani nabiji gadadga da mravali<br />
iniciativa ganaxorciela. erTiani erovnuli gamocdebi<br />
erT-erT umniSvnelovanes miRwevad aris aRiarebuli<br />
qarTul saganmanaTleblo sivrceSi. ukve mexuTe<br />
welia, rac saqarTvelos umaRles saswavleblebSi<br />
abiturientebi mxolod da mxolod TavianTi codniT,<br />
yovelgvari korufciis gareSe abareben. gamocdebis am<br />
sistemas sazogadoebis didi mxardaWera aqvs. amasTanave,<br />
swrafi tempiT daiwyo saskolo infrastruqturis<br />
ganviTareba. skolebi uzrunvelyofilia gaTbobisa<br />
da ganaTebis sistemebiT, aqtiurad mimdinareobs<br />
kompiuterizaciis procesi, reformis farglebSi<br />
mniSvnelovnad gaumjobesda pedagogTa socialuri<br />
pirobebi: gaizarda xelfasebi, moxda maTi uzrunvelyofa<br />
samedicino dazRveviT. skolebSi sameurveo sab-<br />
Woebis Seqmnis gziT, sazogadoeba aqtiurad CaerTo<br />
saskolo ganaTlebis marTvisa da gadawyvetilebis mi-<br />
Rebis procesSi.<br />
zogadi ganaTlebis reformis meore etapze, 2015<br />
wels ki zogadi ganaTlebis srulyofil sistemas misaqarTvelos<br />
ganaTlebisa da mecnierebis saministros<br />
zogadi ganaTlebis reformebis strategia 2010-2015 ww.<br />
viRebT, acxadebs ganaTlebisa da mecnierebis ministri<br />
dimitri SaSkini da dasZens, rom , axali gamowvevebi<br />
iTxovs, iseTi reformebis gatareba, rogorebicaa:<br />
saskolo atestatis mniSvnelobis gazrda, axali<br />
erovnuli saswavlo gegma, moswavleTa codnis Sefasebis<br />
kriteriumebis daxvewa, saskolo saxelmZRvaneloebi`ganaTlebis<br />
xelmisawvdomoba araqarTulenovani<br />
moswavleebisTvis, moswavleTa TviTmmarTvelobebis<br />
Seqmna da politikuri kulturis swavleba, Sida<br />
da saerTaSoriso olimpiadebis waxaliseba, oqrosa da<br />
vercxlis medlebis programis xelSewyobis gaZliereba,<br />
skolebSi patriotuli suliskveTebis gaZliereba,<br />
skolebSi konkursebis<br />
organizeba, skolebisa<br />
da muzeumebis er-<br />
Toblivi programebi, moswavleTa<br />
sazRvargareT<br />
swavlebis waxaliseba,<br />
maswavlebelTa profesiuli<br />
donis amaRleba da<br />
sertificireba, mentormaswavleblebis<br />
instituti,<br />
maswavlebelTa kvalifikaciis<br />
amaRlebis<br />
centrebis Seqmna da sxva<br />
mravali mniSvnelovani<br />
sakiTxi, romelic broSuraSi<br />
mkafiod aris gansazRvruli.<br />
`aswavle da iswavle saqarTvelosTan erTad~<br />
ganaTlebis sistemaSi mimdinare reformebis srulyofis<br />
mizniT, saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis<br />
saministro iwyebs axali proeqtis _ `aswavle da<br />
iswavle saqarTvelosTan erTad~ (“Teach and Learn with<br />
Georgia”) ganxorcielebas, romelic saqarTveloSi inglisuri<br />
enis swavlebis ganviTarebasa da xelSewyobas<br />
iTvaliswinebs. proeqtis warmatebiT ganxorcieleba<br />
Zalian mniSvnelovania momavali TaobebisaTvis, radgan<br />
isini inglisuri enis ukeT dauflebis kvaldakval, aqtiurad<br />
gaecnobian da eziarebian evropul da dasavlur<br />
Rirebulebebsa da kulturas.<br />
proeqtis ZiriTad mizans warmoadgens saqarTvelos<br />
moswavle-axalgazrdobisTvis dasavluri da evropuli<br />
kulturis, faseulobebisa da tradciebis Sesaxeb<br />
informaciis miwodeba am kulturis warmomadgenleb-<br />
Tan uSualo urTierTobis gziT. es maT momavalSi daexmarebaT<br />
meti warmatebis miRwevaSi, samSoblos farglebs<br />
gareT moRvaweobisas. am mniSvnelovani da<br />
grZelvadiani miznis misaRwevad saqarTvelos ganaTlebisa<br />
da mecnierebis saministro, saerTaSoriso donorebis<br />
xelSewyobiT, gegmavs 1000 moxalisis Camoyvanas<br />
2010-2011 saswavlo wlisaTvis, romelTa mSobli-<br />
ur sasaubro enas warmoadgens inglisuri. Tanamedrove<br />
teqnologiebis daxmarebiT, inglisuri enis Seswavlis<br />
mravali xerxi arsebobs. miuxedavad imisa, rom am<br />
teqnologiebis upiratesobebs vaRiarebT da maTi<br />
praqtikaSi danergvisken miviswrafviT, migvaCnia, rom<br />
adamianuri faqtori da piradi kontaqti Seucvleli<br />
resursia, radgan am formiT saswavlo garemos gamravalferovneba<br />
gacilebiT efeqturia, vidre komunikaciis<br />
sxva saSualebebiT.<br />
saqarTveloSi Camosvlis Semdeg, moxalise maswavleblebi<br />
moxvdebian maTTvis uCveulo, saintereso da<br />
gansxvavebuli tradiciebis mqone stumarTmoyvare<br />
qveyanaSi. maT erTi wlis ganmavlobaSi miecemaT unikaluri<br />
Sansi, icxovron Tbil, ojaxur garemoSi, gaecnon<br />
adgilobriv wes-Cveulebebs, eziaron qarTul<br />
folklors da daagemovnon qarTuli kerZebi. moxaliseebs,<br />
aseve, maTi survilisamebr, eqnebaT SesaZlebloba,<br />
daeuflon sasaubro qarTuls.<br />
moxalise maswavleblebis mTavari movaleobaa,<br />
mSobliuri enis, inglisuris, swavleba qarTveli moswavleebisaTvis,<br />
interaqtiuli gakveTilebisa da yoveldRiuri<br />
komunikaciis meSveobiT. sasurvelia, moxaliseebs<br />
hqondeT umaRlesi ganaTleba. ar arsebobs<br />
asakis/sqesis/religiis SezRudva.<br />
saqarTveloSi Camosvlis Semdeg, moxalise maswavleblebi<br />
gaivlian saorientacio kurss, ris Semdegac,<br />
SeeqmnebaT yvela saWiro piroba imisTvis, rom saqar-<br />
Tvelos axalgazrdebs Seaswavlon inglisuri ena.
N2, 2010 5<br />
`aswavle saqarTvelosTvis~<br />
2010 wlis 12-13 marts bazaleTis tbis sastumro<br />
kompleqsSi gaimarTa proeqtis `aswavle saqarTvelos-<br />
Tvis~ Sualeduri konferencia. konferenciis mizani<br />
iyo proeqtis monawile konsultant-maswavleblebis-<br />
Tvis damatebiTi treningebis Catareba, TemSi cxovrebisas<br />
wamoWrili problemebis ganxilva da maT gadasaWrelad<br />
rekomendaciebis SemuSaveba.<br />
am etapze proeqtSi CarTulia 41 konsultant-maswavlebeli,<br />
romlebic qvemo qarTlis, kaxeTis, duSe-<br />
Tis, samcxe-javaxeTis, aWaris, raWis, leCxumis, svane-<br />
Tis, guriis regionebSi arian ganawilebuli. isini skolaSi<br />
mxolod maswavleblebad ki ar muSaoben, aramed<br />
aRniSnuli centris warmomadgenlebic arian da avrceleben<br />
informacias mis mier ganxorcielebuli proeqtebisa<br />
Tu inicirebuli programebis Sesaxeb.<br />
2009 wlis oqtomber-noemberSi, programis monitoringis<br />
mizniT, centris TanamSromlebi 32 skolas<br />
estumrnen. maT TiToeuli konsultant-maswavlebeli<br />
moinaxules. isini daakvirdnen maT saqmianobas skolasa<br />
da TemSi. monitoringis pirveli etapis Sedegebma<br />
cxadyo, rom konsultant-maswavleblebis saqmianobiT<br />
kmayofili arian skolis direqtorebi da sxva maswavleblebi,<br />
aseve moswavleebi da maTi mSoblebi. maTi<br />
survilia, rom konsultant-maswavleblebma skolaSi<br />
muSaoba momdevno saswavlo wlebSic gaagrZelon.<br />
2010 wlis martSi proeqtis axali etapi daiwyo. aRsaniSnavia,<br />
rom axali saswavlo wlidan masSi CarTuli<br />
konsultant-maswavleblebisa da skolebis raodenoba<br />
gaizrdeba, konsultant-maswavleblebis xelfass ki<br />
400 lari daemateba.<br />
am etapze mimdinareobs saqarTvelos sxvadasxva<br />
regionis skolebidan vakansiebis Sesaxeb informaciis<br />
miReba. ama wlis 22 aprilidan gamocxaddeba konkursi<br />
sagnis specialistebisaTvis. konkursis Sesaxeb informacia<br />
ganTavsdeba maswavlebelTa profesiuli ganvi-<br />
Tarebis centris veb-gverdze da aseve gacxaddeba sxva<br />
sainformacio saSualebebSi.<br />
saqarTvelos 7 universitetSi (quTaisis, baTumis,<br />
Telavis, goris, axalcixis universitetebSi, Tbilisis<br />
ivane javaxiSvilisa da ilias universitetebSi) maswavlebelTa<br />
profesiuli ganviTarebis centrma sainformacio<br />
kuTxeebi gaxsna.<br />
maTi gaxsna miznad isaxavs centris saqmianobis Sesaxeb<br />
informaciis gavrcelebsa da proeqtebSi studentTa<br />
CarTulobis gazrdas. TiToeuli kuTxis kordinatorobisTvis,<br />
gasaubrebis safuZvelze, Sesabamisi<br />
universitetis studenti SeirCa. is centris mier gamocemul<br />
literaturasa da saswavlo-vizualur masalas<br />
studentebsa da leqtorebs gaacnobs.<br />
studentTa informirebulobis asamaRleblad da<br />
pedagogiuri specialobebis kursdamTavrebulTa dasaintereseblad,<br />
saWiro gaxda pedagogikis/ganaTlebis<br />
fakultetebis mqone universitetebSi aqtiuri Tasainformacio<br />
kuTxeebi da profesiis popularizacia<br />
namSromlobisTvis aucilebeli meqanizmis Seqmna. misi<br />
saSualebiT xelmisawvdomi gaxdeba informacia centris<br />
mier ganxorcielebuli programebisa da RonisZiebebis<br />
Sesaxeb.<br />
`studentebs bevri SekiTxva aqvT ganaTlebis sistemaSi<br />
mimdinare siaxleebis Sesaxeb. vcdilob, vupasuxo<br />
maT kiTxvebs. Tu srulyofil informacias ar<br />
vflob romelime sakiTxTan dakavSirebiT, maswavlebelTa<br />
profesiuli ganviTarebis centris koordinatorebs<br />
vukavSirdebi. studentebi xSirad iyeneben Cvens<br />
biblioTekas, ecnobian centris mier gamocemul saxelmZRvaneloebs<br />
da video masalas; miaqvT saxlSi an<br />
iyeneben leqciaze. isini Cemgan iReben informacias<br />
imis Sesaxeb, Tu rogor SeiZleba zogierTi wignis SeZena<br />
da Jurnal `maswavleblis~ gamowera,~ _ ambobs nino<br />
mWedliSvili, maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis<br />
centris sainformacio kuTxis koordinatori ilias<br />
universitetSi.<br />
sainformacio kuTxis koordinatorebma Seqmnes<br />
`TPDC-s megobarTa klubi~, romelSic aqtiuri studentebi<br />
gawevriandnen. koordinatorebi klubis wevrebTan<br />
erTad gegmaven da axorcieleben sxvadasxva aqtivobas,<br />
awyoben wakiTxuli literaturis ganxilvas,<br />
Jurnal `maswavleblis~ axali nomris gamosvlis Semdeg<br />
ki mis statiebs mimoixilaven.
6 mokled<br />
kvalificiuri maswavleblebi eTnikuri umciresobebiT<br />
dasaxlebuli regionebis skolebSi<br />
saxelmwifo programa „kvalificiuri maswavleblebi<br />
eTnikuri umciresobebiT dasaxlebuli regionebis<br />
skolebSi~ saqarTvelos prezidentis mier inicirebuli<br />
programaa da gulisxmobs qarTuli enisa da literaturis<br />
kvalificiuri maswavleblebis mivlinebas<br />
samcxe-javaxeTis, qvemo qarTlisa da kaxeTis eTnikuri<br />
umciresobebiT dasaxlebuli soflebis araqarTulenovan<br />
skolebSi, romlebSic gansakuTrebiT mwvaved<br />
dgas qarTuli enis codnisa da swavlebis sakiTxi. am<br />
maswavleblebis anazRaureba 1000 lars Seadgens.<br />
2010 wlis 25-26 marts, aRniSnuli programis farglebSi,<br />
sastumro `bazaleTSi~ Sualeduri konferencia<br />
Catarda.<br />
konferencia miznad isaxavda: gamocdilebis gaziarebas,<br />
samoqmedo teritoriaze arsebuli problemebis<br />
identifikacias, maT analizs, daxmarebis formebis<br />
gansazRvras da sxvadasxva aqtivobis ganxorcielebisTvis<br />
gzebis dasaxvas.<br />
2009 wels konkursiT SerCeuli 50 maswavlebeli<br />
samcxe-javaxeTis, qvemo qarTlisa da kaxeTis eTnikuri<br />
umciresobebiT dasaxlebul soflebSi ganawilda. am<br />
soflebSi mosaxleobis TiTqmis 100% somexi an azerbaijanelia.<br />
qarTuli maTTvis ucxo enaa. mosaxleobis<br />
did nawils arc rusuli esmis. aqedan gamomdinare,<br />
axladCasulma maswavlebelma elementarul doneze mainc<br />
unda icodes adgilobrivi ena, raTa TemTan urTierToba<br />
daamyaros, RonisZiebebSi ki mSoblebi da sxva<br />
maswavleblebi CarTos.<br />
2010 wels, programis farglebSi, damatebiTi kadrebis<br />
ayvanaa dagegmili. `konkursi 1 maiss cxaddeba.<br />
monawileebi welsac testirebis da gasaubrebis safuZvelze<br />
SeirCevian. filologebs, qarTuli enis swavlebis<br />
gamocdilebis mqone specialistebs, SesaZlebloba<br />
miecemaT, kvlav miiRon monawileoba konkursSi, gaimarjvon<br />
da Seitanon wvlili araqarTulenovani mosaxleobisTvis<br />
qarTuli enis swavlebis procesSi~, _<br />
ambobs programis koordinatori, mako WilaSvili.<br />
informaciul-sakomunikacio teqnologiebi<br />
da saswavlo procesi<br />
`maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centri~<br />
2009 wlidan axorcielebs maswavlebelTa informaciul-sakomunikacio<br />
teqnologiebis treningebis<br />
programas, romelic miznad isaxavs informaciul-sakomunikacio<br />
teqnologiebis integrirebas saswavlo<br />
procesSi, erovnuli saswavlo gegmis moTxovnebisa da<br />
principebis Sesabamisad.<br />
2009 wels sabazo treningebi 2119 maswavlebelma gaiara.<br />
programis prioritets warmoadgenda is skolebi,<br />
romlebsac kompiuteris sabazo kursSi momzadebuli<br />
erTi maswavlebelic ar hyavdaT. es, ZiriTadad, maRalmTian<br />
da rTulad misadgom soflebs exeboda. 2010 wels<br />
prioriteti mieniWeba im skolebs, sadac sabazo kursi<br />
maswavlebelTa minimalur raodenobas aqvs gavlili.<br />
igegmeba meore donis treningebis ganxorcielebac.<br />
programis farglebSi daibeWdeba saxelmZRvanelo<br />
`informaciul-sakomunikacio teqnologiebis sabazo<br />
kursi maswavleblebisTvis~, romelic treningis monawile<br />
maswavleblebs ufasod gadaecema. kursis dasrulebis<br />
Semdeg, Sesabamisi davalebis eleqtronul formatSi<br />
warmodgenis SemTxvevaSi, monawileebi centris<br />
mier damowmebul sertifikats miiReben.<br />
meore donis treningebi _ `informaciul-sakomunikacio<br />
teqnologiebis gamoyeneba saswavlo proces-<br />
Si~ miznad isaxavs im sagnis maswavleblebis xelSewyobas,<br />
romlebic saswavlo procesSi ist-is integrirebas<br />
axorcieleben, erovnuli saswavlo gegmisa da maswavleblis<br />
profesiuli standartis Sesabamisad.<br />
2009 wels meore donis trening-kursi 300-mde skolis<br />
1714 maswavlebelma gaiara. am skolebSi internetkavSiri<br />
saganmanaTleblo da samecniero infrastruqturis<br />
ganviTarebis saagentom uzrunvelyo.<br />
2010 wels 3500 maswavlebeli gaivlis ist-is meore<br />
donis trening-kurss.<br />
ganxorcieldeba proeqti `saganmanaTleblo eleqtronuli<br />
TamaSebis inicireba skolebSi~. proeqti miznad<br />
isaxavs, eqsperimentuli saganmanaTleblo TamaSebis<br />
gziT, moswavleTa motivirebulobis amaRlebas da<br />
swavlisadmi interesis gazrdas, swavlebis procesis<br />
gamococxlebas, TanamSromlobis Cvevis Camoyalibebisa<br />
da individualuri Semecnebis xelSewyobas.
eqsperti<br />
N2, 2010 7<br />
kvlav maswavlebelTa<br />
sertificirebis Sesaxeb<br />
maswavlebelTa registraciis procesi dasasruls uaxlovdeba.<br />
11 000 maswavlebelze metma gamoTqva survili, monawileoba<br />
miiRos pirvel sasertifikacio gamocdaSi. sasertifikacio<br />
gamocdebTan dakavSirebul sakiTxebze centris<br />
warmomadgenlebi asobiT maswavlebels Sexvdnen. isini xSirad<br />
svamdnen kiTxvas: ramdenad asaxavs sasertifikacio gamocda<br />
maswavleblis kvalifikacias da ramdenad kargad amowmebs mis<br />
mier warmarTuli saswavlo procesis xarisxs<br />
Tamar mosiaSvili<br />
am werilSi SevecdebiT, mkiTxvels<br />
gavacnoT maswavlebelTa<br />
sertificireba moqmedi kanonmdeblobis,<br />
saerTaSoriso moTxovnebisa<br />
da skolebis uwyveti<br />
ganviTarebis konteqstSi. gvsurs,<br />
kidev erTxel SevaxsenoT<br />
rogorc pedagogiur, aseve<br />
farTo sazogadoebas, rom:<br />
maswavlebelTa sertificireba<br />
araTu ar Semoifargleba<br />
sasertifikacio gamocdiT,<br />
aramed gulisxmobs maswavleblis<br />
saqmianobis Sefasebisa<br />
da gaumjobesebis sistemur<br />
da Tanmimdevrul process.<br />
sertificireba warmoadgens<br />
maswavleblis saqmianobis<br />
Sefasebisa da gaumjobesebis<br />
erT-erT aRiarebul, efeqtur<br />
models msoflios mraval<br />
qveyanaSi.<br />
sertificirebis gziT saskolo<br />
sistemaSi (qalaqsa Tu sofel-<br />
Si) gamoikveTebian liderebi,<br />
romlebic skolis ganviTarebisa<br />
da swavleba-swavlis xarisxis<br />
gaumjobesebis procesSi<br />
sakvanZo rols Seasruleben.<br />
sabolood, Cveni mizania maswavleblis<br />
uwyveti profesiuli ganviTarebisa<br />
da karieruli zrdis<br />
sqemis ZiriTadi aspeqtebis<br />
wardgena sazogadoebisaTvis.<br />
vfiqrobT, am fundamenturi<br />
dokumentis farTo auditoriaSi<br />
ganxilva xels Seuwyobs maswavleblebs,<br />
ukeT gaacnobieron<br />
sertificirebis mniSvneloba da<br />
sasertifikacio gamocdis<br />
adgili ganaTlebis sistemaSi.<br />
saqarTveloSi Catarebuli kvlevebis<br />
mixedviT, rogorc moswavleTa<br />
akademiuri moswrebis, ise<br />
maswavlebelTa kvalifikaciis<br />
niSnuli sasurvels bevrad Camor-<br />
Ceba. meore mxriv, Cven viciT, rom<br />
skolebSi muSaoben maswavleblebi,<br />
romlebic qmnian efeqtur<br />
saswavlo garemos da resursebs,<br />
warmarTaven produqtul saswavlo<br />
process, zrunaven rogorc<br />
sakuTar, ise kolegebis profesiul<br />
ganviTarebaze. maTi moswavleebi<br />
gamoirCevian maRali<br />
moswrebiT, warmatebebs aRweven<br />
adgilobriv Tu saerTaSoriso<br />
Sejibrebebze, monawileoben<br />
sxvadasxva konferenciaSi.<br />
bunebrivia, sasertifikacio<br />
gamocdis programa Tu testis<br />
Sinaarsi srulad ver asaxavs im<br />
saqmianobas, rasac warmatebuli<br />
maswavlebeli eweva mTeli saswavlo<br />
wlis ganmavlobaSi. gamocda<br />
afasebs, flobs Tu ara maswavlebeli<br />
profesiuli standartiT<br />
gaTvaliswinebul codnas, romelic<br />
skolaSi efeqtiani saqmianobisTvis<br />
erT-erTi aucilebeli<br />
pirobaa. sasertifikacio gamocda<br />
maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis<br />
erTi rgolia. procesi<br />
srulyofili ver iqneba am pro-<br />
sertificireba<br />
warmoadgens<br />
maswavleblis<br />
saqmianobis<br />
Sefasebisa da<br />
gaumjobesebis<br />
erT-erT aRiarebul,<br />
efeqtur models<br />
msoflios mraval<br />
,,<br />
qveyanaSi.<br />
,,
8<br />
cesis uwyvetobis uzrunvelyofis<br />
gareSe. amdenad, sertificirebis<br />
axali modeli Zireulad gansxvavdeba<br />
1997-1998 wlebSi Catarebuli<br />
saatestacio gamocdebisgan,<br />
romelTa mizani iyo maswavleblebis<br />
kategoriebad dayofa iseTi<br />
testebiT, romlebic mxolod<br />
sagnobriv codnas amowmebda. garda<br />
amisa, am gamocdebis administrirebisas<br />
bevrma problemam<br />
iCina Tavi.<br />
saqarTvelom, politikuri da<br />
ekonomikuri sirTuleebis miuxedavad,<br />
gaakeTa istoriuli arCevani.<br />
qveyana miiswrafis saerTa-<br />
Soriso doneze aRiarebuli, progresuli<br />
midgomebis danergvisaken.<br />
am procesSi gansakuTrebuli<br />
mniSvneloba eniWeba evropuli<br />
Rirebulebebis, principebisa da<br />
midgomebis realizebas saqarTvelos<br />
saganmanaTleblo sicrceSi.<br />
evropis samezoblo politikis<br />
samoqmedo gegmaSi weria, rom evrokavSiri<br />
saqarTvelosTan iTanamSromlebs<br />
ganaTlebis sferos<br />
reformirebaze mimarTuli adamianuri<br />
resursebis ganviTarebis<br />
xelSewyobis mizniT, aseve, cxovrebis<br />
manZilze swavlisa da araformaluri<br />
ganaTlebis, mecnierebisa<br />
da treningis sferoSi Semdgomi<br />
reformebis mxardaWeris,<br />
adamianuri resursebisa da adamianuri<br />
kapitalis mdgradi ganviTarebis<br />
xelSewyobis mizniT.<br />
evrokavSiris qveynebSi ganaTlebis<br />
politikis dagegmvisa da<br />
ganxorcielebis mimarTulebiT<br />
sxvadasxva saprogramo dokumentia<br />
SemuSavebuli. maT Sorisaa<br />
maswavleblis kompetenciebisa da<br />
kvalifikaciis ZiriTadi principebi.<br />
evrokavSiri maswavleblis<br />
kompetenciebis zrdas mTeli profesiuli<br />
cxovrebis ganmavlobaSi<br />
iTvaliswinebs. profesiuli saqmianobis<br />
dasawyisSi ar aris aucilebeli,<br />
rom maswavlebeli yvela<br />
kompetencias flobdes. ganaTlebis<br />
liderTa valia, am kompetenciebis<br />
ganviTarebas mudmivad Seuwyon<br />
xeli instituciur doneze.<br />
evrokavSiris moTxovnebis mixedviT,<br />
maswavlebels unda SeeZlos:<br />
informaciis mopoveba da<br />
analizi. am mizniT sainformacio-sakomunikacio<br />
teqnologiebis<br />
gamoyeneba da codnis<br />
uwyveti SeZena. pedagogiuri<br />
unarebis saSualebiT man unda<br />
Seqmnas da marTos saswavlo<br />
garemo, SeinarCunos inteleqtualuri<br />
Tavisufleba saswavlo<br />
procesis dagegmvisas<br />
arCevanis gakeTebis dros.<br />
maswavlebels unda hqondes<br />
codnis maRali done, sagnis<br />
Rrma codna da swavlas unda<br />
ganixilavdes, rogorc mogzaurobas<br />
mTeli cxovrebis man-<br />
Zilze. mas unda SeeZlos codna<br />
SeiZinos gamocdilebidan, Seusabamos<br />
swavlebis strategiebi<br />
moswavleTa moTxovnebs.<br />
kolegebTan TanamSromloba.<br />
maswavlebloba iseTi profesiaa,<br />
romelic socialur Car-<br />
Tulobas eyrdnoba. kolegeb-<br />
Tan TanamSromloba profesiuli<br />
ganviTarebis SesaZleblobas<br />
warmoadgens.<br />
saqmianoba sazogadoebasTan<br />
da sazogadoebaSi. maswavleblebs<br />
unda SeeZloT efeqturad<br />
muSaoba adgilobriv<br />
sazogadoebasTan, partnioreb-<br />
Tan, mSoblebTan, saganmanaTleblo<br />
dawesebulebebTan.<br />
maTTvis gasagebi unda iyos, rom<br />
kargi ganaTleba uzrunvelyofs<br />
dasaqmebis ufro met da mravalferovan<br />
SesaZleblobebs.<br />
gamocdileba da codna saSualebas<br />
unda aZlevdes maT, rom<br />
wvlili Seitanon xarisxis<br />
uzrunvelyofis sistemebSi.<br />
xarsixiani saganmanaTleblo sistemis<br />
moTxovnaa, rom yvela maswavlebels<br />
hqondes umaRlesi ganaTleba<br />
da uwyveti profesiuli<br />
ganviTarebis SesaZlebloba, raTa<br />
moxdes misi kompetenciebis ganviTareba<br />
da maswavlebels, profesiis<br />
farglebSi, karieruli<br />
zrdis SesaZlebloba mieces. es<br />
iZleva imis garantias, rom maswavleblebs<br />
eqnebaT:<br />
1. sagnis codna;<br />
2. pedagogikis codna;<br />
3. saswavlo procesis dagegmvis,<br />
ganxorcielebisa da Sefasebis<br />
unari;<br />
4. ganaTlebis socialuri da kulturuli<br />
arealis gagebis<br />
unari. maswavlebelTa profesiuli<br />
ganviTareba unda<br />
grZeldebodes mTeli karieris<br />
ganmavlobaSi da am process<br />
xels unda uwyobdes saxelmwifoSi<br />
arsebuli Sesabamisi<br />
sistemebi.<br />
ganaTlebis xarisxis gaumjobeseba<br />
miznad isaxavs saqarTvelos<br />
ganaTlebis sistemis Tanamedrove<br />
msoflios mier aRiarebul standartebTan<br />
miaxloebas da Seicavs<br />
mniSvnelovan saqmianobebs maswavlebelTa<br />
profesiuli ganviTarebis<br />
mimarTulebiT. am procesis<br />
warmatebiT ganxorcieleba damokidebulia<br />
ganaTlebis sferoSi<br />
mimdinare programebis warmatebiT<br />
ganxorcielebasa da sakanonmdeblo<br />
bazis saerTaSoriso moTxovnebTan<br />
Tanxvedraze.<br />
saqarTveloSi maswavlebelTa profesiuli<br />
ganviTarebis sistemis<br />
gaZlierebis mimarTulebiT<br />
ramdenime mniSvnelovani nabiji<br />
gadaidga.<br />
2006 wlis 9 Tebervals damtkicda<br />
maswavlebelTa momzadebisa da<br />
profesiuli ganviTarebis koncefcia,<br />
romelmac aRwera maswavleblis<br />
momzadebis, profesiaSi<br />
Sesvlisa da profesiuli ganvi-<br />
Tarebis procedurebi. am dokumentis<br />
safuZvelze, 2006-2008<br />
wlebSi, zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
kanonSi mniSvnelovani cvlilebebi<br />
Sevida. Seiqmna maswavleblis<br />
profesiuli standarti,<br />
daibeWda da skolebSi gavrcelda<br />
standartis Sesabamisi pedagogiuri<br />
literatura. Catarda profesiuli<br />
ganviTarebis treningebi<br />
da momzadda sagamocdo testebi.<br />
dRes maswavleblis profesiaSi<br />
Sesvla asea gansazRvruli: `Sesabamisi<br />
sauniversiteto ganaTlebis<br />
miRebis Semdeg, maswavleblobis<br />
msurveli piri registrirdeba<br />
maZieblad. maZieblobis<br />
periodis warmatebiT gavlis
N2, 2010 9<br />
Semdeg is abarebs sasertifikacio<br />
gamocdas da erTveba profesiuli<br />
ganviTarebisa da karieruli<br />
zrdis procesSi~. rac Seexeba am<br />
procesis pirvel safexurs, centri<br />
warmatebiT axorcielebs<br />
maZieblobis sapilote programas.<br />
maZieblobis programa male<br />
srulfasovnad amoqmeddeba mTeli<br />
saqarTvelos masStabiT. rac<br />
Seexeba profesiaSi Sesvlis meore,<br />
aucilebel safexurs, 2009<br />
wlis 4 dekembers damtkicda<br />
maswavlebelTa sertificirebis<br />
debuleba. saganmanaTleblo sfero<br />
moemzada sasertifikacio<br />
gamocdebisTvis. 2010 wlis 1 seqtembridan<br />
saqarTvelos skoleb-<br />
Si imuSaveben sertificirebuli<br />
maswavleblebi.<br />
ra iqneba gamocdis Semdeg dRes<br />
ar arsebobs dokumenti, romelic<br />
mkafiod gansazRvravs maswavleblis<br />
saqmianobisa da miRwevebis<br />
kavSirs misi karieruli zrdis<br />
SesaZleblobebTan. ar aris SemuSavebuli<br />
is maxasiaTeblebi,<br />
romlebic srulyofilad asaxavs<br />
maswavleblis profesiul warmatebas.<br />
Sromis anazRaureba ar<br />
ukavSirdeba profesiul ganviTarebasa<br />
da karierul zrdas. saxelmwifo<br />
dRemde xelmZRvanelobs<br />
maswavleblis kvalifikaciis amsaxveli<br />
erTaderTi dokumentiT<br />
_ sajaro skolis pedagogTa Sromis<br />
anazRaurebis sqemiT, romelic<br />
iTvaliswinebs xelfasebis<br />
da xelfasebze danamatebis gaangariSebis<br />
(minimaluri zRvari)<br />
principebs Semdegi kriteriumebis<br />
mixedviT: pedagogis ganaTleba,<br />
sajaro skolaSi pedagogis<br />
Tanamdebobaze muSaobis gamocdileba<br />
(samuSao staJi), samuSaos<br />
specifika. TiToeul komponents<br />
miniWebuli aqvs Sesabamisi koeficienti,<br />
romelic erToblioba-<br />
Si gansazRvravs maswavleblis<br />
xelfass. arsebuli kriteriumebis<br />
korelacia maswavleblis kvalifikaciasTan<br />
araefeqturia da<br />
ar Seicavs misi miRwevebis aRricxvis<br />
procedurebs, profesiuli<br />
ganviTarebisa da karieruli<br />
zrdis meqanizmebs.<br />
maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis<br />
centrSi dasasruls<br />
uaxlovdeba maswavlebelTa profesiuli<br />
ganviTarebis sqemis<br />
SemuSavebis procesi. SeiZleba<br />
iTqvas, rom saqarTvelos ganaTlebis<br />
sivrceSi iqmneba Tanamedrove,<br />
saerTaSoriso standartebis<br />
Sesatyvisi, finansurad optimaluri<br />
modeli, romelic saganmanaTleblo<br />
sferos ganviTarebaSi<br />
saetapo rols Seasrulebs.<br />
kanoni maswavlebels avaldebulebs,<br />
ganaaxlos sertifikati<br />
vadis amowurvis Semdeg, moagrovos<br />
profesiuli ganviTarebis<br />
kreditebi. Tu dRes maswavleblis<br />
uangaro Sroma, romelic scildeba<br />
sagakveTilo saqmianobas, mxolod<br />
moswavleTa da maTi mSoblebis<br />
madlierebas iwvevs, sqemis amoqmedebis<br />
SemTxvevaSi, igi kreditebiT<br />
gaizomeba da aRiarebuli<br />
iqneba saxelmwifos mier.<br />
procesi dawyebulia. ivlisSi<br />
maswavleblebi sasertifikacio<br />
gamocdas Caabareben da uwyveti<br />
profesiuli ganviTarebisa da<br />
karieruli zrdis procesSi CaerTvebian.<br />
maswavlebelTa profesiuli<br />
ganviTarebis centri<br />
aqtiurad muSaobs maswavlebelTa<br />
profesiuli ganviTarebis sqemaze.<br />
am sqemiT gaTvaliswinebuli<br />
saqmianobebis danergvis mizania,<br />
xeli Seuwyos maswavleblis profesiul<br />
ganviTarebas, mis karierul<br />
zrdasa da skolaSi swavlaswavlebis<br />
procesis gaumjobesebas.<br />
garda amisa, sqemis mixedviT,<br />
maswavlebels saSualeba eZleva,<br />
sakuTari wvlili Seitanos ganaTlebis<br />
sferos ganviTarebaSi.<br />
SemuSavebulia kreditebis dagrovebis<br />
oTxkomponentiani sistema,<br />
kanonis moTxovnebis Sesabamisad:<br />
1. akreditebuli profesiuli<br />
ganviTarebis programebis<br />
gavla;<br />
2. saganmanaTleblo an pedagogiuri<br />
produqtis Seqmna;<br />
3. skolis bazaze maswavlebelTa<br />
profesiuli ganviTareba;<br />
4. sasertifikacio gamocdis<br />
Cabareba.<br />
maswavleblis profesiuli ganviTarebis<br />
kreditebis dagroveba<br />
SesaZlebelia komponentebSi<br />
aRwerili saqmianobebis mixedviT.<br />
komponentebi maswavleblebs<br />
saqmianobis farTo speqtrs sTavazobs.<br />
maT SeuZliaT sasurveli<br />
saqmianobebi SearCion, profesiuli<br />
saWiroebebis Sesabamisad.<br />
da bolos, ganvixiloT sqema<br />
skolis uwyveti ganviTarebis<br />
konteqstSi. iseve, rogorc nebismier<br />
sxva organizaciaSi,<br />
lideroba mniSvnelovnad gansazRvravs<br />
skolis efeqturobas.<br />
sqemis amoqmedeba xels Seuwyobs<br />
saskolo sazogadoebas, gamoavlinos<br />
da waaxalisos is pedagogebi,<br />
romelTa saqmianoba ar ifargleba<br />
saklaso muSaobiT da iseT sferoebzec<br />
vrceldeba, rogoricaa:<br />
skolis saWiroebaTa analizi,<br />
strategiuli miznebis Camoyalibeba,<br />
swavleba-swavlis xarisxis<br />
uzrunvelyofa, personalis<br />
profesiuli ganviTareba da sxv.<br />
rogorc vxedavT, integrirebul<br />
sqemaSi Sedis iseTi saqmianobebi,<br />
romlebsac wvlili Seaqvs rogorc<br />
saganmanaTleblo sferos<br />
ganviTarebaSi (Tumca pirdapir ar<br />
ukavSirdeba konkretuli skolis<br />
saqmianobas), aseve saqmianobebi,<br />
romlebic xorcieldeba skolis<br />
bazaze da xels uwyobs mis ganvi-<br />
Tarebas. rogori iqneba TiToeuli<br />
komponentis wili romelia<br />
dReisaTvis yvelaze prioritetuli<br />
am sakiTxebze maswavlebelTa<br />
da ganaTlebis specialistTa mosazrebebi<br />
Zalian mniSvnelovania.<br />
dagegmilia samuSao Sexvedrebi,<br />
sqemis ganxilvis mizniT, maswavleblebisa<br />
da ganaTlebis specialistebis<br />
monawileobiT. Jurnali<br />
`maswavlebeli~ mogawodebT<br />
informacias maswavlebelTa<br />
profesiuli ganviTarebis<br />
sqemis Sesaxeb.
10 eqsperti<br />
saswavlo proeqti _ nebismieri<br />
pedagogisTvis<br />
xelmisawvdomi instrumenti<br />
pavle TvaliaSvili<br />
sxvadasxva sagnis pedagogebTan Sexvedrisas xSirad gangvixilavs<br />
saswavlo proeqtebis ganxorcielebis gamocdileba. bolo periodSi<br />
imata im skolebis raodenobam, sadac pedagogebi moswavleebTan<br />
muSaobisas warmatebiT iyeneben swavlebis aRniSnul instruments.<br />
proeqti, iseve rogorc nebismieri<br />
saswavlo aqtivoba, mravalferovnad<br />
SeiZleba iyos warmodgenili,<br />
magram, rig SemTxvevaSi, pedagogebi<br />
mas internetidan informaciis<br />
moZiebad aRiqvamen, rig<br />
SemTxvevaSi ki _ Temis dawerad<br />
an RonisZiebis Catarebad.<br />
zogierTi pedagogi mSvenivrad<br />
axerxebs imas, rom efeqturad<br />
Seazavos is komponentebi, romel-<br />
Ta gareSec saqmianobaTa erTobliobas<br />
proeqts ver uwodeb.<br />
saswavlo proeqti konkretuli<br />
problemis gadaWrasa Tu iniciativis<br />
ganxorcielebaze mimarTuli<br />
mravalmxrivi samuSaoa, romelic<br />
uzrunvelyofs moswavleTa<br />
kvleviTi, SemoqmedebiTi,<br />
TanamSromlobiTi da komunikaciuri<br />
unar-Cvevebis ganviTarebas.<br />
proeqtze muSaoba moicavs<br />
dagegmvis, kvlevis, praqtikuli<br />
qmedebisa da Sedegebis warmod-
N2, 2010 11<br />
genis etapebs. nebismieri proeqti<br />
iTxovs resursebs (adamianurs,<br />
materialur-teqnikurs da droiTs),<br />
romlebic winaswar aris<br />
gansazRvruli mis aRweraSi.<br />
erovnuli saswavlo gegmis mixedviT,<br />
pedagogebi proeqts unda<br />
iyenebdnen miRweuli Sedegebis<br />
gasaazreblad yvela etapze: mimdinare<br />
da Semajamebeli, ganmavi-<br />
Tarebeli da ganmsazRvreli<br />
Sefasebisas.<br />
Znelia saswavlo proeqtis konkretuli<br />
gansazRvrebis povna,<br />
Tumca saswavlo proeqtTan<br />
yvelaze axlos e.w. ganviTarebis<br />
proeqtis ganmartebaa: adamianTa<br />
jgufi garkevul droSi, gansaz-<br />
Rvruli resursebiT da konkretuli<br />
saqmianobebiT gegmavs<br />
arsebuli situaciis Secvlas<br />
sasurveli situaciiT.<br />
saswavlo proeqtis 4 etapi<br />
SeiZleba ganvixiloT: 1.ideis<br />
Camoyalibeba (dagegmva); 2. momzadeba;<br />
3. ganxorcieleba; 4. Sedegebis<br />
wardgena<br />
amas mohyveba axali ideis Camoyalibeba<br />
da proeqtebis keTeba<br />
permanentul saxes iRebs.<br />
praqtikam gviCvena, rom saswavlo<br />
proeqtebis ramdenime forma<br />
arsebobs:<br />
1. pedagogi Tavad ayalibebs<br />
ideas, gegmavs, amzadebs da<br />
aanalizebs proeqts.<br />
moswavleebi erTvebian<br />
mxolod Catarebis procesSi,<br />
rogorc Semsruleblebi.<br />
2. pedagogi ayalibebs ideas,<br />
gegmavs, amzadebs, axorcielebs<br />
da aanalizebs proeqts. moswavleebis<br />
TanamonawileobiT<br />
sruldeba sxvadasxva etapi.<br />
3. moswavleebi ayalibeben ideas,<br />
gegmaven, amzadeben, axorcieleben<br />
da aanalizeben proeqts.<br />
maswavlebeli monitorings<br />
awarmoebs da Sefasebebis<br />
gadamowmebas axdens.<br />
am doneebs Soris sazRvari<br />
naTeli da erTmniSvnelovani ar<br />
aris. SesaZloa mocemul formebs<br />
Soris garkveuli doneebi gamoikveTos,<br />
rodesac moswavleebi<br />
da pedagogi pasuxismgeblobas<br />
gadainawileben.<br />
saswavlo proeqtad SeiZleba<br />
iqces nebismieri RonisZieba, Tu:<br />
is emsaxureba konkretuli<br />
miznis miRwevas (problemis<br />
mogvarebas, romelic<br />
gawerilia);<br />
masSi (dagegmva-momzadebaganxorcieleba-gaazreba)<br />
CarTulni arian is adamianebi<br />
(moswavleebi), vinc unda iswavlos;<br />
CarTul pirebs Soris<br />
ganawilebulia saqmianobebi<br />
da pasuxismgeblobebi (da es<br />
gawerilia);<br />
mas aqvs gansazRvruli (winaswar<br />
dagegmili an savaraudo)<br />
vadebi;<br />
arsebobs saqmianobebis CamonaTvalis<br />
gawera drois mixedviT<br />
(gawerili samoqmedo gegma);<br />
saqmianobebis mixedviT<br />
gawerilia saWiro resursebi<br />
(Sedgenilia biujeti);<br />
ganvixiloT magaliTi da vnaxoT,<br />
rogor SeiZleba es saqmianoba<br />
vaqcioT proeqtad.<br />
moyvanili magaliTi SegiZliaT<br />
gamoiyenoT CarCod, SecvaloT<br />
da gaaumjobesoT.<br />
vTqvaT, gvaqvs idea _ kedlis<br />
gazeTis gamoSveba garkveul<br />
Temaze.<br />
dagegmilia, rom maswavleblis<br />
daxmarebiT moswavleebma unda<br />
Seqmnan kedlis gazeTi. es Cveulebrivi<br />
saqmianobaa, romelic<br />
araerT pedagogsa da moswavles<br />
ganuxorcielebia.<br />
warmovidginoT pedagogi, romelic<br />
pirveli donis proeqts<br />
gegmavs moswavleebisTvis.<br />
ra aris saWiro imisTvis, rom es<br />
saqmianoba proeqtad iqces<br />
ganvixiloT nabij-nabij:<br />
dausviT sakuTar Tavs kiTxva:<br />
ra aris kedlis gazeTis Seqmnis<br />
mizani CaiwereT Sedegebi,<br />
romlebic gindaT miiRoT mas<br />
Semdeg, rac moswavleebi daasruleben<br />
gazeTze muSaobas.<br />
aRmoaCenT, rom sakmaod bevri<br />
ram SeiZleba iyos maswavleblis<br />
mizani, mag.: moswavleebi<br />
SeZleben daweron kedlis<br />
gazeTisTvis ese; moswavleebs<br />
ecodinebaT, ra gansxvavebaa<br />
xmaursa da musikas Soris;<br />
moswavleebs gauCndebaT survili,<br />
meti Seiswavlon mineralebis<br />
Sesaxeb; moswavleebs<br />
ecodinebaT cvladi deni da<br />
masTan dakavSirebuli<br />
movlenebi da sxv...<br />
miznidan gamomdinare, gansaz-<br />
RvreT is saqmianobebi, romel-<br />
Ta Sesrulebac mouwevT<br />
moswavleebs.<br />
TiToeuli saqmianobisTvis<br />
gansazRvreT dawyebisa da<br />
dasrulebis savaraudo dro.<br />
warmatebis miRweva Sesabamisi<br />
resursebis gareSe SeuZlebe-
12<br />
lia. dawereT, ra resursebi<br />
gWirdebaT. ar daiviwyoT<br />
adamianuri resursebi. ra roli<br />
aqvT maT proeqtSi, rogoria<br />
maTi pasuxismgebloba<br />
mas Semdeg, rac SeimuSavebT<br />
proeqts, mieciT moswavleebs<br />
davalebebi da dro maT Sesasruleblad.<br />
SeecadeT, uzrunvelyoT<br />
isini Sesabamisi resursebiT<br />
(wignebi, Jurnalebi,<br />
saintereso adamianebis telefonis<br />
nomrebi, flomasterebi,<br />
fotoebi, furclebi...).<br />
mniSvnelovania ganxorcielebuli<br />
saqmianobis aRiareba<br />
saskolo sazogadoebis mier.<br />
moiwvieT skolis administracia,<br />
maswavleblebi, moswavleebi<br />
da sxva dainteresebuli<br />
pirebi Tqveni moswavleebis<br />
mier Sesrulebuli davalebis<br />
(kedlis gazeTis) prezentaciaze.<br />
prezentaciis dasrulebis<br />
Semdeg moswavleebTan erTad<br />
ganixileT, ra gamovida<br />
kargad da risi gaumjobeseba<br />
SeiZleba momavlisaTvis.<br />
am saqmianobaTa ganxorcielebis<br />
Sedegad, proeqti `kedlis gaze-<br />
Ti~ warmatebiT dasrulebulad<br />
CaiTvleba.<br />
marTvis momdevno doneebze<br />
pedagogis Careva mcirdeba da<br />
izrdeba moswavleTa aqtiuroba<br />
yvela etapze.<br />
aRsaniSnavia, rom saskolo, erovnul<br />
da saerTaSoriso proeqteb-<br />
Si monawileoba xelmisawvdomia<br />
nebis mieri skolisTvis da moswavleebs<br />
uviTarebs evrokavSiris<br />
qveynebSi aRiarebul<br />
sakvanZo kompetenciebs.
eqsperti<br />
N2, 2010 13<br />
vswavlobT<br />
ramdenime enaze<br />
samoqalaqo integracia<br />
multilingvuri ganaTlebis gziT<br />
mravalenovani (multilingvuri) ganaTleba ganaTlebis iseT<br />
formas warmoadgens, rodesac sxvadasxva sagnisa Tu saganTa<br />
jgufis swavlebis enad ori an orze meti ena gamoiyeneba.<br />
erTdroulad ramdenime enaze swavleba moswavleebSi<br />
lingvisturi unarebis ganviTarebas uwyobs xels. bilingvuri<br />
an multilingvuri ganaTleba bavSvebs enis safuZvlianad<br />
Seswavlisa da efeqturad gamoyenebis saSualebas aZlevs.<br />
multilingvuri ganaTlebis miRebiT erovnuli umciresobebis<br />
warmomadgenlebi SeZleben komunikacias rogorc mSobliur,<br />
aseve saxelmwifo enebze.<br />
rusudan Wanturia<br />
multilingvuri ganaTlebis<br />
miReba da ramdenime enis Seswavla<br />
sxva kulturebis mimarT pativiscemis<br />
gamoxatulebaa. is sxvadasxva<br />
kulturis mqone adamianebTan<br />
komunikaciis da TanamSromlobis<br />
unarebs aviTarebs. amavdroulad<br />
igi adamianis ZiriTadi uflebebis<br />
dacvis da intergaciis xel-<br />
Semwyobi gzaa, romelic saSualebas<br />
gvaZlevs, umciresobaTa<br />
eTnikuri TviTmyofadobis<br />
SenarCuneba uzrunvelvyoT da<br />
saxelmwifo enis maRal doneze<br />
codnasac mivaRwioT.<br />
saqarTvelo, eTnikuri Semadgenlobis<br />
mixedviT, mravalferovani<br />
qveyanaa. eTnikuri qarTvelebis<br />
garda, aq araerTi eTnosis<br />
warmomadgenlebi cxovroben.<br />
multilingvuri ganaTleba<br />
xelsayrelia rogorc umravlesobis,<br />
ise umciresobis warmomadgenelTaTvis.<br />
mSobliur enaze<br />
ganaTlebis miReba bavSvebsa da<br />
moswavleebs sakuTari inteleqtualuri<br />
SesaZleblobebis srulad<br />
ganviTarebis SesaZleblobas<br />
aZlevs. multilingvuri ganaTlebis<br />
miRebis kidev erTi upiratesoba<br />
is aris, rom igi xels uwyobs<br />
interkulturuli Cvevebisa da<br />
tolerantobis ganviTarebas,<br />
rac, saboloo jamSi, mravaleTnikur<br />
qveyanaSi mSvidobiani<br />
sazogadoebis Camoyalibebas<br />
ganapirobebs. saqarTveloSi<br />
multilingvuri ganaTleba samoqalaqo<br />
integraciis politikis<br />
im efeqtur instrumentad unda<br />
aRiqmebodes, romelic erovnuli<br />
umciresobebis warmomadgenlebs<br />
saxelmwifo enis dauflebis<br />
SesaZleblobas aZlevs da amave<br />
dros maTi mSobliuri enebis<br />
SenarCunebas uzrunvelyofs.
14<br />
rogor SeiZleba dainergos<br />
multilingvuri swavleba<br />
skolaSi da swavlebis ra<br />
modelebis gamoyeneba aris<br />
SesaZlebeli<br />
SesaZlebelia, rom saqarTvelos<br />
ganaTlebisa da mecnierebis<br />
saministrom SeimuSavos multilingvuri<br />
ganaTlebis sxvadasxva<br />
modeli, romelTagan erT-erTs<br />
skola sakuTari Sexedulebebis,<br />
sakadro resursebisa da arsebuli<br />
garemos Sesabamisad SearCevs.<br />
aseve SesaZlebelia, rom uSualod<br />
skolam SeimuSavos sakuTari<br />
modeli, romelsac ganaTlebisa<br />
da mecnierebis saministro<br />
daamtkicebs.<br />
skolis multilingvuri ganaTlebis<br />
programa saswavlo gegmebiT<br />
gansazRvrul sagnebsa da sagnobriv<br />
jgufebs unda moicavdes da<br />
misi saaTobrivi bade unda Tanxvdebodes<br />
saqarTvelos ganaTlebisa<br />
da mecnierebis saministros<br />
mier gansazRvrul saaTobriv<br />
bades. skolis multilingvuri<br />
ganaTlebis programis ganxorcielebisas<br />
SeiZleba Semdegi<br />
programebis gamoyeneba:<br />
ganmaviTarebeli multilingvuri<br />
ganaTlebis programa<br />
_ erovnuli saswavlo gegmiT<br />
gansazRvruli sagnebisa da<br />
saganTa jgufebis swavleba<br />
mimdinareobs Tanabrad,<br />
rogorc saxelmwifo, aseve<br />
mSobliur enaze da miiRweva<br />
Tanabrad maRali enobrivi<br />
kompetencia, rogorc saxelmwifo,<br />
aseve mSobliur enaSi.<br />
gardamavali multilingvuri<br />
ganaTlebis programa _ swavleba<br />
mimdinareobs rogorc<br />
saxelmwifo, aseve mSobliur<br />
enaze, Tumca saxelmwifo enaze<br />
saswavlo sagnebis Seswavla<br />
TandaTanobiT matulobs da<br />
etapobrivad xdeba swavlebis<br />
saxelmwifo enaze gadasvla.<br />
mSobliuri enis mxardaWeris<br />
multilingvuri ganaTlebis<br />
programa _ erovnuli saswavlo<br />
gegmiT gansazRvruli<br />
sagnebisa da saganTa jgufebis<br />
swavleba mimdinareobs saxelmwifo<br />
enaze, mSobliuri ena iswavleba,<br />
rogorc sagani maqsimaluri<br />
saaTobrivi datvirTviT.<br />
saxelmwifo enis mxardaWeris<br />
multilingvuri ganaTlebis<br />
programa _ erovnuli saswavlo<br />
gegmiT gansazRvruli sagnebisa<br />
da saganTa jgufebis<br />
swavleba mimdinareobs mSobliuri<br />
enaze, saxelmwifo ena<br />
iswavleba, rogorc gaZlierebuli<br />
sagani maqsimaluri<br />
saaTobrivi datvirTviT.<br />
ormagi enobrivi multilingvuri<br />
ganaTlebis programa
N2, 2010 15<br />
_ erovnuli saswavlo gegmiT<br />
gansazRvruli sagnebisa da<br />
saganTa jgufebis swavleba<br />
mimdinareobs Tanabrad, rogorc<br />
saxelmwifo, ise arasaxelmwifo<br />
enaze. moswavleTa<br />
kontingenti Tanabradaa gadanawilebuli<br />
da warmoadgens<br />
rogorc qarTulenovan, ise<br />
araqarTulenovan moswavleebs.<br />
multilingvuri ganaTlebis erTerTi<br />
cnobili eqspertis, k. beikeris<br />
Tanaxmad, arsebobs swavlebis<br />
procesSi enebis ganawilebis<br />
ramdenime ZiriTadi gza.<br />
sagani/Tema<br />
saSualo skolaSi SesaZlebelia<br />
sxvadasxva sagnis sxvadasxva<br />
enaze swavleba. magaliTad,<br />
sazogadoebriv mecnierebaTa<br />
jgufSi Semavali sagnebi, xelovneba,<br />
musika SeiZleba umciresobebis<br />
enebze iswavlebodes, xolo<br />
maTematika an informatika _<br />
saxelmwifo enaze. dawyebiT klasebSi<br />
sasurvelia, enaTa cvlileba<br />
xdebodes ara sagnebis, aramed<br />
Temebis mixedviT. magaliTad,<br />
SeiZleba klasSi bunebis dacvis<br />
Sesaxeb Tema umciresobebis enebze<br />
ganvixiloT, xolo amindis<br />
Sesaxeb Tema _ saxelmwifo enaze.<br />
maswavlebeli,<br />
rogorc individi<br />
skolaSi enebis gamoyeneba SeiZleba<br />
konkretul maswavlebels<br />
ukavSirdebodes. magaliTad, im<br />
SemTxvevaSi, Tu skolaSi sxvadasxva<br />
enaze mosaubre maswavleblebi<br />
aswavlian, SesaZlebelia klasSi<br />
ori pedagogi erTdroulad Sevides<br />
da integrirebuli gakveTili<br />
sxvadasxva enaze Caataros.<br />
dro<br />
klasSi ori an meti enis gamoyenebis<br />
erT-erT strategias drois<br />
ganawileba warmoadgens. magali-<br />
Tad, orenovan skolaSi gakveTilebi<br />
SeiZleba erT dRes erT<br />
enaze Catardes, xolo momdevno<br />
dRes _ meore enaze. aseve,<br />
SesaZlebelia skolaSi erT enaze<br />
mimdinareobdes swavleba dRis<br />
pirvel naxevarSi, xolo dRis<br />
meore naxevarSi ukve sxva enaze<br />
gagrZeldes. garda amisa, SesaZlebelia<br />
enebis cvla moxdes kviris,<br />
Tvis an semestris mixedviT.<br />
enebis gamoyenebis unari<br />
sxvadasxva enis gamoyeneba SesaZlebelia<br />
moswavleebis mier<br />
sxvadasxva davalebis Sesrulebisas.<br />
magaliTad, SegiZliaT klasSi<br />
diskusia erT enaze warmarToT,<br />
moswavleebma ki weriTi davaleba<br />
sxva enaze Seasrulon. garda<br />
amisa, SeiZleba moswavleebs saswavlo<br />
masala erT enaze misceT,<br />
xolo sakontrolo an Semajamebeli<br />
davaleba sxva enaze<br />
daawerinoT.<br />
saswavlo masala<br />
SesaZlebelia bilingvuri an multilingvuri<br />
swavleba orenovani<br />
saswavlo masalebis gamoyenebi-<br />
Tac ganxorcieldes. saswavlo<br />
masalebis or enaze momzadebis<br />
sxvadasxva gza arsebobs. SesaZlebelia<br />
saxelmZRvanelo iyos<br />
erT enaze, xolo maswavlebelma<br />
gakveTili meore enaze axsnas.<br />
aseve, SesaZlebelia orenovani<br />
saxelmZRvaneloebis an masalebis<br />
Seqmnac.
16 problema<br />
specialuri saganmanaTleblo<br />
saWiroebebis mqone<br />
moswavle da qcevis marTvis<br />
strategiebi<br />
TinaTin WinWarauli<br />
luka nodars urtyams, juli kalams RrRnis, eka wignebsa da<br />
rveulebs xevs, vaxo erT adgilze ver Cerdeba _ amgvar<br />
sirTuleebs xSirad awydeba maswavlebeli yoveldRiur<br />
saqmianobaSi, gansakuTrebiT specialuri saganmanaTleblo<br />
saWiroebebis mqone moswavleebis swavlebis procesSi.<br />
inkluziuri<br />
ganaTlebis<br />
sayovelTao<br />
aRiarebam<br />
zogadsaganmanaTleblo<br />
skolebis<br />
maswavleblebi<br />
axali unar-Cvevebis<br />
ganviTarebis winaSe<br />
daayena. bunebrivia,<br />
imisaTvis, rom<br />
xarisxiani ganaTleba<br />
yvela moswavlisTvis<br />
xelmisawvdomi<br />
gaxdes, swavlebis<br />
axali strategiebis<br />
aTvisebaa<br />
,,<br />
saWiro.<br />
,,<br />
ras amboben kvlevebi specialuri<br />
saganmanaTleblo saWiroebebis<br />
mqone moswavleebis swavlebasTan<br />
dakavSirebiT zogadad, is strategiebi,<br />
romelTa gamoyenebac<br />
rekomendebulia am jgufis moswavleebTan,<br />
dadebiT gavlenas<br />
axdens yvela moswavlis swavlasa<br />
da qcevaze. magaliTisTvis moviyvan<br />
saganmanaTleblo sivrcis im<br />
optimalur maxasiaTeblebs, romlebic,<br />
kvlevaTa Tanaxmad,<br />
specialuri saganmanaTleblo<br />
saWiroebebis mqone moswavleTa<br />
xarisxian swavlebas ganapirobebs.<br />
esenia: maswavleblis moTxovnebis,<br />
qcevis winaswarmetyvelebis<br />
SesaZlebloba, struqturirebuli<br />
garemo (klasi, sadac naTlad<br />
aris formulirebuli saklaso<br />
wesebi, maTi dacvisa da darRvevis<br />
Tanmdevi qmedebebi, moswavlem<br />
icis, ras ra moyveba), mokle<br />
samuSao periodebi, pirdapiri<br />
damokidebuleba maswavlebelsa<br />
da moswavles Soris, individualuri<br />
instruqciebi, saintereso<br />
saswavlo gegma da pozitiuri<br />
komentarebi („Sen SegiZlia amis<br />
gakeTeba~, „Secdoma yvelas SeiZleba<br />
mouvides, scade kidev<br />
erTxel~, „rac ufro bevrjer<br />
ecdebi, ukeTesad gamogiva~, „dRes<br />
es davaleba ukeTesad gaakeTe~<br />
da a.S.). mkvlevarebma aseve gansazRvres<br />
maswavleblis optimaluri<br />
maxasiaTeblebi. maT<br />
Sorisaa: pozitiuri akademiuri<br />
molodinebi, pirovnuli siTbo,<br />
pativiscema, iumori, Tanmimdevruloba<br />
Sefasebasa Tu davalebis<br />
gansazRvraSi, mdgradoba, moswavlis<br />
Sromis xSiri Semowmeba<br />
(monitoringi) da qcevis marTvis<br />
strategiebis codna.<br />
rogorc vxedavT, am CamonaTval-<br />
Si arcerTi punqti ar aris iseTi,<br />
rac nebismieri moswavlis swavlebas<br />
ar uwyobs xels. maSin ra<br />
aris is gansakuTrebuli, rasac<br />
Cvengan specialuri saganmanaTleblo<br />
saWiroebis mqone moswavlis<br />
swavleba moiTxovs upirveles<br />
yovlisa, am moswavleebisaTvis<br />
aucilebelia saklaso<br />
oTaxSi moqcevis, saklaso wesebis<br />
mkafio formulireba da am wesebis<br />
swavleba modelirebis (Tvi-<br />
Ton maswavleblis an sxva moswavleebis)<br />
saSualebiT. wesebis<br />
codna, maTi Sesrulebisa Tu<br />
darRvevis Tanmdevi Sedegebis<br />
prognozireba saklaso oTaxSi
N2, 2010 17<br />
problemuri qcevis gamovlenis<br />
albaTobas amcirebs.<br />
mravalma kvlevam aCvena, rom<br />
specialuri saganmanaTleblo<br />
saWiroebis mqone moswavlis<br />
problemuri qceva xSirad warmoadgens<br />
ara agresiulobis gamoxatulebas,<br />
aramed misi mxridan<br />
garemosTan, maswavlebelTan Tu<br />
TanaklaselebTan komunikaciis<br />
damyarebis mcdelobas im resursebisa<br />
da SesaZleblobebis gamoyenebiT,<br />
rac mas aqvs. warmoidgineT<br />
Semdegi situacia: maswavlebeli<br />
saSinao davalebebs amowmebs.<br />
moulodnelad nikam yvirili da<br />
fexebis bakuni daiwyo. maswavlebeli<br />
saswrafod midis masTan da<br />
mis damSvidebas cdilobs. nika<br />
yvirils agrZelebs da tirilsac<br />
iwyebs. klasi axmaurda, gakveTili<br />
CaSlis pirasaa. Sewuxebuli maswavlebeli<br />
nikas resurs-oTaxSi<br />
gzavnis da TviTon klasis<br />
damSvidebas cdilobs. amasobaSi<br />
zaric irekeba. Tqveni azriT, ra<br />
SeiZleba yofiliyo nikas qcevis<br />
mizezi CamonaTvali namdvilad<br />
didi gveqneba, dawyebuli raime<br />
fizikuri tkiviliTa da diskomfortiT,<br />
damTavrebuli bavSvis,<br />
rogorc „rTuli bavSvis~<br />
SefasebiT. magram Tu situacias<br />
davakvirdebiT, aRmoCndeba, rom<br />
nikas saSinao davaleba ar hqonda,<br />
amis gamo nerviulobda da<br />
mis merxTan maswavleblis miaxloebam<br />
Sinagani daZabulobis<br />
misTvis xelmisawvdomi SesaZleblobebiT<br />
(yvirili, fexebis bakuni<br />
da tirili) gamoxatva gamoiwvia.<br />
sasurvelia, maswavlebelma, problemis<br />
gamovlenis SemTxvevaSi,<br />
pirvel rigSi, imis garkveva<br />
scados, Tu ra imaleba am qcevis<br />
ukan _ risi Tqma unda bavSvs mis-<br />
Tvis. dameTanxmebiT, adamianebis<br />
qcevas yovelTvis raRac mizezi<br />
udevs safuZvlad; Cven vsvamT<br />
wyals, roca gvwyuria, vicvamT<br />
Tbil qurTuks, roca gvciva,<br />
vyviriT, rodesac Zalian gagvabrazes<br />
da a.S. qceva yovelTvis<br />
raRacis gamovlinebaa da is<br />
umizezod ar xdeba.<br />
rodesac bavSvi problemurad<br />
iqceva, ar aris gamarTlebuli,<br />
gamoviyenoT:<br />
_ SekiTxva „ratom~, radgan bavSvs<br />
xSirad ar SeuZlia sityvierad,<br />
CvenTvis gasageb enaze agvixsnas<br />
Tavisi qcevis mizani da mizezi.<br />
am kiTxvaze pasuxis gacemis<br />
mcdelobam SeiZleba kidev ufro<br />
gaamwvavos misi qceva.<br />
_ sityva da uaryofa „ara~, radgan<br />
am SemTxvevaSi veubnebiT, Tu<br />
ra ar unda gaakeTos, magram ar<br />
veubnebiT, Tu ra iqneboda CvenTvis<br />
misaRebi. magaliTad, „ar irbino!~<br />
ar eubneba bavSvs, ras moveliT<br />
misgan _ erT adgilze gaCerebas,<br />
siaruls Tu kidev sxva rames.<br />
Tu gvinda, rom bavSvma mSvidad<br />
iaros, vuTxraT: „klasSi davdivarT,<br />
SegviZlia ezoSi virbinoT~.<br />
bavSvma icis, ra gvinda misgan da<br />
Sesabamisad cdilobs moqcevas.<br />
ramdenime praqtikuli rCeva<br />
specialuri saganmanaTleblo<br />
saWiroebebis mqone moswavleTa<br />
qcevis marTvasTan dakavSirebiT:<br />
upirveles yovlisa, mniSvnelovania,<br />
rom bavSvi gicnobdeT da<br />
Tqveni ar eSinodes. specialuri<br />
saganmanaTleblo saWiroebebis<br />
mqone bavSvebi ukeTesad<br />
pasuxoben emociur kavSirze<br />
(Rimili, mxarze xelis Sexeba),<br />
vidre mxolod sityvierad<br />
gamoxatul keTilganwyobaze.<br />
miTiTebebis, davalebebis<br />
micemisas sasurvelia, moswavles<br />
Zalian konkretulad<br />
uTxraT, ras moeliT misgan,<br />
ra gindaT, rom man gaakeTos.<br />
Tu saqme exeba ramdenime nabijisgan<br />
Semdgar moqmedebas,<br />
daSaleT es moqmedebebi<br />
Semadgenel elementebad.<br />
gaamaxvileT yuradReba im qcevaze,<br />
romelmac Tqveni mowoneba<br />
daimsaxura. agrZnobineT, rom<br />
dainaxeT misi mcdeloba da<br />
waaxaliseT.<br />
arasasurveli, problemuri<br />
qcevis SemTxvevaSi, daakvirdiT,<br />
ram gamoiwvia es qceva,<br />
ra uswrebda mas win da ecadeT<br />
momavalSi Tavi aaridoT<br />
msgavsi situaciis Seqmnas.<br />
mniSvnelovania (gansakuTrebiT<br />
dawyebiT klasebSi) moswavleebisaTvis<br />
fizikuri<br />
aqtivobis saSualebis micema.<br />
zog SemTxvevaSi, moswavlis<br />
arasasurveli qceva erT adgilze<br />
an aqtivobaze didxans<br />
yuradRebis gaCerebis Sedegia.<br />
fizikuri moqmedebis SesaZleblobis<br />
micema problemur<br />
qcevas Tavidan agvaridebs<br />
(mag., dafis gasufTaveba, raime<br />
Txovnisa Tu davalebis Sesasruleblad<br />
gaqceva, masalebis<br />
darigeba da Segroveba).<br />
specialuri saganmanaTleblo<br />
saWiroebebis mqone moswavleebis<br />
qcevis marTvasTan dakavSirebuli<br />
siZneleebi maswavleblebs<br />
TiTqmis yvelaze metad awuxebT.<br />
inkluziuri ganaTlebis sayovel-<br />
Tao aRiarebam zogadsaganmanaTleblo<br />
skolebis maswavleblebi<br />
axali unar-Cvevebis ganviTarebis<br />
winaSe daayena. bunebrivia, imisaTvis,<br />
rom xarisxiani ganaTleba<br />
yvela moswavlisTvis xelmisawvdomi<br />
gaxdes, swavlebis axali<br />
strategiebis aTvisebaa saWiro.
18 mosazreba<br />
ra sWirdebaT<br />
mSoblebs<br />
mSoblebis roli saganmanaTleblo standartebis miRwevaSi<br />
nino elbaqiZe<br />
saswavlo procesSi mSoblebis CarTulobis mniSvnelobaze, maT<br />
rolze am procesis warmatebiT ganxorcielebaSi ganaTlebis<br />
specialistebi da politikis ganmsazRvrelebi yvela qveyanaSi<br />
erTxmad Tanxmdebian. ratom aris mniSvnelovani mSoblebze<br />
kvlevis Catareba ganaTlebis sistemisaTvis raSi sWirdebaT<br />
mSoblebs Cveni daxmareba da rogor davexmaroT maT _ am<br />
SekiTxevebze pasuxis gacema germaniaSi Catarebulma mSobelTa<br />
kvlevam scada. skolisa da maswavleblis yvela Zalisxmeva<br />
SeiZleba uSedego aRmoCndes, Tu mSobels ar aqvs gacnobierebuli<br />
swavlisa da ganaTlebis mniSvneloba da ar endoba ganaTlebis<br />
sistemas, ar exmareba mas, misi Svilis magaliTze ganaxorcielos<br />
moswavleze orientirebuli saswavlo procesi.<br />
mSoblebis mTavari<br />
gzavnili ganaTlebis<br />
politikis ganmsaz-<br />
Rvrelebisadmi ase<br />
JRers: `ganaTlebis<br />
politikis<br />
ganmsazRvrelebma<br />
uSualod unda<br />
hkiTxon mSoblebs,<br />
sad aris is<br />
`cxeli wertilebi~,<br />
romlebic saswafod<br />
reagirebas<br />
,,<br />
iTxovs.<br />
,,<br />
cxadia, mSoblebi udides rols<br />
TamaSoben moswavleebis aRzrdaSi.<br />
maT SeuZliaT mniSvnelovani<br />
wvlili Seitanon saganmanaTleblo<br />
politikis gansazRvraSi, kerZod,<br />
saganmanaTleblo standartebis<br />
miRwevaSi. ganaTlebis politikis<br />
gamnmsazRvrelebi cdiloben,<br />
mSoblebis TvaliT dainaxon is<br />
`cxeli wertilebi~, romlebic<br />
maTi yuradRebis miRma rCeba da<br />
maTgan saswrafo reagirebas<br />
iTxovs. mSoblis mdgomareobisa<br />
da misi ganwyobis dadgena iyo im<br />
kvlevis erT-erTi mizani, romelic<br />
konrad adenaueris fondis<br />
xelmZRvanelobiT Catarda.<br />
kvlevam scada, moexdina im problemebis<br />
identifikacia, romlebic<br />
xelisSemSlel faqtorebad gvevlineba<br />
saganmanaTleblo standartebis<br />
miRwevisas. ra awuxebT<br />
mSoblebs rogoria maTi damokidebuleba<br />
ganaTlebis sferos<br />
mimarT _ es iyo is ZiriTadi<br />
SekiTxvebi, romlebiTac maT<br />
fondis mkvlevarebma mimarTes.<br />
germaniaSi mSoblis roli, bolo<br />
oci wlis ganmavlobaSi, safuZvlianad<br />
Seicvala. bavSvis keTildReoba<br />
da misi uflebebis dacva<br />
mSoblisaTvis upirveles prioritetebad<br />
iqca. aRzrdis Zveli<br />
stili da masTan dakavSirebuli<br />
miznebi (Semguebeli, morCili<br />
adamianis aRzrda) Tanamedrove<br />
moTxovnebma Secvala. aRzrdis<br />
axleburi, TanamSromlobiTi<br />
stili miznad isaxavs damoukidebeli,<br />
konkurentunariani pirovnebis<br />
Camoyalibebis xelSewyobas.<br />
germanel mSobelTa umravlesobas,<br />
miuxedavad socialuri<br />
kuTvnilebisa, gacnobierebuli<br />
aqvs sakuTari roli da movaleobebi.<br />
maTi, rogorc mSoblisa<br />
da aRmzrdelis Segneba sakmaod<br />
maRalia. germanelebs xSirad<br />
ukmarisobis grZnoba aqvT imasTan<br />
dakavSirebiT, rom Svils ver<br />
uqmnian yvela im pirobas, rac<br />
aucilebelia bavSvis warmatebuli<br />
ganviTarebisaTvis. gamokiTxuli<br />
mSoblebi aRniSnaven, rom rodesac<br />
saqme karieras exeba, dedebis<br />
umetesoba mzadaa, dro dauTmos<br />
Svilis aRzrdas karieris sanacvlod.<br />
Tumca mamis, rogorc aRmzrdelis,<br />
roli Zalian mniSvnelovania<br />
bavSvis ganviTarebisaTvis<br />
da gamokiTxuli mamebis absoluturi<br />
umravlesoba siamovnebiT<br />
asrulebs am rols.<br />
germanel mSobels gacnobierebuli<br />
aqvs, rom bavSvis sworad<br />
aRzrdisa da swavlaSi warmatebisaTvis<br />
aucilebelia, orive<br />
mSobeli iyos CarTuli saswavloaRmzrdelobiT<br />
procesSi.<br />
kvlevis Sedegebma aCvena, rom<br />
germaniaSi bavSvebs ganviTarebisa<br />
da swavlisaTvis gansxvavebuli<br />
pirobebi aqvT. rodesac mSoblebi<br />
acnobiereben ganaTlebis mniSvnelobas<br />
da Svilebs saTanado<br />
yuradRebas aqceven, bavSvebi<br />
warmatebas aRweven, saswavlo da<br />
fizikuri gajansaRebisaTvis
N2, 2010 19<br />
dros gonivrulad iyeneben da<br />
televizorsa Tu kompiuterul<br />
TamaSebze mijaWvulni ar arian.<br />
Tu bavSvi wignier garemoSi izrdeba,<br />
kiTxvis mimarT misi interesi<br />
maRalia. socialurad SedarebiT<br />
dabal safexurze mdgom<br />
emigrantTa ojaxebis Svilebi ki,<br />
umeteswilad, saganmanaTleblo<br />
standartebs ver akmayofileben<br />
da dabali akademiuri moswrebiT<br />
gamoirCevian. maTi mSoblebi naklebad<br />
arian CarTuli saswavlo<br />
procesSi da arc ganaTlebis<br />
miRebas aniWeben gansakuTrebul<br />
mniSvnelobas.<br />
sayuradReboa, rom skolaSi miRebuli<br />
niSnebi da skolis warmatebiT<br />
dasruleba mSoblebisaTvis<br />
Zalian mniSvnelovania. mSoblebis<br />
75% aRniSnavs, rom amazea damokidebuli,<br />
miaRwevs Tu ara misi<br />
Svili warmatebas cxovrebaSi.<br />
gamokiTxulTa mxolod 1% Tvlis<br />
skolis warmatebas umniSvnelod.<br />
gamokiTxuli mSoblebis umetesoba<br />
sajaro skolebSi miRebul<br />
ganaTlebas naklebad endoba. maTi<br />
mTavari pretenzia exeba saswavlo<br />
garemos aradamakmayofileblad<br />
mowyobas, moswavleTa gadaWarbebul<br />
raodenobas klasebSi, maswavlebelTa<br />
gulgril damokidebulebas<br />
moswavleebisa da sakuTari<br />
saqmianobisadmi, mouqnel struqturebsa<br />
da naklebad inovaciur<br />
koncefciebs. is mSoblebi, romlebisTvisac<br />
ganaTleba prioritetulia,<br />
cdiloben, Tavad mixedon<br />
Svilebis ganaTlebas da am mizniT<br />
isini bevr dros, fulsa da energias<br />
xarjaven kerZo saganmanaTleblo<br />
dawesebulebebSi. am aspeqtis<br />
gaTvaliswinebiT, bolo dros<br />
kerZo skolebisadmi moTxovnebi<br />
sakmaod gaizarda germaniaSi,<br />
sadac aseT dawesebulebebSi<br />
swavla Zalian Zviri siamovnebaa.<br />
mSoblebis mTavari gzavnili ganaTlebis<br />
politikis ganmsazRvrelebisadmi<br />
ase JRers: `ganaTlebis<br />
politikis ganmsazRvrelebma<br />
uSualod unda hkiTxon mSoblebs,<br />
sad aris is `cxeli wertilebi~,<br />
romlebic saswafod reagirebas<br />
iTxovs. isini unda dainteresdnen<br />
mSoblebis realuri yofiTa<br />
da problemebiT. maT periodulad<br />
unda moawyon mrgvali<br />
magida da mis irgvliv esaubron<br />
mSoblebs, miawodon informacia<br />
ganaTlebis sferos prioritetebisa<br />
da siaxlebis Sesaxeb. Cven,<br />
mSoblebi, didi xnis win viyaviT<br />
moswavleebi. mas Semdeg bevri ram<br />
Seicvala ganaTlebis sistemaSi<br />
da xSirad sakiTxebi, romlebsac<br />
Cveni Svilebis swavloben, Cven-<br />
Tvis gaugebari rCeba. sanam ganaTlebis<br />
politikas gadawyvetdeT,<br />
moismineT Cveni azrebic. bavSvis<br />
keTildReoba upirvelesi prioritetia<br />
yvelasaTvis. am miznis<br />
miRweva ki maSin aris gacilebiT<br />
advili, rodesac gaTvalswinebulia<br />
mSoblis interesebi~.<br />
kvlevis Catarebis Semdeg germaniaSi<br />
araerTi konferencia da<br />
samuSao Sexvedra Catarda misi<br />
Sedegebis ganxilvis mizniT. `mSoblebis<br />
gareSe araferi gamova, Tu<br />
Cveni mizani Tanmimdevruli da<br />
mizanmimarTuli saganmanaTleblo<br />
politikis Camoyalibebaa~, _ ase<br />
pasuxoben ganaTlebis politikosebi<br />
konrad adenaueris fondis<br />
mier Catarebuli kvlevis Sedegebs.<br />
germanel da qarTvel mSoblebs<br />
Soris msgavsebac aris da gansxvavebac.<br />
zogadad, yvela mSobels<br />
surs, rom misma Svilma saukeTeso<br />
ganaTleba miiRos. germaniis magaliTze<br />
ki Cans, rom maT ganaTlebis<br />
sistemis mxridan daxmareba sWirdebaT.<br />
maswavleblis mier dasaxuli<br />
saswavlo miznebi gacilebiT<br />
iolad miiRweva, rodesac mSobeli<br />
saTanadod aris informirbuli<br />
saswavlo procesisa da miznebis<br />
Sesaxeb da pedagogi mas mokavSired<br />
aRiqvams. Tumca mxolod maswavleblis<br />
mcdeloba nayofs ar<br />
gamoiRebs, Tu ufro farTomasStabiani<br />
RonisZiebebi ar ganaxorciela<br />
sistemam (magaliTad, mSobelTa<br />
pedagogizacia). mSobelTa<br />
kvlevis Catareba da kvlevis Sedegebis<br />
mixedviT saswavlo procesSi<br />
maTi CarTva, erTi mxriv,<br />
maswavleblis Sromas gaaadvilebs,<br />
xolo, meore mxriv, ganaTlebis<br />
sistemas saganmanaTleblo standartebis<br />
miRwevaSi daexmareba.<br />
gTavazobT ramdenime komentars<br />
am sakiTxze.<br />
nino gordeziani, pirveli eqsperimentuli<br />
skolis pirvelklaselis<br />
mSobeli: `me da Cemi meuRle,<br />
orive vmuSaobT da profesiulad<br />
warmatebulebi varT. imisaTvis,<br />
rom ojaxi da kariera erTmaneTs<br />
SevuTavso, winaswar vgegmav, ra<br />
da rodis unda gavakeTo. Tumca<br />
meuRlis daxmarebis gareSe amas<br />
ver SevZlebdi. bavSvis aRzrdaSi<br />
mama isevea CarTuli, rogorc me.<br />
Cemi Svili sajaro skolaSi Seviyvane<br />
da ara kerZoSi. es imitom<br />
gadavwyite, rom sajaro skolaSi<br />
bavSvs yvela socialuri fenis<br />
warmomadgenlebis SvilebTan<br />
uwevs urTierToba. aseT situaciaSi<br />
bavSvs socialuri Segneba<br />
uviTardeba da empaTiuria. gvyavs<br />
Zalian kargi dawyebiTebis pedagogi,<br />
romelsac vendobi. yovel<br />
dilas, rodesac bavSvi skolaSi<br />
mimyavs, pedagogTan saubars vaxerxeb.<br />
aseve maqvs masTan mimoweriTi<br />
da satelefono komunikacia.<br />
ver informirebuli saswavlo<br />
procsSi mimdinare procesebis<br />
Sesaxeb, Tumca am informaciis<br />
mopovebas mSoblebi, ZiriTadad,<br />
individualurad axerxeben.<br />
mSoblebisaTvis treningi an<br />
raime msgavsi ar arsebobs~.<br />
maka WiaberaSvili, 99-e sajaro<br />
skolis direqtori: `saswavlo procesis<br />
mimdinareobisas mSobelTa<br />
CarTuloba naklebad ikveTeba<br />
xolme. ufro metad maTi aqtiuroba<br />
trimestris bolos vlindeba,<br />
rodesac xdeba moswavleTa<br />
Sefaseba, anu mSobeli iTxovs<br />
Sedegs, magram ver xedavs sakuTar<br />
valdebulebas Sedegamde misasvlelad.<br />
ikveTeba agreTve mSobel-<br />
Ta iseTi kategoriac, romelic<br />
saxlSi muSaobs SvilTan, magram<br />
ar aTanxmebs skolis interesebsa<br />
da miznebTan sakuTar interesebsa<br />
da miznebs, anu skolis rols,<br />
faqtobrivad, ugulebelyofs.<br />
sabednierod, aris im mSoblebis<br />
mcire jgufi, romelTac sworad<br />
aqvT gaazrebuli sakuTari roli<br />
saskolo cxovrebaSi. mSoblebis<br />
CarTulobisaTvis vcdilobT, rom<br />
isini droulad iyvnen informirebuli<br />
yvela sakiTxze. migvaCnia,<br />
rom skola valdebulia, gulisxmierebiT<br />
moekidos mSoblis pretenzias<br />
Tu winadadebas. Cemi<br />
azriT, ganaTlebis mniSvneloba<br />
qarTvel mSobels kargad esmis,<br />
magram saswavlo procesSi Tavisi<br />
rolis gacnobiereba uWirs~.
20 problema<br />
maswavleblis profesia<br />
- arCevani da pirveli nabijebi<br />
dRevandeli axalgazrdebi pragmatulobiT gamoirCevian da iSviaTad irCeven dabalSemosavlian<br />
profesias. miuxedavad amisa, jer kidev arian axalgazrdebi, romlebic sakuTar momavals<br />
arcTu maRalanazRaurebad maswavleblis profesias ukavSireben. rogorc irkveva, finansuri<br />
dainteresebis garda, arsebobs sxva faqtorebic, romlebic maT motivacias zrdis. erT-erTi<br />
aseTi faqtoria miswrafeba maswavleblobisken, rac axalgazrdebs zogjer memkvidreobiT<br />
gadaecemaT ojaxis wevri pedagogebisgan, zogjer ki amas bavSvebis siyvaruli ganapirobebs,<br />
an sulac _ avtoritetuli maswavleblis magaliTis Zala.<br />
aleko cqitiSvili<br />
dRes, roca maswavleblis xelfasi<br />
saSualoze dabalia, pedagogiuri<br />
profilis umaRles saswavleblebSi<br />
studentebi iseTi specialobebis<br />
arCevas cdiloben,<br />
romlebic maT mxolod maswavleblis<br />
kvalifikacias ar miscems.<br />
magaliTad, ucxo enis maswavleblis<br />
programis Seswavlisas studentTa<br />
nawili fiqrobs, rom Tu<br />
maswavleblad ar imuSavebs, ucxo<br />
enis codna sxva mimarTulebiT<br />
gamoadgeba _ Tarjimnad an mTargmnelad<br />
dasaqmdeba, turistul<br />
industriaSi Caebmeba da a.S.<br />
sociologiurma kvlevam („maswavlebelTa<br />
saWiro da mosalodneli<br />
raodenobis Sesaxeb~) aCvena, rom<br />
universitetebis kursdamTavrebulebSi<br />
maswavleblis profesia<br />
popularuli ar aris. Tumca arsebobs<br />
sxva monacemebic, romlebic<br />
eqspertebs optimizmis safuZvels
N2, 2010 21<br />
aZlevs. magaliTad, ilias saxelmwifo<br />
universitetSi wlidan wlamde<br />
sul ufro meti studenti agrZelebs<br />
swavlas magistraturaSi pedagogikis<br />
programiT. Telavis saxelmwifo<br />
universitetis reqtori, giorgi<br />
gociriZe ki CvenTan saubrisas<br />
acxadebs, rom 2009-10 saswavlo<br />
wlisaTvis am saswavlebelSi<br />
pedagogikis Seswavlis msurvelTa<br />
raodenoba SesamCnevad gaizarda.<br />
„SeiZleba iTqvas, studentebs<br />
meti informacia aqvT axal<br />
saswavlo gegmebsa da programebze,<br />
vidre moqmed maswavleblebs.<br />
axalma saganmanaTleblo<br />
kurikulumma maTi motivacia<br />
ufro gazarda, gansakuTrebiT<br />
_ damamTavrebel kursebze.<br />
magistraturaSi yovel wels<br />
izrdeba studentTa raodenoba,<br />
rac imas niSnavs, rom momaval<br />
maswavleblebs surT, ufro<br />
metad moemzadon da advilad<br />
daZlion konkurencia. isini<br />
mouTmenlad elian sasertifikacio<br />
gamocdebs da sjeraT,<br />
rom maswavleblis profesiis<br />
daufleba ar mTavrdeba umaRlesi<br />
saswavleblis dasrulebiT<br />
an sertifikatis aRebiT. es<br />
profesia mudmiv TviTganvi-<br />
Tarebas da kvalifikaciis<br />
amaRlebas gulisxmobs. es kargad<br />
aqvT gaTviTcnobierebuli da<br />
amitom sakmaod motivirebulni<br />
dgamen pirvel nabijebs~, _<br />
ambobs ilias universitetis sadoqtoro<br />
da samagistro programebis<br />
fakultetis asocirebuli<br />
profesori, Tamar taliaSvili.<br />
bolo aTwleulebis ganmavlobaSi<br />
aranakleb problematuri iyo<br />
momavali maswavleblebisTvis<br />
saTanado Teoriuli ganaTlebis<br />
micema. saxelmwifo pedagogiuri<br />
institutebis umetesobam<br />
profilis gafarToeba gadawyvita,<br />
rac bazarze sxva profesiebis<br />
mzardi moTxovniT iyo ganpirobebuli.<br />
es procesi ara marto<br />
centralur, aramed regionebSi<br />
arsebul umaRles pedagogiur<br />
saswavleblebSic mimdinareobda,<br />
maT Soris mdidari tradiciebiT<br />
gamorCeul quTaisis, goris,<br />
Telavis, baTumis pedagogiur<br />
institutebSi. am saswavleblebis<br />
saxelwodebebidan gaqra sityva<br />
„pedagogiuri~, ris Semdegac<br />
ganaTlebis bazars maT moduri<br />
da Semosavliani specialobebis<br />
farTo speqtri SesTavazes,<br />
Tumca pedagogika sakuTar<br />
arsenalSi mainc datoves.<br />
giorgi gociriZe, iakob gogebaSvilis<br />
saxelobis Telavis saxelmwifo<br />
universitetis reqtori:<br />
„2001 wlidan Telavis pedagogiuri<br />
instituti saxelmwifo<br />
universitetis statusiT<br />
moqmedebs, magram es imas ar<br />
niSnavs, rom am saswavlebelSi<br />
pedagogika aRar iswavleba.<br />
Cven vinarCunebT warsulis<br />
mdidar tradiciebs da amave<br />
dros vcdilobT, es tradiciebi<br />
Tanamedroveobis moTxovnebis<br />
mixedviT ganvaviTaroT.<br />
pedagogikas samive safexurze<br />
vaswavliT _ sabakalavro,<br />
samagistro da sadoqtoro<br />
programebiT. CarTuli varT<br />
mTel rig programebSi, rasac<br />
ganaTlebis saministro<br />
gvTavazobs. marTalia, bolo<br />
wlebSi pedagogikas naklebad<br />
irCevdnen, magram ukanaskneli<br />
monacemebiT, maswavleblis<br />
profesiisadmi axalgazrdebis<br />
interesi isev izrdeba~.<br />
pedagogis profesiis prestiJis<br />
dabruneba didwilad mainc<br />
maswavleblis Sromis dafasebazea<br />
damokidebuli. Tamar taliaSvilis<br />
TqmiT, maswavlebloba, tradiciulad,<br />
gogonebs ufro undaT.<br />
maT arCevans xSirad bavSvebis<br />
gansakuTrebuli siyvaruli<br />
ganapirobebs. garda amisa, Tanamedrove<br />
axalgazrdebs erTgvari<br />
azartic aqvT, miiRon erT-erTi<br />
yvelaze didi gamowveva dRevandel<br />
saqarTveloSi _ aRzardon<br />
Taoba, romelzec damokidebuli<br />
iqneba qveynis momavali. amave<br />
dros, isini xvdebian, rom maswavlebloba,<br />
pirvel rigSi, SemoqmedebiTi<br />
saqmianoba, cocxal adamianebTan<br />
urTierTobis xelovnebaa<br />
da ara codnis meqanikurad<br />
gadacema. dRevandeli studentebi<br />
ufro Tamamad da gaazrebulad<br />
dgamen pirvel nabijebs.<br />
„bavSvebi Zalian miyvars da<br />
Tan iseTi maswavlebeli<br />
myavda, sul mindoda, mec<br />
misnairi vyofiliyavi~,<br />
_ ambobs studenti marex bancaZe,<br />
romelic wels ilias universitetis<br />
bakalavriats amTavrebs, _<br />
„Tu ganaTlebis saministro<br />
saSualebas momcems, romelime<br />
skolaSi davsaqmde, am etapze<br />
xelfass CemTvis gadamwyveti<br />
mniSvneloba ar eqneba. axla<br />
ufro ganviTarebaze vfiqrob<br />
da ara anazRaurebaze. universitets<br />
rom davamTavreb, minda,<br />
erTwliani praqtika gaviaro,<br />
mere ki sasertifikacio<br />
gamocda Cavabaro da skolaSi<br />
daviwyo muSaoba. magistraturis<br />
damTavrebasac vapireb,<br />
rac saSualebas momcems,<br />
qarTuli ena da literatura<br />
maRal klasebSi vaswavlo~.<br />
maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis<br />
centris informaciiT,<br />
saqarTvelos mTel rig regioneb-<br />
Si araerTi skolaa, romelSic<br />
kvalificiuri kadrebis mozidva<br />
da SenarCuneba Zalian rTulia.<br />
regionebis skolebis maswavle-
22<br />
belTa 13%-s umaRlesi ganaTleba<br />
ar aqvs. aseve xSiria SemTxvevebi,<br />
roca maswavlebeli sagnebs<br />
Tavisi specialobiT ar aswavlis.<br />
zogierTi regionis skolebSi ki<br />
saerTod ar moiZebneba Sesabamisi<br />
sagnis pedagogi. amaze metyvelebs<br />
is faqtic, rom maswavlebelTa<br />
profesiuli ganviTarebis<br />
centris mier Seqmnil maswavlebelTa<br />
vakansiebis veb-gverdze<br />
www.pedagogi.ge gamoqveynebuli<br />
vakansiebi TveobiT rCeba Seuvsebeli.<br />
problemebs gansakuTrebiT<br />
maRalmTiani regionebis skolebSi<br />
vawydebiT. zemoT aRniSnuli<br />
kvlevis mixedviT, maswavlebelTa<br />
nakleboba yvelaze metad SeimCneva<br />
iseT raionebSi, rogoricaa:<br />
mestia, yazbegi, axalgori, duSe-<br />
Ti, walka, dmanisi, TeTriwyaro,<br />
xulo da Suaxevi. am raionebSi<br />
pedagogebis saerTo raodenoba<br />
30-60%-iT naklebia saWiroze.<br />
aRniSnuli problemebis dasaZlevad,<br />
maswavlebelTa profesiuli<br />
ganviTarebis centrma ganaxorciela<br />
proeqti „aswavle saqarTvelosTvis~,<br />
romlis mizania problemur<br />
skolebSi kvalificiuri<br />
kadrebis mozidva-SenarCuneba da<br />
swavlisa da swavlebis xarisxis<br />
gaumjobeseba. proeqti aseve emsaxureba<br />
maswavleblis profesiis<br />
popularizacias, kvalificiuri<br />
kadrebis dainteresebas da saswavlo<br />
procesSi energiuli da motivirebuli<br />
axalgazrdebis CarTvas.<br />
2009 wels 43 konsultant-maswavlebeli<br />
SeirCa, romlebmac<br />
intensiuri treningebi gaiares<br />
pedagogiur unar-Cvevebsa da<br />
informaciul-sakomunikacio<br />
teqnologiebSi. konsultantmaswavleblebi<br />
gadanawildnen:<br />
qvemo qarTlSi, kaxeTSi, duSeTSi,<br />
samcxe-javaxeTSi, aWaraSi,<br />
raWaSi, leCxumsa da svaneTSi.<br />
2010-2011 saswavlo wlisTvis<br />
pedagogTa SesarCevi konkursi<br />
aprilSi gamocxaddeba. amgvarad<br />
dasaqmebul maswavlebelTa<br />
anazRaureba erTi-orad maRalia.<br />
Tumca axalgazrda maswavleblebs<br />
arCevanis gakeTeba mainc uWirT.<br />
„Znelia, ucxo garemoSi martodmarto<br />
waxvide da Tveebis<br />
ganmavlobaSi iq darCe, miTumetes,<br />
Tu maRalmTian region-<br />
Si, mkacr bunebriv pirobebSi<br />
icxovreb. aseTi nabijis gadadgma<br />
gansa-kuTrebiT Znelia<br />
CvenTvis _ damwyebi maswavleblebisTvis.<br />
amitom, pirvel<br />
rigSi, vcdilobT, Tbilisis<br />
romelime skolaSi davmkvidrdeT,<br />
ramdenimewliani gamocdileba<br />
SeviZinoT da mere ukve<br />
yvelaferze SeiZleba fiqri~,<br />
_ ambobs ilias universitetis<br />
studenti qeTi xaraiSvili, romelic<br />
wels amTavrebs bakalavriats.<br />
misTvisac upirvelesi sazrunavi<br />
praqtikis gavla da saserTifikacio<br />
gamocdis Cabarebaa.<br />
rogorc studentebTan saubrisas<br />
gamoikveTa, isini did mniSvnelobas<br />
ar aniWeben sxvadasxva xelis-<br />
SemSlel faqtors da pirvel nabijebs<br />
didi enTuziazmiT dgamen.<br />
saxelmwifo movalea, xeli Seuwyos<br />
maT, raTa am axal-gazrdebis<br />
ganwyoba, Semdgom etapze, pragmatul<br />
interesebsac Tanxvdes.
mosazreba<br />
N2, 2010 23<br />
samxedro-patriotuli<br />
aRzrda da misi istoria<br />
pirvelyofil xalxebSi arsebobda Wabukis mamakacad (meomrad)<br />
kurTxevis rituali (iudevelTa rituali barmicva swored<br />
am uZvelesi tradiciis gamovlenaa). mamakaci da meomari<br />
pirvelyofil sazogadoebaSi sinonimebs warmoadgenda.<br />
istoriuli wyaroebis saSualebiT Cven sakmaod<br />
sruli warmodgena gvaqvs imis Sesaxeb, Tu rogor mimdinareobda<br />
Zvel spartaSi saswavlo procesi. igi, faqtobrivad, dRevandeli<br />
terminologia rom gamoviyenoT, samxedro-patriotul<br />
aRzrdas warmoadgenda.<br />
nugzar bardaveliZe<br />
Zvel romSi, romlis aTaswlovani<br />
didebac samxedro xelovnebis<br />
warmatebam ganapiroba, axali Taobis<br />
swavla-ganaTleba saxelmwifo<br />
prerogativas warmoadgenda, pedagogebi<br />
ki saxelmwifo xazinidan<br />
finansdebodnen. aseve iyo Zvel<br />
CineTSic. 25 saukunis win sun<br />
Zis mier Seqmnili traqtati omis<br />
xelovnebis Sesaxeb dRemde samagido<br />
wignad iTvleba rogorc<br />
samxedro pirebisTvis, aseve,<br />
zogadad, menejmentis sferos<br />
muSakebisaTvis.<br />
Sua saukeneebis evropaSic raindad<br />
aRzrda swored samxedropatriotul<br />
aRzrdas gulisxmobda<br />
_ im gansxvavebiT, rom feodalur<br />
samyaroSi samSoblos samsaxuri<br />
mefis msaxurebis saxiT<br />
warmoCindeboda. dRes bevrs<br />
weren mamluqebis mamacobasa da<br />
maTi liderebis qarTul warmo-<br />
Sobaze. mamluqebisa da ianiCarebis<br />
(sxvaTa Soris, maTSic mravali<br />
iyo qarTuli warmoSobis) Zliereba<br />
sanimuSo samxedro momzadebisa<br />
da aRzrdis damsaxurebaa.<br />
swored aRzrdis Sedegi iyo is,<br />
rom qristiani xalxebidan iZulebiT<br />
Tavmoyrili Wabukebi, romelTac<br />
Zalian kargad axsovdaT<br />
sakuTari warmoSobac da mSobliuri<br />
enac, osmaleTis sulTnis<br />
samsaxurs swiravdnen Tavs.<br />
samxedro-patriotul aRzrdas<br />
udidesi mniSvneloba jer kidev<br />
ymawvilma, momavalSi ki ruseTis<br />
impertorma petre I-ma mianiWa da<br />
TamaS-TamaSiT gamowvrTnili axalgazrebisgan<br />
dakompleqtebuli<br />
preobraJenskis da semionovskis<br />
polkis daxmarebiT Zalaufleba<br />
moipova.<br />
samxedro-patriotuli suliskve-<br />
TebiT aRzrdilTa saukeTeso magaliTebad<br />
300 spartelTan erTad<br />
300 aragvelic da 300 xevsuric<br />
unda gvaxsovdes. 300 SemTxveviTi<br />
cifri rodia. 300 meomari, anu<br />
sami aseuli erTi batalionia _<br />
yvelaze mcire taqtikuri SenaerTi,<br />
romelsac damoukidebeli<br />
samxedro operaciis (bataliis)<br />
ganxorcieleba SeeZlo.<br />
specialistTa umravlesoba amtkicebs,<br />
rom jaris brZolisunarianoba<br />
mis motivacias emyareba.<br />
Tu es motivacia qveynis, samSoblos<br />
siyvaruls, winaparTa saxelovani<br />
tradiciebis erTgulebisa<br />
da vaJkacobis, mamakacuri simamacis<br />
Sesaxeb Camoyalibebul warmodgenebs<br />
emyareba, maSin advilia<br />
pirad SemadgenlobaSi disciplinis<br />
damyarebac da jariskacebis<br />
mxridan iniciativisa da gaazrebuli<br />
gmirobis gamovlenac. gana ra<br />
safasuri unda dauniSnos saxelmwifom<br />
samxedro mosamsaxures,<br />
rom man sicocxle gaswiros movaleobis<br />
Sesrulebis dros Tumca<br />
samSoblos, ojaxis wevrebis wina-<br />
Se movaleobis, mxedruli valis,<br />
pasuxismgeblobis grZnoba aiZulebs<br />
samxedro mosamsaxures, rom,<br />
skolam unda SeZlos<br />
moswavleebSi<br />
moqalaqeobrivi<br />
azrovnebis<br />
Camoyalibeba:<br />
maT unda gaiazron,<br />
rom dRevandeli<br />
saqarTvelos<br />
saxelmwifo<br />
mravaleTnikuri da<br />
mravalkonfesiuri<br />
qveyana da<br />
gansxvavebuli<br />
Sexedulebebis mqone<br />
xalxebis myari<br />
,,<br />
erTianobaa.<br />
,,
24<br />
aucileblobis SemTxvevaSi, Tavi<br />
gaswiros. amavdroulad, es misi<br />
samsaxurebrivi movaleobacaa.<br />
samxedro-patriotuli swavleba<br />
ar SeiZleba mxolod erTi sagniT<br />
Semoifarglos. igi ara ubralod<br />
swavleba, aramed aRzrdac aris.<br />
amaSi ki Tanabrad monawileoben<br />
istoriis, samoqalaqo ganaTlebis,<br />
mSobliuri enis da sportis<br />
pedagogebi Tu mwvrTnelebi.<br />
upirveles yovlisa, jer Tavad<br />
pedagogebs unda hqondeT naTlad<br />
gaazrebuli, Tu ra aris da rogor<br />
miiRweva samxedro-patriotuli<br />
aRzrda. Semdeg maT kompleqsurad<br />
da permanentulad unda ganaxorcielon<br />
igi. skolam unda SeZlos<br />
moswavleebSi moqalaqeobrivi<br />
azrovnebis Camoyalibeba: maT<br />
unda gaiazron, rom dRevandeli<br />
saqarTvelos saxelmwifo mravaleTnikuri<br />
da mravalkonfesiuri<br />
qveyana da gansxvavebuli Sexedulebebis<br />
mqone xalxebis myari<br />
erTianobaa. amitom demokratiuli<br />
da liberaluri faseulobebis<br />
pativiscema da dacva iseTive<br />
mniSvnelovania, rogorc sazRvrebisa<br />
da teritoriebis dacva.<br />
gasul aTwleulebSi samxedropatriotul<br />
aRzrdas didi yurad-<br />
Reba eTmoboda sabWoTa kavSirSi<br />
(Tumca ufro xSirad formalurad):<br />
tardeboda samxedro-patriotuli<br />
TamaSebi, romlebSic<br />
mravali axalgazrda iRebda monawileobas.<br />
sxvaTa Soris, msgavsi<br />
TamaSebi da organizaciebi sab-<br />
WoTa gamogoneba ar gaxlavT. pionerul<br />
organizaciaze adre inglisSi<br />
skauturi organizaciebi<br />
Camoyalibda, romlebmac mTel<br />
msoflioSi, maT Soris, garkveuli<br />
periodis ganmavlobaSi, sabWoTa<br />
ruseTSic ki moikida fexi. dRes<br />
saqarTveloSi sxvadasxva arasam-<br />
Tavrobo organizacia cdilobs<br />
samxedro-patriotuli suliskve-<br />
TebiT axalgazrdebis aRzrdas.<br />
ra Sedegebi eqneba maT mcdelobebs,<br />
Zneli saTqmelia. arakeTilsindisieri<br />
adamianebis xelSi es<br />
organizaciebi SesaZlebelia<br />
advilad gadaiqcen skinhedebis<br />
msgavs gaerTianebebad. skinhedebic<br />
da sxva faSisturi organizaciebic<br />
xom swored samxedro-patriotul<br />
suliskveTebas acxadeben<br />
Tavisi ideologiis qvakuTxedad.<br />
2008 wlis agvistos omma naTlad<br />
daanaxa samxedro-patriotuli<br />
aRzrdis mowinaaRmdegeebs amgvari<br />
swavlebis aucilebloba. verc sarezervo<br />
samsaxuri, verc erovnuli<br />
gvardia da msgavsi organizaciebi<br />
ver Secvlis skolebSi samxedropatriotuli<br />
aRzrdisa da usafr-<br />
Txoebis swavlebis aucileblobas.<br />
samwuxarod, samxedro-patriotuli<br />
aRzrda sazogadoebis umravlesobas<br />
mxolod avtomaturi<br />
iaraRis daSla-awyobis Seswavla<br />
hgonia. isini fiqroben, rom TadarigSi<br />
gasuli oficrebi mets<br />
verafers aswavlian moswavleebs.<br />
avtomatis daSla-awyoba ki arc<br />
samxedro-patriotul suliskve-<br />
Tebas uRvivebs mozardebs da<br />
saerTodac, drois fuWi xarjvaa,<br />
radgan amas samxedro savaldebulo<br />
samsaxurSi gawveuli axalgazrda<br />
erT dReSi aiTvisebs. mTavari<br />
yuradReba swored qarTuli<br />
samxedro didebis istoriisa da<br />
sabrZolo gamocdilebis Seswavlas<br />
unda daeTmos.<br />
samxedro-patriotuli aRzrda<br />
kompleqsuri sagania, ufro zustad,<br />
saganTa erTobliobaa. erovnuli<br />
da msoflio samxedro<br />
xelovnebis istoriis Seswavlis<br />
fonze unda moewyos praqtikuli<br />
mecadineobebi, romlis drosac<br />
moswavleebi Seiswavlian samwyobro<br />
momzadebis anbans, bunebaSi<br />
orientirebas, samoqalaqo Tavdacvis<br />
elementebs, aiTviseben<br />
samaSvelo da pirveli daxmarebis<br />
unar-Cvevebs.<br />
Teoriul swavlebas aucileblad<br />
unda mohyvebodes praqtikuli<br />
wvrTnebi. garda amisa, Tu Tavisufal<br />
dros moswavleebs qalaqgareT<br />
waiyvanT laSqrobaze, romlis<br />
drosac isini moinaxuleben<br />
romelime cixe-simagres, Seejibrebian<br />
erTmaneTs Zeglis teritoriis<br />
dasufTavebaSi, gaixseneben<br />
mis sabrZolo warsuls, daanTeben<br />
kocons, miirTmeven saerTo<br />
tablidan _ es sainteresoc iqneba,<br />
saxalisoc da samxedro-patriotuli<br />
aRzrdis Tvalsazrisi-<br />
Tac mniSvnelovani nabiji gadaidgmeba.<br />
Semdgom etapze ufro<br />
xangZlivi laSqrobebis mowyobac<br />
SeiZleba, rodesac mozardebi karvis<br />
gaSlas, sakvebis momzadebas,<br />
teritoriaze orientirebas, usafrTxoebis<br />
wesebis dacvasa da<br />
erTmaneTis daxmarebas, bunebis<br />
dacvasa da saerTo jamSi, mSobliuri<br />
mxaris siyvaruls iswavlian.<br />
samSoblos siyvaruli,<br />
swored aseTi, erTi SexedviT,<br />
mcire gamocdilebebiT yalibdeba<br />
da ara fuqsavatobiTa Tu qseluri<br />
TamaSebiT, didaqtikuri<br />
SegonebebiTa Tu momabezrebeli<br />
sadRegrZelo-darigebebiT.
RKFCB<br />
N6, 2009 25<br />
praqtikuli danarTi maswavleblebisaTvis<br />
testis nimuSebi<br />
germanuli da franguli enebis<br />
maswavleblebisTvis<br />
mogvawoda gamocdebis erovnulma centrma<br />
testi Sedgeba ori nawilisagan. esenia testis sakuTriv<br />
enobrivi nawili, romelic amowmebs, Tu rogor flobs<br />
maswavlebeli ucxour enas da meToduri nawili, romelic<br />
amowmebs Tu rogor flobs maswavlebeli ucxouri enis<br />
swavlebis meTodikas.<br />
qvemoT mocemulia sagamocdo testis testur davalebaTa<br />
nimuSebi, gaiTvaliswineT, rom 2010 wlis gamocdaze Semowmdeba<br />
aseve laparakis unari, xolo meToduri nawili mocemuli<br />
iqneba Sesabamiss ucxo enebze. testebis bolos mocemulia<br />
mosmenis davalebis transkrifti da swori pasuxebi.<br />
ra mowmdeba<br />
testis struqtura<br />
davalebis instruqcia<br />
1. mosmena moismineT teqsti da gamotovebuli<br />
adgilebi SeavseT<br />
saTanado informaciiT.<br />
2. mosmena moismineT Canaweri da mosaubreebis<br />
mier gamoTqmul mosazrebebs<br />
miusadageT Sesabamisi winadadebebi.<br />
3. Secdomebis waikiTxeT teqsti; masSi Secdomebis<br />
gasworeba povnis SemTxvevaSi, gaasworeT<br />
Secdoma da miuTiTiTeT Secdomis tipi.<br />
4. sityvawarmoeba waikiTxeT teqsti da gamotovebul<br />
adgilebSi CasviT sityvebi swor<br />
formaSi.<br />
5. wakiTxulis waikiTxeT winadadebebi da<br />
gaazreba gansazRvreT, sworia isini, Tu<br />
mcdari. miuTiTeT im abzacis nomeri,<br />
romelSic winadadebebis siswore/<br />
simcdaris damadasturebeli<br />
informaciaa mocemuli.<br />
6. wakiTxulis winadadebebis CamonaTvalidan<br />
gaazreba airCieT Sesaferisi winadadeba da<br />
CasviT teqstSi saTanado adgilas.<br />
7. wera mocemul informaciaze dayrdnobiT<br />
dawereT Txzuleba.<br />
jami<br />
savarjiSoebi germanul enaSi<br />
Aufgabe 1. Hörverstehen<br />
Sie hören ein Radiointerview zum Thema “Kultur”. Sie hören das<br />
Interview zweimal.<br />
Lesen Sie jetzt die Aufgaben 1-10.<br />
Hören Sie nun das Interview.<br />
Füllen Sie die Lücken mit entsprechender Information.<br />
0. Zuerst wurde der Louvre als eine Festung gebaut.<br />
1. Im Louvre gibt es über ____________________ Exponate<br />
2. Louvre steht an der ____________________ Ufer des Flusses Seine.<br />
3. Louvre wurde zur Königsresidenz im _____________ Jahrhundert.<br />
4. Nach der ____________________ wurde die Stadt Paris zum<br />
Besitzer vom Louvre.<br />
5. Es ist besonders empfelenswert das Musem am _______ zu besuchen.<br />
6. Der Louvre hat einzigartige Bildersammlung des _________ Barocks.<br />
7. Jährlich findet ____________________ von neu erworbenen Bildern.<br />
8. Die Bestände von Louvre werden immer ____________________.<br />
9. Napoléon hat mehrere ____________________ gegründet.<br />
10. Über dem Eingang wurde eine gläserne _________________ gebaut.<br />
Aufgabe 2. Hörverstehen<br />
Sie hören vier Meinungen zum Thema “Osterntraditionen”.<br />
Sie hören den Text zweimal.<br />
Lesen Sie jetzt die Aussagen A-E<br />
Entscheiden Sie wer was sagt. Markieren Sie entsprechende<br />
Aussage.<br />
A. Ostern ist für mich ein Ausflug mit Freunden<br />
B. Eiersuchen ist unsere einzige Tradition<br />
C. Ostern ist kein großes Fest für mich, aber trotzdem gehe ich in die Kirche<br />
D. Ostern ist ein ganz gewöhnliches Wochenende<br />
E. Ostern wird in unserer Familie sehr traditionell gefeiert<br />
11. Sprecher 1 A B C D E<br />
12. Sprecher 2 A B C D E<br />
13. Sprecher 3. A B C D E<br />
14. Sprecher 4 A B C D E<br />
Aufgabe 3. Fehlerkorrektur<br />
Lesen Sie den Text auf der nächsten Seite und finden Sie die Fehler.<br />
Am Rande der Zeilen, die einen Fehler enthalten, sollen Sie das Wort<br />
richtig schreiben und die Art des Fehlers angeben (Beispiel 0). Die
26<br />
RKFCB<br />
praqtikuli danarTi maswavleblebisaTvis<br />
Arten von Fehlern sowie ihre Kennzeichnung finden Sie unten.<br />
Beachten Sie bitte, dass es nur einen Fehler pro Zeile gibt.<br />
Wenn die Wortstellung falsch ist, schreiben Sie das Wort zusammen<br />
mit dem Wort, mit dem es vorkommen soll, in der richtigen<br />
Reihenfolge.<br />
Am Rande der Zeilen, die keinen Fehler enthalten, setzen Sie ein a<br />
(Beispiel 00).<br />
Die Arten der Fehler und ihre Kennzeichnung<br />
Bez Falscher syntaktischer oder semantischer Bezug. z.B.<br />
Die Tochter besucht seine Großmutter (anstatt ihre)<br />
Gen Verwendung des falschen Genus, z.B.<br />
Der Katze schläft auf dem Sofa. (anstatt Die)<br />
K Falsher Kasus, z.B. Ich habe drei verschiedenen Angebote<br />
bekommen. (anstatt verschiedene); Von mehrere Seiten (anstatt mehreren)<br />
Konj Verwendung der falschen Konjunktion, z.B.<br />
Es war noch dunkel, wenn ich gestern aufstand (anstatt als)<br />
M Falscher Modusgebrauch, z.B. Wenn ich Millionär war, würde<br />
ich nach Australien fahren. (anstatt wäre)<br />
mF morphologischer Fehler, nicht existierende Formen von Verben,<br />
Substantiven und Adjektiven, Z.B Das Kind singte laut. (anstat<br />
sang); eine Seite des Buch (anstat Buches);<br />
Mv Falsches Modalverb, z.B. Du musst hier nicht rauchen. (anstatt<br />
darfst)<br />
Präp Verwendung der falschen Präposition, z.B.<br />
Ich denke auf dich. (anstatt an)<br />
Wst Falsche Wortstellung, z.B. Ich gehe nicht in die Schule, weil ich<br />
bin krank. (anstatt krank bin)<br />
FE Fehlen von Elementen, z.B. Heute schneit. (anstatt Heute schneit es.)<br />
ÜE Überflüssige Elemente, die zu streichen Sind, z.B. Ich bin seit<br />
einer Stunde hier geblieben. (anstatt Ich bin seit einer Stunde hier.)<br />
Liebe Sofie,<br />
liebe Marie,<br />
wie geht es euch Ich hoffe sehr, dass<br />
ihr der Aufnahemprüfungen gut<br />
bestehen werdet. Ich habe ja auch bald<br />
Abschlußprüfungen. Ich habe Angst<br />
von den schriftlichen Prüfungen.<br />
Manchmal kann ich meine Lehrer gar<br />
nicht verstehen. Ich habe das Eindruck,<br />
dass sie eine ganz andere Sprache<br />
sprechen. Wenn ich ein Lehrer bin,<br />
würde ich mehr Zeit mit meinen<br />
Schülern verbringen, um seine<br />
Interessen und Wünsche besser<br />
verstehen zu können. Ich sollte lieber<br />
dieses trauriges Thema wechseln...<br />
Ich schreibe jetzt ein Referat über die<br />
Deutschen, die wegen der falschen<br />
Zeitplanung Probleme haben. Wie ihr<br />
seht, handelt sich in meinem Referat<br />
um ein wichtiges Thema. Das Stress ist<br />
in Deutschland zu einer echten<br />
Volkskrankheit geworden. Wie ihr<br />
weisst, viele Deutsche treiben in ihrer<br />
Freizeit zu wenig Sport. Ich möchte<br />
meinen Mitschüler zeigen, ob Sport<br />
beim Abbau von dieser Krankheit<br />
helfen muss.<br />
0 ____die_____ __K__<br />
00 ____ a ____ ______<br />
1 ___________ ______<br />
2 ___________ ______<br />
3 ___________ ______<br />
4 ___________ ______<br />
5 ___________ ______<br />
6 ___________ ______<br />
7 ___________ ______<br />
8 ___________ ______<br />
9 ___________ ______<br />
10 ___________ ______<br />
11 ___________ ______<br />
12 ___________ ______<br />
Aufgabe 4<br />
Lesen Sie den folgenden Text.<br />
Formen Sie die in Klammern gegebenen Wörter um.<br />
Arthur Schnitzler wird am 15. Mai 1862 als (0) zweiter (ZWEI) Sohn des<br />
Arztes Professor Johann Schnitzler in Wien geboren. Die (1) _______<br />
____________________ (ARZT) Laufbahn ist ihm (wie auch<br />
seinem Bruder) vorgezeichnet. Nach dem Besuch des Akademischen<br />
Gymnasiums studiert Schnitzler Medizin an der Universität Wien und<br />
(2)__________________ (PROMOTION) 1885. Bis 1888 arbeitet er<br />
als Sekundararzt am Allgemeinen Krankenhaus, anschließend bis 1893 als<br />
Assistent seines Vaters an der Allgemeinen Wiener Poliklinik. Von 1887<br />
bis 1894 ist er zudem Redakteur der “Internationalen Klinischen<br />
Rundschau” und verfasst eine Anzahl (3)__________________<br />
(MEDIZIN) Fachartikel. Nach dem Tod seines Vaters im Jahre 1893<br />
(4)______________________ (ERÖFFNUNG) Schnitzler eine<br />
Privatpraxis. Nun kann er seinen (5)_______________________<br />
(SCHRIFTSTELLER) Ambitionen mehr Zeit widmen. Er hat früh<br />
begonnen sich literarisch zu betätigen.<br />
1890 findet er Anschluss an den (6)______________________<br />
(LITERATUR) Kreis im Café Griensteidl, aus dem sich Freundschaften<br />
der verschiedensten Art (7)________________________<br />
(ENTWICKLUNG). Mit dem Stück “Das Märchen” gelingt es ihm im<br />
Jahr 1893 zum ersten Mal ein Werk auf eine Bühne seiner Heimatstadt<br />
Wien zu bringen. Bei dieser Gelegenheit lernt er (8)________________<br />
______ (SCHAUSPIEL) Adele Sander kennen. Ihr Briefwechsel ist ein<br />
faszinierendes Dokument dieser kurzen, stürmischen Liebe. Nach zwei<br />
Jahren trennen sich die Wege der beiden wieder. Seitdem haben sie sich<br />
nie wirerdergesehen.<br />
Aufgabe 5<br />
Lesen Sie den Text. Entscheiden Sie welche Aussagen (30-39) richtig<br />
oder falsch sind. Daneben schreiben Sie in welchem Abschnitt (1-7)<br />
kann man die Begründung für Ihre Enscheidung finden.<br />
Markieren Sie die passenden Lösungen mit a.<br />
Großbritanien - ein Überwachungsstaat<br />
1. Jack Bonnar arbeitet in der Videoüberwachungszentrale von Middlesbrough.<br />
Auf dem Bildschirm verfolgt er, was draußen auf den Straßen los<br />
ist. 678 Verhaftungen habe es dank seiner Kameras gegeben. Diebstähle,<br />
Schlägereien, Einbrüche – Bonnars Kameras lieferten Beweise. Middlesbrough<br />
liegt in Nordengland, früher war hier ein stolzes Stahlrevier. Doch<br />
zwischen 1975 und 1985 gingen rund 50 000 Arbeitsplätze verloren. Die<br />
Zahl der Arbeitslosen ist bald doppelt so hoch wie im Durchschnitt Großbritaniens.Es<br />
gibt in Middlesbrough fast 50 Prozent mehr Gewaltverbrechen<br />
als im Landesdurchschnitt, doppelt so viele Einbrüche und gestohlene<br />
Autos, ein Drittel mehr Sachbeschädigungen.<br />
2. Neulich habe es eine Umfrage gegeben in der Stadt. Demnach ist die größte<br />
Sorge der Menschen hier die Kriminalität, und an zweiter Stelle beschweren<br />
sich die Leute darüber, dass überall so viel Dreck herumliegt. Vor<br />
einiger Zeit wurden in der Stadt mehrere Überwachungskameras aufgestellt.<br />
In der Innenstadt wurden früher pro Woche 35 Autos aufgebrochen oder<br />
gestohlen. Dann ließ Bonnar dort eine Kamera aufstellen. Sofort sank die<br />
Rate: nur noch ein Autoaufbruch im Monat. Auch die städtischen Müllwerker<br />
müssen nur noch zweimal am Tag zum Fegen in die Fußgängerzone,<br />
vorher waren sie doppelt so oft draußen. Für Bonnar ist das Erfolg.<br />
3. Kein demokratisches Land auf der Welt hat eine so hohe Kameradichte<br />
wie Großbritanien. Rund 4,2 Millionen Überwachungskameras sollen es<br />
sein, das wären gut fünfmal mehr als in Deutschland. Etwa 300-mal am Tag<br />
wird jeder Brite gefilmt, in der U-Bahn, im Bus, in der Innenstadt, beim<br />
Betreten siener Firma. Als Argument für immer mehr Kameras dient –<br />
auch in Deutschland – der Kampf gegen Terrorismus. Eine Kamera gibt
N6, 2009 27<br />
Sicherheit. Der Staat will seine Bürger immer im Blick haben, um sie zu<br />
schützen. Der Staat bekommt das Recht, sich in alle Lebensbereiche<br />
einzumischen. Nun kehren die Bürger aus Angst vor Terror, Kriminalität<br />
und Dreck unter den Schutz des Staates zurück.<br />
4. Die Zeitungen schlagen Alarm: Großbritanien ist ein Überwachungsstaat<br />
geworden. Das ist der Abschied von der freien Gesellschaft. Und die<br />
Kommentare lassen sich ungefähr so zusammenfassen: Wer nichts zu<br />
verbergen habe, den würden die Kameras schon nicht stören. Und wer Alles<br />
richtig mache, der brauche die Stimme des Staates nich zu fürchten.Wie viel<br />
Beobachtung lassen die Menschen zu, bevor sie die Gegenwart des Staates<br />
nicht mehr als Schutz, sondern als Einmischung begreifen Bisher, scheint<br />
es, ist der Punkt noch nicht erreicht. Es gibt praktisch keine Opposition.<br />
5. So sitzt Bonnar vor der Videowand, 28 Monitore hat er im Blick. Seine<br />
Kameras draußen sehen aus wie Strasenlaternen. Die Linse ist unter dunklem<br />
Glas verborgen, man kann nicht erkennen, wohin sie zeigt. Bei den alten<br />
Kameras wusste man immer, in welche Richtung sie blicken, und die<br />
Verbrecher liefen einfach andersherum weg.<br />
6. Bonnars Viedeokameras sind im Grunde primitive Geräte, sie übertragen<br />
die Wirklichkeit von draußen in den Kontrollraum. Bonnar ist angewiesen<br />
auf gute Mitarbeiter, auf Menschen. Und das ist eigentlich ein Prinzip<br />
von gestern. Bonnars Kameras können nur abbilden, nicht interpretieren<br />
oder Alarm schlagen. Sie sind nicht klug.<br />
7. Jetzt kommt eine neue Kamerageneration auf den Markt. Sie sehen nicht<br />
nur alles, sie geben auch Bescheid. Das sind programierbare Kameras, die<br />
bei der Fahndung helfen, die verdächtige Bewegungen erkennen und die<br />
auch wissen, wen sie alarmierem müssen, wenn sie etwas entdecken. Einige<br />
Systeme sind schon im Einsatz, an Flughäfen, Autobahnen und Bahnhöfen.<br />
Sie stehen in Finnland, in den USA, in Dubai, ein paar stehen in Deutschland<br />
und ziemlich viele in Großbritanien. Diese Kameras schicken ihre Bilder<br />
an einen Polizeicomputer.Der Computer vergleicht sie mit einer Datenbank<br />
und schlägt Alarm wenn etwas nicht stimmt.<br />
richtig falsch Abschnitt<br />
0. Jack Bonnar sieht auf dem<br />
Bildschirm was in der Stadt passiert a 1<br />
1. Middlesbrough ist eine sehr saubere<br />
Stadt<br />
2. In Middlesbrough gibt es mehr<br />
Verbrechen als in anderen Städten<br />
3. Britische Bürger werden nur in<br />
Büros überwacht<br />
4. Programierbare Kameras gibt es<br />
nur in Europa<br />
5. Heute sind Bonnars Kameras schon<br />
veraltet<br />
6. Viele Bewohner von Middlesbrough<br />
arbeiteten in Stahlwerken<br />
7. Man weiß genau, wohin die neuen<br />
Kameras von Bonnar blicken<br />
8. Programierbare Kameras sind sehr klug<br />
9. Dank den Kameras gibt es in<br />
Middlesbrough weniger Müll<br />
10. Manche empfinden die Beobachtung als<br />
Einmischung in ihr Leben<br />
Aufgabe 6<br />
Füllen Sie die Lücken (1-6) mit den unten vorgegebenen Sätzen<br />
(A-H)<br />
Ein Satz passt nicht in die Lücken.<br />
Hungerleider am Nordpol<br />
Mal galoppiert der weiße Bär über die Schneeflächen, weil seine<br />
hochempfindliche Nase die Beute gespürt hat. (0) ___B____. Er wartet auf<br />
seine Lieblingsspeise, die Ringelrobbe. Den weißen Bären droht Gefahr.<br />
Die körperliche Verfassung der Tiere hat sich deutlich verschlechtert.<br />
(1)_______ . Schuld daran ist nicht ein Rückgang der Beute, denn die Zahl<br />
der Tiere und Fische hat sich in diesen Gebieten nicht wesentlich verändert.<br />
Der Grund dafür ist eher eine gefährlich verkürzte Jagdsaison. (2)_________,<br />
um die Zeit, wenn die kanadische Hudson Bay zuzufrieren beginnt. Wenn<br />
die Eisdecke fest genug ist, verlassen die Eisbären ihre Sommerquartiere<br />
und beginnen die Jagd. Von ihrer Beute verzehren die weißen Riesen, die<br />
aufgerichtet bis über drei Meter hoch ragen, hauptsächlich Speck. Selbst junge<br />
Tiere verschmähen die weißen Bären während der Winterzeit nicht, denn<br />
sie brauchen ein dickes Fettpolster. (3) _______, da die Eisbären in den<br />
arktischen Sommermonaten fasten. Der Hunger trieb die Tiere in den letzten<br />
Jahren immer früher von ihren sommerlichen Ruheplätzen. Abgemagert<br />
knabbern sie Gräser und Beeren. Auch auf dem Festland finden sie nicht genug<br />
Futter. Die Eisbären suchen ihr Futter überall. (4) ________. Die Menschen<br />
benutzen alles, von Hunden bis Autos, um die Tiere wieder zu vertreiben.<br />
Hauptursache des Bärenhungers: Die Tiere futtern sich im Winter nicht genug<br />
Fett an. Sie verlassen das Eis früher, bevor sie genug Gewicht zugelegt haben.<br />
Die Zoologen der Universität Toronto schätzen, dass sich die Jagdsaison der<br />
weißen Bären in den letzten 20 Jahren um rund drei Wochen verkürzt hat.<br />
Auch die letzten Untersuchungen bestätigen diese Meinung. Forscher aus<br />
verschiedenen Ländern hatten historische Aufzeichnungen, Daten der Wetterstationen,<br />
Satelitenbilder und zahlreiche Messungen verglichen. Übereinstimmendes<br />
Ergebnis dieser Analysen: Die Eisflächen rund um den Nordpol<br />
schrumpfen. Der Tiefgang der Eisschollen hat sich seit den 70er Jahren um<br />
1,3 Meter verringert. Auch die Eisfläche hat pro Dekade um drei Prozent<br />
abgenommen. Die Eismasse, die seither zu Wasser schmolz, entspricht mehr<br />
als der Hälfte der Ostsee. Vor allem das Ausmaß der Ausdünnung – rund 40 %<br />
der ursprünglichen Eisdicke, überraschte die Forscher. (5) _________. “Das<br />
war ein Schock für uns” meinte der Geophysiker Udo Roth. Zeigen sich hier<br />
erste drastische Folgen des Treibhauseffektes Einig sind sich alle Klimapropheten,<br />
dass er sich am Nordpol besonders stark bemerkbar machen wird.<br />
Wenn es die globale Erwärmung wirklich gibt, wird man ihre Folgen zuerst<br />
in der nordpolaren Landschaft sehen. (6) ____________. Unklar ist nur, wie<br />
man die Eisdecke bewahren kann.<br />
A. Deswegen sieht man sie auch in der Nähe menschlicher Siedlungen<br />
B. Dann wieder verharrt er stundenlang reglos an einem Eisloch<br />
C. Jetzt ist es höchste Zeit, die Bären zu retten<br />
D. Die Bären werden immer weniger.<br />
E. Diese beginnt im Spätherbst<br />
F. Ein so großes Signal haben sie nicht erwartet<br />
G. Nur dank ihm können sie die Fastenzeit überstehen<br />
H. In der letzten Zeit verloren die weißen Bären ständig an Gewicht<br />
Aufgabe 7. Schreiben<br />
Im Hof Ihres Hauses wurden vor 10 Jahren mehrere Garagen<br />
gebaut. Jetzt beabsichtigen die Behörden sie abzureißen. Die<br />
Meinungen der Bewohner haben sich geteilt. Einige sind dafür,<br />
die anderen dagegen. Äußern Sie sich zu dieser Situation.<br />
Schreiben Sie mindestens zwei Argumente.<br />
Schreiben Sie mindestens 180 Wörter.<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________
28<br />
RKFCB<br />
praqtikuli danarTi maswavleblebisaTvis<br />
savarjiSoebi frangul enaSi<br />
Exercice 1. Compréhension orale<br />
Vous allez entendre deux fois l’enregistrement. Complétez les<br />
affirmations suivantes.<br />
0. Exemple : Le jeune réalisateur a ______22_____ ans.<br />
1. Pierre a fait des études de _____________________________.<br />
2. Pour son court-métrage, Pierre a dépensé la grande partie d’argent<br />
pour ______________________.<br />
3. Pour Pierre le plus difficile c’est ___________________________.<br />
4. Pierre dit qu’il manque d’_________________________________.<br />
5. Les cadrages du film doivent être dynamiques et ______________<br />
______________.<br />
6. Le réalisateur veut voir ses acteurs __________________________.<br />
7. L’acteur principal a une présence et __________________________<br />
_______ à l’écran.<br />
8. C’est _____________________________ qui a aidé Pierre à monter<br />
le film.<br />
9. Pierre voudrait faire un film dans _____________________ Pyrénées<br />
Atlantiques.<br />
10. Le jeune réalisateur a l’intention de tourner ____________________<br />
poursuite en voiture.<br />
Nég. – négation – araswori uaryofiTi forma<br />
mag: Je ne connais pas personne dans le voisinage. (personne)<br />
Infin. – infinitif – araswori infinitivi<br />
mag: Il va allé à la campagne. (aller)<br />
Acc.p.p. – accord du participe passé – mimReobis araswori SeTanxmeba<br />
mag: Elle est sorti dans la cour. (sortie)<br />
Mode – araswori kilo<br />
mag: Nous voulons que la paix est sur la Terre. (soit)<br />
Pron – pronom – araswori nacvalsaxeli<br />
mag: Les parents de Pierre sont à l’étranger, il pense souvent à leur. (eux)<br />
Adj. – adjectif – araswori zedsarTavi<br />
mag: Mon cousin est blonde. (blond)<br />
Nom – araswori arsebiTi saxeli<br />
mag: A Tbilissi on peut s‘abonner aux journals français. (journaux)<br />
Art – article – araswori artikli<br />
mag: Nous avons mangé la salade. (de la)<br />
Exercice 2. Compréhension orale<br />
Vous allez entendre 2 fois l’enregistrement. Associez les 4<br />
témoignages des personnes aux affirmations correspondantes.<br />
A. Recommande de se faire sa propre opinion.<br />
B. Ne fait pas confiance aux médias.<br />
C. Trouve qu’on fait ce métier pour gagner de l’argent.<br />
D. Croit les journalistes, mais trouve qu’il ne faut pas tout nous montrer.<br />
E. Croit aveuglement les journalistes.<br />
1. Première personne A B C D E<br />
2. Deuxième personne A B C D E<br />
3. Troisième personne A B C D E<br />
4. Quatrième personne A B C D E<br />
Exercice 3<br />
Dans le texte ci-dessous certaines lignes sont correctement écrites,<br />
d’autres contiennent des fautes. Lisez attentivement chacune<br />
d’elles, soulignez les fautes, donnez des formes corrigées à côté de<br />
la ligne correspondante et indiquez la nature de fautes sur la<br />
même ligne (Exemple 00.). En cas d’absence de fautes sur la ligne<br />
mettez le signe a(Exemple 0).<br />
Prép – préposition – araswori windebuli<br />
mag: A la Géorgie il y a 5 000 000 d’habitants. (En)<br />
Rec. – rection – zmnis araswori SeerTeba pirdapir an irib<br />
damatebasTan<br />
mag: Je pense de toi.(penser à)<br />
Conj. – conjonction – araswori kavSiri<br />
mag: C’est un résultat que je suis satisfait.(dont)<br />
Nous vivons dans une société de<br />
consommation et le fait de se marier ....<br />
en fais partie. On se marie comme si on<br />
partait en week-end. Quand il ..............<br />
y a un ou des enfants issue du mariage,<br />
il serait bon que les parents ne..............<br />
soient pas indifférents. L’émission<br />
d’hier sur les juges à la TV a montré.....<br />
la difficulté du JAF à traité les dossiers<br />
des divorces. En effet, même si.............<br />
elle a rappellé aux parents que l’enfant<br />
n’a pas demandé à venir au monde,......<br />
et qu’il revenait à ces derniers à<br />
s’entendre, je peux vous dire que le<br />
document...................................................<br />
a été très intéressante. Personnellement,<br />
ce que je ne comprends pas, c’est<br />
comment.................................................<br />
un couple ayant vécu un certain nombre de<br />
chose ensemble, comme la naissance.....<br />
d’un enfant, ne tienne pas compte de ce<br />
genre d’évènement lors du divorce. En<br />
effet,........................................................<br />
je pense que le divorce est la solution<br />
de facilité. Mais, comment faisaient<br />
nos aïeux ............................................<br />
Ils qui restaient mariés trente ans et<br />
plus Je crois sincèrement que notre<br />
société y................................................<br />
est pour quelque chose, mais ceux qui<br />
font la société c’est nous. Alors, quand<br />
il s’agit.................................................<br />
d’un divorce, je souhaiterais que le<br />
parents ne se conduisent pas comme<br />
des gosses.............................................<br />
0 ____a_____ ______<br />
00 ____ fait ___ __FV__<br />
1 ___________ ______<br />
2 ___________ ______<br />
3 ___________ ______<br />
4 ___________ ______<br />
5 ___________ ______<br />
6 ___________ ______<br />
7 ___________ ______<br />
8 ___________ ______<br />
9 ___________ ______<br />
10 ___________ ______<br />
11 ___________ ______<br />
12 ___________ ______
N6, 2009 29<br />
Exercice 4:<br />
Complétez le texte par les mots que vous aurez formés à partir<br />
des vocables mis entre parenthèses. Une phrase est déjà complétée<br />
à titre d’exemple<br />
Le chef-d’oeuvre de Georges Bizet aux Chorégies d’Orange<br />
Les spectacles musicaux en plein air sont une loterie. Les Chorégies<br />
d’Orange en ont encore apporté la 0. preuve__________ (prouver).<br />
Après la pluie qui a provoqué l’annulation de la première de Carmen, le<br />
vent a perturbé la représentation. Le climat a semblé plonger dans une<br />
profonde léthargie l’Orchestre que Michel<br />
Plasson a laissé 1. _______________ (jeu) sans aspérité et sans couleurs.<br />
Abandonnés à leur sort, les chanteurs ont éprouvé quelque 2. ________<br />
_______ (difficile) à exprimer l’intensité du drame. Béatrice Uria-<br />
Monzon a montré toutes ses qualités, même si elle paraissait, en raison de<br />
la condition climatique, moins 3. _______________ (rayon). Mais la<br />
beauté de sa voix, la fluidité de ses 4. _______________ (mouvoir) ont<br />
subjugué. On ne peut pas en dire autant du ténor Marcelo Alvarez, qui 5.<br />
_______________ (semblable) s’être trompé d’opéra. Impossible de ne<br />
pas faire la 6. _______________ (comparer)avec Roberto Alagna,<br />
qui chantera Faust ici même le 2 août. Balourd, Alvarez correspondait<br />
mieux à l’image que Nadine Duffaut a voulu donner du personnage. Elle a<br />
ressorti du roman de Mérimée la mère du brigadier. Cet ajout, assez peu<br />
7. _______________ (convaincre), fut la seule aspérité d’une mise en<br />
scène très conventionnelle. Pour sa première réalisation à Orange, elle 8.<br />
_______________ (résolution) le problème de l’immensité de la scène<br />
en l’ayant surpeuplée de figurants et même de chevaux.<br />
Exercice 5:<br />
Lisez le texte divisé en 7 paragraphes.<br />
Lisez les affirmations suivantes, en définissant si elles sont vraies ou<br />
fausses.<br />
Justifiez votre réponse en indiquant le paragraphe.<br />
La meilleure façon de rouler...<br />
1. Covoiturage, auto-partage, vélos en libre-service... Pour limiter les<br />
embouteillages et la pollution, de nouvelles formes de transports<br />
urbains voient le jour. Convaincront-elles les Français de renoncer au<br />
culte de la «bagnole» Vous en avez assez de payer votre voiture<br />
«plein pot» pour ne l’utiliser qu’une heure par jour _ embouteillages<br />
compris Vous êtes coincé par un rendez-vous professionnel en<br />
banlieue, dans une zone d’activité où les taxis se refusent à aller<br />
Vous n’êtes pas prêt à renoncer à cette soirée chez des copains faute<br />
de transport pour un retour en pleine nuit Vous êtes donc des<br />
candidats rêvés à l’auto-partage, qui permet d’emprunter une voiture<br />
et de n’en payer que l’usage.<br />
2. Cette formule s’apparente à une location de courte durée (entre une<br />
heure et un jour). Le tarif se calcule au temps et au kilomètre, et<br />
s’ajoute à l’abonnement d’adhésion. La voiture est à votre<br />
disposition, sans formalités, dans une des «stations» du loueur. Muni<br />
de votre code personnel et d’une carte magnétique, vous accédez à la<br />
voiture retenue au préalable sur Internet ou par téléphone.<br />
3. Auto-partage. Le terme fait froncer le sourcil. Alors que le<br />
«covoiturage» entre à peine dans les moeurs, le dernier-né des modes<br />
alternatifs de déplacement connaît un retard à l’allumage en France.<br />
Déjà adopté par 300 000 personnes en Europe et au-delà, il ne<br />
concerne à ce jour que quelques milliers de Français à Paris,<br />
Strasbourg, Grenoble ou encore Marseille. Le covoiturage permet à<br />
plusieurs personnes de se regrouper pour faire, ensemble, un trajet<br />
commun dans le même véhicule. La formule s’étend autour des<br />
bassins d’emplois, comme le pôle d’Orly-Rungis ou les aéroports<br />
parisiens. Elle intéresse aussi Monaco et des collectivités de<br />
communes.<br />
4. D’une agglomération à l’autre, ces solutions alternatives sont<br />
implantées en fonction des circonstances et du terrain. La ville de La<br />
Rochelle, par exemple, fait cohabiter le «bus de mer», les vélos et,<br />
depuis peu, la voiture électrique en libre-service. D’autres<br />
municipalités s’activent: Angers, Reims ou Brest pensent au tramway;<br />
Rennes, Lyon _ et bientôt Marseille ou Paris _ mettent le vélo en<br />
accès libre.<br />
5. Ces nouvelles façons de se déplacer finiront-elles, ainsi, par remettre<br />
en question le règne des 30 millions de voitures en circulation dans le<br />
pays On en est loin. Malgré leurs déclarations vertueuses sur la<br />
protection de l’environnement, les Français continuent de vouer un<br />
culte à l’automobile. Certes, la circulation a un peu baissé (-1,4%) en<br />
2005. Mais la tendance générale reste à la hausse. Alors que, dans les<br />
années 1980, 1 élève de primaire sur 10 arrivait devant son école en<br />
auto, ils sont aujourd’hui 1 sur 2. Et ce n’est pas la formule du<br />
«pedibus», fondée sur l’accompagnement à pied par des parents<br />
volontaires, qui changera la situation.<br />
6. Par quoi peut-on expliquer le retard français dans le domaine du<br />
partage des voitures Nombre d’adhérents attendent de voir leur<br />
bagnole personnelle rendre l’âme avant de franchir le pas, c’est<br />
seulement ensuite que certains renoncent à un nouvel achat. Un peu<br />
partout, des élus essaient donc de contribuer au développement de ce<br />
mode de transport, tant pour réduire l’encombrement de l’espace<br />
urbain que pour lutter contre la pollution atmosphérique.<br />
7. La Mairie de Paris veut réduire de 25%, d’ici à 2013, les gaz à effet<br />
de serre dus aux transports. La ville vient ainsi d’accorder un label<br />
donnant un accès à tarifs réduits aux véhicules du loueur utilisant ses<br />
parkings. On prévoit également d’ouvrir prochainement à Paris quatre<br />
stations d’auto-partage équipées de Peugeot 1007. Une phase de test,<br />
avant l’extension à la province, en 2008. Reste à savoir combien de<br />
Français seront au rendez-vous. Un enjeu de taille à l’approche des<br />
élections municipales.<br />
Vrai Faux Paragraphe<br />
0. Le tarif de la formule de<br />
l’auto-partage se fait d’après les<br />
kilomètres réalisés a 2<br />
1. Les Français sont prêts à ne pas<br />
conduire les voitures afin de lutter<br />
contre la pollution<br />
2. D’après l’article l’auto-partage est<br />
proposé aux gens qui ne se<br />
servent pas souvent de voitures<br />
3. La voiture est le seul moyen de<br />
transport qui est concerné par le<br />
service en commun<br />
4. En France la question de<br />
l’environnement n’est pas<br />
importante pour les municipalités<br />
5. Il n’est pas obligatoire de se rendre<br />
à la station du loueur pour<br />
choisir la voiture
30<br />
RKFCB<br />
praqtikuli danarTi maswavleblebisaTvis<br />
6. En France le covoiturage est<br />
beaucoup plus répendu que dans<br />
d’autres pays européens<br />
7. Les gens ne veulent pas participer<br />
à l’auto-partage si leur propre<br />
voiture n’est pas encore hors service<br />
8. Le covoiturage pourrait être<br />
intéressant pour les gens qui<br />
travaillent dans les mêmes quartiers<br />
9. Le nombre d’enfants conduits à<br />
l’école en voiture a augmenté<br />
10. Les autorités de la capitale<br />
encouragent l’idée de l’auto-partage<br />
Exercice 6<br />
Vrai Faux Paragraphe<br />
abattre. Sa carrière prend un nouvel essor et après quinze ans d’absence, il<br />
suscite l’étonnement de tous en acceptant de revenir au Festival de<br />
Cannes.<br />
Alain Delon reste un mythe pour l’éternité et une étoile qui resplendira<br />
encore longtemps.<br />
A. Sa mère, Édith, une femme d’origine pied-noir, est préparatrice en<br />
pharmacie.<br />
B. Ce film lui remporte le Prix Spécial du Jury au Festival de Venise.<br />
C. Alain Delon met du temps à se remettre de ce chagrin.<br />
D. Sa froideur lui sert d’armure.<br />
E. On y trouve des parfums, du champagne, des cigarettes, des<br />
vêtements et des accessoires griffés à son nom.<br />
F. À son retour, en France, il doit enchaîner les petits boulots pour vivre.<br />
G. Il se consacre aussi beaucoup à sa passion : l’art.<br />
H. Il est rebelle et indiscipliné et se fait renvoyer six fois de l’école.<br />
Dans le texte ci-dessous 6 phrases sont omises. Complétez le texte<br />
par des phrases correspondantes choisies de la liste donnée (B-H).<br />
Attention, il y a une phrase intruse et une autre donnée à titre<br />
d’exemple.<br />
C’est le 8 novembre 1935 que naît, à Sceaux, dans les Hauts-de-Seine, le<br />
monstre sacré du cinéma français, Alain Delon. Son père, Fabien Delon<br />
d’origine Corse, dirige d’un petit cinéma de quartier. 0 – A En 1939,<br />
Alain a quatre ans lorsque ses parents divorcent. Il est alors confié à une<br />
famille d’accueil. Puis il est placé dans la pension catholique de Saint-<br />
Nicolas d’Issy-les-Moulineaux où il passe toute sa jeunesse. 1____ A 14<br />
ans, Alain Delon tourne dans un court-métrage “Le rapt”, réalisé par un<br />
ami de son père. Il y joue un gangster moustachu qui meurt à la fin. Tout<br />
ce qui deviendra Delon est déjà là. À 17 ans, il devance l’appel de son<br />
service militaire et est affecté à l’arsenal de Saïgon, en Indochine<br />
française. 2 ____ Un jour il fait la connaissance de Jean-Claude Brialy,<br />
comédien et metteur en scène, qui l’invite au Festival de Cannes, où il se<br />
fait immédiatement remarquer pour son physique exceptionnel et son<br />
charisme hors du commun.<br />
En 1957, Alain Delon connaît le succès avec son premier film Quand la<br />
femme s’en mêle d’Yves Allégret. En 1960, il accède au rang de star du<br />
cinéma sous la direction de René Clément avec Plein soleil, suivi en<br />
1961 de Rocco et ses frères de Luchino Visconti. 3 ____ Sa carrière est<br />
brillante. Par ailleurs, Alain Delon organise en France les championnats<br />
du monde de boxe, il constitue une écurie de chevaux de course et obtient<br />
le titre de champion du monde des trotteurs avec son cheval Equileo. 4<br />
____ En 1978, il dépose son nom et crée sa société de diffusion de<br />
produits de luxe, « Alain Delon Diffusion SA » à Genève. 5 ____ Les<br />
femmes sont fascinées par cet acteur au regard azur. Elles font partie<br />
intégrante de sa vie. Romy Schneider, Mireille Darc, Nathalie et<br />
Patricia…Alain Delon s’est d’ailleurs marié à deux reprises: en 1964 avec<br />
l’actrice Nathalie Canovas, puis en 1987 avec Rosalie Van Breemen, une<br />
mannequin hollandaise.<br />
Décembre 2001, le grand romantique connaît une rupture douloureuse:<br />
son épouse Rosalie le quitte. Il se retrouve alors seul dans sa gigantesque<br />
propriété de Douchy, dans le Loiret. 6 ____ Mais l’acteur ne se laisse pas<br />
Exercice 7:<br />
La municipalité vient de prendre la décision de détruire les<br />
garages, construits sans permission dans votre cour il y a dix ans.<br />
Les avis des habitants sont partagés, certains sont pour cette<br />
décision d’autres sont contre.<br />
Ecrivez au journal local et exprimez votre avis argumenté à ce<br />
sujet. (180 mots au minimum)<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________
mrgvali magida<br />
N2, 2010 31<br />
interkulturuli<br />
garemo da swavlebis meTodebi<br />
saganmanaTleblo sistemis socialuri pasuxismgeblobaa iseTi<br />
saswavlo procesis Seqmna, romelic moamzadebs da gaxdis<br />
moswavles konkurentunarians saerTaSoriso maStabiT.<br />
moswavle mzad unda iyos multikulturul msoflioSi<br />
sacxovreblad da samuSaod. amis aucilebeli winapiroba ki<br />
interkulturuli ganaTlebaa, romlis arsi, upirvelesad,<br />
pedagogebma unda gaiziaron. dRevandel mrgval magidaze<br />
swored aseTi tipis ganaTlebis danergvasa da am sferoSi<br />
arsebuli problemebis Sesaxeb visaubrebT. sakuTar<br />
gamocdilebas ki qarTvel specialistebTan erTad ucxoeli<br />
eqspertebi gagviziareben, romelebic kargad icnoben<br />
saqarTvelosa da mis saganmanaTleblo specifikas.<br />
irma kaxuraSvili<br />
ioke van der liuv roordi:<br />
upirvelesad, minda aRvniSno is,<br />
rom Cveni organizacia multikulturuli<br />
ganaTlebis Temas istoriis<br />
swavlebis kuTxiT vexebiT.<br />
yvelaferi 90-iani wlebidan daiwyo,<br />
roca postsabWoTa qveynebis<br />
istorikosebisa da istoriis<br />
maswavleblebis dasavleTis specialistebTan<br />
Sexvedris Semdeg,<br />
sakiTxi ase daisva _ exmareba Tu<br />
ara istoria interkulturuli<br />
ganaTlebis miRebas da Tu ar<br />
exmareba, rogor uSlis xels<br />
pasuxis ZiebaSi gamoikveTa ori<br />
ZiriTadi nawili _ nacionaluri<br />
Sexvedras eswrebodnen:<br />
ioke van der liuv roordi<br />
`evroklios~ (istoriis<br />
maswavlebelTa evropuli asociacia)<br />
aRmasrulebeli direqtori<br />
patrik barkeri<br />
proeqtis `tolerantobis<br />
mSenebloba istoriis swavlebis<br />
gziT~ koordinatori<br />
nana cixisTavi<br />
proeqtis `tolerantobis<br />
mSenebloba istoriis swavlebis<br />
gziT~ koordinatori qarTuli<br />
mxridan<br />
nino Ciqovani<br />
iv. javaxiSvilis Tbilisis<br />
saxelmwifo universitetis<br />
interkulturuli dialogis<br />
iuneskos kaTedris gamge, profesori<br />
ana babluani<br />
marneulis raionis, sofel algeTis<br />
1-li da 2-e sajaro skolis<br />
qarTuli enis maswavlebeli<br />
naTia nacvliSvili<br />
maswavlebelTa profesiuli<br />
ganviTarebis centris<br />
maswavlebelTa damxmare masalebiT<br />
uzrunvelyofis koordinatori<br />
irakli kakabaZe<br />
Jurnal `maswavleblis~ redaqtori<br />
Sexvedras uZRveboda Jurnal<br />
`maswavleblis~ mTavari redaqtori<br />
nato ingoroyva
32<br />
nana cixisTavi<br />
istoriis sakiTxi, romelic<br />
saxelmwifoebriv doneze iyo<br />
ayvanili da mxolod Caketil<br />
sivrceSi arsebul informacias<br />
efuZneboda da stereotipi,<br />
romlis mixedviT, mezobeli<br />
qveynebi istoriuli mtris<br />
rangSi iyvnen gayvanili.<br />
adgilobrivi specialistebi<br />
arasdros dafiqrebulan interkulturul<br />
dialogze. amitom<br />
Cveni amocana iyo ara mxolod am<br />
problemis dasma, aramed maswavleblebisTvis<br />
im masalis miwodeba,<br />
romlis mixedviT, istoriiT<br />
manipulirebas veRaravin SeZlebda.<br />
gvindoda, adamianebs istoriis<br />
ganviTareba ara calmxrivad,<br />
aramed sxvadasxva kuTxidan<br />
warmoedginaT, egrZnoT misi<br />
mravalferovneba. Cveni proeqti,<br />
romelic saqarTveloSi xorcieldeba,<br />
gulisxmobs multikulturul<br />
ganaTlebas, sadac Ziri-<br />
Tadi aqcenti keTdeba Temebze,<br />
romlebic exmianeba warsuls _<br />
rogorc negatiuri, ise pozitiuri<br />
movlenebis warmoCinebiT.<br />
multikulturul ganaTlebasTan<br />
dakavSirebuli mravali proeqti<br />
evropis bevr qveyanaSi ukve ganxorcielda,<br />
anu iq, sadac gansxvavebuli<br />
kurikulumebi, swavlebis<br />
startegiebi, garemo da tradiciebi<br />
arsebobs. erTi sityviT,<br />
Cveni amocana iyo da aris, SevqmnaT<br />
gamoyenebadi saswavlo<br />
masala, romelic ganavrcobs<br />
informacias.<br />
nino Ciqovani: multikulturuli<br />
ganaTlebis sakiTxi dRis wesrig-<br />
Si CvenTan axalaxan dadga, miuxedavad<br />
imisa, rom ukve karga xania,<br />
damoukidebeli saxelmwifo<br />
da mravalkulturuli sazogadoeba<br />
varT, sadac mravalkulturuloba<br />
globalizaciis motanili<br />
ar aris. postsabWoTa periodSi<br />
sazogadoeba axali gamowvevebis<br />
winaSe dadga da swored es iyo<br />
is mizezi, ramac dagvafiqra<br />
multikulturul ganaTlebaze.<br />
rasakvirvelia, amgvar ganaTlebaSi<br />
istorias, rogorc mecnierebas<br />
da saskolo sagans, didi<br />
mniSvneloba aqvs. roca fiqri<br />
daviwyeT, aRmoCnda, rom Cveni<br />
saistorio narativi, romelsac<br />
skolaSi vawvdiT moswavleebs,<br />
erTi xedvisa da xazis iyo. cxadia,<br />
Tavis droze amas garkveuli mizanic<br />
da mizezic hqonda, magram<br />
axala sxva gamowvevebia Cven winaSe<br />
da sxva sinamdvile, ara mxolod<br />
istoriis swavlebis kuTxiT.<br />
nato ingoroyva: saqarTveloSi<br />
265 araqarTulenovani<br />
skolaa, rac sajaro skolebis<br />
saerTo raodenobis TiTqmis<br />
12 procents Seadgens. Sesabamisad,<br />
mravalferovania<br />
rogorc skolis moswavleTa<br />
Semadgenloba, ise pedagogebis.<br />
ra problemebi gamoikveTa<br />
interkulturuli<br />
swavlebis mxriv proeqtSi,<br />
romelic istoriis maswavleblebisTvis<br />
xorcieldeba<br />
`evroklios~ mier<br />
nino Ciqovani: proeqtis ganxorcieleba<br />
bevri TvalsazrisiT<br />
gaxlavT rTuli, radgan am<br />
wamowyebaSi gamocdileba arc<br />
Cven da arc maswavleblebs ar<br />
hqondaT. saintereso faqtia, rom<br />
yvelaze rTulad dasaZlevia<br />
inercia ara pedagogTa, aramed<br />
istorikosTa Soris. istoriografias<br />
rac uWirs, is saxelmZRvaneloSi<br />
da skolaSi swavlebis<br />
proceszec aisaxeba. vgulisxmob<br />
istoriis swavlebisa da weris<br />
tradicias, romelic ara mgonia,<br />
Zalian Secvliliyos bolo 20<br />
wlis ganmavlobaSi.<br />
ioke van der liuv roordi
N2, 2010 33<br />
nana cixisTavi: albaT gaxsovT,<br />
rom 2008 weli interkulturuli<br />
dialogis wlad gamocxadda. Cveni<br />
proeqtic swored am periodSi<br />
daiwyo. maSin miznad davisaxeT<br />
tolerantobis mSenebloba<br />
istoriis swavlebis gziT. dRes<br />
es Tema yvelaze mtkivneulia<br />
istorikosebisTvis da araistorikosebisTvis.<br />
tolerantobaze<br />
bevri saubrobs, magram es, Ziri-<br />
Tadad, mis fasadur mxares exeba.<br />
realurad ki, Sinaarsi bevrisTvis<br />
ucnobia. swored aman gvibiZga<br />
multikulturuli sakiTxebis<br />
wamowevisken.<br />
patrik barkeri: Cvenma proeqtma<br />
pilotirebisTvis ukve moicva<br />
Telavis, rusTavis, Tbilisis,<br />
baTumis, Caqvis ramdenime skola.<br />
Cveni azriT, ukeTesi iqneboda,<br />
masSi ufro meti mravalkulturuli<br />
regionebi rom iyvnen Car-<br />
Tulni, anu ara mxolod qarTulenovani<br />
skolebis pedagogebi.<br />
naTia nacvliSvili: maswavlebel-<br />
Ta profesiuli ganviTarebis<br />
centrma maswavleblebs SesTavaza<br />
saxelmZRvanelo interkulturuli<br />
ganaTlebis Sesaxeb. es aris<br />
mcire momixilva im zogadi principebisa,<br />
rasac interkulturuli<br />
ganaTleba iTvaliswinebs. centri,<br />
aseve axorcielebs programas,<br />
romelic eTnikuri umciresobebiT<br />
dasaxlebul regionebSi<br />
qarTuli enis swavlebas gulisxmobs.<br />
garda amisa, vTargmneT<br />
da skolebSi davarigeT evrosab-<br />
Wos gamocemebi, romlebic,<br />
pirdapir Tu iribad, interkulturuli<br />
ganaTlebis principebs<br />
exmianeba. Tumca, es mxolod<br />
istoriis swavlebas ar exeba da,<br />
zogadad, yvela maswavleblisTvis<br />
aucilebel kompetenciebs<br />
moicavs. interkulturuli ganaTlebis<br />
danergvas mxolod istoriis<br />
maswavlebelebi ver SeZleben.<br />
amaSi CarTulni unda iyvnen yvela<br />
sagnis maswavleblebi, mTeli<br />
sazogadoeba saxelmwifo instituciebis<br />
CaTvliT. aseTma kompleqsurma<br />
qmedebebma rom Sedegi<br />
gamoiRos, amisaTvis Zalze<br />
mniSvnelovania Cveni ucxoeli<br />
kolegebis gamocdilebisa da<br />
rekomendaciebis gaziareba.<br />
ioke van der liuv roordi:<br />
istoriis swavlebaSi ZiriTadi<br />
problema is aris, rom is, Tavis-<br />
Tavad, rTuli mecnierebaa, sadac<br />
yvelaze metad Wirs warsulis<br />
kvleva, magram es ar aris mxolod<br />
qarTuli istoriisTvis damaxasiaTebeli<br />
problema. amas sxva<br />
qveynebis istoriaSic, sxva<br />
qveynebTan urTierTobisasac<br />
vawydebiT. Tumca, me SemiZlia<br />
gamovyo ZiriTadi mtkivneuli<br />
sakiTxebi: yvelaze mniSvnelovani<br />
aris nacionaluri narativi, romelic<br />
yovelTvis Zalian pozitiuri<br />
da myaria. aseve, kritikuli<br />
midgoma istoriis mimarT winaaRmdegobaSi<br />
modis dialogTan,<br />
arada maTi Sejereba ukeTesi<br />
iqneboda. da bolos, istoria<br />
aris Txroba, Tqven iZleviT<br />
uzarmazar informacias, magram<br />
ukuSedegis gareSe, monologis<br />
reJimSi. xolo istoriis swavlebisas<br />
mxolod emociebiT ar unda<br />
vixelmZRvaneloT, is xom iseTive<br />
mecnierebaa, rogorc, magaliTad,<br />
romelime sabunebismetyvelo<br />
mecniereba.<br />
irakli kakabaZe: interkulturul<br />
ganaTlebaSi mTavaria<br />
moviZioT namdvili, obieqturi<br />
naTia nacvliSvili<br />
nino Ciqovani
34<br />
ana babluani<br />
istoria da ara adamianebis mier<br />
SeTxzuli ambebi. istoriis swavlebis<br />
mTavari mizani, warsulis<br />
gaanalizeba da obieqturi codnaa,<br />
razecaa Semdeg damokidebuli,<br />
rogor icxovro momavalSi<br />
ukeTesad. istoriis swavlebis<br />
mTavari ganmsazRvreli Tviseba<br />
`sxvadasxvagvari xedva~ unda<br />
iyos. es aris ganxilvis saSualeba,<br />
aseve istoriuli movlenebis,<br />
pirovnebebis, kulturisa da<br />
tradiciebis sxvadasxva TvalTaxedviT<br />
ganxilva, ra Tqma unda<br />
im procesebisa da procedurebis<br />
saSualebiT, romelic Zireulia<br />
istoriisTvis.<br />
interkulturuli ganaTleba,<br />
upirvelesad, es aris, sakuTari<br />
Tavi warmoidgino sxvis adgilze<br />
da ecado sxvisi TvaliTac<br />
dainaxo samyaro.<br />
ana babluani: me miwevs muSaoba<br />
araqarTulenovan garemoSi da<br />
bavSvebTan, romlebic, magaliTad,<br />
arasodes yofilan sakuTari<br />
raionis gareT gasuli, romlebic<br />
mxolod saxelmZRvaneloebidan<br />
da televizoridan icnoben<br />
garemos. me yovel gakveTilze<br />
da yovel fexis nabijze vxvdebi<br />
interkulturuli swavlebisa da<br />
ganaTlebis aqtualobasa da<br />
saWiroebas. umciresobebis<br />
umtkivneulo integracias<br />
sazogadoebaSi, interkulturul<br />
ganaTlebaSi vxedav. Cven kargad<br />
unda vicnobdeT erTmaneTs da<br />
am SemTxvevaSi ar gagviWirdeba<br />
erTmaneTis gageba.<br />
vmuSaobdiT, yvelas, maT Soris,<br />
maswavleblebsac, gvebadeboda<br />
kiTxva _ ra unda gakeTdes imisaTvis,<br />
rom maswavlebeli iyos<br />
mzad maTi klasSi gamoyenebisTvis<br />
me tradicia vaxsene. maswavleblebis<br />
umravlesoba ar aris<br />
mzad saimisod, rom gamoiyenos<br />
samuSao furceli, romelic<br />
mimarTulia eTnikuri umciresobis<br />
sruli Cvenebisken saqarTvelos<br />
istoriaSi. am kuTxiTac<br />
aris yuradReba gasamaxvilebeli.<br />
ioke van der liuv roordi:<br />
multikulturuli ganaTlebis<br />
proeqti rTuli proeqtia. amitomac<br />
Zalian gvinda, Rirebuli<br />
produqcia SevqmnaT. es is<br />
produqciaa, romelmac unda<br />
gamoiwvios dialogi maswavleblebs,<br />
mecnierebsa da istorikosebs<br />
Soris. moxaruli var, rom<br />
qarTveli maswavleblebi interesiT<br />
ekidebian am sakiTxs da<br />
Zalian aqtiurebi arian.<br />
nato ingoroyva: vimedovneb,<br />
rom Cveni `mrgvali magidis~<br />
daxmarebiT, maswavleblebs<br />
damatebiTi informacia<br />
mivawodeT. Cven siamovnebiT<br />
miviRebT rekomendaciebs<br />
ucxoeli specialistebisgan<br />
da sistematurad vecdebiT,<br />
vizrunoT arsebuli<br />
problemebis mogvarebaze.<br />
patrik barkeri<br />
nino Ciqovani: roca proeqtis<br />
farglebSi maswavleblebisTvis<br />
gankuTvnil samuSao furclebze
problema<br />
N2, 2010 35<br />
`maswavleblebs ufro literaturis<br />
swavleba uWirT,<br />
radgan qarTul skolebSi<br />
saerTod ar iyo, an Zalian<br />
susti iyo literaturulesTetikuri<br />
analizis tradicia.<br />
literatura ise unda<br />
iswavlebodes, rogorc xelovnebis<br />
dargi. samwuxarod,<br />
amis gamocdileba Cvens mas-<br />
maswavleblebi<br />
win<br />
sasertifikacio gamocdebis<br />
sasertifikacio gamocdebisTvis mzadeba gasul<br />
wels daiwyo. saxelmwifom yvela msurvel maswavlebels<br />
vauCerebi dauriga: ori sagnobriv swavlebasa<br />
da oric profesiul unar-CvevebSi momzadebisaTvis.<br />
amiT maT konkursis wesiT gamovlenil<br />
organizaciebSi treningebis gavlis saSualeba<br />
miecaT.<br />
akreditebuli organizaciebis warmomadgenlebi,<br />
trenerebi Tu maswavleblebi, treningebis dadebiTi<br />
mxareebis CvenebasTan erTad imasac aRniSnaven,<br />
rom vauCerebis simciris gamo maswavleblebi<br />
xSirad sasurveli raodenobis treningis gavlas<br />
da codnis saTanadod amaRlebas ver axerxeben.<br />
Tamar kacitaZe<br />
qarTuli ena da literatura<br />
erT-erTi akreditebuli organizaciis,<br />
`didaqtikis~ xelmZRvanelis,<br />
maia inasariZis informaciiT,<br />
qarTuli enisa da literaturis<br />
maswavleblebs gansakuTrebiT<br />
im sakiTxebSi garkveva<br />
sWirdebaT, romlebic axla<br />
Sevida saswavlo programaSi.<br />
wavleblebs naklebad aqvT.<br />
axali avtorebi da nawarmoebebi,<br />
romlebic dRes skolaSi<br />
iswavleba, bevr maTgans wakiTxuli<br />
aqvs, magram axsna da<br />
moswavlisTvis codnis Tanamedrove<br />
meTodiT gadacema<br />
uWirs. SeiZleba pedagogma<br />
kargad icodes sagani, magram<br />
ar icodes misi swavlebis
36<br />
Tanamedrove meTodika. amitom<br />
Cveni programa akademiuri<br />
da meToduri sakiTxebis<br />
balansis gaTvaliswinebiT<br />
SevadgineT~.<br />
treningebiT kmayofilia 21-e sajaro<br />
skolis qarTuli enis da literaturis<br />
maswavlebeli nato asitaSvili,<br />
romelmac momzadebis kursi<br />
profesiul unarebSic gaiara:<br />
`miuxedavad Zalian datvir-<br />
Tuli grafikisa, materialuri<br />
saSualeba rom mqondes,<br />
weliwadSi orjer gavivlidi<br />
amgvar kurss. qarTuli ena da<br />
literatura, rogorc saskolo<br />
sagani, namdvilad saWiroebda<br />
daxmarebas, radgan<br />
Tanamedrove qarTul mwerlobas<br />
saTanadod ar vicnobT~.<br />
ucxo enebi<br />
inglisuri enis specialistebi<br />
yvelaze ukeT arian momzadebulni,<br />
radgan `britanuli sabWos~<br />
daxmrebiT isini wlebis manZilze<br />
gadian treningebs. germanulis,<br />
frangulisa da sxva enebis maswavleblebs<br />
ki, rogorc eqspertebi<br />
amboben, meti aqvT samuSao<br />
da gasakeTebeli. sagnobrivi da<br />
meToduri literaturis mxrivac<br />
yvelaze karg mdgomareobaSi inglisuri<br />
enis pedagogebi arian.<br />
Tumca, rogorc organizacia<br />
`itagis~ prezidentma, manana<br />
rusiaSvilma gviTxra:<br />
`treningebze im sakiTxebs<br />
vexebiT, romlebic sasertifikacio<br />
gamocdebze iqneba.<br />
amis gamo saswavlo kursi<br />
inglisur enaze mimdinareobs.<br />
sanam maswavleblebi Cvens<br />
meTods SeeCveodnen, am procesSi<br />
Cabmis Zalian rcxvenodaT.<br />
maT Secdomis daSvebis<br />
eSinodaT, gansakuTrebiT ufrosi<br />
asakis maswavleblebs.<br />
sagamocdo programa yvela<br />
mimarTulebiT amovwureT.<br />
axla maTzea damokidebuli,<br />
rogor ganaviTareben da ras<br />
Semateben sakuTar codnas~.<br />
treneris mosazrebas gaeros skolis<br />
inglisuri enis maswavlebeli<br />
maka xundaZec eTanxmeba. misi<br />
azriT, meToduri literaturis<br />
da treningebis mxriv, yvela<br />
piroba arsebobs, rom inglisuri<br />
enis maswavlebelma srulyofilad<br />
iswavlos enac da sagnis swavlebis<br />
meTodic: `maswavlebelma sakuTar<br />
Tavze mudmivad unda imuSaos<br />
da codnis praqtikaSi danergva<br />
unda SeZlos~. maka xundaZe darwmunebulia,<br />
rom sasertifikacio<br />
gamocdebs warmatebiT Caabarebs.<br />
Tumca profesiuli unarebis gamocdaze<br />
gasvlas igi jer ar fiqrobs:<br />
`es siaxlea da mxolod ori<br />
treningi ar meyofa. sami saxelmZRvaneloa<br />
profesiul unarebSi<br />
da momzadebas dro sWirdeba~.<br />
maTematika<br />
rogorc maswavlebelTa gamokiTxvis<br />
safuZvelze dadginda, is<br />
moTxovnebi, romlebic maTematikis<br />
maswavleblebs aqvT, TiTqmis<br />
sruladaa gaTvaliswinebuli<br />
profesiuli ganviTarebis akreditebul<br />
programebSi. survilis<br />
SemTxvevaSi, maswavleblebs saSualeba<br />
aqvT, saxelmwifos mier gamoyofili<br />
orkreditiani vauCeri<br />
sagnobriv treningebSi gamoiyenon.<br />
am mosazrebas eTanxmeba `maTematikis<br />
maswvlebelTa asociaciis~<br />
xelmZRvaneli dodo TxeliZec:<br />
`Cveni programa ormoduliania.<br />
pirveli moicavs iseT<br />
sakiTxebs, romlebic skolaSi<br />
iswavleba, meore ki _ meTodikas,<br />
romelic sasertifikacio<br />
gamocdebis programeb-<br />
Sia Sesuli. Cveni azriT,<br />
maTematikis maswavleblebs,<br />
momzadebis mxriv, problemebi<br />
ar unda hqondeT~.<br />
treningebiT kmayofilia pedagogi<br />
qeTevan gogitaSvilic. misi<br />
azriT, problemas mxolod<br />
praqtikuli nawili warmoadgens:<br />
`treningebi maTematikaSi<br />
dadebiTad SemiZlia Sevafaso.<br />
rac Seexeba meTodur nawils,<br />
marTalia, Teoriuli nawili<br />
kargia, magram praqtikuli<br />
savarjiSoebi, faqtobrivad,<br />
ar arsebobs. maTematikaSi ki<br />
Teoriul swavlebas praqtikuli<br />
mecadineobis gareSe<br />
azri ar aqvs. axlad SemuSavebuli<br />
meToduri savarjo-<br />
Soebi arsad ar gamoqveynebula.<br />
arada, gamocdaSi am meTodur<br />
savarjiSoebs SedarebiT<br />
maRali qulebi aqvs. Cveni<br />
survilia, aRniSnuli mimar-<br />
TulebiT vimuSaoT~.<br />
profesiuli unarebi<br />
profesiul unarebSi pedagogebs<br />
gansakuTrebiT sWirdebaT profesiuli<br />
ganviTarebis treningebi da<br />
damxmare literatura, radgan<br />
sagamocdo sakiTxebis umravlesoba<br />
maTTvis ucxoa. es sakiTxebi<br />
maswavleblebs umaRles saswavlebelSi<br />
ar uswavliaT, aqamde ki arc<br />
profesiuli ganviTarebis akreditebuli<br />
programebi arsebobda.<br />
Sesabamisad, sasertifikacio gamocdebis<br />
am nawils gansakuTrebuli<br />
yuradRebis daTmoba sWirdeba.<br />
“liboMMNT”-s xelmZRvanelis,<br />
Tamar midelaSvilis azriT,<br />
gasakviri ar aris, rom sasertifikacio<br />
gamocdebs garkveuli
N2, 2010 37<br />
sirTuleebi axlavs. profesiuli<br />
unarebis gamocda xom qarTul<br />
saganmanaTleblo sivrceSi<br />
namdvili siaxlea:<br />
`programis farglebSi<br />
ganxorcielebulma kvlevam<br />
aCvena, rom saWiroa, ufro<br />
meti situaciuri amocana<br />
iyos Setanili maswavlebelTa<br />
damoukidebeli muSaobis<br />
paketSi, e.w. portfolioSi.<br />
trenerTa jgufi muSaobs am<br />
sakiTxze da msmenelTa es<br />
Txovna gaTvaliswinebuli<br />
iqneba. momavalSi yuradReba<br />
gamaxvildeba imazec, rom<br />
organizaciis mier gamoSvebuli<br />
sagnobriv-meToduri<br />
Jurnalebis furclebze<br />
maswavleblebma pedagogiuri<br />
gamocdileba ufro aqtiurad<br />
gauziaron erTmaneTs.~<br />
profesiul unarebSi sasertifikacio<br />
gamocdas asociacia<br />
`skola _ ojaxi _ sazogadoebis~<br />
warmomadgeneli, treneri irina<br />
kikvaZec yvelaze rTulad miiCnevs:<br />
`maswavleblebisTvis SedarebiT<br />
advilia im sagnis<br />
swavleba, romelic umaRles<br />
saswavlebelSi iswavles. rac<br />
Seexeba profesiul unarebs,<br />
saklaso menejments, meTodikas,<br />
meTodologias, midgomebs<br />
_ es sruli siaxlea.<br />
marTalia, am sferoSi uamravi<br />
literatura gamovida,<br />
magram wignebze maswavleblebs<br />
xeli ar miuwvdebaT. treningis<br />
procesSi davinaxeT, rom<br />
pedagogebi ver erkvevian im<br />
moTxovnebSi, romlebsac<br />
maT saxelmwifo uyenebs: ar<br />
ician, ra sakanonmdeblo<br />
cvlilebebi moxda, ar icnoben<br />
ganaTlebis kanons,<br />
dokumentebs, romlebic maT<br />
sistemaSi kanondeba~.<br />
`regionaluri kavSiri _ samoqalaqo<br />
integraciisa da erovnebaT-<br />
Sorisi urTierTobis centris~<br />
xelmZRvaneli Salva tabataZe<br />
aRniSnavs, rom araqarTulenovani<br />
skolebis maswavleblebi marTlac<br />
rTul mdgomareobaSi arian. aRniSnulma<br />
organizaciam am kategoriis<br />
pedagogebisTvis specialuri<br />
programebi SeimuSava. treningebi<br />
mimdinare wlidan daiwyeba.<br />
Salva tabataZe: `kvlevisas<br />
gamoikveTa, rom araqarTulenovan<br />
skolebSi qarTuli<br />
enis swavleba yvelaze problemuria.<br />
aqamde maswavleblebi<br />
ucxoenovan moswavleebs<br />
qarTuls zustad ise aswavlidnen,<br />
rogorc qarTulenovan<br />
skolebSi, anu rogorc<br />
mSobliur enas da ara rogorc<br />
sakomunikacios. amitomac<br />
ver aRwevdnen Sedegs. metic,<br />
Cveni gamokvleviT, araqar-<br />
Tulenovan skolebSi maswavleblebis<br />
TiTqmis 50%-ma Tvi-<br />
Ton ar icis qarTuli. aqedan<br />
gamomdinare, qarTuli enis<br />
meTodikaSi ori programa SevadgineT.<br />
im maswavlebels, vinc<br />
qarTuli ar icis, Cveni programis<br />
farglebSi SeuZlia saxelmwifo<br />
ena iswavlos. aseve<br />
SevqmeniT araqarTulenovani<br />
maswavleblebisTvis saxelmwifo<br />
enis swavlebis meToduri<br />
saxelmZRvanelo. treningebi<br />
mimdinare wlidan daiwyeba.~<br />
marTalia, maswavlebelTa erTi<br />
nawili garkveul problemebze<br />
saubrobs, magram ganaTlebis<br />
profesiuli sindikatis prezidenti<br />
tato SaviSvili, romlis<br />
organizaciac cota xnis win<br />
maswavleblebs yvela saganSi<br />
utarebda treningebs, Tvlis,<br />
rom gamokveTili siZneleebi ar<br />
arsebobs. piriqiT, maswavleblebs<br />
profesiuli ganviTarebis<br />
Zalian didi motivacia aqvT.<br />
`profesiuli ganviTarebis<br />
mimdinare programebi,<br />
romlebic vauCeruli sistemiT<br />
aris dafinansebuli,<br />
msoflios mowinave gamocdilebas<br />
iTvaliswinebs da<br />
bunebrivia, xels uwyobs,<br />
erTi mxriv, maswavleblis<br />
mier kargi gakveTilis Catarebas<br />
da meore mxriv, imas,<br />
rom man warmatebiT gaiaros<br />
sasertifikacio gamocdebi.<br />
maswavleblebi Zalian kargad<br />
acnobiereben, rom profesiul<br />
ganviTarebaze<br />
daxarjuli TiToeuli saaTi,<br />
saboloo jamSi, dadebiT<br />
Sedegs mogvcems. problema<br />
maSin iqneboda, rom ar yofiliyo<br />
programebi da ar<br />
yofiliyo vauCerebi. amJamad<br />
orive komponenti arsebobs<br />
da maswavlebelTa profesiuli<br />
ganviTarebac mimdinareobs.<br />
kargi tendeciaa is,<br />
rom profesiuli unarebis<br />
vauCeri yvela maswavlebels<br />
eZleva _ ar aqvs mniSvneloba,<br />
mas sagnobrivi testireba<br />
gavlili aqvs Tu ara. nebismier<br />
pedagogs saSualeba<br />
aqvs, gavides gamocdaze,<br />
gamoscados sakuTari Tavi~,<br />
_ ambobs tato SaviSvili.<br />
es is problemebia, romlebic<br />
sasertifikacio gamocdebis<br />
dawyebamde gamoikveTa da romel-<br />
Ta daZlvac maswavleblebs,<br />
akreditebul organizaciebsa da<br />
ganaTlebis saministros erToblivad<br />
mouwevT. Tumca, miuxedavad<br />
problemebisa, TiTqmis yvela<br />
maswavlebeli aRniSnavs, rom<br />
treningebma Zalian kargi Sedegi<br />
gamoiRo da amgvari swavleba<br />
mniSvnelovani iyo ara mxolod<br />
saganmanaTleblo, aramed fsiqologiuri<br />
TvalsazrisiTac.
38 interviu<br />
skola da ganaTleba<br />
maswavlebelze dgas<br />
maia razmaZe<br />
Jurnal `maswavleblis~ stumaria cnobili fexburTeli da<br />
skolis direqtori arCil arvelaZe. direqtoroba misTvis<br />
Zalian sapasuxismgeblo saqmea da mas iseTive azartiT<br />
ekideba, rogoriTac wlebis win fexburTs TamaSobda. arCil<br />
arvelaZe Tavis skolasa da samomavlo gegmebze gvesaubreba.<br />
_ werovanSi `Ti-bi-si bankis~ mier<br />
aSenebuli axali skolis gaxsnas<br />
veswrebodi. araCveulebrivi skolaa,<br />
Zalian momewona. iq mkiTxes,<br />
ra gansxvavebas xedavT Tqvens<br />
Taobasa da dRevandel axalgazrdebs<br />
Soriso. cxadia, yvela Taoba<br />
gansxvavebulia, maT Soris, Cveni da<br />
Cveni mSoblebisac, magram mgonia,<br />
rom Cemsa da dRevandel Taobas<br />
Soris es gansxvaveba ufro didia.<br />
mec da Cems megobrebsac Zalian<br />
gveSinoda orianis. Cemi azriT,<br />
pasuxismgeblobis ufro didi<br />
grZnoba da maswavleblebis ufro<br />
meti ridi gvqonda. garda amisa,<br />
mSoblebic mkacrebi iyvnen.<br />
rames Tu arasworad gavakeTebdi,<br />
vicodi, rom ezoSi, an fexburTze<br />
veRar wavidodi. kargad vacnobierebdi,<br />
rom erTaderTi _ swavla<br />
da kargad moqceva mevaleboda.
N2, 2010 39<br />
dRes naklebad adardebT orianis<br />
miReba. Zalian cota aqcevs amas<br />
yuradRebas.<br />
am problemasTan gasamklaveblad<br />
Cems skolaSi aseTi meTodi movifiqre:<br />
fexburTelisTvis yvelaze<br />
didi dasja is aris, saTamaSo<br />
mindorze rom ar SeuSveb. axali,<br />
kargi stadioni gvaqvs. CvenTan<br />
saskolo klasi da fexburTis<br />
gundi erTia. amitom klasi Tu<br />
daaSavebs _ cudad moiqceva an<br />
cudi moswreba eqneba, swored am<br />
mimarTulebiT daisjeba. ase rom,<br />
Tu klasSi daaSaveben, gundSi<br />
aqvT problemebi da piriqiT.<br />
fexi ver movirCine da WiaberaSvilis<br />
winadadebas davTanxmdi.<br />
meriaSi preskonferencia gamarTes,<br />
ise warmadgines direqtorad.<br />
me TviTon 35-e skoleli var.<br />
skola 1990 wels davamTavre da<br />
mas mere aq aRar viyavi namyofi.<br />
isev iseTi megona, rogoric<br />
davtove, magram, rom davbrundi,<br />
sul sxva _ Zalian mZime mdgomareoba<br />
damxvda... imdroindel<br />
suraTebs arqivisTvis vinaxav.<br />
ar SegeSindaT<br />
vidre direqtori (iRimeba). xan<br />
ezoa mosawesrigebeli, xan _ xeebi<br />
gasasxlavi, saxuravi SesakeTebeli<br />
da stadioni misaxedi _ sul<br />
am dReSi var. axlaxan sakonferencio<br />
darbazi<br />
gavaremonteT... siamovnebiT<br />
verTvebi yvela am saqmeSi.<br />
raRacas rom davasrulebT, mere<br />
axals veZebT gasakeTeblad.<br />
da mainc, ramdenad amarTlebs<br />
sportis swavleba skolaSi<br />
ramdenad efeqtiania aseTi<br />
specifikuri skolebi<br />
rogori urTierToba gaqvT<br />
momaval fexburTelebTan<br />
_ vfiqrob, megobruli var. rogorc<br />
Tanatolebs, ise vesaubrebi.<br />
ician, Tu problema aqvT, maT<br />
gverdiT vdgavar. ara aqvs mniSvneloba,<br />
es problema skolis<br />
SigniTaa Tu gareT. umetesad<br />
saxeliT mommarTaven. es albaT<br />
Cemi damokidebulebidan gamomdinare<br />
xdeba. sxvaTa Soris, deda-<br />
Cemis da mamaCemis megobrebs mec<br />
saxeliT mivmarTavdi. dRes isini<br />
Cemi ufrosi megobrebi arian.<br />
rogor miiReT gadwyvetileba,<br />
skolis direqtori gamxdariyaviT<br />
_ maSin qalaqis meri zurab WiaberaSvili<br />
iyo. mxolod Soridan<br />
vicnobdi. erTxel SemTxveviT<br />
Sevxvdi da miTxra, SenTan saqme<br />
maqvso. cota xnis mere damireka,<br />
SevxvdiT da es idea SemomTavaza.<br />
jer isev germanul klubSi viyavi,<br />
fexze vmkurnalobdi da ar mqonda<br />
gadawyvetili, TamaSs Tavs<br />
davanebebdi Tu ara. mokled,<br />
_ SemeSinda, magram Tanxmoba ukve<br />
naTqvami mqonda. Tanac, rogorc<br />
giTxariT, Cemi skola iyo. sityvas<br />
ukan veRar waviRebdi. verc wuwuns<br />
daviwyebdi, es sad gamiSviTmeTqi.<br />
daviwyeT problemebis mogvareba.<br />
zamTari modioda da skolas fanjris<br />
minebi ki ara, praqtikulad,<br />
fanjrebic ar hqonda. am dros<br />
sastumro `aWaras~ rekonstruqcia<br />
mimdinareobda. Temur ugulava<br />
Cemi megobaria. mivedi da vkiTxe,<br />
moxsnil vitrinebs ras upirebda.<br />
gamomatana. aqve, adgilze vaWrevinebdi.<br />
kar-fanjara CavsviT.<br />
nel-nela movawesrigeT pirveli<br />
sarTuli. mere SemogveSvelnen<br />
da gaTbobis sistema gagvikeTes.<br />
skolaSi rom movedi, 270 bavSvi<br />
damxvda. axla 1000-mde moswavle<br />
gvyavs. problemebis mogvarebaSi<br />
gvexmareba vake-saburTalos gamgeoba,<br />
meria, ganaTlebis saministro,<br />
ekonomikis saministro.<br />
axla zeda sarTulebis garemontebas<br />
vgegmavT. ufro saremonto<br />
samuSaoebis xelmZRvaneli var,<br />
_ Cven xSirad gvakiTxaven bavSvebi,<br />
romlebic sportis sxvadasxva<br />
saxeobas misdeven, da swavlis<br />
CvenTan gagrZelebas gvTxoven.<br />
sportsmens xelis Sewyoba sWirdeba,<br />
isini ki saTanado pirobebs<br />
CvenTan eZeben da xedaven. Tumca<br />
me mgonia, rom yvela skolas<br />
SeuZlia _ iqneba es 35-e sportuli<br />
Tu Cveulebrivi skola _<br />
sportis sxvadasxva saxeobaSi<br />
warmatebul bavSvebs xeli<br />
Seuwyos. es seriozuli da<br />
dasafiqrebeli sakiTxia.<br />
15 wlis fexburTelis, giorgi<br />
Wanturias magaliTs moviyvan. is,<br />
arc meti, arc naklebi, espaneTis<br />
`barselonaSi~ TamaSobs. Tavis<br />
skolaSi ki problemebi aqvs.<br />
Cems skolaSi ver gadmoviyvane.<br />
vin movatyuo yvelam icis, rom<br />
TbilisSi ar aris.<br />
Cveulebriv saskolo sagnebs is<br />
ise ver iswavlis da Caabarebs,<br />
rogorc Cveulebrivi moswavle,<br />
magram verc Cveulebrivi moswavle<br />
iTamaSebs `barselonaSi~.<br />
rac ar unda moxdes, namdvili<br />
sportsmeni uars ver ityvis
40<br />
myavs. sxva skolebi ki, mondomebis<br />
SemTxvevaSi, 10-20 aseTi bav-<br />
Svis movlas ufro advilad<br />
SeZlebdnen.<br />
61-e skolaSi swavlisas klaseli<br />
myavda _ mevioline maia Samugia.<br />
dRes germaniaSi moRvaweobs. Zalian<br />
xSirad ar iyo skolaSi,<br />
sul koncertebi da gastrolebi<br />
hqonda... Tu Cvens dros ase uwyobdnen<br />
xels niWier moswavleebs,<br />
Cven ratom ar SegviZlia amis<br />
gakeTeba<br />
sworia ZiriTadi sagnebis gamoyofa<br />
_ maTematika, qarTuli<br />
literatura da saqarTvelos<br />
istoria, ucxo ena yvelam unda<br />
icodes. aseve fizika, qimia,<br />
geografia.<br />
unda iTqvas, rom programac<br />
sakmaod rTulia. aucilebelia,<br />
prioritetebi CamovayaliboT.<br />
ras etyviT maswavleblebs<br />
Cveni Jurnalis furclebidan<br />
Tavis saqmeze. mesmis Wanturiasi<br />
_ `barselonaSi~ TamaSs Tavs veraviTar<br />
SemTxvevaSi ver daanebebs.<br />
mas Cveni qveynis saxeli ucxoeTSi<br />
gaaqvs. momavalSi kidev 5-6 Tanatols<br />
gauxsnis gzas cnobil ucxour<br />
gundebSi saTamaSod. amas,<br />
Cemi azriT, xelSewyoba unda.<br />
aseTi SemTxvevebisTvis gansakuTrebuli<br />
statusis mofiqrebaa<br />
saWiro da aseTi statusis mqone<br />
moswavle SeiZleba nebismier<br />
skolaSi swavlobdes. cxadia,<br />
TiToeul maTgans Sesabamisma<br />
federaciam unda gauwios rekomendacia<br />
da maTi miRwevebic<br />
mudmivad unda mowmdebodes.<br />
vfiqrob, tyuil rekomendacias<br />
aravin gauwevT.<br />
roca bavSvs miRwevebi aqvs da<br />
xelSewyoba unda, CemTan modis,<br />
magram me isedac asobiT misnairi<br />
dRes ganaTlebis sistemaSi<br />
mniSvnelovani reformebi<br />
igegmeba. ra azris xarT maTze<br />
_ ramdenime Sexvedra mqonda ministrTan.<br />
Tormetwlian swavlebaze minda<br />
giTxraT erTi-ori sityva. mgonia,<br />
rom 18-19 wlis adamiani didia<br />
skolisTvis. CemTan erTi axalgazrda<br />
iyo mosuli TxovniT, coli<br />
minda gadmoviyvano Tqvens skola-<br />
Sio. mizezi vkiTxe da fexmZimed<br />
ariso.<br />
gogonebi 19 wlis asakSi xSirad<br />
Txovdebian. Cemi meuRlec 19 wlis<br />
iyo, roca davqorwindiT, Tumca<br />
skola ori wlis damTavrebuli<br />
hqonda.<br />
18-19 wlis asakSi ukve sxva moTxovnilebebia<br />
(dRes isedac sxvagvari,<br />
meti Tavisuflebaa), ukve<br />
didebi arian, erTmaneTi moswonT...<br />
SeiZleba iqorwinon kidec da<br />
col-qmari rom ijdes klasSi,<br />
ramdenad sasurvelia vfiqrob,<br />
adamians swavla Tu unda, 11 wlis<br />
ganmavlobaSic SeZlebs amas. xolo<br />
Tu misi arCevani is aris, uswavleli<br />
iyos, 35 welic rom iaros<br />
skolaSi, mainc arafers iswavlis...<br />
_ maT Cemze ukeT ician, ra midgomiT<br />
da principebiT unda ixelmZRvanelon<br />
bavSvebTan urTier-<br />
Tobisas. maswavlebloba Zalian<br />
rTuli profesiaa. sul veubnebi<br />
bavSvebs, rom isini bevrni arian,<br />
maswavlebeli ki _ erTi da es<br />
gaiTvaliswinon.<br />
me rom mkiTxoT, Zalian dabalia<br />
maswavleblis xelfasi. mSobels<br />
Svilis momzadeba da mecadineoba<br />
uWirs da maswavlebels<br />
asobiT bavSvTan uxdeba energiis<br />
xarjva. mesmis, rom es mowodebaa,<br />
sxvanairad maswavlebeli ver<br />
iqnebi. rTulia, ifiqro uamrav<br />
yofiT problemaze da skolaSi<br />
momzadebuli da absoluturad<br />
gawonasworebuli mixvide. Cveni<br />
qveynis prioriteti Tu ganaTlebaa,<br />
unda gvaxsovdes, rom es<br />
sistema maswavleblis gareSe ar<br />
arsebobs.
ganaTlebis istoria<br />
N2, 2010 41<br />
qarTvelTa Soris<br />
wera-kiTxvis<br />
gamavrcelebeli<br />
sazogadoeba 1879<br />
wels, Seiqmna. misma<br />
mesveurebma erTerT<br />
mTavar<br />
amocanad qarTuli<br />
skolebis gaxsna da<br />
gaxsnili<br />
skolebisaTvis<br />
daxmarebis gaweva<br />
daisaxes.<br />
ganTlebis gavrceleba<br />
saqarTveloSi<br />
amasTan dakavSirebiT ilia WavWavaZe<br />
gazeT `droebaSi~ werda:<br />
`amisTana maRalmniSvnelovani<br />
sazogadoeba CvenSi jer ar dabadebula,<br />
mas daniSnulebad aqvs<br />
eris ganaTleba... mis asparezs,<br />
sarbiels Seadgens mTeli Cveni<br />
qveyana, mTeli saqarTvelo:<br />
kaxeTi, qarTli, imereTi raWa,<br />
guria, samurzayano, osmaleTis<br />
saqarTvlo, erTi sityviT,<br />
mTeli samefo Tamarisa~...<br />
wera-kiTxvis gamavrceleblma<br />
sazogadoebam Tavisi arsebobis<br />
pirvel naxevarSi skolebis daarseba<br />
moaxerxa TbilisSi, baTumSi,<br />
winarexSi, ToneTSi, xelTubanSi,<br />
kavkavSi da gomareTSi. aseve xelmRvanelobda<br />
quTaisis saTavadaznauro<br />
bankis saxsrebiT daarsebul<br />
quTaisis skolas da mis gayofilebas<br />
Zvel senakSi, aseve skolebis<br />
gaxsnas mcxeTaSi, vayaSi, diRomSi.<br />
wesdebis mixedviT sazogadoebas<br />
ufleba hqonda daearsebina samkiTxveloebi<br />
da biblioTekebi,<br />
aseve moewvia skolebisaTvis gamocdili<br />
maswavleblebi, xolo<br />
maswavlebelTa daxelovnebisaTvis<br />
gaexsna kursebi, Caetarebina<br />
maTTvis Sekrebebi, aseve gamoeca<br />
qarTul enaze saymawvilo<br />
wignebi da saxelmZRvaneloebi.<br />
sazogadoebis gamgeobam SeimuSava<br />
sanimuSo ganCineba, romlis<br />
safuZvelzec skolis gaxsna<br />
sofels unda moeTxova. sofeli<br />
skolis SenobisTvis gamoyofda<br />
miwas, aaSenebda Senobas da gaiRebda<br />
yovelwliurad 350 maneTs<br />
maswavleblis Sesanaxad. werakiTxvis<br />
sazogadoebas ki unda<br />
moeZebna skolisTvis Sesaferisi<br />
maswavlebeli, moemaragebina skola<br />
avejiTa da saswavlo nivTebiT<br />
da gaewia xelmZRvaneloba<br />
saswavlo procesisTvis.<br />
sazogadoebis gamgeobam aseve<br />
daadgina, mazrebSi gaegzavnaT<br />
rwmunebulebi, romlebic mazris<br />
ufrosebTan SeTanxmebiT waaxalisebdnen<br />
soflis mosaxleobas<br />
skolis gasaxsnelad. am mizniT<br />
siRnaRisa da Telavis mazrebis<br />
bela CekuriSvili
42<br />
Camovla rafiel erisTavs miendo,<br />
duSeTis mazris _ petre umikaSvils,<br />
goris mazris _ giorgi ciciSvils,<br />
Tbilisis mazarSi kote<br />
afxazi gagzavnes, axalcixesa da<br />
axalqalaqsi _ ivane aleqsi-mesxiSvili,<br />
imereTisa da raWaSi _<br />
al. WiWinaZes, samegrelosa da<br />
guriaSi _ iona meunargia.<br />
wera-kiTxvis sazogadoebam TbilisSi<br />
1880 wlis 14 oqtombers<br />
gaxsna skola, sadac 2 ganyofileba<br />
iyo, TiToSi 16_16 mowafe,<br />
amaTgan 10 gogona. swavla fasiani<br />
iyo da wlis ganmavlobaSi 400<br />
maneTis nacvlad 119 maneTi Sesula.<br />
meore wels ki, mxolod 16<br />
moswavle gamocxadebula, isinic<br />
uars ambobdnen darCenaze, Tuki<br />
swavla ufaso ar iqneboda. am<br />
wels skola daiketa.<br />
amave wels quTaisSi aseve organyofilebiani<br />
skola sazeimo<br />
viTarebaSi gaixsna, romlisTvisac<br />
saTavadaznauro bankis quTaisis<br />
filialma 8 aTasi maneTi gamoyo.<br />
wera-kiTxvis sazogadeobam am<br />
skolisaTvis wesdebac SeimuSava.<br />
skolaSi miiRebodnen sxva wodebaTa<br />
da soflis mcxovrebTa Svilebi<br />
da wera-kiTxvis ucodinari<br />
bavSvebic. swavla ufaso iyo da<br />
yvela sagnis swavleba qarTul<br />
enaze unda warmarTuliyo. roca<br />
1882 wels moswavleebma 4 ganyofileba<br />
daxures da TiTqos amiT<br />
skolis misia amowuruli iyo, moxda<br />
ise, rom saxelmwifo uwyebam<br />
wera-kiTxvis gamavrcelebel<br />
sazogadoebas progimnaziuli<br />
klasebis gaxsnis ufleba misca.<br />
skolas yovel wels TiTo progimnaziuli<br />
klasi emateboda,<br />
xolo 1886 wels oTxwlian<br />
progimnaziad gardaiqmna.<br />
1880-iani wlebi saqarTveloSi<br />
rusuli reaqciis wlebi iyo. ma-<br />
Sin kavkasiis mTavrobam megrelebi<br />
araqarTvelebad gamocxada,<br />
skolebidan gandevna qarTuli<br />
ena da swavleba megrul enaze<br />
SemoiRo. maT saeklesio wignebis<br />
Targmna da megrul enaze RvTismsaxurebis<br />
SemoRebac ki scades.<br />
aseT viTarebaSi wera-kiTxvis<br />
gamavrcelebel sazogadoebas<br />
samegreloSi qarTuli skolis<br />
gaxsnis uflebas aravin miscemda,<br />
amitom xerxs mimarTes da quTaisis<br />
skolis paraleluri ganyofilebebi<br />
senakSi gadaitanes,<br />
rogorc quTaisis qarTuli skolis<br />
filiali. skolis inspeqtorad<br />
gamocdili pedagogi simon yifiani<br />
daniSnes, maswavleblebad _<br />
ivane gogolaSvili, l. ComaxiZe.<br />
da aglaZe. Tanxac Seagroves<br />
skolis SenobisaTvis, romelic<br />
erT weliwadSi aaSenes. skola<br />
sazeimod gaixsna, sadac sityviT<br />
gamosulan dimitri yifiani,<br />
akaki wereTeli, ivane maCabeli,<br />
niko dadiani.<br />
aranaklebi mniSvneloba hqonda<br />
qarTuli skolis gaxsnas baTumSi,<br />
romelic saukeTso saSualeba<br />
iqneboda aWarelTa gasanaTleblad<br />
da Turquli gavlenis<br />
aRmosafxvrelad. mTavrobasTan<br />
molaparakeba ilia WavWavaZes<br />
miandes. 1880 wels daiqiraves<br />
skolisaTvis saxli, da maswavleblad<br />
moiwvies samedicino akademiis<br />
studenti aleqsandre naneiSvili.<br />
pirvel wels skolaSi<br />
Sesula 11 mahmadiani, 6 kaTolike<br />
da 11 marTlmadidebeli moswavle.<br />
mahmadiani moswavleebi meore<br />
wels aRar gamocxadebulan, erTerTi<br />
mahmadiani xojis gavleniT,<br />
romelic afxazi iyo, qarTuli<br />
ar icoda da amis gamo skolis<br />
maswavleblad ar aiyvanes. maSin<br />
wera-kiTxvis sazogadoebis gamgeobam<br />
baTumis skolaSi mose<br />
naTaZe miiwvia, romlis dauRalavi<br />
moRvaweobiT erT weliwadSi<br />
skolaSi 25 mahmadiani da 31 qristiani<br />
swavlobda, xolo mahmadianebi<br />
qarTul skolas `Cvens<br />
skolas~ eZaxdnen.<br />
mniSvnelovani iyo skolis gaxsna<br />
kavkavSi, iq mcxovrebi qarTvelebisaTvis.<br />
am saqmis iniciatori<br />
mixeil yifiani iyo. wera-kiTxvis<br />
gamavrcelebel sazogadoebas<br />
didi Tanxis gaReba ar SeeZlo,<br />
magram kavkavis skolas yovelwliurad<br />
wignebiT daxmareba da maswavleblis<br />
SerCeva aRuTqva. skola<br />
1888 wels gaixsna. 1891 wels ukve<br />
44 moswavle iyo, xolo mzrunvel-<br />
Ta komitets skolis asaSneblad<br />
saWiro Tanxac hqonda Sekrebili<br />
da miwis nakveTic moZiebuli.<br />
mixeil yifians aseve surda skolis<br />
gaxsna yazbegSi. mas wignebic<br />
gaugzavna wera-kiTxvis gamavrcelebelma<br />
sazogadoebam, magram<br />
igi moulodnelad gardaicvala da<br />
saqmis dasruleba veRar moaswro.<br />
1882-84 wlebSi wera-kiTxvis sazogadoebam<br />
skolebis gaxsna moaxerxa<br />
qarTlis soflebSi: winarexSi,<br />
ToneTsa da xelTubanSi.<br />
sazogadoeba mosaxleobas garkveul<br />
nivTier daxmarebasac uwevda<br />
da skolas xelmZRvanelobda.<br />
vinaidan xSirad usaxsrobis gamo<br />
skolebis gaxsnas ver axerxebdnen,<br />
wera-kiTxvis sazogadoebas<br />
gauCnda idea, aeyvanaT moxetiale<br />
maswavlebeli, romelic `ivlis<br />
adgilidan adgilze da gaavrcelebs<br />
xalxSi kiTxvasa da weras~...<br />
aseve fiqrobdnen, daearsebinaT<br />
moZravi skolebi. iakob gogebaSvilis<br />
winadadebiT baTumis skolis<br />
maswavlebels mose naTaZes<br />
misweres kidec, aWara-qobuleTis<br />
glexis Svilebi 4 klass rom<br />
daasrulebdnen, daexelovnebina,<br />
raTa TanasoflelebisaTvis<br />
saglexo skolebSi wera-kiTxvis<br />
swavleba SesZlebodaT.<br />
sazogadoeba daxmarebas uwevda<br />
wignebiT sakvirao da samrevlo<br />
skolebsac, baTumSi, xuloSi,<br />
kavTisxevSi, axalcixeSi, guria<br />
samegrelos eparqiaSi, radgan iq<br />
qarTuli ena iswavleboda. `deda<br />
ena~ da `russkoe slovo~ gaugzavniaT<br />
afxazeTis sofel naas samrevlo<br />
skolisTvisac, misi maswavleblis<br />
aqvsenti saxokias<br />
TxovniT. xolo sofel xeTaSi<br />
estate SuSanias kerZo samrevlo<br />
skolas, ara Tu wignebiTa da niv-<br />
TebiT amaragebdnen, maswavleblis-<br />
Tvis xelfasic ki dauniSnavT<br />
sazogadoebis biujetidan.<br />
roca dRevandeli gadasaxedidan<br />
qarTvelTa Soris wera-kiTxvis<br />
gamavrcelebeli sazogadoebis<br />
saqmianobas vafasebT, aSkaraa,<br />
rom miuxedavad mravali dabrkolebisa,<br />
sazogadoebam skolebis<br />
gaxsniT, saxelmRvaneloebis gamocemiT<br />
da mkiTxvelisaTvis misi<br />
miwodebis gaadvilebiT aamoZrava<br />
qarTuli sazogadoeba, xeli<br />
Seuwyo dawyebiTi ganaTlebis<br />
gavrcelebas da qveynis sxvadasxva<br />
kuTxeebi erTmaneTTan<br />
dakavSirebas.
problema<br />
N2, 2010 43<br />
hiperaqtiuli<br />
bavSvebi<br />
keTilganwyoba _ maTTan urTierTobis<br />
mTavari gasaRebi<br />
hiperaqtiur bavSvebs, rogorc wesi, xSirad `klasis<br />
amrevebs~ uwodeben. maTTan urTierToba rogorc<br />
maswavleblis, ise mSoblis mxridan did Zalisxmevasa da<br />
nebisyofas moiTxovs.<br />
nino gelovani<br />
bavSvis pirovnuli aRzrda adreul<br />
asakSi iwyeba. ganviTarebis<br />
pirvel etapebs gadis misi<br />
fsiqika, azrovneba, stereotipebi,<br />
Rirebulebebi da a.S. am procesSi,<br />
ra Tqma unda, mSoblebis Semdeg<br />
udidesi roli eniWeba skolas.<br />
klasSi bavSvi sazogadoebasTan<br />
adaptacias damoukideblad<br />
iwyebs. winasaskolo da skolis<br />
pirveli wlebi erTgvari gardamavali<br />
periodia, romelic dakav-<br />
Sirebulia Rrma fsiqo-emociur<br />
cvlilebebTan: bavSvebi gauwonasworeblebi<br />
da ipulsurebi<br />
xdebian, xSirad maTi qceva<br />
`araadekvaturia~. xSirad am<br />
problemas martivad xsnian:<br />
`bavSvi celqia~. es ar aris swori<br />
definicia hiperaqtiur da yurad-<br />
Rebis deficitis mqone bavSvTan<br />
mimarTebaSi. albaT yvela<br />
maswavlebeli damdgara iseTi<br />
amocanis winaSe, rogoricaa am<br />
tipis bavSvebTan urTierTobis<br />
mogvareba _ Tanac ise, rom isini<br />
gariyulebi ar aRmoCndnen da<br />
warmatebiT moaxerxon klasTan<br />
da sazogadoebasTan adaptireba.<br />
hiperaqtiuri bavSvebisTvis<br />
damaxasiaTebelia uyuradReboba.<br />
isini detalebze yuradRebis<br />
koncentrirebas ver axerxeben,<br />
ris gamoc uamrav `Secdomas~<br />
uSveben. maT araTu swavlis dros,<br />
TamaSis drosac ki uWirT yurad-<br />
RebiT yofna. isini zustad ver<br />
asruleben instruqciebsa da<br />
davalebebs, arian araorganizebulebi<br />
da araTanmimdevrulebi,<br />
gaurbian an iZulebiT asruleben<br />
im davalebas, romelic met<br />
gulmodginebas iTxovs, xSirad<br />
kargaven saskolo nivTebs. maT<br />
advilad gadaaqvT yuradReba<br />
gare gamaRizianeblebze, aviwydebaT<br />
yoveldRiuri, rutinuli<br />
saqmianobebis Sesruleba.<br />
hiperaqtiuroba umTavresad imaSi<br />
gamoixateba, rom bavSvi mousvenaria,<br />
amoZravebs xel-fexs,<br />
jdomis dros qanaobs, dgeba maSin,<br />
roca saWiroa jdoma, siarulis<br />
nacvlad darbis, xmaurobs, laparakobs<br />
da a.S. impulsuroba<br />
xSirad imaSi vlindeba, rom igi<br />
SekiTxvis dasrulebamde pasuxobs,<br />
ar ucdis sakuTar rigs, awyvetinebs<br />
Tanamosaubres saubars.<br />
aseTi bavSvi swrafad azrovnebs<br />
da gauazreblad reagirebs movlenebze.<br />
impulsurobis gamo is<br />
xSirad moqmedebs sakuTari survilis<br />
sawinaaRmdegod, zogjer<br />
miuxedavad imisa,<br />
rom moswavleebis<br />
hiperaqtiuroba<br />
da yuradRebis<br />
deficitis<br />
problema did<br />
sirTules<br />
warmoadgens<br />
irgvlivmyofebis-<br />
Tvis, sakuTar Tavs<br />
unda CavagonoT,<br />
rom es mogvarebadi<br />
,,<br />
sakiTxia.<br />
,,
44<br />
ki gadawyvetilebebs Tavis<br />
sazianodac iRebs. es Tvisebebi<br />
xelisSemSlelia rogorc maswavleblisa<br />
da TanaklaselebisTvis,<br />
aseve Tavad am bavSvebisTvisac.<br />
hiperaqtiurobis sindroms<br />
neirofsiqologebi centraluri<br />
nervuli sistemis funqcionirebis<br />
darRveviT gamowveuli simptomebis<br />
erTobliobad miiCneven.<br />
es simptomebi gansakuTrebiT<br />
skolaSi misvlisas iCens xolme<br />
Tavs. manamde aseTi bavSvebi<br />
didad ar gansxvavdebian celqi<br />
Tanatolebisgan.<br />
hiperaqtiurobisa da yuradRebis<br />
deficitis problema ramdenime<br />
mizeziT Cndeba. maT Sorisaa:<br />
araswori kveba. Tvali gadavavloT<br />
bavSvis yoveldRiur<br />
racions. Tu meniudan Sokoladsa<br />
da kofeinis, sinTezuri<br />
konservantebis, saRebavebisa<br />
da aromatizatorebis Semcvel<br />
produqtebs amoviRebT, bavSvi<br />
gacilebiT ukeT daiZinebs da<br />
SesamCnevad damSviddeba kidec.<br />
hiperaqtiur bavSvebs mecnierebma<br />
glukozis cvlis dar-<br />
Rveva aRmouCines. aseTi<br />
patarebis mozRvavebuli<br />
energiis wyaro Saqari, tkbileuli<br />
da xilis wvenebia. xSirad<br />
hiperaqtiurobis mizezi<br />
kvebiTi alergiaa. alergeni<br />
SesaZloa aRmoCndes sinTezuri<br />
saRebavi, naturaluri Zroxis<br />
rZe an sxva produqti. hiperaqtiurobis<br />
mizezi SesaZloa<br />
mikroelement magniumis deficiti<br />
iyos. magniumi patarebis<br />
mSvidi Zilisa da glukozis<br />
normaluri cvlisTvis<br />
aris saWiro. mis naklebobas<br />
im bavSvis organizmi ganicdis,<br />
vinc bevr tkbileuls miirTmevs.<br />
mikroelementis maragi<br />
antibiotikebis miRebis Semdegac<br />
mcirdeba. hiperaqtiuri<br />
bavSvis organizmSi nervuli<br />
impulsebis gadacema gaZlierebulia,<br />
tvins ki gaZlierebuli<br />
muSaobisas srulfasovani<br />
cilovani sakvebi sWirdeba.<br />
bavSvis racionSi unda<br />
Sediodes: xaWo, yveli, kvercxi,<br />
xorci. nervul sistemas<br />
mSvidi muSaobisTvis sWirdeba<br />
B jgufis vitaminebi,<br />
romlebiTac mdidaria rZis<br />
produqtebi da xorci.<br />
stresuli ojaxuri garemo.<br />
ojaxuri atmosfero mniSvnelovnad<br />
zemoqmedebs bavSvis<br />
fsiqikaze, mis aqtiurobaze,<br />
impulsurobasa Tu aRgznebaze.<br />
xSirad ojaxSi miRebuli<br />
stresiT gamowveuli emociebis<br />
ganmuxtva saklaso oTaxSi<br />
xdeba. bavSvi aqtiur qmedebeb-<br />
Si axdens fsiqikuri daZabulobis<br />
kompensacias, anu hiperaqtiuroba<br />
misi emociuri<br />
stresebis saxecvlili gamovlinebaa.<br />
hiperaqtiuri bavSvis dasaxmareblad<br />
gansakuTrebiT mniSvnelovania<br />
mSoblisa da maswavleblis<br />
mudmivi TanamSromloba da SeTanxmebuli<br />
moqmedeba. Tumca, Tu<br />
garTulebul viTarebasTan ar<br />
gvaqvs saqme, es problema SeiZleba<br />
saskolo garemoSi mogvardes.<br />
maswavlebels kargad unda<br />
hqondes gacnobierebuli, rom<br />
hiperaqtiuri bavSvi gansakuTrebul<br />
midgomas moiTxovs.<br />
xSirad igi ganviTarebis tempiT<br />
CamorCeba Tanaklaselebs (zogjer<br />
erTi an ori wliTac ki). Tumca<br />
xdeba piriqiTac: arsebobs kategoria<br />
hiperaqtiuri bavSvebisa,<br />
romlebic Tavisi ganviTarebiT<br />
Tanaklaselebs uswreben. didi<br />
raodenobis informaciis floba<br />
aseTi bavSvis gadatvirTvas<br />
iwvevs. zogadad, bavSvis (gansakuTrebiT,<br />
hiperaqtiuris) fsiqika<br />
ver itans zomaze met<br />
informacias, rac mis zedmet<br />
aqtiurobaze aisaxeba.<br />
samwuxarod, mSoblebis da maswavleblebis<br />
nawili gamosavals<br />
sadamsjelo RonisZiebebSi<br />
xedavs, rac namdvilad ar aris<br />
saukeTeso gamosavali. xSiri<br />
dasjiT ufro vamwvavebT viTa-
N2, 2010 45<br />
rebas, bavSvebs kidev ufro Znelad<br />
gadasalax barierebs vuqmniT.<br />
bunebrivia, klasSi maswavlebelma<br />
disciplina aucileblad<br />
unda daareguliros, bavSvebi<br />
unda SeaCvios TanamSromlobas,<br />
risTvisac saukeTeso gza wyvilebsa<br />
da jgufebSi muSaobaa.<br />
sasurvelia, klasis mowyobis<br />
gansxvavebuli formebi da<br />
mravalferovani aqtivobebi<br />
avirCioT, am tipis moswavleebisTvis<br />
individualuri saswavlo<br />
gegmebi SevadginoT da aRniSnuli<br />
programa saswavlo process<br />
ise SevuTavsoT, rom klasSi<br />
myofi sxva bavSvebis swavlaaRzrda<br />
ar SevaferxoT. Tu im<br />
meTodebs gamoviyenebT, romlebic<br />
yuradRebis deficitis<br />
mqone bavSvebs swavlas gauadvilebs,<br />
maSin isini sakuTari<br />
SesaZleblobebisa da unarebis<br />
warmoCenas uTuod SeZleben.<br />
sayuradReboa is faqtic, rom<br />
yuradRebis deficitisa da hiperaqtiurobis<br />
mqone ori erTnairi<br />
bavSvi ar arsebobs. amitom<br />
strategia yoveli moswavlisaTvis<br />
individualurad unda<br />
SemuSavdes, magram is misaRebi<br />
unda iyos klasSi myofi sxva<br />
bavSvebisTvisac.<br />
hiperaqtiuri da yuradRebis<br />
deficitis mqone moswavleebTan<br />
saswavlo procesis warmatebiT<br />
Casatareblad sasurvelia:<br />
gakveTili iyos mkafiod<br />
struqturirebuli;<br />
bavSvs mieces mokle droSi<br />
Sesrulebadi davalebebi;<br />
Seiqmnas individualuri<br />
saswavlo gegmebi;<br />
gakveTilebi daigegmos<br />
moswavleebisTvis saintereso<br />
sakiTxebisa da aqtivobebis<br />
gaTvaliswinebiT;<br />
ganisazRvros da amoqmeddes<br />
waxalisebis sistema;<br />
gakveTilis dasawyisSi aucileblad<br />
unda gamaxvildes<br />
yuradReba imaze, Tu rogor<br />
ukavSirdeba mimdinare gakve-<br />
Tili wina da momdevno gakve-<br />
Tilebs.<br />
gamocdileba mowmobs, rom Tu<br />
gakveTili qvemoT mocemuli punqtebis<br />
dacviT tardeba, moswavleebi<br />
(maT Soris, hiperaqtiuri<br />
bavSvebic) nayofierad swavloben.<br />
1. hiperaqtiuri moswavlis<br />
yuradRebis SenarCuneba vcadoT<br />
xSiri da frTxili replikebiT.<br />
araviTar SemTxvevaSi<br />
ar mivceT iseTi SeniSvna, rac<br />
mas uaryofiTi aspeqtiT<br />
gamoarCevs sxva bavSvebisgan.<br />
gamovricxoT sarkazmi da<br />
kritika;<br />
2. sagakveTilo procesSi xSirad<br />
gamoviyenoT Sesabamisi<br />
audio-video saSualebebi;<br />
3. pasuxis gacemisas moswavle<br />
ar avaCqaroT, mivceT mas sakmarisi<br />
dro codnis gamosam-<br />
JRavneblad;<br />
4. xSirad vamuSaoT wyvilebSi an<br />
jgufebSi. hiperaqtiuri da<br />
yuradRebis deficitis mqone<br />
bavSvebi gadavanawiloT kargad<br />
organizebul jgufebSi.<br />
mivceT maT konkretuli,<br />
mkafiod gansazRvruli<br />
rolebi;<br />
5. gavakontroloT disciplina.<br />
gvqondes skolaSi moqcevis<br />
naTlad gansazRvruli wesebi<br />
da Sesabamisi plakati;<br />
6. davyoT gakveTili Tanmimdevrul<br />
nawilebad da kargad<br />
avuxsnaT bavSvebs TiToeulis<br />
mniSvneloba;<br />
7. rac SeiZleba, gasagebad avuxsnaT<br />
sakvanZo winadadebebi;<br />
8. davalebis Sesasruleblad<br />
mivceT sakmarisi dro.<br />
gamovkiTxoT mSvidi, wynari<br />
toniT, raTa moswavlem<br />
Tavisuflad gamoTqvas azri.<br />
miuxedavad imisa, rom moswavleebis<br />
hiperaqtiuroba da yurad-<br />
Rebis deficitis problema did<br />
sirTules warmoadgens irgvlivmyofebisTvis,<br />
sakuTar Tavs unda<br />
CavagonoT, rom es mogvarebadi<br />
sakiTxia. mTavaria, maTTan<br />
urTierTobisas gansakuTrebul<br />
midgomas mivmarToT: nu viqnebiT<br />
metismetad momTxovni da mkacri,<br />
davicvaT taqti da gamoviCinoT<br />
moTmineba.
46 interviu<br />
umTavresi<br />
bavSvebis siyvarulia<br />
interviu qeTi maqleinTan<br />
Tamar onofrienko<br />
qeTi maqleinma sadoqtoro disertacia ganaTlebis fsiqologiaSi<br />
daicva. muSaobda fsiqologad trefikingis msxverpl qalTa<br />
sakonsultacio centrSi, tanzaniasa da xorvatiaSi.<br />
saqarTveloSi meuRlesTan, msoflio bankis saqarTvelos<br />
warmomadgenlobis xelmZRvanelTan, roi sauTvorTTan erTad<br />
Camovida. qeTi maqleini maleve dainetresda sxvadasxva proeqtiT,<br />
mogvianebiT ki amerikuli organizaciis, Peace Corp-is im<br />
programis ganxorcielebaSi CaerTo, romelic SezRuduli<br />
SesaZleblobebis mqone bavSvebis daxmarebas iTvaliswinebda.<br />
maswavlebelma<br />
sakuTar Tavs unda<br />
STaagonos, rom<br />
swavla da codnis<br />
mudmivi ganaxleba<br />
aucilebelia.<br />
maswavlebloba<br />
urTulesi profesiaa<br />
da igi ufro da<br />
ufro rTuli<br />
xdeba, amitomac is<br />
metad unda dafasdes<br />
da waxalisdes<br />
,,<br />
saxelmwifos<br />
mxridan.<br />
,,<br />
Tavdapirvelad ra saxis<br />
samuSaos asrulebdiT da<br />
romel raionSi<br />
_ zestafonis raionidan daviwyeT.<br />
roca xma gavrcelda, amerikeli<br />
specialistebi Camodiano, xalxi<br />
soflebidan daiZra. iqaurebi<br />
xelSi atatebuli bavSvebiT, rigSi<br />
Camdgrebi Segvxvdnen. velodi,<br />
rom, rogorc amerikaSi xdeba,<br />
konfidencialuroba daculi<br />
iqneboda. bavSvebis umravlesobas<br />
cerebraluri dambla aReniSneboda.<br />
rogorc Cans, eqimebi maT<br />
mxolod medikamentebs uniSnavdnen,<br />
yovelgvari damatebiTi<br />
konsultaciis gareSe. maleve<br />
qalaqis centrSi bavSvTa saxli<br />
`orioni~ gavxseniT, romelic<br />
ara mxolod zestafonis, aramed<br />
irgvliv mdebare 27 soflis mosaxleobas<br />
emsaxureboda. saxlSi<br />
im 200-mde SezRuduli SesaZleblobis<br />
mqone bavSvs vmaspinZlobdiT,<br />
romlebic aRricxvaze iyvnen<br />
ayvanilebi. maleve aRmoCnda, rom<br />
Zalian bevrs araswori diagnozi<br />
hqonda dasmuli. am bavSvebs Soris<br />
bevri autisti da gonebrivi Seferxebis<br />
mqone iyo. cerebraluri<br />
dambliT daavadebulTa sruli<br />
umravlesoba ukiduresad<br />
gaWirvebuli ojaxebSi cxovrobda,<br />
etlebisa da specialuri<br />
aRWurvilobis gareSe. maSin<br />
gzebic Zalian cudi iyo, transportis<br />
problemac arsebobda<br />
da bevri mSobeli Svilis<br />
Cvenamde moyvanas ver axerxebda.<br />
rogor SeZeliT,<br />
am problemebis miuxedavad,<br />
muSaobis gagrZeleba<br />
_ mogvianebiT, World Vision-is dafinansebiT,<br />
ramdenime eqimi da<br />
socialuri muSaki, gadamzadebis<br />
specialuri programis gavlis<br />
Semdeg, aRniSnul soflebSi mivamagreT.<br />
isini Tavad stumrobdnen<br />
specialuri saWiroebebis<br />
mqone bavSvebs. mogvianebiT, roca<br />
zestafonSi Cveni proeqti dasrulda,<br />
erTi Terjoleli mSobeli<br />
movida da gvTxova, rom maTTanac<br />
dagvewyo es proeqti.<br />
TerjolaSi danergvisas<br />
proeqtma cvlilebebi xom<br />
ar ganicada<br />
_ diax, SevecadeT, proeqti ufro<br />
grZelvadiani da seriozul Sedegebze<br />
orientirebuli yofiliyo.<br />
gadavwyviteT, im soflebis skolebidan,<br />
sadac specialuri saWiroebebis<br />
mqone moswavleebi swavloben,<br />
agverCia maswavleblebi,<br />
romlebsac Sesabamisad movamzadebdiT.<br />
am SemTxvevaSi, transportirebis,<br />
sawvavis problemebi da
N2, 2010 47<br />
proeqtis dasrulebis saSiSroeba<br />
ar dagvemuqreboda. dRes es maswavleblebi<br />
valdebulebi arian,<br />
saxlSi miakiTxon im moswavleebs,<br />
romlebic ojaxuri siduxWirisa<br />
Tu sxva problemebis gamo skolebSi<br />
ver dadian. skola aseTi<br />
moswavleebisTvis vauCers iRebs<br />
da Sesabamisad, maswavleblic<br />
valdebulia, ar Semoifarglos<br />
mxolod zedapiruli, araprofesionaluri<br />
vizitiT.<br />
rogor xvdebodiT, mzad iyo<br />
Tu ara maswavlebeli, gadamzadebis<br />
kursis gavlis Semdeg,<br />
aseT bavSvebTan samuSaod<br />
_ Zalian kargi, efeqturad organizebuli<br />
satreningo programa<br />
gvqonda. pedagogebs yoveldRiurad<br />
uxdebodaT gavlil Teoriul<br />
masalaze testebis Cabareba,<br />
mTliani kursis dasrulebis<br />
Semdeg ki maT sakmaod rTuli<br />
gamocda Caabares.<br />
sul ramdeni maswavlebeli<br />
moamzadeT<br />
_ movamzadeT 34 maswavlebeli,<br />
romelTagan gamocda yvelam Caabara.<br />
es maswavleblebi skolebSi<br />
dabrundnen da warmatebiT muSaoben.<br />
ukiduresad mwvave SemTxvevebSi<br />
isini mogvmarTaven da problemebis<br />
mogvarebas erToblivad<br />
vcdilobT.<br />
rogori iyo pirveli reaqcia,<br />
roca specialuri<br />
saWiroebebis mqone<br />
bavSvebi Cveulebriv<br />
klasebSi SeiyvaneT<br />
_ maxsovs, roca distrofiiT<br />
daavadebuli erTi biWi klasSi<br />
etliT SeviyvaneT, bavSvebi dabneulebi<br />
Sexvdnen. ar icodnen,<br />
rogor unda esaubraT masTan, is<br />
maTTvis ucxo da gansxvavebuli<br />
iyo. vfiqrob, danarCeni moswavleebisTvis<br />
ufro sasargeblo<br />
iyo misi klasSi Seyvana, swored<br />
am yinulis galRobis, SiSisa da<br />
barierebis daZlevis TvalsazrisiT.<br />
kidev ra saqmianobebs<br />
gegmavT mimdinare<br />
programebis farglebSi<br />
_ pirveli, risi gakeTebac minda,<br />
mSoblebis cnobierebis amaRlebaa.<br />
specialuri saWiroebebis mqone<br />
bavSvebis mSobelTa did umravlesobas<br />
Zalian bundovani warmodgena<br />
aqvs am yvelafris Sesaxeb.<br />
Sesabamisad, maTTvis informaciis<br />
miwodeba swori damokidebulebis,<br />
efeqturi mkurnalobisa<br />
da gverdiTi movlenebis<br />
Tavidan acilebis winapiroba<br />
iqneboda. Cven ramdenime SemTxvevas<br />
wavawydiT, roca bavSvebs<br />
SelocvebiTa da balaxebiT mkurnalobdnen.<br />
mSoblebi savsebiT<br />
darwmunebulni iyvnen, rom saku-<br />
Tar Svils mdgomareobas umsubuqebdnen<br />
da TandaTanobiT<br />
gankurnavdnen.<br />
xom ar apirebT Tqveni<br />
proeqt(eb)is sazRvrebis<br />
gafarToebas<br />
_ mas Semdeg, rac saerTaSoriso<br />
organizaciebis mxridan daxmareba<br />
Sewyda, sakuTari fondidan daviwyeT<br />
proeqtis dafinanseba. Tumca<br />
Cveni saxsrebiT amis mudmivad<br />
keTeba SeuZlebeli aRmoCnda da<br />
kvlav dagvWirda saerTaSoriso<br />
daxmarebis moZieba. visurvebdi,<br />
rom ganaTlebisa da mecnierebis<br />
saministrosa da mis struqtureb-<br />
Tan erTad gagvefarToebina Cveni<br />
proeqtis sazRvrebi da mTeli<br />
saqarTvelo mogvecva. centralizebuli<br />
Zalisxmevis gareSe<br />
SeuZlebelia Tundac erTi regionis<br />
srulad dafarva, miT ufro,<br />
mTeli saqarTvelosi. imedi maqvs,<br />
rom Cveni proeqti kargi magaliTi<br />
aRmoCndeba da saqarTveloSi specialurad<br />
momzadebuli maswavleblebi<br />
momavalSic imuSaveben.<br />
kidev ra gegmebi aqvs Tqvens<br />
organizacias<br />
_ zestafonis da Terjolis raionebSi<br />
niadagis Seswavlas vapirebT.<br />
Cveni varaudiT, am region-<br />
Si autizmisa Tu sxva mentaluri<br />
daavadebebis ganviTarebis gax-<br />
Sirebis mizezi SeiZleba feradi<br />
liTonebiT niadagis dabinZureba<br />
iyos. orsulobis periodSi aseTi<br />
liTonebiT gajerebuli bostneulis<br />
miReba sxvadasxva paTologiis<br />
ganviTarebis mizezi xdeba.<br />
niadagis nimuSebis analizma<br />
SesaZloa realuri suraTi<br />
mogvces, rac momavalSi am<br />
daavadebebs Tavidan agvaridebs.<br />
ras etyodiT Tqveni<br />
proeqtebis miRma darCenil<br />
aTasobiT maswavlebels<br />
_ pirveli da umTavresi bavSvebis<br />
siyvarulia. am siyvarulis gareSe<br />
maswavleblis naTqvami verasdros<br />
aRwevs moswavleebamde. swored<br />
es siyvaruli aRmoaCeninebs maswavlebels<br />
moswavleSi sxvadasxva<br />
niWsa da unars. me, magaliTad,<br />
saqarTveloSi sxvaTa daxmarebiT<br />
xatva daviwye. aqamde marTlac<br />
araferi damexata, axla ki sakmaod<br />
kargad gamomdis zeTis saRebavebiT<br />
muSaoba. amasTan, maswavlebelma<br />
sakuTar Tavs unda STaagonos,<br />
rom swavla da codnis mudmivi<br />
ganaxleba aucilebelia. maswavlebloba<br />
urTulesi profesiaa<br />
da igi ufro da ufro rTuli<br />
xdeba, amitomac is metad unda<br />
dafasdes da waxalisdes<br />
saxelmwifos mxridan.
48 resursi<br />
internet-resursebis<br />
gamoyeneba saswavlo procesSi<br />
zaqaria qarsauliZe<br />
msoflioSi dRiTidRe izrdeba internetis momxmarebelTa<br />
raodenoba, rac internet-teqnologiebis daxvewas da<br />
yoveldRiurobaSi misi gamoyenebis aucileblobas<br />
ukavSirdeba. internetis roli Cveni qveynis yofa-cxovrebasa<br />
da sajaro skolebSi mimdinare saswavlo procesSic izrdeba.<br />
amas skolebis kompiuterizaciisa da internetizaciis procesi<br />
mniSvnelovnad uwyobs xels. dReisaTvis saqarTveloSi<br />
internetis momxmarebelTa raodenoba 12%-s Seadgens.<br />
internetis roli<br />
Cveni qveynis yofacxovrebasa<br />
da<br />
sajaro skolebSi<br />
mimdinare saswavlo<br />
procesSic izrdeba.<br />
amas skolebis<br />
kompiuterizaciisa<br />
da internetizaciis<br />
procesi mniSvnelovnad<br />
uwyobs<br />
,,<br />
xels.<br />
,,<br />
yoveldRiurad matulobs ucxouri<br />
da qarTulenovani internetresursebis<br />
raodenoba. saswavlo<br />
garemos gamravalferovnebisTvis,<br />
dasaxuli miznebis miRwevisTvis<br />
udavod didi arCevania. amjerad<br />
yuradRebas gavamaxvilebT google<br />
Inc.-is servisebze.<br />
Google Inc. (gugl korporacia)<br />
amerikaSi 1998 wels daarsda da<br />
dRes erT-erTi yvelaze warmatebuli<br />
kompaniaa. misi internetservisebi<br />
sakmaod mravalferovania.<br />
Cven mxolod iseT saSualebebs<br />
SevexebiT, risi saswavlo<br />
procesSi gamoyenebac efeqturi<br />
iqneba.<br />
guglis TvalsaCinoebebi<br />
ra aris YouTube<br />
iuTubi video da audio failebis<br />
gaziarebisTvis gankuTvnili vebgverdia.<br />
aq milionze meti aseTi<br />
failia ganTavsebuli da maT yoveldRiurad<br />
axali masala emateba.<br />
am veb-gverdze sxvis mier gan-<br />
Tavsebuli videoebis daTvaliereba<br />
da maTze komentaris gake-<br />
Teba SegiZliaT. daregistrirebis<br />
SemTxvevaSi, sakuTari video<br />
failebis ganTavsebasac SeZlebT.<br />
iuTubs video failebis mravalferovani<br />
kategoriebi aqvs. maT<br />
Sorisaa: axali ambebi, komedia,<br />
sporti, filmebi, mecniereba,<br />
teqnologiebi da a.S. erT-erTi<br />
kategoria ganaTlebaa, romelic<br />
cnobili universitetebis qveganyofilebebs<br />
Seicavs. aq am universitetebSi<br />
Catarebuli leqciebis<br />
videoCanawerebi da studentebis<br />
yofa-cxovrebis amsaxveli videoebi<br />
SegiZliaT naxoT.<br />
aRniSnul veb-gverdze sasurveli<br />
Sinaarsis videos moZebna advilad<br />
SeiZleba. amisaTvis veb-brauzer-<br />
Si akrifeT www.youtube.com. Semdeg<br />
saZiebo velSi CawereT mosaZebni<br />
videos sakvanZo sityva an sityvaTa<br />
jgufi da daaWireT Rilaks<br />
search (Zieba). Ziebis dasrulebis<br />
Semdeg sakvanZo sityvis Sesabamisi<br />
videoebis CamonaTvali CamoiSleba.<br />
miRebuli masalidan<br />
TqvenTvis sasurveli video<br />
amoirCieT.<br />
iuTubze TiTqmis yvela sakiTxis<br />
Sesaxeb naxavT videoebs, amitom<br />
am veb-gverdis gamoyeneba TiTqmis<br />
nebismieri sagnis pedagogs<br />
SeuZlia.<br />
magaliTad, Tu qarTuli enisa<br />
da literaturis maswavlebels,<br />
saswavlo masalis gasamdidreblad,<br />
galaktion tabiZesaTan dakavSirebuli<br />
video faili sWirdeba, is<br />
saZiebo velSi Cawers `galaktion
N2, 2010 49<br />
guglis dedamiwas aqvs saTamaSoc<br />
_ TviTmfrinavis simulatori. am<br />
programis meniudan Sesabamisi<br />
Flight Simulator fanjris gamoZaxebis<br />
Semdeg airCevT TviTmfrinavs,<br />
F16 an SR22-s da klaviaturis<br />
Rilakebis daxmarebiT dedamiwis<br />
TqvenTvis saintereso nawils<br />
gadaufrenT.<br />
tabiZe~, daawkapunebs Rilakze<br />
search da daelodeba Sedegebs.<br />
videoebs Soris igi naxavs galaktion<br />
tabiZis leqss `Cemo leqsebo~,<br />
romelsac poeti Tavad kiTxulobs.<br />
qarTulis maswavlebeli<br />
aq sxvadasxva msaxiobis mier wakiTxul<br />
leqsebs da im unikalur<br />
videoebsac ixilavs, sadac poeti<br />
videofirzea aRbeWdili.<br />
iuTubis gamoyeneba teqnikuri<br />
sagnebis maswavleblebsac SeuZliaT.<br />
magaliTad, maTematikis<br />
pedagogs SeiZleba piTagoras<br />
Teoremis damtkicebis sxvadasxva<br />
variantis moZieba dasWirdes.<br />
amisaTvis man saZiebo velSi<br />
inglisurad unda Caweros The<br />
Phytagorean Theorem. Ziebis dasrulebis<br />
Semdeg saintereso videoebis<br />
sia CamoiSleba. Tu oqros kveTaze<br />
an fibonaCis mimdevrobaze eZebT<br />
videos, marTlac mravalferovan<br />
Sedegs naxavT. oRond ar dagaviwydeT<br />
am cnebebis inglisurad<br />
Cawera, radgan qarTul enaze<br />
msgavsi Sinaarsis videoebis<br />
arsebobis Sansi naklebia.<br />
ra aris google earth<br />
(guglis dedamiwa)<br />
guglis dedamiwa programaa,<br />
romelic dedamiwis virtualur<br />
models warmoadgens. am programis<br />
ufaso versiis CamotvirTva<br />
saitidan http://earth.google.com aris<br />
SesaZlebeli. satelituri fotoebis<br />
saSualebiT dedamiwas axlodan<br />
dainaxavT da Ziebis SemTxvevaSi,<br />
sakuTar saxlsac ipoviT.<br />
am programis gamoyeneba ara mxolod<br />
geografiis maswavlebels<br />
SeuZlia. magaliTad, Tu inglisuris<br />
pedagogs bavSvebisTvis londonis<br />
RirsSesaniSnaobebis<br />
Cveneba surs, amisaTvis saZiebel<br />
fanjaraSi sityva London-is Cawera<br />
da gamadidebeli xelsawyos Rilakis<br />
dawkapunebac sakmarisia. marcxena<br />
kuTxeSi 3D Buildings-s Tu<br />
moniSnavT, londonis centralur<br />
nawils da mis RirsSesaniSnaobebs<br />
samganzomilebiani modeliT<br />
ixilavT.<br />
guglis dedamiwa gansakuTrebiT<br />
saintereso istoriis pedagogebisTvis<br />
iqneba, radgan, magali-<br />
Tad, Zveli romis 5000-ze meti<br />
kulturuli Zeglis modelis<br />
naxvas SeZleben. amisaTvis maT<br />
jer `romSi Casvla~ mouwevT. Tu<br />
kolizeumze daawkapuneben da<br />
specialur instruqcias miyvebian,<br />
patara failis gadmowerisa da<br />
instalaciis Semdeg kolizeumis<br />
kedlebSi gaseirnebasac SeZleben.<br />
megzuri yvelafers xmamaRla<br />
auxsniT. guglis dedamiwis programa<br />
msurvelebs ciuri sxeulebis,<br />
mTvarisa da marsis daTvalierebis<br />
saSualebasac aZlevs.<br />
gemiT mogzaurobis moyvarul-<br />
TaTvis arsebobs saiti http://ships1.<br />
planetinaction.com/, romelic guglis<br />
dedamiwis models iyenebs. aq<br />
sxvadasxva tipis sazRvao xomaldisa<br />
Tu diriJablis SerCeva da<br />
dedamiwis garSemo mogzauroba<br />
SegiZliaT.<br />
kidev erT simulator saTamaSos<br />
ixilavT veb-gverdze http://earthapi-samples.googlecode.com/svn/trunk/<br />
demos/milktruck/moon.html , sadac<br />
kosmosuri xomaldebis SerCevas<br />
da mTvareze gaseirnebas SeZlebT.<br />
ra aris guglis ca<br />
Tu ciur sxeulebze dakvirveba<br />
gsurT, estumreT veb-gverds<br />
http://www.google.com/sky/. saZiebo<br />
velSi CawereT nebismieri planetis<br />
an Tanavarskvlavedis dasaxeleba,<br />
daawkapuneT Rilakze search<br />
da ekranze TqvenTvis sasurveli<br />
ciuri sxeuli sxva ciur sxeuleb-<br />
Tan erTad gamoCndeba.<br />
ra aris guglis saZiebo<br />
sistema<br />
internetSi informaciis Ziebisas<br />
xSirad ar viciT, sad unda<br />
vipovoT CvenTvis sasurveli
50<br />
cnobebi. am mxriv saqmes saZiebo<br />
sistemebi gviadvilebs. erT-erTi<br />
maTgani guglis saZiebo sistemaa,<br />
romelic 1997 wels lari peijma<br />
da sergei brinma Seqmnes. is<br />
msoflioSi erT-erTi yvelaze<br />
popularuli saZiebo sistemaa.<br />
igi yoveldRiurad ramdenime<br />
aseul milion moTxovnas iRebs.<br />
am saZiebo sistemis gamosayeneblad<br />
unda gavxsnaT veb-gverdi<br />
www.google.ge, saZiebo velSi<br />
CavweroT sakvanZo sityvebisgan<br />
Semdgari fraza (rogorc suraTzea<br />
naCvenebi) da davawveT<br />
Rilaks Google Zebna. Ziebis dasrulebis<br />
Semdeg CamoiSleba im<br />
veb-gverdebis CamonaTvali, romelSic<br />
es sakvanZo sityvebi<br />
gvxvdeba. guglis saZiebo sistemas<br />
gaZlierebuli Zebnac SeuZlia,<br />
rac detalur Ziebas gulisxmobs.<br />
SegviZlia movZebnoT konkretuli<br />
dasaxelebis mxolod doc an<br />
mxolod pdf failebi. aseve, SegviZlia<br />
saZiebo sityvis Sesabamisi,<br />
sxvadasxva kategoriebiT gamor-<br />
Ceuli veb-gverdebis Ziebac, rac<br />
sasurveli informaciis mignebas<br />
gviadvilebs.<br />
guglis komunikaciebi<br />
ra aris www.blogspot.com<br />
blogi erTgvari veb-gverdia, romelic<br />
Canawerebis, mosazrebebis<br />
gacvla-gamocvlisaTvis aris gankuTvnili.<br />
sakuTar blogze informaciis<br />
yoveldRiurad ganTavseba,<br />
sxvis blogebze ganTavsebul<br />
masalaze ki komentarebis saSualebiT<br />
azris gamoTqma SegiZliaT.<br />
blogebis ufasod Seqmnis serviss<br />
guglic gvTavazobs. sakuTari<br />
blogis Sesaqmnelad SediT vebgverdze<br />
www.blogger.com.<br />
blogze SegiZliaT ganaTavsoT<br />
sasargeblo da saintereso saswavlo<br />
resursebis bmulebi, saswavlo<br />
proeqtebis instruqciebi<br />
da maTi ganxorcielebis gegmebi,<br />
saboloo Sedegebi, suraTebi,<br />
videoebi, slaid-Souebi da a.S.<br />
ra aris guglis<br />
eleqtronuli fosta<br />
guglis eleqtronuli fostis<br />
gamosayeneblad veb-gverdze<br />
www.gmail.com gaxseniT sakuTari<br />
angariSi: daawkapuneT Rilakze<br />
Create an account, daregistrirdiT<br />
da SeqmeniT momxmareblis saxeli.<br />
eleqtronuli fostis saSualebiT<br />
maswavleblebs SeuZliaT kolegebTan,<br />
moswavleebTan, mSobleb-<br />
Tan eleqtronuli mimoweris<br />
ganxorcieleba, maTTvis garkveuli<br />
saswavlo resursebis gadagzavna.<br />
maswavlebels moswavlisgan<br />
davalebebis eleqtronuli<br />
fostiT miRebac SeuZlia.<br />
guglis fostas sxvadasxva instrumenti<br />
aqvs da am mxriv, is metad<br />
mosaxerxebelia. ganvixiloT<br />
zogierTi maTgani:<br />
gugl-jgufebi (Groups)<br />
gmail-s jgufebis (Groups) ganyofileba<br />
aqvs, romlis daxmarebiTac<br />
SesaZlebelia ramdenime<br />
adamianis (moswavleebis,<br />
maswavleblebis da a.S.) erT<br />
jgufSi gaerTianeba. jgufis<br />
wevrebs komentarebisa Tu<br />
failebis imgvarad gacvlagamocvla<br />
SeuZliaT, rom<br />
isini sxva pirebma ver naxon.<br />
gugl-kalendari (Calendar)<br />
guglis eleqtronuli fostis<br />
erT-erTi instrumenti kalendaria<br />
(Calendar). misi saSualebiT<br />
maswavlebels eleqtronul<br />
for-matSi gakveTilebis ganrigis,<br />
dagegmili RonisZiebis<br />
dRis, saaTis, xangrZlivobis<br />
CaniSvna SeuZlia. yvelaze<br />
mTavari is aris, rom kalendris<br />
naxva `gaziarebis~ (share)<br />
saSualebiT sxvebsac SeuZliaT.<br />
ase rom, moswavles saSualeba<br />
aqvs, maswavleblis mier Sedgenili<br />
cxrili sakuTari saxlis<br />
kompiuteridan ixilos.<br />
gugl-dokumentebi (Documents)<br />
guglis fostaze garkveuli<br />
tipis failebis (teqsturi<br />
masalebis, suraTebis, prezentaciebis<br />
da a.S.) atvirTvacaa<br />
SesaZlebeli. es guglis instrumentis,<br />
dokumentebis meSveobiT<br />
xdeba. sakuTari kompiuteridan<br />
failebis atvirTva<br />
da saWiroebis SemTxvevaSi,<br />
maTi gaziarebac SegiZliaT.<br />
gugl-Tarjimani (Translate)<br />
teqstebis saTargmnad gugl-<br />
Tarjimani mosaxerxebeli sa-<br />
Sualebaa. amisaTvis miuTiTeT,<br />
romeli enidan ra enaze unda<br />
iTargmnos masala. Semdeg daaWireT<br />
Rilaks translate. guglis<br />
Tarjimans SegviZlia vaTargmninoT<br />
rogorc romelime teqsti,<br />
ise failebi da veb-gverdebic<br />
ki. samwuxarod, gugl-<br />
TarjimanSi qarTulad Targmna<br />
SeuZlebelia, Tumca momavalSi<br />
udavod SesaZlebeli<br />
iqneba.
esursi<br />
N2, 2010 51<br />
qarTuli xalxuri<br />
sabavSvo TamaSobebi<br />
da mozardebi<br />
saqarTveloSi xalxuri sabavSvo TamaSobebi mniSvnelovan<br />
rols asrulebda mozardis aRzrdis urTules saqmeSi. maTSi<br />
bavSvis fizikuri da gonebrivi SesaZleblobebi iyo<br />
gaTvaliswinebuli. xalxur TamaSobebSi xSirad aisaxeboda<br />
tradiciuli yofisa da rwmena-warmodgenebis mniSvnelovani<br />
momentebi. yuradReba maxvildeboda bavSvis fizikur,<br />
inteleqtualur, zneobriv da esTetikur aRzrdaze. isini<br />
xalisiani, moZravi da sanaxaobrivi iyo.<br />
nana xoWolava<br />
dResac SesaZlebelia xalxur<br />
TamaSobaTa ganaxleba Tanamedrove<br />
bavSvis interesebis,<br />
midrekilebebis, improvizaciis<br />
survilis gaTvaliswinebiT.<br />
mizanSewonilia maTi gamdidreba<br />
qarTuli sabavSvo folkloris<br />
nimuSebiT, rac maT ufro sanaxaobrivs<br />
gaxdis. rogorc dakvirvebam<br />
gviCvena, Tanamedrove<br />
bavSvebic aranaklebi xalisiTa<br />
da interesiT TamaSoben uZveles<br />
qarTul xalxur TamaSobebs. es,<br />
Tavis mxriv, maT uadvilebs mSobliuri<br />
folkloris, tradiciebis<br />
gacnobasa da gaTavisebas, fizikuri,<br />
inteleqtualuri da SemoqmedebiTi<br />
monacemebis gamovlenas.<br />
amgvari aqtivobebi bavSvebs<br />
did sixaruls da xalxuri<br />
Semoqmedebis Tanamonawiled<br />
yofnis gancdas aniWebs.<br />
TamaSobebi gamdidrebulia<br />
saTanado masaliT: CarTulia<br />
SeZaxilebi, xalxuri leqsebi,<br />
gamosacnobi an warmosaTqmeli<br />
sityvebi; zogjer garTulebulia<br />
Sesasrulebeli moZraobebi.<br />
mniSvneloba: xalxuri TamaSobebis<br />
daxmarebiT Sesabamisi<br />
masalis swavleba saintereso da<br />
mosaxerxebeli formaa leqsikis<br />
dasaufleblad, aseve tradiciuli<br />
qarTuli soflis yofis,<br />
siaxle: TamaSobebi warmodgenilia<br />
ganaxlebuli saxiT. aRdgena-ganaxlebisas<br />
mTavari<br />
yuradReba eTmoba TamaSobaTa<br />
verbalur mxares (romelic,<br />
rogorc Cans, droTa ganmavlobaSi<br />
yvelaze metad dazianda).<br />
leqsikis swavlebis mizniT
52<br />
saqmianobebis, Rirebulebebis<br />
(Sromisadmi damokidebuleba,<br />
garemos dacva, urTierTdaxmareba...)<br />
gasacnobad da Sesafaseblad.<br />
TamaSoba: wvima modis,<br />
Tavs uSveleT!<br />
pirveli varianti<br />
TamaSobis aRwera: moTamaSeTa<br />
raodenoba 10-20 bavSvia.<br />
saTamaSo moednis erT boloSi<br />
sxvadasxva adgilas Semoixazeba<br />
patara wreebi, anu `TavSesafrebi~<br />
(SeiZleba daidos qudebi).<br />
maTi raodenoba moTamaSeTa<br />
raodenobaze erTiT naklebi<br />
unda iyos.<br />
`mzeo, mzeo, gamodi,<br />
Cvens ezoSi Camodi;<br />
mzeo, mzeo, gamodi,<br />
Cvens ezoSi Camodi~.<br />
wris SuagulSi myofi moTamaSe<br />
yvelasTvis moulodnelad<br />
yviris: `JuJuna wvimaa, Tavs<br />
uSveleT!~ (an wvimis romelime<br />
saxels ambobs). am SeZaxilis gagonebisTanave<br />
moTamaSeebi isev<br />
TavSesafrebisken garbian. erTerTi<br />
kvlav uadgilod (an uqudod)<br />
rCeba. axla mas gamoajavreben<br />
moTamaSeebi. is ki sawyisi poziciisaken<br />
garbis da danarCenebs<br />
mouxmobs. ase grZeldeba TamaSi.<br />
orjer darCenil moTamaSes<br />
danarCenebi wyliT gawuwaven. is<br />
SemZaxebels asaxelebs da Semdeg<br />
TamaSidan gadis. gamarjvebulia<br />
is moTamaSe, romelic bolos<br />
erTaderT `TavSesafarSi~ aRmoCndeba.<br />
danarCenebi mas `oqros<br />
taxtze~ dasvamen da moedans<br />
Semoatareben.<br />
wesebi:<br />
1. sanam uadgilod darCenili<br />
moTamaSe SeZaxils ar<br />
TamaSis dawyebisas moTamaSeebi<br />
`TavSesafrebis~ sawinaaRmdego<br />
mxares imyofebian. gaTvlis<br />
Sedegad darCenili moTamaSe<br />
SesZaxebs: `wvima modis, Tavs uSveleT!~<br />
moTamaSeebi garbian `Tav-<br />
Sesafrebisken~, saTiTaod<br />
dgebian wreSi (an ixuraven qudebs).<br />
erTi moTamaSe uadgilod (an<br />
uqudod) rCeba da cdilobs,<br />
romelime wreSi Cadges, magram<br />
sxvebi ar uSveben da iwyeben mis<br />
gamojavrebas:<br />
`wvimav, wvimav, dauSvi,<br />
koWobanSi CauSvi.<br />
koWobani bevria,<br />
lobios gauberia~.<br />
darCenili moTamaSe garbis<br />
moednis sawinaaRmdego mxares<br />
(sawyis poziciaze) da mouxmobs<br />
danarCenebs: `modiT CemTan, mzis<br />
borbali caze goravs!~ yvelani<br />
garbian darCenili moTamaSisken,<br />
mis irgvliv kraven wres da iwyeben<br />
wreSi trials, Tan gaiZaxian:
N2, 2010 53<br />
daasrulebs, monawileebs<br />
`TavSesafris~ dakavebis<br />
(qudis daxurvis), an misken<br />
gaqcevis ufleba ar aqvT.<br />
2. uadgilod darCenilma<br />
moTamaSem ar unda gaimeoros<br />
sxva moTamaSis mier ukve<br />
naxsenebi wvimis esa Tu is<br />
saxeli.<br />
3. gaqcevisas erTmaneTisaTvis<br />
xelis SeSla akrZalulia.<br />
4. TamaSis sityvieri nawili<br />
(SeZaxilebi, leqsebi, wvimis<br />
saxelebi) unda warmoiTqvas<br />
xmamaRla da mkafiod.<br />
5. TamaSidan gadis orjer<br />
`uTavSesafrod~ darCenili<br />
moTamaSe, Sesabamisad, moedans<br />
akldeba `TavSesafrebis~<br />
raodenoba.<br />
6. akrZalulia uxeSoba TamaSidan<br />
gasuli monawilis gawuwvisas,<br />
an wkipurtiT `dajildoebisas~.<br />
miTiTeba:<br />
sasurvelia, TamaSoba gaimar-<br />
Tos ezoSi an mindorze. SesaZlebelia<br />
misi gamarTva saTanado<br />
farTis mqone daxurul<br />
sivrceSic.<br />
inventari: carci an kenWebi<br />
wreebis Semosaxazad (an qudebi).<br />
moTamaSeTa asaki unda iyos<br />
6-dan 10 wlamde.<br />
saTamaSo moqmedebebi martivi,<br />
yvelasaTvis xelmisawvdomia.<br />
TiToeuli moTamaSe wreSi<br />
adgilis dasakaveblad damoukideblad<br />
garbis. moTamaSis<br />
ZiriTadi amocanaa, sirbilSi<br />
gauswros danarCenebs da<br />
droze daikavos Tavisufali<br />
wre (an daixuros qudi). amisaTvis<br />
saWiroa siswrafe da<br />
simarjve.<br />
moTamaSeTa datvirTva damokidebulia<br />
gasarben manZilze<br />
da TamaSobis gameorebaTa<br />
raodenobaze.<br />
bavSvebis aqtivobis gasazrdelad<br />
da leqsikis dasamaxsovreblad<br />
saWiroa TamaSobis ramdenjerme<br />
gameoreba. saTanado<br />
miTiTebebis miRebis Semdeg<br />
bavSvebi ufro Tamamad da<br />
marjved moqmedeben.<br />
TamaSis dros SesaZlebelia<br />
qarTuli zepirsityvierebis<br />
sxva nimuSebis gamoyenebac.<br />
sasurvelia, monawileebma<br />
gaixsenon wvimis saxelebi an<br />
leqsebi wvimaze.<br />
TamaSobis dawyebamde maswavlebeli<br />
bavSvebs acnobs<br />
wesebs da sityvier nawils<br />
saTanado ganmartebebiT.<br />
imisaTvis, rom TamaSi kidev<br />
ufro saxaliso gaxdes,<br />
SesaZlebelia TavSesafris<br />
gareSe darCenili moTamaSis<br />
gamurva an wyliT gawuwva.<br />
amisaTvis saWiroa winaswar<br />
Tadarigis daWera (dagWirdebaT<br />
muri, wyliT savse<br />
WurWeli, sawuwao Tofi...).<br />
sanaxaobiTi mxaris gasaZliereblad,<br />
sasurvelia, Tama-<br />
Soba damTavrdes xalxuri<br />
`lazares~ SesrulebiT.<br />
sityvieri nawili<br />
wvimis saxelebi: kokispiruli,<br />
Sxapuna, JuJuna, safurclo<br />
wvima, manana wvima, mzekara,<br />
delgma, JinJRli, JRmurtli,<br />
JgleTi, Tqori, TqeSi, zRvela,<br />
fruti, Cqafi, Rlofo, RvarTqafi,<br />
iasxari, bututi, arazani,<br />
gerili, merexi, JiJmati, msTvadimcxvedi,<br />
setyva, xoSkakala,<br />
koxSinSxali, xorxoSa....<br />
sarekomendacio leqsebi<br />
SeZaxilebisaTvis:<br />
wvimav, wvimav, dauSvi,<br />
koWobanSi CauSvi.<br />
koWobani bevria,.<br />
lobios gauberia.<br />
maRlidana wamovida<br />
SaviTa da bneliTao,<br />
zogsa guli Seuwuxa,<br />
zogi elis lxeniTao.<br />
mzeo, mzeo, gamodi,<br />
Cvens ezoSi Camodi.<br />
mzis borbali caze goravs,<br />
cxraTvala mze caze goravs.<br />
mze pirs ibans, mze pirs ibans.<br />
cisartyela mxars umSvenebs.
54 erTi skolis istoria<br />
warmatebuli skola:<br />
tradicia da inovacia<br />
Telavis me-3 sajaro skolis stumaria Jurnali `maswavlebeli~<br />
bela CekuriSvili<br />
skola, romelic 1830 wels `nadikvris<br />
samazro saswavleblis~<br />
saxeliT gaixsna, Tavisi moswavleebiTa<br />
da pedagogebiT yovel-<br />
Tvis amayobda. aq uswavlia poet<br />
rafiel erisTavs, mogvianebiT<br />
ki _ profesor levan cikariSvils<br />
da akademikos albert Tavxeliqalaq<br />
Telavis me-3 sajaro skola 180 wlisaa. regionSi is<br />
erT-erT warmatebul saswavlo dawesebulebad iTvleba. amgvari<br />
tradiciiT bevri skola ver daikvexnis, magram ras niSnavs iyo<br />
tradiciebis gamgrZelebeli da regionSi warmatebuli<br />
skolis direqtoris, ana vaxtangiSvilis<br />
TqmiT, skolis warmatebaze<br />
pirvel rigSi statistika<br />
metyvelebs: gasul wels 20 kursdamTavrebulidan<br />
19 sxvadasxva<br />
universitetis studenti gaxda.<br />
skolis warmatebis maCvenebelia<br />
agreTve moswavleTa aqtiuri<br />
monawileoba da gamarjveba<br />
samecniero konferenciebsa da<br />
olimpiadebze, `fleqsis~ programiT<br />
saswavleblad wasvla<br />
amerikis SeerTebul StatebSi,<br />
sxvadassva spotrul turnirSi<br />
miRebuli Tasebi da a.S.
N2, 2010 55<br />
Zes. erT dros direqtorad cnobili<br />
geografi vasil kiknaZec<br />
yofila.<br />
dRes skolaSi 342 moswavlea. swavlis<br />
procesiT maT dainteresebas<br />
pedagogTa Zalisxmeva gansazRvravs.<br />
swored pedagogTa damsaxurebaa<br />
yvela is inovacia, rac<br />
skolaSi inergeba da moswavleebs<br />
saskolo masalis aTvisebaSi<br />
exmareba. maT Sorisaa rogorc<br />
qalaqSi saukeTeso, Tanamedrove<br />
kompiuteruli kabineti, aseve<br />
regionSi gamorCeuli, rukebiTa<br />
da uaxlesi aparaturiT aRWurvili<br />
istoriis kabineti, romelic<br />
gasul wels saqarTvelos istorikosTa<br />
asociaciam gaxsna. istorikosTa<br />
msoflio asociaciis,<br />
`evroklios~ regionulma filialma<br />
Telavis me-3 sajaro skola<br />
imisTvis SearCia, rom istoriis<br />
kabinets mxolod vizualuri datvirTva<br />
ki ar hqonoda, aramed<br />
moswavleebs sxvadasxva proeqtzec<br />
emuSavaT. `evroklios~ proeqtis<br />
mizani, istoriis swavlebis<br />
gziT, tolerantobis ganviTarebaa.<br />
amave dros me-3 skolis moswavleebma<br />
sakuTar proeqtzec<br />
imuSaves, romelic Telavis<br />
raionis sofel nasamxralis<br />
warmoSobasa da misi saxelis<br />
geneziss exeboda.<br />
manana jayeli, istoriis maswavlebeli:<br />
`istoriis kabineti<br />
Cvens skolaSi grantis wyalobiT<br />
gaixsna. es faqti moswavleebis<br />
kidev ufro met dainteresebas<br />
gamoiwvevs. zogadad, maT motivacias<br />
erovnuli gamocdebi gansazRvravs.<br />
xSirad mesmoda: iciT,<br />
ra, ar mWirdeba istoria da ar<br />
mcalia mis saswavlado. istoriis<br />
codnas mxolod sagamocdo<br />
daniSnuleba xom ar aqvs. es sagani<br />
Tundac saqarTvelos dRevandeli<br />
mdgomareobis sworad<br />
gasaazreblad unda viswavloT,<br />
ruseT-saqarTvelos urTierTobis<br />
asaxsnelad...~<br />
pedagogebi kmayofili arian im<br />
treningebiT, romlebic kompiuteruli<br />
teqnologiebis saswavlo<br />
procesSi gamoyenebis mizniT<br />
gaiares. kompiuteri mniSvnelovnad<br />
exmareba im maswavlebels,<br />
romelsac surs moswavleebisTvis<br />
vizualuri masalis Cveneba,<br />
informaciis moZieba, sxvadasxva<br />
proeqtis momzadeba.<br />
`moswavleTa motivacia erovnuli<br />
gamocdebis Cabarebaa. maT<br />
sxva motivaciac unda mivceT.<br />
istoria da literatura imitom<br />
unda viswavloT, rom momaval<br />
Taobas ena enad gadavceT da<br />
mamuli mamulad,~ _ ambobs literaturis<br />
mawavlebeli lia banZelaZe.<br />
amisaTvis ki pedagogi<br />
axal-axal proqtebs amuSavebs.<br />
misi daxmarebiT moswavleebma<br />
Semdegi proeqtis ganxorcieleba<br />
daiwyes: `pativi eci enasa<br />
Sensa~, romelsac momaval wels<br />
respublikur samecniero konferenciaze<br />
waradgenen. kaxur dialeqtSi<br />
maT 500 sityva moiZies.<br />
am sityvebs isini cocxali metyvelebidan<br />
amoRebuli magaliTebiT<br />
gaamyareben, masalas ki Tedo<br />
saxokias dialeqtur leqsikonTan<br />
Sedarebis meTodiT daamuSaveben.<br />
amave dros yvela klasi<br />
kviris manZilze enis sisworis<br />
biuletenebs adgens, araswori<br />
da swori formebis miTiTebiT.<br />
pedagogebi aRniSnaven, rom moswavlis<br />
daintereseba maswavlebelzea<br />
damokidebuli.<br />
prezidentis stipendianti, qimiis<br />
maswavlebeli naTela megreliSvili,<br />
ukve 30 welia, skolaSi<br />
muSaobs. is gulistkiviliT<br />
ixsnebs gasuli wlebis trimestrul<br />
swavlebas, roca moswavleebs<br />
qimiis aTviseba da gaazreba<br />
uWridaT. miuxedavad amisa, qimiis<br />
respublikur olimpiadaze naTela<br />
maswavleblis erTi moswavle<br />
finalSi gavida, wels ki meaTeklaselma<br />
lali mWedliSvilma<br />
olimpiadis meore turi gadalaxa<br />
da sakonferencio Temac daamuSava.<br />
naTela megreliSvili: `Cemi<br />
SeniSvna saxelmZRvanelos exeba:<br />
me-10 klasis saxelmZRvanelo<br />
mxolod gamoyenebiTi kuTxiT<br />
aris agebuli da samecniero nawili<br />
Zalian mcirea. Cven yovel-<br />
Tvis vawyobT Sexvedrebs saxelmZRvaneloebis<br />
avtorebTan da<br />
isinic SeniSvnebs mudam iTvaliswineben.<br />
imedia, am SeniSvnasac<br />
gaiTvaliswineben. Zvelma<br />
maswavleblebma absoluturad<br />
SevcvaleT muSaobis stili da<br />
daxmareba namdvilad gvWirdeba.<br />
bevri ram kidev ar gvaqvs gaTavisebuli...<br />
skolas Zveli droiana<br />
vaxtangiSvili
56<br />
dan SemorCenili laboratoria<br />
aqvs, rasac Zalian kargad viyenebT.<br />
saubaria virtualuri<br />
laboratoriis SemuSavebazec,<br />
rac axali TvalsaCinoeba iqneba<br />
moswavleebisTvis~.<br />
maTematikis maswavlebeli manana<br />
sibaSvili saswavlo procesSi<br />
moswavleTa CarTvas testebisa da<br />
sxvadasxva proeqtis daxmarebiT<br />
axerxebs. miuxedavad imisa, rom<br />
mozardebs aRniSnuli sagnis Seswavlis<br />
didi survili aqvT, sir-<br />
Tulis daZleva mainc bevrs uWirs.<br />
manana sibaSvili: `ufro praqtikuli<br />
amocanebi Semaqvs, rom<br />
moswavlem dainaxos, ratom swavlobs<br />
am sagans, sad gamoiyenebs<br />
am codnas. magaliTad, erT-erTi<br />
proeqtis Tema bankSi Tanxis<br />
Setana da samSeneblo kompaniaSi<br />
martivi da rTuli daricxvis procentis<br />
gansazRvra iyo. moswavleebma<br />
xalisianad gaakeTes. maT<br />
stimulirebas samecniero konferenciebsa<br />
da olimpiadebSi<br />
monawileobac uwyobs xels. me-9<br />
klaseli miSiko mRebriSvili<br />
welsac gadavida respublikuri<br />
olimpiadis me-2 turSi. finali<br />
jer ar Catarebula~.<br />
rogorc inglisuri enis maswavlebeli<br />
maia abdelani aRniSnavs,<br />
yvelaze didi mondomebiT moswavleebi<br />
mainc inglisur enas swavloben:<br />
`maT ician, rom inglisuri<br />
sWirdebaT. vcdilob, gakve-<br />
Tili saxaliso da bavSvebze<br />
orientirebuli iyos. TanamSromlobis<br />
principiT vmuSaobT:<br />
dafis Tavze gakrulia maswavleblisa<br />
da moswavlis qcevis<br />
wesebi, romlebic TviTon moswavleebma<br />
SeimuSaves. me fasilitatori<br />
var: Tvalyurs vadevneb,<br />
ramdenad asruleben isini am<br />
wesebs. romelime punqtis darRvevas<br />
Sesabamisi Sedegi mohyveba.<br />
amitom erTmaneTs afrTxileben:<br />
ase nu iqcevi, Torem eqskursia<br />
ar gveqneba, an Sexvedra ar<br />
Sedgeba da a.S.<br />
aprilis bolos TelavSi saerTa-<br />
Soriso ucxouri fondi globalur<br />
problemebze konferencias<br />
awyobs. masSi studentebi da<br />
skolis moswavleebi monawileoben.<br />
bavSvebs Sesabamisi Temebis<br />
moZieba davavale. erTma globalur<br />
problemad Warbi wona miiCnia,<br />
merem _ daTboba, bunebrivi<br />
katastrofebi da aS. am Temebs<br />
maT prezentaciis forma unda<br />
miscen. klasSi ganxilvisas<br />
SevafasebT, romeli prezentacia<br />
iqneba saintereso da vin daimsaxurebs<br />
konferenciaze gasvlas.<br />
Sefaseba qulebiT da komentarebiT<br />
moxdeba.<br />
TiToeul moswavles, yovel kvira,<br />
5-6 winadadebiT TviTSefasebas<br />
vakeTebineb. Tu SekiTxva gauCndebaT,<br />
vTxov, rom TviTon moiZion<br />
mis Sesaxeb informacia. wyaro<br />
mxolod interneti ar aris, informaciis<br />
miReba ojaxis wevrebis,<br />
mezoblebisa da maswavleblebisganac<br />
SeuZliaT~.<br />
rogorc pedagogebma agvixsnes,<br />
skola orientirebulia imaze,<br />
rom bavSvebma sakuTari SesaZleblobebi<br />
maqsimalurad gamoavlinon<br />
da iseTi unar-Cvevebi SeiZinon,<br />
romlebic momavalSi sazogadoebriv<br />
saqmianobas gauadvilebT.<br />
aRniSvnas imsaxurebs isic, rom<br />
Telavis saxelmwifo universitetSi<br />
TviTmmarTvelobis prezidenti,<br />
spikeri, sabWos 3 wevri<br />
mesame skolis kursdamTavrebulebi<br />
arian.