______________________________________________________________________Văn Đàn Lá Phong Khánh Giao - Phùng Văn Hạnh 6
ách mạng Mùa Thu 1945, tiếptheo là Toàn quốc kháng chiến1946, là những thời điểm mà thếhệ lưu vong trên 70 tuổi nhớ đến vớinhiều nỗi đau thương, ngậm ngùi.Riêng tôi kỷ niệm tản cư những nămkháng chiến chống Pháp thật khó quên.Gia đình tôi bỏ làng ở tỉnh QuảngNam, chạy vào tận Bình Định. Lúc đầusống ở Bồng Sơn sau dời lên Hội Yên,và sống ở đó cho đến ngày hồi cư vềlàng cũ.Một kỷ niệm khó quên là sông LạiGiang. Sông xuất phát từ thung lũngAn Lão, chảy ra cửa biển Bàu Tượng,xuyên qua các cánh đồng phì nhiêuquận Hoài Ân, Hoài Nhơn. Về mùađông, con sông thu hẹp, cạn dòng, trừkhi lũ lụt. Trái lại mùa nắng, mức nướcsông lên cao, chảy chậm lại vì cứ độmột cây số thì có hệ thống dẫn thủynhập điền gọi là “bờ xe gió” hay “dànxe gió” (noria): Vào đầu Xuân, cáclàng ven sông bắt đầu đóng cừ ngangsông, ghép vỉ tre vào cừ, làm thành đậpchắn, dồn nước vào một lạch chảy xiếtsát bờ. Một giàn chừng 5 đến 10 bánhxe đặt ngang qua lạch. Giàn là một kiếntrúc giống như sườn một căn lầu haitừng gồm những cột gỗ đóng sâu vàolòng lạch, và những xà ngang dọc, nốikết vào cột, bằng dây mây. Giàn cónhiều ngăn, và trong mỗi ngăn là mộtbánh xe. Xà ngang nâng bánh xe cókhấc lót sắt cho trục tựa vào. Mỗi bánhxe, có trục gỗ bịt sắt hai đầu, từ đó cácnan gỗ dài 3m tỏa ra nâng vành có bềngang 1m. Tất cả đều ghép lại bằngnhững sợi mây, do những thợ chuyênnghiệp làm. Những tấm vỉ tre cản nước1m x 1m, được cột, cách khoảng đềuđặn, vào đầu mút nan, sát vành. Nướcđẩy những tấm vỉ làm bánh xe quaytrên trục. Các ống tre lồ ô, có đáy làmắt tre, và có miệng hướng lên cao khivành xe được nâng lên khỏi mặt nướcsông, cột nghiêng 45 độ trên vành, múcnước. Lên đến đỉnh, ống tre nằmngang, trút nước vào các máng xối dẫnnước vào ruộng. Giữa các bờ xe gió, lànhững hồ nước xanh biếc, phẳng lặng.Bờ cừ cũng chừa một lối hẹp ở giữadòng sông cho đò dọc đi lại. Hội Yênlà một làng nông nghiệp ven sông LạiGiang, có xưởng dệt vải Ba-ta (của dântản cư từ Phú bông, Quảng Nam vào),có xưởng giấy sản xuất loại giấy màuvàng sẫm (vì thiếu hóa chất tẩy bộtgiấy), có Ủy Ban Kháng Chiến MiềnNam (UBKCMN) trấn đóng, nên cuộcsống ở đây có phần náo nhiệt. Với tôi,Lại Giang thay thế Thu Bồn nơi quêcũ, cũng đầy ắp kỷ niệm thiếu thời: tắmsông, chèo thuyền...Kháng chiến chống Pháp bước vàonăm thứ sáu. Liên khu 5 từ Đèo HảiVân vào đến Bình Thuận, gồm cả CaoNguyên Trung Phần là một quân khulớn. Từ Đèo Cả vào Nam, toàn bộ CaoNguyên, và hơn nửa tỉnh Quảng Nammạn Bắc, là vùng xôi đậu hoặc hoàntoàn nằm dưới sự kiểm soát của Pháp,và chính quyền Quốc gia thời Bảo Đại,nhất là các thị xã, quận lỵ, và thànhphố. Vùng hoàn toàn do UBKC Liênkhu 5 kiểm soát gồm nửa tỉnh Quảng______________________________________________________________________Văn Đàn Lá Phong Khánh Giao - Phùng Văn Hạnh 7
- Page 1 and 2: ___________________________________
- Page 3 and 4: MỤC LỤCTác giả Tựa bài Th
- Page 5: 2 điều phải tự mình thực
- Page 9 and 10: Sau ba năm say đắm, tràn đầ
- Page 11 and 12: thuộc thành phố rộng lớn n
- Page 13 and 14: hai liều mạnh. Trong tuyệt v
- Page 15 and 16: Chồng bà gục đầu trên bàn
- Page 17 and 18: là những năm cuối trung học
- Page 19 and 20: Tia nắng ban mai vừa ló dạng
- Page 21 and 22: Tiểu ThuDưới ánh mặt trời
- Page 23 and 24: Lãnh bán bớt. Gà, vịt lúc n
- Page 25 and 26: bà Phủ Bá, má ruột mợ trê
- Page 27 and 28: rồi tao xuống. Nhưng trước
- Page 29 and 30: Hy vọng một ngày nào đó, c
- Page 31 and 32: Texte de Ghyslaine DelisleVieillir
- Page 33 and 34: nắng hai sương mà bán ngay tr
- Page 35 and 36: một thời gian ngắn sau khi v
- Page 37 and 38: gọi là ba nhen!- Dạ! Tiếng d
- Page 39 and 40: Xin emkhi nói tiếng xứ ngườ
- Page 41 and 42: Trong các ngươi có kẻ nói: C
- Page 43 and 44: Bây giờ một ông tòa của th
- Page 45 and 46: Lòng ăn năn há chẳng phải l
- Page 47 and 48: Thuở ấy tình tôi tựa tiết
- Page 49 and 50: đêm dằn vặt suy tư, rồi n
- Page 51 and 52: ___________________________________
- Page 53 and 54: Xuân về muốn gởi chữ yêu
- Page 55 and 56: ___________________________________
- Page 57 and 58:
niềm hy vọng trở về, cùng
- Page 59 and 60:
trong khúc nhạc giao hưởng c
- Page 61 and 62:
___________________________________
- Page 63 and 64:
___________________________________
- Page 65 and 66:
cuộc sống an bình ngày xưa.
- Page 67 and 68:
Tuy nhiên cái nghèo đói quá
- Page 69 and 70:
hờn bởi quá nhiều giông bã
- Page 71 and 72:
Nhớ em nỗi nhớ chẳng vơiT
- Page 73 and 74:
Nay nhờ Tánh Không mà tâm b
- Page 75 and 76:
Con đươǹg xưa, vết chân tr
- Page 77 and 78:
Thư viện sắp đóng cửa, Uy
- Page 79 and 80:
dẫn những điểm quan trọng
- Page 81 and 82:
nhẹ bước bên nhau, cũng khô
- Page 83 and 84:
- Thật sự là chiều nay ba m
- Page 85 and 86:
thở phào nhẹ nhõm, hoàn hồ
- Page 87 and 88:
Pleiku có nhiều vườn trà xun
- Page 89 and 90:
đường chính của phố tại
- Page 91 and 92:
Sáng nay thức dậy sương mù
- Page 93 and 94:
Có không anh khi vắng em anh th
- Page 95 and 96:
Đi vào cõi trầm ngâm suy tư
- Page 97 and 98:
Mà đến từ nguyên do hành đ
- Page 99 and 100:
Tôi giật mình choàng tỉnh kh
- Page 101 and 102:
xe sau dồn xe trước! Nhưng c
- Page 103 and 104:
người nhà huyên náo túa ra m
- Page 105 and 106:
người tiền sử!Trong lúc m
- Page 107 and 108:
mờ ảo.Tôi thắc mắc hỏi m
- Page 109 and 110:
___________________________________
- Page 111 and 112:
Ngày ra đi cha ẵm trên tayCon
- Page 113 and 114:
The places where daily you struggle