Y-mail 39 - februari 2022

mail
FEBRUARI 2022 MAGAZINE VAN HET JAN YPERMAN ZIEKENHUIS
EDITIE 39
VAN A TOT Z
MYNEXUZHEALTHPRO
GEZOND
AFVALLEN
GASTRO-ENTEROLOGISCH
DAGZIEKENHUIS

EDITO
Beste lezer,
Al enkele jaren is er een toenemende
nood aan nier dialyse. Die
nationale trend is zelfs nog meer
uitgesproken in de Westhoek. Het
Jan Yperman Ziekenhuis zal op twee
manieren aan die vraag beantwoorden.
Op de hoofdcampus in Ieper wordt
momenteel een nieuwbouw opgetrokken
waar een hele verdieping
voor nierdialyse ingericht wordt.
Het gaat niet alleen om de volledige
vernieuwing van de infrastructuur
en de dialysetoestellen, maar
ook om een uitbreiding van
het aantal dialyseposten.
Om de mogelijkheid tot niervervangende
therapie dichter bij
de patiënt te brengen wordt in
Diksmuide een centrum voor CAD
of collectieve autodialyse opgestart.
De regio Diksmuide is tot op heden
een blinde vlek wat het aanbod
aan dialyse dicht bij huis betreft.
Dankzij de ambitie en de visie van
onze dienst nefrologie en de vlotte
afhandeling van het dossier door de
raad van bestuur en de directie, zal
er in de loop van 2023 ambulante
nierdialyse mogelijk zijn in Diksmuide.
De CAD zal operationeel zijn in
een nieuwe campus in het centrum
van de stad, waarvoor het voormalige
zwembad volledig omgebouwd
wordt. In de toekomst zal ook onze
radiologiepraktijk in Diksmuide
naar die nieuwe campus
overgebracht worden.
dokter Jan Capoen,
voorzitter Medische Raad

inhoud
07 Gastro-enterologisch dagziekenhuis 10 Plaskliniek
14 Dokter in the house 16 10 jaar Sp psychogeriatrie
algemeen directeur Frederik Chanterie
en burgemeester van Diksmuide Lies Laridon
In de loop van 2023 kunnen nierpatiënten uit de regio Diksmuide
voor collectieve autodialyse in het oude zwembad De Kupe terecht.
Het Jan Yperman Ziekenhuis diende daarvoor een dossier in bij
de Vlaamse overheid en kreeg de erkenning voor een CAD. Het
gebouw krijgt het ziekenhuis in erfpacht van het stads bestuur.
Lees alle edities
van Y-mail
3

HET TOTALE PLAATJE
Huisartsen die hun
patiënten van heel dichtbij
opvolgen tijdens een
ziekenhuisopname, maken
steeds vaker gebruik van
de beveiligde webapplicatie
MynexuzhealthPro. Die
geeft een totaalbeeld,
van voor de opname tot
het ontslag… en alles
daartussenin.
1.700
afspraken gemaakt via
MynexuzhealthPro
in 2021
Toen het Jan Yperman
Ziekenhuis MynexuzhealthPro
lanceerde, in
de zomer van 2019, waren
veel huisartsen al vertrouwd
met het Collaboratief
Zorgplatform (CoZo).
Daarmee kunnen ze hun
patiënten online opvolgen
en ze vinden er beelden,
verslagen en testresultaten
terug. MynexuzhealthPro
is een nieuwe digitale
stap vooruit en biedt veel
meer mogelijkheden.
Pieter Declerck (bedrijfskundig
directeur): “Mede
door COVID-19 raakten
die extra troeven van
MynexuzhealthPro snel
bekend. Huisartsen kunnen
met de applicatie immers
online afspraken plannen.
Velen onder hen maakten
van die mogelijkheid
gebruik om een tijdslot te
boeken in onze coronascreeningpost.
Inmiddels
is dat ook mogelijk voor
de diensten orthopedie,
gynaecologie, pediatrie en
het klinisch labo. Patiënten
kunnen trouwens ook zelf
een afspraak maken, met de
applicatie Mynexuzhealth.”
ZORG VAN A TOT Z
Via MynexuzhealthPro
kunnen huisartsen niet
alleen beelden en documenten
uit het elektronisch
patiëntendossier
raadplegen, maar ook het
hele zorgproces opvolgen.
Yves Platteeuw (itZORG):
“In de loop van 2021 zijn
alle verpleegeenheden –
behalve het OK, recovery
en IZ – overgeschakeld op
het klinisch werkstation of
KWS. Daardoor is de hele
zorgflow gedigitaliseerd en
kunnen huisartsen in real
time volgen welke zorgen
hun patiënt in het ziekenhuis
krijgt. Denk aan
4

EEN KIJKJE
IN DE THUISZORG
MynexuzhealthPro sloopt de muren tussen het ziekenhuis
en de eerstelijnszorg. Naast de huisarts wordt ook de thuisverpleging
mee in het digitale bad getrokken.
Het Wit-Gele Kruis heeft een eigen digitaal platform
ontwikkeld waarop het dossiers van zijn patiënten bijhoudt.
Dat platform is nu opengetrokken naar het KWS. Wanneer
een patiënt opgenomen wordt, kunnen de ziekenhuisverpleegkundigen
de dossiers van het Wit-Gele Kruis raadplegen.
Zo zien ze welke zorgen de patiënt normaal thuis
krijgt en wat zijn of haar noden zijn. Op dezelfde manier
zijn ook de zorgdossiers van de thuishulporganisatie
i-mens toegankelijk.
Met de onafhankelijke netwerkorganisatie ZorgConnect
wordt op een andere manier samengewerkt. Het ziekenhuis
heeft geen toegang tot het platform van ZorgConnect, maar
de medewerkers van beide organisaties kunnen via het
KWS – en dus zichtbaar in MynexuzhealthPro – wel mededelingen,
documenten, beelden of vragen over de patiënt
met elkaar uitwisselen. Die boodschappen worden automatisch
in het elektronisch patiëntendossier opgenomen.
Pieter Declerck
en Yves Platteeuw
de vitale parameters, wondzorg,
mobiliteit, cognitieve
problemen… Dat is belangrijke
informatie voor hun
chronische of zwaar zieke
patiënten. Het elektronisch
medisch voorschrift is eveneens
uitgerold, zodat ook de
toediening van medicatie
opgevolgd kan worden.”
EN IN 2022
In 2021 lag de focus helemaal
op de zorg. In de loop
van 2022 worden ook de
medisch-technische diensten
in het KWS opgenomen:
cathlab, OK, anesthesie,
IZ, sterilisatie, radiologie
en nucleaire geneeskunde.
Yves Platteeuw: “Dat schept
nieuwe mogelijkheden op
het vlak van pre-op. Sommige
huisartsen nemen
preoperatieve onderzoeken
zoals een labtest of een ecg
nog graag zelf voor hun
rekening. Wie dat wil, kan
die hele preoperatieve flow
binnenkort afhandelen via
een standaard verwijsformulier
op MynexuzhealthPro.
De vragenlijst
die de patiënt normaal zelf
invult, willen we ook graag
digitaliseren, zodat
de huisarts dat kan overnemen.
Maar huisartsen
mogen de hele pre-opprocedure
natuurlijk ook aan het
ziekenhuis uitbesteden.”
itZORG
057 35 76 01
5

PRIMEUR
AI op radiologie
Het Jan Yperman Ziekenhuis zet als eerste ziekenhuis in België
artificiële intelligentie in om onregelmatigheden op te sporen op
CT-beelden van de thorax. Door de complexiteit van de anatomische
structuren leveren zulke scans heel veel informatie op, die niet altijd
op dezelfde manier geïnterpreteerd wordt. Diagnoses op basis van
algoritmes en AI helpen die variabiliteit weg te werken.
Dokter Louis Flamée (radiologie): “Tijdrovende manuele metingen
doet de AI-tool nu snel, automatisch en zeer nauwkeurig. Door de
voorgestelde conclusies kunnen mijn collega’s en ik met hogere
precisie ons rapport opstellen en vlugger tot bepaalde diagnoses
komen.”
Secretariaat radiologie
057 35 74 00 of
secradio@yperman.net
COVID-19
1.314
Zoveel mensen werden vanaf het
begin van de coronapandemie tot
half februari in het Jan Yperman
Ziekenhuis opgenomen wegens
of met een COVID-19-besmetting.
Van hen werden er 1.053 ontslagen,
224 patiënten zijn overleden.
Op maandag 14 februari verbleven
nog 37 patiënten met COVID-19 in
het ziekenhuis.
dokter
Louis Flamée
BOODSCHAPPENRAIL
School maken
De boodschappenrail waarmee
ons ziekenhuis in 2020 in
de prijzen viel, maakt school.
Het kaartensysteem voor een
vlottere communicatie tussen
zorgverleners, patiënt en bezoek
wordt overgenomen door GZA
Ziekenhuizen. Verpleegkundig
diensthoofd Koen De Ridder:
“In Antwerpen starten ze op de
geriatrie, bij ons gebruiken alle
hospitalisatiediensten het systeem
al. Een app en aangepaste
kaartjes voor dialysepatiënten
zijn er ondertussen ook.”
NIEUWE FUNCTIE (1)
Focus op moleculen
De moleculaire technologie evolueert
razendsnel. Daarom heeft
het Jan Yperman Ziekenhuis een
moleculair biologe aangetrokken.
Bieke Decaesteker: “Ik zal de
klinisch biologen bijstaan bij de
implementatie van state of the
art moleculaire technieken om
viraal, bacterieel en parasitair
genetisch materiaal te testen.
Zo vorm ik de brug tussen de
medisch laboranten die de tests
uitvoeren, en de klinisch biologen
die de resultaten interpreteren en
de behandelende arts adviseren.”
NIEUWE FUNCTIE (2)
Veilig met straling
Liesbeth Vancoillie werkt sinds
half januari als stralingsfysicus
in het Jan Yperman Ziekenhuis.
“Een nieuw KB vraagt ziekenhuizen
om optimalisatiestudies te
doen op het vlak van medische
stralingsfysica. Ik test de radiologiesystemen,
werk nauw samen
met de radiologen om de protocollen
te finetunen en leer de
medewerkers hoe ze zich kunnen
beschermen tegen de risico’s van
straling. Ook de externe controle
van de nucleaire geneeskunde
wordt door mij opgevolgd.”
Koen De Ridder - 057 35 70 49
koen.deridder@yperman.net
Bieke Decaesteker - 057 35 73 35
bieke.decaesteker@yperman.net
Liesbeth Vancoillie - 057 35 70 36
liesbeth.vancoillie@yperman.net
6

GASTRO-ENTEROLOGISCH
DAGZIEKENHUIS
De colonoscopie is het meest
toegepaste onderzoek in het gastroenterologisch
dagziekenhuis.
Het aantal intraveneuze toedieningen
van medicatie tegen inflammatoire
darmziekten neemt dan weer af.
Een bewuste keuze: “We leren
patiënten hoe ze zichzelf thuis
kunnen injecteren.”
De helft heeft poliepen
Dokter Koen
Thorrez:
“De omschakeling
van
ziekenhuis
naar thuis
is niet voor
iedereen.”
30
patiënten
per dag
Elke dag passeren zo’n
dertig patiënten in
het gastro-enterologisch
dagziekenhuis. Velen
onder hen komen voor
een colonoscopie, vaak
na een positieve iFOBTtest
in het kader van het
bevolkingsonderzoek
naar dikkedarmkanker.
Die test is in 5 à 6 procent
van de gevallen ‘positief
afwijkend’. Bij 50 procent
worden dan poliepen
ontdekt en verwijderd, bij
5 procent vindt men een
coloncarcinoom.
Naast onderzoeken biedt
het dagziekenhuis ook
therapieën aan, zoals de
IV-toediening van medicatie
tegen de ziekte van
Crohn en colitis ulcerosa.
Dokter Koen Thorrez
(gastro-enterologie): “De
meeste patiënten komen
daarvoor om de acht weken
langs. Maar inmiddels is
bewezen dat die medicatie
met hetzelfde effect subcutaan
kan worden toegediend.
Daarom maken we
voor een aantal patiënten
de switch: ze krijgen
hun medicatie thuis. Ze
injecteren zichzelf of laten
een thuisverpleegkundige
komen. Het spreekt vanzelf
dat we iedereen goed begeleiden
bij die overstap.”
Maar de omschakeling van
ziekenhuis naar thuis is
niet voor iedereen weggelegd.
“We moeten zeker zijn
dat de patiënten therapietrouw
zijn. Anders blijven
ze best naar het dagziekenhuis
komen.”
7

GASTRO-ENTEROLOGISCH
DAGZIEKENHUIS
DOKTER BART VAN BESIEN
(GASTRO-ENTEROLOGIE)
“Ongeveer 90 procent van de colonoscopieën gebeurt
onder diepe sedatie. Dat is comfortabeler, zeker bij een
afwijkende anatomie of vergroeiingen. Lichte sedatie
passen we alleen nog toe bij mensen die dat expliciet
wensen of die het onderzoek al meegemaakt hebben
en er geen probleem mee hadden. We doen dat ook bij
acute problemen, zoals bijvoorbeeld bloedverlies, waarvoor
we niet kunnen wachten op een geplande sessie
onder diepe sedatie.”
KATRIEN GHELDOF
(AANSPREEKPUNT DAGZIEKENHUIS)
“Voor een colonoscopie drinkt de patiënt twee
dosissen spoelvloeistof: één de avond ervoor, één
op de ochtend zelf. Fitte en betrouwbare patiënten
kunnen dat zelf. Zij worden vaak rechtstreeks
door hun huisarts ingeboekt. Hulpbehoevende
patiënten met een belangrijke comorbiditeit worden
wel op voorhand geëvalueerd. Zij krijgen de
tweede dosis meestal in het ziekenhuis zelf.”
90 %
colonoscopieën
onder diepe sedatie
DOKTER KENNY VLAEMYNCK
(GASTRO-ENTEROLOGIE)
DOKTER MARIE GALLANT
(GASTRO-ENTEROLOGIE)
“De echo-endoscopie is een zeer nuttige
aanvulling op de klassieke endoscopie en
vindt vaak ook in het gastro-enterologisch
dagziekenhuis plaats. De techniek komt vooral
van pas voor onderzoeken van de bovenste
gastro-intestinale tract, in het bijzonder van
de pancreas.”
“In het dagziekenhuis dienen we
intraveneus ijzer toe aan patiënten
met een ernstig ijzertekort, meestal
na een gastric bypass of omdat ze de
orale toediening niet verdragen. Het
omgekeerde gebeurt ook: patiënten
die door hemochromatose te veel ijzer
opstapelen, kunnen hier een aderlating
ondergaan.”
Gastro-enterologisch dagziekenhuis
057 35 62 91
pdzh@yperman.net
8

MEDISCHE BEELDVORMING
DOORGELICHT
In het Jan Yperman Ziekenhuis worden elk jaar een heleboel
plaatjes van de inwendige mens geschoten.
De dienst medische beeldvorming is actief op vijf
campussen, maar je kunt niet voor elk onderzoek op elke
campus terecht.
9.926
21.864
12.875
677
mammografieën
echografieën
NMR-scans
botdensitometrieën
in Ieper, Poperinge,
Klaverstraat, Komen,
Diksmuide
in Ieper, Poperinge,
Klaverstraat, Komen,
Diksmuide
in Ieper
in Ieper, Poperinge,
Klaverstraat, Komen,
Diksmuide
64.253
klassieke
projectieradiografieën
in Ieper, Poperinge,
Klaverstraat, Komen,
Diksmuide
AI-TOOL
23.128
CT-scans
in Ieper, Poperinge
NIEUW
1.091
conebeam-CT-scans
in Ieper, Diksmuide
5 RX-TOESTELLEN
1.273
nucleaire scans/
isotopen
in Ieper
cijfers van 2021
voor de beoordeling van CT-onderzoeken van de thorax
(zie pagina 6)
worden in de loop van 2022 en de volgende jaren vervangen
9

PLASKLINIEK
Heel veel ouderen lijden aan urineincontinentie.
Toch blijft het taboe groot.
Sommigen zijn te beschaamd om hulp te
zoeken, anderen denken dat er toch niets
aan te doen valt. Dat klopt niet, klinkt het
in de nieuwe plaskliniek. “Vaak kunnen
we helpen.”
Sloop het taboe
50
à 90 procent
van de
bewoners in
een woonzorgcentrum
heeft last van ongewild
urineverlies. Bij ouderen
die nog zelfstandig wonen,
is dat 15 à 30 procent. Dat
zijn duizelingwekkende
cijfers.
Dokter Elisabeth De
Mont (geriatrie): “Urineincontinentie
is meer
dan alleen maar een
gênant ‘probleempje’.
Sommige mensen raken
in een sociaal isolement.
Incontinentie kan ook
leiden tot doorligwonden.
En wie zich naar het
toilet haast, loopt kans een
lelijke val te maken.”
KOFFIE EN COLA
Redenen genoeg om de
aandoening aan te pakken.
Daarom slaan de diensten
geriatrie en urologie de
handen ineen in de pas
opgerichte plaskliniek.
Dokter Bart Werbrouck
(geriatrie): “De doelgroep
van de plaskliniek zijn
75-plussers met urineincontinentie.
De huisarts
kan doorverwijzen, maar
ze mogen ook op eigen
initiatief een afspraak
boeken. Het onderzoek
gebeurt in de dagkliniek
en neemt twee dagen in
beslag. Op de eerste dag
overlopen we een uitgebreide
vragenlijst, kijken
we medicatie, hart, bloed,
urine en een aantal parameters
na, en controleren
we het plasresidu.”
Op die eerste dag krijgt
de patiënt ook uitleg over
het mictiedagboek dat hij
moet bijhouden.
Verpleegkundige Jonas
Vanhove: “De patiënt
houdt thuis gedurende
een drietal dagen bij
hoeveel hij drinkt, hoe
vaak hij plast en hoeveel,
wanneer er ongewild verlies
is… Ook wát hij drinkt,
kan belangrijk zijn. Het
is algemeen bekend dat
koffie en cola aandrangincontinentie
kunnen verergeren
of veroorzaken.”
FRAGIELE TACHTIGER
Tijdens de tweede af spraak ,
een tweetal weken later,
wordt eerst het mictiedagboek
bekeken. Daarna volgt
een afspraak bij de uroloog.
Die maakt een echografie
van de nieren en de blaas,
meet de straalkracht en
doet een klinisch onderzoek.
Ten slotte is er overleg
tussen de geriater en de
uroloog, en met de patiënt.
Dokter Anneleen
Verbrugghe (urologie): “De
diagnose is belangrijk om
de juiste aanpak te vinden.
Inspanningsincontinentie
– het klassieke urineverlies
bij hoesten, niezen
of lachen – kan soms
verbeteren met kinesitherapie
die de bekkenbodemspieren
versterkt.
Als dat onvoldoende effect
heeft, kan een midurethrale
sling geplaatst
worden via opname
in het dagziekenhuis.
Aandrangincontinentie
wordt dan weer veroorzaakt
door een onwillekeurige
samentrekking
van de blaas. Daar bestaat
medicatie voor.”
Dokter Bart Werbrouck:
“De grote meerwaarde
van de plaskliniek is het
overleg tussen geriater en
uroloog. Want medicatie
die bij een gezonde
volwassene nauwelijks
bijwerkingen geeft, is niet
altijd geschikt voor een
fragiele tachtiger.”
10

“Urine-incontinentie is
meer dan alleen een
gênant probleempje”
DOKTER ELISABETH DE MONT
Een afspraak maken kan via
het geriatrisch dagziekenhuis
057 35 62 71
gdzh@yperman.net
dokter Elisabeth De Mont, dokter Bart Werbrouck,
dokter Anneleen Verbrugghe en Jonas Vanhove
11

DA VINCI XI
100 keer met de robot
Een preciezere ingreep, een sneller ontslag en minder
postoperatieve pijn: met de hulp van de operatierobot
levert de uroloog nog secuurder werk. Onlangs vond
de 100ste robotgeassisteerde radicale prostatectomie
plaats.
De Da Vinci Xi operatierobot
in vijf woorden? Klein, fijn en
minder pijn. De chirurg doet
het werk, maar elke handen
vingerbeweging wordt
via joysticks trillingvrij aan de
robotarmen doorgegeven.
De zichtbaarheid is superieur
door een binoculair met een
uitvergroot 3D-beeld.
Dokter Bruno Bamelis
(urologie): “We werken
met de robot sinds 25 mei
2020. Tegen 19 januari 2022
hadden we hem al 100 keer
gebruikt om een prostatectomie
uit te voeren. Vroeger
konden patiënten pas na
10 à 14 dagen naar huis,
nu is dat al na 1 à 2 dagen.
Daarbovenop is het resultaat
beter omdat we preciezer
kunnen werken en hebben
de mensen minder pijn.”
De robot bewijst ook in
andere specialismen zijn nut.
Stefaan Peene (verpleegkundig
diensthoofd OK):
“We zitten inmiddels aan een
50-tal nieroperaties, 44
gastric bypasses, 40 hysterectomieën
en 10 rectoprexieën.
Onlangs zijn we
ook gestart met blaaswegnames
en dikkededarmoperaties
zitten in de pijplijn.”
263
ingrepen met
de Da Vinci Xi-robot
sinds mei 2020
ONTHAALBROCHURE
Goed geïnformeerd
Een goed geïnformeerde patiënt
telt voor twee. Daarom kreeg
de onthaalbrochure van het Jan
Yperman Ziekenhuis een update.
Het boekje bevat alle info over het
ziekenhuis – van de bezoekregeling
tot de tarieven en de openingsuren
van de bistro. Wie in het ziekenhuis
opgenomen wordt, krijgt de
brochure bij aanmelding aan de
dienst inschrijvingen. Bezoekers
of geïnteresseerden vinden hem
ook in de folderrekken naast het
onthaal.
VACATURES (1)
Superjan en co.
Met de campagne Sterk in je
werk gooit het ziekenhuis z’n
troeven als aantrekkelijke werkgever
op tafel. Vijf filmpjes tonen
de belevenissen van Superjan
– acteur Bert Huysentruyt – en
een aantal medewerkers. Sterk
in je werk verwijst ook naar het
jaarthema van het ziekenhuis:
veerkracht. Door te focussen
op bewegen, mentaal welzijn,
verbondenheid en gezonde voeding
willen we een aangename
werkomgeving creëren.
VACATURES (2)
Gezocht:
echte helden
Momenteel is het Jan Yperman
Ziekenhuis op zoek naar:
- een verpleegkundige geriatrie
- een verpleegkundige algemene
verpleegafdeling
- een verpleegkundige mobiele
equipe
- een schoonmaakmedewerker
- een kinesitherapeut
Bekijk alle vacatures op
jobs.yperman.net
of via de QR-code
Bekijk de brochure
via de QR-code
Bekijk de filmpjes op
sterkinjewerk.be
12

HET VRAGENKABINET
Huisarts dokter
Koen Vercaemer:
“Mogen nierpatiënten
proteïnerijk eten?”
? OM GEWICHT TE VERLIEZEN, KUN JE CALORIEËN TELLEN,
KOOLHYDRATEN SCHRAPPEN OF AAN INTERMITTENT
FASTING DOEN. WAT RAAD IK MIJN PATIËNTEN AAN?
Dokter Koen Vercaemer
HUISARTS IN WERVIK
Dokter Koen
Vercaemer kent zijn
pappenheimers.
“In het begin van
het jaar hebben veel patiënten
goede voornemens: ze willen
kilo’s verliezen. Maar hoe?
Calorieën beperken? Minder
koolhydraten en meer proteïnen?
Intermittent fasting? Het
werkt allemaal, maar is het ook
gezond? Moeten nier patiënten
bijvoorbeeld opletten met
proteïnerijke diëten?”
GEEN JOJO-EFFECT
Diëten werken op korte,
maar niet op lange termijn,
stelt hoofddiëtiste Heleen
Casteleyn. “Mensen eten drie
maanden heel sober, verliezen
snel gewicht en denken dat
ze ervan af zijn. Waarna ze
‘hervallen’ – het jojo-effect. Wij
raden een evenwichtig voedingspatroon
aan dat je kunt
volhouden: gebruik gezonde
ingrediënten, eet met mate en
beweeg voldoende. Zo verlies
je ook gewicht, maar trager.
Dat is niet erg, want de kilo’s
die je kwijt wilt, zijn er ook niet
in drie maanden bij gekomen.
Als je elke maand een halve
of één kilogram verliest, weeg
je na een jaar 6 à 12 kilogram
minder. Een topresultaat!”
Het grote manco van diëten
is dat je niet gezond leert
eten, vindt Heleen Casteleyn.
“Elk dieet heeft ook nadelen.
Extreme caloriebeperking
breekt eerder spieren dan vet
af. Koolhydraten zijn dan weer
de brandstof van ons lichaam.
Als je ze schrapt, begint je
lichaam calorieën uit andere
voedingsstoffen te halen.”
Bij proteïnerijk eten is het
moeilijk om in te schatten hoever
mensen daarin gaan. Voor
nierpatiënten in stadium 1 tot
3 gelden dezelfde normen als
voor gezonde mensen: hoogstens
0,8 tot 1 gram proteïne
per kilogram lichaamsgewicht
per dag. Waar wij als gemiddelde
Belg vaak al boven zitten.
HEERLIJK ZONDIGEN
De gouden regel voor een
gezonde maaltijd: de helft
groenten, een kwart eiwitten
en een kwart complexe koolhydraten
(aardappelen of volkoren
pasta, rijst of brood).
Heleen Casteleyn: “Pizza
mag, maar neem dan een
halve schijf en vul aan met
een slaatje. De dag voor een
feest eet je best wat soberder.
Zo kun je zondigen
zonder schuldgevoelens.
Psychologisch is dat makkelijker
dan achteraf ‘boeten’.”
AF EN TOE VASTEN
Intermittent fasting vindt
Heleen wel een goed idee,
maar maximaal drie keer per
week. “Het is bewezen: de
bloeddruk daalt, de insulineresistentie
stijgt en het lichaam
spreekt de vetreserves aan.
Zelf doe ik het één dag per
week. Ik ontbijt dan om 7 uur
en eet niet meer na 15 uur. Dat
is efficiënter dan het ontbijt
overslaan en pas na 15 uur
eten, omdat je nog veel tijd
hebt om energie te verbranden.”
Dieetdienst
057 35 66 17
13

DOKTER IN THE HOUSE
Een meisje van 11 is ziek en
heeft koorts. In haar bovenbeen
zit een pijnlijke klierzwelling.
Omdat orale antibiotica niet
helpen, stuurt de huisarts haar
door naar de kinderartsen van
het Jan Yperman Ziekenhuis.
Dokter Hilde Boens:
“Kattenkrabziekte zien
we af en toe passeren,
maar tularemie?”
Konijn met koorts
Leuk, zo’n bosspel
met de jeugdbeweging.
Maar M.
heeft er wel een
nare ziekte aan overgehouden.
Het meisje is thuisgekomen
met een wondje
in haar knieholte dat maar
niet wil genezen.
Dokter Hilde Boens: “De
patiënt krijgt koorts tot
38,4 graden. Nog wat later
zwelt een klier in de femorale
driehoek op, wat voor
pijn zorgt bij het stappen.
De huisarts schrijft lokale
en orale antibiotica voor.
Maar na drie dagen is de
situatie niet verbeterd. De
klier blijft sterk gezwollen
en pijnlijk en de huid
erboven kleurt nu rood.”
ETTER DRAINEREN
De huisarts verwijst zijn
patiëntje door. Dokter
Hilde Boens zet haar op
antibiotica: flucloxacilline
i.v. en azitromycine p.o.
“Respectievelijk tegen een
bacteriële bijbesmetting
en tegen de kattenkrabziekte,
want daar denken
we in eerste instantie aan.
Na een dag of vijf gaat
het beter en schakelen
we terug over naar orale
antibiotica. Meteen verergert
de situatie weer, met
suppuratie van de klier.”
Dokter Boens vraagt
advies aan chirurg dokter
Stefan Sohier. Die maakt
een incisie en draineert
de etter uit de klier. Een
staal gaat naar het lab.
Anatomopatholoog dokter
Kristof Cokelaere ziet een
necrotiserende granulomateuze
klierverandering,
typisch voor kattenkrabziekte
of tularemie.
“Kattenkrabziekte zien
we af en toe passeren,
maar tularemie? Dat
woord ben ik sinds mijn
studentenjaren niet meer
tegengekomen. Gelukkig
is dat vrij snel weer
opgezocht. Tularemie of
konijnenkoorts wordt veroorzaakt
door de bacterie
Francisella tularensis.
Typisch is de verettering
van de klier, ondanks de
toediening van antibiotica.
Dat kan dus kloppen.”
BLIJE OUDERS
Voor de patiënt speelt de
zoektocht naar de bacteriële
boosdoener geen rol
meer: na de drainage is
de wond mooi genezen.
Maar dokter Boens is
nieuwsgierig. Is het echt
konijnenkoorts?
“Ons lab stuurt een
staal serum door. Er zijn
inderdaad Francisella
tularensis-antistoffen.
Ik bel de ouders om te
melden dat hun dochter
een zeer zeldzame ziekte
heeft overwonnen. Zij
zijn vooral blij dat ze weer
kerngezond is.”
14

Geen vijf gevallen
Met minder dan vijf gevallen per jaar in België is
tularemie of konijnenkoorts zeldzaam. De bacterie
(Francisella tularensis) kan zowel dieren als
mensen besmetten. Dat gebeurt na direct contact
met de huid van een besmet dier (vooral konijnen,
hazen en knaagdieren) of met grond, water of
planten die met de bacterie besmet zijn. Ook teken
kunnen de ziekte overdragen.
Dokter Hilde Boens: “Doorgaans krijg je drie tot vijf
dagen na de besmetting griepachtige symptomen
zoals koorts, hoofdpijn, keelpijn en spierpijn.
De andere symptomen zijn afhankelijk van hoe
de patiënt de infectie opgelopen heeft. Een
ulceroglandulaire infectie komt het vaakst voor,
maar de ziekte kan ook in glandulaire, faryngeale,
pulmonaire en tyfoïde vorm optreden. De behandeling
gebeurt met Gentamycine, Doxycycline
en Ciproxine.”
Kattenkrabziekte,
ook van de hond
Konijnenkoorts lijkt op kattenkrabziekte, maar
die laatste wordt veroorzaakt door de bacterie
Bartonella henselae. Ondanks de naam is niet
alleen de kat, maar ook de hond een natuurlijk
reservoir. Van de kattenkrabziekte worden per jaar
600 gevallen gerapporteerd.
Dokter Hilde Boens: “Kattenkrabziekte begint ook
met griepachtige symptomen, waarna er plaatselijk
klieren opzwellen en ontsteken. Vaak zijn dat
axillaire klieren, soms ook cervicale, epitrochleaire
en inguinale klieren. Behandelen is geen must:
na twee à vier maanden verdwijnen de symptomen
meestal vanzelf. Maar als de klieren veel pijn
doen, is het soms moeilijk om zoveel geduld op te
brengen. Een behandeling met Azitromycine zorgt
voor een iets snellere klinische beterschap en een
afname van de klierzwelling.”
15

30 BEDDEN OP SP PSYCHOGERIATRIE
Eén op de drie 75-plussers
ervaart acute verwardheid
in het ziekenhuis. Met z’n
aangepaste omgeving,
begeleiding en ondersteuning
is de Sp psychogeriatrie een
zegen voor deze en veel andere
oudere patiënten met mentale
problemen. Recent groeide de
dienst van 21 naar 30 bedden.
dokter Elisabeth De Mont, dokter Tine Pecceu, dokter Geert Gabriel en dokter Bart Werbrouck
In alle rust en vrijheid
De grote ramen van de
Sp psychogeriatrie
laten het daglicht gul
binnenstromen en bieden een
panoramisch uitzicht op de
berijmde weiden en de torens
van Ieper. De sfeer is rustgevend,
de patiënten zijn kalm
en ook de vier geriaters zien er
relaxed uit.
IN GROEP
Nochtans vangt deze afdeling
niet de gemakkelijkste
doelgroep op: geriatrische
patiënten met een mentale
problematiek.
Dokter Geert Gabriel: “Het
gaat om patiënten met acute
verwardheid of delier, dementie,
gedragsstoornissen of een
depressie. Ze worden vrijwel
altijd vanuit een acute dienst
uit het ziekenhuis doorverwezen.
Door de structuur
van een gesloten afdeling, met
veel vrijheid binnen de afdeling
zelf, worden heel wat patiënten
rustiger of helderder. En door
dergelijke patiënten op de Sp
psychogeriatrie op te nemen,
wordt het ook kalmer op de
acute afdelingen. Daar werden
onze patiënten vaak als storend
ervaren, omdat ze bijvoorbeeld
de kamer van andere patiënten
binnenliepen.”
Dokter Bart Werbrouck:
“Vroeger werden verwarde
patiënten vaak medicamenteus
of fysiek gefixeerd. Hier
is dat bijna nooit nodig. Ons
motto is: zo weinig mogelijk
medicatie en fixatie. Intussen
kennen de verpleegkundigen
en wij heel wat manieren
om mensen tot rust te laten
komen. In groep eten, samen
bewegen en oefenen doen ook
veel goed.”
STRIKTE STRUCTUUR
De rust op de Sp psychogeriatrie
is het gevolg van een
weldoordachte aanpak, met
als belangrijkste ingrediënt:
structuur.
Dokter Elisabeth De Mont:
“De patiënten draaien mee
in een goed gestructureerde
dagindeling. In de ruime
dagzaal worden de maaltijden
gezamenlijk genuttigd. Daarna
trekt iedereen naar de multifunctionele
revalidatiezaal. Er
is aangepaste ergotherapie,
individueel of in groep, met
de nadruk op cognitieve revalidatie
en mentale stimulatie.
In de uitgebouwde keuken
wordt samen met de patiënten
gekookt en gebakken.”
Dokter Tine Pecceu: “Als
geriaters kunnen we rekenen
op een uitgebreid
team. De helft van onze
verpleegkundigen zijn psychiatrisch
geschoold, de andere
helft geriatrisch. Daarnaast
hebben we een sociaal verpleegkundige,
een psychologe,
ergotherapeuten, kinesisten,
diëtisten en logistiek medewerkers.
Dat team stippelt
samen met de patiënt en de
familie een toekomstplan uit.
Mits een goede omkadering
kan de patiënt soms terug
naar huis. Lukt dat niet,
dan gaan we samen met de
familie op zoek naar een goede
oplossing.”
GRIJZE REGIO
De Sp psychogeriatrie bestaat
al tien jaar en groeide recent
uit van 21 naar 30 bedden. De
nieuwe plaatsen waren meteen
ingenomen, vertelt dokter
Geert Gabriel. “Onze regio
vergrijst. De nood is hoog.”
16

ZORGPAD
Op goede voet
Rond de onderzoekstafel
staan artsen, verpleegkundigen
en de podoloog.
Ze bekijken aandachtig de
rechtervoet van meneer G.
Endocrinoloog en diabetoloog
dokter An Nollet is
gelukkig met wat ze ziet.
“De diepe wonde onderaan
de grote teen is eindelijk
genezen, na een nauwgezette
en langdurige
opvolging. Een amputatie
kon worden vermeden.
Omdat de wonde geïnfecteerd
was, werd antibiotica
voorgeschreven. Vasculair
chirurg dokter Stephan
Ceuppens verrichtte een
procedure waardoor
de doorbloeding verbeterde
en de anti biotica
de wonde beter kon
bereiken. Orthopedisch
Wachten is geen optie wanneer patiënten
met diabetes een voetwonde krijgen.
“Een dag te lang twijfelen kan resulteren in
chirurg dokter Johan
Boury kon daarna ook nog
een kleine heelkundige
botcorrectie uitvoeren.
Samen met de orthopedisch
technieker werd
voor aangepaste zolen en
schoenen gezorgd, terwijl
de wondzorg binnen het
team besproken werd met
wondzorgverpleegkundige
Filiep Manderyck en
podoloog Annelies Six.
Zij bracht vilt rond de
wonde aan om de druk te
verminderen. Antibiotica,
een amputatie.”
een goede doorbloeding en
het voorkomen van druk
op de wonde: dat zijn de
drie pijlers om een goede
wondheling te bekomen.”
DE ZWAKKE PLEK
Meneer G. is maar één van
de acht diabetespatiënten
die vandaag in de erkende
diabetische voetkliniek
van het Jan Yperman
Ziekenhuis langskomen.
De voetkliniek werd precies
twintig jaar geleden
opgericht en vindt elke
donderdagnamiddag
plaats in de polikliniek.
Om 13 uur worden de
patiënten onthaald en
in gereedheid gebracht,
om 13.30 uur komen
alle betrokken artsen
persoonlijk langs om de
voetwonden te controleren.
Ze krijgen assistentie
van twee Anneliezen,
allebei diabeteseducator:
podoloog Annelies Six en
verpleegkundige Annelies
Barbez. Ook wondzorgverpleegkundige
Filiep
Manderyck is er elke
donderdag bij. Al die zorg
is zeker geen overbodige
luxe, klinkt het unisono.
Annelies Six: “De voet
is dé zwakke plek van
patiënten met diabetes
mellitus. Bij diabetesvoet
17

Diabetische
voetkliniek
zijn de zenuwen soms zo
aangetast, dat ze gevoelloos
worden. Daardoor
merken patiënten het niet
als ze een wondje hebben.
Zo kan een patiënt met
diabetes gedurende een
halve dag met een steentje
in z’n schoen rondlopen
zonder dat te voelen. We
hadden ooit iemand met
grote brandblaren op z’n
voetzolen: het resultaat
van een lange wandeling
op heet zand.”
Wondzorgverpleegkundige
Filiep Manderyck:
“Diabetes veroorzaakt
vaak een verstopping
van de bloedvaten van
de onderste ledematen.
Daardoor genezen wondjes
zeer moeilijk: de toevoer
van zuurstof, voedingsstoffen
en antibiotica naar de
wonde is dan grotendeels
afgesneden.”
ELKE DAG CONTROLE
De zorg die de diabetische
voetkliniek biedt,
is zinloos als de patiënt
niet voor zichzelf en zijn
voeten zorgt. Vandaar
het grote belang van
diabetesvoeteducatie.
Annelies Barbez: “We
drukken de mensen op het
hart dat ze dagelijks hun
voeten moeten wassen
en nakijken op wonden.
Blote voeten en knellende
schoenen kunnen niet.
Teennagels dienen recht
te worden afgeknipt om
ingroei te voorkomen.
Daarbovenop moeten
de mensen goed op hun
voeding en suikerwaarden
letten.”
ROL VAN DE HUISARTS
Bij patiënten met diabetes
en een voetwonde, moet
snel gereageerd worden,
weet dokter An Nollet.
“Onschuldig lijkende
wondjes kunnen op korte
termijn tot een noodzakelijke
amputatie leiden. Om
dat te voorkomen dringen
we erop aan om bij een
voetwonde zo snel mogelijk
de huisarts te contacteren.
Als je de wonde opmerkt
tijdens het weekend, ga
dan naar de huisarts van
wacht of kom naar de
spoed. Een voetwonde bij
patiënten met diabetes is
altijd een noodgeval. Ook
huisartsen weten dat ze
mensen met een diabetische
voetwonde steeds
naar onze voetkliniek of
de spoedafdeling kunnen
doorverwijzen. Beter te
vroeg dan te laat!”
dokter Johan Boury,
orthopedie – traumatologie
057 35 73 70
dokter Stephan
Ceuppens, vasculaire en
thoracale heelkunde
057 35 72 03
dokter An Nollet,
endocrinologie - diabetologie
057 35 72 90
Filiep Manderyck,
wondzorgverpleegkundige
057 35 70 62
Annelies Six, podoloog
en diabeteseducator
dokter Sofie Herregods,
orthopedie – traumatologie
057 35 73 70
dokter Stijn
Van Wiemeersch, vasculaire
en thoracale heelkunde
057 35 72 08
dokter Barbara Deconinck,
endocrinologie - diabetologie
057 35 72 94
Annelies Barbez, verpleegkundige
en diabeteseducator
057 35 66 59
Ibe Steeman, orthopedie
en bandagisterie
Secretariaat endocrinologie – diabetologie
057 35 72 70
18

DE PATIËNT
Jan Yperman Ziekenhuis
Briekestraat 12 Ieper
057 35 35 35
info@yperman.net
Petra Man
HERDENKINGSTUIN
Nooit vergeten
Met name in de zorg zal niemand
de COVID-periode licht vergeten.
Daarom legde het ziekenhuis een
herdenkingstuin aan.
Petra Man (pastorale dienst): “De
tuin kwam er naar aanleiding van
het verlies van vele mensen aan
COVID-19, maar is bij uitbreiding
een ode aan alle mensen van
wie we hier afscheid hebben of
zullen moeten nemen. Rond twee
Japanse kerselaars werden grote,
cirkelvormige banken gemaakt die
samen een liggende 8 – symbool
voor de eeuwigheid – lijken te
vormen. Voorbijgangers kunnen er
gaan zitten en even bij de vergankelijkheid
van het leven stilstaan.”
De herdenkingstuin is bereikbaar
via het pad dat de medewerkersparking
met de voorkant van het
ziekenhuis verbindt.
Petra Man,
pastorale dienst
057 35 66 41
petra.man@yperman.net
WIJ, GASTVRIJ
Voor de patiënt
Sinds maart 2021 werkt het Jan
Yperman Ziekenhuis actief rond
patiëntgerichtheid. Patient experience
officer Annelies Dumoulin:
“Het eerste thema binnen de campagne
was ‘gastvrije zorg’. Vriendelijkheid
en zich voorstellen stonden
daarbij centraal. Mensen met een
auditieve beperking vormden een
bijzondere doelgroep. Voor hen
kunnen we nu een gebarentolk
via tablet regelen. In de zomer
volgden de ‘mangomomenten’. Een
taartje voor de jarige, een maaltijd
naar keuze of iets anders? Alles
is bespreekbaar. ‘Beleving’ en
‘patient empowerment’ kwamen
er als laatste bij. Hoe iemand het
ziekenhuis ervaart, hangt af van
veel dingen, van het onthaal tot
de betaling van de factuur. Tijdens
alle stappen willen we de mens
centraal stellen – de patiënt maar
evenzeer de zorgverlener. Want
wie zich goed voelt, kan ook betere
zorg bieden.”
Annelies Dumoulin,
patient experience officer
057 35 66 42
annelies.dumoulin@yperman.net
Poli Poperinge
Oostlaan 11 Poperinge
057 35 72 50
poli.poperinge@yperman.net
Campus Wervik
Steenakker 30 Wervik
057 35 62 40
dominique.croes@yperman.net
Radiologisch kabinet Komen
Spoorwegstraat 8 Komen
057 35 74 02
secradio@yperman.net
Radiologisch kabinet Diksmuide
Kasteelstraat 7 Diksmuide
057 35 74 03
secradio@yperman.net
Radiologisch kabinet Klaverstraat
Klaverstraat 1 Ieper
057 35 74 01
secradio@yperman.net
Kinderpsychiatrie Twoape
Poperingseweg 16 Ieper
057 35 69 30
ieper@twoape.be
Collectieve Autodialyse Veurne
Klinieklaan 1 Veurne
058 33 38 20
nefrologie@yperman.net
Telefoonlijst alle
JYZ-artsen
Alle ziekenhuisinfo voor
huisartsen en andere
zorgprofessionals
Y-mail is het tijdschrift van het
Jan Yperman Ziekenhuis.
www.yperman.net
V.u.: Frederik Chanterie
Bladcoördinatie: Pieter-Jan Breyne
pieter-jan.breyne@yperman.net
Y-mail wordt verzorgd door
f-twee communicatie
www.f-twee.be
19

Werken aan de gang
Naast de personeelsparking van het Jan Yperman
Ziekenhuis krijgt de nieuwbouw steeds meer vorm. De
palen, balken en muren van de eerste verdieping
stonden er al, eind januari werd ook de vloerplaat
van niveau 2 gegoten. Daarmee zitten de werken
perfect op schema.
Check nieuwbouw.yperman.net
voor alle updates over
de werken
Afzendadres: Briekestraat 12, 8900 Ieper
Y-mail
Magazine Jan Yperman Ziekenhuis
trimestrieel - feb - maa - apr 2022
Afgiftekantoor Gent X
P806231
PB-PP B-00703
BELGIE(N) - BELGIQUE