01.03.2013 Views

matematika_VII.pdf

matematika_VII.pdf

matematika_VII.pdf

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Tavi 1 racionaluri ricxvebi<br />

1.1 simravle<br />

mizani:<br />

6 Tavi 1 • racionaluri ricxvebi<br />

gavecnoT simravlisa da qvesimravlis cnebebs.<br />

xSir SemTxvevaSi Cveni msjelobis sagani aris ara calkeuli obieqti,<br />

aramed maTi garkveuli jgufi, krebuli, erToblioba. magaliTad,<br />

SesaZloa vmsjelobdeT:<br />

� ara calkeul ferwerul tiloebze, aramed maT koleqciaze;<br />

� ara calkeul fexburTelebze, aramed safexburTo gundze;<br />

� ara sibrtyis calkeul wertilebze, aramed maT iseT<br />

erTobliobaze, rogoricaa monakveTi.<br />

sxvadasxva saxis erTobliobis, jgufisa Tu krebulis aRsaniSnavad<br />

maTematikaSi gamoiyeneba erTiani termini - simravle. swori warmodgena<br />

simravleze, rogorc maTematikur cnebaze, SeiZleba konkretuli<br />

magaliTebisa da simravleTa zogadi Tvisebebis gacnobiT CamoviyaliboT.<br />

magaliTad, ganxilvis sagani SeiZleba iyos:<br />

� erovnuli biblioTekis wignTsacavSi daculi wignebis simravle;<br />

� saklaso oTaxis merxebis simravle;<br />

� naturaluri ricxvebis simravle;<br />

� mocemuli samkuTxedis wertilTa simravle;<br />

� oTxkuTxedebis simravle da a.S.<br />

yoveli simravle elementebisgan Sedgeba. naturaluri ricxvebis<br />

simravlis elementebia ricxvebi 1, 2, 3 da a.S. ricxvi 9 aris naturaluri<br />

ricxvebis simravlis elementi, xolo ricxvi 2,5 ar aris naturaluri<br />

ricxvebis simravlis elementi.<br />

simravlis elementebis miTiTeba moxerxebulia maTi sruli<br />

CamonaTvalis moyvaniT. simravle, romelic Sedgeba a, b, c da d<br />

elementisagan, ase CavweroT: {a, b, c, d}. kerZod, erTniSna naturaluri<br />

ricxvebis simravle ase Caiwereba: {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9}.<br />

elementebis CamonaTvalis saxiT SesaZlebelia mocemul iqnas mxolod<br />

is simravleebi, romelTa elementebis raodenoba sasrulia, anu sasruli<br />

simravleebi.<br />

usasrulo simravlis mosacemad uTiTeben iseT Tvisebebs, romelic<br />

gaaCnia am simravlis yovel elements da ar gaaCnia arcerT sxvas.<br />

magaliTad, 5-is jeradi kenti naturaluri ricxvebis simravle aris<br />

usasrulo simravle, romlis elementebia ricxvebi 5, 15, 25, 35, 45 ... .<br />

simravle gansazRvrulia, Tu garkveviTaa cnobili, romeli elementi<br />

ekuTvnis am simravles da romeli - ara.<br />

simravleebs, rogorc wesi, didi laTinuri asoebiT aRvniSnavT: A, B, C, ... ,<br />

simravleTa elementebs ki patara laTinuri asoebiT: a, b, c, ... . is faqti,<br />

rom x aris A simravlis elementi, Semdegnairad Caiwereba: x∈A. ikiTxeba:

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!