21.02.2022 Views

TEXTO COMUNICACIÓN FINAL

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

PRENSA<br />

Willaykunapa tiksichanishka<br />

Kichwa shimikuna<br />

Palabras básicas de Comunicación en Kichwa<br />

PRENSA<br />

PRENSA


Red Kichwa CORAPE ishkay chunka yallli<br />

watakunata, Ecuador mamallaktapak<br />

suyukunapi, llamkashpa shamun, ñukanchik<br />

Kichwa shimipi willanakushpa, mamallaktapi<br />

tawkapura runa kawsaykunata rikuchishpa,<br />

ashtawanka kinkin kawsayta, yachayta,<br />

yuyaykunata sinchiyachishpa katinkapak<br />

munaywan.<br />

Kichwa shimi wiñaypak kawsashpa katichun,<br />

punchanta ñukanchik shimipi rimanata<br />

munankapak, chasnashina rimakkunapash<br />

mirarichunmi kay uchilla killkashka pankawan<br />

yanapanchiy runakunapak shimikunata<br />

sinchiyachinkapak.<br />

PRENSA<br />

Alli killkakatita charipankichi.<br />

Bibliografía:<br />

Killkakatishka kamukuna<br />

- Ministerio de Educación KICHWA Yachakukkunapa Shimiyuk<br />

Kamu Edición 2009.<br />

- KICHWA Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu Edición IICSAE 2018.<br />

- KURI MALLKU Gramática y diccionario Kichwa – Raúl Yungan 2009.<br />

- SHIMIYUKKAMU DICCIONARIO KICHWA – ESPAÑOL, ESPAÑOL.<br />

- KICHWA CCE Núcleo de Sucumbíos, diciembre 2007.<br />

- ECUADOR MAMALLAKTAPAK MAMAKAMACHIY 2011.<br />

2


Yuyarinapak punchakuna<br />

Fechas conmemorativas<br />

PRENSA<br />

5 de enero: Día del periodista ecuatoriano<br />

Ecuador mamallaktapi willaychaskikpak<br />

puncha<br />

13 de febrero: Día mundial de la Radios<br />

Anki uyaripak hatun puncha<br />

<br />

26 de mayo: Día del periodismo del Litoral<br />

Kuntisuyumanta willaychaskikpak puncha<br />

4 de octubre: Día del Radiodifusor<br />

Anki uyaripi rimakpak puncha<br />

3


Agos.<br />

Inti Raymi<br />

Watan watan pacha<br />

Calendario<br />

Kapak<br />

Raymi<br />

Solsticio de<br />

invierno<br />

21<br />

Kapak<br />

Sasi<br />

Dic.<br />

Kulla<br />

Pawkar Raymi<br />

Wayru<br />

Oct.<br />

Nov.<br />

11<br />

10<br />

12<br />

Ene.<br />

1<br />

Pawkar<br />

Mar.<br />

3<br />

Panchi<br />

Feb.<br />

2<br />

Equinoccio de<br />

Primavera<br />

21<br />

Sep.<br />

9<br />

8<br />

May.<br />

5<br />

4<br />

Abr.<br />

Ayriwa<br />

Equiniccion de<br />

Otoño<br />

Kuski<br />

21<br />

6<br />

7<br />

Kulla<br />

Raymi<br />

Jul.<br />

Jun.<br />

Aymuray<br />

Karwa<br />

Inti<br />

Sitwa<br />

21<br />

Solsticio de<br />

Verano<br />

4


A<br />

Audiovisual<br />

Uyayrikuy<br />

C<br />

Celular<br />

Williwilli<br />

Cine<br />

Shuyukuyuk<br />

5


PRENSA<br />

Cineasta<br />

Shuyukuyuchik<br />

Cinematografía<br />

Shuyukuyukamay<br />

Comunicación<br />

Willanakuy<br />

Computadora<br />

Nikirayana<br />

Correo electrónico<br />

Antanikik chaski<br />

6


Entrevista<br />

Tapupayana<br />

E<br />

Entrevistador<br />

Tapupayak<br />

Entrevistar<br />

Tapupayana<br />

Equipo de radio<br />

Ankihillay<br />

F<br />

7


Fotógrafo<br />

Rikchashuyuk<br />

Fotografía<br />

Rikchashuyuna<br />

G<br />

Grabadora<br />

Takik anta<br />

I<br />

Ilustrador<br />

Shuyuk<br />

8


Ilustrar<br />

Shuyuna<br />

Información<br />

Willay<br />

Imagen<br />

Shuyu<br />

Informar<br />

Willana, willachina<br />

Informador, informante<br />

Willak<br />

Investigar<br />

Mashkana, taripana<br />

9


PRENSA<br />

K<br />

Kilovatio<br />

Warankachitup<br />

L<br />

Locución<br />

Ankirimay<br />

Locutor<br />

Ankirimak<br />

10


M<br />

Medio de comunicación<br />

Willak hillay<br />

Medios de comunicación<br />

Willaykancha<br />

N<br />

Noticiero<br />

Willachina<br />

11


Opinión<br />

Yuyay<br />

O<br />

Opinar<br />

Yuyana<br />

Oyente<br />

Uyak<br />

P<br />

Periodista<br />

Willaychaskik<br />

Periódico<br />

Willanapanka<br />

Público<br />

Tukuypak<br />

12


Radio emisor<br />

Ankichik<br />

Radio<br />

Anki uyari<br />

Satélite<br />

Wallaymuyuy<br />

R<br />

Radio receptor<br />

Ankiyachik<br />

Redacción<br />

Killkana<br />

S<br />

Seguidores<br />

Katikkuna<br />

13


Sistema de comunicación<br />

Willanallika<br />

Software<br />

Yuyaynikik<br />

T<br />

Tecnología<br />

Sumakllankay - mushuk yuyay<br />

Teléfono<br />

Karuyarina<br />

Televisión<br />

Karurikuna<br />

14


Tendencia<br />

Akllashka kinra<br />

U<br />

Usuario<br />

Mawkak<br />

V<br />

Video<br />

Shuyurichishka<br />

Volumen<br />

Puti<br />

15


La Coordinadora de Medios Comunitarios, Populares y Educativos del<br />

Ecuador, CORAPE, con el apoyo de la UNESCO y la participación<br />

técnica de la Secretaría de Educación Intercultural Bilingüe y la<br />

Etnoeducación (SEIBE), presenta y pone a disposición de hablantes,<br />

usuarios y personas interesadas una compilación de términos de uso<br />

común en el idioma Kichwa Unificado de Ecuador, en temas<br />

conectados con la dinámica social de la vida diaria. Nuestro objetivo es<br />

promover la interculturalidad y el ejercicio efectivo de los derechos<br />

culturales a través de la revitalización de las lenguas ancestrales. La<br />

interpretación al idioma Kichwa Unificado, con la validación de la<br />

SEIBE, de términos en castellano de amplio uso en los ámbitos de la<br />

comunicación, las finanzas y la salud, abre espacios para la práctica<br />

significativa y la transmisión de las lenguas ancestrales, a partir de<br />

referentes culturales propios y de la identidad construida desde una<br />

expresión común y familiar.<br />

Desde la experiencia del trabajo de los medios comunitarios en los<br />

territorios de los pueblos y las nacionalidades, apoyamos e<br />

impulsamos estos espacios y oportunidades prácticas para la<br />

revitalización de las lenguas indígenas, especialmente en el marco del<br />

“Decenio de las Lenguas Indígenas” y de las lecciones aprendidas de la<br />

agenda global del “Año Internacional de las Lenguas Indígenas”.<br />

Palabras básicas<br />

de Comunicación<br />

en Kichwa<br />

Willaykunapa<br />

tiksichanishka<br />

Kichwa<br />

shimikuna

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!