06.05.2013 Views

saCuqrad saba

saCuqrad saba

saCuqrad saba

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ianvari 2013 #86<br />

fasi 7 lari<br />

mxatvruli filmi<br />

<strong>saba</strong><br />

1929<br />

<strong>saCuqrad</strong><br />

t


N86, ianvari 2013<br />

08 redaqtoris sveti<br />

10 avtorTa svetebi<br />

wardgena 12 salome rigvava, mxatvari<br />

14 ori dalie, Segergeba... daviT buxrikiZe<br />

anonsi 16 5 mniSvnelovani movlena, romelic ar unda gamotovoT<br />

salome afxaziSvili<br />

restornis kritika 22 protesti sacivs nayiniT Tamar kvinikaZe<br />

6 cxeli Sokoladi<br />

saavtoro sveti 24 iq, sadRac Sors gaga naxucriSvili<br />

26 *** maia sariSvili<br />

28 muclis satkivari diana anfimiadi<br />

reportaJi 30 bileTi Salauris mimarTulebiT Tamar alaviZe<br />

interviu 40 mohsen maxmalbafiTeo xatiaSvili<br />

specproeqti 48 adamianebi, romlebmac Seqmnes movlenebi<br />

literatura 74 literaturuli ese rad miyvars doris lesingi? irakli lomouri<br />

78 saavtoro Sooobaaa u-Seeenod aka morCilaZe<br />

88 moTxroba Leporello laSa buRaZe<br />

92 poezia beqa yorSia, poeti<br />

recenzia 94 es Cemi saxlia anina tefnaZe<br />

96 keruakis gza daTo turaSvili<br />

98 sircxvilis Semdeg giorgi lobJaniZe<br />

wignebi 102 mimoxilva<br />

kinoese 106 iStvan sabos Tezisebi daviT buxrikiZe<br />

recenzia 110 `qariSxali~, rogorc zRapari Serigebaze daviT buxrikiZe<br />

112 gorakebs gamoRma daviT buxrikiZe<br />

stili 118 redaqtoris sveti Tamar alaviZe<br />

120 iv sen lorani pret-a-portes irCevs klod berto<br />

124 inspiracia nikola geskie<br />

126 absolutisti judiT Turmani<br />

138 stilis dRiuri<br />

ydaze: rusudan Wyonia<br />

foto: nata sofromaZe


sacxovrebeli kompleqsi


edaqtoris sveti<br />

mTavari redaqtori<br />

Tamar babuaZe<br />

`literatura~<br />

beqa qurxuli<br />

`stili~<br />

Tamar alaviZe<br />

redaqtorebis asistenti<br />

mariam samadaSvili<br />

redaqtor-stilisti<br />

rati qarTveliSvili<br />

artredaqtori<br />

arCil TabukaSvili<br />

dizaini<br />

Tornike lorTqifaniZe<br />

koreqtori<br />

Tamar RonRaZe<br />

nomerze muSaobdnen:<br />

nino jafiaSvili, Tamar alaviZe, daviT<br />

buxrikiZe, Teo xatiaSvili, maia sariSvili,<br />

gaga naxucriSvili, diana anfimiadi, nino<br />

natroSvili, salome afxaziSvili, elene<br />

xarazaSvili, maSo samadaSvili.<br />

foto:<br />

xaTuna xuciSvili, nata sofromaZe, mariam<br />

siWinava, gia gogataSvili.<br />

ilustracia:<br />

eka tabliaSvili.<br />

gamomcemeli<br />

Sorena SaverdaSvili<br />

biznesis ganviTarebis menejeri<br />

rusudan furcelaZe<br />

partniorebTan urTierTobis<br />

menejerebi:<br />

qeTevan qavTaraZe, mariam miqelaSvili,<br />

sofo papunaSvili, nino goniaSvili<br />

distribucia<br />

mixeil mamuCaSvili<br />

gamomcemloba:<br />

Sps `media hausi dekomi~<br />

misamarTi: Tbilisi 0183, saqarTvelo<br />

JRentis q. 35, tel.: +995 32 247 10 05<br />

sxva gamocemebi:<br />

`liberali~, `dialogi~, `qarTuli Rvinis<br />

gzamkvlevi~<br />

stamba:<br />

`sezani~, Tbilisi, wereTlis 140,<br />

tel.: 235 70 02<br />

Jurnali gamodis 2004 wlis<br />

25 dekembridan<br />

© `media hausi dekomi~ saavtoro<br />

uflebebi daculia. JurnalSi<br />

gamoqveynebuli masalebis nawilobrivi<br />

an mTliani gamoyeneba gamomcemlobis<br />

nebarTvis gareSe akrZalulia.<br />

`cxeli Sokoladis~ rubrikis sponsori<br />

ar ereva Sinaarsis SeqmnaSi.<br />

8 cxeli Sokoladi<br />

mravalwertili<br />

Zalian Soridan mindoda, damewyo. pirdapir kosmosidan. mindoda,<br />

meTqva, rom yvela galaqtikas Tavisi mze da mzeebi hyavs, yvela mzes ki<br />

Tavis mxriv, sWirdeba galaqtika, sakuTari didebuleba rom daamtkicos.<br />

mindoda, meTqva, rom yvela samyarosac hyavs Tavisi gmirebi da gmirebsac<br />

sWirdebaT es samyaroebi, raTa iqcnen da darCnen gmirebad.<br />

mindoda, melaparaka paralelur realobebze, warsulisa da momavlis<br />

pirobiTobebze, samyaro-adamianebze, Cveni TvalTaxedvis rakursebsa<br />

da perspeqtivebze, Cvens amwuTier ganwyobebze, Cvens socialur mdgomareobasa<br />

da ganaTlebaze _ yvelafer imaze, rac gviyalibebs Sexedulebebs,<br />

Semdeg rom gaafTrebiT vicavT.<br />

mindoda, Semexsenebina, rom wlis bolos Cavlili 12 Tvis Sejameba,<br />

gnebavT, sentimentaluri, gnebavT, arafrismaqnisi, magram, amave dros,<br />

yvelaze adamianuri da `Zveli profesiaa~.<br />

da mxolod am yvelafris gavliT mindoda, mivdgomodi saTqmels _ rogor<br />

da ratom avarCieT gmirebi saaxalwlo nomris specproeqtisTvis.<br />

magram raRac araferi aewyo, am patara Sejamebis garda. SesaZloa, imitomac,<br />

rom mTeli energia swored am adamianebis SerCevam, arCevanis<br />

bevrjer awon-dawonvam da msjelobam waiRo.<br />

saboloo jamSi, gamovida, rom wlevandeli proeqti wina `wlis adamianebisgan~<br />

gansxvavebiT, ufro Wrelia; da ara imdenad Cveni gmirebis<br />

profesiebis da miRwevebis mravalferovnebis gamo, aramed ufro azrTa<br />

sxvadasxvaobis gamo, rasac bevri maTgani iwvevs CvenSi. mec swored es<br />

momwons _ roca kamaTis sagani Cndeba; roca gmiri arasworxazovania da<br />

Tavisi qmedebebiT an STagagonebs, anda gaiZulebs, gabrazebiT gadausva<br />

xazi. isic winaswar momwons, rom zogierT maTgans SeiZleba arc icnobde,<br />

axla gaicno da mis Sesaxeb an ase gadawyvito, an _ ise. Cven xom<br />

kategoriulad da daJinebulad arcerTi maTganis Sesaxeb ar gviTqvams,<br />

rom an gmiria, an antigmiri. vTqviT mxolod is, rom Cveni azriT, am<br />

adamianebis gamo iyo 2012 weli gamorCeuli; gasuli weliwadi CvenTvis<br />

maT `Seqmnes~ _ TavianTi iniciativebiT, ambiciebiT, SemoqmedebiTobiT _<br />

ubralod, qmedebebiT. SesaZloa, arc amaSi dameTanxmoT da esec mixaria,<br />

radgan rogorc ukve giTxariT, CemTvis mTavari sadiskusiod Ria sivrcea;<br />

Zaxilis niSnebiT Caketili azrovnebis nacvlad _ kiTxvis niSani,<br />

wertil-mZime da mravalwertili...<br />

mogvwereT,<br />

keTili survilebiT,<br />

Tamar babuaZe


avtorTa svetebi<br />

10 cxeli Sokoladi<br />

Tamar alaviZe<br />

skolis wlebSi, yovel zafxuls,<br />

dasasveneblad bebia-babuasTan mivdiodi<br />

samegreloSi. faci-fuciT<br />

CavbargdebodiT manqanaSi mTeli<br />

ojaxi da davadgebodiT senakisken<br />

mimaval gzas. samaskilometriani<br />

distanciis gasavlelad saSualod<br />

oTxi saaTi gvWirdeboda, rac Cem-<br />

Tvis mZime gansacdeli, mamasTvis ki<br />

nervuli sistemis mware testi iyo.<br />

erTaderTi, rac am gzis daZlevaSi<br />

mexmareboda, samgzavrod gamzadebuli<br />

gemrieli sagzali da riko-<br />

Tis uReltexilis monakveTze mTebze<br />

Sefenili moRuSuli saxlebis<br />

Tvaliereba iyo. maSin vfiqrobdi,<br />

rom aq cxovreba am adamianebisTvis<br />

yvelaze mZime sasjeli unda yofiliyo.<br />

im dros sxvanairad ubralod<br />

verc warmomedgina.<br />

roca SalaurSi gamgzavreba da<br />

reportaJis gakeTeba SemomTavazes,<br />

zedmeti fiqris gareSe davTanxmdi.<br />

es CemTvis idealuri Sansi aRmoCnda<br />

saimisod, rom wlebis ganmavlobaSi<br />

dagrovebul emociebze agebuli<br />

stereotipi damemsxvria da cota<br />

xniT soflad cxovrebis yoveldRiurobaSi<br />

SemeWyita: zogierTisTvis<br />

SeuZlebel, zogisTvisac ki simSvidis<br />

momgvrel realobaSi.<br />

bileTi Salauris mimarTulebiT<br />

gv. 30<br />

Teo xatiaSvili<br />

mohsen maxmalbafi sruliad Sem-<br />

TxveviT aRmovaCine. es is periodi<br />

iyo, roca jer kidev advilad ar<br />

iSoveboda kargi xarisxis videokasetebi.<br />

Semdeg rusTavelze namdvili<br />

„savane“– saloni gaixsna, sadac<br />

seriebad gamosuli filmebis yidva<br />

SegeZlo. „Другое Кино“ _ ase erqva<br />

erT-erT serias. maxmalbafis „gabec“<br />

(„xaliCa“) swored am ciklidan<br />

SeviZine.<br />

maSin sergo farajanovze vwerdi<br />

disertacias da am reJisoriT viyavi<br />

srulad moculi. „gabes“ miTologiur-poetur<br />

saxeebsa da ulamazes,<br />

feradovan gamosaxulebaSi<br />

farajanovTan siaxlovec davinaxe.<br />

TandaTan davinteresdi maxmalbafiT,<br />

romlis erTmaneTisgan Zalian<br />

gansxvavebul filmebs poeturoba<br />

da sada TxrobiTi narativi aerTianebs.<br />

reJisors, romelic 2005 wlidan<br />

parizSi cxovrobs, politikuri angaJirebulobis<br />

gamo akritikeben<br />

xolme, Tumca rodesac Tbilisis<br />

saerTaSoriso kinofestivalze gavicani,<br />

mivxvdi, rom SeuZlebelia,<br />

es uSualo da emociuri adamiani<br />

gulgrili iyos imis mimarT, rac<br />

iranSi xdeba da ubralod akeTos<br />

„didi kino“.<br />

maxmalbafisTvis kino, upirveles<br />

yovlisa, umecrebisa da usamarTlobis<br />

winaaRmdeg brZolis<br />

iaraRia _ STambeWdavi, zogjer<br />

zedmetad lamazi iaraRic ki.<br />

`dae, amoSaleT Cemi saxeli Cemi<br />

qveynidan, Tu is amiT gaTavisufldeba~<br />

gv. 40<br />

daviT buxrikiZe<br />

art-hausis ramdenime elvare<br />

gakveTili, kristian munjiusgan<br />

miRebuli saWiro esTetikuri Soki,<br />

iraneli disidentis, mohsen maxmalbafis<br />

axali filmi „baRi“ da iStvan<br />

sabos samsaaTiani masterklasi „Tibisis“<br />

galereaSi _ ase damrCa mexsierebaSi<br />

rigiT mecamete, „Tarsi“,<br />

magram mainc bevrad gamorCeuli<br />

Tbilisis saerTaSoriso kinofestivali.<br />

sxvaTa Soris, mis dasafinanseblad<br />

saxelmwifos biujetze<br />

xeli erTad gaikra rogorc warsulma,<br />

ise axlandelma xelisuflebam,<br />

rac iSviaTi gamonaklisia.<br />

festivalma erTi kviriT gamoacocxla<br />

dekembris dReebSi qalaqis<br />

kulturuli cxovreba da mayureblisTvis<br />

erTgvari gzamkvlevi<br />

gaxda. ara mxolod imitom, rom<br />

specialur Cvenebaze „rusTavelsa“<br />

da „amiranSi“, mixael hanekesa Tu<br />

tavianebis filmebis eul seansze<br />

mosaxvedrad, lamis mujlugunebiT<br />

orTabrZola imarTeboda.<br />

magram yvelaze arsebiTi, rac<br />

Tbilisis kinofestivalze moxda,<br />

es iyo organizatorebis mier mar-<br />

Tlac art-hausiT „damSeulTaTvis“<br />

orlariani bileTebis SemoReba.<br />

am lamis socialuri mniSvnelobis<br />

aqtma aSkarad gazarda festivalisadmi<br />

interesi da daamtkica, rom<br />

kargi kino maSin ufro saWiroa,<br />

roca gvSia da depresiaSi varT.<br />

gorakebs gamoRma<br />

gv. 112


ორმაგი მოქმედება:<br />

ტონირება /კვება<br />

95% ნატურალური<br />

ინგრედიენტები<br />

არ შეიცავს ამიაკს<br />

მოქმედებს 5 წუთში<br />

PHYTOGLOSS-ფიტოგლოსი<br />

ინოვაციური საშუალება თმის ტონირებისთვის<br />

მღებავი მცებნარეების პიგმენტები: დარიჩინი, ყვავილწვერა, თაფლის<br />

ექსტრაქტი, კაკაოს ცხიმი, ბრაზილიური ხე, თმას იდეალურად გაჯერებულ<br />

ფერსა და ბზინვარებას ანიჭებენ!<br />

მანგოს ზეთი: მკვებავი კომპონენტებისა და ამინომჟავების მაღალი<br />

შემცველობის შედეგად კვებავს და აჯანსაღებს თმას მთელს სიგძეზე<br />

ვიტამინი E: მაღალი ანტიოქსიდანტური თვისებების შედეგად იცავს და<br />

ინარჩუნებს თმის ფერს ხანგრძლივი დროით.<br />

თალგამურას ზეთი: არბილებს თმას და აიოლებს მის დავარცხნას.<br />

შეღებილი<br />

მელირებული და<br />

გაუფერულებული<br />

თმისთვის<br />

ინფორმაციისთვის დარეკეთ 2710707


wardgena<br />

salome rigvava<br />

mxatvari<br />

salomes namuSevrebSi mamakacis ga-<br />

mosaxulebas TiTqmis ver SexvdebiT,<br />

radgan mamakacs saintereso naturad<br />

ver aRiqvams. amis sapirispirod,<br />

Tavis Semoqmedebas mTlianad qalis<br />

emociebis grafikulad gamosaxvas<br />

uTmobs. mis yvela namuSevarSi uamravi<br />

gansxvavebuli emociis matarebeli<br />

qalia, romlebic xSirad Tavad<br />

avtors, an mis uaxloes megobrebs<br />

ganasaxiereben. is Zalian iSviaTad<br />

xatavs ucxo adamianebs, radgan miaCnia,<br />

rom adamianis dasaxatad aucilebelia<br />

mis emociebs grZnobde. swored<br />

amitom, xSirad misi ferweruli<br />

da grafikuli namuSevrebis gmirs<br />

Tavad salome ganasaxierebs.<br />

15 welia, xatavs, Tumca gansaku-<br />

TrebiT nayofier periodad bolo<br />

oTx wels asaxelebs. pirveli personaluri<br />

gamofena Tbilisis samxatvro<br />

akademiis sagamofeno sivrce-<br />

Si, bakalavriatSi swavlis meoTxe<br />

wels gamarTa. ocze met proeqtsa<br />

da gamofenas Soris is 2012 wels saqarTvelos<br />

erovnul bankSi „diadi<br />

miznebis saxelosnos“ saxeliT gamarTul<br />

gamofenas gamoarCevs, sadac<br />

12 cxeli Sokoladi<br />

gv. 80 gv. 82 gv. 90<br />

misi ramdenime mniSvnelovani, saetapo<br />

namuSevari gamoifina.<br />

salome namuSevrebs Sereuli teqnikiT<br />

qmnis. miuxedavad imisa, rom Tavisi<br />

saTqmelis gamosaxatavad, ZiriTadad,<br />

mxolod qalis naturas iyenebs,<br />

Temebi, romlis mixedviTac is xatavs,<br />

Zalian mravalferovani da mudmivad<br />

ganaxlebadia. cdunebis vneba, romelic<br />

yvela epoqisa da asakis adamianis<br />

cxovrebis Tanamdevi sindromia,<br />

salomem `vaSlis sindromis~ seriiT<br />

gamoxata. `adamianebi, Cvenda uneburad,<br />

mudmivad varT cdunebebis qveS,<br />

es sindromia. rodesac vaSls miirTmev,<br />

ici, rom is cdunebis simboloa,<br />

magram mas mainc miirTmev da Senda<br />

uneburad xdebi am sindromis matarebeli~,<br />

_ ase ganmartavs is am seriis<br />

arss, romelze muSaobac ramdenime<br />

Tvis win, StutgartSi daasrula.<br />

amjerad, cdunebis vnebiT Sepyrobil<br />

adamianSi sakuTari Tavi gamoxata.<br />

`amiT am Temaze fiqri ar damisrulebia,<br />

mxolod forma amovwure. axla,<br />

Temis gasagrZeleblad axali formebis<br />

ZiebaSi var~.<br />

qalis Tema mis SemoqmedebaSi yve-<br />

laze ukeT `rZis~ seriiT warmoCinda.<br />

masSi mxatvarma qalis sxvadasxva<br />

emociuri mdgomareoba gamoxata _<br />

dedis instinqtiT dawyebuli, Sinagani<br />

intimurobiT damTavrebuli. ambobs,<br />

rom qalisadmi interess, nawilobriv,<br />

sxeulis esTetika warmoSobs:<br />

`qalis sxeuli vizualurad Zalian<br />

lamazia, garda amisa, is mxolod<br />

sxeuli ar aris, es aris matarebeli<br />

adamianuri SegrZnebebisa~. bolo periodis<br />

ganmavlobaSi, saqarTveloSi<br />

arsebuli mZime politikuri da socialuri<br />

situacia ki mis namuSevrebSi<br />

`siCumis~ seriis SeqmniT aisaxa,<br />

romelsac avtori ase xsnis: `simSvidiT<br />

gamowveuli siCume is mdgomareoba<br />

iyo, romelic im dros qveyanas<br />

yvelaze metad sWirdeboda~.<br />

salome `DAAD-is stipendiiT~ ukve<br />

6 welia Stutgartis samxatvro akademiaSi<br />

swavlobs. kvalifikaciis<br />

amaRlebis erTwliani kursis gavlis<br />

Semdeg, is saqarTveloSi meti codni-<br />

Ta da bevri namuSevriT dabrundeba.<br />

manamde ki, misi namuSevrebis daTvaliereba<br />

`feisbuqis~ gverdze SegeZlebaT<br />

_ Facebook/Salome Rigvava.


wardgena<br />

`cxeli Sokoladis~ qarTuli filmebis krebuli<br />

ori dalie, Segergeba...<br />

mixeil Wiaurelis `<strong>saba</strong>~: rogor movklaT didi mxatvrebis daxmarebiT propaganda<br />

qarTuli kinos istoria-<br />

Si mixeil Wiaurelze didi<br />

regaliebiT Semosili re-<br />

Jisoris moZebna praqtikulad<br />

SeuZlebelia. saqarTvelosa<br />

da sabWoTa<br />

kavSiris saxalxo artistis,<br />

stalinuri premiebis<br />

laureatisa da umaRlesi<br />

sabWos ramdenime mowvevis<br />

deputatis filmebi lamis<br />

savaldebulo iyo sabWoTa<br />

ekranebze da aucilebeli<br />

kultsavizito baraTi<br />

ucxoeTSi warsadgenad.<br />

SeiZleba iTqvas, rom sabWoTa<br />

reJisorTagan mixeil<br />

Wiaureli stalinis<br />

kabinetis yvelaze xSiri<br />

da sasurveli stumari iyo.<br />

Tumca mis SemoqmedebaSic<br />

aris darCenili ucnauri,<br />

ase vTqvaT, propagandistuli<br />

„TeTri laqebi“, romelic<br />

drom ver gaaferada.<br />

aseTia 1929 wels gadaRebuli<br />

uxmo filmi „<strong>saba</strong>“, romelsac Jurnali „cxeli<br />

Sokoladi“ proeqt „qarTuli filmebis krebulis“<br />

farglebSi warmogidgenT.<br />

arsen aravskisa da Salva alxaziSvilis scenari,<br />

cxadia, antialkoholuri propagandis aSkara nayofad<br />

mogeCvenebaT, xolo anton polikeviCis kamera<br />

pirovnebis dramas zedmet socialur mRelvarebas<br />

aniWebs. arc siuJetia qarTuli kinosTvis damaxasiaTebeli:<br />

tramvais depos muSa <strong>saba</strong> (aleqsandre<br />

jaliaSvili), megobrebis gavleniT, mTel Semosavals<br />

sasmelSi xarjavs. misi Svili, vaxtangi (andro<br />

januaSvili) mamas samikitnoebSi daeZebs, maro (veriko<br />

anjafariZe) amaod cdilobs meuRlis gamosworebas.<br />

<strong>saba</strong> tramvais mZRols gasaRebs mohparavs da<br />

travmais gaitacebs, rasac SemTxveviT, misi Svili<br />

Seewireba.<br />

skandaluri saqme gacilebiT seriozul saxes<br />

iRebs. sasamarTlo procesi brals mTel muSaTa<br />

koleqtivs dasdebs, romelmac ver moaxerxa gzasacdenil<br />

TanamSromels daxmareboda. mogvianebiT<br />

ki, sasamarTlo lamis saSiS socialur gadawyveti-<br />

14 cxeli Sokoladi<br />

avtori daviT buxrikiZe<br />

lebas Rebulobs _ muSaTa<br />

raionSi Rvinis sardafebis<br />

akrZalvas moiTxovs...<br />

mixeil Wiaurelis reJisoruli<br />

ostatoba amgvari<br />

martivi propagandis farglebs<br />

scdeba da filmi<br />

dramatul, Tu mxatvrul<br />

ganzogadebas mainc aRwevs.<br />

gansakuTrebiT ori faqtoris<br />

gaTvaliswinebiT: jer<br />

erTi, veriko anjafariZis<br />

tragikuli samsaxiobo talantis<br />

wyalobiT, maros<br />

aSkarad melodramatuli<br />

roli gacilebiT dramatul<br />

masStabs Rebulobs (es aris<br />

veriko anjafariZis pirveli<br />

da mniSvnelovani roli<br />

kinoSi) da meorec, saxvi-<br />

Ti mxare propagandistuli<br />

filmisaTvis „zedmetad“<br />

daxvewili da eqspresiulia.<br />

Tumca es gasakviri<br />

ar aris, radgan filmis<br />

mxatvroba erTdroulad<br />

lado gudiaSvilma da daviT<br />

kakabaZem SeiTavses. ase<br />

rom, namdvili xelovneba zogjer<br />

uxerxulad nakeT propagandasac daxvewilad<br />

uswordeba.<br />

aSkara propagandistuli Canafiqris miuxedavad,<br />

„<strong>saba</strong>“ gamoirCeva formaluri da stilisturi<br />

ZiebebiT. masSi aRmoaCenT ara mxolod qalaquri<br />

folkloris elementebsa da erTgvar „poetur-socialur“<br />

kolorits, aramed firosmanis mxatvrul<br />

saxeebs, mis plastikas. aseve, franguli „poeturi<br />

kinos“ gamoZaxils; ufro ki, Jan vigosa da marsel<br />

karnes filmebis sunTqvas. Tumca, mixeil Wiaureli<br />

kinoreJisorobamde moqandake iyo da plastikuri<br />

qsovili imTaviTve damaxasiaTebelia misi filmebis-<br />

Tvis.<br />

am filmis Semdeg reJisori gadaiRebs „xabardasa“<br />

(1931) da „ukanasknel maskarads“ (1934), romlebSic<br />

aSkarad naklebia propaganda da kameruloba. samagierod,<br />

igrZnoba reJisoruli siTamame da istoriis<br />

maxvilgonivruli, pamfleturi gaazreba.


anonsi<br />

5 mniSvnelovani movlena, romelic ar unda gamotovoT<br />

avtori salome afxaziSvili<br />

gamofena<br />

`Main C~ _ kompozitoris da<br />

artistis giorgi cincaZis gamofena<br />

sad: Tanamedrove xelovnebis<br />

centri _ Tbilisi<br />

rodis: 3/1 _ 24/1<br />

gaxsna: 18:00<br />

misamarTi: dodo abaSiZis q. #10<br />

Tanamedrove xelovnebis centri,<br />

kinematografiis erovnuli<br />

16 cxeli Sokoladi<br />

centris mxardaWeriT, kompozitorisa<br />

da artistis giorgi (gio)<br />

cincaZis gamofenas umaspinZlebs.<br />

galereaSi misuli damTvalierebeli<br />

multimediuri xasia-<br />

Tis gamofenas ixilavs, romelic<br />

kompozitoris mier Sesrulebul<br />

ferwerul, video da audio namu-<br />

Sevrebs aerTianebs.<br />

„zewrebSi<br />

gaxveuli“<br />

levan mindiaSvilis personaluri<br />

gamofena<br />

sad: galerea „vanda“<br />

rodis: 11/1 _ 23/1<br />

gaxsna: 19:00<br />

misamarTi: WonqaZis q. #1<br />

levan mindiaSvili, `NOISES~


anonsi<br />

„zewrebSi gaxveuli“ levan mindiaSvilis<br />

pirveli proeqtia saqarTveloSi<br />

xuTwliani pauzis<br />

Semdeg, romelic specialurad am<br />

gamofenebisTvis Seqmnil ferwerul<br />

namuSevrebs aerTianebs.<br />

maTze muSaoba artistma amerikis<br />

SeerTebul StatebSi yofnis periodSi<br />

daiwyo. saboloo saxiT ki<br />

mas, saqarTveloSi, galerea „vandaSi“<br />

warmoadgens.<br />

levan mindiaSvili ukve ramdenime<br />

welia amerikaSi cxovrobs,<br />

sadac man magistris xarisxi swored<br />

multidisciplinaruli proeqtebis<br />

sferoSi miiRo. amerikaSi<br />

swavlis periodSi, ramdenime adgilobriv<br />

galereaSi kuratoris<br />

movaleobasac asrulebda. 2011<br />

wlidan TanamSromlobs niu iorkSi<br />

moRvawe qarTvel multimedia<br />

artistTan da dizainerTan<br />

_ uta beqaiasTan. levanis namu-<br />

Sevrebi inaxeba kaliforniis universitetSi<br />

da aseve kerZo koleqciebSi,<br />

inglisSi germaniaSi,<br />

safrangeTSi, SveicariaSi, italiaSi,<br />

espaneTSi, portugaliaSi,<br />

avstriaSi, iaponiaSi, CileSi, braziliaSi,<br />

ruseTsa da saqarTveloSi.<br />

aRsaniSnavia, rom 11 ianvars,<br />

gamofenis gaxsnaze misuli damTvalierebeli<br />

levan mindiaSvilisa<br />

da uta beqaias erTobliv<br />

performanssac ixilavs.<br />

rezo CxeiZis kinomemkvidreoba<br />

sad: saqarTvelos Teatris, kinos,<br />

musikisa da qoreografiis saxelmwifo<br />

muzeumi<br />

rodis: 15/12_20/1<br />

misamarTi: ia kargareTelis q. #6<br />

18 cxeli Sokoladi<br />

gamofena, romelic 15 dekembers<br />

saqarTvelos Teatris, kinos,<br />

musikisa da qoreografiis<br />

saxelmwifo muzeumSi gaixsna,<br />

qarTveli reJisoris, rezo Cxei-<br />

Zis 86 wlis iubiles eZRveneba.<br />

eqspozicia reJisoris mier gada-<br />

Rebuli filmebis _ „jariskacis<br />

mamisa“ da „don kixotis“ kostiumebs,<br />

aseve filmebis („magdanas<br />

lurja“, „ganZi“ da a.S.) upirveles<br />

afiSebs aerTianebs. gamofenaze<br />

warmodgenilia yvela is<br />

jildo, romelic reJisorma mTeli<br />

Tavisi moRvaweobis manZilze<br />

miiRo. maT Soris aRsaniSnavia _<br />

kanis kinofestivalze miRebuli<br />

diplomi, romelic farTo sazogadoebisaTvis<br />

pirvelad, swored<br />

am gamofenis farglebSi gamoifina.<br />

muzeumSi mosuli damTvalierebeli,<br />

rezo CxeiZis mamis, cnobili<br />

qarTveli mwerlis daviT<br />

CxeiZis (dia Cianeli) xelnawerebsac<br />

ixilavs.<br />

qarTuli modernizmi da Tanamedrove<br />

mxatvroba erT sivrceSi<br />

sad: „gamrekeli-galerea“<br />

rodis: 25/12_20/1<br />

misamarTi: ingoroyvas q. #14<br />

„gamrekeli-galerea“ Tanamedrove<br />

qarTuli mxatvrobis galerea-muzeums<br />

warmoadgens, romelic<br />

qarTveli mxatvris irakli<br />

gamrekelis saxlSia gaxsnili. galereis<br />

sivrce or nawilad iyofa,<br />

romlis erT nawilSi, irakli<br />

gamrekelis mier 1920 wlebSi<br />

Sesrulebuli eskizebia gamofenili.<br />

sagamofeno sivrcis meore<br />

nawilSi Tanamedrove qarTveli<br />

mxatvrebis: vaxo buRaZis, miSa<br />

Sengelias, oleg timCenkos, koka<br />

cxvedianis, uSangi xumaraSvilisa<br />

da gia guguSvilis namuSevrebia<br />

warmodgenili.<br />

galerea-muzeumi damTvaliereblebisTvis<br />

pirvelad 25 dekembers<br />

gaixsneba da momavali wlidan<br />

sxva Tanamedrove qarTveli<br />

mxatvrebis namuSevresac umaspin-<br />

Zlebs.<br />

„nino CakvetaZis<br />

matarebeli“<br />

sad: galerea `vanda~<br />

rodis: 25/01 _7/2<br />

gaxsna: 19:00<br />

misamarTi: WonqaZis q. #1<br />

„miqris matarebeli“ _ ase hqvia<br />

gamofenas, romliTac Tanamedrove<br />

qarTveli mxatvari nino<br />

CakvetaZe damTvaliereblis winaSe,<br />

ianvris bolos, galerea<br />

„vandaSi“ warsdgeba. gamofena bavSvebisa<br />

da moxucebis Temaze Sesrulebul<br />

ferwerul namuSevrebs<br />

aerTianebs, romelic mxatvarma<br />

bolo periodSi Seqmna. amjerad,<br />

<strong>saba</strong>vSvo literaturis gavleniT<br />

Sesrulebuli kompoziciebi, wignebis<br />

gverdebidan sagamofeno sivrceSi<br />

gadmoinacvlebs.


აფიშა იანვარი (1 - 31) რუსთაველი, ამირანი, აპოლო<br />

ჯეკ რიჩერი<br />

რეჟისორი კრისტოფ მაკკუორი<br />

როლებში ტომ კრუზი, რიჩარდ ჯენკინსი<br />

ჟანრი მძაფრსიუჟეტიანი, კრიმინალური დრამა<br />

გამომძიებელი ცდილობს, გახსნას პროფესიონალი<br />

სამხედრო სნაიპერის საქმე, რომელმაც ხუთი ადამიანი<br />

მოკლა.<br />

განგსტერებზე მონადირენი<br />

რეჟისორი რუბენ ფლეიშერი<br />

როლებში რაიან გოსლინგი, შონ პენი, ემა სთოუნი,<br />

ნიკ ნოლტი<br />

ჟანრი კრიმინალური დრამა<br />

სიუჟეტი ვითარდება 1949 წელს, ლოს ანჯელესში. ერთი<br />

დაჯგუფების ლიდერი მიკი კოენი ძალიან ბოროტი<br />

ადამიანია, მას მთელი ქალაქი ხელში უჭირავს და ფულს<br />

შოულობს პროსტიტუციაში, ნარკოტიკებისა და იარაღის<br />

გაყიდვაში. მას არა მარტო მისი ხელქვეითები, არამედ<br />

პოლიციელები და პოლიტიკოსებიც იცავენ....<br />

20 cxeli Sokoladi<br />

ზღაპრული სამყარო 3დ - ში<br />

რეჟისორი ენდრიუ ადამსონი<br />

ჟანრი ანიმაცია, ფანტასტიკა<br />

ეს არის საოცარი ისტორია ორ ჯადოქარზე, რომლებიც<br />

ბედმა დააშორა ერთმანეთს. მათ ბევრი სირთულის<br />

გადალახვა მოუწევთ, იმისათვის, რომ კვლავ ერთად<br />

იყვნენ . ანიმაცია შექმნილია ცირკის, Cirque du Soleil - ის<br />

საუკეთესო წარმოდგენების მოტივებზე.<br />

ჯანგოს განთავისუფლება<br />

რეჟისორი კვენტინ ტარანტინო<br />

როლებში ლეონარდო დიკაპრიო, სამუელ ლ. ჯექსონი,<br />

ჯეიმს ფოქსი, კრისტოფ უოლტსი.<br />

ჟანრი დრამა, სათავგადასავლო, ვესტერნი<br />

ფილმი მოგვითხრობს ჯანგოს შესახებ, ის მონაა,<br />

რომელიც თავისუფალია და სურს მისი მეუღლის<br />

მოძებნა. ეს უკანასკნელი კი მდიდარი და დაუნდობელი<br />

მიწათმფლობელის, კელვინ კენდის მფარველობაშია.<br />

ჯანგოს ამ საქმეში ეხმარება გერმანელი ყოფილი ექიმი,<br />

რომელსაც ეზიზღება რასიზმი და მონობა. იგი ჯანგოს<br />

ამზადებს, რომ გახდეს მისი მარჯვენა ხელი, ასწავლის<br />

ყველა იმ უნარს, რაც დასჭირდება რასიზმის და კელვინ<br />

კენდის წინააღმდეგ საბრძოლველად.


cxeli Sokoladi 21


estornis kritika<br />

22 cxeli Sokoladi<br />

protesti sacivs nayiniT<br />

avtori Tamar kvinikaZe<br />

`anjelato~, italiuri kafe-sanayine; WavWavaZis 36a; Riaa dilis 08:30-dan 01:00-mde; nayinis 100 saxeoba;<br />

sakmaod moxerxebuli sazogadoebrivi parkingi; aqvT Take Away momsaxureba; moweva akrZalulia.<br />

…am teqstis daweridan<br />

ramdenime dReSi,<br />

mravaljer gancdili<br />

eiforiiT, isev waval<br />

da viyidi nigvzis<br />

TeTr-TeTr, msuqan<br />

lebnebs da saukeTeso<br />

Tafls, bebiaCemis<br />

sagvareulo receptis<br />

mixedviT, isev rom<br />

movamzado gozinayi _<br />

yvelasgan gansxvavebuli<br />

da, rasakvirvelia,<br />

saukeTeso! isev<br />

movismen diskusiebs<br />

Temaze, visi sacivi sjobs visas<br />

da am gamoucxadebeli, sayovel-<br />

Tao konkursis xaTriT, aucileblad<br />

gavsinjav TiToeul maTgans<br />

Cemeburi meTodiT _ xaWapuris<br />

wvenSi CawobiT... ai, vwer da vgr-<br />

Znob, rom es yvelaferi miyvars,<br />

Tqvenc, albaT, kiTxulobT da<br />

moyirWebis miuxedavad, mainc gegemrielebaT.<br />

me ki, axal wlamde<br />

7 dRiT adre, italiur sanayine-<br />

Si wavedi mxolod imitom, rom<br />

am moyirWebis grZnobas SevwinaaRmdegebodi.<br />

sagangebod avarCie<br />

yvelaze susxiani, yvelaze Tovl-<br />

-Wyapiani saRamo da `anjelatos~<br />

kari SevaRe. Mr. Sandman, bring me<br />

a dream _ zRurblzeve Segebebuli,<br />

saSobaod xSirad aJRerebuli<br />

simReriT mivxvdi, rom sadResaswaulo<br />

ganwyobas verc nayiniT<br />

gavauqmebdi; aq ubralod sazeimo<br />

sezonis dasavlur yaidaze aRniSvnas<br />

mTavazobdnen, saaxalwlo,<br />

amerikuli `oqros hitebiT~ da bevrnairi<br />

italiuri tkbileuliT.<br />

ase davnebdi `anjelatos~ Wrel<br />

menius, romelic mosasmenadac ki<br />

saSinlad msuyea. daviwyoT.<br />

`anjelatoSi~ aTobiT saxeobis<br />

nayini dagxvdebaT _ nigvzebiTa<br />

da TxiliT, SokoladiTa da karameliT,<br />

liqioriT, bananiTa da<br />

kenkriT, milq-Seikebi, civi da<br />

cxeli yavebi _ es yvelaferi gonebas<br />

akargvinebs adamians, Tuki,<br />

`anjelatoSi~ maSin Seva, roca<br />

Zalian unda tkbili. princip-<br />

Si, aq sxva SemTxvevaSi arc unda<br />

moxvideT, Torem amdeni, erTad<br />

Tavmoyrili sitkbo ukuefeqtsac<br />

iwvevs. swored am ukuefeqtis<br />

gamo girCevT, nu mieZalebiT karamelis<br />

milq-Seiks _ zedmetad<br />

tkbilia, samagierod, zedmiwevniT<br />

jansaRi da naturaluri gemosia<br />

Jolosa da bananis sasmeli.<br />

amave logikiT, Zalian mravalferovani<br />

da warmosadgenadac ki<br />

ugemrielesia vanilis, Txilisa<br />

da straCatelas nayini, naRebiT,<br />

TxiliTa da Txilis liqioriT,<br />

Tumca, garwmunebT, marto ver<br />

gaumklavdebiT. gabaritebiT<br />

aseve uzarmazaria<br />

kopa menToliT<br />

_ grZel, fexian Wiqa-<br />

Si, fena-fenad ganTavsebuli<br />

samnairi nayini,<br />

magram menTolis<br />

cincxali da grili<br />

gemo sitkbos idealurad<br />

abalansebs da<br />

masTan SeWidebac, amitom,<br />

Rirs.<br />

ramdenadac `Canugbarebulia~<br />

meniu,<br />

imdenad haerovani da<br />

grilia interieri. gamWvirvale<br />

plastmasis feradi skamebi; amerikuli<br />

sasadiloebisTvis damaxasiaTebeli<br />

ubralo magidebi,<br />

axalgazrduli, `msunTqavi~<br />

stili. klienturac sainteresoa<br />

dasakvirveblad _ yvelanairi<br />

adamiani Semodis, Tumca, cxadia,<br />

ZiriTadad, mimdebare sajaro<br />

skolisa da universitetis studenti<br />

gogo-biWebi Warboben.<br />

warmomidgenia, rom `anjelatoSi~<br />

romelime sxva gasarTobi<br />

adgilidanac sasiamovno iqneba<br />

Sevla _ zamTris civ Rames, cxel-<br />

-cxel sups Sexvrep, an `krok-<br />

-madams~ moatanineb oficiants _<br />

Camdnari yveliT, anda sendviCs,<br />

romelic savaraudod, karaqSia<br />

Sebrawuli. sasiamovnoa xolme,<br />

aseTi `SuaRamis sauzmeebi~… mokled,<br />

zamTars ise nu CaatarebT,<br />

rom tradiciuli qarTuli saaxalwlo<br />

meniu erTxel mainc ar<br />

gaimravalferovnoT `anjelatos~<br />

asidan erT-erTi nayiniT mainc.


saavtoro sveti<br />

saaxalwlo zRapris dawera welsac<br />

minda. im anekdotisa ar iyos,<br />

kaxeli rom ambobda, amerikaSi wasvla<br />

welsac mindao. hkiTxes, SarSanac<br />

iyavio? _ ara, magram SarSanac<br />

mindodao.<br />

rogori iqneba Cemi saaxalwlo<br />

zRapari? egeb, rame gadmovaqarTulo.<br />

Tundac, Svidi juja moxvdes<br />

SuamTis tyeSi da keTilma kaxelebma<br />

yanwiT ise daaTron, rom fifqiac<br />

veRar icnon; Sarl pero svaneTSi<br />

rom moxvdes, raxs svamdes da svanebTan<br />

erTad, mucelgafatrul<br />

mgelze baasobdes; Zmebi grimebi<br />

imereTis tyeSi ilxendnen… imeruli<br />

WaWiT SezarxoSebulebi, iseT<br />

ambebs moismenen, sakuTari fantazia<br />

daaviwydebaT da sxvanairi zRaprebic<br />

SeiZleba daweron. anderseni<br />

xevisTvis memeteba, Tavis Tovlis<br />

dedofliT, radgan zamTarSi, yazbegSi<br />

gza iketeba, wvrilad Tovs<br />

da aremarec iyineba. hoda, Tovlis<br />

dedofalic moxevea. myinvarwversac<br />

xom Tovlis dedofali daarqves.<br />

xalxuri zRaprebi Zalian sastikia<br />

da saaxalwlod ar gamodgeba. ara<br />

mxolod Cveni.<br />

me ki, am axal wels visurvebdi,<br />

rom xuTkunWula ise ar damTvraliyos,<br />

sakuTari lodi dascemodes...<br />

nacarqeqiasac zomierad daelios<br />

da misi kapasi colic RimiliT<br />

Segebebodes.<br />

iq, sadRac Sors, Tovda...<br />

24 cxeli Sokoladi<br />

iq, sadRac Sors<br />

gaga naxucriSvili<br />

Tovda jek londonis aliaskaze.<br />

winaprebs eZaxdnen didTovlobasa<br />

da siTeTreSi. Tovda dikensTanac...<br />

da isic, buxarTan mjdomi, Cafiqrda<br />

iribad, almacerad. yofierebas gaqceul<br />

hamsunis pansac daaTova uRran<br />

tyeSi. stokholmSic xSirad yinavs<br />

da Tovs. rogorc didi karlsoni<br />

ambobda: „sevdiania, iyo sevdiani“ _<br />

ase miTxra bavSvobaSi. holden kolfilds<br />

ki zamTari ukvirda da ixvebi<br />

enatreboda. iq, ubralod yinavda da<br />

ar Tovda. dublinelebTanac Tovda.<br />

Cumi SrialiT efineboda irlandias<br />

Tovli. aTovda cocxalTac da micvalebulTac...<br />

Cemi axali weli wlebs gahyva _<br />

bebias gozinays. sxva surneli idga<br />

saxlSi, raRac axlis molodinis.<br />

mTeli ojaxi erTad vikribebodiT,<br />

TiTqos sxva, axal cxovrebas vxvdebodiT.<br />

oRond, ar Tovda. iq,<br />

sadRac Sors, ufro ganaTebuli<br />

qalaqebi iyo, zarzeimiT xvdebodnen<br />

axali wlis dadgomas. me ki, is<br />

simyudrove menatreba. Tundac,<br />

varskvlavebiT moWedili ca RamiT.<br />

Caplinmac xom naTel da varskvlavebian<br />

Rames miswera werili Tavis<br />

qaliSvils. ubralod, adamianuri<br />

grZnobebi Seaxsena. uTxra, rom<br />

warmateba ar aris mTavari. Tu ar<br />

iocnebeb, Tu ver Seiyvareb, Tu<br />

sufTa ar iqnebi, sisulelea yvelaferi<br />

_ ase werda Caplini. ar gamovekidoT<br />

formas da ideas, epataJs,<br />

ampartavnebas. axali weli modis<br />

da kidev erT furcels amovxevT<br />

Cveni cxovrebis kalendridan. vifiqrebT,<br />

rom sworad vicxovreT.<br />

davlevT da vinme, sacivSic Cargavs<br />

Tavs. goWis naWers moiyirWebs da<br />

daiqadnis, magrad vicxovreo. me<br />

ki, ucnauri sinanuli meufleba yovel<br />

axal wels _ raRac imis, rac<br />

davkarge da verasodes davibruneb<br />

_ wasuli megobrebis, dakarguli<br />

siyvarulis, dauwereli leqsebis<br />

da bavSvobis.<br />

bavSvobis dResaswauli... axali<br />

weli martoobidan gaqcevaa, sadac<br />

zeimis mere unda dabrunde da yoveldRiuri<br />

cxovreba gaagrZelo.<br />

minda, fanjara gavaRo, ise, rogorc<br />

bavSvebi aReben „amarkordSi“!<br />

mama ki wuwunebs, daketeTo, _ asaki<br />

moeZala da Tovli aRar uxaria. gareT<br />

ki Tovs. Tbilisi _ Cemi patara,<br />

Zveleburi qalaqi _ TeTrad ifareba<br />

da masTan erTad, mTeli samyaro.<br />

joisis msubuqi SrialiT Tovs.<br />

dae, Tovlma dafaros da waSalos<br />

ambiciebi da Secdomebi, wvrilmani<br />

miznebi. aTovdes maRla _ myinvarwvers<br />

da dabla _ kolxeTis Waobebs,<br />

alaznis vels da imereTis<br />

tyeebs, riwis tbas da soxumis mitovebul<br />

saxlebs, Tbilisis saxuravebs<br />

da dauSnoebul gamzirebs,<br />

TrialeTis zegans da ivris Walebs.<br />

„aTovdeT cocxalTac da micvalebulTac“.


saavtoro sveti<br />

Zowis sayure ekeTa Tovlis babuas.<br />

skolaSi gvqonda saaxalwlo<br />

zeimi. mecno es Zowis sayure da<br />

vcdilobdi gamexsenebina saidan.<br />

mere aRvidgine, rom sul eg sayure<br />

ekeTa Cvens erT-erT maswavlebels<br />

da mivxvdi, rom gvatyuebdnen.<br />

ar mtkenia guli. miCveuli viyavi<br />

ufrosebis tyuilebs, magram Tovlis<br />

babuobac rom gabedes, gavbrazdi,<br />

mivedi am omaxian Tovlis<br />

babuasTan da veubnebi: maswavlebelo,<br />

sayures moxsna dagaviwydaT...<br />

mere zeimi mivatove, mayurebelTa<br />

Soris dedaCemi movZebne da saxlSi<br />

wamovediT.<br />

wina dRis Tovli jer kidev ido.<br />

vaJa-fSavelas ZeglTan gavCerdiT.<br />

miyvarda es didi da Zlieri kaci,<br />

romelic Cemi fanjrebis win idga<br />

da Cvens korpusze da saerTod yvela<br />

Senobaze maRali megona mudam.<br />

amsva dedaCemma zemoT da vaJas Zeglis<br />

cal gayinul fexs Cavexute.<br />

saocrad miyvarda es uzarmazari<br />

da Zlieri rkinis kaci. erTi, dedaCemis<br />

loginSi wolisas vgrZnobdi<br />

Tavs ase daculad da meore<br />

_ am kacTan dgomisas. Tumca, dedas<br />

rbili xorci hqonda, TeTri,<br />

fumfula, umweo. xeli gaeWreboda<br />

da sisxli mosdioda, miartyamda<br />

fexs rames da ulurjdeboda,<br />

guls atkendnen da tiroda. es ki<br />

ise Zlieri iyo _ myari, umoZrao,<br />

26 cxeli Sokoladi<br />

* * *<br />

maia sariSvili<br />

usisxlo, ucremlebo, usityvebo<br />

da miyvarda da meimedeboda, rogorc<br />

aravin. megona, radgan Cems<br />

fanjrebTan idga, arc eg ar iyo SemTxveviTi.<br />

saxlSi naTesavebi dagvxvdnen.<br />

deda aravis mouyva, rom zeimi mivatove<br />

da uceb gamxiarulda stumrebis<br />

xaTriT. me arc Sevsulvar<br />

oTaxSi. SemosasvlelSi stumarTa<br />

paltoebi ekida da am paltoebis<br />

mozomeba daviwye. Cemi Zma davayene<br />

karTan, Tu vinme modiodes, maniSne-meTqi<br />

da erT uSvelebel qurq-<br />

Si SevZveri. mere kari gavxseni da<br />

gareT gavedi. im dRes pirvelad<br />

gadavWeri quCa martom da isev ZeglTan<br />

mivbobRdi rogorRac, am<br />

TovlSi da amxela qurqiT. zemoT<br />

ver avZveri, magram qvemodan vuTxari<br />

raRacebi. mere Semrcxva sakuTari<br />

Tavis, saswrafod saxlSi avirbine,<br />

dedas Cavujeqi rbil da Tbil<br />

kalTaSi da vfiqrobdi, rom sjobs<br />

Zegli iyo, vidre aseTi fafuki da<br />

rbili xorci gqondes.<br />

skolaSi maswavles, Tu furcelze<br />

dawer, rac yvelaze Zalian ginda<br />

da axali wlis Rames am furcels<br />

SeWam, agixdebao. mec vwerdi<br />

ori Tu sami weli, rom didi Zegli<br />

mindoda vyofiliyavi, magram SeWmiT<br />

ratomRac verasdros SevWame.<br />

hoda, var axla adamiani da xma ara<br />

maqvs amosaRebi...<br />

saocrad miyvarda<br />

es uzarmazari da<br />

Zlieri rkinis kaci.<br />

erTi, dedaCemis<br />

loginSi wolisas<br />

vgrZnobdi Tavs ase<br />

daculad da meore _<br />

am kacTan dgomisas.<br />

Tumca, dedas rbili<br />

xorci hqonda, TeTri,<br />

fumfula, umweo. es ki<br />

ise Zlieri iyo<br />

_ myari, umoZrao,<br />

usisxlo,<br />

ucremlebo,<br />

usityvebo.


ევროპული ავეჯი განახლებულ პაპილონში<br />

თბილისი აკ. ბაქრაძის 6 (მტკვრის მარჯვენა სანაპირო, დიღმის ხიდთან); ტელ: +99532 2540990<br />

ქუთაისი წერეთლის 163, ტელ: 0431 235025; ბათუმი ბაგრატიონის 109; ტელ: 0422 220348<br />

WWW.PAPILLON.GE<br />

saaxalwlo<br />

fasdakleba<br />

25-70%


saavtoro sveti<br />

borjomSi erTi patara kafea, saxeli<br />

ar maxsovs, Tumca arc aqvs<br />

mniSvneloba, „yvelaze evropuli<br />

qarTuli kafe“ Sevarqvi. iseTi kopwia<br />

da lamazia, iseTi gemovnebiani,<br />

Tavi praRis an strasburgis romelime<br />

kafeSi ggonia, Tan fanjridan<br />

daTovlili naZvebi, mdinare da<br />

xidis lamazi moajiri Cans, dauwereli<br />

kanonia _ yvela qalaqs unda<br />

hqondes mdinare da yvelaze evropuli<br />

kafe.<br />

am kafeSi ugemrielesi Jolos tarti<br />

da limonis namcxvari iyideba,<br />

sxva namcxvrebic aqvT, magram es ori<br />

gansakuTrebulia, cocxali Jolo<br />

Sua zamTarSi zafxuls gaxsenebs,<br />

xolo vaSliani limonis fxvieri namcxvari<br />

zamTris metaforaa, yvelaze<br />

kargi periodi am namcxvris saWmelad<br />

swored dekembris boloa.<br />

yavac gemrieli aqvT, ara iseTi,<br />

rogorsac sxva kafeebSi SemogTavazeben<br />

_ movaleobis moxdis mizniT<br />

momzadebuli, aramed qafqafa da<br />

surnelovani.<br />

ramdenime dRis win kidev erTxel<br />

viyavi borjomSi _ am patara da mSvid<br />

qalaqSi, sadac didi siamovnebiT<br />

vicxovrebdi, baRs movuvlidi<br />

da velosipediT viseirnebdi.<br />

hoda, vijeqi am Cems sayvarel kafeSi<br />

da vfiqrobdi _ rogori damokidebuleba<br />

aqvT saqmisadmi am<br />

kafes mesveurebs, Tuki ar afuWeben<br />

xarisxs, miuxedavad imisa, rom<br />

konkurentebisa ar eSiniaT, radga-<br />

28 cxeli Sokoladi<br />

muclis satkivari<br />

diana anfimiadi<br />

nac am qalaqSi sul TiTo-orola<br />

kafea. saWmlis mzadeba da sxvis-<br />

Tvis SeTavazeba maSin iZens mistikur<br />

da jadoqrul Zalas, roca amas<br />

movaleobis an fulis gamo ki ar<br />

akeTeb _ aramed ise, siyvaruliT.<br />

„muclis satkivari“<br />

muclis tkivils ar<br />

niSnavs, gacilebiT<br />

zogadi da farTo<br />

cnebaa; dardebic<br />

Sedis am satkivarSi<br />

da gulis tkivilebic,<br />

sulieri SimSilic<br />

da siyvarulis<br />

naklebobac...<br />

borjomSi nataliasTan erTad<br />

viyavi, Cems usayvarles megobar-<br />

Tan. masac, iseve rogorc me, erTi<br />

gansakuTrebuli ocneba aqvs _ pawuka<br />

restorani, sadac yvela, visac<br />

Sia, gemrielad SeWams. isic, CemsaviT,<br />

sityvebisa da gemoebis gogoa.<br />

visxediT Cvens sayvarel kafe-<br />

Si, Sua zamTarSi cocxali Jolos<br />

tarts mivirTmevdiT da aTas rameze<br />

vlaparakobdiT. Sobasa da axal<br />

welzec, ra Tqma unda.<br />

natalia, guruli saSobao Rvezelis<br />

ambavs miyveboda, bavSvobis<br />

surneliT Sezavebul mistikaze:<br />

Turme, guriaSi, Sobis wina Rames<br />

zelen coms, amzadeben yvels, xar-<br />

Saven da naxevrad Wrian kvercxebs.<br />

mere naxevarmTvaris formis, saxelobiT<br />

Rvezelebs amzadeben _ ojaxis<br />

yvela wevrisTvis cal-calke.<br />

diliT, ojaxis diasaxlisi _ deda<br />

an bebo _ iRebs am saxelobiT Rvezels,<br />

samjer Semoavlebs gars am<br />

Rvezelis mflobel adamians da<br />

ityvis:<br />

„am adamianis (saxeli da gvari)<br />

muclis satkivari<br />

aRma qars<br />

daRma wyals...“<br />

mere ukve SeiZleba Rvezelis dagemovneba,<br />

ase iwyeba saSobao trapezi.<br />

„muclis satkivari“ muclis tkivils<br />

ar niSnavs, gacilebiT zogadi<br />

da farTo cnebaa, albaT, ufro SimSilis,<br />

mxolod, Seni _ ara, sxvebis,<br />

Seni garSemomyofebis; dardebic<br />

Sedis am satkivarSi da gulis<br />

tkivilebic, sulieri SimSilic da<br />

siyvarulis naklebobac...<br />

hoda, axla, am winasaSobaod, Zalian<br />

minda natalias moxuci makvaneTeli<br />

bebosaviT, Sobis kamkama da<br />

Tovlian diliT, gars SemogavloT<br />

cxel-cxeli da surnelovani guruli<br />

saSobao Rvezelebi da Tqveni<br />

„muclis satkivaric“ wyalsa da<br />

qars gadavabaro.


saaxalwlo<br />

fasdakleba


30 cxeli Sokoladi


sofo gorgaZe<br />

bileTi<br />

Salauris<br />

mimarTulebiT<br />

avtori Tamar alaviZe<br />

foto: mariam siWinava<br />

reportaJi<br />

xuTi wlis win, 2008 wlis zafxulSi, bargi Caalaga da<br />

ojaxTan erTad, Tbilisidan SalaurSi gadabargda. es<br />

is dro iyo, rodesac Tbilisidan sxvac bevri garboda<br />

_ angariSmiucemlad, moumzadeblad, naCqarevad. Tumca,<br />

maT verc gaamtyunebdi, moulodnelad Tavsdatexili<br />

omisgan SeSinebuli xalxi iyo. sofo gorgaZesTvis ki<br />

omi mizezi ar yofila. zustad im dReebSi kaxeTSi man<br />

levan caguriaze daiwera jvari da manqana SalaurSi,<br />

soflis bolos mdgari orsarTuliani saxlis win gaaCera.<br />

im dRidan iqauroba sofos da levanis kuTvnilebad<br />

iqca.<br />

es 41 wlis sofo gorgaZis mesame qorwinebaa. Tumca,<br />

masTan warsulze, ukanmotovebul cxovrebaze sasaubrod<br />

ar Cavsulvar. ufro metad mainteresebs, rogoria<br />

yoveldRiuroba provinciaSi qalisTvis, romelic<br />

xatavda, Jurnalistobda, romelsac `mTeli qalaqi~ icnobs,<br />

TbilisSi uamravi megobari hyavs da sul raRac<br />

xuTi wlis win, TviTonac am urbanuli oromtrialiT<br />

sunTqavda da imuxteboda.<br />

…<br />

Tbilisidan Salauramde manqaniT, saukeTeso SemTxvevaSi,<br />

saaTnaxevris savalia. Tu ar gagimarTlaT da gomboris<br />

gadasaxvevi daketili dagxvdaT, maSin mgzavroba<br />

kidev erTi saaTiT gagewelebaT. Tumca, am `gamrudebul~<br />

gzas Tavisi dadebiTi mxare aqvs: ase ufro na-<br />

Tlad SeigrZnob, rogor icvleba cxovrebis tempi qalaqidan<br />

soflisken mimaval gzaze. midixar da grZnob<br />

cxeli Sokoladi 31


eportaJi<br />

_ rac ufro Sordebi qalaqs, miT ufro Raribdeba industriuli<br />

infrastruqtura: naklebad amCnev yidva-<br />

-gayidvis gacxovelebul dinamikas, sul ufro naklebia<br />

minimarketebi, kafeebi, maRaziebi. am `gardamaval zonaSi~<br />

yuradRebas Zveli, Camongreuli da gamoSignuli<br />

Senoba-nagebobebi ipyrobs, romelTa didi nawilic,<br />

`yofili raRacis~ saxelwodebas atarebs.<br />

Salaurisken viwro, dangreuli gza Telavis SesasvlelTan<br />

xelmarcxniv uxvevs. adre aqaurobas Salvauri<br />

erqva, magram droTa ganmavlobaSi, rogorc xdeba<br />

xolme, rac ezedmetaT, amoagdes da darCa Salauri.<br />

2000-mde mosaxle Tu mcired iTvleba, maSin SegviZlia<br />

vTqvaT, rom Salauri patara sofelia _ yvela yvelas<br />

icnobs. amitomac, gansakuTrebuli<br />

gamoZieba ar damWirda saimisod,<br />

rom soflis bolos, `oqruaSvilebis<br />

ubanSi~ mdebare saxlisTvis mimegno.<br />

sofos miTiTebebis mixedviT,<br />

vici, rom maT Semdeg mxolod ori<br />

mosaxlea da mere sofeli mTavrdeba,<br />

ezos win ki Savi jipi unda idgas.<br />

aRmarTs rom vuaxlovdebi, gzaze<br />

xelis dasaqnevad gamosul sofos<br />

vamCnev. Tumca, sityva `SemCneva~<br />

albaT yvelaze naklebad Seefereba<br />

sofos aRnagobas, romelic Cemi warmodgeniT<br />

maria Sarapovas simaRle<br />

unda iyos (Sarapova ki ar minaxavs,<br />

magram mainc). misalmebisa da xelis<br />

CamorTmevis Semdeg, bargs viRebT<br />

manqanidan da ezoSi SevdivarT.<br />

gzad, sofo mafrTxilebs, rom SeZlebisdagvarad<br />

Sors daviWiro Tavi<br />

iqve wamowolili mecxvaris ZaRlisgan,<br />

romelic Cveni miaxloebisas<br />

umal wamoimarTa. ramdenime nabijic<br />

da ukve saxlSi varT.<br />

ver daviCemeb, saxli iseTi aRmoCnda,<br />

rogoric warmomedgina-meTqi,<br />

ufro _ piriqiT, iseTi interieri damxvda, rogorsac<br />

visurvebdi da rogoric idealur SemTxvevaSi, qalaqgareT<br />

cxovrebisas SeiZleba Seqmnas adamianma.<br />

orsarTuliani saxlis pirveli sarTulis udidesi nawili<br />

did, gaSlil sivrces ukavia, sadac harmoniulad<br />

aris Tavmoyrili misaRebi, sasadilo da samzareulo.<br />

kedlebi ermakovis da henri kartie-bresonis fotoebis<br />

aslebiT, elisabedis da mariamis freskis detalis<br />

fotoTi, Tavad sofos da mamamisis naxatebiT da Tanamedrove<br />

Tu Zveli fotografiis araerTi saintereso<br />

nimuSiT aris morTuli. yvela kuTxeSi sxvadasxva<br />

drois, formis, sididis Tu ganwyobis nivTia mimofantuli.<br />

zogierTi maTgani, TiTqos, daudevrad devs romelime<br />

kuTxeSi, magram maleve vxvdebi, rom am saxlSi<br />

32 cxeli Sokoladi<br />

sofosTvis,<br />

gonebaSi isedac<br />

yvelaferi<br />

dalagebulia,<br />

oTaxebSi nivTebis<br />

ganawileba ki, misi<br />

Sinagani ganwyobis<br />

gamoxatulebaa _<br />

is arafers gaurbis<br />

Zveli wlebidan,<br />

am warsulidan<br />

wamoRebuli<br />

nivTebiTa da<br />

im droidan<br />

gamoyolili<br />

megobrebiT<br />

agrZelebs<br />

cxovrebas.<br />

yvelafers Tavisi adgili da datvirTva aqvs da yvela<br />

wvrilmani Tavis wil mogonebas inaxavs, erT mTlianobas<br />

qmnis da erTi ojaxis istorias hyveba.<br />

am detalebis TvalierebaSi garTuli, vxvdebi, rom<br />

qalaqidan soflad gadasaxlebis Semdeg, tempis saswaulebrivad<br />

Senelebis pirveli jildo swored esaa _<br />

SegiZlia, dRis mTavar saqmianobad aqcio interieris<br />

morTva, SegiZlia, mTeli dila miuZRvna, magaliTad,<br />

fotoebis CarCoSi Casmas; qorfa, yviTeli gogrebisTvis<br />

Sesaferisi adgilis miCenas; sasadilo magidis gamo-<br />

Corknas; SuSis natexebisgan Zveleburi, xis `apteCkis~,<br />

anda, rkinis, naxvretebiani WaRis gakeTebas, romelsac<br />

mere, lamfad aqcev… anawileb am Zvel da axal pirad<br />

nivTebs, axlandeli da wina cxo-<br />

vrebidan Seni xeliT aSenebul axal<br />

saxlSi da amiT, TiTqos, Tavis gansazRvrul<br />

adgilsac uCen warsuls.<br />

sofosTvis, gonebaSi isedac yvelaferi<br />

dalagebulia, oTaxebSi am<br />

nivTebis ganawileba ki, ubralod,<br />

misi Sinagani ganwyobis gamoxatulebaa<br />

_ is arafers gaurbis Zveli wlebidan,<br />

am warsulidan wamoRebuli<br />

nivTebiTa da im droidan gamoyolili<br />

megobrebiT agrZelebs cxovrebas<br />

da ambobs: `mosayoli TiTqmis<br />

araferia. Zalian martivad moxda<br />

yvelaferi. CamovediT da gavagrZeleT<br />

cxovreba, yovelgvari Seguebis<br />

gareSe. Tumca ki, Tavidan, yvela<br />

skeptikurad afasebda Cvens nabijs,<br />

gansakuTrebiT, adgilobrivebi,<br />

Telavelebi. ideaSi, albaT, marTla<br />

rTuli warmosadgenia. es xom evropa<br />

an amerika araa, sadac dedaqalaqidan<br />

sxva didi qalaqis maxloblad<br />

gadasaxleba aravis gaukvirdeba.<br />

aq ki, Cveni saqcieli, sxvebisTvis,<br />

ufro raRacisgan gaqcevas hgavda,<br />

magram gaqceva ar iyo. mas Semdeg, rac CamovediT, ar<br />

gavCerebulvarT. am wlebis ganmavlobaSi, arcerTxel<br />

ar gvqonia gancda, rom ai, yvelaferi movawyveT, davsxediT<br />

da davisveneT. ar vCerdebiT, egreve raRac<br />

axals vigonebT~.<br />

…<br />

marTkuTxa formis xis mogrZo magidaze, kulinariuli<br />

wignebi da yvelis warmoebaze specializebuli<br />

gamocemebi awyvia. yveli sofos da leos bolo didi<br />

gatacebaa. amxela meurneobis awyobaze Tavidan ar fiqrobdnen,<br />

magram cxeni aCuqes, mere Zroxa _ erTi, meore<br />

da axla maT ezoSi, xis grZeli, cal-calke ganyofilebebad<br />

danawevrebuli sadgomia, sadac eqvsi Zroxa,


werili pasaiadan<br />

34 cxeli Sokoladi


eportaJi<br />

TxuTmetamde Rori da goWi, qaTmebi, batebi da ixvebi<br />

cxovroben. ezos SuagulSi patara venaxia, marcxniv _<br />

Ria sadgomi ZroxebisTvis, imave mxares ki, ramdenime<br />

xnis win, damatebiTi nageboba Cadges, sadac yvelis patara<br />

sawarmoa ganTavsebuli.<br />

es ojaxuri biznesi ukve oficialuri brendia. `marleta~,<br />

ase hqvia aq amoyvanil yvels _ sofos da levanis<br />

pirveli Zroxis pativsacemad. cota xnis win yvelis<br />

amosayvani axali, Tanamedrove danadgari iyides, magram<br />

jer ar iyeneben, radgan didi raodenobiT rZe sWirdebaT,<br />

amitom yvels isev Zveli danadgarebiT akeTeben.<br />

evropuli teqnologiiT damzadebuli `marletas~<br />

feta, mocarela da Sveicariuli, axla `Sato mereSi~<br />

iyideba.<br />

am ojaxur meurneobaSi wamyvani figura levania.<br />

yvelaze mets cxovelebis gamokvebaze, acraze, Zroxebis<br />

da Rorebis mSobiarobaze is zrunavs. ra Tqma<br />

unda, sofo yvelaferSi erTveba, magram is saxlSic<br />

bevrs saqmianobs, grZel, naqsov jemprsa da did „batinkebSi~<br />

gamowyobili levani ki _ xan venaxSia, xan<br />

yvelis sawarmoSi, xan Zroxebis sadgomSi. axlac, ori<br />

wuTiT Semoirbina, yavis dasalevad da gvamcnobs,<br />

kidev raRacam SeWama erTi qaTamio. sofo pasuxobs,<br />

davklaTo, ase xom SegviWamen yvela qaTamso. leo Cafiqrebuli<br />

midis, Zroxebis saWmeli da celofnis parkebi<br />

unda iyidos _ erT kviraSi Rorma goWebi unda<br />

dayaros da egec mosafiqrebeli gvaqvso, karavi unda<br />

movitanoTo…<br />

arqiteqtorma levan caguriam SarSan TelavSi yvelis<br />

mwarmoeblis specialobiT profesiuli gadamzadebis<br />

kursi gaiara da axla specialuri sertifikati aqvs. saqmes<br />

SesamCnevad didi seriozulobiT ekideba. yvelis<br />

dasaZvelebeli sakuWnao-nagebobidan mocarela da Sveicariuli<br />

yveli amoaqvs, frTxilad Wris da miyveba, Tu<br />

rogori cocxali da CamTrevi saqmianobaa yvelis warmoeba.<br />

saubarSi sofo erTveba: `Zalian mikvirs, rom saqar-<br />

TveloSi sul oTxi tipis yvelia gavrcelebuli: guda,<br />

sulguni, imeruli, qarxnuli; maSin, roca msoflioSi<br />

aTasobiT saxeobis yvelia. Tanac, Rvinos rogor uxdeba<br />

yveli! Zalian ucnauria. qarTuli yveli malfuWebadia,<br />

evropuli teqnologiiT damzadebuli yveli ki didxans<br />

inaxeba. ucnauri qveyanaa: zRva gvaqvs, tba _ da Tevzis<br />

kerZebis damzadebis mravalferovani kultura ar gvaqvs.<br />

risi ganviTarebac iyo SesaZlebeli bunebrivad,<br />

araferi ganviTarda. ici, rom bevrma kaxelma qvevrebi<br />

Caabetona? marnebi gaauqmes da zemodan garaJi daadges.<br />

cota gaugebari gziT wavida Cveni ganviTareba. Cems das<br />

dRemde Semonaxuli aqvs quTaiseli diasaxlisebis receptebis<br />

wigni. iciT, rogori receptebia da ra sakvebs<br />

umzadebdnen quTaiseli diasaxlisebi ojaxis wevrebs?<br />

_ zRvis lobsterebi, sokosgan damzadebuli kerZebis<br />

mravalferovneba, saocari rameebia! Canasaxi iyo, magram<br />

axla aRar aris~.<br />

cxeli Sokoladi 35


eportaJi<br />

…<br />

`leo, Temo movida~, _ gasZaxis sofo. ramdenime wamSi<br />

levani gamodis, samzareulos gasasvlel karTan, sakididan<br />

Tbil qurTuks iRebs, nacrisfer uTiTo xelTaTmanebs<br />

icvams da ezoSi gadis. Temo Salaureli glexia<br />

da sofos da levans cxovelebis movlaSi exmareba. wina<br />

dRes veterinars „monas“ Cliqebi daumuSavebia, savaraudod,<br />

infeqcia unda hqondes SeWrili, hoda, amitomac<br />

axla, Temos motanili trosebis meSveobiT, mona<br />

maRla unda aswion da wamlebi gaukeTon.<br />

amasobaSi, sofo sadilis samzadisSia. levanma xorci<br />

daamuSava da datova, sadilamde xeli ar axloTo.<br />

am saxlSi naturaluri sakvebi prioritetia. salaTis<br />

foTlebisgan da ferad-feradi bulgaruli wiwakebisgan<br />

sofo salaTs amzadebs. ezoSi, rqawiTelis patara<br />

venaxis garda, bostanic aqvT, sadac<br />

erTxans `Ceris~ jiSis pomidvrebi mohyavdaT:<br />

`iseTi aJiotaJi gamoiwvia<br />

am patara pomidvrebma Cvens stumrebSi,<br />

yvela am pomidorze laparakobda,<br />

magram mere, mainc SeveSvi. meore<br />

wels gadavwyvite, mwvanili momeyvana.<br />

leom Tesli patara paketiT moitana,<br />

me mecotava da blomad movayare. or<br />

kviraSi mTeli ezo mwvanilebiT iyo<br />

dafaruli. amitom, mwvanilebzec uari<br />

vTqvi _ ar mexerxeba. bostani ar aris<br />

Cemi saqme, mecxoveleoba _ ki, batono!~<br />

sofo salaTs yvels ayris, kargad<br />

urevs da mzadaa. vamCnev, xelebi<br />

advilad uskdeba, xSir-xSirad isvams<br />

krems, magram makiaJs TiTqmis ar xmarobs.<br />

meubneba: roca damWirdeba, Tma<br />

unda gadaviwio, saxeze wyali Sevisxao.<br />

es martivi fraza CemTvis kidev erTi<br />

dasturia, rom soflad cxovrebis simkacreebic<br />

ki sofosTvis harmonias<br />

qmnis (rac unda komfortulad moiwyo garemo, roca<br />

fizikurad bevrs Sromob, cxovreba, qalaquri gagebiT,<br />

mainc mkacri gamodis).<br />

`yvelas Tavisi masStabi aqvs, viRac raRac grandiozuls<br />

akeTebs, CvenTvis ki patara ramec mniSvnelovania.<br />

me am martivi qmedebebiT viReb siamovnebas. yvelaferi,<br />

raSic energias vdeb da ar mbezrdeba, bednierebaa. Tan<br />

mgonia, rom Cemi saqcieliT, Cemi arCevaniT, Cemi axlandeli<br />

cxovrebis wesiT, gogoebsac magaliTs vaZlev.<br />

mgonia, rom maT raRac gansxvavebulis magaliTi aqvT.<br />

veubnebi, rom yvelafers aqvs alternativa. mTavaria,<br />

Seni survili. esec kargi marcvalia maT cnobierebaSi~.<br />

…<br />

saxlis meore sarTulze pirveli saZinebeli ankasia,<br />

sofos ufrosi Svilis _ pirveli qorwinebidan. Tumca,<br />

36 cxeli Sokoladi<br />

21 wlis anka TabukaSvili bostonSi, uelzlis kolejSi<br />

politikur mecnierebas swavlobs da dedasTan Salaur-<br />

Si weliwadSi erTi-orjer Cadis. samagierod, sofosTan<br />

da levanTan cxovroben tyupebi, liza da mariami. maT<br />

ori oTaxi funqcionalurad aqvT ganawilebuli: erTi<br />

saZinebelia, meoreSi ki `Sromoben~. dRis did nawils am<br />

oTaxSi atareben: axlac kompiuterTan micucqulan da<br />

Chicago-s scenars amzadeben. zafxulobiT aseTi tradicia<br />

hqoniaT, roca deidaSvilebi zafxulis ardadegebze<br />

amerikidan Camodian, yvelani erTad speqtakls<br />

dgamen. SarSan `oliveri~ daudgamT, wels amerikuli<br />

kinomiuziklis Chicago-s jeria.<br />

gogonebis saZinebelSi, muyaos did firfitebze fotostendebia<br />

gakeTebuli. `dedaCemi yvela SviliSvils<br />

ukeTebs, _ mixsnis sofo, _ es ankas stendia, es tyupebis~.<br />

Tvali ankas galereaSi moTavsebul<br />

`yvelas Tavisi<br />

masStabi aqvs,<br />

viRac raRac<br />

grandiozuls<br />

akeTebs, CvenTvis<br />

ki patara ramec<br />

mniSvnelovania.<br />

me am martivi<br />

qmedebebiT viReb<br />

siamovnebas.<br />

yvelaferi, raSic<br />

energias vdeb da<br />

ar mbezrdeba,<br />

bednierebaa~.<br />

erT-erT, Saf-TeTr fotosken gamirbis,<br />

romelzec ankas didi bebia,<br />

axalgazrda medea jafariZea<br />

gamosaxuli. sawer magidaze, sofo,<br />

mariamis Tojinebs maTvalierebinebs:<br />

`es dRes mowyenilia~, _ ambobs<br />

sofo da muqi lurji da nacrisferi<br />

plastelinebisgan gakeTebul<br />

gogona-Tojinas mawvdis, romelsac<br />

TiTebis nacvlad mokle mavTulebi<br />

aqvs ostaturad Camagrebuli,<br />

_ mariami stop-mouSenebs akeTebs<br />

(calkeuli kadrebisgan awyobili<br />

animacia), ici, ra magaria! gaCveneb<br />

mere, ramdenime video aqvs gakeTebuli~.<br />

zeda sarTulidan, tyupebis sicili<br />

ismis. yurs vugdeb da vxvdebi,<br />

rom erTmaneTisTvis saukeTeso<br />

gamrTobebi arian da TamaSic mxolod<br />

erTad warmoudgeniaT. `vi-<br />

Tom rTulia tyupebis gazrda, magram araa ase, _ meubneba<br />

sofo, _ Zalian magaria, rom erTmaneTi hyavT da<br />

erTmaneTis gareSe ar SeuZliaT. Zalian mixaria isic,<br />

rom giJdebian aqaurobaze. erTi periodi, roca dadga<br />

sakiTxi, rom skolis bolo wlebi TbilisSi gadavsuliyaviT,<br />

uari Tqves. aq idealuri garemoa imisTvis, rom<br />

rac ainteresebT da uyvarT, mTeli dro daaxarjon. ai,<br />

mariami multfilmebs akeTebs, lizas kulinaria ainteresebs,<br />

arasdros dagzardeba, rame gamogicxos. imasac<br />

vamCnev, rom CvenTan stumrad Camosuli Tbiliseli bavSvebi,<br />

gacilebiT aRgznebulebi da emociurebi arian.<br />

Cven ki aq simSvide gvaqvs, romelsac ukve miveCvieT da<br />

veRar vatyobT. bunebas Tavisi msvleloba aqvs da ra-<br />

Rac etapebs ver gadaaxtebi. bavSvi unda iyos bavSvi, Tu<br />

ginda, rom fsiqika hqondes mSvidi da jansaRi~.<br />

amasobaSi, meore kerZic gamzadda: pomidvris naWre-


eportaJi<br />

bi, romlebzec mocarelas Txeli porciebia dadebuli,<br />

zemodan baziliki aqvs moyrili da balzamikos kremi da<br />

zeiTunis zeTi mosxmuli. sofo gogonebs sadilad eZaxis.<br />

ramdenime wuTSi, liza RiRiniT Camorbis kibeebze,<br />

cota xanSi mariamic mohyveba. sofo ambobs, rom aq cxovrebas<br />

erTi didi plusi aqvs, rac yovelTvis moswonda<br />

da ar gamodis TbilisSi: aq ufro kargad SegiZlia, ojaxi<br />

namdvil, idiliur ojaxs daamsgavso _ erTad isauzmo,<br />

isadilo da ivaxSmo: `Zalian kargi tradiciaa, ara?!<br />

maxsovs, bavSvobaSi, ZiriTadad vaxSamze vikribebodiT<br />

xolme. samzareuloSi didi fanjara gvqonda, mama samsaxuridan<br />

rom brundeboda, am fanjaraSi iyureboda, vin<br />

rogor iyo, Cven kidev iqiT vafasebdiT, rogor xasiaTze<br />

movidoda. mere ukve, roca wamovizardeT, es vaxSmis<br />

tradiciac davkargeT~.<br />

axla ki, sofos da levanis saxlSi yvela bednierad<br />

Tanacxovrobs _ adamianebTan erTad, xuTi ZaRli da<br />

sami kata. Zneli warmosadgenia, albaT, magram arc isini<br />

erCian erTmaneTs: `am teritoriaze, yvelaferi, rac<br />

miCneulia ????? SeuZleblad, SesaZlebeli xdeba. absoluturi<br />

kohabitaciaa, ase vTqvaT. erCian mxolod garedan<br />

mosul cxovelebs, SigniT idiliaa~, _ ambobs sofo.<br />

levans da sofos sakuTar dakvirvebas vuziareb: aq,<br />

soflad, TiTqos, dro ufro dinjad gadis qalaqisgan<br />

gansxvavebiT da sxvadasxva saqmisTvis da sakuTari TavisTvisac<br />

gacilebiT meti dro grCeba. saubarSi levani<br />

erTveba da ambobs, rom qalaqgareT tempis aCqareba<br />

SeuZlebelic kia: `aq, rac unda naadrevad mivarde Zroxas,<br />

adre ver mowveli, iseve, rogorc mcenare ver amova<br />

droze adre. TbilisSi kidev SegiZlia, Svid adgilas<br />

miirbino da saqmeebi moistumro~.<br />

`magitomac arian miwaTmoqmedebi aseTi mSvidebi da<br />

auRelveblebi, _ sofo gverTveba saubarSi.<br />

`kaxeTs alternativa ar hqonia? ratom maincdamainc<br />

Salauri?~ _ vekiTxebi.<br />

`alternativa kaxeTs namdvilad ar hqonia. mowonebiT<br />

samegreloc da guriac Zalian momwons, magram ase<br />

ar damdgara sakiTxi. kaxelebi Zalian kargi xalxia,<br />

aura aris aq gansakuTrebuli, kultura aqvT gamor-<br />

Ceuli _ vazi mohyavT. provincias qalaqTan SedarebiT<br />

kidev erTi plusi aqvs _ simartive, garkveuli gagebiT.<br />

Torem xalxi, principSi, yvelgan erTia. Tumca, Telavi<br />

provinciuli qalaqi ar aris. Telavelebs siamaye<br />

aqvT, kargi gagebiT _ Telavi xom erT-erTi sataxto<br />

qalaqi iyo. meorec, TviTon qmnian raRacas, TavianTi<br />

unikaluri dovlaTi aqvT da ar arian sxvebze damokidebulebi,<br />

Zalian mSromeli xalxia. dinjebi da auRelveblebi.<br />

mec minda, gavxde Telaveli da ver movaxerxe<br />

_ mowmoba unda gamovcvalo. gaxedav aqaur xedebs da<br />

mixvdebi, rom evropaa, ra! _ gare kaxeTi Zalian hgavs<br />

toskanas. toskanaSi rom moxvdebi, sanam kaci xmas ar<br />

amoiRebs, ver mixvdebi, italielia Tu kaxeli. dasavleT<br />

saqarTveloSi, albaT, ufro gamiWirdeboda cxo-<br />

38 cxeli Sokoladi<br />

vreba. mgonia, rom eseni ufro alalebi arian, kargi<br />

gagebiT, sworxazovanebi~.<br />

…<br />

sofo ambobs, rom TviTon ufro karCaketili adamiania,<br />

levans ki SalaurSi da TelavSi yvela icnobs.<br />

zamTris susxiani da mokle dReebi rom iwyeba, yvela<br />

Tavis kar-midamoSi iketeba Zalauneburad da erTmaneTs<br />

gazafxulamde `emSvidobebian~. Tumca, zafxulia<br />

Tu zamTari, sofos da levanis saxlSi dila ganTiadze<br />

iwyeba. `samagierod, RamiT, 12-ze ukve Rrma ZilSi<br />

varT~, _ meubneba sofo.


dRis ganmavlobaSi, saqmeebs Soris, ramdenjerme jdeba<br />

kompiuterTan. feisbuqze daregistrirebulia, sul<br />

CarTuli aqvs da miaCnia, rom movlenebze Soridan dasakvirveblad<br />

idealuri saSualebaa.<br />

`dabrunebas ar fiqrobT?~<br />

`dabrunebas?! me TbilisSi araferi maqvs. aq var da<br />

arc mimaCnia, rom rames mowyvetili var. gulaxdilad<br />

rom giTxraT, sunTqva miWirs iq. etyoba mainc didi<br />

sxvaobaa sufTa haeris kuTxiT, bevri xmauri, gamonabolqvi<br />

_ Zalian mRlis. miveCvie simSvides~.<br />

`TbilisSi rame Tu genatrebaT?~<br />

`ori-sami dRiT rom mivdivar, ras vinazRaureb?! Za-<br />

reportaJi<br />

lian miyvars `daining auT~ _ aucileblad gavdivar<br />

sadme, sasadilod, megobrebTan erTad. axloblebis<br />

monaxuleba ar mWirdeba imitom, rom isedac aqeT Camodis<br />

yvela. miyvars Teatri, kino, magram TbilisSi romc<br />

viyo, yoveldRe magisTvis xom veravin iclis?! Tumca,<br />

arc egaa problema, dabadebis dRezec ki wavsulvarT<br />

TbilisSi aqedan. or kviraSi erTxel, SabaT-kviras<br />

isedac CavdivarT _ tyupebi Cagvyavs bebia-babuebTan.<br />

roca iq var, aqauri yvelaferi menatreba, erTi dRec<br />

sakmarisia, rom momenatros… aq gadmosaxleba Zalian<br />

jansaRi gadawyvetileba iyo, radgan adamianma unda<br />

icxovros ise, rogorc unda da sadac unda~.<br />

cxeli Sokoladi 39


interviu<br />

mohsen maxmalbafi<br />

`dae, amoSaleT<br />

Cemi saxeli Cemi qveynidan,<br />

Tu is amiT gaTavisufldeba~<br />

avtori Teo xatiaSvili<br />

foto zinka barnovi<br />

40 cxeli Sokoladi


interviu<br />

cxeli Sokoladi 41


interviu<br />

`iranul kinos iranul poeziaSi aqvs<br />

fesvebi, amitom aris is poeturi. au-<br />

ditoria iranSi ZiriTadad bavSvebi<br />

arian, amitom advilad gasagebi filmebi<br />

unda gadaviRoT. mokled SemiZlia<br />

giTxraT _ poeturoba, ubraloeba da<br />

adamianis gansakuTrebuli moraluroba<br />

aris iranuli kinos specifikuri<br />

niSani~, _ ambobs kinoreJisori<br />

mohsen maxmalbafi, romelic Tbilisis<br />

wlevandel saerTaSoriso Jiuris<br />

Tavmjdomareobda. Tavad maxmalbafis<br />

filmebic ase SeiZleba davaxasiaToT _<br />

zogjer banalurobamde misuli simartive<br />

da sisadave, romelic amave dros<br />

poeturi saxeebiT aris datvirTuli<br />

da saocari humanurobiT gamoirCeva.<br />

ucnauria, magram maxmalbafi daaxloebiT<br />

20 wlis iqneboda, filmebis<br />

yureba roca daiwyo. is, rogorc<br />

morwmune adamiani, kategoriulad<br />

gmobda kinos da dedasac uSlida kinoTeatrSi<br />

siaruls. principSi, maxmalbafs<br />

garTobisTvis arc ecala,<br />

umamod gazrdils adreuli asakidan<br />

mouwia fizikuri Sromis dawyeba.<br />

_ patara viyavi, rodesac deda da<br />

mama ganqorwindnen, amitom me bebia<br />

mzrdida. is Zalian religiuri adamiani<br />

iyo, romelic miyveboda, rom<br />

Tu wavidodi kinoSi, sikvdilis mere<br />

RmerTi jojoxeTSi gamagzavnida. bebiis<br />

gavleniT, bavSvobaSi saerTod<br />

ar vyofilvar kinoSi. 15 wlis asakSi<br />

Sahis winaaRmdeg mebrZoli partizani<br />

gavxdi, ori weli vibrZodi da 17 wlis<br />

viyavi, rom damapatimres. 22 wlamde<br />

cixeSi vijeqi, ase rom, imis dro ar<br />

mqonda, skolaSi mevlo. magram cixeSi<br />

mivxvdi, rom kinos SeuZlia sazogadoebis<br />

Sesacvlelad mniSvnelovani roli<br />

Seasrulos. aman garkveulwilad xeli<br />

Semiwyo, rom `sufTa xedva~ mqonoda _<br />

raki kinos gadaRebamde Zalian cota<br />

filmi mqonda nanaxi, rasac viRebdi, es<br />

Cemi iyo.<br />

aTasobiT Raribi da religiuri iranelis<br />

msgavsad, maxmalbafi reza-Sahis<br />

sastiki mowinaaRmdge gaxda.<br />

_ Sahi namdvili diqtatori iyo. 17<br />

wlis viyavi, roca cixeSi araadamianurad<br />

mawames. SemiZlia gaCvenoT am wamebis<br />

nakvalevi.<br />

42 cxeli Sokoladi<br />

uecrad is windianad ixdis fexsacmels<br />

da SiSvel fexs magidaze Semodebs.<br />

am dros maxmalbafi Zalian hgavs<br />

Tavis filmebs _ uSualos, `etiketebis<br />

gareSes~, cota miamiturs, romelsac<br />

kulturis Taviseburebas miawer.<br />

vcdilob, ar gavixedo daviT gabuniasken<br />

(romelic TargmanSi mexmareba),<br />

rom gaoceba ar Semetyos. CemTvis<br />

ki vfiqrob, rom esec aris niSani, ris<br />

gamoc misi filmebisTvis bolomde<br />

ver mogiZebnia saxeli _ es Taviseburi<br />

primitivisturi xelovnebaa Tu sxva<br />

kulturuli tradiciis nayofi. ama-<br />

modernizacia<br />

vaqcinacias hgavs, is<br />

mciredi dozebiT<br />

unda Seiyvano...<br />

reaqcia Sahis<br />

mmarTvelobaze<br />

ar iyo reaqcia<br />

modernizaciaze,<br />

mTavari mizezi<br />

Sahis<br />

diqtatoruli<br />

reJimi iyo.<br />

sobaSi ki maxmalbafi energiulad agr-<br />

Zelebs saubars:<br />

_ amitom, diqtatoruli reJimis<br />

gamo, mTeli eri ganewyo Sahis winaaRmdeg.<br />

marTalia, xalxi religiuri<br />

iyo, magram ara fundamentalistebi.<br />

ubralod, fundamentalistebma `moipares~<br />

revoluciis monapovari, isini<br />

moeqcnen saTaveSi da revoluciidan<br />

ramdenime Tvis Semdeg am ukanasknelis<br />

mimarTuleba Secvales... dRes Cemi<br />

megobrebis didi nawili, vinc maSin<br />

iyo daWerili, isev cixeSia, anu samarTlianobis<br />

TvalsazrisiT araferi<br />

Secvlila.<br />

ukanasknel wlebSi saqarTveloSi<br />

sul ufro izrdeba religiur-fundamentalisturi<br />

cnobiereba da eklesiis<br />

gavlena. xSirad SeSfoTebiTac adare-<br />

ben xolme 70-iani wlebis irans da saubroben<br />

islamuri revoluciis mizezebze,<br />

sadac seriozul faqtors Sahis<br />

prodasavluroba, iranelebisTvis<br />

gansxvavebuli kulturis Tavze moxveva<br />

warmoadgenda, romlebmac modernizaciasTan<br />

mokle droSi adaptireba ver<br />

SeZles. ramdenad ganapirobebda mar-<br />

Tlac es mizezi islamur revolucias?<br />

geTanxmebiT, magram ara mTlianad.<br />

es, SesaZloa, avRaneTis magaliTze<br />

ufro zusti iyos, sadac gansxvavebiT<br />

aTa-Turqisgan, romelmac TurqeTis<br />

dasavlur yaidaze evolucia, sazogadoebis<br />

modernizacia Zalian myarad<br />

moaxerxa, an gansxvavebiT reza-Sahisgan,<br />

romelmac iranSi sazogadoebis<br />

vesternizacia nawilobriv, sanaxevrod<br />

SeZlo, amanula-xanma avRaneTSi<br />

es, faqtobrivad, ver ganaxorciela.<br />

modernizacia vaqcinacias hgavs, is<br />

mciredi dozebiT unda Seiyvano... reaqcia<br />

Sahis mmarTvelobaze ar iyo reaqcia<br />

modernizaciaze, mTavari mizezi<br />

Sahis diqtatoruli reJimi iyo. iranSi<br />

Zalian bevri gaWirvebuli cxovrobda,<br />

saSualo klasi TiTqmis ar arsebobda,<br />

magram iyvnen ojaxebi, romelTac uamravi<br />

fuli hqondaT. am ukmayofilebas<br />

pirvel rigSi mainc ekonomikuri<br />

mizezebi ganapirobebda. meore faqtoria,<br />

rom molebma moaxerxes ukmayofilebis<br />

organizeba. Sahis Secdoma is<br />

iyo, rom komunistebs ebrZoda da amasobaSi<br />

gamoepara molas mzardi gavlena<br />

xalxSi. 115 000 mola Zalian bevria,<br />

swored maT moawyves revolucia. es<br />

problema wignSi `buda sircxvilisgan<br />

afeTqda~ maqvs aRwerili. 1<br />

maxmalbafi dRemde gamoirCeva Tavisi<br />

moqalaqeobrivi aqtiurobiT. is<br />

amJamad safrangeTSi cxovrobs, irani<br />

ahmadineJadis prezidentad arCevidan<br />

maleve, 2005 wels datova, sadac Casvlis<br />

ufleba ar aqvs. momdevno arCevnebis<br />

periodSi iranis xelisufleba<br />

maxmalbafs adanaSaulebda ahmadineJadis<br />

realuri konkurentis, mir-<br />

-hosein musavis kampaniis warmoebaSi<br />

sazRvargareT. politikuri angaJirebulobis<br />

gamo mas xSirad akritikeben<br />

kidevac, miT umetes, iranSi, sadac<br />

islamuri revoluciis Semdegac, ris


Sedegadac misi megobrebi da Taname-<br />

brZolebi movidnen xelisuflebaSi,<br />

mohsen maxmalbafi mudmiv opozicionerad<br />

rCeba. Tumca iaraRis nacvlad<br />

xelovnebis enas mimarTavs. `adre mzad<br />

viyavi, iaraRi ameRo xelSi, axla kulturul<br />

samuSaos vaniWeb upiratesobas...<br />

samyaro kulturis gareSe junglebad<br />

iqceva. merwmuneT, gacilebiT<br />

advilia, SiSveli xelebiT ganaiaraRo<br />

policieli, vidre umecrebaze gaimarjvos<br />

kulturam~, _ ambobs is erT-erT<br />

interviuSi.<br />

rodis da ratom daiwyo Tqveni nawarmoebebis<br />

akrZalva?<br />

_ Tavidanve. revoluciis mere maleve<br />

gamovaqveyne wigni `minis baRi~,<br />

romelSic iranSi qalTa saSineli<br />

mdgomareobaa aRwerili. Cemi erTi<br />

megobari, romelTan erTadac cixeSi<br />

vijeqi, ministri gaxda. man misayvedura,<br />

ratom gvakritikeb, Cveni megobari<br />

ar xar? mere gavakritike iran-erayis<br />

omi _ asi aTasobiT iraneli mokvda<br />

erT mxares da amdenive meore mxares.<br />

ratom? visTvis? _ ar mesmoda.<br />

amazec gabrazdnen. ase, erTmaneTis<br />

miyolebiT akrZales Cemi namuSevrebi.<br />

yoveli akrZalvis mere Cems yovel<br />

momdevno filmSi ufro meti kritika<br />

Cndeboda. Cemi filmis (`siyvarulis<br />

dro~) gamo moxsnes kulturis ministri,<br />

usayvedures, ratom darTe mohsens<br />

amis gadaRebis uflebao (sxvaTa<br />

Soris, es gaxldaT xaTami, romelic<br />

Semdeg iranelebma prezidentad air-<br />

`salam, sinema~<br />

Cies. is rva weli marTavda da CemTvis<br />

iyo bolo prezidenti, romlis drosac<br />

me iranSi vcxovrobdi). usayvedures<br />

imis miuxedavad, rom filmi<br />

TurqeTSi gadaviRe. roca kulturis<br />

saministrosgan Tanxmoba miviRe,<br />

ministrma maSinve miTxra: gadaiRe,<br />

oRond sadme sxvagan, ara iranSi. magram<br />

sadac unda gadameRo, iranis<br />

problemebze vlaparakobdi _ iseve<br />

rogorc `velosipedistSi~, sadac<br />

moqmedebis nawili pakistanSi xdeba.<br />

erT-erTi bolo filmi, `mebaRe~, gadaviRe<br />

israelSi. filmi aris bahaistebze,<br />

romlebic iranelebis erT<br />

procents warmoadgenen. maT ar Seu-<br />

ZliaT ganaTleba miiRon universitetebSi,<br />

xelisufleba ar aZlevs amis<br />

saSualebas. maT iatakqveSa skolebi<br />

aqvT imisTvis, rom iswavlon maTematika,<br />

qimia, fizika... iranSi, sinamdvileSi<br />

aravin icis, ra aris bahai. maTi<br />

moZRvreba gandianuria: mSvidobismoyvare<br />

urTierTobebi, Tavisufleba,<br />

ara _ Zaladobas... am filmis gada-<br />

RebiT ormag riskze mivdiodi: Tu xar<br />

iraneli da midixar israelSi, 5 wliT<br />

cixes mogisjian, aseTia kanoni. meore<br />

tabua, ilaparako bahaelebze. cxadia,<br />

`mebaRe~ akrZales, magram xelidan<br />

xelSi malulad filmis milioni asli<br />

gavrcelda iranSi. iranelebi gaocebuli<br />

kiTxulobdnen _ ratom klaven<br />

am xalxs? problema isaa, rom Cven ar<br />

vicnobT erTmaneTs, kinos ki SeuZlia<br />

iyos sarke, werili, skola... is mxolod<br />

gasarTobi ar aris.<br />

interviu<br />

ggoniaT, rom kulturas zogadad an/<br />

da kinos SeuZlia realurad Secvalos<br />

samyaro?<br />

kinom ukve Secvala bevri ram _ SexedeT<br />

Cvens Cacmulobas, Cvens saubars,<br />

kafeebs, restornebs... kino<br />

adamianebisTvis fanjarasaviT aris,<br />

is gavlenas axdens cxovrebaze, Cvens<br />

cnobierebaze. Cven erTmaneTs kinos<br />

saSualebiT vecnobiT _ uyurebT iranul<br />

kinos da ambobT, aha, es iranuli<br />

kulturaa, ra problemebi aqvT? gana-<br />

Tlebuli arian Tu ara? da a. S. igivea<br />

qarTvel xalxTan dakavSirebiT. kino<br />

skolaa, martivi, magram skola _ me<br />

ar vici qarTuli, Tqven ar iciT iranuli,<br />

magram gvesmis kinos ena. kinoenis<br />

saSualebiT SegviZlia erTmaneTs<br />

vesaubroT, Cveni azrebi davanaxoT<br />

erTmaneTs, cxadi gavxadoT isini. Cems<br />

filmebs sarkesaviT viyeneb, maT sazogadoebis<br />

win vdgam. me ar SemiZlia<br />

diqtaturis mxares viyo, magram aseve<br />

vakritikeb sazogadoebis fundamentalistur<br />

ideebs. rodesac cixeSi vijeqi,<br />

mqonda SesaZlebloba, Sahis reJimis<br />

mowinaaRmdege 7000-mde politikoss<br />

Sevxvedrodi, ramdenime wlis mere<br />

ki vsaubrobdi imaze, rom isinic, anu<br />

opoziciurad ganwyobili politikosebic,<br />

diqtatorebs daemsgavsnen. ra<br />

aris problema? e.i. poziciebis cvlilebis<br />

miuxedavad situacia igive rCeba?<br />

es vaCvene filmSi `salam, sinema~,<br />

rom Zalauflebaa problema2 . ar aqvs<br />

mniSvneloba, me vzivar Zalauflebis<br />

saTaveSi, Tu is ori gogo, reaqcia<br />

cxeli Sokoladi 43<br />

`mebaRe~


interviu<br />

erTi da igivea. ra SegviZlia gavake-<br />

ToT? unda SevcvaloT Sexedulebebi.<br />

diqtatura xes hgavs, romelsac fesvebi<br />

kulturis niadagSi aqvs gadgmuli.<br />

kinos SeuZlia Secvalos kultura,<br />

diqtaturis fesvebi, nel-nela, magram<br />

siRrmiseulad.<br />

Tqven xSirad laparakobT xolme<br />

kulturis sisastikeze. erT-erT interviuSi<br />

werT im meqanizmze, romelSic<br />

Zaladobrivi ierarqiuli ojaxi Zaladobriv<br />

ierarqiul saxelmwifo sistemas<br />

ganapirobebs: `ojaxi sjis Svilebs,<br />

saxelmwifo sjis Tavis moqalaqeebs~.<br />

Tqven filmebSic mudmivad Cans, ramdenad<br />

mkacria tradiciuli kultura.<br />

rogor fiqrobT, es Zveli kulturebis<br />

problemaa? ramdenad ganapirobebs am<br />

simkacres religia?<br />

Cemi Svilis filmi `vaSli~ 3 Tu gaqvT<br />

nanaxi? iq aris epizodi, roca mama<br />

Tavis Svilebs didi xniT daamwyvdevs<br />

saxlSi. es dasjis gavrcelebuli<br />

formaa. filmma pirovneba ki ar unda<br />

gansajos, aramed kultura. fundamentalisti<br />

adamianebi udanaSauloebi<br />

arian, magram sjeraT araudanaSaulo<br />

ideebis. isini mzad arian, moklan<br />

an Tavi moiklan raRac ideisTvis.<br />

maT aqvT sakmarisad didi mxneoba da<br />

ubiwoeba, rom sazogadoebisTvis Tavi<br />

moiklan, magram Tavad ideaa SemaZrwunebeli.<br />

zogjer vadanaSaulebT adamianebs<br />

da gvaviwydeba, rom maTi brali<br />

ar aris, esa Tu is Sexeduleba xSirad<br />

tradiciidan modis _ deda, mama, tradicia<br />

gaZlevs rCevebs. Cemi colis<br />

filmis `dRe, roca qali gavxdi~ 4 meore<br />

nawilSi naCvenebia velosipedisti<br />

qalis istoria, romelsac qmari cxeniT<br />

misdevs da uyviris, Camodi velosipedidan,<br />

es Cveni tradicia ar ariso.<br />

qali ar ujerebs da qmari eubneba _ me<br />

gageyrebi. da Tqven xedavT tradicias<br />

cxenze amxedrebuli kacebis saxiT,<br />

romlebic misdeven velosipedists da<br />

eubnebian, rom tradiciis Tanaxmad, is<br />

valdebulia Camovides. aTasobiT tradiciuli<br />

cxeni ebrZvis modernizebul<br />

velosipeds. es unda vaCvenoT auditorias,<br />

raTa ifiqros, ilaparakos amaze.<br />

ra aris Zaladobis mizezi? _ es ar<br />

44 cxeli Sokoladi<br />

aris mxolod Cveni xelisuflebis mizezi,<br />

es aris Cveni tradiciebis, istoriis,<br />

Cveni siamayis, kulturis mizezi,<br />

garkveulwilad modernizmis raRac<br />

saxeobisac, dRevandeli civilizaciisac.<br />

ai, SexedeT, yvelgan erTmaneTs<br />

ejibrebian. 6 mln adamiani erTmaneTs<br />

ejibreba, imis nacvlad, rom erTmaneTs<br />

daexmaros. imis nacvlad, rom<br />

dedamiwaze samoTxe Seqmnan, Cven vibrZviT<br />

biznesSi, Cven vibrZviT kinoSi,<br />

siyvarulSi... ratom vibrZviT, ra aris<br />

CemTvis kiTxva<br />

ufro sainteresoa,<br />

vidre pasuxi.<br />

am kiTxvaSi<br />

Cavde Zalian<br />

mniSvnelovani<br />

plasti adamianis<br />

keTilSobilebis,<br />

moralurobis<br />

Sesaxeb, romelic<br />

aucilebelia<br />

politikaSic da<br />

xelovnebaSic,<br />

magram xandaxan<br />

gvaviwydeba,<br />

davrCeT<br />

adamianad.<br />

bolos? ekonomika yvelgan saSiSroebas<br />

warmoadgens, ratomaa yvela depresiasa<br />

da stresSi? Tqven gaqvT samsaxuri,<br />

magram sul imaze dardobT, rom ar<br />

dakargoT. mere ra? uamrav adamians ar<br />

aqvs samsaxuri. me kinos, rogorc sarkes,<br />

viyeneb ara marto calkeuli adamianisTvis,<br />

aramed sazogadoebisTvis.<br />

zogjer mqolaven kidevac, brazdebian<br />

Cemze. aT qveyanaSi gadaviRe filmebi<br />

da yvelgan ukmayofiloebi iyvnen.<br />

imitom, rom realobas vaCveneb, ufro<br />

sworad, vcdilob, rom vaCveno.<br />

sxvaTa Soris, rodesac pirvelad gamoCnda<br />

neorealisturi filmebi, maT<br />

sayvedurobdnen imas, rom italiis<br />

`WuWyian sacvlebs gareT fendnen.~ neorealizmi<br />

ki, albaT, is mimdinareobaa,<br />

romelmac erT-erTi mZlavri gavlena<br />

moaxdina Tqvenze. yovel SemTxvevaSi,<br />

amas mudmivad aRniSnavdnen Tqveni filmis,<br />

`velosipedistis~ Sesaxeb, romlis<br />

saTauri pirdapir asociaciebs badebs<br />

de sikas `velosipedebis gamtacebleb-<br />

Tan~. me magaliTad, pirvelad rac vnaxe<br />

Tqveni filmebidan, iyo `gabe~ (`xaliCa~)<br />

_ iranuli folkloris poeturobisa<br />

da sparsuli xaliCis feradovnebis nazavi,<br />

romelmac farajanovi gamaxsena...<br />

Tqven Tu gamoyofT vinmes, vinc gansakuTrebuli<br />

gavlena moaxdina?<br />

ra axdens Cemze gavlenas? pirvel<br />

rigSi, realoba; meore _ Cemi<br />

sizmrebi; mesame _ zogadad kino, ara<br />

konkretulad vinme. me SemiZlia 50mde<br />

gansxvavebuli reJisori CamovTvalo,<br />

romelic miyvars, magram maT sul<br />

sxvadasxva stili aqvT. magaliTad,<br />

satiajit rei, miyvars felinis raRac<br />

nawili... sxvadasxva filmSi sxvadasxva<br />

stili koncefciidan gamomdinareobs.<br />

magaliTad, `mebaReSi~, roca mSvidobian<br />

religiaze vlaparakob, me viReb<br />

feradovan films; roca sibinZureze<br />

vlaparakob, maSin sxva mimarTulebiT<br />

mivdivar.<br />

weRan axseneT `salam, sinema~, romelic<br />

kinos dabadebis 100 wlisTavs miu-<br />

ZRveniT. kinoSi gadaRebaze meocnebe<br />

gogoebs dilemis winaSe ayenebT da eubnebiT,<br />

rom mouwevT arCevanis gakeTeba<br />

_ an iyvnen msaxiobebi, an iyvnen adamianurebi,<br />

humanurebi. am kiTxvas SegitrialebT<br />

_ marTlac gamoricxavs es<br />

ori ram erTmaneTs _ an darCe adamianad<br />

an iyo reJisori? Tqven Zalian mkacrad<br />

eqceviT filmSi kastingze mosul adamianebs...<br />

CemTvis kiTxva ufro sainteresoa,<br />

vidre pasuxi. am kiTxvaSi Cavde Zalian<br />

mniSvnelovani plasti adamianis<br />

keTilSobilebis, moralurobis<br />

Sesaxeb, romelic aucilebelia politikaSic<br />

da xelovnebaSic, magram<br />

xandaxan gvaviwydeba, davrCeT adamianad.<br />

politikosebs da xelovanebs<br />

SeuZliaT, daexmaron adamianebs. po


interviu<br />

litikosebi valdebuli arian, es ake-<br />

Ton, xelovnebis mizanic igivea. Tumca<br />

zogjer xelovnebaSi xedav, rom<br />

isini pativs ar scemen adamianebs,<br />

politikosebi ki TiTqmis yovelTvis<br />

ase iqcevian. ra ufro mniSvnelovania?<br />

_ Cven gvWirdeba moraluroba,<br />

erTmaneTisadmi pativiscema da<br />

zrunva. ai, vTqvaT, var mxatvari da<br />

vxatav mdinares _ Zalian kargi suraTi<br />

gamomdis, araCveulebrivi amindia,<br />

ferebic saukeTesoa dRes... magram<br />

uceb vxedav, rom viRac ixrCoba<br />

mdinareSi. rasakvirvelia, me mivatoveb<br />

xatvas da gadavxtebi wyalSi. me<br />

ar SemiZlia vTqva _ artisti var, es<br />

Cemi saqme ar aris. zogi iraneli xelovani<br />

makritikebs amis gamo, magram<br />

me vpasuxob, rom realur cxovrebaSi<br />

vcxovrob da Cemi xelovneba CemTvis<br />

biznesi ar aris. ramdenime wlis win<br />

parizSi viyavi, gadasaRebad vemzadebodi.<br />

am dros iq areuloba daiwyo,<br />

radgan quCaSi gamosuli ukmayofilo<br />

adamianebi xelisuflebam daxoca. me<br />

mivatove gadaReba da CaverTe saprotesto<br />

brZolaSi. amis gamo gadaReba<br />

mxolod 2 wlis Semdeg SevZeli. albaT,<br />

Tqvens kiTxvaze pasuxic esaa _<br />

ara is, rom `me SemiZlia davrCe adamianad~,<br />

aramed `me visurvebdi, davr-<br />

Ceniliyavi adamianad~.<br />

raki ukve momdevno sakonkurso<br />

filmis Cveneba iwyeba, veRar vaswreb,<br />

vkiTxo saojaxo kinoindustriis Sesaxeb.<br />

mohsen maxmalbafma 1996 wels<br />

kinostudia daaarsa, sadac misi ojaxis<br />

wevrebi kinoganaTlebasTan erTad,<br />

filmebsac iReben. hana maxmalbafis<br />

TqmiT, romelic SarSan aseve Tbilisis<br />

saerTaSoriso festivalis Jiuris wevri<br />

iyo, mamamisma arCia, TviTon eswavlebina<br />

SvilebisTvis, vidre skolaSi<br />

religiuri fundamentalizmis klaseb-<br />

1. misi ekranizacia maxmalbafis qaliSvilma hana maxmalbafma gaakeTa.<br />

46 cxeli Sokoladi<br />

Si daekargaT dro. amitom yvela maTganma<br />

Zalian adreul asakSi daiwyo gadaReba,<br />

rac bevrs garkveul skefsiss<br />

aRuZravs da miiCneven, rom realurad<br />

mTeli es `biznesi~ mohsen maxmalbafis<br />

gakeTebulia. Tumca cnobilia, rom<br />

maxmalbafi, faqtobrivad, ar Cndeba<br />

ojaxis wevrebis gadasaReb moedanze.<br />

Cemi azriT, am mxriv sayuradReboa,<br />

`mebaRis~ finali; filmis, romelic<br />

festivalze uCvenes da maxmalbafma<br />

wardgenisas ganacxada: Sevecade xed-<br />

vis sami aspeqti amesaxa: erTi _ Cemi,<br />

rogorc Zveli Taobis, meore _ vaJiSvilis,<br />

moisenis, rogorc axali Taobis<br />

da mesame _ kinoeniso. kaSkaSa wiTeli<br />

yvavilebiT SemosazRvrul biliks TavdajerebiT<br />

miuyveba kameramokidebuli<br />

moiseni, cota mogvianebiT kadrSi<br />

Svils sirbiliT adevnebuli mohsen<br />

maxmalbafic Cndeba.<br />

2. mTeli filmis ganmavlobaSi, romelic kastingze misuli moyvaruli msaxiobebis msxvil xedebze igeba da maT reaqciebze dakvirvebas warmoadgens,<br />

reJisori (Tavad maxmalbafi) sakmaod mkacrad iTxovs, icinon an itiron. xangrZlivi gamocdis mere rolze ayvanil or gogonas<br />

maxmalbafi kamerasTan svams da eubneba, rom maT gaagrZelon kastingi. gogonebi uceb moirgeben rols _ isinic daJinebiT da mkacrad Txoven<br />

kinoSi gadaRebis msurvelebs, rom ramdenime wamis ganmavlobaSi SeZlon atireba an sicili.<br />

3. ufrosi qaliSvilis, samira maxmalbafis pirveli filmi.<br />

ra axdens Cemze<br />

gavlenas? pirvel<br />

rigSi, realoba;<br />

meore _ Cemi<br />

sizmrebi; mesame<br />

_ zogadad kino.<br />

roca mSvidobian<br />

religiaze<br />

vlaparakob, me<br />

viReb feradovan<br />

films; roca<br />

sibinZureze<br />

vlaparakob, maSin<br />

sxva<br />

mimarTulebiT<br />

mivdivar.<br />

es filmi, imis miuxedavad, rom sakmaod<br />

susti da sworxazovania, kargad<br />

gamoxatavs maxmalbafis xelweras,<br />

romelsac mniSvnelovnad gansazRvravs<br />

misi meore profesia. maxmalbafi,<br />

romelmac jer kidev cixeSi daiwyo<br />

wera, 27 wignis avtoria. mis filmebsac<br />

TiTqmis yovelTvis mihyveba kadrsgare<br />

teqsti, SesaZloa imitomac, rom<br />

maxmalbafis azriT, literaturasTan<br />

SedarebiT, kinos limitirebuli SesaZleblobebi<br />

aqvs. Tumca film `mebaRes~<br />

mTeli Tavisi traqtatiT sike-<br />

Tis, humanizmisa da araZaladobrivi<br />

Tanacxovrebis mowodebis Sesaxeb mxolod<br />

erTi vrceli epizodi gadawonis<br />

_ sarkeSi areklili gamosaxuleba,<br />

rogorc simbolo kinosi, romelic<br />

cxovrebiseul fragmentebs ireklavs<br />

da maxmalbafis mier morwyuli kamera,<br />

romelic ayvavdeba. religiisa da<br />

adamianis bunebis Sesaxeb xangrZlivi,<br />

cota ar iyos mosawyeni da banaluri<br />

`literaturis~ mere, uceb, kino iwyeba<br />

da kadric cocxldeba.<br />

maxmalbafs SeuZlia erTi kadriTac<br />

mognusxos, Tundac cud filmSi. imitom,<br />

rom mas marTlac aqvs `sufTa<br />

xedva~ da udavod Tavisufali xelovania.<br />

_ iranSi ara marto Cemi filmebi,<br />

Cemi saxelic akrZalulia. me davwere<br />

scenari `dasavleTis poeti~, romelic<br />

Cemma asistentma gadaiRo. cenzorebma<br />

Tqves, rom am films ar dauSveben<br />

mohsenis saxelis gamo. asistentma<br />

mkiTxa, ra vqnaTo. me vupasuxe, rom<br />

amoeRo Cemi gvari titrebidan. amis<br />

mere iranis liders mivwere werili,<br />

sadac vambobdi _ me wavSale Cemi saxeli<br />

imisTvis, rom es filmi gameTavisuflebina.<br />

dae, amoSaleT Cemi saxeli<br />

Cemi qveynidan, Tu is amiT gaTavisufldeba.<br />

4. mirzie meSkenis filmi. am epizodSi velosipedist qals jer qmari (anu ojaxi, rogorc institucia) misdevs da aiZulebs, rom velosipetidan<br />

Camovdes, Semdeg mola (anu religiuri institucia) da bolos Zmebi da ojaxis axloblebi (anu sazogadoeba da tradiciebi).


48 cxeli Sokoladi


cxeli Sokoladi 49


qeTi devdariani, 36 wlis, scenaristi<br />

gasuli wlis yvelaze reitinguli, magram arameinstrimuli<br />

teleserialis _ `Cemi colis daqalebis~ scenaris avtori<br />

`Cemi colis daqalebi~ ironiuli<br />

da realisturi teleserialia, romelic<br />

aRwers da taqtianad akritikebs<br />

Tanamedrove qarTul sinamdviles.<br />

mayureblis siyvarulis<br />

mizezi, maTi cxovrebidan aRebuli<br />

situaciebi, damajerebeli dialogebi<br />

da Tanmimdevruli dramaturgiuli<br />

xazi gaxda.<br />

nata sofromaZe, maka kukulava<br />

50 cxeli Sokoladi<br />

`am serialSi idealuri an steriluri<br />

personaJebi ar arseboben, ambebi<br />

namdvilia, an iseTi, romelic<br />

realurad SeiZleba momxdariyo~,<br />

_ ambobs scenaristi, romelic er-<br />

TaderTia, vinc icis, ra moxdeba 6<br />

seriis Semdeg.


cxeli Sokoladi 51


52 cxeli Sokoladi


Seqmnes himni sistemis winaaRmdeg, romelic adamians Tavisufal<br />

nebas arTmevs.<br />

cixis kadrebis gavrcelebis Semdeg,<br />

simRera `sistema unda daingres~<br />

quCaSi gamosuli axalgazrdebis<br />

mTavar saTqmelad iqca.<br />

miuxedavad politikuri inter-<br />

nata sofromaZe, maka kukulava<br />

pretaciebisa, musikosebis Tamami<br />

da ucenzuro teqsti, gulwrfeli<br />

protesti da simReris gadamdebi<br />

muxti, bolo drois yvelaze mZlavri<br />

anarqistuli mesiji iyo.<br />

KUNG FU JUNKIE, LANDMARK, ME AND MY<br />

MONKEY, sergi gvarjalaZe, SVANSIKH,<br />

JERONIMO, KAZZY JAZZ, maqs maCaiZe,<br />

DREAM SOIUZ, erekle deisaZe,<br />

naja oraSvili, giorgi asaniSvili<br />

cxeli Sokoladi 53


giorgi kekeliZe, 28 wlis, poeti<br />

novatori direqtori parlamentis erovnul biblioTekas<br />

axal imijs uqmnis.<br />

giorgi cdilobs, 200-wliani istoriis<br />

mqone biblioTeka erT-erT<br />

yvelaze Tanamedrove, axalgazrdebisTvis<br />

mimzidvel da cocxal<br />

sivrced aqcios. biblioTekis arxi<br />

youtube-ze, internet-televizia,<br />

sakuTari gverdi facebook-ze, bib-<br />

nata sofromaZe, maka kukulava<br />

54 cxeli Sokoladi<br />

lioTekaSi daculi koleqciebis<br />

eleqtronuli katalogebi, informaciis<br />

digitalizaciis procesi da<br />

Tavad direqtoris mWidro kavSiri<br />

sazogadoebasTan _ damtveril saganZurs<br />

mkiTxvels ubrunebs.


usudan Wyonia, 34 wlis<br />

kinoreJisori, scenaristi<br />

misi sadebiuto filmi `gaiRimeT~<br />

bolo drois yvelaze warmatebuli<br />

qarTuli kinoproeqtia.<br />

filmi, romelsac rusudan Wyonia TiTqmis<br />

7 wlis ganmavlobaSi iRebda, wels veneciis<br />

kinofestivalze aCvenes. axalgazrda re-<br />

JisorTa seqciaSi `gaiRimeT~ _ inovaciis,<br />

originalurobisa da problemebis kvlevis<br />

kriteriumiT moxvda. amave Rirsebebis<br />

gamo, filmi Semodgomaze antaliis saer-<br />

TaSoriso kinofestivalze Jiuris specialuri<br />

priziT daajildoves. saqarTvelom<br />

`gaiRimeT~ 2013 wlis `oskaris~ ucxoenovani<br />

filmebis nominaciaze waradgina.<br />

nata sofromaZe, maka kukulava<br />

cxeli Sokoladi 55


56 cxeli Sokoladi


irina jorjaZe - 27 wlis<br />

elene xundaZe - 27 wlis<br />

zaza burWulaZe - 39 wlis<br />

salome jaSi - 31 wlis<br />

Tamar amaSukeli - 36 wlis<br />

cira elisaSvili - 40 wlis<br />

salome sixaruliZe - 29 wlis<br />

Tea kobaxiZe - 27 wlis<br />

daTo gogiSvili - 24 wlis<br />

moZraoba `gaamagre gudiaSvilis moedani~ Tavisi miznebiT,<br />

ideiT da formiT, Tanamedrove samoqalaqo protestis simboloa.<br />

paTetikuri da yalbi politikuri<br />

mowodebebisgan Tavisufali, spontanuri<br />

saxalxo Sekrebebi gudiaSvilze,<br />

xelisuflebis winaaRmdeg<br />

protestis axal gamocdilebad<br />

iqca. `SevinarCunoT avTenturoba,<br />

nata sofromaZe, maka kukulava<br />

ara imitacias!~ _ moZraobam Tavis<br />

mTavar mizans ver miaRwia, Tumca<br />

am mxiarulma, daJinebulma da ironiulma<br />

saprotesto karnavalma<br />

TviTgamoxatvis unikaluri sivrce<br />

Seqmna.<br />

cxeli Sokoladi 57


laSa buRaZe, 35 wlis, mwerali, dramaturgi<br />

piesiT `navigatori~ gaarRvia dramaturgiis<br />

qarTuli konteqsti.<br />

BBC-is saerTaSoriso konkursSi 10<br />

aTasamde dramaturgi monawileobda<br />

mTeli msofliodan. gamarjvebuli<br />

ki, qarTveli laSa buRaZe gaxda,<br />

CineTSi mcxovreb braziliel mweralTan<br />

erTad. `momajadoebeli, au-<br />

xaTuna xuciSvili<br />

58 cxeli Sokoladi<br />

Tenturi piesa _ avtori axerxebs<br />

martosulobis simZime sasiamovnod<br />

mosasmen simsubuqed gardaqmnas~,<br />

_ ase Seafasa Jiurim laSa buRaZis<br />

`navigatori~.


obert sturua, 74 wlis, reJisori<br />

moaxerxa, SeenarCunebina qarTuli Teatris<br />

`Seucvleli~ reJisoris statusi.<br />

sakuTari ZlevamosilebiT moxibluli<br />

robert sturuas rusTavelis<br />

Teatridan xmauriani gaZeveba<br />

idealurad Caewera am Teatris<br />

miTologiaSi. aqedan, arcerTi<br />

reJisori Tavisi nebiT ar wasula.<br />

`roca me vbrundebi, mWirdeba, viyo<br />

diqtatori~ _ gamocxadebuli diqtaturis<br />

es savaldebulo Tu ar-<br />

levan xerxeuliZe<br />

tistuli aqti, iseve, rogorc misi<br />

dabruneba TeatrSi, reJisoris<br />

mier dadgmul natif, politikur<br />

SurisZiebas hgavs. robert sturua<br />

erTaderTia, romelmac moaxerxa<br />

da TiTqmis 40 wlis ganmavlobaSi<br />

rusTavelis Teatris mTavar reJisorad<br />

darCa.<br />

cxeli Sokoladi 59


kaxa benduqiZe, 56 wlis,<br />

memarjvene-libertarianeli biznesmeni<br />

qarTvel biznesmenebs Soris, sakuTari qonebidan yvelaze meti fuli<br />

daabanda saganmanaTleblo biznesSi.<br />

wels kaxa benduqiZem agrarul<br />

universitetSi Seqmna kulinariis<br />

akademia; ganagrZo mis mierve daarsebuli<br />

`codnis fondidan~ sauniversiteto<br />

qalaqis mSenebloba. 34<br />

milioni dolari, romelic am fondSi<br />

Caido, `Tavisufali universitetis~<br />

ganviTarebas, maT Soris,<br />

xaTuna xuciSvili<br />

60 cxeli Sokoladi<br />

warCinebuli studentebis swavlis<br />

dafinansebasa da sajaro leqciebs<br />

xmardeba. mkafio politikuri da<br />

komerciuli miznebis fonze, oponentebis<br />

mimarT xSirad cinikuri<br />

damokidebulebis xarjze, kaxa benduqiZe<br />

cdilobs, waaxalisos kritikuli<br />

da analitikuri azrovneba.


cxeli Sokoladi 61


paata Samugia 29 wlis,<br />

aleqs CiRvinaZe 26 wlis, poetebi<br />

Seqmnes demo.ge _ alternatiuli literaturisa da vizualuri<br />

xelovnebis qarTuli virtualuri sivrce.<br />

demo.ge axalgazrda poetebis, artistebis<br />

da mwerlebis enTuziazmis<br />

xarjze arsebobs. gasul wels<br />

Tanamedrove qarTvel mweralTa<br />

es portali, Tavisi Tamami, skandaluri<br />

teqstebiTa da TargmanebiT,<br />

nata sofromaZe, maka kukulava<br />

62 cxeli Sokoladi<br />

vizualuri artiT, alternatiuli<br />

xelovnebis Sesaxeb eleqtronul<br />

gamocemebs Soris popularul da<br />

eqsperimentebisTvis Ria sivrced<br />

iqca.


sandro asaTiani, 40 wlis, ilustratori<br />

ibrZvis eleqtronuli wignierebis popularizaciisTvis<br />

saqarTveloSi.<br />

sandro asaTiani saganmanaTleblo<br />

aqtivistia, romelic qmnis qarTul<br />

elqtronul wignebs da avrcelebs<br />

codnas onlain komunikaciis sfero-<br />

Si. eleqtronuli `vefxistyaosani~<br />

da misi avtorobiT Seqmnili saxel-<br />

xaTuna xuciSvili<br />

mZRvanelo socialuri mediis Sesaxeb,<br />

erT-erTi pirveli qarTulenovani<br />

eleqtronuli wignebia. gasul<br />

wels sandrom pirveli qarTuli interaqtiuli<br />

anbani Seqmna.<br />

cxeli Sokoladi 63


zurab SevardnaZe, 33 wlis, biologi,<br />

mebaRe-dekoratori<br />

zurab SevardnaZis baRi `gardenia~ unikaluria ara marto<br />

silamaziT, aramed Tavisi koncefciiTac<br />

Tbilisis zRvis maxloblad gaSenebuli<br />

sanerge da oranJerea, ori<br />

ideis _ mcenareTa jansaRi gamoyvanisa<br />

da originaluri dekoris sin-<br />

Tezia. `Tu sxvebi mebaReobas, ro-<br />

xaTuna xuciSvili<br />

64 cxeli Sokoladi<br />

gorc bizness, ise uyureben, me ise<br />

vuvli aqaurobas, rogorc sakuTar<br />

ezos~, _ ambobs zurab SevardnaZe,<br />

romelsac Tavis baRSi 180 saxeobis<br />

mxolod vardi aqvs.


cxeli Sokoladi 65


vaska jamalaSvili, 18 wlis, hakeri<br />

16 wlisam Seqmna virusi, romelic SeumCnevlad aRwevs kompiuterSi<br />

da mas faruli mosmenis saSualebad aqcevs.<br />

vaska jamalaSvilma ori ramis gamo<br />

miiqcia yuradReba: rogorc vunderkindma<br />

da rogorc konstituciuri<br />

usafrTxoebis departamentis<br />

arasrulwlovanma maRalCinosanma,<br />

romelmac aRiara, rom mis mier Seqmnili<br />

programis saSualebiT, saxelmwifo<br />

opozicioner politikosebs<br />

usmenda. skandalurma saqmem,<br />

nata sofromaZe, maka kukulava<br />

66 cxeli Sokoladi<br />

romlis erT-erTi mTavari monawile<br />

vaska jamalaSvilia, SesaZlebelia,<br />

farda axados maRalCinosani moxeleebis<br />

dakveTiT, moqalaqeebis<br />

ukanono TvalTvals. vaska jamalaSvils<br />

brali sisxlis samarTlis kodeqsis<br />

4 muxliT aqvs wayenebuli.


giorgi loria, 26 wlis,<br />

saqarTvelos erovnuli nakrebisa da Tbilisis<br />

`dinamos~ mekare<br />

espaneTis nakrebis winaaRmdeg matCSi, gulSematkivrebma _ giorgi<br />

loria,გgiorgi loriam ki sakuTari Tavi aRmoaCina.<br />

daviT yifianis, aleqsandre Civa-<br />

Zis, vladimer gucaevisa da oTar<br />

gabelias Semdeg, giorgi loria<br />

Tbilisis `dinamos~ pirveli fexburTelia,<br />

romelic espanuri<br />

sportuli presis garekanze mo-<br />

saqarTvelos fexburTis federaciis fotoarqivi<br />

xvda. 84 wuTis ganmavlobaSi giorgi<br />

loriam yvela burTi moigeria<br />

da moedani mxolod travmis mi-<br />

Rebis gamo, gamayruebeli aplodismentebis<br />

TanxlebiT, erovnuli<br />

gmiriviT datova.<br />

cxeli Sokoladi 67


maia badriZe - 48 wlis<br />

nika samuSia - 26 wlis<br />

qeTi qanTaria - 43 wlis<br />

daTo gabunia - 30 wlis<br />

xaTuna cxadaZe - 39 wlis<br />

maTi Rirebuli Targmanebi xidia, romelic msoflio<br />

literaturis uaxles ideebs gvakavSirebs.<br />

rom ara mTargmnelebi, qarTulenovani<br />

mkiTxvelisTvis uamravi mwerali<br />

Tu mimdinareoba darCeboda<br />

ucnobi. pol osteris `misnis Rame~;<br />

henri devid Toros `uoldeni anu<br />

tyeSi cxovreba~; robert muzilis<br />

`uTvisebo kaci~; antonio tabukis<br />

`miaCnia pereiras~; umberto ekosa<br />

da kardinal martinis mimowera<br />

xaTuna xuciSvili<br />

68 cxeli Sokoladi<br />

`ra swams mas, visac ar swams~, stig<br />

larsonis `mileniumis saga~ da Cak<br />

palanikis `mebrZolTa klubi~, august<br />

strindbergis `freken Juli~<br />

_ es nawarmoebebi wels iTargmna da<br />

qarTveli mkiTxveli msoflio literaturuli<br />

procesebis nawilad<br />

gvaqcia.


cxeli Sokoladi 69


iZina ivaniSvili, 55 wlis, saqarTvelos premier-ministri<br />

radikalurad Secvala qarTuli politikuri realoba.<br />

rodesac inkognito miliarderi biZina ivaniSvili politikaSi gamoCnda, TiTqmis warmoudgeneli iyo, rom<br />

misi brZola aseTi warmatebiT dasruldeboda. 9-wliani mmarTvelobis Semdeg, saakaSvilis xelisuflebis<br />

yvela mcdeloba, SeenarCunebina Zalaufleba, uSedego aRmoCnda.<br />

gamarjvebamde ori dRiT adre, aTasobiT mxardamWeris winaSe, ivaniSvilma madloba gadauxada `erT adamians~,<br />

romelmac `niRabi Camoxsna saqarTvelos moZalade prezidents~. am saidumlo adresatis vinaobis<br />

ganmartebisas, man ganacxada, rom madloba sakuTar Tavs gadauxada: `Cems Tavs vgulisxmobdi… wavitrabaxe…<br />

ver gamiges… es patara triuki winaswar mqonda mofiqrebuli~.<br />

es sityvebi, simbolurad misi politikuri brZolisa da moulodneli gamarjvebis xasiaTs gamoxatavs.<br />

giorgi gabunia<br />

70 cxeli Sokoladi


cxeli Sokoladi 71


literatura<br />

literaturuli ese<br />

rad miyvars<br />

doris lesingi?<br />

irakli lomouri<br />

saavtoro<br />

Sooobaaa u-Seeenod<br />

aka morCilaZe<br />

moTxroba<br />

LEPORELLO<br />

laSa buRaZe<br />

poezia<br />

beqa yorSia


literaturuli ese<br />

rad miyvars doris lesingi?<br />

avtori irakli lomouri<br />

erTi momentia mis cxovrebaSi,<br />

romelic verafriT amixsnia da<br />

mimiRia. arada, is nabiji rom ar<br />

gadaedga, nobelis premias ver mii-<br />

Rebda. mweralic ki ver gaxdeboda.<br />

yovel SemTxvevaSi, TviTon ase<br />

sjera. magram amaze mogvianebiT...<br />

gamogitydebiT, doris lesingis<br />

romans `oqros rveuls~ roca<br />

74 cxeli Sokoladi<br />

vTargmnidi, _ wigns, romelSic<br />

2007 wels nobelis premia mieniWa,<br />

_ mominda avtorisTvis werili<br />

mimewera. anu siyvaruli amexsna.<br />

magram mere Semrcxva. magrad. doris<br />

lesingis. marTlac, vin var,<br />

rom vuTxra, Zalian Zalian Zalian<br />

Cemi xar da Zalian Zalian Zalian<br />

magari mwerali? (Tanac, iqneb<br />

isic amixsna, im nabijis gadadgma<br />

rogor moaxerxe?)<br />

aseT werilze ufro banaluri<br />

rame SegiZliaT warmoidginoT?<br />

hoda, ar mivwere.<br />

oRond es werili imis Semcvleli<br />

ar gegonoT.<br />

sruliad sxva werilia _ imas ki<br />

ar vecdebi, avxsna, rad miyvars


doris lesingi, aramed, ubralod,<br />

minda, gagacnoT Cemi megobari, saxelad,<br />

doris lesingi.<br />

maS ase, daviwyoT Tavidan. anu<br />

dorisis gaCenidan.<br />

1919 wlis 22 oqtombers dabadebula<br />

sparseTSi. mamac da dedac<br />

ingliselebi hyavda (mwerlis qaliSvilobis<br />

saxeli da gvaria doris<br />

mei teilori).<br />

mamamisi, kapitani alfred teilori,<br />

pirvel msoflio omSi germanelebs<br />

ebrZoda, mZimed daiWra,<br />

fexi mohkveTes. samxedro hospitalSi,<br />

sadac reabilitaciis<br />

kurss gadioda, gaicno mowyalebis<br />

da, emili makvei, romelic<br />

colad SeirTo. omis dasrulebis<br />

Semdeg colTan erTad iranSi gaemgzavra,<br />

`Royal Persian Bank~-Si samuSaod.<br />

qalaq qermanSahSi gogona<br />

SeeZinaT.<br />

patara dorisi eqvs wlamde<br />

sparseTSi cxovrobda, Semdeg<br />

ojaxi gadasaxlda samxreT rodeziaSi<br />

(amJamad zimbabve). rodezia<br />

inglisis kolonia iyo. mamamisma<br />

buSis (afrikuli zeganis)<br />

1000 akri SeiZina da fermerobas<br />

Seudga _ simindi mohyavda. Tumca<br />

warumateblad. droTa ganmavlobaSi<br />

kidec gakotrda, iZulebuli<br />

gaxda, ferma gaeyida dagrovili<br />

valebis gasastumreblad.<br />

doriss mZime bavSvoba hqonda _<br />

rogorc gauTavebel koSmars, ise<br />

ixsenebs. koSmars, romelSic zogjer<br />

sasiamovno momentebic gamoereoda.<br />

afrikaSi gatarebulma wlebma<br />

mwerlis pirovnul Camoyalibebaze<br />

arsebiTi gavlena moaxdina,<br />

ufro zustad, misi warmosaxvisa<br />

Tu fantaziis uSret wyarod iqca.<br />

ai, mxolod erTi Strixi _ 13 wlis<br />

asakidan Turme sanadirod marto<br />

dadioda (amas TeTrkaniani biWebis<br />

umravlesobac ki ver bedavda,<br />

araTu gogonebi).<br />

dorisi qalaq solsberiSi (amJamad<br />

xarare) gogonebis kaTolikur<br />

skolaSi dadioda, magram kursi ar<br />

dausrulebia, 14 wlisam swavlas<br />

Tavi daaneba. umaRlesi ganaTleba<br />

arasodes miuRia.<br />

pataraobidan bevrs kiTxulobda<br />

_ Tojinebsa da saTamaSoebs<br />

wigni ucvlida.<br />

15 wlisa Sromas Seudga: muSaobda<br />

meddad, satelefono sadguris operatorad,<br />

Jurnalistad. am droidan<br />

daiwyo politikuri da sociologiuri<br />

literaturis kiTxva.<br />

1937 wels gaTxovda fermerze,<br />

frenk uizdomze. qorwineba 1943<br />

wlamde gagrZelda. ori Svili SeeZinaT<br />

_ joni da jeini.<br />

1944 wels dorisi meored ga-<br />

Txovda _ misi qmari gaxda germaneli<br />

politemigranti, komunisti<br />

gotfrid lesingi. erTi Svili SeeZinaT<br />

_ piteri.<br />

1949 wels dorisi meore qmarsac<br />

gaeyara da piterTan erTad londonSi<br />

gadasaxlda. joni da jeini<br />

mamas dautova. mogvianebiT es<br />

gadawyvetileba ase axsna: `didi<br />

xnis ganmavlobaSi mqonda SegrZneba,<br />

rom Zalze gabeduli raRac<br />

(`very brave thing~) gavakeTe. inteleqtuali<br />

qalisTvis saocrad<br />

mosabezrebelia mudmivad patara<br />

bavSvebTan jdoma. vgrZnobdi, rom<br />

maT saukeTeso aRmzrdelad ar<br />

gamovdgebi. an gavloTdebodi an<br />

dedaCemis msgavs frustrirebul<br />

inteleqtual qalad viqceodi~.<br />

doris lesingi XX saukunis 50ian<br />

wlebSi britaneTis komunisturi<br />

partiis rigebSi iyo (memarcxeneebs<br />

jer kidev afrikaSi<br />

cxovrebisas dauaxlovda), aqtiurad<br />

monawileobda birTvuli iaraRis<br />

winaaRmdeg mimarTul mo-<br />

ZraobaSi.<br />

pirveli wigni, `balaxi mReris~,<br />

1950 wels gamoaqveyna.<br />

1962 wels daibeWda misi avtobiografiuli<br />

romani `oqros<br />

rveuli~, romelSic 2007 wels nobelis<br />

premia mianiWes.<br />

Tumca, dorisis biografia rac<br />

unda dawvrilebiT aRgiweroT, es<br />

misi namdvili gacnoba mainc ver<br />

iqneba, radgan erTia mSrali faqtebi,<br />

da sul sxva _ adamiani.<br />

literaturuli ese<br />

me TviTon rogor gavicani doris<br />

lesingi?<br />

Cemda samarcxvinod, unda va-<br />

Riaro, rom lesingi wakiTxuli ar<br />

mqonda, sanam gamomcemloba `palitra<br />

L~-ma samiode wlis winaT<br />

misi romanis Targmna ar SemomTavaza.<br />

vuTxari, movifiqreb-meTqi<br />

da egreve veci internets _ Cveni<br />

drois gaWirvebis talkvess, _<br />

avtoris biografia moviZie, wavikiTxe<br />

(Zalian ar momewona, roca<br />

gavige, rom xsenebuli romani feministebs<br />

Tavis `bairaRad~ uqceviaT),<br />

mere ki qselSi lesingis<br />

teqstebi davZebne _ unda gamego,<br />

rogor wers, _ umal mivageni<br />

patara moTxrobas: `dRe, roca<br />

mokvda stalini~. wavikiTxe da aRmoCnda,<br />

Turme magari mweralia!<br />

arada, TiTqos gansakuTrebuli<br />

arc araferi xdeba im moTxroba-<br />

Si _ aRwerilia ingliseli komunisti<br />

qalebis emociuri dialogi,<br />

roca igeben, rom maTi saTayvanebeli<br />

kerpi, romelSic cot-cota<br />

eWvi SehparviaT, miicvala. erTi<br />

sityviT, xsenebuli mokle mo-<br />

Txroba isea dawerili, lesingis<br />

wakiTxva da Targmna momandoma.<br />

meore dRes mivedi gamomcemloba-<br />

Si, romani gamovarTvi. wignis moculobam,<br />

odnav ki Semafiqriana _<br />

650 gverdia! _ magram kontraqti<br />

mTeli erTi wliT davdeT. hoda,<br />

mec Cavujeqi...<br />

es erTi weli, SeiZleba iTqvas,<br />

doris lesingTan erTad gavatare,<br />

doris lesingiT vicxovre. da<br />

roca vambob, rom Cemia, _ anu Cemi<br />

megobaria _ ar vaWarbeb. Tanac,<br />

es arc metaforuli naTqvamia da<br />

arc gazviadeba.<br />

ase vgrZnob Sinaganad da ra<br />

vqna?<br />

axla amas `keTilSobili~ (anu<br />

`svecki~) sazogadoebis enaze agixsniT:<br />

doris lesingi Cemi fsiqoemociur-inteleqtualuri<br />

(ar<br />

minda vixmaro sityva `sulieri~ _<br />

sulieri megobroba sxva rame mgonia),<br />

anu hiperrealuri megobaria.<br />

mokled, Cven sxva ganzomileba-<br />

cxeli Sokoladi 75


literaturuli ese<br />

Si vmegobrobT. paralelur samyaroSi,<br />

sadac dorisi isev imxelaa<br />

da isev iseTia, rogoric romanis<br />

werisas iyo. _ wigni, rogorc<br />

vTqviT, 1962 wels gamoaqveyna.<br />

maSin 43 wlisa yofila, (kalkulatoriT<br />

gamovTvale: 1962-s minus<br />

1919).<br />

anu Cemi megobari dorisi axlac<br />

43 wlisaa da ara 93-is (rogoric<br />

am Cvens ganzomilebaSia).<br />

albaT, amitomac ar mivwere werili.<br />

Cemi megobari, 43 wlis dorisi<br />

iseTi sadaa, iseTi ubralo, ise-<br />

Ti gulwrfeli, iseTi Rrma, ise-<br />

Ti emociuri, iseTi tragikuli,<br />

iseTi, iseTi, iseTi... rom ar vici,<br />

rogor davaxasiaTo. radgan mSvenivrad<br />

mesmis, rac unda vTqva,<br />

mxolod sityvebis raxaruxi iqneba.<br />

zogjer sityvebi verafers<br />

gamoxataven, verafer naRdsa da<br />

arsebiTs...<br />

lesingi wers: `sityvebi, sityvebi.<br />

sityvebs vaTamaSeb im imediT,<br />

rom maTi romelime kombinacia,<br />

SesaZloa, SemTxveviTic ki, momcems<br />

saSualebas gamovxato is, rac<br />

msurs... saqme isaa, rom namdvili<br />

gamocdileba SeuZlebelia aRwero.<br />

vfiqrob, da garkveuli gulistkiviliTac,<br />

sami wertili,<br />

Zvelmodur romanebSi rom vxvdebiT,<br />

yvelaze metad gamodgeboda...~<br />

rasac aq vwer, mxolod Cems subieqtur,<br />

emociur damokidebulebas<br />

gamoxatavs, me ki minda, TviT<br />

dorisi gagacnoT, da ara Cemi warmodgena<br />

dorisze... saamisod ki<br />

sami werili ar kmara. mweralze,<br />

romelic Zalian miyvars, mSvidad,<br />

uemociod, auRelveblad wera ar<br />

SemiZlia. minda agixsnaT, Tu ra<br />

magari wigni dawera, _ epoqis suliskveTeba,<br />

absurdi da tragizmi<br />

erTianad rom gamoxata, _ arada,<br />

Zneli saqmea (Tumca isic kargad<br />

mesmis, rom wera imaze, Tu rogor<br />

ver wer, ukve sircxvilia _<br />

moZvelda!). verc teqstualur<br />

analizs vaxerxeb, verc konteqs-<br />

76 cxeli Sokoladi<br />

tualurs da, miT ufro, kongenialurs<br />

_ analizi saerTodac araa<br />

Cemi saqme!<br />

me vwer gancdiT (esec egshibicionizmi!),<br />

da ara civi gonebiT.<br />

arada, es romani namdvili<br />

miswrebaa kritikosisa Tu ubralod<br />

analizis moyvaruli pedanti<br />

literatorisTvis _ iseTi epikuri,<br />

mravaldonian-mravalSriani,<br />

anu mravalganzomilebiania, siRrmiseuladac<br />

da struqturuladac<br />

(sxvaTa Soris, msoflioSi am romanze<br />

uamravi disertacia, statia<br />

Tu gamokvlevaa dawerili). avtoris<br />

`alter ego~, mwerali qali ana<br />

vulfi erTdroulad oTx dRiurs<br />

awarmoebs sxvadasxva feris rveulebSi<br />

imisTvis, rom gaerkves Tavis<br />

Tavsa da samyaroSi.<br />

ai, ras wers doris lesingi winasityvaobaSi<br />

romanis formis Sesaxeb:<br />

`mocemulia xerxemali, anda<br />

CarCo, saxelwodebiT `Tavisufali<br />

qalebi~, romelic, TavisTavad,<br />

mcire zomis tradiciul romans<br />

warmoadgens, daaxloebiT 60000<br />

sityvis moculobiT, da romelic<br />

SeiZleba calkec arsebobdes. magram<br />

is xuT nawilad aris dayofili,<br />

romelTa Soris Casmulia oTxi<br />

rveulis Se<strong>saba</strong>misi nawilebi: Savi,<br />

wiTeli, yviTeli da lurji rveulebisa.<br />

am rveulebSi Canawerebs<br />

akeTebs ana vulfi, `Tavisufali<br />

qalebis~ mTavari gmiri. anas erTi<br />

ki ara, oTxi rveuli aqvs, radgan<br />

acnobierebs, aucilebelia sagnebi<br />

ramenairad ganacalkevos, imitom,<br />

rom eSinia qaosis, amorfulobis _<br />

eSinia Cavardnis. garegani da Sinagani<br />

pirobebis gavleniT rveulebSi<br />

Canawerebi wydeba; erTimeoris<br />

miyolebiT rveulis furclis<br />

gardigardmo sqeli Savi xazi Cndeba.<br />

magram axla, roca maT wertili<br />

daesva, maTi fragmentebidan<br />

SeiZleba raRac axali iSvas _<br />

oqros rveuli~.<br />

ana vulfisTvis (anu doris lesingisTvis)<br />

es yvelaferi inteleqtualuri<br />

TamaSi ki araa, aramed<br />

namdvili brZola sakuTari piro-<br />

vnebis gadasarCenad, radgan sigi-<br />

Jis zRvarzea, am sityvis pirdapiri<br />

gagebiT...<br />

oRond romanis rTuli forma<br />

nu SegakrTobT, _ sulac araa<br />

mosawyeni, _ Tavisuflad, interesiT,<br />

sulmouTqmelad ikiTxeba.<br />

romanSi ramdenime ZiriTadi, gamWoli<br />

Temaa, qalis da mamakacis<br />

urTierToba, sigiJe, politika...<br />

anu cxovreba, calkeuli adamianisa<br />

da mTeli samyarosi... avtori<br />

axerxebs, umciresi da usazRvro<br />

erTdroulad dainaxos,<br />

erTdroulad moaqcios fokusSi<br />

(ana vulfi amas `TamaSis TamaSs~<br />

uwodebs), da es warmoudgenel<br />

mxatvrul efeqts qmnis... nebismier<br />

Temaze avtori ise wrfelad,<br />

cocxlad, emociurad, siRrmiseulad<br />

da Tan ise masStaburad wers,<br />

rom erTi ki ara, ori nobelis<br />

premiis Rirsia, Cemi WkuiT, _ es<br />

wigni TavisTavad mwerlobis gamarTleba<br />

mgonia.<br />

principul sakiTxze msurs oriode<br />

sityva vTqva _ imaze, Tu ratom<br />

mimaCnia xsenebuli romani, sinamdvilSi,<br />

antifeministurad im dros,<br />

rodesac feministebma, lamisa aris,<br />

Tavis `bibliad~ gamoacxadon.<br />

avtori winasityvaobaSi wers:<br />

`es romani sulac ar iyo Cafiqrebuli<br />

rogorc qalTa gaTavisuflebis<br />

moZraobis rupori~.<br />

romani iseTi gulwrfelobiT,<br />

damajereblobiT, fsiqologizmiT<br />

mogviTxrobs `Tavisufali<br />

qalebis~ cxovrebaze _ wignSi<br />

gansazRvreba `Tavisufalis~ qveS<br />

igulisxmeba qali, romelic Segnebulad<br />

aRar Txovdeba, TviTon<br />

inaxavs Tavis Tavsa da Svils (Tu<br />

Svilebs), icvlis sayvarlebs, _<br />

rom xvdebi, maTi cxovreba tragikulia.<br />

aseTi cxovreba sulac ar<br />

moswonT da ar akmayofilebT, Tavs<br />

ubedurad grZnoben, eZeben namdvil<br />

siyvaruls, eZeben im erTaderT<br />

mamakacs, romelic marTla<br />

Seiyvarebs, coladac moiyvans da<br />

romelTanac mTel darCenil cxovrebas<br />

gaatareben.


dorisis `alter ego~ ipovis<br />

aseT kacs, ramdenime weli sayvarlebi<br />

arian. kacs col-Svili hyavs.<br />

ana mudmivad elodeba, rom kaci<br />

cols gaeyreba da masTan Seqmnis<br />

axal ojaxs, magram is amaze ar fiqrobs,<br />

Seqmnili situacia savsebiT<br />

awyobs. ana veRar gauZlebs da<br />

TviTon etyvis, colad SemirTeo.<br />

Sedegad, kaci gaiqceva...<br />

qalisa da mamakacis urTierobebze<br />

romanSi bevr sagulisxmos<br />

SexvdebiT. ai, erTi citata: `simarTle<br />

ki isaa, rom qals aqvs<br />

Rrma, instinqturi moTxovnileba<br />

mamakacisgan namdvili mamakaci<br />

Seqmnas... me mgoni, es imiTaa gamowveuli,<br />

rom namdvili mamakaci<br />

sul ufro didi iSviaToba xdeba,<br />

hoda, vizafrebiT, da vcdilobT<br />

SevqmnaT mamakacebi~.<br />

kiTxva logikurad ase SeiZleba<br />

daisvas: feministuri cxovrebis<br />

wesi marTla kargi rom yofiliyo,<br />

Tavisufali, feministi, emansipirebuli<br />

qalebi ubedurebi xom ar<br />

iqnebodnen?<br />

namdvilad ar mesmis, rogor<br />

SeiZleba feminizmis `manifestad~<br />

gamoacxado wigni, romelic feminizmis<br />

unayofobas aaSkaravebs Tavisdauneburad,<br />

radgan gasaocrad<br />

marTali wignia.<br />

feministebis mier `oqros rveulis~<br />

Tavis `bairaRad~ gamoyeneba,<br />

Cemi azriT, mxolod da mxolod<br />

adamianebisTvis damaxasiaTebel<br />

savalalo zedapirulobaze, gamartivebul<br />

aRqmasa Tu gaugebrobaze<br />

metyvelebs.<br />

da kidev, metyvelebs Tanamedrove<br />

dasavluri civilizaciis<br />

absurdulobaze. sxvaTa Soris,<br />

nobelis premia doris lesings<br />

Semdegi formulirebiT mianiWes:<br />

`...mogviTxrobs qalis gamocdilebaze<br />

skepticizmiT, gznebiTa da<br />

winaswarmetyveluri ZaliT rom<br />

aRwera danawevrebuli civilizacia~.<br />

wignSi mravladaa araordinaruli,<br />

moulodneli (zogjer, viRac-<br />

-viRacebisTvis, gamaRizianebeli,<br />

arasnoburi) pasaJi _ mosazreba<br />

Tu midgoma. ai, magaliTad: `fsiqoanalizi<br />

gamarTlebulia an araa<br />

gamarTlebuli mxolod imis mixedviT,<br />

SeuZlia Tu ara, adamianebi<br />

ukeTesi gaxados zneobrivi da<br />

ara samedicino TvalsazrisiT~.<br />

doris lesingis gulwrfeloba<br />

marTlac gansacvifrebelia. mki-<br />

Txvels esaubreba ara mxolod<br />

rogorc megobars, aramed, rogorc<br />

erTaderT mesaidumles...<br />

amis sailustraciod erTi epizodis<br />

citireba mindoda _ ras ganicdis<br />

avtoris `alter ego~ ana<br />

vulfi, rodesac londonSi rusul<br />

marTlmadidebel eklesiaSi<br />

aRmoCndeba, _ Tavisdamoulodnelad,<br />

muxlebze daeSveba, gaocebuli<br />

grZnobs, rom Tvalze cremli<br />

moadga, ukvirs da ver gaugia,<br />

ra emarTeba, ra atirebs... wesiT,<br />

mwerals es epizodi mkiTxvelis-<br />

Tvis ar unda gaemxila, radgan mis<br />

warmodgenas samyaroze TiTqosda<br />

Tavdayira ayenebs, magram swored<br />

amaSia lesingis Zala _ ar Tama-<br />

Sobs, Sinagan winaaRmdegobas ar<br />

Cqmalavs, sakuTar Tavs cenzuras<br />

ar uwesebs, rasac ganicdis, bolomde<br />

cdilobs gagrZnobinos...<br />

da CemTvisac swored esaa mTavari<br />

mwerlobaSi _ Tanagancda!..<br />

rac Seexeba epizodis citirebas,<br />

samwuxarod, imdenad vrceli amonaweri<br />

damWirdeba, rom Cveni werili<br />

veRar daitevs.<br />

rac Seexeba doris lesingis (da<br />

misi romanis mTavari gmiris) gatacebas<br />

komunizmiT, amaze 2007<br />

wels bi-bi-si-sTvis micemul interviuSi<br />

erTi fraziT gasca pasuxi:<br />

`Cven sasargeblo idiotebi<br />

viyaviT.~ sasargeblo _ sabWoTa<br />

kavSirisTvis, romelic dasavleli<br />

inteleqtualebis gulwrfel idealizms<br />

saTavisod, mzakvrulad<br />

iyenebda (lesingi aRniSnavs, rom<br />

gamoTqma `sasargeblo idiotebi~<br />

lenins ekuTvnis).<br />

doris lesings nobelis premias,<br />

albaT, ufro adrec mianiWebdnen,<br />

magram saqme isaa, rom igi samec-<br />

literaturuli ese<br />

niero fantastikasac wers (Tumca<br />

Janris gansazRvreba pirobi-<br />

Tia, lesingis fantastika ufro<br />

socialur-filosofiuria), xolo<br />

samecnieri fantastika ratomRac<br />

araseriozul Janrad miiCneva.<br />

anu doris lesingi pirveli nobelianti<br />

mwerali-fantastia. me<br />

ki fantastika bavSvobidan Zalian<br />

miyvars _ kidev amitomac aris<br />

Cemi da amitomac davumegobrdi!<br />

Tumca, ramdenic ar unda vilaparako,<br />

mainc ver agixsniT srulad,<br />

ra magari mweralia doris<br />

lesingi da ra magari romania<br />

`oqros rveuli~. ubralod, unda<br />

waikiTxoT.<br />

nebismieri pirovneba, _ araTu<br />

am rangis mwerali _ yovelTvis<br />

gacilebiT metia, vidre masze na-<br />

Tqvami sityva, Tundac uaRresad<br />

keTilganwyobili an sulac, aRtacebuli.<br />

doris lesingze kidev bevri ramis<br />

Tqma minda, rogorc mweralze<br />

(bolosdabolos, 53 wigni aqvs gamocemuli!)<br />

da rogorc adamianze<br />

(bolosdabolos, Cemi megobaria!)<br />

magram axla amas davjerdeT.<br />

oRond erTi uxerxuli (arakoreqtuli)<br />

kiTxva mainc unda davsva:<br />

giRirT nobelis premia Svilebis<br />

mitovebad?<br />

Cems megobar doris lesings<br />

uRirs.<br />

da, albaT, magitomac aris Zalian<br />

magari mwerali.<br />

Tu, magisda miuxedavad?<br />

p.s. Zalian minda, `cxeli Sokoladis~<br />

mTavarma redaqtorma<br />

gaiTvaliswinos Cemi umorCilesi<br />

Txovna, da werils mxolod da<br />

mxolod 43 wlis dorisis foto<br />

daurTos, _ da araviTar SemTxvevaSi,<br />

axlandeli, _ kmayofili bebia<br />

dorisis. rodesac Jurnalistebisgan<br />

Seityo, nobelis premia<br />

misces, Turme Tqva: `am wyeuli<br />

premiebis mTeli dasta Sevagrove,<br />

yvela miviRe, rac ki arsebobs. namdvili<br />

fleS-roialia!~<br />

cxeli Sokoladi 77


saavtoro<br />

78 cxeli Sokoladi


aka morCilaZe<br />

erTi dro iyo, erTi perestroikis<br />

dro, da Zveli amerikeli momRerlebi<br />

Cvens televizorebSi mRerodnen:<br />

qrismas vizauT iuuuuu, qrismas<br />

vizauT iuuuu!.. eseni iyven doli<br />

partoni da keni rojersi, romelic<br />

hgavda hemingueis, mxolod wveriT.<br />

sxva mimsgavseba TeTrwvera kacisa<br />

TeTrwvera kacTan Cven maSin ar<br />

vicodiT. is wveric metad movlili<br />

uCanda, simRera ki iyo namdvil-<br />

-amerikuli da Tavisi mTeli pop Tu,<br />

raRac ambis miuxedavad, ganwyobasa<br />

qmnida, miT umetes, im droSi.<br />

Soooobaaa u-Seeenod _ daaxloebiT<br />

ase gamodioda qarTulad da im<br />

klipis suraTi ki aseTi iyo, rom vinme<br />

TeTrwvera, siyvaruls monatrebuli<br />

amerikeli samxedro, samxedro-<br />

Ta barSi, daxlTan momjdara da imas<br />

ki gamoemusaifeba baris momRerali<br />

doli, romelic, mere, am simRerasac<br />

dascxebs, da es ki xmas aayolebs, rom<br />

yvela prazniks avacdineo da aTasi<br />

aseTi rame. didi, Zveleburi romantikis<br />

simRerasaviT iyo, mTeli Tavisi<br />

samxreebiT, amerikeli oficrebiT,<br />

gogoTi, romelic samxedros<br />

halstuxze waavlebs xels da ise<br />

ecekveba... da am mfrinavis kokardi<br />

metad Svenoda kenis.<br />

es iyo, mgoni, pirveli Semocureba<br />

iqauri saSobao suraTisa Cvens<br />

cxovrebaSi, oRond, Sobaze didad<br />

ar gafiqrebinebda, aramed ro, ai,<br />

mament gaaswora, sadRac, raRac situaciaSi.<br />

raxan yvelas Cveni qveyana gvaqvs,<br />

me rac Sobas gamivlia cxovrebaSi,<br />

imisa yvelaze metad maxsovs Roris<br />

dakvlis cqera TovlSi, zemo imereT-<br />

Si, didi dana da mere, metad sxvanairi,<br />

feCTan mimjdari sufra _ zemo,<br />

iqaur glexebTan; erT tyismcvel-<br />

Tan, erT soflis mTavar Roris damkvlelTan,<br />

SemoswrebulebTan, civ,<br />

garedan Semotanil RvinosTan da xsnilis<br />

ganwyoba, im kenirojersamdel<br />

droebaSi, roca xsnilisa bevri araferi<br />

axsovda vinmes.<br />

Tovli WraWunobda maSin fexqveS,<br />

rogorc mwerlebi daweren xolme<br />

xSirad, raxan Tovlis WraWuni fexqveS<br />

erT-erTi idumali da sasiamovno<br />

xmaa cxovrebaSi da mwerlebic<br />

ganuwyvetliv imeoreben, raxanRa igi<br />

aseTi siTboebis Semqmnelia.<br />

im dRes kidev raRacas vkiTxulobdi.<br />

xom iciT mecnierebis ambavi...<br />

ikvlevdnen, beTlemSi, im bagaSi cxovelebi<br />

iyvnen Tu ara, roca ieso daibadao.<br />

eg gamokvleva, mgoni, mitom<br />

saavtoro<br />

Sooobaaa<br />

u-Seeenod<br />

Tu iyo aqtualuri, rom aqeT wesia<br />

xolme, rom Sobis uamravi saTamaSo,<br />

naxati da aseTi ram iyideba da am sa-<br />

TamaSoebs Soris, aris swored Sobis<br />

suraTi, sadac bagas gars artyian<br />

cxovelni da frinvelni. es Zveli<br />

ambavia, mgoni, pirvelad franCesko<br />

asizelma aRniSna ase Soba, Semoijara<br />

cxovelebi da frinvelni. es im mecniermac<br />

icoda, magram mainc ikvlia,<br />

viTomda, am gamokvleviT siyvaruli<br />

icvlebodes, viTomda, gamokvleviT<br />

raime moakldes varskvlavTa da sams<br />

mogvT aRmosavleTisa, romlebic am<br />

varskvlavs modevnebiT modiodnen<br />

da Tan mohqondaT muri, gundruki<br />

da oqro.<br />

da iciT, rogor aris? am londons<br />

Sobisa didad arc kino unda, arca<br />

sxva ram sinaTleebi, imitom, rom<br />

karga xania, aq Sobis suraTi datova<br />

Carlz dikensma.<br />

es ucnauria, sul mainteresebda,<br />

ra aris suli Sobisa am qalaqSi, am<br />

droSi, roca suli darCenila pirad<br />

saqmed da mament, ginda, arsebobs<br />

SenSi, gindac _ ar arsebobs. umjobesi<br />

uCanT xolme xalxsa, rom ar arsebobs,<br />

raxan, am ararsebobiT tkivili<br />

naklebia.<br />

gasagebia imaTi, rom tkivili isec<br />

cxeli Sokoladi 79


saavtoro<br />

bevria, da suliT xom mTlad ganadgurdebi<br />

da egeb, verc gauZlo.<br />

sul mainteresebda, ras niSnavs<br />

esa _ gagiJebuli sirbili saSobao<br />

saCuqrebze, rigebi, mRelvareba, fasdaklebebi,<br />

Tu fasmomatebebi, TeTr-<br />

-wiTeli qudebi, televizorSi ki<br />

hiCkokis Citebi SobaRames. ras niSnavs,<br />

ra aris Soba im qveyanaSi, sadac<br />

moCvenebani da sulebi, wuxilisa da<br />

idumalebis gamoxatulebani, dRemdis<br />

namdvil ambad iTvleba, imasTan<br />

erTad, rom aqa dgas siti, msoflios<br />

fulTa mTavari sakrebulo da aq<br />

aris Rimili, zrdiloba da mindoba<br />

ucnobi adamianisa meorisadmi, iseTi,<br />

rogoric arsad?<br />

marTlacda mxolod wabliT gamotenili<br />

indauri da saojaxo sadili<br />

xom ver iqneba, im Tavis gaugebari<br />

qrenberi sousiTa da mTeli aseTi<br />

galerea<br />

80 cxeli Sokoladi<br />

mxolod aqauri ambiT? raRa Tovl-<br />

Si sisxlis kvaliT morbenali, gulSi<br />

danaSerCenili Rori da raRa es barklebaSverili<br />

uSvelebeli indauri,<br />

moxarSuli wabliT gamotenili.<br />

da saSobao misaloci baraTebis<br />

wera? gaigoneb: auh, ramdeni maqvs<br />

dasaweri, Cems cols vTxov, egeb Caujdes.<br />

Tumca, imas Tavisi eqneba dasaweri,<br />

ukve nayidi aqvs uSvelebeli<br />

kolofi misaloci baraTebisa.<br />

ise, dawerac aRar unda, ukve daweriliT<br />

iyideba, magram xeli mainc<br />

xom unda moawero _ siyvaruliT, eni<br />

da jeimsi... da misamarTic xom unda<br />

daawero konverts? fosta muSaooobs<br />

_ rogorc arasdros umuSavia.<br />

da amas, Tavisi guliT, aranairi kavSiri<br />

ar etyoba SobasTan.<br />

aranairi.<br />

ramdenime yofiTi rituali, cota<br />

salome rigvava<br />

"Harpia", 200X200sm, 2012<br />

sirbili, cota indauri, cota xalisi,<br />

Sobadilas gaCerebuli metro da<br />

daketili maRaziebi da imis meti Zneli<br />

dasanaxia; ager, SeiZleba iTqvas,<br />

davberdi.<br />

gana, religiisas da rwmenisas vambob,<br />

anda raRacas moviTxov, rom ase<br />

da ise. eg gasagebia. ubralod, raRac<br />

muRami Tu aris-meTqi, garda ameebisa<br />

da naZvis xis qveS dalagebuli, Sefu-<br />

Tuli saCuqrebisa, Sobis meore dRes<br />

rom unda gaxsnas yvelam. imas iqiT<br />

Tu aris-meTqi.<br />

Zvel droSi mravals werdnen saSobao<br />

moTxrobebs, Sobis TariRs miaxloebuli<br />

gazeTebi da Jurnalebi<br />

gansakuTrebuli iyo xolme. yvelgan<br />

werdnen, sxvaganac, CvenTanac,<br />

iliac, sxvebic.<br />

zogierTi is moTxroba ki metad<br />

tkbilad mogagondeba, ganskuTrebiT,<br />

Tu marTla Sobis dReebSi waikiTxe.<br />

imas sxvanairi ambavi aqvs gar-<br />

Semo da sxva gozinayoba da namqeri.<br />

egeT moTxrobaTagan msoflioSi<br />

saxelganTqmuli aris dikensis saSobao<br />

sagalobeli.<br />

sagaloblebis Canawerebi dResac<br />

uamravi iyideba saSobao dReebSi da<br />

eklesiebSi ki, skolis, an TviTmoqmedi<br />

gundebi galoben xolme. Cvenc<br />

Cveni gvaqvs, dikensma ki ase moTxrobas<br />

daarqva. roca is dawera, ar iyo<br />

maincdamainc saxelmoxveWili mwerali,<br />

arc is ganTqmuli wveri hqonda<br />

mozrdili maSin.<br />

im moTxrobis ambavi cnobilia:<br />

Zunwi ebenezer skrujis gulidan<br />

didi xania wasula adamianoba da<br />

sixaruli da is egeTi ZaRliSvili<br />

beberia, rom aravis ambavi ar ainteresebs.<br />

martoxela da boRmian skrujs,<br />

jer Tavisi wina Sobas gardacvlili<br />

kompanioni marli, mere ki sami suli<br />

ecxadeba warsulisa, dRevandelobisa<br />

da momavlisa da maTgan misTvis<br />

gadaSlili suraTebi misi cxovrebisa<br />

am mZime kacs sruliad Secvlis.<br />

ara mxolod imitom, rom mas Tavisi<br />

momavali da warsulSi daSvebuli<br />

Secdomebi aSinebs, aramed imitomac,<br />

rom skruji xedavs, rom masze mra


saavtoro<br />

valgzis Ratakni, ubedurni da Sewuxebulni<br />

xaroben SobadRes, imediTa<br />

da sixaruliT avsilni, is ki gdia im<br />

Tavis pirquS binaSi Tavis fulebTan<br />

da roca mokvdeba, arc vinme gaixsenebs.<br />

es xilvani sruliad cvlis baton<br />

skrujs da is sikeTis qmnas iwyebs.<br />

rac mTavaria, es kargad gamosdis da<br />

Tavadac xarobs amiT.<br />

esaa da es.<br />

Tumca, amas unda mivumatoT Tavad<br />

londoni, saSobao batebi, romlebsac<br />

maSin indauris adgili eWira da<br />

aTasi sxva ram, am qalaqis zeimuri<br />

saxisa da moguzguze buxrisa, rac<br />

ase kargad icoda dikensma.<br />

mTeli am saSobao istoriis ukan ki<br />

mainc aris raRaca iseTi, rasac mouxelTeblad<br />

grZnobda dikensi da gamoxatavda<br />

am Zalian inglisuri formiT.<br />

galerea<br />

82 cxeli Sokoladi<br />

es aris ambavi imedis dRisa, sixarulis<br />

arsisa, imisa, rom beTlemSi am saRamos<br />

daibada is, vinc dagvexmareba, rom<br />

yovel axal dRes ukeTesni viyoT da<br />

am ukeTesobisTvis ki yovel wams mzad<br />

aRmovCndeT, Tundac, rom sruliad<br />

daviwyebuli gvqondes, Tu vina vbr-<br />

ZandebiT da eg Seni ukeTesobac araferSi<br />

gvWirdebodes.<br />

im Rames kidev _ raxan aq oTx saaTze<br />

bneldeba, yoveli Semdgomi<br />

saaTi Ramed SeiZleba CaiTvalos _<br />

amovuxvie nacnob quCaze da movuyvebodi.<br />

ki, anaTebda yovelive garSemo,<br />

Soba xom modis, magram mainc Ramea<br />

da iciT, ra aris? sabednierod, Tu<br />

saubedurod, ase Tu ise, kargad vici<br />

didi qalaqi da imis cxovreba da<br />

imis Cafxrewili gulebi da sevdebi<br />

da martoobani da ar mikvirs da moulodnelic<br />

araferia xolme TiTqmis.<br />

salome rigvava<br />

"Milk", 100X100sm, 2012<br />

londoni kidev yovelTvis didi<br />

qalaqi iyo, dikensis drosac da mgoni,<br />

manamdec... hoda, movuyvebodi da<br />

uknidan Semomesma qalis xma, erTi<br />

wuTio, da gavuCerdi. iyo erTi xnieri<br />

qali, Sarvalsa da Zvel qurTukSi<br />

da xmamaRali.<br />

_ xurda ar geqneba? didi bodiSi<br />

Senao.<br />

did qalaqSi egrea xolme, rom siarulSive<br />

unda upasuxo, arao da mou-<br />

Cqaro nabijs, imitom, rom SeiZleba<br />

mere policielma CaiRimos, ufross<br />

rom daklads gaukeTebs, gauCerdao.<br />

_ ki, ki-meTqi, _ raca mqonda ukana<br />

jibeSi miveci da wamovedi.<br />

wamomyva, mec maqeT movdivaro.<br />

did qalaqSi eg niSnavs, ro kidev ra-<br />

Rac unda. amitom, Sen nabijs unda<br />

auCqaro.<br />

_ god bless iu, sero, _ ar uTqvams.<br />

did qalaqSi ki eg niSnavs, rom<br />

mTxovneli maTxovari ar ari.<br />

_ Tu gagigia, adamians saSobaod sibnele<br />

hqondes saxlSio, _ Tqva qalma,<br />

_ gareT amdeni sinaTle iyos da<br />

SigniT kidev bnelSi da siciveSi vijde,<br />

sanTlebic marto dekoratiuli<br />

maqvs, SobisTvis vemzadebodio.<br />

me ra unda mepasuxa. gamigia, rogor<br />

ara. amitom isev is laparakobda.<br />

_ job senTerSi mivedi, sadac am<br />

Tvis daxmareba mergeboda, amdeni weliwadia<br />

umuSevari var da yovelTvis<br />

normalurad viRebdi, axla ki ra<br />

jandaba etakaT, miTxres, wina TveSi<br />

samoci funtiT meti mogeciT, xels<br />

gadmovayoleT, da axla araferi<br />

gergebao. gamagebine, megobaro, gadasaxadebi<br />

riT gadavixado, sigareti<br />

saerTod aRar movwio? aRar movwev,<br />

magram sinaTle? eleqtrokompaniaSi<br />

mivedi, Suqi CamirTeT-meTqi da Cven<br />

saqvelmoqmedo fondi ara gvaqvso.<br />

axla gamovedi, egeb rame fuli movagrovo,<br />

xalxs vTxovo.<br />

egeb, metrosTan gaxvide, axla iq<br />

bevri xalxi gamodis-meTqi.<br />

_ metrosTan narkomanebi da lo-<br />

Tebi Txouloben, me arc erTi var da<br />

arc meore, _ amixsna brazis gareSe.<br />

ingliselebma yvelafris dalagebulad,<br />

gamarTulad moTxroba ician, _


Svilebi davzarde, xuTi funti ver<br />

unda movagrovo, rom rZe da puri<br />

viyido da bnelSi vWamo? _ mkiTxa<br />

isev.<br />

_ metro imitom vTqvi, rom iq bevri<br />

xalxia, _ vuTxari me.<br />

_ ho, marTalia. marTla metros-<br />

Tan waval, _ Tqva man, oRond mainc<br />

momyveboda _ mismine, Sen ra gqvia? _<br />

didi qalaqis enaze es SekiTxva kargi<br />

megobrobis dawyebis saSualebas iZleva.<br />

_ jorji.<br />

_ me _ qeiTi. Cems boifrends erqva<br />

jorji. jorj o’fareili. irlandieli<br />

iyo. kargi biWi iyo. wina cxovrebaSi,<br />

_ Tqva man _ mismine, jorj,<br />

aq axlos cxovrob? _ didi qalaqis<br />

enaze es kidev ufro vermoSorebis<br />

SekiTxvaa.<br />

_ ise, ra.<br />

_ zemoT rom pabia, ai, iq zemoT?<br />

_ ho.<br />

_ mag pabSi ar iaro.<br />

_ ratom?<br />

_ sazizRari xalxi dadis. yovel<br />

SemTxvevaSi, erTi. exla mand viyavi.<br />

gareT xom mosawevad gamodian. Cemi<br />

xnis xalxia ufro. axalgazrdebic,<br />

magram axalgazrda ras gamoimetebs.<br />

iq erTi WaRara kaci idga, Senze<br />

msuqani. oci pensi vTxove da ici, ra<br />

miTxra? or funts mogcem, oRond<br />

Tavi momecio. ukacravad, ase pirdapir<br />

rom vambob. magram Rori iyo.<br />

imas ki vuTxari, rac saTqmeli iyo,<br />

magram ar meyo. ar iaro im pabSi,<br />

Rori bebrebis pabia.<br />

didi qalaqis enaze, Tavi momeci<br />

imas niSnavs, rom es qeiTi, im Cemze<br />

msuqnis win, pabis tualetSi muxlebze<br />

unda daeSvas.<br />

_ Seim, _ vTqvi me.<br />

_ gesmis? rad minda magis ori funti,<br />

_ man xurdebs daxeda, _ sul momeci<br />

es xurda?<br />

me mxrebi aviCeCe sibneleSi.<br />

_ or funtze metia... rZe da puri,<br />

saavtoro<br />

_ Cailaparaka man da momibrunda, _<br />

darwmunebuli xar?<br />

didi qalaqis enaze es niSnavs pirvel<br />

madlobas.<br />

_ sxva dros Sen dagWirdeba da me<br />

mogcem. umuSevari xar?<br />

_ ki, _ vuTxari me.<br />

_ hoda, mogcem. an sxvas mivcem.<br />

wesi egrea. is beberi Rori. kbilis<br />

eqimTanac ki ver mivedi.<br />

isev movdiodiT.<br />

_ metrosken waval, kargi?<br />

_ xo.<br />

_ meri qrismas, jorj.<br />

_ laq, laq! _ xeli davuqnie me, _<br />

meri qrismas.<br />

Rimilebi ar yofila, Suqebi iyo,<br />

londonis aguzguzebuli Tbili buxrebi.<br />

axali skrujebi da Zveli sulebi.<br />

rogorc Tqva im keTilma kacma,<br />

madroveT megobrebo, Cems debTan,<br />

CitebTan erTad viloco.<br />

Sooobaaa u-Seeenod...<br />

cxeli Sokoladi 83


Tibisi banki<br />

20 wlisaa!<br />

avtori salome afxaziSvili<br />

foto mari nakani-mamasaxlisi<br />

84 cxeli Sokoladi


literaturuli konkursi „<strong>saba</strong>“,<br />

cnobili qarTveli mxatvrebis personaluri<br />

gamofenebi, literaturuli<br />

saRamoebi, klasikuri musikis<br />

koncertebi, kinoCvenebebi, wignis<br />

prezentaciebi da masterklasebi _<br />

es im RonisZiebebis arasruli CamonaTvalia,<br />

romlebiTac `Tibisi<br />

bankma~ bolo 20 wlis ganmavloba-<br />

Si sazogadoebas Tavi daamaxsovra.<br />

Tumca wlevandeli weli mainc gamorCeulia.<br />

saiubileo weli `Tibisim~<br />

xalxTan gansakuTrebuli<br />

siaxloviT, masStaburi da mravalferovani<br />

RonisZiebebiT aRniSna.<br />

bolo erTi wlis ganmavlobaSi,<br />

bankis mxardaWeriT Seiqmna da amoqmedda<br />

pirveli internet-televizia<br />

kulturis Sesaxeb _ artarea<br />

(www.tbcartarea.ge) „<strong>saba</strong>s“ 10-wliani<br />

arsebobis istoria eleqtronuli<br />

wignebis saxlis (www.<strong>saba</strong>.com.ge)<br />

SeqmniT dagvirgvinda, sadac nebismieri<br />

dainteresebuli adamiani<br />

konkursis rCeul wignebs, sakuTari<br />

personaluri kompiuteridan, iPad-<br />

-dan an Kindle-dan kiTxulobs. wlis<br />

dasawyisSi specialurad `Tibisis~<br />

proeqtisTvis, qarTvelma mwerlebma<br />

da fotografebma weliwadis<br />

Tormet Tveze novelebi da fotoebi<br />

Seqmnes, axalgazrda kinematografistebs<br />

ki araCveulebrivi<br />

saSualeba miecaT, mTeli wlis ganmavlobaSi<br />

gamocdil qarTvel da<br />

ucxoel kinomoRvaweebTan erTad<br />

moklemetraJian filmebze emuSavaT.<br />

xelovnebisa da literaturis<br />

gansakuTrebuli waxalisebis gziT,<br />

`Tibisi bankma~ ramdenime TveSi<br />

niWieri axalgazrdebis farTo wre<br />

Sekriba, sadac axal da saintereso<br />

ideebs profesionalTa gundi amu-<br />

Savebs.<br />

`Tibisi bankis~ damfuZnebeli, mamuka<br />

xazaraZe ganvilil 20 wels ase<br />

afasebs:<br />

„yvelaze did miRwevad im gundis<br />

Seqmnas miviCnev, romelic 20<br />

welia, `Tibisis~ erTguli wevria.<br />

gundis Seqmna 7 kaciT daviwyeT da<br />

`Tibisis~ TanamSromelTa raodenoba<br />

dRes 3000-s aRwevs, mTlianad<br />

promo<br />

jgufSi ki 5000 kacia. es yvelaze<br />

didi warmatebaa da meamayeba, rom<br />

am gundis wevri var. meamayeba isic,<br />

rom es gundi aravis dautovebia,<br />

piriqiT, is ufro gafarTovda. is<br />

faqtic, rom Cvens dabadebis dRes<br />

kulturisa da xelovnebis xel-<br />

SewyobiT aRvniSnavT, imaze miu-<br />

TiTebs, rom ar aqvs mniSvneloba,<br />

ra biznesSi xar, ra sididisaa es<br />

biznesi, mniSvnelovania is, Tu ra<br />

Rirebulebebi gaqvs da ras uWer<br />

mxars. Cven pirveli dRidanve mxars<br />

vuWerT reJisorebs, mxatvrebs sxva<br />

xelovanebs da Cven am saqmes isev<br />

gavagrZelebT, imitom, rom es saqme<br />

gviyvars, vafasebT da vfiqrobT,<br />

rom mniSvnelovania“.<br />

kulturis sferoSi gaweuli mniSvnelovani<br />

mxardaWeris erTgvar<br />

Sejamebas warmoadgenda `Tibisi<br />

bankis~ masStaburi saiubileo<br />

RonisZiebebis seria, romelic 17<br />

dekembers bankma TbiliselebTan<br />

erTad aRniSna. RonisZiebebi kino-<br />

Teatrebidan daiwyo da galaktionis<br />

xidTan patara moedanze axali<br />

monumentis _ „Tibisis saaTebis“<br />

gaxsniT dasrulda. iubile kinopremieriT<br />

gaixsna, romelic saqar-<br />

Tvelos yvela did kinoTeatrSi<br />

erTdroulad daiwyo. mayurebelma<br />

`Tibisi bankis~ kinoproeqtis<br />

„20/12“-is farglebSi 12 SemoqmedebiTi<br />

jgufis mier Seqmnili Tormeti<br />

moklemetraJiani filmi ixila.<br />

„qarTuli kinos dabadebis dRe“<br />

uwoda kinoreJisorma nana jorja-<br />

Zem `Tibisis~ mxardaWeriT gamar-<br />

Tul kino-premieras, romelsac<br />

proeqtSi monawile damwyebi kinematografistebis<br />

garda, kinos sxva<br />

warmomadgenlebic daeswrnen da<br />

proeqtis mniSvnelobaze isaubres.<br />

„dRevandeli dRis arseboba ukve<br />

aris Sejameba da Sedegi imisa, rac<br />

am proeqtSi gakeTda. proeqti imitom<br />

ar ganxorcielbula, rom Semdeg<br />

amiT gvetrabaxa. satrabaxo<br />

albaT aris is gza, rac proeqtis<br />

monawileebma aqamde gaiares. Canafiqri<br />

200%-iT Sesrulda. gzad<br />

bevri problema iyo, amitom masTan<br />

cxeli Sokoladi 85


SeWidebiT mniSvnelovani gamocdileba<br />

miiRes. am dRes garkveuli<br />

roli eqneba maT warmatebaSi“, _<br />

aRniSna kinoproeqtis prodiuserma,<br />

paata goZiaSvilma filmis dasrulebis<br />

Semdeg.<br />

kinoreJisori nana janeliZe proeqtis<br />

kidev erT damsaxurebad imas<br />

miiCnevs, rom Tormeti damoukidebeli<br />

reJisoris mier gadaRebulma<br />

moklemetraJianma filmebma qar-<br />

Tveli axalgazrdebis reJisoruli<br />

xedvis individualuri Taviseburebebi<br />

da saerTo suraTi warmoaCina:<br />

„qarTuli moklemtraJiani filmebi<br />

yovelTvis iumoriT gamoirCeoda,<br />

magram dRes sul sxva suraTi<br />

vnaxeT. naTlad gamoCnda, rogori<br />

depresiulebi arian qarTveli<br />

axalgazrdebi. etyoba, aseTi qveya-<br />

na SevTavazeT Cven axal Taobas da<br />

rogor miiRes maT es, Zalian kargad<br />

gamoixata am filmebiT, amitom<br />

vfiqrob, rom proeqti am mxrivac<br />

saintereso iyo“.<br />

kinoproeqtis monawile reJisoris,<br />

gia diasamiZis TqmiT, es aris<br />

erT-erTi saukeTeso proeqti, romelic<br />

1990-iani wlebis Semdeg<br />

saqarTveloSi kinos sferoSi ganxorcielda,<br />

rasac `Tibisis~ damsaxurebad<br />

miiCnevs: „mniSvnelovania,<br />

rom am bankma arCevani kinos ganviTarebaze<br />

SeaCera. man es sfero<br />

sxva samTavrobo Tu arasamTavrobo<br />

organizaciebze metad daafasa,<br />

amitom axla mas kinocentrma da<br />

sxva organizaciebmac unda miba-<br />

Zon. saqarTveloSi ramdenime weli<br />

mxolod moklemetraJiani filmebi<br />

unda vakeToT, rom naTlad gamoCndes,<br />

ra SegviZlia. dRes davinaxeT,<br />

86 cxeli Sokoladi<br />

rom nulidan dawyebulis doneze,<br />

sakmaod maRalxarisxiani produqcia<br />

miviReT“.<br />

aRsaniSnavia, rom proeqtSi monawileoba<br />

im reJisorebmac miiRes,<br />

romlebic manamde sazRvargareT<br />

swavlobdnen da muSaobdnen. ana<br />

cimintia erT-erTi maTgania. „am<br />

proeqtSi monawileobiT, qarTul<br />

gadamReb jgufTan pirvelad vimu-<br />

Save, Tan vakvirdebodi rogorc mu-<br />

Saobdnen, Tan vswavlobdi. saerTo<br />

jamSi, kargi gamocdileba miviRe,<br />

romelic mWirdeboda“, _ ambobs is.<br />

sadResaswaulo ganwyobam kinoTeatris<br />

darbazebidan quCaSi<br />

gadainacvla, sadac sazeimo koncerti<br />

TbiliselebisTvis Ria cis<br />

qveS, `Tibisi bankis~ saTavo ofisis<br />

win gaimarTa. sadResaswaulo da<br />

winasaaxalwlo koncertze misul<br />

msmenelebs `Tibisi~ glintveiniTa<br />

da musikiT gaumaspinZlda. `Tibisis~<br />

ferebSi gadawyvetil scenaze<br />

ki, dedaqalaqelebisTvis liza<br />

bagrationma, nato metoniZem, eka<br />

mamalaZem, sofo xalvaSma, ansamblma<br />

„Svidkacam“ da sxva qarTvelma<br />

momRerlebma imReres.<br />

koncertis dasrulebis Semdeg,<br />

sazeimo zarbaznebis guguniT `Tibisi<br />

bankis~ win Sekrebili moqalaqeebi,<br />

`Tibisis~ damfuZneblebi da<br />

koncertis monawileebi galaktionis<br />

xidis gavliT, axali moednisken<br />

daiZrnen, saiubeleo dResaswauli<br />

axali monumentis _ „Tibisis<br />

saaTebis“ gaxsniTa da ulamazesi<br />

foierverkiT dasrulda. qandakeba,<br />

`Tibisi bankis~ TxovniT, xelovanma<br />

Tamar kvesitaZem Seqmna. is cxra<br />

figurisagan Sedgeba da adamiane-<br />

bisa da drois kavSirs gamoxatavs,<br />

rac amave dros, rogorc `Tibisi<br />

bankSi~ amboben, zustad asaxavs<br />

`Tibisi bankis~ damokidebulebas<br />

droisadmi da saqmisadmi.<br />

20 wlis ganmavlobaSi ganxorcielebul<br />

proeqtebs Soris `Tibisi<br />

bankis~ damfuZnebeli mamuka<br />

xazaraZe literaturul konkurs<br />

„<strong>saba</strong>s“ gamoarCevs da ambobs, rom<br />

es proeqti imiTaa mniSvnelovani,<br />

rom man gauZlo dros da dRemde<br />

SeinarCuna popularoba. grZelvadian<br />

da droSi ganviTarebad proeqtebs<br />

Soris asaxelebs, aseve kinoproeqts<br />

_ „20/12“ da artareas<br />

Seqmnas:<br />

„miuxedavad imisa, rom pirveli<br />

welia, mimaCnia, rom safuZveli<br />

Caeyara axalgazrduli filmebis<br />

mxardaWeras da darwmunebuli var,<br />

rom am saqmeSi sxvebic Semogvier-<br />

Tdebian. Cven gviyvars aseTi proeqtebi,<br />

imitom, rom es emsaxureba<br />

procesis mxardaWeras da ara er-<br />

Tjerad aqciebs. Cveni interesia,<br />

rom mxarSi davudgeT grZelvadian<br />

ganviTarebas da niWierma adamianebma<br />

igrZnon, rom isini ar arian<br />

martoni, maTze fiqroben da maT<br />

exmarebian finansuradac“.<br />

kiTxvaze, rogor daiwyebs `Tibisi<br />

banki~ axal wels, mamuka xazaraZe<br />

ase gvpasuxobs: „20 wlis Semdeg isev<br />

iqneba bevri proeqti, meti adamiani<br />

`TibisiSi~, axali ideebi da ukeTesi<br />

saqarTvelo, radgan vfiqrobT,<br />

rom yvelaferi, rasac vakeTebT, saboloo<br />

jamSi, mainc qveynis ganvi-<br />

Tarebas emsaxureba. gvinda, rom am<br />

qveynis ganviTarebaSi monawileoba<br />

Cvenc miviRoT“.


moTxroba<br />

88 cxeli Sokoladi


avtori laSa buRaZe<br />

ilustracia eka tabliaSvili<br />

rogor daviwyoT?<br />

es dRe yovlad uwyinari satelefono gzavniliT<br />

daiwyo:<br />

Cai xom ar dagvelia sadme?<br />

Cais moyvaruli arasdros yofila, piriqiT, rac<br />

wonaSi moimata, mxurvale siTxeebs Warbi oflianobis<br />

gamo erideboda _ Cai mxolod <strong>saba</strong>bi iyo. saidan-<br />

Rac xom unda daewyo.<br />

sanam am SekiTxvas miwerda, manamde orjer Sexvda<br />

gaurkveveli Sinaarsis sazogadoebriv Tavyrilobaze<br />

da erT-erT socialur qselSic mouwona Tamami<br />

replika (ana sakmaod Rirseulad, argumentirebulad<br />

da, rac mTavaria, gamarTuli qarTuliT epaeqra<br />

sakmaod agresiul Cinosans).<br />

siamovnebiT _ mouvida anasgan... cxadia, keTilganwyobili<br />

smailiT.<br />

vidre Sexvedris adgilze da droze SeuTanxmdeboda,<br />

sandro kargad unda dafiqrebuliyo; asjer<br />

gaezoma da erTxel gaeWra, radgan zustad unda<br />

scodnoda, ramdenad saSiSi iqneboda misTvis qeTi:<br />

jer colis adgilsamyofeli unda daedgina da amis<br />

mereRa miewera anasTvis. usafrTxo TavisuflebiT<br />

tkbobas (maqsimum, saaTnaxevriT) mxolod im SemTxvevaSi<br />

SeZlebda, Tuki colisgan dacul teritoriaze<br />

aRmoCndeboda. sandrom mTel Tbiliss dauara gonebis<br />

TvaliT (am dros misi cera TiTi nerviulad da<br />

momlodined dahkankalebda anasTvis misawer asoebs);<br />

sxartad da ZrwoliT gaixsena qeTis SemofeTebisgan<br />

daculi kafe-restornebi da SesaZlo Tavze dadgomisgan<br />

dazRveul mraval adgils Soris, orjer nacadi<br />

da kargad dabedebuli, ekleqturi gastronomiuli<br />

xedvis mqone restorani amoarCia.<br />

ver vityvi, gadasarevi dro atara-meTqi _ mTeli<br />

saRamo mucelSezneqili da, Se<strong>saba</strong>misad, karga magra<br />

SewiTlebuli ijda da didi mondomebiT TamaSobda<br />

Zalian gamxdars, Tumca tyuilad nerviulobda _<br />

anas ukve muclianad mowonda.<br />

marTalia, ana iseTi gogo ar iyo, romelic CacmulobiT<br />

Seafasebda mamakacs, magram cali TvaliT<br />

moTxroba<br />

mainc aRuniSna zogierTi detali. mas, Cveulebriv,<br />

ufro Tavisuflad Camcmel kacebTan hqonda urTier-<br />

Toba, sandros saxiT ki mdidrulad da gemovnebiT<br />

aRkazmuli, sareklamo baneriviT molaplape adamiani<br />

gaicno. ramdenjerac naxa, am kacs yovelTvis ase ecva<br />

(kinaRam hkiTxa _ marto aseTi tansacmeli gaqvso),<br />

magram dacul obieqtze gamocxadebul sandros imdenad<br />

uxdeboda cisferi pijak-Sarval-Jileti (zed<br />

wiTeli halstuxiT), rom anas erTbaSad miaviwyda Tavisi<br />

cxovrebis yvela yofili Tavisuflad Cacmul-<br />

-gaxdili. swored es sWirdeboda axla am gogos: kaci<br />

_ gamowyobili `warmatebis uniformaSi~ (sandros Ti-<br />

Tqos Tavze dascimcimebda uxilavi sareklamo slogani:<br />

keTildReoba, stabiluroba, optimizmi).<br />

ana arc im kategoriis qalebs miekuTvneboda, Sefasebis<br />

mizniT Tu instinqturad, axalgacnobili<br />

mamakacis ukanalisken rom eparebaT Tvali, magram<br />

amjerad _ wminda cnobismoyvareobis gamo _ mzera<br />

wamierad Seuyovnda sandros qvedatanze da yovelgvari<br />

winaswari ganzraxvis gareSe gamoutana ganaCeni:<br />

`cota mibrtyelebuli traki aqvs, magram, saerTo<br />

jamSi, kargi biWia~.<br />

Tavad anas parametrebi sandros jer kidev gacnobis<br />

dRes Seeswavla zereled. axla ki, SeZlebisdagvarad,<br />

SeumCnevlad da taqtis farglebSi akvirdeboda<br />

yvela im detals, romelTa aRqma-gacnobis<br />

saSualebac sajaro sivrceSi ar mieca. aqve isic<br />

unda aRiniSnos, rom mas, ager ukve meramdene dRea,<br />

ar asvenebda erTi metad mniSvnelovani SekiTxva:<br />

anas didi lifi ecva, Tu es misi bunebrivi zoma iyo?<br />

sandro SiSebad da jansaR interesad ixliCeboda.<br />

risi eSinoda?<br />

A) qeTis moulodneli gamoCenis.<br />

B) qeTis naTesav-gulSematkivrebis SemofeTebis.<br />

C) leilas moaxloebis.<br />

D) qeTis darekvis.<br />

gulwrfelad rom vTqvaT, bolo, D-punqti yvelaze<br />

naklebad aRelvebda, radgan bevrjer nacadi da<br />

sruliad legitimuri pasuxi hqonda momzadebuli:<br />

Sexvedraze var, gadmogirekav. aranormaluri unda<br />

cxeli Sokoladi 89


moTxroba<br />

yofiliyavi, rom am wmindaTa wminda sityvebis Tqmis<br />

Semdegac CaZiebodi saqmeebiTa da SexvedrebiT gadatvirTul<br />

qmars: `sad xar? vis xvdebi? ratom?~ cxadia,<br />

bevrad ufro mSvidad iqneboda, telefoni rom<br />

gamoerTo, magram Tuki raimes gakeTeba ar SeiZleboda<br />

(Tan kategoriulad), swored es iyo: gaTiSuli<br />

telefoni aucileblad aRZravda saxifaTo eWvebs,<br />

msoflioSi yvelaze mSvid colsac auSlida fiqrebs<br />

da Sin misvlac metismetad gaWirdeboda. ase rom,<br />

sjobda, arc efiqra telefonis gamorTvaze _ erTaderTi,<br />

sandoobis intonaciaze unda ezruna.<br />

amjerad srul simSvided ergo sruli saaTi da<br />

ocdaTxuTmeti wuTi (swored es dro dahyves restoranSi);<br />

Tuki ostaturad mimalul omars ar CavTvliT<br />

(sandros ratomRac ar undoda, rom anas<br />

Tavis mZRolianad Cveneboda), arc gareT SefeTebia<br />

vinme arasando; ana swrafad da moxdenilad Sesva taqsiSi<br />

da raki Cqarobda, taqsists imaze meti Seuyara,<br />

vidre ekuTvnoda.<br />

galerea<br />

90 cxeli Sokoladi<br />

salome rigvava<br />

"The apple´s syndrome", 200X120sm, 2012<br />

ana mSvidobianad wavida.<br />

axla Tamamad SeiZleboda muclis gamoberva.<br />

. . .<br />

sandro weliwadSi, sul cota, orjer mainc cvlida<br />

internet-misamarTebis pasvordebs. es ki mas Semdeg<br />

daiwesa kanonad, rac ZvelTaZvelma sayvarelma gautexa<br />

(an SeiZleba arc gautexa) internet-boqlomi.<br />

samsaxurSi mobrunebulma Tavis erT-erT saimedod<br />

dagmanul failSi Seixeda da mas Semdeg, rac TanamSromel<br />

l.-s msubuqad vnebiani SekiTxva gaugzavna<br />

(`meCveneba Tu Tmas uqeni rame?~), SesacnobTa oTxqalian<br />

sias, axali obieqti _ ana daumata.<br />

sia dasaxelebebis mixedviT iyofoda: Secnobilni<br />

da Seucnobelni.<br />

SecnobilTa saxelebis gaswvrviv (gvaridan mxolod<br />

pirvel asos uTiTebda) STabeWdilebebi iyo<br />

miwerili, Seucnoblebs ki mokle strategiuli monaxazi<br />

mihyveboda danarTis saxiT.<br />

magaliTad _ Seucnobelni:<br />

1. sofio k. (gavugzavne ocamde mesiji, martis bolos<br />

vxvdebi TelavSi. Tuki yvelaferi kargad wava,<br />

sastumroSive momcems. oTxSabaTobiT da paraskevobiT<br />

marxulobs. Telavi _ nebismier sxva dReebSi)<br />

2. lela o. (erTxel vezasave. Seinc., savaraudod,<br />

martis 25-26-27-Si. qmari problemaa, akiTxavs,<br />

urekavs)<br />

3. ana m. (pirveli Sexvedra. dReidan _ dabombva mesijebiT.<br />

wesiT, mesame Sexvedraze unda gadawy. veluri<br />

araa, vicnob~)<br />

4. Tiko C. (meore Tvea, mesijebs vgzavniT. hanover-<br />

Sia. Casvla gamoricxulia. komp-Si maika avaxdevine.<br />

uyvars kino. bevrs laparakobs. maisamde Tu ar gairkva,<br />

vikideb).<br />

qalebi wlebis, sezonebisa da qveynebis mixedviT<br />

daeyo.<br />

magaliTad:<br />

sezoni 2010\2011:<br />

1. irma n. (9 Tebervali, bakuriani; ise ra... Tan gabutvazea<br />

orientirebuli)<br />

2. mariana k. (22 marti, amsterdami; rTulad aRwevs<br />

orgazms. aradamajereblad simulirebs, nawyeni rCebi)<br />

3. anuka l. (14 ivlisi, Tbilisi; ar damaZina. svams.<br />

qaqanebs)<br />

4. vika e. (2 seqtemberi, Tbilisi; guliani gogoa.<br />

sami cali tatu davuTvale)<br />

zogierTi saxelis gaswvriv varskvlavi an asoebi<br />

`Zv~ miewera, rac ganaxlebul kavSirs niSnavda (`Zv~<br />

_ Zveli sayvareli).<br />

ai, ase: macaco b. (Zv. 9 maisi, Tbilisi; `siyvarulidan<br />

megobrobamde~)


an:<br />

lana f. (29 oqtomberi, baTumi; daorsulebis SiSi)<br />

aso-niSanTa Tu simboloTa sistema qalebis socialur<br />

statussa da fiziologiur mdgomareobasac gamoxatavda.<br />

magaliTad: `q~ niSnavda qaliSvils (anastasia l.<br />

`q~.), B 2 _ qmrianobas (inga g. B 2), C-1 _ qmargayrils<br />

(ia v. C-1), q-T _ qaliSvils, romlis dayoliebac mxolod<br />

oralur da analur seqsze iyo SesaZlebeli,<br />

B-3 _ erTad Secnobili ori suli (`rema st. da xa-<br />

Tuna b. B-3~).<br />

qarTuli siisgan gancalkevebiT adgenda ucxoel-<br />

Ta sias (ucxoenovanebi):<br />

1. lara m. (1995. kiSinovi; agresia. iumori)<br />

2. aloizia x. (1996. cincinati; Cemi gvaris gamoTqmis<br />

SeuZlebloba; idealuri tako)<br />

3. jenifer b. (B 2. 1996. Tbilisi; qalTa gundi, `Semosula<br />

Semodgoma...~ )<br />

4. rema st. (`q~. 1998. erevani; kaciviT gverdSi mdgomi;<br />

`agurebi~ mucelze).<br />

calke gverdi eTmoboda misTvis Cveuli pedantizmiT<br />

Sevsebul Cavardnil sezonebs. am gverdze gulmodgined<br />

Sehqonda im qalebis saxelebi, romelTa<br />

dauflebac mizezTa gamo ver moaxerxa. am siaSive<br />

moTxroba<br />

aRmoaCendi mis mier skolaSi swavlis dros mowonebul<br />

da ver (Tu ar) miRweul saxel-gvarebsac.<br />

es gverdebi ase iyofoda:<br />

mexsierebaSi CarCenilebi<br />

gaTxovebaze orientirebulebi<br />

fatalurad jiutebi<br />

am etapze gajiutebulebi<br />

dafeTebulebi<br />

aferistebi<br />

advilad dasayoliebelni (samomxmareblo kasta)<br />

`mesame eSeloni~<br />

Cavardnili sezonebi<br />

am siis Sedgenas Tavidan garTobis mizniT Seudga<br />

(ladom uTxra, megobarma, samoci wlisTvis 500 qalze<br />

unda avideo da maSinRa dafiqrda, sainteresoa,<br />

me ramdens movaswrebo); ixsenebda, iwerda da axlo<br />

megobrebs (kacebs) akiTxebda, mere ki, dros gamonaxavda<br />

Tu ara, am sias ubrundeboda da sruli seriozulobiT<br />

muSaobda mis koreqcia-redaqtirebaze.<br />

Tumca anasTvis, principSi, jerac ver gamoeZebna<br />

Sesaferisi kategoria...<br />

cxeli Sokoladi 91


poezia<br />

beqa yorSia<br />

poeti<br />

beqa daibada 1994 wlis 28 dekembers qalaq zugdidSi.<br />

iqve daamTavra meaTe sajaro skola. amJamad<br />

swavlobs Tbilisis saxelmwifo universitetSi, _<br />

aRmosavleTmcodneobis fakultetze, arabistikis<br />

ganxriT. aRmosavleTis kulturisa da religiur-<br />

-konfesiuri sakiTxebis garda, dainteresebulia Tanamedrove<br />

poeziiT.<br />

rogorc avtori, beqa, internetSi, literaturul<br />

saitebze gamoCnda. fiqrobs, rom yvelaze rTulia<br />

sakuTari poeturi xmis povna, romelic saboloo jamSi<br />

individualuri weris stils, teqnikas ayalibebs.<br />

amJamad SemoqmedebiTi zrdis swored am etapzea.<br />

xSirad icvlis weris maneras, magram miiCnevs, rom es<br />

araTu cudia damwyebi avtorisTvis, piriqiT _ pozitiur<br />

zegavlenas axdens mis Semoqmedebaze.<br />

„piradad CemTvis, poezia erTgvari esTetikuri biologiaa,<br />

romelic adamianis cnobieri da qvecnobieri<br />

impulsebiT sazrdoobs, Tumca, Cvens realobaSi, sadac<br />

cifruli teqnologiebi digitaluri siswrafiT<br />

viTardeba, cota ar iyos, rTulia, Seni Tanamedrove<br />

daarwmuno poeziis, rogorc esTetikuri mrwamsis aucileblobaSi“,<br />

_ ambobs beqa.<br />

beqasTvis es pirveli publikaciaa. poeturi cikli<br />

`ferebi~ eyrdnoba sxvadasxva civilizaciisa da kulturis<br />

fundamentebs. ciklTan dakavSirebiT avtori<br />

ganmartavs, rom bavSvobidanve asociaciurad avlebda<br />

paralels qveynebsa da ferebs Soris da es ciklic<br />

mexsierebidan moxmobili, swored am bavSvobisdroindeli<br />

warmodgenebis, emociebis erTgvari jamia. cikli,<br />

SeiZleba iTqvas, avtoris sulieri cxovrebidan/<br />

mogzaurobidan amokrebili yvelaze mniSvnelovani,<br />

sagulisxmo kadrebia. saTqmels miniSnebebSi amoiki-<br />

TxavT, an ukeT rom iTqvas _ „mixvdebiT“; miniSnebis<br />

nawilia Tavad eqspresiuli foni, romelic specifikur<br />

ganwyobas qmnis.<br />

92 cxeli Sokoladi<br />

ferebi. mkvdari<br />

me iq viyavi da kargad maxsovs _<br />

Tu, rogor Camoafares kacebma fardebi<br />

da sarkmlebs iqiT datoves Tojinebi<br />

qufuri warweriT: ismail,<br />

kale...<br />

rom gagexeda kedlis RriWodan,<br />

naxavdi bavSvebs da kidev qalebs.<br />

maTi terfebi _ susti totebi,<br />

gadafxrewili cisfer navebze.<br />

ximsanis mtveri qalis hijabze _<br />

Semonayari TavSlis mRilia,<br />

Cadgmuli muxli ki wiTel qviSaSi _<br />

gamoriyuli Tevzi napirze...<br />

idgnen saxlebi _ marjnis rifebi,<br />

SiSveli mkerdi _ wyliani ube,<br />

Caxsnili ZarRvi xmeli xeebis _<br />

erT dros udabnos RvTiuri Subli.<br />

me iq viyavi da Tvalwin midgas,<br />

patara bavSvi sneul dedamiss<br />

rogor exeba Tmaze xelebiT...<br />

ferebi. yavisferi<br />

maxsovs _<br />

piris akordeons awkarunebdnen<br />

da mTeli sivrce iyo maragi<br />

mTeli darCenili cxovrebisaTvis _<br />

gamobrundebodnen xeebi Cvenken _<br />

amoitandnen merqnidan svavebs<br />

da Seixorcebdnen bavSvis gaxunebul<br />

barZayebsa da wvivebs _<br />

amoSverilebs dumfarebiani<br />

mwvane tbidan...<br />

Cven vxedavdiT qalis saSoebs _<br />

bavSvebis akvnebs,<br />

romlebic miikuma _<br />

vxedavdiT,<br />

rogor irweodnen Rameebi<br />

uZravi muxlis mrude zedapirze,<br />

sikvdilsa da sicocxles Soris _<br />

vxedavdiT _<br />

Casafrebul arwivebs<br />

da maTi feri<br />

iyo iodis.<br />

viRac ifiqrebs, rom iq ar civa;<br />

Cven ro viyaviT, ise cioda…<br />

roca dedebi Svilebs bwkendnen<br />

ToTo TiTebze,<br />

da gahkiodnen: `gamoiRviZe~,<br />

roca iyo da ara iyo ra _<br />

garda afcqvnili kanisa,<br />

romelic mzis Suqze ireklavda


sicarieles,<br />

anu dReebs, romlebic wavidnen<br />

da ar datoves arcerTi naTeli<br />

mogoneba...<br />

da iyo xmauri sakravebis,<br />

tyavis membraniT amokruli<br />

Cveni nervebi,<br />

iqercleboda da gulSi gvrCeboda<br />

mdumare sevda _ Camqrali mzis...<br />

axla ki vsxedvarT saxlis sarkmelTan<br />

da vixsenebT warsuls _<br />

yavis surneli dgas oTaxSi<br />

mware yavis...<br />

ferebi. wiTeli<br />

mamaCems vaCatu erqva<br />

TeTri vigvami _ Cveni sacxovrisi<br />

aeWdeboda xis totebisgan,<br />

rZiani lerwmisgan aeWdeboda<br />

Ramidan gamosuli TeTri cxenebi<br />

yavisferi laqebiT zurgze<br />

yvela unagiri, romlebic gacviTes<br />

da mglis tyavebiT Seimosnen<br />

gamoitexdnen Cliqidan nalebs<br />

da amoyridnen uTvalav varskvlavs<br />

im Warxlis tbebTan ki yvaoda bali<br />

da dedaCemi Wirxlian askils<br />

gamoitanda uZiro tyidan _<br />

piramidebTan isxdnen mamebi<br />

da abolebdnen mware Tambaqos,<br />

romelsac mandve qalebi yididnen<br />

Cven ki bavSvebi _ uxmo mdinaresTan<br />

gogris saCxakunebliT vklavdiT<br />

siCumes _<br />

niJarebs vtexdiT da idumal gongze<br />

Cveni terfebi iwyebdnen ymuils<br />

veridebodiT daWeras molaRurebis _<br />

peplebs _<br />

zafxulis mkerdidan gamowovilebs<br />

vufrTxildebodiT,<br />

radgan vicodiT, Cvens dedebs<br />

sikvdilis mere _<br />

gafrena msgavsad moswyurdebodaT...<br />

gamovrbodiT sisxliani taZrebidan da<br />

miviwevdiT ofsidianis mTvareebisken,<br />

Waobebis da damTvrali magueis gavliT<br />

_<br />

gavrbodiT _<br />

da vivsebdiT qariT nestoebs<br />

TmaSi viwnavdiT yvavis bumbuls da<br />

mzeSi CaZirul ameTvistoebs<br />

velodiT, rodis dadgeboda nanatri<br />

wami,<br />

rodis waviRebdiT brZolaSi Wiplars _<br />

Cvenive sulis mcire saWreTels _<br />

mamaCems vaCatu erqva<br />

da maxsendeba _<br />

Ramidan gamosuli TeTri cxenebi<br />

yavisferi laqebiT zurgze...<br />

ferebi. TeTri<br />

abvun de baSmaia,<br />

galobdnen qristianul taZrebSi.<br />

rabinebsac uSrebodaT Tvalebi _<br />

roca sasanTleebs mze adga.<br />

`gaSale xeli, rabi,<br />

xeli gaSale da iloce arsebobisTvis~<br />

_<br />

iZaxda xalxi.<br />

da Tu mzis sxivebma SemoRvedes _<br />

Tora,<br />

maSin zodiaqalur panoebze<br />

aenTebian mzis etlebi _<br />

da wavlen Sors.<br />

sinagogebTan moTamaSe bavSvebi<br />

Caikraven gulSi erTmaneTs,<br />

Tu qari amovarda.<br />

Tu qari amovarda _<br />

vin icis meramdened Seiryeva menora<br />

Semowyobili mirtis lorTqo totebiT _<br />

Tu qari amovarda _<br />

daixrebian moxuci kacebi,<br />

Caekvrebian miwas frCxilebiT<br />

ukanasknelad.<br />

da wavlen qanaanSi _<br />

frCxilebze SerCenili mtkaveli<br />

miwiT...<br />

sinagogebSi asvetilan _<br />

mozaikebi,<br />

lomisTavian simboloebs<br />

da TeTr lulavebs daetyoT wlebi _<br />

wiTel gragnilze iqargeba _<br />

Cumi niavi.<br />

siCume,<br />

Cumad_<br />

poezia<br />

SabaTia da bneldeba<br />

da Tu isev qari amovarda _<br />

yviTeli qviSiT gaevsebaT qalebs Tmebi,<br />

Tu Svilebi midian da ar brundebian...<br />

ferebi. yviTeli<br />

Cemi kuburi mogzaurobidan,<br />

maxsovs toa,<br />

gamomdinari guantanamodan.<br />

Cveni navidan gadaziduli<br />

mTeli siCume,<br />

fskerisken okeanis.<br />

meSinoda, vercxlisfer piraniebs<br />

ar gamoeRrRnaT muxis ficrebiT<br />

aWedili navis korpusi.<br />

da maxsovs _<br />

Tu rogor<br />

abolebdnen kohibaSi gaxveul<br />

damWknar kaliebs _<br />

moxuci kacebi.<br />

Tu rogor<br />

TamaSobdnen Wadraks _<br />

dinozavrebis figurebiT...<br />

qalebi ki aseirnebdnen kubur niangebs<br />

_<br />

maTze Semomsxdari Cvili bavSvebiT.<br />

gamodiodnen gamvlelebi<br />

uZiro Waobebidan,<br />

sadac mtredebma bevrjer CayvinTes.<br />

maRaziis vitrinebTan isxdnen loTebi.<br />

akvariumSi monavarde TeTri kuebi<br />

drogamoSvebiT Cerdebodnen,<br />

da loTebis zurgebze gadakidebul,<br />

TasmebCayril tyavis fexsacmlebs<br />

ucqerdnen.<br />

yviTeli TavSlebi ekida<br />

Ria xis karis<br />

Camompal yunwze _<br />

da moxuci gamyidveli eloda,<br />

Tu rogor waiRebdnen TavSlebs<br />

viRac yaCaRebi.<br />

Tu rogor moglejdnen Tmas,<br />

zRvis qveynidan mosul angelozs.<br />

xnieri kacebi gamodiodnen<br />

barebidan da Tavs iwonebdnen<br />

tyavis CeqmebiT _<br />

mere mtverma Wama yvela sarkmeli<br />

da miiyursa xmauri qaris.<br />

maxsovs, Tu rogor _<br />

gamodiodnen bavSvebi Waobebidan<br />

da garbodnen gazafxulisken...<br />

cxeli Sokoladi 93


ecenzia<br />

es Cemi saxlia<br />

avtori anina tefnaZe<br />

`bebia, rei da amerika~<br />

mari beqauri<br />

bakur sulakauris gamomcemloba<br />

mari beqauris `bebia, rei da amerika“<br />

erTi amosunTqviT wasakiTxi<br />

wignia. es TavisTavad kargi ambavia,<br />

radgan Znelia, xelSi aiRo wigni,<br />

romelic Sengan did Zalisxmevas<br />

moiTxovs. SeiZleba konkretuli<br />

wigni am msxverpladac Rirdes, magram<br />

Tu idealur winapirobebzea<br />

saubari, ukeTesia, roca wigni uceb<br />

ikiTxeba. hoda, mari beqauris axali<br />

romani swored aseTia.<br />

wignis mTavari gmiri axalgazrda<br />

qalia, romelsac Zalian unda amerikaSi<br />

wasvla. imdenad, rom erT<br />

dResac loginSi wveba da amerikaze<br />

ocnebiT xdeba avad. is fiqrobs<br />

amerikul barebze, sadac axalgazrda<br />

ucnobi musikosebi ise ukraven,<br />

rogorc rei Carlzi an Carli<br />

parkeri. fiqrobs farTo, dausrulebel<br />

gzebze da kidev, yovlismomcvel<br />

martoobaze, romelic zogadad<br />

axlavs ucxo qveyanaSi marto<br />

gamgzavrebas. magram yvelafris<br />

mitoveba da wasvla advili sulac<br />

araa, Tu ukan mtkice Zafebi geweva.<br />

romanis mTavari Temac esaa _ Wi-<br />

94 cxeli Sokoladi<br />

dili wasvlasa da darCenas Soris,<br />

ocnebasa da realobas Soris, siyvarulsa<br />

da sakuTari Tavis Ziebas<br />

Soris. erT-erT monakveTSi, mTavari<br />

gmiri pirdapir ambobs: `ra unda<br />

qna, roca Seni siyvaruli sxvagan<br />

aris, Seni saxli ki sxvagan?“. aris<br />

Tu ara siyvarulis povna imisa-<br />

Tvis sakmarisi, rom zogadad Zieba<br />

Sewyvito? Rirs ki romelime biWi<br />

imad, rom sakuTar ocnebaze uari<br />

Tqva?<br />

romani met-naklebad avtobiografiulia.<br />

SeiZleba swored amitom<br />

aris wignis dasawyisSi Txroba<br />

saocrad damajerebeli, kulminaciaSi<br />

ki _ detalebisagan daclili.<br />

faqtebi realur elfers maSin kargaven,<br />

roca saqme ocnebis axdenas,<br />

amerikaSi gamgzavrebas Seexeba. saqme<br />

isaa, rom amerika, rogorc qveyana,<br />

mxolod fonia erTi axali gmiris,<br />

Savkaniani jos Semosayvanad,<br />

romelic sakuTar Tavze mudmivad<br />

mesame pirSi saubrobs da mTavar<br />

gmirs Rirebulebebis dalagebaSi<br />

exmareba. mTeli amerika erTi jo<br />

xdeba da Txrobis dro-sivrce ucnaur<br />

burusSi exveva. am burusis<br />

mizezs mwerali Taviseburad xsnis<br />

(Zalian ar minda, rom misi saidumlo<br />

me gagimxiloT), magram amiT<br />

siuJeturi xazi sulac ar xdeba<br />

ufro cxadi.<br />

ocneba sadme wasvlaze, TavisTavad,<br />

aris ocneba saidanme gaqcevazec.<br />

mainc ras gaurbis ase daJinebiT<br />

mTavari gmiri? erTi SexedviT,<br />

pasuxi zedapirze devs: gaurbis<br />

mowyenilobas, qmarsa da eWvebs,<br />

rom gaTxoveba `virjinia vulfobas<br />

daasamarebs~. magram Tu romanis<br />

ufro Rrma dinebas daukvirdebiT,<br />

ipoviT pasuxs erT patara TavSi,<br />

romelsac `What a Georgian knows~<br />

hqvia. ai, nawyveti, romelic ambis<br />

erT-erTi yvelaze emociuri nawilia:<br />

`maxsovs sami ucnobi kaci da<br />

maxsovs am kacebis mdumare saxee-<br />

bi, roca sisxliani sxeuli saxlSi<br />

Semoitanes da loginze dades. maxsovs,<br />

rom dedaCemi am dros tiroda,<br />

me ki saSinlad ganvicdidi,<br />

deda rom tiroda da vfiqrobdi, es<br />

kacebi borotebi arian-meTqi. isic<br />

maxsovs, rogor ver mivxvdi, rom es<br />

sisxliani sxeuli iyo mamaCemi“. am<br />

wignSi saxlidan gaqcevasac da dabrunebasac<br />

erTi da igive mizezi<br />

aqvs _ warsuli.<br />

mari beqauri axalgazrda mweralia<br />

da es misi pirveli romania,<br />

Tumca, Tu misi Zveli moTxrobebi<br />

wagikiTxavT, advilad aRmoaCenT<br />

mis `xmas“: Txroba Cveulebisamebr<br />

naivuri da Rimilismomgvrelia,<br />

avtori ki zedmiwevniT zustad<br />

icavs zRvars emociurobasa da pa-<br />

Tetikurobas Soris. garda amisa,<br />

wignis mTavar gmirebs sakuTari gamokveTili<br />

leqsika aqvT, romelic<br />

aadvilebs maTi xasiaTis amoxsnas.<br />

warmoidgineT bebia, romelic xSirad<br />

ambobs sityvas `keranatynavi“.<br />

igi uxeSia, magram gulkeTili. uSi-<br />

Sari da mzrunveli. cota axirebuli,<br />

magram yvelasgan gamorCeuli.<br />

es personaJi gacilebiT ukeTaa<br />

daxatuli romanSi, vidre biWi, romelic<br />

mTavar gmirs `yoveldRe xedavs<br />

gaRviZebisas“. romanisTvisac<br />

bebia ufro mniSvnelovania, vidre<br />

sxva personaJebi, amis misaxvedrad<br />

saTaurisTvis Tvalis Sevlebac ki<br />

kmara.<br />

`bebia, rei da amerika“ sakuTari<br />

Tavisa da saxlis povniT sruldeba.<br />

romanis mTavari gmiri xvdeba,<br />

rom sulac ar yofila aucilebeli<br />

`mogzauroba“ silvia platisa<br />

da tomas eliotis, bili holideisa<br />

da rei Carlzis amerikaSi, radgan<br />

saxls, SesaZloa, povna ki ara,<br />

ubralod gaxseneba sWirdebodes.<br />

mkiTxveli ki... mkiTxveli xvdeba,<br />

rom es wigni namdvilad imsaxurebs<br />

TvalmouSoreblad wakiTxvas, Tanac<br />

ara mxolod erTxel.


ecenzia<br />

keruakis gza<br />

daTo turaSvili<br />

96 cxeli Sokoladi<br />

`gzaze~<br />

jek keruaki<br />

gamomcemloba `diogene~<br />

`wmida ars keruak!~<br />

karlo kaWarava<br />

axla zustad aRarc maxsovs, rodis<br />

gaCnda Cemi oTaxis kedelze keruakis<br />

foto, magram maxsovs, rom jek keruaki<br />

maSin Semiyvarda, roca misi legendaruli<br />

wigni `gzaze~, pirvelad<br />

wavikiTxe. pirvelad es wigni rusulad<br />

wavikiTxe da mxolod amis Semdeg _ inglisurad,<br />

da axla ki, am wignis qar-<br />

Tuli Targmanic gvaqvs da qarTvel<br />

mkiTxvelsac SeuZlia, rom gasuli<br />

saukunis amerikaSi, mSobliur enazec<br />

imogzauros. meoce saukunis ormociani<br />

wlebis bolos, jek keruakma swored<br />

es gaakeTa _ TviTon imogzaura mSobliur<br />

qveyanaSi, ris Semdegac dawera<br />

wigni, romelmac misi qveyana radikalurad<br />

Secvala. gulubryvilo amerikelebs<br />

albaT hgoniaT, rom dRevandeli<br />

amerika, mxolod kargi politikosebis<br />

Seqmnilia, magram Wkvianma amerikelebma<br />

zustad ician, rom amerikul Tavisuflebas,<br />

misi saukeTeso mwerlebic da<br />

poetebic, mxatvrebic da musikosebic<br />

qmnidnen. qmnidnen is hipebic, romle-<br />

bic saxlebidan jek keruakis wignebma<br />

gamoiyvanes da upirvelesad ki, erTi<br />

SexedviT yvelaze uwyinarma wignma, saxelwodebiT<br />

`gzaze~. ramdenime aTeuli<br />

wlis Semdeg, mgoni, mec am wignis gamo<br />

daviwye Cems samSobloSi mogzauroba,<br />

romelic jer arc damimTavrebia da<br />

albaT, manam vivli saqarTvelos gzebze,<br />

sanam fexsacmelebi meqneba (sxvaTa<br />

Soris, yoveli fexsacmelis yidvisas,<br />

sergei davlatovs sikvdili axsendeboda,<br />

radgan fiqrobda, rom albaT es<br />

aRmoCndeboda misi ukanaskneli, kuboSi<br />

amosacmeli wyvili). Tumca, amerika-<br />

Si yofnisas, pirvelive damegobrebul<br />

da avtomobilismflobel amerikels,<br />

swored im gzaze gayvana vTxove, romelic<br />

keruakma gaiara. im RvTisnierma<br />

adamianma zustad im gzaze ki damayena<br />

(miuxedavad imisa, rom nomeri Secvlili<br />

aqvs), magram bolomde misi gavla,<br />

bevri mizezis gamo, mainc ver SevZeli.<br />

arada, TviTon keruakma, araTu misi ramdenjerme<br />

gavla, im gzaze iseTi wignis<br />

dawerac ki SeZlo, romelmac milionobiT<br />

adamianis cxovreba Secvala. asec<br />

rom ar iyos da am wigns, mxolod Cemze<br />

emoqmeda ise, rogorc es man SeZlo, jek<br />

keruakis foto, mainc daimsaxurebda<br />

kuTvnil adgils Cemi oTaxis kedelze.<br />

im kedelze, kidev ramdenime mwerlis<br />

fotoa, romlebsac mTavar adamianebad<br />

miviCnev. TviTon keruaki ki, adamianebad<br />

mxolod giJebs Tvlida. amitomac,<br />

albaT, TviTonac arasodes swyinda,<br />

roca masac giJs eZaxdnen, radgan yovelTvis<br />

darwmunebuli iyo, rom araferi<br />

gansakuTrebuli ar gaukeTebia<br />

_ erT dRes gadawyvita, Tavisi qveyana<br />

iseTi aRmoeCina, rogoric is sinamdvileSia.<br />

meore msoflio omi mxolod ramdenime<br />

wlis damTavrebuli iyo da<br />

omisagan dangreuli msoflio, ayvavebuli<br />

amerikis beds daufaravad<br />

Senatroda. jek keruakma ki, iseTi<br />

sevdiani amerika aRmoaCina, romelsac<br />

mxolod maSin Tu dainaxav, roca Seni<br />

qveeyana Zalian giyvars. es wignic saocari<br />

siyvaruliT dawerili Tavgadasavalia<br />

im adamianisa da im Taobis,<br />

visac surs, araferi daTmos, radgan<br />

samyaros ise araferi aborotebs, rogorc<br />

liderebis kompromisebi. jek<br />

keruaki ki, namdvili lideri iyo da<br />

sxva liderebisagan gansxvavebiT, mas<br />

arasodes uRalatia im principebisa<br />

da faseulobebisaTvis, romelTa gamoc,<br />

asobiT aTasi hipi amerikisa da<br />

msoflios quCebSi gaCnda. maT swored<br />

keruakis saSualebiT aRmoaCines, rom<br />

sanam gamdidrdebi da zRaprul amerikul<br />

ocnebas aixden, SegiZlia Sens<br />

gverdiT aRmoaCino adamiani, romelic<br />

ufro meti Rirebulebaa, vidre<br />

nebismieri simdidre. nebismieri bednierebac,<br />

SeiZleba nebismier gzaze<br />

aRmoaCino, Tu nebismier megobars<br />

gahyvebi maSinac ki, roca ici, rom<br />

masTan erTad mogzauroba, ubralod<br />

Saria. es wignic swored im gzazea,<br />

romelsac maSinve unda daadge, roca<br />

Seni megobari gTxovs, an Sen TviTon<br />

mixvdebi, rom mas es aucileblad<br />

sWirdeba. roca keruakis am wigns pirvelad<br />

vkiTxulobdi, albaT amitomac<br />

gamaxsenda `vefxistyaosani~ da SeiZleba,<br />

amis gamo Semiyvarda kidec jek<br />

keruaki, romelmac amerikaSi seqsualuri<br />

revolucia daiwyo. Tumca misma<br />

wignma, namdvili Tavisuflebis iseTi<br />

wyurvilic gamoiwvia, romelmac yvela<br />

sazRvari, zRva da okeane gadalaxa<br />

da milionobiT adamiani daafiqra<br />

da Secvala. TviTon wignis avtori ki,<br />

imave gzaze darCa, saidanac mogzauroba<br />

daiwyo da cxovrebac martodmartom<br />

(ukve sabolood galoTebulma)<br />

im fardulSi daasrula, romelic<br />

araferSi gaucvlia.<br />

is bolomde darCa im gzis erTguli,<br />

romelic axalgazrdobaSi TviTon<br />

Seqmna da mainc ar uRalata im hipebs,<br />

romlebic TmaSi Cawnuli yvavilebiT,<br />

mweral jek keruakis gzas miuyvebodnen...


ecenzia<br />

sircxvilis Semdeg<br />

giorgi lobJaniZe<br />

15 welia, universitetis maswavlebeli<br />

var da Cemi studenti erTaderTxel<br />

miyvarda, rodesac mec Ti-<br />

Tqmis im studentisxela biWi viyavi,<br />

magram maSinac didi araferi: gulSi<br />

Cavikali is grZnoba da rakiRa gulSi<br />

Cakvla SevZeli, ese igi, seriozulic<br />

araferi yofila: orive gadavrCiT.<br />

es ambavi axla jon maqsvel kutzees<br />

SesaniSnavma romanma, `sircxvilma“<br />

gamaxsena, romelic axlaxan gia bera-<br />

Zis Zalian kargi TargmaniT dastamba<br />

gamomcemloba `diogenem“ da qar-<br />

Tvel mkiTxvels am teqstiT tkbobis<br />

araCveulebrivi saSualeba misca.<br />

kutzees romanma, Cemi ambis garda,<br />

erTi kargi qarTuli moTxrobac<br />

gamaxsena, wlebis winaT dastambuli,<br />

axla rom specialistebisa da TiTze<br />

CamosaTvleli adamianebis mets aRaravis<br />

axsovs, magram merwmuneT, mxatvruli<br />

RirebulebiTa da emociuri<br />

zemoqmedebis ZaliT srulebiTac ar<br />

Camouvardeboda nobelianti mwerlis<br />

gansaxilvel namuSevars.<br />

es gaxldaT Teimuraz maRlaferi-<br />

Zis `solo simRera Semodgomaze“ _<br />

Zalze naRvliani da Rrma moTxroba<br />

98 cxeli Sokoladi<br />

`sircxvili~<br />

jon maqsvel kutzee<br />

gamomcemloba `diogene~<br />

xanSi Sesuli leqtorisa da studenti<br />

gogonas sasiyvarulo urTierTobaze.<br />

ar vici, edo Tu ara am teqsts<br />

safuZvlad (rogorc maSin ityodnen)<br />

avtoris piradi gamocdileba, magram<br />

`solo simRera Semodgomaze~ SesaniSnavad<br />

gviCvenebda am tipis urTier-<br />

TobaSi Cabmuli adamianebis _ qalisa<br />

da mamakacis _ sulieri gancdebis<br />

tragizmsa da polarulobas: simtkicesa<br />

da simyifes erTdroulad.<br />

Tumca, Teimuraz maRlaferiZis<br />

moTxroba Zireuladac gansxvavdeboda<br />

kutzees `sircxvilisagan“,<br />

radgan qarTveli avtori gmirebis<br />

sulier Tavgadasavals aRgviwerda,<br />

sazogadoebrivi reaqcia ki amis miRma<br />

mxolod igulisxmeboda, rogorc<br />

erTgvari safrTxobela, romelic sasiyvarulo<br />

grZnobebs fons uqmnida<br />

da ufro amZafrebda.<br />

`sircxvilSi~, piriqiT: foni swored<br />

sasiyvarulo urTierTobaa,<br />

mwerlis interesis umTavres sagans<br />

ki am urTierTobis sazogadoebrvi<br />

gagrZeleba, siyvarulze sazogadoebis<br />

reaqciebi warmoadgens.<br />

didi gamocdilebis mqone universitetis<br />

profesori moulodnelad<br />

SeamCnevs TiTqmis arafriT gamor-<br />

Ceul Tavis students, romelTanac<br />

Tavidan praqtikulad SemTxveviT aRmoCndeba<br />

intimur situaciaSi.<br />

ambavi TiTqos unda Seicavdes<br />

mwerlis biografiis garkveul elementebs.<br />

samxreTafrikuli warmoSobis<br />

inglisurenovani mwerali jon<br />

maqsvel kutzee mTeli cxovreba<br />

dakavSirebulia sauniversiteto da<br />

akademiur wreebTan.<br />

1940 wlis 9 Tebervals samxreT<br />

afrikis kapis provinciis dedaqalaq<br />

keipTaunSi inglisurenovani afrikanerebis<br />

ojaxSi dabadebulma kutzeem<br />

1963 wels daamTavra keipTaunis universitetis<br />

magistratura, Semdgom<br />

gaemgzavra amerikis SeerTebul StatebSi<br />

da iq, texasis universitetSi,<br />

1969 wels daicva sadoqtoro diser-<br />

tacia semuel beketis Semoqmedebaze.<br />

amis Semdgom ori weli aswavlida<br />

inglisur enasa da literaturas niu<br />

iorkSi, magram 1971 wels vietnamis<br />

omis sawinaaRmdego gamosvlebSi monawileobis<br />

gamo, mwerals amerikaSi<br />

cxovrebis ufleba aRar gaugrZeles<br />

da is iZulebuli gaxda, samSobloSi<br />

dabrunebuliyo, sadac keipTaunis<br />

universitetSi didi xnis ganmavlobaSi<br />

aswavlida inglisur literaturas.<br />

2002 wels mwerali samSoblodan<br />

emigraciaSi wavida da avstriis moqalaqeoba<br />

miiRo.<br />

jon maqsvel kutzees Tanamedrove<br />

msoflio literaturaSi erT-erT<br />

yvelaze dafasebul mwerlad miiCneven.<br />

man orjer miiRo inglisurenovani<br />

bukeri, maT Soris erTi, 1999<br />

wels, swored `sircxvilisaTvis“,<br />

pirveli bukeri ki, 1983 wels romanma<br />

`mixail k.-s cxovrebam“ moutana. amave<br />

romanisaTvis dajildovda kutzee<br />

nobelis premiiT 2002 wels, roca<br />

mis konkurentebad Zalze aRiarebuli<br />

mwerlebi ganixilebodnen. yvelaze<br />

ufro aqtiurad ki maSin sirieli<br />

arabi poetis, adonisis Sesaxeb saubrobdnen<br />

da literaturul kritikosTa<br />

umravlesoba im wlis nobelis<br />

yvelaze realur pretendentad amerikis<br />

SeerTebul StatebSi mcxovreb<br />

am araCveulebriv arab lirikoss<br />

miiCnevda.<br />

amitomac erTgvarad moulodneli<br />

iyo nobelis komitetis arCevani,<br />

roca laureatad jon maqsvel kutzee<br />

dasaxelda.<br />

amiT kutzee TiTqos daemsgavsa Tavisi<br />

sxva romanis, aseve did bukerze<br />

nominirebuli, `elizabet kastelos“<br />

personaJs, romelic saSualo gaqanebis<br />

mweralia, magram, amis miuxedavad,<br />

mudam axerxebs sazogadoebrivi<br />

yuradRebis centrSi yofnas da misi<br />

Semosavali msoflios sxvadasxva ku-<br />

TxeSi literaturaSi wakiTxuli leqciebiT<br />

ganisazRvreba.<br />

Tavis droze es msgavseba saqi-


likod iqca msoflio akademiur da<br />

literaturul wreebSi, radgan bedis<br />

ironiiT, kutzee TviTonve mogvevlina<br />

Tavisive satiris yvelaze<br />

TvalsaCino obieqtad, Tumca nobelis<br />

premiebis komitetis dasabuTeba-<br />

Si amomwuravad iyo motivirebuli is,<br />

ris gamoc mwerali premias iRebda:<br />

kutzee samagaliTo-saCvenebeli<br />

mweralia. kompoziciis agebis didi<br />

xelovneba, dialogebis simdidre, da<br />

aseve teqstebis kritikuli ganwyoba<br />

is ZiriTadi Rirsebebi aRmoCnda, ramac<br />

ganapiroba nobelis premiis komitetis<br />

arCevani.<br />

aqve imasac miuTiTebdnen, rom mwerali<br />

mkiTxvels Tematuri mravalferovnebiTac<br />

anebivrebs da arcer-<br />

Ti misi romanis siuJeti ara hgavs<br />

meoris siuJets, enciklopediuri<br />

ganaTleba ki mJRavndeba egreT wodebuli<br />

`non-fiqSenis“ JanrSi aqtiuri<br />

moRvaweobiTac. kutzee Zalze saintereso<br />

eseebs wers, erTi mxriv, ragbis,<br />

meore mxriv ki, cenzuris arsisa<br />

da istoriis Sesaxeb.<br />

Tematuri mravalferovneba aSkarad<br />

sakamaTo cnebaa, radgan kutzees<br />

Semoqmedebis erT-erT niSnad literaturaSi<br />

bevrjer damuSavebuli<br />

siuJetebis xelaxali, arcTu originaluri<br />

gadamuSaveba gvevlineba.<br />

siuJetis agebis xerxi ki klasikuria,<br />

Tavisi ganviTarebiTa da kvanZis gaxsniT,<br />

rac mwerlis mimarT TiTqmis<br />

yvela tipis mkiTxvelis interess ki<br />

ganapirobebs, magram mis erTgvar<br />

primitiulobazec miuTiTebs. magaliTad,<br />

kritikam Tavis droze sworad<br />

SeniSna, rom Tuki imave `sircxvilis~<br />

siuJets martivad movyvebiT,<br />

xelT SegvrCeba ubanaluresi ambavi,<br />

romelic aTiaTasjer gveqneba waki-<br />

Txuli.<br />

rusi literaturuli mimomxilvelebi<br />

aqtiurad miuTiTebdnen `sircxvilis~<br />

gamokveTil msgavsebaze<br />

dostoevskis romanTan `damcirebulni<br />

da Seuracxyofilni“, erTma<br />

kritikosma isic ki dawera, am TvalsazrisiT<br />

sjobda, kutzees Tavisi<br />

romanisaTvis `Rirseba da sircxvili“<br />

daerqmiao. xolo TviTon mwer-<br />

lis Sesaxeb Seqmnil opuss sruliad<br />

araorazrovnad uwoda: `Cveni kaci<br />

samxreT afrikaSi“.<br />

kutzees rom dostoevski uyvars,<br />

arasdros daumalavs. mis romans<br />

`Semodgoma peterburgSi“ kvebavs<br />

rusuli beletristikis saukeTeso<br />

tradiciebi, nawarmoebis erT-erT<br />

personaJad ki TviTon fiodor mixailoviCi<br />

gvevlineba.<br />

amis miuxedavad, mTeli es msgavsebebi<br />

Zaldautaneblad jdeba postmodernistuli<br />

literaturis TaviseburebaTa<br />

CarCoebSi.<br />

siuJetis miRma ki aris erTi umniSvnelovanesi<br />

ram, rac kutzees romanebs<br />

sxva Tanamedrove mwerlebisagan<br />

gamoarCevs: aqtualuri problematika,<br />

romlis gaanalizebisas, samxre-<br />

Tafrikeli mwerali arasodes gvevlineba<br />

koniunqturis iaraRad da ra<br />

mwvave problemasac unda ganixilavdes,<br />

mudam rCeba mwerlad, am sityvis<br />

saukeTeso da klasikuri gagebiT.<br />

magaliTad, imave `sircxvilSi“ samxreT<br />

afrikaSi aparteididan demokratiaze<br />

gadanacvlebis specifika<br />

seqsualur WrilSia ganxiluli da es<br />

aris romanis ZiriTadi Tema, magram<br />

kutzee arsad gvevlineba romelime<br />

ideis mxurvale mxardamWerad. misi<br />

teqsti ar aris protagonistis naazrevi,<br />

is mwerlis nafiqri da namoRvawaria.<br />

seqsualuri Zaladobis Temac,<br />

rac `sircxvilis“ mTavari aqcentia,<br />

imdennairi da iseTi moulodneli<br />

rakursiT aris ganxiluli, rom mki-<br />

Txvels uamrav safiqrals utovebs.<br />

universitetis Sua xnis, siberisaken<br />

gadaxrili profesoris romani<br />

Tavis student gogonasTan Zaladobis<br />

mravalgvar gamovlinebas asaxavs,<br />

romelTagan yvelaze ufro `adamianurad“<br />

(Tu SeiZleba ase iTqvas) swored<br />

profesorisagan gamovlenili<br />

Zaladoba gvevlineba.<br />

marTalia, teqstSi Cans, rom gogonas<br />

Tavis maswavlebelTan kavSiris<br />

damyarebis didi survili ara aqvs da<br />

kaci TiTqos sargeblobs misi (aSkarad<br />

raRac problemebis gamo gaCenili)<br />

inertulobiT, magram sabolood,<br />

recenzia<br />

mainc ors Soris SeTanxmebuli qceva<br />

Cans is, ris gamoc profesors universitetidan<br />

daiTxoven. xolo gogonas<br />

Civili, sazogadoebis reaqciebi da<br />

amxanagur-kolegialuri sasamarTlo<br />

seriozulad dagvafiqrebs imaze, Tu<br />

vin aris am ambis realuri msxverpli;<br />

ra ras da vin vis ewireba, didi angariSiT.<br />

wminda mwerluri teqnikis TvalsazrisiT,<br />

aq erTmaneTSi gadadis<br />

ori enobrivi da stilisturi nakadi:<br />

fragmentebi profesoris mier leqciaze<br />

ganxiluli poetebis sasiyvarulo<br />

Tematikaze Seqmnili leqsebidan<br />

da sinamdvilis biurgeruli ena,<br />

rodesac am leqsebis gamomwvev mSvenier<br />

mizezs _ siyvaruls (ho, kargi:<br />

siyvarulis xorciel aspeqts) yofiT<br />

ganzomilebaSi afaseben.<br />

unda iTqvas, rom kutzee SesaniSnavad<br />

arTmevs Tavs am mxatvrul amocanas,<br />

teqstis es ZiriTadi aspeqti<br />

ki brwyinvaled aris gadmotanili<br />

TargmanSi.<br />

gia beraZe romanSi gamoyenebuli<br />

leqsebis an adrindel (vTqvaT, daviT<br />

weredianiseul) an kidev maia bera-<br />

Zis mier sagangebod am romanisaTvis<br />

Sesrulebul Targmans iSveliebs.<br />

romantikuli da yofiTi enis es dapirispireba<br />

ki Zalian did mxatvrul<br />

efeqts gvaZlevs da principSi, teqstSi<br />

aqtiurad muSaobs, rogorc<br />

parabolisa Tu antiTezis uaRresad<br />

Taviseburi saxeoba.<br />

kutzee arsad gvevlineba Semfaseblad,<br />

magram nawarmoebis qveteqsti<br />

Zalauneburad gulisxmobs imas, rom<br />

iCagreba is, vinc ltolvilad iqca,<br />

mamakaci, romelic universitetSi<br />

moRvaweobas Tavs anebebs da `sircxvils“<br />

Tavis lesbosel qaliSvil-<br />

Tan gaurbis. misi Svili ki albaT im<br />

studenti gogonas tolia _ damoukidebeli<br />

adamiani. aqac, sxvaTa Soris,<br />

moulodnelad icvleba xedvis<br />

kuTxe: studenti saSvelad mSoblebs<br />

mimarTavs da mamamisi aqtiurad ereva<br />

Tavis Svilis problemis gadaWra-<br />

Si, leqtori ki imave mizniT, sakuTar<br />

qaliSvils miaSurebs, raTa moulodnelad<br />

Seqmnil uxerxulobas Tavi<br />

cxeli Sokoladi 99


ecenzia<br />

daaRwios.<br />

mamisa da Svilis, qaliSvilis ur-<br />

TierTobis Temac literaturaSi<br />

axali ar aris, magram kutzeesTan,<br />

rogorc am epoqis namdvil `emisar-<br />

Tan“, STambeWdavad Semodis lgbt<br />

aqcenti, qaliSvilis lesboselobis<br />

saxiT. mama garegnulad arafriT<br />

ereva Svilis seqsualur arCevanSi,<br />

oRond gamudmebiT fiqrobs amaze<br />

da lesboselobas sazogadoebisagan<br />

gaqcevis Tavisebur manerad miiCnevs.<br />

misi azriT, es erTgvari socialuri<br />

protestia, romelic pirovnuli<br />

fsiqikis prizmaSi gadamtydari, aseT<br />

saxes iRebs.<br />

yovel SemTxvevaSi, fiqri imaze, Tu<br />

ras da rogor `akeTeben“ marto dar-<br />

Cenili lusi da misi sayvareli, mamas<br />

namdvilad ar asvenebs da, rogorc<br />

Cans, Tavis dasamSvideblad aseTi gulubryvilo<br />

daskvna gamoaqvs:<br />

`SeiZleba, ubralod, rogorc bavSvebi,<br />

ise arian erTad, magrad Caxveulebi<br />

erTmaneTs exebian, kiskiseben,<br />

qaliSvilobis wlebs acocxleben _<br />

ufro debi arian, vidre sayvarlebi.<br />

saziaro sawoli, saziaro abazana. Taflakvers<br />

acxoben, erTmaneTis kabebs<br />

izomeben“.<br />

es romantikuli registri uceb<br />

gadadis ironiaSi da saerTod, aseTi<br />

gadasvla, rogorc mxatvruli xerxi,<br />

Zalze aqtiurad aris kutzeesTan gamoyenebuli:<br />

`lesbosuri siyvaruli<br />

_ zedmeti wonis kargi gamarTleba“.<br />

am konteqstSi es fraza ironiac ki<br />

ara da, ukve sarkazmia, magram kutzee<br />

ar erideba aseT frazebs. misi mwerluri<br />

Rirseba isaa, rom SeuZlia iyos<br />

`arapolitkoreqtuli“, roca saqme<br />

sizustes exeba.<br />

principSi, am frazaSi SesaniSnavad<br />

Cans is erT-erTi fsiqologiuri<br />

motivacia, ris gamoc lusi da Tvi-<br />

Ton Zaladobis msxverplad iqcevian.<br />

miyruebuli soflidan daxmarebis<br />

Txovnis <strong>saba</strong>biT mosuli sami kaci<br />

SeiWreba maTTan, lusis gaaupatiureben,<br />

mas ki dawvas daupireben da<br />

cecxls waukideben.<br />

Zaladobis scena wignis erT-er-<br />

Ti Semzaravi monakveTia. mwerali<br />

100 cxeli Sokoladi<br />

Zunwad, magram Zalian zusti frazebiT<br />

aRwers momxdars da mkiTxvelze<br />

uCveulod zemoqmedebs.<br />

Zaladobis es scena romanis centraluri<br />

ambavia, radgan aq iyris<br />

Tavs yvela is motivi, saiTkenac midioda<br />

Txroba da amis Semdeg sai-<br />

Tac unda warimarTos. SedarebiT<br />

zedapiruli qveteqsti gasagebia:<br />

danaSauli, rogorc aseTi, imsaxurebs<br />

sasjels da es sasjeli zogjer<br />

ufro Semzaravi SeiZleba iyos, vidre<br />

TviTon danaSauli. Tumca amas garda,<br />

kutzees mTavari SekiTxva, vfiqrob,<br />

TviTon Zaladobis bunebas dastrialebs,<br />

mis siRrmeebs da SefarviT<br />

qveteqstebis ufro amoucnob SreSi<br />

aseT SekiTxvasac gulisxmobs: gana<br />

am kacis saqcieli, rac Zaladobad<br />

moinaTla da ris gamoc universitetis<br />

datoveba mouxda, da esec _ es<br />

Semzaravi borotmoqmedeba, erTi da<br />

igivea, erT sibrtyeSi SeiZleba iqnes<br />

ganxiluli da erTnairad kvalificirebuli?<br />

magram, Cemi azriT, esec ar aris<br />

mTavari SekiTxva. arsebiTi aq im Zaladobis<br />

Cvenebaa, roca garemo _ Cveni<br />

survilisa da SesaZleblobebis sawinaaRmdego<br />

da Seuferebeli garemo<br />

_ Zaladobs Cvenze, roca iq mogiwevs<br />

yofna, sadac ar ginda da mainc iZulebuli<br />

xar, es usurviloba aitano,<br />

mSvidad daelodo siberes, axloblebTan<br />

Tu saerTod adamianebTan gaucxoebis<br />

gamZafrebasa da sikvdils...<br />

ra mniSvneloba aqvs ZaRlebisa-<br />

Tvis, rogor daxocaven: velurad _<br />

ketiT, Tu nemsiT _ civilurad, Tuki<br />

bolos mainc erTi Sedegia: sikvdili,<br />

radgan arasasurvels Tavidan iSoreben.<br />

ZaRlebis evTanaziis Tema, fonad<br />

rom gasdevs wignSi moTxrobil<br />

ambavs, moulodnelad centraluri<br />

xdeba da sabolood naTelyofs mizans,<br />

risTvisac kutzees `sircxvili“<br />

daiwera:<br />

es aris erTmaneTTan mtrulad<br />

dapirispirebul polarobaTa Serigebis<br />

mcdeloba: inisa ianTan, aRmosavleTisa<br />

dasavleTTan, soflisa<br />

qalaqTan, kulturulobisa velurobasTan,<br />

warsulisa awmyosTan, axal-<br />

gazrdobisa siberesTan, adamianisa<br />

cxovelTan da sxva, misgan gansxvavebul<br />

adamianTan.<br />

kutzee am konfliqtis Zirebis Cvenebas<br />

SesaniSnavad da, rac mTavaria,<br />

sruliad aradeklaraciulad axerxebs.<br />

sxvadasxva SemTxvevaSi amisaTvis<br />

sxvadasxva literaturul saSualebas<br />

iyenebs. warsulisa da awmyos<br />

dapirispirebisaTvis fasdaudebel<br />

samsaxurs uwevs is poeturi citatebi<br />

Tu CanarTebi, rasac profesori<br />

gardasuli drois poetTa Semoqmedebidan<br />

moixmobs da Tanamedroveobis<br />

fonze mkveTrad gviCvenebs, ramdeni<br />

ram Seicvala erTsa da imave saganTan<br />

Tu movlenasTan (vTqvaT, siyvarul-<br />

Tan) adamianebis damokidebulebaSi.<br />

luris frazac, Tavisi studentis<br />

mamasTan mosabodiSeblad misuli<br />

rom warmoTqvams, am cvlilebaTa Taviseburi<br />

kvintesenciaa: `mjera, rom<br />

miuxedavad asakobrivi sxvaobisa,<br />

Cven Soris SeiZleboda, yvelaferi<br />

sxvanairadac momxdariyo, magram iyo<br />

raRac, risi micemac me ver SevZeli,<br />

raRac... _ sityvas daeZebs _ lirikuli.<br />

swored lirikuloba maklda“. es<br />

Sefasebaa. diagnozi ki cota ufro<br />

mogvianebiT, kacis feeriuli xilvisas<br />

ismeba, roca is Tavisi operis<br />

libretoze fiqrobs, romlis mTavari<br />

gmirebic baironi da misi Seyvarebuli<br />

arian:<br />

`siyvaruli poetebisagan viswavle,<br />

_ monotonurad, mkveTri xmiT mReris<br />

baironi Tormetmarcvliani do<br />

bekariT, magram cxovreba, rogorc<br />

me is Sevicani (qromatiuli daSveba<br />

fa-mde), sul sxva ramea (plink-plank-<br />

-plonk _ amboben brinjaos simebi)“.<br />

qarTuli Targmani, inglisuridan<br />

gia beraZis mier Sesrulebuli,<br />

Zalian did STabeWdilebas axdens.<br />

mTargmnels kargad aqvs gaazrebuli<br />

nawarmoebis stilistikis RerZi<br />

_ ritmis cvalebadoba da Tematikis<br />

cvla ritmis regulaciis xarjze.<br />

wigni mTlianad axali, Tanamedrove<br />

qarTuliT aris Targmnili, Tu ar CavTvliT,<br />

bibliidan damowmebul ramdenime<br />

frazas, da unda iTqvas, rom<br />

am axal enaSi Zalze mZafrad JRers


yvela mniSvnelovani registri, bera-<br />

Zem SeZlo gadmoeca yvela arsebiTi<br />

niuansi.<br />

saqmidan gamomdinare, albaT, qebiT<br />

unda movixsenioT wignis redaqtori<br />

lali WinWarauli da, ufro metad<br />

ki, is SesaniSnavi damokidebuleba<br />

teqstTan, rogorc samuSao masalas-<br />

Tan, rasac am tipis redaqtorTa daostatebiT<br />

gamomcemloba `diogene“<br />

amJRavnebs. wignSi araTu aSkara gramatikuli<br />

Secdoma, praqtikulad, koreqturac<br />

ki arsad Semxvedria. Tumca<br />

aris ramdenime adgili, romelsac<br />

albaT cota sxvagvari Targmna sWirdeboda.<br />

magaliTad: gvaqvs scena, roca profesori<br />

da erTi Seuxedavi qali, sawolSi<br />

erTad aRmoCndebian. manamde<br />

ki kaci `qveda sacvals ixdis da qalis<br />

gverdiT wveba“. `qveda sacvali“<br />

aq daaxloebiT ise komikurad JRers,<br />

rogorc `perangis amxanagi“, amitom<br />

iqneb sjobda, ubralod, `trusi“ dagvewera.<br />

meoregan aseTi ram gvaqvs: `...oTax-<br />

Si koWas, kvliavis, brinjis, salaTisa<br />

da kitris p i k u l i s aromati...“<br />

iqneb aris saimiso motivacia, rom<br />

kitris mwnilis nacvlad `pikuli“<br />

movimarjvoT, radgan saqarTvelos<br />

zog regionSi am ukanaskneli sityviT<br />

ara saerTod kitris mwnils, aramed<br />

SuSis qilebSi moxuful mJaves aRniSnaven,<br />

magram me mainc barbarizmi<br />

mgonia da darwmunebuli ara var,<br />

unda gamoviyenoT Tu ara aseT literaturuli<br />

teqstSi msgavsi `TiTqmis<br />

gaqarTulebuli“ gamoTqmebi. Tanac,<br />

aq imasac aqvs mniSvneloba, rom ramdenime<br />

xazis Semdeg vTqvaT, gramatikulad<br />

ase `pewenikad“ mowesrigebuli<br />

fraza Semogxvdeba: `Cem garda aravin<br />

dalevs?“<br />

cxadia, es mxolod profesiuli<br />

detalebia da aseTi TiTo-orola<br />

recenzia<br />

SemTxveva verafers aklebs mTavars:<br />

araCveulebrivad awyobil kompozicias,<br />

sxart, moqnil da dinamikur<br />

dialogebs, gamarTul saliteraturo<br />

enas, romelic SesaniSnavad gadmogvcems<br />

wignis urTules fsiqologiur<br />

da mxatvrul niuansebs. anu<br />

yvelaferi is, rac nobelis komitetis<br />

samotivacio werilSi, kutzeesa-<br />

Tvis premiis miniWebis mizezad aris<br />

gamocxadebuli, qarTuladac uzadodaa<br />

SenarCunebuli.<br />

da kidev erTi ram, ris gamoc Cemi<br />

azriT, nobelis komitetma jon maqsvel<br />

kutzeesaTvis premiis miniWeba<br />

gadawyvita, aris is rom mwerali<br />

Tavisi drois Svilia, is uaRresad<br />

Tanamedrove eniTa da meTodebiT<br />

gviyveba Tanamedrove adamianebze.<br />

oRond es ar aris medroveoba an koniunqturuloba,<br />

aranairi gagebiT.<br />

es didi mwerlis niWia, droSi, drois<br />

amosaTqmelad ganfenili.


wignebi<br />

sanaxevro samoTxe<br />

tomas transtromeri<br />

mTargmneli manana kobaiZe<br />

gamomcemloba `inteleqti~<br />

gamocemis weli 2012<br />

fasi 8 lari<br />

tomas transtromeri, klasikosad<br />

aRiarebuli Svedi poeti, msoflios<br />

Tanamedrove lirikosebs Soris erT-<br />

-erT yvelaze cnobil poetad iTvleba.<br />

misi leqsebi 60-mde enazea naTargmni.<br />

2011 wlis dekemberSi mas nobelis<br />

premia mieniWa.<br />

am wignSi Sesulia saukeTeso leqsebi<br />

tomas transtromeris krebulebidan:<br />

`17 leqsi~, `gzaTa saidumloni~,<br />

`sanaxevro samoTxe~, `xmebi da nakvalevebi~,<br />

`xedva sibneleSi~, `bilikebi~,<br />

`baltiis zRvebi~, `simarTlis<br />

barieri~, `ukacrieli moedani~, `cocxalTaTvis<br />

da gardacvlilTaTvis~,<br />

`glovis gondola~, `diadi gamocana~.<br />

amas garda, 1993 wels gamoqveynebuli<br />

memuaruli wigni `mogonebebi mxedaven~,<br />

sadac aRwerili aqvs Tavisi bavSvobisa<br />

da mozardobis dro.<br />

Rrubeli, saxelad darinda<br />

irakli samsonaZe<br />

gamomcemloba `inteleqti~<br />

gamocemis weli 2012<br />

fasi 8 lari<br />

irakli samsonaZis axali romani mogviTxrobs<br />

Tormeti erTmaneTis msgavsi<br />

biWis gansxvavebul istorias.<br />

isini drois erT monakveTSi Sexvdnen,<br />

saRebaviT savse qilebi Seaxales mo-<br />

Ralatis Zegls, Semdeg ki TiToeuls<br />

Tavisi bedi arguna gangebam.<br />

102 cxeli Sokoladi<br />

Tormeti biWis tragikuli ambavi,<br />

Taobis, zogadad, epoqis tragikul<br />

panoramas qmnis da bibliuri aluziiT,<br />

`monobis saxlidan~ gamosul-<br />

Ta da udabnoSi axetialebulTa<br />

ZvelisZvel, ormocwlian gzaze gvafiqrebs.<br />

aRsaniSnavia, rom irakli samsonaZis<br />

axali romani erTi Temis, erTi magistraluri<br />

xazis logikuri dasasrulia,<br />

romelic daiwyo `yurTbaliSiT~,<br />

gagrZelda `leas saaTiT~ da dabolovda<br />

mesame, trilogiis daskvniTi romaniT<br />

`Rrubeli, saxelad darinda~.<br />

nomeri pirveli<br />

oliver kani<br />

mTargmnelebi ekaterine raisneri,<br />

natalia nadiraSvili<br />

gamomcemloba `artanuji~<br />

gamocemis weli 2012<br />

fasi 9 lari<br />

`yovelTvis mindoda, namdvili vyofiliyavi,<br />

adamianebs eTqvaT, oliver<br />

kani moedanze cxovrobs, Tavisi<br />

sporti uyvars, yvelafers akeTebs<br />

warmatebisaTvis, Secdomebsac uSvebs,<br />

magram saocar rameebsac sCadiso~.<br />

es aris fragmenti oliver kanis avtobiografiuli<br />

wignidan, romelSic germaniis<br />

erovnuli nakrebisa da miunxenis<br />

`baiernis~ legendaruli mekare mogvi-<br />

Txrobs, Tu rogor gadawyvita karSi<br />

Cadgoma, rogor gaxda msoflios erT-<br />

-erTi saukeTeso golkiperi da ra fizikuri<br />

da sulieri datvirTvis fasad<br />

mouwia am warmatebis miRweva.<br />

tolkinis jadosnuri samyaro<br />

j.r.r. tolkini<br />

mTargmnelebi Tamar longuraSvili,<br />

gvanca farqosaZe<br />

gamomcemloba `logos presi~<br />

gamocemis weli 2012<br />

fasi 29.90 lari<br />

Sens xelSi unikaluri wignia.<br />

misi gacnobisas aRmoaCen jadosnursa<br />

da zRaprul samyaros, romelic<br />

dasaxlebulia erTmaneTze ucnauri<br />

arsebebiT. ewvie dedamiwis Suaguls,<br />

udabur qveyanas, savses jadosnobiTa<br />

da ucnauri ambebiT, romelic gamo-<br />

Cenilma ingliselma mweralma, j. r.<br />

r. tolkinma Seqmna. gaige, rogor gadaiqca<br />

smeagol hobiti saSiS arseba<br />

gollumad, gaecani drakon smogisa<br />

da adamiani-daTvis, biornis Tavgadasavlebs!<br />

maS, nu dayovndebi, gadafurcle<br />

es wigni da eziare tolkinis<br />

am STambeWdav jadosnur samyaros!<br />

dae, kiTxvisas elfebma gaginaTon<br />

gza!<br />

graali da mrgvali magidis raindebi<br />

sara merceli, delfin gaSi, kristal<br />

kamprubi, izabel mandru<br />

mTargmneli ekaterine sumbaTaSvili<br />

gamomcemloba `logos presi~<br />

gamocemis weli 2012<br />

fasi 29.90 lari<br />

isiamovne ambebiT mamaci raindebisa<br />

da mSvenieri mefis asulebis Sesaxeb<br />

_ Sens xelT xom, maTze yvela drois<br />

erT-erTi saukeTeso monaTxrobia.<br />

imogzaure mefe uTer pendragonis<br />

samflobeloebSi. gaige, rogor uRalata<br />

jadoqar merlins feria vivianma.<br />

Tvali miadevne eqskaliburis SesaZleblobebs.<br />

gaiziare lanselotis<br />

cxovreba. waikiTxe mrgvali magidis<br />

raindebis saarako Tavgadasavlebi.<br />

gaecani saqsebze gamarjvebis mompovebels,<br />

sustebis mfarvels, sinaTlisa<br />

da samarTlianobis mefes _ artur<br />

pendragons. maS, nu daayovneb, gada-<br />

Sale uZvelesi wignis furclebi da<br />

uTuod moixiblebi jadosnuri avalonisa<br />

da mrgvali magidis raindebis<br />

simamaciT. da Tavadac scade wminda<br />

graalis saidumlos amocnoba...


gvelis mWameli<br />

vaJa-fSavela<br />

gamomcemloba `siesta~<br />

gamocemis weli 2012<br />

fasi 2.50 lari<br />

vaJa-fSavelas 150 wlis iubilesTan<br />

dakavSirebiT, gamomcemloba `siestas~<br />

saCuqari bavSvebs. `gvelis mWameli~<br />

maTTvis sayvareli, komiqsis<br />

formiT. mindias Tavbrudamxvevi Tavgadasavali<br />

gzas gvixsnis vaJa-fSavelasa<br />

da qarTuli miTebis samyarosken<br />

da mis poezias ufro meti interesiTa<br />

da xalisiT sakiTxavs xdis. vin aris<br />

Tqveni Svilis sayvareli supergmiri?<br />

supermeni? adamiani oboba? am komiqsis<br />

wakiTxvis Semdeg es namdvilad<br />

mindia gaxdeba.<br />

ierusalimi<br />

saimon sebag montefiore<br />

mTargmneli nika samuSia<br />

bakur sulakauris gamomcemloba<br />

gamocemis weli 2012<br />

fasi 24.90 lari<br />

rogor gaxda miyruebuli provinciis<br />

patara qalaqi `msoflios centri~,<br />

`wminda qalaqi~ da adgili, romelSic<br />

imaleba amJamindeli axlo aRmosavle-<br />

Tis mSvidobis saidumlo? _ yvelafer<br />

amas mogviTxrobs saimon sebag montefiore<br />

wignSi `ierusalimi~. esaa qalaqis<br />

biografia da<strong>saba</strong>midan dRemde;<br />

bibliuri epoqidan, babilonis, sparseTisa<br />

da romis imperiebidan moyolebuli,<br />

israelis saxelmwifos Seqmnamde;<br />

avtori dawvrilebiT aRwers<br />

arqeologiur aRmoCenebs; gvacnobs<br />

sxvadasxva epoqis istoriul wyaro-<br />

ebs, iSveliebs TiTqmis yvela mniSvnelovani<br />

avtoris naSroms, romlebic<br />

sxvadasxva dros iyvnen ierusalimis<br />

biografebi; avtorisave sityvebiT,<br />

misi mizania, yovelgvari politikuri<br />

qveteqstis gareSe aRweros ierusalimis<br />

istoria yvelanairi gemovnebisa<br />

Tu mrwamsis mqone mkiTxvelisTvis.<br />

gogona, romelmac krazanebis bude<br />

daangria<br />

stig larsoni<br />

mTargmneli nika samuSia<br />

bakur sulakauris gamomcemloba<br />

gamocemis weli 2012<br />

fasi 11.90 lari<br />

kvanZi ixsneba _ lizbeT salanders<br />

SvedeTis saxelmwifo usafrTxoebis<br />

samsaxurSi, `sepoSi~, arsebuli saidumlo<br />

analizis `seqcia~ Riad upirispirdeba;<br />

usafrTxoebis samsaxuri or<br />

banakad iyofa: salanderis mtrebad<br />

da megobrebad. policiis mier sammag<br />

mkvlelobaSi eWvmitanili salanderi<br />

ki, romelic sakuTarma mamam TavSidaWra,<br />

policiisave gankargulebiT,<br />

solgrenskas saavadmyofoSi srul karantinSia.<br />

haker gogonas `krazanebis<br />

budesTan~ sabrZolvelad erTader-<br />

Ti iaraRi aqvs _ sakuTari palmtopi.<br />

`gogona, romelmac krazanebis bude<br />

daangria~ mesame da bolo nawilia e.<br />

w. `mileniumis trilogiisa~ _ Sveduri<br />

deteqtivisa, romelic gamocemisTanave<br />

40 enaze iTargmna da msoflio<br />

bestselerad iqca. gamocemidan<br />

dRemde trilogiis 70 milioni egzemplaria<br />

gayiduli.<br />

oskari da vardisferi qalbatoni<br />

erik emanuel Smiti<br />

mTargmneli merab fifia<br />

bakur sulakauris gamomcemloba<br />

gamocemis weli 2012<br />

fasi 5.90 lari<br />

es aris aTi wlis biWunas RmerTisa-<br />

dmi miwerili werilebi, romlebic<br />

deda-rozam, anu vardisferma qalbatonma<br />

aRmoaCina. is xSirad stumrobda<br />

biWunas bavSvTa saavadmyofoSi.<br />

werilebi oskaris cxovrebis Tormet,<br />

wignebi<br />

poeziiT aRsavse da iumoriT gaJRen-<br />

Til, dReze mogviTxrobs, mxiaruli<br />

da ucnauri personaJebiT dasaxlebul<br />

TormetdRian samyaroze.<br />

es Tormeti dRe biWunasTvis Sesa-<br />

Zloa sicocxlis bolo Tormeti dRe<br />

aRmoCndes, romelic beberi, keTili,<br />

mosiyvarule, tyuilebisguda deda-<br />

-rozas wyalobiT maradisobad iqceva.<br />

viqtoria<br />

knut hamsuni<br />

mTargmneli devi berZeniSvili<br />

bakur sulakauris gamomcemloba<br />

gamocemis weli 2012<br />

fasi 7.90 lari<br />

didi norvegieli mwerlis, nobelis<br />

premiis laureatis, knut hamsunis<br />

romani `viqtoria~ pirvelad 1898<br />

wels gamoica da ukve saxelganTqmuli<br />

avtoris xangrZilivi Semoqmedebis<br />

pirveli etapis damagvirgvinebel<br />

nawarmoebad iqca.<br />

romanis mTavar personaJebs, viqtorias<br />

_ memamulis qaliSvilsa da iuhaness<br />

_ mewisqvilis vaJs, erTmaneTi<br />

bavSvobidan uyvarT. maT Soris socialuri<br />

sxvaoba dauZlevel dabrkolebadaa<br />

qceuli, Tumca am urTier-<br />

Tobis ganmsazRvreli maTive xasiaTi<br />

xdeba, romelsac mwerali poeturad,<br />

oRond yovelgvari sentimentalobis<br />

gareSe gvixatavs.<br />

`...da siyvaruli samyaros sawyisad da<br />

mbrZaneblad iqca, Tumca ki misi gzebi<br />

yvavilebiTa da sisxliT, sisxliTa<br />

da yvavilebiTaa aRsavse~.<br />

cxeli Sokoladi 103


ინოვაცია მედიცინაში<br />

ჩრდი­ლო­ეთ­ამე­რი­კა­ში­ყო­ველ­წელს­ზურ­გის­ტვი­ნის­მძი­<br />

მე­ტრავ­მას­11­ათა­სი­პა­ცი­ენ­ტი­იღებს.­უმე­ტეს­შემ­თხ­ვე­ვა­ში­<br />

ისი­ნი­ლო­გინს­ან­სა­ვარ­ძელს­მი­ჯაჭ­ვუ­ლე­ბი­ხდე­ბი­ან­და­მა­<br />

თი­ნორ­მა­ლუ­რი­ცხოვ­რე­ბის­თ­ვის­დაბ­რუ­ნე­ბა­მკურ­ნა­ლო­ბის­<br />

დღე­ვან­დე­ლი­ მე­თო­დე­ბით­ პრაქ­ტი­კუ­ლად­ შე­უ­ძ­ლე­ბე­ლი­ა.­<br />

თა­ნა­მედ­რო­ვე­ მე­დი­ცი­ნა­ ვერც­ ქი­რურ­გი­უ­ლი­ ოპე­რა­ცი­ით,­<br />

ვერც­მე­დი­კა­მენ­ტუ­რი­ჩა­რე­ვე­ბი­თა­და­ვერც­რე­ა­ბი­ლი­ტა­ცი­ის­<br />

მე­თო­დე­ბით­ ტრავ­მი­რე­ბუ­ლი­ ადა­მი­ა­ნე­ბის­ მდგო­მა­რე­ო­ბის­<br />

გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბას­ ვერ­ ახერ­ხებს,­ ამი­ტომ­ ასე­თი­ პა­ცი­ენ­ტე­ბის­<br />

სი­ცოცხ­ლის­ხა­რის­ხი­მე­ტად­დაქ­ვე­ი­თე­ბუ­ლი­ა.­<br />

მსოფ­ლი­ოს­მას­შ­ტა­ბით­ზურ­გის­ტვი­ნის­ტრავ­მე­ბით­მი­ლი­<br />

ო­ნო­ბით­პა­ცი­ენ­ტი­იტან­ჯე­ბა,­მე­დი­ცი­ნა­კი­მა­თი­და­ა­ვა­დე­ბის­<br />

წი­ნა­აღ­მ­დეგ­კვლა­ვაც­უძ­ლუ­რი­რჩე­ბა,­თუმ­ცა­სი­ტუ­ა­ცია­შე­<br />

104 cxeli Sokoladi<br />

საძ­ლოა­ ღე­რო­ვა­ნი­ უჯ­რე­დე­ბის­ გა­მო­ყე­ნე­ბამ­ შეც­ვა­ლოს.­<br />

თა­ნა­მედ­რო­ვე­მეც­ნი­ე­რე­ბი­უკ­ვე­სა­უბ­რო­ბენ­ზურ­გის­ტვი­ნის­<br />

და­ზი­ა­ნე­ბის­ მკურ­ნა­ლო­ბა­ში­ ღე­რო­ვა­ნი­ უჯ­რე­დე­ბის­ პერ­ს­<br />

პექ­ტი­ვა­ზე:­ უჯ­რე­დულ­მა­ თე­რა­პი­ამ­ და­ ღე­რო­ვა­ნი­ უჯ­რე­დე­<br />

ბის­ ტრან­ს­პ­ლან­ტა­ცი­ამ­ ­ შე­იძ­ლე­ბა­ გარ­კ­ვე­უ­ლი­ და­დე­ბი­თი­<br />

გავ­ლე­ნა­ იქო­ნი­ოს­ და­ა­ვა­დე­ბის­ მსვლე­ლო­ბა­ზე.­ პირ­ვე­ლი­<br />

კვლე­ვე­ბი­ ამ­ მი­მარ­თუ­ლე­ბით­ უკ­ვე­ არ­სე­ბობს.­ 2008­ წელს­<br />

ჟურ­ნალ­Cell­Transplantation–ში­გა­მოქ­ვეყ­ნ­და­სტა­ტია­ამე­<br />

რი­კე­ლი­და­ეკ­ვა­დო­რე­ლი­ექი­მე­ბის­ჯგუ­ფის­ექ­ს­პე­რი­მენ­ტის­<br />

შე­სა­ხებ.­მათ­ზურ­გის­ტვი­ნის­მწვა­ვე­­ან­­ქრო­ნი­კული­და­ზი­<br />

ა­ნე­ბი­თა­(ტრავმა­ან­ტყვი­ით­მი­ყე­ნე­ბუ­ლი­ჭრი­ლო­ბა)­და­პა­<br />

რაპ­ლე­გი­ით­ან­პა­რა­პა­რე­ზე­ბით­(ანუ­სრუ­ლი­ან­არას­რუ­ლი­<br />

დამ­ბ­ლა­ხერ­ხემ­ლის­და­ზი­ა­ნე­ბის­ქვე­მოთ)­8­პა­ცი­ენტს­ზურ­


გის­ტვინ­ში­ძვლის­ტვი­ნის­ღე­რო­ვა­ნი­უჯ­რე­დე­ბი­გა­და­უ­ნერ­<br />

გეს.­პა­ცი­ენ­ტებ­ზე­­დაკ­ვირ­ვე­ბა­2­წელს­გაგ­რ­ძელ­და.­შე­დე­<br />

გად,­ყვე­ლა­მათ­განს­მო­ტო­რუ­ლი­ფუნ­ქ­ცი­ის­გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბა,­<br />

დამ­ბ­ლის­უბ­ნებ­ში­მგრძნო­ბე­ლო­ბის­გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბა­და­შარ­<br />

დის­ბუშ­ტის­და­ზი­ა­ნე­ბუ­ლი­ფუნ­ქ­ცი­ის­გა­მოს­წო­რე­ბა,­უმე­ტეს­<br />

შემ­თხ­ვე­ვა­ში,­სრულ­აღ­დ­გე­ნამ­დე­აღე­ნიშ­ნა.­მკვეთ­რად­გა­<br />

უმ­ჯო­ბეს­და­მა­თი­­სი­ცოცხ­ლის­ხა­რის­ხიც.­<br />

ამ­ჟა­მად­ ზურ­გის­ ტვი­ნის­ და­ზი­ა­ნე­ბის­ მკურ­ნა­ლო­ბა­ სა­კუ­<br />

თა­რი­ ძვლის­ ტვი­ნის­ ღე­რო­ვა­ნი­ უჯ­რე­დე­ბით­ მ­სოფ­ლი­ოს­<br />

არა­ერთ­სა­მე­დი­ცი­ნო­ცენ­ტ­რ­ში­მიმ­დი­ნა­რე­ობს.­ასე­თი­ცენ­<br />

ტ­რე­ბია­ჰი­უს­ტონ­ში,­ტე­ხა­სის­უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში,­ასე­ვე­კო­ვინ­გ­<br />

ტონ­ში,­ლუ­ი­ზი­ა­ნის­შტატ­ში,­ბრა­ზი­ლი­ა­ში,­ჩი­ლე­ში,­სამ­ხ­რეთ­<br />

კო­რე­ა­ში,­ინ­დო­ეთ­ში,­­ჩი­ნეთ­ში,­ალექსანდრიისა­და­ქაიროს­<br />

უნივერსიტეტებში­და­ა.­შ.<br />

ჭიპლარის­სისხლის­ბანკის­­სამედიცინო­დირექტორი­გო­<br />

ჩა­შა­თი­რიშ­ვი­ლი­ამ­ბობს,­რომ­ზურ­გის­ტვი­ნის­და­ზი­ა­ნე­ბის­<br />

შემ­თხ­ვე­ვა­ში,­­პა­ცი­ენ­ტის­თ­ვის­სა­კუ­თა­რი­ძვლის­ტვი­ნის­ღე­<br />

რო­ვა­ნი­უჯ­რე­დე­ბის­ტრან­ს­პ­ლან­ტა­ცია­შე­საძ­ლე­ბე­ლია­ორი­<br />

გზით:­ ხერ­ხემ­ლის­ არ­ხ­ში­ თავ­­ზურ­გ­ტ­ვი­ნის­ სითხე­ში­ შეყ­<br />

ვა­ნით­ან­ოპე­რა­ცი­ის­დროს­უშუ­ა­ლოდ­და­ზი­ა­ნე­ბის­უბან­ზე­<br />

რამ­დე­ნი­მე­ად­გი­ლას­ინექ­ცი­ით.­<br />

„ძვლის­ტვი­ნი­შე­ი­ცავს­ორი­ტი­პის­ღე­რო­ვან­უჯ­რედს:­სის­<br />

ხ­ლ­მ­ბადს­და­მე­ზენ­ქი­მურს.­ორი­ვე­ეს­წყა­რო­მე­ტად­მიმ­ზიდ­<br />

ვე­ლია­ ­ რე­გე­ნე­რა­ცი­ი­სა­თვის.­ ზურ­გის­ ტვი­ნის­ და­ზი­ა­ნე­ბის­<br />

ცხო­ვე­ლურ­ მო­დე­ლებ­ში­ ამ­ უჯ­რე­დე­ბის­ ტრან­ს­პ­ლან­ტა­ცი­ამ­<br />

უზ­რუნ­ველ­ყო­ნერ­ვუ­ლი­ქსო­ვი­ლის­სხვა­დას­ხ­ვა­ტი­პის­უჯ­რე­<br />

დე­ბის­ ­ აღ­დ­გე­ნა:­ მა­გა­ლი­თად,­ ნე­ი­რო­ნე­ბის­ წა­ნა­ზარ­დე­ბის­<br />

ზრდა,­ასე­ვე­რე­მი­ე­ლი­ნი­ზა­ცია­და­ზურ­გის­ტვი­ნის­ფუნ­ქ­ცი­ე­<br />

ბის­აღ­დ­გე­ნა.­უამ­რავ­მა­კვლე­ვამ­აჩ­ვე­ნა­ასე­ვე­ორი­ვე­ტი­პის­<br />

ღე­რო­ვა­ნი­უჯ­რე­დის­ჩა­ნერ­გ­ვა­და­ზი­ა­ნე­ბულ­ხერ­ხემ­ლის­არ­<br />

ხ­ში“­,­აცხა­დებს­გო­ჩა­შა­თი­რიშ­ვი­ლი.<br />

ზურ­გის­ ტვი­ნის­ და­ზი­ა­ნე­ბის­ სამ­კურ­ნა­ლოდ­ ღე­რო­ვა­ნი­<br />

უჯ­რე­დე­ბის­ ტრან­ს­პ­ლან­ტა­ცი­ის­ რა­ი­მე­ ღი­რე­ბუ­ლი­ ალ­ტერ­<br />

ნა­ტი­ვა­ სადღე­ი­სოდ­ არ­ არ­სე­ბობს.­ ღე­რო­ვა­ნი­ უჯ­რე­დე­ბით­<br />

მკურ­ნა­ლო­ბის­ ­ წარ­მა­ტე­ბე­ბი­ და­ პერ­ს­პექ­ტი­ვა­ კი­ მე­დი­კო­<br />

სებს­ოპ­ტი­მიზ­მის­რე­ა­ლურ­სა­ფუძ­ველს­აძ­ლევს.<br />

ავტორი ნინო ბერძენიშვილი<br />

cxeli Sokoladi 105


106 cxeli Sokoladi<br />

iStvan sabos Tezisebi<br />

Tbilisis kinofestivalis<br />

farglebSi<br />

didi ungreli reJisoris<br />

masterklasi gaimarTa<br />

avtori daviT buxrikiZe


Tbilisis saerTaSoriso kinofestivalis<br />

sapatio stumarTa<br />

Soris, 74 wlis klasikosi, iStvan<br />

sabo albaT yvelaze gamorCeuli<br />

persona iyo. evropuli kinos erT-<br />

-erTma yvelaze aRiarebulma re-<br />

Jisorma jer kidev 80-iani wlebis<br />

dasawyisSi, „mefistoTi“ mopovebuli<br />

„oskariT“, lamis xelaxla „gadawera“<br />

aRmosavleT evropis politikisa<br />

da kinos istoria.<br />

ucnauria, magram misi filmebi<br />

sxva, aranakleb cnobili ungreli<br />

reJisorebisgan gansxvavebiT (ma-<br />

galiTad, zoltan fabri, mikloS<br />

ianCo, marta mesaroSi, zoltan<br />

husariki, karoi maki), 70-80-iani<br />

wlebis sabWoTa kinogaqiravebaSi<br />

cenzuris waxalisebiT xvdeboda.<br />

sabosgan, TiTqos sagangebod qmnidnen<br />

mumificirebuli komunisturi<br />

epoqis „axlomxedvelisa“ da<br />

gidis miTs, da sxvaTa Soris, es<br />

miTi dRemde cocxalia.<br />

iStvan sabos kinokariera, gasuli<br />

saukunis 60-iani wlebidan<br />

iwyeba, roca daxvewili ironiiTa<br />

da formiT gamorCeuli pirveli<br />

moklemetraJiani filmebi gadai-<br />

Ro. erT-erTi pirveli srulmetraJiani<br />

filmi „mama“ (1966) didi<br />

warmatebiT uCvenes saerTaSoriso<br />

kinofestivalebze. mas ormocze<br />

meti gamarjveba, Tu nominacia<br />

aqvs mopovebuli prestiJul festivalebze,<br />

romlis CamonaTvali<br />

nebismier reJisors SeSurdeba _<br />

berlini, kani, venecia, moskovi,<br />

lokarno...<br />

gansakuTrebuli da gamorCeulia<br />

misi TanamSromloba cnobil<br />

avstriel msaxiobTan, klaus maria<br />

brandauerTan. „mefisto“ (1981),<br />

„polkovniki redli“ (1985) da „hanuseni“<br />

(1988), amis SesaniSnavi ma-<br />

`sxvadasxva mxares~ `kari~<br />

galiTia. am filmebSi brandaueri<br />

istoriul personaJebs ganasaxierebs,<br />

romlebmac politikuri Zalauflebisa<br />

da karieruli winsvlisaTvis<br />

moraluri kompromisi<br />

gaiRes. 90-iani wlebidan moyolebuli,<br />

sabos filmebi ufro zogadevropul<br />

konteqstSi SeiZleba<br />

davinaxoT: „Sexvedra venerasTan“<br />

(mTavar rolSi glen qlouzi),<br />

„zonenSaini“ (ralf fainsi), „sxvadasxva<br />

mxares“ (harvi keiteli,<br />

stelan skarsgardi), „iyo julia“<br />

(somerset moemis „Teatris“ mixedviT,<br />

mTavar rolSi anet beningi).<br />

Tbilisis kinofestivali swored<br />

iStvan sabos axali filmiT<br />

kinoese<br />

gaixsna. „kari“ magda sabos romanis<br />

ekranicaziaa, romelic didi<br />

reJisoris arc colia da arc Soreuli<br />

naTesavi. romanma, romelic<br />

Tavis droze laioS koSutis<br />

saxelobis literaturuli premiiT<br />

daajildoves, meoce saukunis<br />

60-iani wlebis budapeStSi<br />

momxdar ambavs asaxavs. mwerali<br />

qalis, magdasa (germaneli msaxiobi<br />

martina gedeki kinomanebs<br />

uTuod emaxsovrebaT „oskarosani“<br />

filmidan „sxvebis cxovreba“)<br />

da misi mezobeli meezovis,<br />

emerencis (ingliseli kinovarskvlavi<br />

helen mireni) ucnauri<br />

urTierToba weliwadis oTx dro-<br />

Sia gadanawilebuli. rac dramaturgiulad<br />

sainteresoa, Tumca<br />

musikalur struqturas ufro<br />

waagavs.<br />

filmis „meore Sres“ meore msoflio<br />

omis droindeli ebrauli<br />

ojaxis ambavi Seadgens, romelic<br />

emerencis fotoalbomSi poulobs<br />

dramatul gagrZelebas. magda<br />

yuradRebiT akvirdeba meezove qalis,<br />

erTi SexedviT ucnaur da auxsnel<br />

ukmexobas, siamayes, karCaketil<br />

cxovrebis wess da bolomde<br />

verafers igebs. Tumca, rogorc<br />

cxeli Sokoladi 107


kinoese<br />

personaJi, emerenci misTvis STagonebis<br />

wyaro xdeba.<br />

reJisors „daZabuloba“ da aqcenti<br />

mainc helen mirenis personaJze<br />

gadaaqvs, ris gamoc iZulebulia<br />

meezove inglisurad aalaparakos.<br />

es, cota sasacilo da xelovnur<br />

STabeWdilebas tovebs. mokled,<br />

imis gamo, rom filmi saerTaSoriso<br />

gaqiravebaSi moxvdes da vin-<br />

Zlo, ucxoenovani „oskaris“ mokle<br />

siaSic, reJisori Tavad midis<br />

kompromisze _ ungrul, kamerul<br />

ambavs inglisurenovan garemoSi<br />

iZulebiT moaqcevs.<br />

cxadia, helen mirenis kargi TamaSis<br />

(romelic, sxvaTa Soris,<br />

odnav Teatraluria) cqera erT<br />

ramed Rirs. emerencis bavSvobis<br />

droindeli tragediebi, Tu<br />

qaliSvilobis droindeli travmebi<br />

„fleSbekiT“ Cndeba ekranze<br />

da gaxsendebaT mexisgan xis ZirSi<br />

damwvari tyupi gogonebic da fa-<br />

Sistebisgan Tavdaxsnili ebraeli<br />

gogonas SiSic. rom ara siuJeturi<br />

sqematuroba, erTgvari satelevizio<br />

esTetika da zedmetad<br />

gadapranWuli, xelovnuri finali,<br />

„kari“ udavod ufro met mayurebels<br />

moewoneboda. magram amisa-<br />

108 cxeli Sokoladi<br />

Tvis mas, sul mcire, helen mirenis<br />

TamaSi ungrul enaze unda enaxa da<br />

moesmina.<br />

xarisxiani reJisuris gamoZaxili<br />

kargad igrZnoboda iStvan sabos<br />

masterklasSic, romelic saerTa-<br />

Soriso kinofestivalis farglebSi<br />

„Tibisi bankis~ galereaSi<br />

gaimarTa. masterklasi ori dRis<br />

ganmavlobaSi gadatenil darbazSi<br />

mimdinareobda da mas reJisorebi,<br />

kinokritikosebi, studentebi da<br />

ubralod, kinoTi dainteresebuli<br />

adamianebi eswrebodnen.<br />

mTavari kiTxva iStvan sabom Sexvedris<br />

dasawyisSive dasva: ra<br />

aris Tavisufleba kinoSi da raSi<br />

mdgomareobs kinos unikaluroba?<br />

aqvs Tu ara kinos raime iseTi,<br />

risi gadmocemac SeuZlebelia mxatvrobiT,<br />

musikiT, literaturiT<br />

da TeatriT? sakuTar SekiTxvas<br />

man ase upasuxa: „kinoSi umTavresia<br />

– adamianis saxe, romelic ganuwyvetliv<br />

icvleba. erTi saxis<br />

emocia meoreTi icvleba da Cven<br />

amas ekranze vxedavT... ara standartuli<br />

saxe, romelic erT amocanas<br />

gamoxatavs, me vlaparakob<br />

cocxal saxeze da es aris erTaderTi<br />

unikaluri ram, rac SeiZle-<br />

ba mxolod kinos meSveobiT iyos<br />

gamoxatuli“.<br />

sabos Semdegi Tezisi kinos istoriaSi<br />

yvelaze mniSvnelovan „xatebs“,<br />

msaxiobebs exeboda: greta<br />

garbo, marlen ditrixi, merlin<br />

monro, jein fonda, vanesa redgreivi,<br />

katrin denevi, meril stripi,<br />

klark geibli, robert teilori,<br />

jeims dini, entoni perkinsi,<br />

dastin hofmani, al paCino, jin<br />

hekmani, arnolnd Svarcenegeri.<br />

man detalurad axsna kinos isto-<br />

`sxvadasxva mxares~ `mefisto~ `hanuseni~<br />

riaSi TiToeuli am msaxiobis gamoCena<br />

da mniSvneloba. amiT ecada,<br />

auditoriisTvis aexsna kinos msaxiobebis<br />

aqtualuroba, maTi roli<br />

istoriaSi da rogor iqcnen isini<br />

epoqis saxeebad.<br />

momdevno Teza evropuli da amerikuli<br />

kinos ganxvavebas exeboda.<br />

„ratom aris amerikuli kino ase<br />

popularuli msoflioSi da evropuli<br />

kinematografi SedarebiT<br />

ucnobi?“ sabos azriT, evropul<br />

da amerikul kinos Soris gansxvaveba<br />

egzistencialuria.<br />

„evropam meoce saukuneSi ori<br />

msoflio omi gamoiara. milionobiT<br />

adamiani Seewira msxverplad<br />

gansxvavebul azrebs. Znelia, erTi


ojaxi mainc ipovoT evropaSi, romelsac<br />

omebTan raime ar akavSirebdes,<br />

an rame tanjva ar hqondes<br />

gamovlili meoce saukuneSi. amitom<br />

yvela istoria, romelic gvinda,<br />

rom kacobriobas gavuziaroT,<br />

aris uiRblo an daxocili adamianebis<br />

istoria. amerikuli filmebi<br />

ki aris gamarjvebuli adamianebis,<br />

gamarjvebuli gmirebis filmebi.<br />

miuxedavad imisa, rom gmirebi Sei-<br />

Zleba sul daixocon, isini mainc<br />

gmirebi arian. amerikuli kino ga-<br />

marjvebuli adamianis reprezentacias<br />

axerxebs. axalgazrda mayurebels<br />

ki urCevnia gamarjvebulis<br />

mxares idges. albaT amitomac daiviwyes<br />

axalgazrdebma evropuli<br />

kinos saxeebi“.<br />

Semdeg man literaturis specifikazec<br />

isaubra: „literatura<br />

ufro met saSualebas aZlevs mki-<br />

Txvels Tavisi warmosaxva da fantazia<br />

ukeTesad aamuSavos da gmiris<br />

Seqmnis procesSi Tavad miiRos<br />

aqtiuri monawileoba, maSin roca,<br />

kino amisTvis nakleb sivrces tovebs“.<br />

sabom tolstois „ana karenina“<br />

amis erT-erT saukeTeso magaliTad<br />

daasaxela.<br />

kino da imiji _ es reJisoris<br />

momdevno Tezaa. kino ganuwyvetliv<br />

gvawvdis konkretul da gasageb<br />

imijs. es sul sxva enaa, romelsac<br />

meti Zalaufleba aqvs mayurebelze;<br />

manipulirebis meti saSualeba<br />

aqvs da gacilebiT „saSiSi saTama-<br />

Soc“ aris. gansakuTrebiT, axalgazrda<br />

TaobisaTvis. garda amisa, sabom<br />

isaubra „konkretikaze (kadri),<br />

rogorc manipulaciis saSualebaze<br />

da konkretikaze, rogorc ganzogadebis<br />

saSualebis Seqmnaze“.<br />

reJisorma kadrisa da sityvis ma-<br />

giurobazec gaamaxvila yuradReba.<br />

„sityva yovelTvis inaxavs saku-<br />

Tar TavSi ramdenime mocemulobas,<br />

an mocemulobebis kombinacias. mocemulobebis<br />

nairsaxeoba metad<br />

arTulebs realobis amocnobis<br />

process. kinoSi ki sul sxva ram<br />

xdeba. is absoluturad gansxvavdeba<br />

Teatraluri Jestis an teqstSi<br />

sityvis mniSvnelobisa da<br />

magiurobisgan.<br />

kinos erT-erTi mTavari Rirsebaa,<br />

rom ar iTvaliswinebs Cvens<br />

ganwyobas da konkretul realobas<br />

gvTavazobs, romelsac ver<br />

gaeqcevi. rTulia iTamaSo am realobiT;<br />

is mxolod maSin iZleva<br />

interpretaciis saSualebas, roca<br />

kinoese<br />

Tavad surs es. amitom filmis<br />

yurebisas Tavisuflad SeiZleba<br />

iTqvas, rom mayurebeli „realobas<br />

ejaxeba“; magram Tu Sejaxebis<br />

moments gadalaxavs, maSin advilad<br />

SeuZlia kargi mayurebeli gaxdes“.<br />

masterklasis dasasruls, re-<br />

Jisorma aseve isaubra kinos gadaRebis<br />

umTavres teqnikur mxareebze;<br />

scenaris gansakuTrebul<br />

mniSvnelobaze; Teatrisa da kinos<br />

msaxiobebs Soris gansxvavebaze.<br />

didi ungreli reJisoris samsaa-<br />

Tiani „dekembris Tezisebi“ amiT<br />

dasrulda. SeiZleba iTqvas, rom<br />

Tbilisis saerTaSoriso kinofestivalma<br />

marTlac dauviwyari sa-<br />

Cuqari gaukeTa axalgazrda reJisorebs,<br />

scenaristebs, msaxiobebs,<br />

kritikosebs; yvelas, visac kino<br />

jer kidev xelovneba hgonia.<br />

Tbilisis saerTaSoriso kinofestivalis<br />

gaxsnis meore dRes<br />

iStvan sabo rusTavelis TeatrSi<br />

sagastrolod myof moskovis Teatr<br />

et cetera-s mier warmodgenil<br />

speqtakl „qariSxals“ daeswro.<br />

spetaklis dasasruls ki Seqspiris<br />

ukanaskneli da urTulesi piesis<br />

damdgmel reJisors, robert sturuas<br />

Sexvda.<br />

cxeli Sokoladi 109


ecenzia: Teatri<br />

`qariSxali~, rogorc zRapari Serigebaze<br />

robert sturuas morigi Seqspiruli opusi aleqsandr kaliaginis TanxlebiT<br />

avtori daviT buxrikiZe<br />

foto gia gogatiSvili<br />

politikurad arcTu sando `per-<br />

formansi~ saxelwodebiT `robert<br />

sturuas meored mosvla~ dekembris<br />

dasawyisSi rusTavelis TeatrSi warmodgenili<br />

namdvili performansiT<br />

gagrZelda _ did scenaze aRiarebuli<br />

qarTveli reJisoris mier moskovis<br />

Teatr et cetera-Si, gasul wels dadgmuli,<br />

Seqspiris `qariSxali~ warmoadgines.<br />

nebismieri Sexedulebisa da Sefasebis<br />

miuxedavad, SeiZleba iTqvas,<br />

rom rusuli dasis mcire gastroli<br />

TbilisSi Teatralur movlenad iqca.<br />

ver getyviT, Tavis droze et cetera-<br />

-s samxatvro xelmZRvanelis, cnobili<br />

msaxiobis, aleqsandr kaliaginis profesiulma<br />

mudaram gaWra, Tu saxelovani<br />

prodiuseris, daviT smelianskis<br />

finansurma jadom, magram faqtia, rom<br />

sakuTari `Teatraluri samefodan~<br />

gandevnilma sturuam Tavisi SemoqmedebiTi<br />

bedi isev moskovs da isev Teatr<br />

et cetera-s daukavSira.<br />

jer kidev 12 wlis win, moskovSi<br />

Seqspiris `venecieli vaWari~ dadga,<br />

romelic qarTvelma mayurebelma 2000<br />

wlis gazafxulze, rusTavelis Tea-<br />

110 cxeli Sokoladi<br />

trSi ixila. ase rom, 2012 wlis gastroli<br />

ara mxolod robert sturuas,<br />

aramed aleqsandr kaliaginis meored<br />

mosvlasac hgavda.<br />

orazrovani, erTdroulad tragikuli<br />

da cinikuri personaJis, Sailokis<br />

mniSvnelobas (am rols aleqsandr kaliagini<br />

TamaSobda) speqtaklis saxelwodeba<br />

_ `Sailokic~ adasturebda,<br />

xolo romantikos, brZen da odnav cinikos<br />

antonios, ironiiT STagonebuli<br />

aleqsandr filipenko uswordeboda.<br />

sturuas arcTu politkoreqtuli<br />

speqtakli `Sailoki~, putinis xelisuflebaSi<br />

mosvlasa da kavkasieli<br />

migrantebis winaaRmdeg agorebul<br />

kampanias daemTxva. rusulma presam es<br />

Tema ratomRac mtkivneulad aRiqva<br />

da speqtaklis konteqsts meqanikurad<br />

ufro miaba. namdvilad bedis ironiaa,<br />

rom moskovSi kosmopolitad Seracxuli<br />

reJisori, gasul wels, mSobliuri<br />

Teatridan qsenofobiis braldebiT<br />

gaaTavisufles.<br />

sturua isev sayvarel Tu sabediswero<br />

dramaturgs, uiliam Seqspirs epaeqreba.<br />

es aris didi dramaturgis<br />

rigiT mecxramete piesa, romelsac<br />

sturua dgams da albaT, naklebad<br />

moiZebneba Teatris istoriaSi reJisori,<br />

romelsac didi bardisa da poetis<br />

amdeni piesa aseTi warmatebiT daedgas<br />

mTeli msoflios masStabiT. londoni,<br />

moskovi, aTeni, buenos-airesi, sofia,<br />

helsinki, Tel-avivi...<br />

Teatraluri geografia marTlac<br />

STambeWdavad gamoiyureba!<br />

Seqspiris ukanasknel, yvelaze mouxelTebel<br />

da mistikur piesaSi mTavar<br />

gmirs, prosperos, aleqsandr kaliagini<br />

TamaSobs. amaSi aris logika,<br />

magram _ paradoqsiT nakvebi ironiac.<br />

erTi mxriv, vis, Tu ara aseTi masStabisa<br />

da dramatuli talantis msaxiobs<br />

unda eTamaSa wignieri magis,<br />

skeptikosisa da jadosnuri winaTgr-<br />

Znobis unariT dajildoebuli prosperos<br />

roli.<br />

magram gardasuli kinematografiuli<br />

da Teatraluri xatebi jer kidev<br />

dauviwyaria. uyureb am miwieri vnebebiT<br />

Sepyrobil, saxasiaTo da rablezianuri<br />

groteskiT gamorCeul<br />

msaxiobs da xan cnobili miuzikli


`Carlis deida~ gaxsendeba da xanac,<br />

kata leopoldis xma Cagesmis cnobili<br />

multfilmidan: `rebiata, davaite Jit<br />

druJno~!<br />

piesa `qariSxali~, romelic zogs<br />

imedgacruebuli, skeptikosi adamianis<br />

anderZad miaCnia da zogsac mxolod<br />

prosperos warmosaxvaSi gaTamaSebul<br />

fantaziad, mayureblisTvis erTgvari<br />

testia _ SeZlebs Tu ara imave<br />

`mdinareSi~ meored Sesuli reJisori<br />

prosperod iqces? moZebnis Tu ara<br />

prospero sakuTar TavSi Zalas, rom<br />

speqtaklis finalSi mtrebs miutevos?<br />

piesaSi milanidan gandevnili prospero<br />

sakuTar qaliSvilTan, mirandas-<br />

Tan erTad (am rols speqtaklSi olga<br />

kotelnikova TamaSobs) ukacriel kun-<br />

Zulze aRmoCndeba. gadis 15 weliwadi<br />

da bediswera Tu qariSxlis stiqia mis<br />

mtrebs, yvelas erTad, kunZulze gamoriyavs.<br />

TiTqos yvelaferi ise xdeba<br />

rogorc prosperos surda. magram<br />

yofili Tu dRevandeli mtrebi verafers<br />

mixvdnen; bodiSi ar moixades,<br />

ar moinanies. da Tu sulis siRrmeSi<br />

raime mainc igrZnes, mxolod sikvdilis<br />

SiSiT da ara warsulis egzistencialuri<br />

gaazrebiT.<br />

qaTqaTa scenur sivrces (romelic<br />

albaT, gagaxsenebT kadrebs saxelovani<br />

filmidan `eqim kaligaris kabineti~)<br />

da masSi moqceul personaJebsac,<br />

saxelovani reJisoris, robert vilsonis<br />

`ekologiuri Teatris~ surneli<br />

asdis. Tumca mxatvar gogi aleqsi-<br />

-mesxiSvilis namuSevari originaluri<br />

da STambeWdavad xarisxiania, xolo gamoyenebuli<br />

teqnologiebi sanimuSod<br />

daxvewili.<br />

gia yanCelis musika prosperos kosmiur<br />

da arielis minimalistur Temebs<br />

Soris vibrirebs (rogorc wesi,<br />

am rols kacebi TamaSoben, sturua ki<br />

arCevans natalia blagixze aCerebs,<br />

romelic usqeso da uxorco arsebas<br />

TamaSobs). amave dros, faqizi smena<br />

ar dagWirdebaT, rom speqtaklidan<br />

`riCard mesame~ regtaimi amoicnoT.<br />

es Tema lamis felinis `sevdian klounebad~<br />

qceul personaJebs, stefanosa<br />

da trinkulos (aleqsei osipovi da<br />

andrei kondakovi) riTmasaviT gasdevs.<br />

sterilur siTeTreSi Cakarguli<br />

adamianebi da sagnebi (oriode skami,<br />

wignebi da minis WurWeli, romelic<br />

prosperos alqimiasTan kavSirze unda<br />

mianiSnebdes) raRac uxilav, magram<br />

Zalian mgrZnobiare sevdas gamoscems.<br />

mitevebis survili da prosperos sevda<br />

speqtaklis ZiriTadi kamertonia.<br />

is finalis moaxloebasTan erTad mZafrdeba<br />

da JRers rogorc prosperos<br />

mier `dawerili~ da arielis `diriJorobiT~<br />

Sesrulebuli risxvis mesa.<br />

recenzia: Teatri<br />

raRac momentSi SeiZleba ifiqroT,<br />

rom yvelaferi, rac scenaze TamaSdeba,<br />

bavSvobaSi gadavardnili, dau-<br />

Zlurebuli da pesimisti prosperos<br />

fsiqikuri travmis Sedegia. misi mogonebebi,<br />

xilvebi, damsxvreuli ocnebebi,<br />

martooba, dagrovili wyena,<br />

romelic verafriT neldeba _ verc<br />

naWris Tojinebis saTamaSo `Camoxr-<br />

CobiT~ da verc mtrebis kiserze Camocmuli<br />

yulfiT, romelic, mogvianebiT,<br />

kedlebze avbediT Crdilebad<br />

airekleba; imitom, rom SurisZieba<br />

imTaviTve gamoricxavs Svebas, da rac<br />

didi xnis ganmavlobaSi saocnebo iyo<br />

_ uzurpatori milanis hercogisa Tu<br />

gamyidveli neapolis mefis dasja, Semdeg<br />

mudmivad iqceva sindisis qenjnad<br />

da Tanamdev koSmarad.<br />

amitomaa, rom prosperos monologi<br />

`Cven naqsovi varT sizmriseuli<br />

nivTierebiT~, aRiqmeba rogorc moraluri<br />

da filosofiuri Serigeba<br />

samyarosTan. Tumca, iqneb es reJisoris<br />

mSobliur TeatrTan Serigebasac<br />

niSnavs? iseTi reJisori, rogorc<br />

robert sturuaa, Seqspiris yvelaze<br />

mistikuri piesis `sizmrebs~ tyuilad<br />

ar moqsovda. Tumca vin icis,<br />

iqve, `qariSxlis~ mezoblad, Seqspiris<br />

kidev erTi simbolisturi piesa<br />

Tvlems, romelsac `zamTris zRapari~<br />

ewodeba!<br />

cxeli Sokoladi 111


ecenzia: kino<br />

`gaiRime~ `espaneTi~<br />

gorakebs gamoRma<br />

Tbilisis me-13 saerTaSoriso kinofestivali: Wreli art-hausisa da sakonkurso depresiis gakveTilebi<br />

avtori daviT buxrikiZe<br />

„kamera imisTvis arsebobs, rom<br />

axali xelovneba Seqmnas da upirveles<br />

yovlisa, is aCvenos, rasac<br />

sxvagan versad naxav _ verc TeatrSi<br />

da verc cxovrebaSi. sxvagvarad<br />

is ar mWirdeba; fotokadrebi<br />

ar mainteresebs, am saqmes fotografebs<br />

vuTmob“. legendaruli<br />

reJisoris, maqs ofulsis es sityvebi<br />

SesaZloa axlaxan dasrulebuli<br />

Tbilisis saerTaSoriso<br />

kinofestivalis mTavari organizatorebisa<br />

da direqtoratis _<br />

gaga CxeiZisa da nino anjafariZisaTvis<br />

inspiraciis erTgvar wyarod<br />

iqca.<br />

„is, rasac sxvagan ver naxav“,<br />

anu art-hausis ramdenime kargi<br />

gakveTili, rigiT mecamete, „Tarsi“<br />

saerTaSoriso kinofestivalis<br />

mayureblisTvis kargi gzamkvlevi<br />

gaxda. ara mxolod imitom, rom<br />

specialur Cvenebaze „rusTavelsa“<br />

da „amiranSi“, mixael hanekes,<br />

kristian munjius, iStvan sabosa<br />

Tu Zmebi tavianebis filmebze<br />

112 cxeli Sokoladi<br />

mosaxvedrad kinomanebs Soris<br />

lamis mujlugunebiT orTabrZola<br />

imarTeboda; arc imitom, rom<br />

klasikosi iStvan sabo festivalis<br />

erT-erTi yvelaze sapatio stumari<br />

iyo, romlis axali filmiTac<br />

konofestivali gaixsna da albaT,<br />

arc 70 wlis italieli kinovarskvlavis,<br />

jankarlo janinis sruliad<br />

martivi gamocxadebis gamo<br />

kinoTeatr „amiranis“ foieSi...<br />

yvelaze mTavari, rac am kinofestivalze<br />

moxda, es iyo kargi<br />

kinoTi marTlac „damSeulTaTvis“<br />

gankuTvnili 2-lariani bileTebis<br />

(Tanac nebismier seansze!) SemoReba<br />

_ Zalian mniSvnelovani socialuri<br />

aqti, ramac festivalisadmi interesi<br />

dekembris dReebSi aSkarad gazarda.<br />

kargi iqneba, Tu festivalis<br />

organizatorebis mier SesaniSnavad<br />

mofiqrebul svlas, an piar-aqcias<br />

momavalSi Tavad kinoTeatrebic<br />

gaiTvaliswineben da „plastmasis<br />

filmebze“ 10-12 lariani bileTebis<br />

strategias gadaxedaven...<br />

es, ase vTqvaT, lirikuli intermeco.<br />

rac Seexeba sakonkurso<br />

filmebs, aTi srulmetraJiani<br />

filmidan, romlebic axalgazrda<br />

reJisorebis pirveli an meore<br />

namuSevaria, gansakuTrebul yurdRebas,<br />

Cemi azriT, qali-reJisorebi<br />

ipyroben, xolo Tavad filmebSi<br />

yvelaze saintereso mTavari<br />

gmirebi aseve qalebi arian. es aSkarad<br />

gamokveTili tendenciaa da<br />

ar gulisxmobs arc seqsizmis xazgasmas<br />

da arc genderul problemebSi<br />

gansakuTrebul CaRrmavebas.<br />

yvelaze gamorCeuli filmebi<br />

axalgazrda qalebma gadaiRes _<br />

avstrielma ania solomonoviCma<br />

(„espaneTi“), bosnielma aida begiCma<br />

(„saraevos Svilebi“), ukrainelma<br />

daria oniSCenokom („istalgia“),<br />

rusudan Wyoniam („gaiRimeT“).<br />

arada, xuTkacianma saerTaSoriso<br />

Jiurim, romelsac saxelovani iraneli<br />

reJisori mohsen maxmalbafi<br />

xelmZRvanelobda, upiratesoba<br />

mainc saavtoro egocentruli es


`siyvaruli~<br />

TetizmiT Sepyrobil mamakac-re-<br />

Jisorebs mianiWa.<br />

mTavari prizi _ „oqros prome-<br />

Te“, polonel reJisors, slavomir<br />

fabickis gadaeca filmisaTvis<br />

„siyvaruli“, xolo „vercxlis<br />

promeTe“ saukeTeso reJisurisa-<br />

Tvis _ giorgi farajanovs („yvela<br />

wavida“). aida begiCisa da rusudan<br />

Wyonias filmebi Jiurim mxolod<br />

specialuri prizebis Rirsad Ca-<br />

Tvala.<br />

marTalia, gamarjvebulebs ar<br />

vasamarTlebT, magram fxizeli<br />

mzeriT mainc gavakritikebT. film<br />

„siyvarulis“ mTavari gmirebis, mariasa<br />

da tomekis istoria TiTqos<br />

arafriT gamoirCeva. orivem ocdaaTs<br />

gadaabija, provinciul qalaq-<br />

Si cxovroben, muSaoben, uyvarT...<br />

magram am, erTi SexedviT, mSvidi<br />

bednierebis miRma sabediswero da<br />

dramatuli vnebebi Tvlems. qalaqis<br />

meri marias gaaupatiurebs,<br />

Tumca qali qmars arafers eubneba<br />

da am faqtis Sesaxeb arc policiaSi<br />

ganacxadebs. swored aqedan<br />

iwyeba „wamebis wynari warmavaloba“<br />

(rogorc galaktioni ityoda).<br />

tomeki eWvianobas iwyebs da misi<br />

didi siyvaruli maleve did si-<br />

Zulvilad iqceva.<br />

filmis kargad awyobil struqturasa<br />

da gamarTul dialogebs<br />

aSkarad exmareba martin doro-<br />

Cinkisa da iulia kiovskas kargi<br />

TamaSi; aseve, kanis kinofestivalze<br />

(seqciaSi „specialuri mzera“)<br />

testirebuli reJisura. Tumca<br />

filmSi sxva gansakuTrebuli araferia.<br />

finalSi sasiyvarulo tanjva<br />

patiebiT icvleba, xolo tomekisa<br />

da marias Cvils naTlobisas,<br />

eklesiaSi Ria karidan SemoWrili<br />

mzis sxivi dahnaTis. depresiiT<br />

datvirTuli manZili siyvarulis<br />

gakveTilidan rwmeniT gasxivosnebul<br />

paTetikurobamde saxifaTod<br />

moralisturia, romelic mxolod<br />

vnebs films. Tumca, Jiurim<br />

usiyvarulobisa da patiebis ambivalenturi<br />

siaxlove „siaxliT<br />

STagonebul sicxaded“ Seafasa.<br />

aranakleb ucnaurad aRiqmeba<br />

TbilisSi dabadebuli da moskov-<br />

Si mcxovrebi giorgi farajanovis<br />

dajildoeba saukeTeso reJisurisaTvis.<br />

filmi „yvela wavida“<br />

legendaruli sergo farajanovis<br />

mogonebebis ekranizaciaa da<br />

ufro „poeturi kinos“ Temebze<br />

spekulacias waagavs. Zveli Tbilisis<br />

istoriebi da saxelovani re-<br />

Jisoris bavSvobisdroindeli mo-<br />

recenzia: kino<br />

gonebebi feradovan, msuye, magram<br />

kliSeebiT savse istoriebad ikribeba,<br />

romelSic imdenad bevria<br />

groteski, eqscentrikiT zedmeti<br />

gataceba, Tu miTologiuri warmodgenebi<br />

(mTavar rolebSi: lali<br />

baduraSvili, daviT dvaliSvili,<br />

avTandil maxaraZe, zura yifSi-<br />

Ze, natalia kaliakanova), rom 120<br />

wuTi aSkarad zedmeti da damRlelia.<br />

Tumca, Jiuris wevrebs ase ar<br />

moeCvenaT.<br />

gamarTulad, zustad da esTetikurad<br />

sainteresod aRiqmeba<br />

ania solomonoviCis „espaneTi“,<br />

romlis mTavari gmiri, moldovidan<br />

avstriaSi Casuli aralegaluri<br />

emigranti espaneTSi gadasvlas<br />

gegmavs (am rols greguar koleni<br />

TamaSobs, romelic amave dros,<br />

wels, moklemetraJiani filmebis<br />

festivalis Jiuris Tavmjdomare<br />

iyo). paralelurad vecnobiT<br />

asakovan agresiul policiels,<br />

wmindanebis amoqargviT STagonebul<br />

mis yofil cols, azartuli<br />

TamaSebiT gatacebul kacsa da<br />

bankis TanamSromelTa istoriebs.<br />

daxvewili montaJis wyalobiT,<br />

siuJeturi xazebi mTeli filmis<br />

ganmavlobaSi xan erTdeba da xanac<br />

gancalkevdeba.


ecenzia: kino<br />

`Caika~ `operacia libertadi~<br />

reJisorma rusudan Wyoniam Tavis<br />

srulmetraJian sadebiuto<br />

filmSi „gaiRimeT“ moaxerxa, rom<br />

mZafri ironiiT dawyebuli satelevizio<br />

konkursi _ saxelwodebiT<br />

„qarTveli deda“ _ finalSi<br />

lamis socialur tragediad eqcia.<br />

kargadaa gamokveTili sruliad<br />

gansxvavebuli personaJebis biografiebi,<br />

maTi xasiaTi, detalebi.<br />

iSviaTia, rom qarTul filmSi<br />

erTbaSad amdeni kargi kinoroli<br />

naxoT: ia suxitaSvili, nana Sonia,<br />

olga babluani, Tamuna buxnikaSvili...<br />

filmi, romlis nawilobrivi dafinansebac<br />

reJisorma „kinocentrisgan“<br />

sakmaod didi xnis „wvalebis“<br />

Semdeg moipova, erTgvari<br />

feministuri manifestia, Tumca<br />

Tavad reJisori am faqts uaryofs<br />

da ambobs, rom „esaa filmi Rirsebis<br />

grZnobaze. socialuri da<br />

feministuri sakiTxebi mxolod<br />

sazogadoebis winaSe arsebuli<br />

problemebis nawilia. pirvel rig-<br />

Si mindoda mayureblisTvis meTqva<br />

_ raoden Znelia, daicva sakuTari<br />

Rirseba da rogori iolia, aRmoCnde<br />

marioneti viRacis xelSi;<br />

raoden rTulia gadawyvetilebebis<br />

miReba da niSnavs Tu ara ne-<br />

114 cxeli Sokoladi<br />

bismieri gziT gamarjveba namdvil<br />

gamarjvebas“.<br />

balkaneTis omis Semdgom, saraevoSi<br />

mcxovrebi axalgazrda muslimani<br />

qalis bedze mogviTxrobs<br />

reJisori aida begiCi, romelmac<br />

Zaladobis gavlena Tu „narCenebi“<br />

kargad dainaxa detalebSi:<br />

restoranSi, sadac rahima dilidan<br />

daRamebamde muSaobs, Znelad<br />

aRsazdreli Zmis megobrebSi,<br />

daundobel socialur garemoSi,<br />

korufciiT mowamlul qalaqSi,<br />

dausjelobiT gaTamamebul Tanamdebobis<br />

pirebSi. mokled, iq, sadac<br />

axali cxovreba unda daiwyos,<br />

sinamdvileSi Zaladoba da depresiaa<br />

gamefebuli, rasac, pirvel<br />

rigSi, uTqmeli, daucveli adamianebi<br />

ewirebian.<br />

„saraevos Svilebis“ finali namdvilad<br />

utopiuria: axali wlis<br />

Rames, foierverkiT gaCiraRdnebuli<br />

quCebisa da beThovenis meeqvse<br />

simfoniis fonze, rahima da<br />

misi Zma sadRac miiCqarian. albaT,<br />

axali cxovrebisken, romelic<br />

mayurebels axali gansacdeli da<br />

gamocda hgonia.<br />

filmSi „istalgia“, romelic<br />

ufro sityva „nostalgiis“ ironiul<br />

gaazrebas hgavs, reJiso-<br />

ri daria oniSCenko sami qveynis<br />

(ukrainis, serbeTisa da germaniis)<br />

socialur-kulturul konteqsts<br />

erT RameSi moaqcevs. germaniaSi<br />

emigrirebuli Suaxnis ukraineli<br />

qali da yofili mokrive serbeTidan,<br />

enis barieris gamo, TiTqos<br />

izolirebulebi arian germanuli<br />

sazogadoebisgan. maT slavuri<br />

kulturis garda mxolod Svilebi<br />

akavSirebT. erTi _ ukrainaSi cxovrobs,<br />

meore ki _ serbeTSi. filmi<br />

swored Svilebis egzistencialur<br />

arCevans aRwers _ darCnen samSobloSi.<br />

mayureblis da Jiuris mosazreba<br />

aseve gaiyo migel anxel ximenesis<br />

filmis Sefasebisas. „Caika“ meZavi<br />

qalisa da mezRvauris siyvarulis<br />

ambavze mogviTxrobs. STambeWdav<br />

vizualur samyaros (operatori<br />

gomes andreu), romelSic cimbiris<br />

maradiuli zamTari, yazaxeTis<br />

ukacrieli tramalebi da kavkasiuri<br />

mTebi erTmaneTs saaTisa da<br />

ormoci wuTis ganmavlobaSi enacvleba,<br />

samwuxarod, sxva veraferi<br />

avsebs. verc CaxlarTuli da odnav<br />

siurrealisturi siuJeti da verc<br />

msaxiobTa „zedmeti“ Tavganwirva.<br />

unda aRiniSnos, rom filmSi qar-<br />

Tveli msaxiobebic monawileoben:


`istalgia~<br />

salome demuria, ciala gurgeniZe,<br />

giorgi gabunia, baCi leJava.<br />

sakonkurso programas mcire intriga<br />

Semata SvedeTSi mcxovrebi<br />

da qarTuli warmoSobis reJisoris,<br />

levan akinis filmma „katinkas<br />

wveuleba“. katinka axalgazrda da<br />

kreatiuli ideebiT Sepyrobili<br />

qalia, romelic dabadebis dRes<br />

aRniSnavs. TiTqos yvelaferi SesaniSnavadaa,<br />

vidre wveulebas daupatiJebeli<br />

stumari ar Seemateba<br />

_ saTamaSo biznesis mflobeli,<br />

qeraTmiani, laRi da msubuqi linda,<br />

romelic male jgufis uxilav<br />

socialur kanonebs arRvevs. es ki<br />

ukve konfliqtis dasawyisia. levan<br />

akinis filmi TiTqos sivrcisa<br />

da drois erTianobis kanons misdevs<br />

da Tanamedrove Svedi axalgazrdebis<br />

ironiiT gajerebul<br />

portrets qmnis.<br />

sakmaod daZabuli sakonkurso<br />

grafikis miRma Wreli da mravalferovani<br />

evropuli art-hausi<br />

fxizlobda; pirvel rigSi _ art-<br />

-nevrozebiTa da klasikuri musikiT,<br />

Tavisi mravalmniSvnelovnebiTa<br />

da refleqsiiT, daxvewili<br />

dialogebiTa da lamis ukiduresi<br />

konstruqciiT. albaT, mixvdiT,<br />

rom es yvelaferi mixael hanekes<br />

igive saxelwodebis films, „siyvaruls“<br />

exeba; films, romelic 2012<br />

wlis kinofestivalebis triumfatori<br />

gaxda.<br />

principSi, saxelovani avstrieli<br />

reJisori axals arafers gvTavazobs;<br />

gansakuTrebiT, formis<br />

TvalsazrisiT. Subertis „eqspromti“<br />

isev JRers, rogorc daxvewili,<br />

magram damcinavi fsiqoanalitikuri<br />

pasaJi. moxucebuli,<br />

inteligenti col-qmris (mTavar<br />

rolebSi Jan-lui trentiniani da<br />

emanuel riva) natif msxvil xedebs<br />

esTeturi da fizikuri avadmyofobis<br />

daRi isev azis...da axal<br />

filmSi erT-erT mTavar rols<br />

isev izabel iuperi TamaSobs.<br />

is, rom hanekem filmi siyvarulsa<br />

da Warb sentimentebze gadaiRo,<br />

sulac ar niSnavs, rom masSi mTavari<br />

swored siyvarulia. piriqiT,<br />

es aris filmi sxeulis, rogorc<br />

„mexsierebis“ kvdomaze da am ur-<br />

Tulesi amocanis SesrulebSi re-<br />

Jisors 80 wels gadacilebuli<br />

evropuli kinos varskvlavebi exmarebian.<br />

erTi ram marTlac saocaria,<br />

rogor moaxerxa reJisorma<br />

daeyoliebina msaxiobebi, romlebic<br />

karga xania uars amboben kinoSi<br />

gadaRebaze. sxvaTa Soris,<br />

recenzia: kino<br />

erTma „kargad“ gaTviTcnobierebulma<br />

Jurnalistma filmis Semdeg<br />

ikiTxa _ emanuel riva, alen renes<br />

„hirosimas“ Semdeg sadme TamaSobdao?...<br />

art-hausiT „mojadoebulebs“<br />

kidev erTi safestivalo prizioris,<br />

wlevandel berlinaleze,<br />

„vercxlis daTviT“ dajildoebuli<br />

germaneli reJisoris, kristian<br />

pecoldis „barbarac“ moewonaT.<br />

filmi detalebis zusti codniT,<br />

80-iani wlebis aRmosavleT germaniis<br />

socialur-politikuri viTarebis<br />

aRweriTa da kargi scenariT<br />

gamoirCeva.<br />

axalgazrda eqimi, barbara, politikuri<br />

motivebiT berlinidan<br />

gamoaZeves da iZulebulia, provinciul<br />

qalaqSi samuSaod gadavides.<br />

aRmosavleT germaniis politikur<br />

sistemas, is, ara Ria brZolas, aramed<br />

uxmauro protests ucxdebs.<br />

amave dros, barbaras aCrdilebiviT<br />

dasdeven aRmosvleT germaniis<br />

uSiSroebis, `Stazis~ samsaxuris<br />

wevrebi, Tumca, axalgazrda eqimi<br />

qali gaqnili SpioniviT mouxel-<br />

Tebelia. finalSi Zlivs mogrovil<br />

dasavlur germanul markebs saku-<br />

Tar pacients, Znelad aRsazrdel<br />

gogonas aZlevs da dasavleTSi<br />

cxeli Sokoladi 115


ecenzia: kino<br />

`gorakebs miRma~<br />

gaqcevaSi exmareba. Tavad ki provinciul<br />

klinikaSi rCeba. aRsaniSnavia,<br />

rom filmSi mTavar rols<br />

germanuli kinosa da Teatris varskvlavi,<br />

nina hosi asrulebs.<br />

da mainc, arasakonkurso programis,<br />

iseve, rogorc mTeli<br />

festivalis umTavres movlenad,<br />

Cemi azriT, aRiarebuli axalgazrda<br />

rumineli reJisoris, kristian<br />

munjius filmi „gorakebs<br />

miRma“ iqca. filmi, romelmac<br />

wels kanis festivali sanaxevrod<br />

mainc daipyro. „es aris filmi<br />

siyvarulsa da Tavisufal arCevanze.<br />

samyaros didi Secdomebis<br />

umetesoba rwmenis saxeliT aris<br />

daSvebuli da imis damtkicebiT,<br />

rom survili keTili iyo“, _ werda<br />

erT-erT interviuSi reJisori.<br />

marTlac, filmSi tragediis<br />

mTavar mizezad swored brma rwmena<br />

iqceva.<br />

yofili megobrebis _ germaniidan<br />

rumineTSi dabrunebuli<br />

alinasa da eklesiaSi, monazvnad<br />

aRkvecili voiCitas istoria ara<br />

mxolod maTi sxeulebis, grZnobisa<br />

da sulis mudmiv daZabulobasa<br />

Tu Widilze gvamcnobs. gogone-<br />

116 cxeli Sokoladi<br />

bi Tvrameti wlis asakSi obolTa<br />

TavSesafridan garicxes. voiCita<br />

monasterSi gagzavnes, xolo Seupovari<br />

xasiaTis mqone alinam germaniaSi<br />

gaqceva moaxerxa.<br />

drama swored isaa, rom mor-<br />

Cilma da Tavmdabalma voiCitam<br />

marTlac ipova simSvide Tavisi<br />

primitiuli rwmeniT. daiviwya<br />

siyvaruli, romelic mas alinas-<br />

Tan akavSirebda. amasobaSi, Seupovari<br />

„sulieri mama“ _ monastris<br />

winamZRvari, im daskvnamde midis,<br />

rom alina eSmakiTaa Sepyrobili<br />

da misi sulis xsnaze unda izrunos.<br />

mas mxedvelobidan gamorCeba<br />

alinas sxeuli, romelsac monazvnebi<br />

„mkurnalobis mizniT“ jvarze<br />

acvamen.<br />

pirveli da yvelaze didi survili,<br />

rac am 150-wuTiani filmis<br />

naxvis Semdeg giCndebaT, is aris,<br />

rom rac SeiZleba male aCvenon<br />

mTel saqarTveloSi. da Tundac<br />

mxolod am esTetikuri da socialuri<br />

SokisTvis Rirda Tbilisis<br />

me-13 saerTaSoriso kinofestivalis<br />

Catareba. borcvebs gamoRma,<br />

anu saqarTveloSi xom jer kidev<br />

uamravi „codvaa“ dauTvleli.<br />

Tbilisis me-13 saerTaSoriso<br />

kinofestivalis Sedegebi<br />

saerTaSoriso konkursi<br />

„oqros promeTe“ saukeTeso filmisTvis<br />

_ slavomir fabicki, „siyvaruli“.<br />

„vercxlis promeTe“ saukeTeso re-<br />

JisurisTvis _ giorgi farajanovi,<br />

„yvela wavida“.<br />

Jiuris specialuri aRniSvna _ aida<br />

begiCi, „saraevos Svilebi“ da rusudan<br />

Wyonia, „gaiRimeT“.<br />

moklemetraJiani mxatvruli filmebis<br />

konkursi<br />

sergo farajanovis saxelobis prizi<br />

_ tato kotetiSvili, „sazamTro“.<br />

Jiuris specialuri aRniSvna _ gabriel<br />

razmaZe, „Savi TuTa“.<br />

qarTuli panorama<br />

saukeTeso qarTuli filmi _ Tina-<br />

Tin gurCiani, „manqana, romelic yvelafers<br />

gaaqrobs~.<br />

Jiuris specialuri aRniSvna _ goga<br />

xaindrava, „demokratiis Suqura“,<br />

vaxtang jajaniZe „orSabaTidan orSabaTamde“<br />

da zura menTeSaSvili, „gamomgonebeli<br />

kaci“.


stili<br />

modis istoria<br />

iv sen lorani<br />

pret-a-portes irCevs<br />

Targmani<br />

absolutisti


stili<br />

PRIMUS INTER PARES<br />

Tamar alaviZe<br />

`balensiagas ferTa saukeTeso<br />

aRqma aqvs _ misi tete de negre, café<br />

au lait, iasamnisferi, mewamulisferi,<br />

movardisfro-iisferi. yovel<br />

zafxuls saushemptonSi misi oTxi<br />

sxvadasxva feris maRalyeliani sviteri<br />

da oTxi puloveri mimqonda.<br />

erTxelac, bearicSi gavemgzavre.<br />

bargSi zustad igive oTxi sviteri<br />

da puloveri Cavalage. iq Casulma<br />

aRmovaCine, rom es samosi iqamde<br />

arasdros menaxa! yvelaferi sina-<br />

Tlis brali iyo, rasakvirvelia _<br />

intensiurobis mimcemi baskeTis sinaTlis.<br />

aseTi dRis Suqi arasdros<br />

menaxa. es balensiagas miwa iyo~, _<br />

amonaridi daiana vrilandis 2011<br />

wliT daTariRebuli avtobiografiuli<br />

wignidan `D.V.~<br />

balensiaga vrilandisTvis ualternativo<br />

arCevani iyo. mas sjeroda,<br />

rom msoflioSi saukeTeso kabebs<br />

mxolod kristobal balensiaga<br />

qmnida da Tu Sen swored misi kaba<br />

gecmeboda, oTaxSi Sens meti qali<br />

ar iarsebebda. vrilands Tanamo-<br />

118 cxeli Sokoladi<br />

azreebi maRali modis yvelaze ma-<br />

Ral eSelonebSic hyavda: espaneli<br />

didostatis xelobisadmi gulgrili<br />

parizuli modis yvelaze ambiciuri<br />

da snobi Semoqmedebic ki ver<br />

rCebodnen. kristian diors erTxel<br />

uTqvams: `maRali moda orkestriviTaa,<br />

sadac diriJori kristobal<br />

balensiagaa. danarCeni dizainerebi<br />

ubralod musikosebi varT da mis<br />

nakarnaxevs mivsdevT~.<br />

balensiagas saxlis axal mflobelebs<br />

wlebis ganmavlobaSi SeuZleblad<br />

miaCndaT legendaruli Semoqmedis<br />

Semcvlelis povna. 1987 wels<br />

saxlis axalma dizainerma miSel<br />

gomam franguli saxli modis moyvarulebisTvis<br />

SedarebiT xelmisawvdomi<br />

gaxada pret-a-portes xazis<br />

meSveobiT. xuTi wlis Semdeg daniSnuli<br />

axali dizaineris, jozef<br />

melqio Timisteris wyalobiT ki,<br />

koleqciebi isev elituri gaxda da<br />

maRali modis surneliT gaiJRenTa.<br />

1997 wlidan ki ukve nikola geskie<br />

Caudga saxls saTaveSi da araerTi<br />

weli dasWirda saimisod, rom saxlis<br />

tradiciebis `pativismcmeli~<br />

dizaineris saxeli daemkvidrebina.<br />

amaSi ki geskies balensiagas arqivSi<br />

Casvla da misi memkvidreobis zedmiwevniTi<br />

Seswavla daexmara.<br />

TxuTmetwliani moRvaweobis Semdeg,<br />

geskiem balensiagas saxli datova,<br />

mis nacvlad ki, xangrZlivi<br />

spekulaciebis Semdeg, 28 wlis amerikeli<br />

dizaineri aleqsandr vangi<br />

daamtkices. Tavis droze, vangma<br />

modis mesveurebis da amerikeli<br />

feSenistebis guli imiT moigo, rom<br />

sportuli samosi pankuri elementebiT<br />

da quCis inspiraciebiT `gaaferada~<br />

da axalgazrda gogonebs<br />

Tanamedrove da ultramoduri samosi<br />

SesTavaza.<br />

gaamarTlebs vangi balensiagaSi?!<br />

aravin icis. erTi ram ki<br />

cxadia, rom modis legendaruli<br />

arqiteqtoris mier Seqmnili samosi<br />

yovelTvis iqneba saukeTeso<br />

saxelmZRvanelo Taobebis aRsazrdelad.


modis istoria<br />

120 cxeli Sokoladi


iv sen lorani<br />

pret-a-portes irCevs<br />

avtori klod berto<br />

frangulidan Targmna elene xarazaSvilma<br />

pirvelad gamoqveynda ELLE-is franguli gamocemis 1971 wlis ivnisis nomerSi<br />

iv sen loranma oficialurad<br />

gamoacxada, rom maRali modidan<br />

midis da amieridan mxolod pret-<br />

-a-porteze imuSavebs.<br />

grZeli Tma, feradi perangebi,<br />

mZafri vnebani, simorcxve, romelic<br />

sinamdvileSi, giwvevs da<br />

aRgagznebs _ es yvelaferi iv sen<br />

loranis Semoqmedebis maxasiaTeblebia,<br />

romlebic gvafiqrebinebs,<br />

rom maRali modis dizainerma<br />

pret-a-porteze gadasvliT, friad<br />

impulsuri, gauazrebeli arCevani<br />

gaakeTa. Tumca, arc asea saqme.<br />

modis jadoqari, romelic 21 wlis<br />

iyo kristian diori rom Caanacvla,<br />

ukve 35 wlisa sakmaod warmatebuli<br />

da gamocdili dizaineria.<br />

35 weli ki ganqorwinebebis,<br />

ganvlili cxovrebis Sejamebis<br />

asakia; asaki, rodesac cxovrebas<br />

Tavidan iwyeben. iv sen loranmac<br />

momavlis Secvla gadawyvita.<br />

ratom?<br />

imitom, rom ubeduri var. ubralod,<br />

ar SemiZlia ase gagrZeleba,<br />

mudmivad gaorebas vgrZnob imas<br />

Soris, risi keTebac minda da rac<br />

unda vakeTo. rodesac maRali modisTvis<br />

Sevqmeni is, rac momwonda<br />

_ Cemi pirveli smokingebi, 1945<br />

wlis kabebi da a.S. _ es yvelaferi<br />

sruli finansuri marcxiT dasrulda.<br />

rodesac egreT wodebuli<br />

`komerciuli~ modelebis Cveneba<br />

movawyve, Jurnalistebi met-nakle-<br />

bad Tavazianad amTqnarebdnen. daviRale<br />

mowyenili presis yurebiT.<br />

swored amitom uars vambob, arasasurveli<br />

da damTrgunveli tansacmeli<br />

Tavs movaxvio asakovan qalbatonebs.<br />

Cems samizne auditorias<br />

dReidan axalgazrda, saqmiani qalebi<br />

warmoadgenen. vici, rom Cemi<br />

samosis fasebi bevri maTganisaTvis<br />

ar aris xelmisawvdomi. problema<br />

ki isaa, rom verafriT vxvdebi, rogor<br />

SeiZleba 700 frankad Sefasebuli<br />

qurTukis fasi 300 frankze<br />

daviyvano da ara is, Tu rogor Sei-<br />

Zleba Sevqmna 7000-frankiani kaba.<br />

am yvelafris fonze, ratom ar<br />

xuravT Tqveni modis saxls?<br />

moralurad ar maqvs amis ufleba.<br />

ase xom 150 adamians samsaxuris<br />

gareSe davtoveb. gansakuTrebul<br />

klientebTan Cemi TanamSromlobis<br />

SesanarCuneblad vurTierTob<br />

da _ ara piriqiT. Tumca, ar vfiqrob,<br />

rom maRali moda axal tendenciebs<br />

daamkvidrebs: es ar moxdeba<br />

arc modis muSakebis da arc<br />

klientebis mxridan. es yvelaferi<br />

SeiZleba mxolod 5 an 10 weliwads<br />

gagrZeldes.<br />

cotaTi melanqoliuri xom ar<br />

aris am yvelafris sakuTari xeliT<br />

ganadgureba?<br />

piriqiT, sakmaod amaRelvebelia<br />

im Taobas miekuTvnebode, romelic<br />

ganwirulia, yvelaferi ki-<br />

modis istoria<br />

Txvis niSnis qveS daayenos. saWiroa<br />

yvelafris nulidan dawyeba.<br />

tansacmlisa da qalebis Tavidan<br />

Seqmnis survilic xom ar gaqvT?<br />

rogorc Semoqmedi, arasdros<br />

vyofilvar `kosmiuri~ tansacmlis<br />

da naxvretebiani kabebis<br />

Seqmnis iniciatori. miT umetes,<br />

rodesac tansacmeli ukve Seqmnilia,<br />

maTi sezonidan sezonamde<br />

Secvlis saWiroebasac ver vxedav.<br />

lurji jinsi arafriT Camouvardeba<br />

mezRvauris qurTuks (Peacoat),<br />

TrenCi ki _ smokings.<br />

pret-a-portesa da maRal moda-<br />

Si erTi da igive stils davamkvidrebdi.<br />

rac ufro sadaa samosi,<br />

miT ufro unakloa. amitomac, mis<br />

gasamdidreblad Rilebsa da pliseebs<br />

ar davamatebdi.<br />

gindaT TqvaT, rom 4000-frankiani<br />

mezRvauris qurTuki 400-frankian<br />

qurTuks arafriT sjobs?<br />

saerTod arafriT. gansxvaveba<br />

mxolod qsovili da fasia. swored<br />

amitom, sruliad ugunurad meCveneba<br />

sawvimaris, bleizerebis, Sarvlis<br />

da nebismieri yoveldRiuri<br />

tansacmlis maRali modisTvis<br />

Seqmnil xazSi SeZena.<br />

ar TvliT, rom aranaklebi sisulelea,<br />

iyidoT muslinis kaba da<br />

masSi ufro meti gadaixadoT, vidre<br />

folksvagenSi?<br />

sofia kokosalaki


modis istoria<br />

es sul sxva ramea. amxela Tanxis<br />

nebismier sxva rameSi gadaxda amoraluri<br />

da anaqronulic kia, magram<br />

ara am kabebisTvis. muslinis<br />

kabebi gansakuTrebulad rTuli<br />

Sesaqmnelia. yovelive amis pret-a-<br />

-porteSi ganxorcieleba SeuZlebelia.<br />

is qalebi, romlebic am kabebs<br />

ukveTaven, uneblie mecenatebi xdebian.<br />

rodesac maRali moda aRar<br />

iarsebebs, es iqneba xeliT nakeTi<br />

namuSevrebis dasasruli.<br />

ratom aRar aqvs gavlena maRal<br />

modas quCaze?<br />

maRali modis fasebi im qalebisTvisaa<br />

gankuTvnili, romelTa<br />

mibaZvis survili aravis uCndeba,<br />

maT qaliSvilebsac ki.<br />

Zveleburi kabebis da sakarnavalo<br />

samosis daxmarebiT, Tanamedrove<br />

gogonebis umravlesoba<br />

cdilobs, sakuTari individualuri<br />

stili Seqmnas, ris SesaZleblobasac<br />

pret-a-porte ar iZleva. xom<br />

ar fiqrobT, rom es erTgvari nostalgia<br />

da anaqronizmia?<br />

ara, radgan isini am yvelafriT<br />

erTobian. am tipis tansacmlis<br />

Zebna ukve TamaSia, sakarnavalod<br />

gamowyoba ki sxva tipis garTobaa.<br />

Tumca yvela kostiumi sxvadasxva<br />

istorias gviyveba. samxedro samosis<br />

miRma, sada, soliduri da<br />

racionaluri tansacmlis tarebis<br />

survili imaleba. grZeli kabebi,<br />

1945 wlis kabebi, platformiani<br />

fexsacmeli da munji kinos<br />

makiaJi ki, avantiuris survilze<br />

mianiSnebs. erTgulebis, Tavisuflebis,<br />

Tavdajerebulobis da<br />

riskebis saWiroeba _ es yvelaferi<br />

mudmivi kamaTis Temaa.<br />

TiToeul CvenganSi mudmivi br-<br />

Zola mimdinareobs: jersi da tafeta,<br />

naqsovi qudi da turbanebi,<br />

kabebi da Sarvlebi _ samosis yvela<br />

es tipi ki am dapirispirebis<br />

gamovlinebaa.<br />

Tqveni azriT, rogor ganviTardeba<br />

moda?<br />

122 cxeli Sokoladi<br />

ori gansxvavebuli mimarTulebis<br />

TanaarsebobiT. erTi mxriv,<br />

yoveldRiuri, sruliad aseqsualuri<br />

tipis samosi aqtiuri cxovrebisTvis:<br />

sviterebi, Sarvlebi,<br />

TrenCebi, `saharienebi~ da perangis<br />

tipis kabebi qalebisTvis. meore<br />

mxriv ki, saRamos seqsualuri<br />

samosi _ efemeruli da moulodneli.<br />

rodesac maRali<br />

modisTvis Sevqmeni<br />

is, rac momwonda<br />

_ Cemi pirveli<br />

smokingebi, 1945<br />

wlis kabebi da a.S.<br />

_ es yvelaferi<br />

sruli finansuri<br />

marcxiT dasrulda.<br />

rodesac egreT<br />

wodebuli<br />

`komerciuli~<br />

modelebis<br />

Cveneba movawyve,<br />

Jurnalistebi<br />

met-naklebad<br />

Tavazianad<br />

amTqnarebdnen.<br />

gaqvT Tu ara imis SegrZneba, rom<br />

pret-a-porteSi CabmiT yvelafris<br />

nulidan dawyeba giwevT?<br />

Tan ki da Tan ara. ara _ radgan<br />

ukve 17 welia, am sferoSi var<br />

da bevrjer mifiqria am problemebze.<br />

ki _ radgan vfiqrob, rom<br />

dRes xalxi brendebs dascinis.<br />

Tanaxma var, rom sezonidan sezonamde<br />

yvela Cemi koleqcia iseve<br />

gaakritikon, rogorc debiutantis.<br />

sami weli gavida mas Semdeg,<br />

rac Cemi inicialebi Savad davxate<br />

abreSumis TeTr yelsaxvevze,<br />

es ukanaskneli ki aTasobiT gaiyida.<br />

sxvebi ki igives akeTeben Can-<br />

Tebze, puloverebze, qsovilebze.<br />

CemTvis es yvelaferi ukve Sesrulebuli<br />

da gakeTebulia, amitom<br />

arc TviTkmayofilebis gancda da<br />

arc gamoucdelobis SegrZneba maqvs.<br />

es Zalian tipuria maRali modis<br />

dizainerisTvis.<br />

xom ar iqneba TqvenTvis dabrkoleba<br />

is faqti, rom koleqciis<br />

Seqmnisas TviTRirebulebisa da<br />

seriulad warmoebis fasebis ga-<br />

Tvaliswineba mudmivad mogiwevT?<br />

arc saxelosnoSi muSaoba da arc<br />

300 frankis Rirebulebis qsovili<br />

ar mWirdeba imisTvis, rom rame<br />

Rirebuli Sevqmna. ar miyvars araferi,<br />

rac xelovnuria. mZuls yvelaferi<br />

mdidruli. Tu SemTxveviT<br />

bewveuliTa da Zvirfasi qvebiT<br />

davinteresdebi, maSin sasceno<br />

kostiumebze daviwyeb muSaobas:<br />

Zalian miyvars Teatri, kino, miuziklebi,<br />

aRlumebi… da mainc, CemTvis<br />

yvelaze did dabrkolebas<br />

weliwadSi oTxi koleqciis Seqmnis<br />

valdebuleba warmoadgens.<br />

axla ki Cemi tanjva orad gadanawildeba.<br />

Cemi namuSevrebi ideebis<br />

da eskizebis doneze ar iqmneba. me<br />

maT yovelTvis tkvilis gancdiT<br />

vqmni. rodesac vxedav qsovilis<br />

patara naWers, romelic unda gavacocxlo<br />

da amisTvis mxolod<br />

makrateli da nemsebi maqvs, sxva<br />

yvelaferi uferuli, absurduli<br />

da mkvdari meCveneba. zogjer<br />

iseTi momentebic dgeba, rodesac<br />

survili miCndeba, yvelaferi gavanadguro,<br />

rac aqamde mikeTebia,<br />

gaviqce sadme ukacriel kunZulze,<br />

vicxovro samosis gareSe da<br />

daviviwyo sityvebi: xaverdi, krepi,<br />

ratini da maT Soris, yvelaze<br />

saSineli sityva: koleqcia.<br />

ungaro:<br />

`me arafers vcvli~<br />

iv sen loranis gadawyvetilebam<br />

Zlier damanaRvliana. am adamians<br />

Zalian did pativs vcem. me vrCebi<br />

im azrze, rom maRali moda es aris<br />

TviTgamoxatvis privilegirebuli


saSualeba. SemoqmedisTvis ki, es<br />

sruli Tavisuflebaa. Tavisufleba,<br />

romlisTvisac Zviri gadavixade<br />

da romelzec uars Cemi nebiT<br />

arasdros vityvi. rasakvirvelia,<br />

pret-a-porte es momavalia, Tumca<br />

maRali moda jer kidev ar aris<br />

warsuli. is, aqtualur fenomenad<br />

rCeba. uari Tqva maRali modis Seqmnaze<br />

mxolod imitom, rom es samosi<br />

absurdulad Zviria, igivea,<br />

rom uari ganacxado xatvaze, radgan<br />

namuSevrebis SeZena mxolod<br />

erTeulebs SeuZliaT. samyaro<br />

savsea mSvenierebebiT, romelsac<br />

Cven verasdros SevwvdebiT, Tumca,<br />

maTi arseboba mniSvnelovania.<br />

pier kardeni:<br />

`me vcvli TariRebs da ara<br />

mrwamss~<br />

amieridan Cems koleqciebs mxolod<br />

oqtombersa da aprilSi warvadgen<br />

_ zustad pret-a-portes<br />

Cvenebis TariRebSi. Tumca, es<br />

yovelTvis maRali modis koleqciebi<br />

iqneba. CemTvis raimes Seqmna<br />

maRali modis ganuyofeli<br />

nawilia da araviTar SemTxvevaSi<br />

ar SeiZleba es sxva ramem Caanacvlos.<br />

swored aq arian namdvili<br />

Semoqmedebi _ isini, vinc mewarmeebs<br />

ideebs awvdian. swored maTi<br />

daxmarebiT imosebian qalebi, romelTac<br />

materialuri SesaZle-<br />

modis istoria<br />

blobebi aqvT. yvelafris gaTanasworebiT<br />

da CarCoSi moqceviT,<br />

xels SevuwyobT im tipis sazogadoebis<br />

Seqmnas, romelic mowyenilobiT<br />

ganadgurdeba. saflavic<br />

sakmarisia imisTvis, rom yvelani<br />

gavTanaswordeT. cxovreba _<br />

es aris arCevani, Tavisufleba,<br />

gansxvaveba. mizezi, rom sviteri<br />

da jinsi racionaluri samosia da<br />

Tanasworobis damyarebis mizniT<br />

gamoeyo maRal modas _ mimarTulebas,<br />

romelic xelovnebis unikalur<br />

nimuSebs qmnis _ sruliad<br />

gaugebaria. xelovneba da silamaze<br />

yvela drois gardauval nawilad<br />

darCeba.<br />

cxeli Sokoladi 123


inspiracia<br />

nikola geskie<br />

124 cxeli Sokoladi<br />

`es idea jer kidev ramdenime wlis win gamiCnda: mindoda,<br />

korporatiuli da saqmiani samosi Semeqmna. am Temaze<br />

Cemeburi interpretaciis gakeTeba Cavifiqre, es erTgvari<br />

TamaSi unda yofiliyo. warmovidgine korporacia<br />

Balenciaga Inc. da warmosaxvaSi davxate yvela is samosi,<br />

romelsac am korporaciaSi momuSave qali Caicvamda~.<br />

modis kritikosebs Tu davesesxebiT, Balenciaga-s saxlis<br />

SemoqmedebiTi direqtori (axla ukve yofili,<br />

vinaidan erTi Tvis win man es posti datova), nikola<br />

geskie im dizainerTa erTeulSi Sedis, romelTac eqsperimentebis<br />

Catareba arasdros bezrdebaT. gansxvavebuli<br />

azris qona, albaT, rTuli da obieqturad<br />

usamarTloc ki iqneboda. ukanaskneli TxuTmeti wlis<br />

ganmavlobaSi, roca is legendaruli saxlis SemoqmedebiT<br />

sadaveebTan imyofeboda, yoveli axali sezoni<br />

molodinis da cnobismoyvareobis erTgvari testi iyo<br />

modis industriis mesveurebisTvis, Tu ubralod am saxlis<br />

moyvarulebisTvis: yvela didi interesiT eloda,<br />

ra tipis inovacias SesTavazebda geskie, am jerze, damswre<br />

auditorias.<br />

kristobal balensiagas mdidari memkvidreobis Temaze<br />

axleburi interpretaciebis garda, nikola geskies<br />

erT-erTi mTavari maxasiaTebeli, Tanamedrove, inovaciuri<br />

qsovilebis Seqmna da Semdeg, maTgan, erTi SexedviT,<br />

warmoudgeneli siluetebis Seqmna iyo, rac 2012<br />

wlis Semodgoma-zamTris koleqciaSic ostaturad moaxerxa.<br />

dizainerma arc amjerad uRalata qsovili-siluetis<br />

Temaze `kirkitis~ tradicias da damswre auditorias<br />

sakuTari koncefciisa da saxlis tradiciebis<br />

zomieri nazavi SesTavaza. siluetis mxriv, ZiriTadi<br />

laitmotivi 1980-iani wlebis dasawyisis moda iyo: axali<br />

siluetebi imdenad gazviadebul proporciebSi iyo<br />

warmodgenili, rom ganyenebulad, rigiTi mokvdavis-<br />

Tvis maTi aseTi formiT warmodgena, rTuli saqme iqneboda:<br />

gariskavdiT, muxlamde sigrZis tyavis labadis<br />

morgebas, usasrulobamde gazviadebuli mxrebiT?! an,<br />

Tundac, skulpturuli, moculobiTi mxrebiani sviterebis<br />

Sexamebas A siluetis qvedaboloebTan, romelTac<br />

ormagi wina mxare aqvT?!<br />

CvenebaSi, balensiagas korporaciis ofisis TanamSromlebi<br />

(mxolod qalebi) iRebdnen monawileobas<br />

_ geskies warmosaxviT da ara realurad. kompaniaSi<br />

maT mier dakavebuli postebis ranJireba gamocdil<br />

Tvals ar gauWirdeboda: top-menejmenti kabebSi iyo<br />

gamowyobili, romlebic ostaturad iyo gaformebuli<br />

oqrosferi lames biusthalteris tipis elementebiT,<br />

saSualo safexuris menejerebi _ oTxkuTxa siluetis<br />

moculobiT pijakebSi, praqtikantebi _ sviterebSi,<br />

kompaniis teqnikuri personali _ paraSutis qsovilis<br />

msgavsi abreSumisgan Sekeril kombinezonebSi da bolos,<br />

kompaniaSi Semogzavnili jaSuSebi _ moculobiTmxrebian<br />

sviterebSi, warwerebiT: `SemogvierTdi ucnaur<br />

mogzaurobaSi~ an `arsaidan~.


Targmani<br />

126 cxeli Sokoladi


absolutisti<br />

kristobal balensiagas perfeqcionizmis kulti<br />

avtori judiT Turmani<br />

inglisuridan Targmna Tamar babuaZem<br />

Jurnali `niu iorkeri~<br />

noemberi, 2006<br />

1956 wels parizSi `jerarnaxuli~<br />

silueti daibada: Salis tomara _<br />

tanze Camokidebuli, welgamouyvaneli<br />

kaba _ romelic mxolod msubuqad,<br />

ZlivsSesamCnevad exeboda<br />

sxeuls da qalis momrgvalebul<br />

formebs warmoudgenlad amarTku-<br />

Txedebda. am sruliad axali siluetis<br />

Semqmneli espaneli dizaineri,<br />

kristobal balensiaga iyo. manamde,<br />

qalebs, romlebic balensiagas<br />

samoss icvamdnen, qsovilis nakeris<br />

siuxeSec ki arasdros egrZnoT<br />

sxeulze, araTu nedli jvalosgan<br />

mogvrili msubuqi diskomforti<br />

(tilo balensiagam erTaderTxel<br />

gamoiyena, rodesac bunebrivi Calis,<br />

moqarguli bolero Seqmna.<br />

es iyo mokle qurTuki, romelic,<br />

mflobelis, polin de rotSildis<br />

TqmiT, iseTi xasxasa ferisa iyo,<br />

rogoric `inkebis oqros saganZurs<br />

aqvs~).<br />

modis eqspertebi, rogorc wesi,<br />

erTxmad aRiareben, rom balensiaga<br />

_ baski meTevzisa da mkeravis<br />

vaJi _ gasuli saukunis udidesi<br />

dizaineria. kristian diori mis<br />

dasaxasiaTeblad laTinur frazas<br />

iyenebda: Primus inter pares _ Rirseuli<br />

RirseulTa Soris; Sanelic midioda<br />

daTmobaze da ambobda, rom<br />

mxolod balensiagas SeeZlo, Seeqmna<br />

srulyofili samosi sakuTari<br />

xeliT Tavidan bolomde, anu skeCis<br />

daxatvidan Sekervamde, maSin, roca<br />

yvela sxva dizaineri ubralod<br />

`dizaineri~ iyo. didi adamianebi,<br />

romlebic gamudmebiT daunaneblad<br />

ixdidnen 500 dolars mis kabebSi,<br />

iyvnen: zemoT xsenebuli de rot-<br />

Sildis meuRle, baroni filipi;<br />

loel ginesi, romlis sayvareli qalic<br />

_ gloriac `odnav SeSinebuli~<br />

iyo, rom balensiagas kabebisTvis<br />

Sesaferisi garegnoba ar hqonda;<br />

amerikeli biznesmeni harison uiliamsi,<br />

romlis sacolec baRSi mu-<br />

SaobisTvis gankuTvnil Sortebsac<br />

ki sayvarel maestros akerinebda;<br />

aseve jon kenedi, romelsac agiJebda<br />

pirveli ledis danaxarjebi.<br />

titanuri Sroma da qsovilebi,<br />

rac TiToeul modelSi ideboda<br />

(klaudia di osbornis sayvareli<br />

kaba, magaliTad, yaryumebis kudebiT<br />

iyo gawyobili), yovelTvis aisaxeboda<br />

fasze, magram parizSi balensiagas<br />

saxli mainc yvelaze Zviri<br />

iyo. mis namuSevrebs qalebi iseTi<br />

rudunebiT uvlidnen da inaxavdnen,<br />

rogorc samuzeumo saganZurs. weliwadSi<br />

is samasamde original kabas<br />

qmnida, xuTasamde mkeravi, Ter-<br />

Zi, gamomWreli, Targis mxatvari<br />

da mequde ki sakuTar Tavze iRebda<br />

aTasobiT kerZo SekveTas. Tumca<br />

balensiagas SeeZlo, nebismier etapze<br />

Careuliyo procesSi da Suaze<br />

gadaefxriwa mitklis Targi, anda,<br />

sulac gasagzavnad Sexveuli mza<br />

samosic ki. bevr klients axsovs<br />

dizaineris ucnauri gataceba saxeloebiT.<br />

yofila SemTxvevebi, roca<br />

mas mTeli dRe da Rame gadaubams<br />

erTi saxelos damuSavebaSi. Woraoba<br />

da sigaretis moweva studiaSi<br />

sastikad ikrZaleboda (zogjer samarisebur<br />

siCumes Tavad maestros<br />

gamZvinvareba Tu daarRvevda, romelic<br />

vTqvaT, cudad gamoyvanili<br />

mxris gamo brazobda). Zvirfasi<br />

qsovili balensiagas saxlis gamorCeuli<br />

xelweris nawili iyo da<br />

Targmani<br />

dizainerTan xSirad TanamSromlobdnen<br />

ZviradRirebuli teqstilis<br />

fabrikebi axali abreSumis, anda<br />

Salis gamosayvanad. am inovaciur<br />

naWrebs myari faqtura hqonda da<br />

sxeuls qandakebasaviT eWdoboda<br />

gars. balensiaga eubneboda JivanSis<br />

`qsovili adamianis kaniviTaa, romelic<br />

sunTqavs: dauSvebelia misi<br />

Seryvna da Seuracxyofa~.<br />

balensiaga xSirad mogzaurobda<br />

safrangeTsa da espaneTs Soris,<br />

sadac misi debi da naTesavebi dizaineris<br />

or, sakmaod warmatebul<br />

satelit saxlebs xelmZRvanelobdnen<br />

(am saxlebis saerTo samarko<br />

niSans Eisa erqva _ balensiagas dedis<br />

qaliSvilobis gvaris Eizaguirre-<br />

-is abreviatura). kureJi da ungaro<br />

xelobas Tavidan swored Eisa-s<br />

saxlebSi euflebodnen. maT xSirad<br />

adgilobrivi provincielebisTvis,<br />

am yairaTiani da saSualo<br />

klasis klientebisTvis, parizuli<br />

standartebis axsna uwevdaT da am<br />

procesSi profesiulad TviTonac<br />

Zalian viTardebodnen (balensiagas<br />

SvilTaSvili agustini ixsenebs,<br />

rom magaliTad, general frankos<br />

meuRles, dona karmens, erTi ucnauri<br />

axireba hqonda _ Eisa-s samodelo<br />

saxlSi fasdaklebaze nayidi<br />

sakuTari qsoviliT gamocxaddeboda<br />

xolme).<br />

…<br />

1937 wlis agvistoSi 42 wlis balensiagam<br />

pirveli modis saxli gaxsna<br />

parizSi, 1968 wels, gamZvinvarebuli<br />

`maisis demonstraciebis~<br />

dros ki daketa. 1931 wels espanuri<br />

monarqiis damxoba da karsmomdgari<br />

cxeli Sokoladi 127


Targmani<br />

samoqalaqo omi friad arasasurvel<br />

garemoebas qmnida yvelasTvis, visi<br />

biznesic maRal sazogadoebaze iyo<br />

gaTvlili. balensiagac, romlis<br />

saqmianobac espaneTSi kraxiT damTavrda,<br />

Tavis klientebs sazRvargareT<br />

gahyva. inglisSi samsaxuris<br />

Zebnis procesi uSedegod dasrulda<br />

(arada, is aRmerTebda britanul<br />

samkervalo tradicias), ris Semdegac<br />

balensiagam yvelaferi Tavidan<br />

daiwyo or Tanamemamule emigrantTan<br />

erTad. eseni iyvnen baski<br />

finansisti nikola bizkarondo da<br />

rusuli warmomavlobis, energiuli<br />

frangi, vlajo zavrorovski<br />

d’atanvili, romelsac, rogorc<br />

uokerma miTxra, `kristobalma mTeli<br />

Tavisi siyvaruli uZRvna~.<br />

samma mamakacma ramdenime aseuli<br />

aTasi franki moagrova da es Tanxa<br />

Zlivs amyofina sadebiuto koleqcias,<br />

romelsac franguli presa<br />

didi aRtkinebiT Sexvda. `modi,<br />

momaval wels, cota waviocneboT,<br />

_ gamoucxada erT-erTma radiowamyvanma<br />

frang msmenelebs, _ amis<br />

saSualebas mogvcems es momajadoebeli<br />

koleqcia, romelic espanuri<br />

RvinosaviT maTrobelaa da mTlianad<br />

instinqtebsa da grZnobebzea<br />

agebuli~.<br />

amave radiowamyvanma koleqciis<br />

daxasiaTeba ase ganagrZo: `es<br />

Tvalwarmtaci, STagonebiT aRmvsebi<br />

kabebis koleqcia an zRaprul<br />

princesas unda ekuTvnodes, an infantas,<br />

anda madam de pompadurs,<br />

ferebi iisferidan daxvewil, tkbil<br />

pastelur tonebSi gadadis, sa-<br />

Ramos kabebis liturgiuli Savi da<br />

TeTri ki iseTia, TiTqos, geniosma<br />

daamuSavao, Tan isini harmoniulad<br />

esadageba maRali klasis dawyevlil<br />

gemovnebas~.<br />

Jurnalistis am qaoturma, pozitiurma,<br />

tkbilma bodvam faqtobrivad<br />

gansazRvra, Tu yvela Semdgomi<br />

recenziis ara, maTi umravlesobis<br />

toni. amas Tan daerTo inglisidan<br />

da amerikidan wamosuli qeba-didebac<br />

balensiagas `dRis samosis dramatuli<br />

ubraloebisTvis~, romelic<br />

128 cxeli Sokoladi<br />

Harper’s Bazaar-is mixedviT, efu-<br />

Zneba erT mniSvnelovan wess imis<br />

Sesaxeb, rom `Sikis saidumlo mis<br />

eqskluziurobasa da distanciurobaSia~.<br />

TviTon balensiaga ki erTaderT<br />

wess icavda ganuxrelad, kerZod,<br />

mas swamda, rom kompromisze uaris<br />

Tqmaa maRali modis umTavresi saidumlo.<br />

roca 1950-ian wlebSi, maRali<br />

modis sxva dizainerebi morCilad<br />

danebdnen biznesis gardauval<br />

demokratizacias da pret-a-portes<br />

warmoeba daiwyes, balensiaga jiutad<br />

eurCeboda am sayovelTao ryevebsa<br />

da tendencias. rogoric unda<br />

yofiliyo misi politika, mas mudam,<br />

okupaciis wlebSic ki, hyofnida gamWriaxoba,<br />

politikaze sajarod ar<br />

elaparaka (Tumca, misi erT-erTi<br />

yvelaze sando biografis, ingliseli<br />

xelovnebis istorikosis, lesli<br />

mileris TqmiT, erTxel, hitleris<br />

frazas damcinavad mainc gamoexmaura.<br />

hitlers gasCenia idea, maRali<br />

modis biznesi berlinSi gadaetanaT,<br />

balensiagas ki uTqvams: `iqneb xarebis<br />

iqiT gadarekvac moindomos da<br />

mere berlinSive gawvrTnas matadorebi~).<br />

ise ki, balensiagas monarqiis<br />

ZlevamosilebaSi eWvi arasdros<br />

Seutania. Se<strong>saba</strong>misad, saSinlad damabneveli<br />

ukiduresobebi, rac mis<br />

Semoqmedebas axasiaTebda _ asketizmi<br />

da pompezuroba, TavdaWeriloba<br />

da eqstravaganturoba, Seuwynarebloba<br />

da Tviniereba _ mxolod<br />

amZafrebda erT absurdul garemoebas<br />

_ balensiagas wrfeli guliT<br />

swamda espanuri kaTolicizmis.<br />

…<br />

RvTismosaoba da Siki _ es ori<br />

cneba ise gansxvavdeba erTmaneTisgan,<br />

rom maTi erTmaneTTan gajibreba<br />

uazrobac kia, magram morwmuneebsa<br />

da perfeqcionistebs mainc bevri<br />

aqvT saerTo. balensiagas moZRvari<br />

Tavis sulier Svils axasiaTebs rogorc<br />

`SeSinebul suls~, romelic<br />

SepyrobiliviT akvirdeboda Tavisi<br />

qvecnobieris TiToeul moZraobas.<br />

is ase iqceoda qalebis SemTxveva-<br />

Sic, maT gardaqmnas cdilobda da<br />

kabebSi, romelTac maTTvis qmnida,<br />

ucodvel mSvenierebas aqsovda.<br />

swored am maradiuli Sinagani<br />

gaorebis gamo, balensiaga sakuTari<br />

naSromiT bolomde kmayofili<br />

arasdros yofila. rogorc misi<br />

megobari, betina balardi ixsenebs,<br />

dizaineri `xan sicarielesa da Sinagan<br />

SimSils ebrZoda, xan _ usamar-<br />

Tlobis yovlismomcvel grZnobas~.<br />

roca franguli ZviradRirebuli<br />

biznesis aRzevebisTvis da 1947 wels<br />

Tavisi cnobili corolla siluetis SeqmnisTvis<br />

(mogvianebiT, am novacias<br />

ufro komerciuli saxeli New Look<br />

daarqves), kristian diorma gaiTqva<br />

saxeli, balensiaga Seuracxyofili<br />

darCa: TviTon xom TiTqmis aseTive<br />

formis kostiumebs, qviSis saaTis<br />

moyvanilobis kabebsa da uzarmazar<br />

qvedaboloebs jer kidev omamde periodSi<br />

da omis wlebSic keravda.<br />

`imisTvis, rom balensiagas gaugoT,<br />

unda icodeT, rom mis Semoqmedebas<br />

mxolod gansazRvruli stili<br />

ki ar hqonda, aramed Tavisi qcevis<br />

kodeqsic, _ miTxra JivanSim, _ balensiagas<br />

Zvelmodurad sjeroda,<br />

rom qalma Tavis kuturies ar unda<br />

uRalatos. roca sazogadoeba dioris<br />

New Look-iT aRfrTovanda da<br />

balensiagas saxlidanac ramdenime<br />

erTguli klienti wavida, dizaineri<br />

saSinlad dadardianda. klientebisa<br />

da presis meryeoba, Ralati<br />

verafriT aitana. amis Semdeg<br />

is ufro gulCaTxrobil adamianad<br />

iqca, sajarod gamoCenaze uars ambobda,<br />

aRarc yvelas emsaxureboda<br />

da mxolod ramdenime rCeul qals<br />

ukeravda kabebs piradad~. momdevno<br />

wels d’atanvilis moulodenlma<br />

gardacvalebam balensiaga sul<br />

mTlad gaanadgura. Tumca, pensiaze<br />

gasvla mas bolos mainc metoqem _<br />

kristian diorma gadaaTqmevina.<br />

espaneli dizaineri yovelTvis<br />

uarze iyo, iseve ezruna Tvi-<br />

Treklamaze, rogorc amas kristian<br />

diori akeTebda. msgavs saqciels is<br />

damamcireblad miiCnevda. magram<br />

balensiagas gamomwvevi dumili mxolod<br />

xazs usvamda mis upirateso-


Targmani<br />

cxeli Sokoladi 129


Targmani<br />

bas, 1947-48 wlebis ormagma Sokma<br />

ki mis talants kidev ufro didi<br />

biZgi misca. balensiaga warmoCinda,<br />

rogorc angariSgasawevi metoqe,<br />

romelic medidurobiT gamoirCeva.<br />

roca man daiTanxma Chambre Syndicale<br />

de la Couture, koleqciebi JivanSis-<br />

Tan erTad erTi Tvis dagvianebiT<br />

eCvenebina. Jurnalistebi, baierebi<br />

da yvela cnobismoyvare xelaxla<br />

miawyda parizs. am renegat dizainerebs<br />

presis eqskluziuri yuradReba<br />

ergoT. modis yvela mesvete da<br />

Jurnali maTze werda.<br />

balensiagas „tomara“ Jurnal-<br />

-gazeTebis pirvel gverdebze 1956<br />

wels moxvda. nawilobriv misi warmateba<br />

imanac gansazRvra, rom saSualo<br />

statistikuri adamianisTvis,<br />

es kaba agresiulad aseqsualuri<br />

iyo (samagierod, daintrigda felini.<br />

misi biografis, holis alperis<br />

TqmiT, balensiagas „tomaras“<br />

is „fantastikur, araCveulebriv“<br />

axal qmnilebas uwodebda, romelmac<br />

„Cems fantazias gasaqani misca“).<br />

Tumca, balensiagas kontrrevolucia<br />

amiT ar dawyebula. „tomaramde“<br />

erTi wliT adre man Tavisi<br />

pirveli kaba-tuniki warmoadgina<br />

_ monazvnuri mosasxami, sami-meo-<br />

Txedi sigrZis saxeloebiT, romlis<br />

qveSac swori qvedabolo Canda.<br />

mTeli 1950-iani wlebis ganmavlobaSi<br />

balensiagas yovel morig qmnilebas<br />

winaze ufro sufTa formebi,<br />

ufro masiuri zomebi da ufro meti<br />

geometriuloba axasiaTebda. istorikosi<br />

da kuratori riCard martini<br />

mis bluzasa da trapeciulad gamoyvanil<br />

`Tojinis kabas~ uwodebda<br />

sxeulis `galias~, miuxedavad imisa,<br />

rom es samosi qalis tans korsetis<br />

marwuxebisgan aTavisuflebda da<br />

yovel arasrulyofil sxeuls er-<br />

Tgvar SemniRbav, damcav tyveobas<br />

sTavazobda. imave periodis gogris<br />

formis SemosaWeri kaba warmoadgenda<br />

Wuprs, romlis SigniTac qals<br />

SeeZlo, sakuTari Tavi iseTad warmoedgina,<br />

rogoric ocnebebSi iyo<br />

TviTon; anda romlis SigniTac mamakaci<br />

iocnebebda qali-pepelas aR-<br />

130 cxeli Sokoladi<br />

moCenaze...<br />

ai, tuniki ki „boTlidan amomxtari<br />

jini iyo, romelsac ukan veRar<br />

Caabruneb“, _ werda mira uokeri<br />

winasityvaobaSi, romelic katalogs<br />

„balensiaga da misi memkvidreoba“<br />

erTvis Tan. tanze welis „gauqmebiT“,<br />

balensiagam Tavis Segirds,<br />

kureJs (kureJma balensiagas modis<br />

saxli 1961 wels datova) 1965 wlis<br />

kosmosuri xanis samosis Sesaqmnelad<br />

mza Targi misca, kosmosuri<br />

xanis stilma ki ukve minikabebis gamoCenisTvis<br />

saWiro safuZveli moamzada.<br />

ase rom, dizaineri, romelsac ma-<br />

Rali modis yvela sxva dizainers<br />

Soris, yvelaze naklebad ergeboda<br />

revolucioneris tituli, sakuTarive<br />

Tavis sapirispirod, axalgazrduli<br />

afeTqebis mesayvire gaxda.<br />

„gamudmebiT mesmoda, rom moda<br />

quCidan ibadeba, _ Tqva daiana vrilandma<br />

1973 wels, _ magram me modas<br />

pirvelad yovelTvis balensiagas<br />

qmnilebebs vamCnevdi“.<br />

...<br />

balensiagas bolo periodis koleqciebis<br />

modernulobis sawyisi<br />

quCis stilSi ar unda veZeboT<br />

miuxedavad imisa, rom is erT-erTi<br />

pirveli dizaineri iyo, romelmac<br />

maRalyeliani Ceqma da arlekinis<br />

windebi mokle kabas Seuxama, gamomwvev<br />

sportul tansacmelSi ki<br />

gamWvirvale plastmasi da xelovnuri<br />

bewvi gamoiyena. instruqciaTa<br />

ori, urTierTsawinaaRmdego wyebidan,<br />

romlebic man Semdgom Taobebs<br />

dautova gasaanalizeblad,<br />

pirveli uzenaesi Zalis sikvdilis<br />

Temas exeba, meore _ yvelaze rTulad<br />

warmosadgen utopias. mis memkvidreobaSi<br />

ki, saboloo jamSi,<br />

albaT, nacionalur folklorsa da<br />

xelovnebis istoriaSi gazavebuli<br />

meTevzis vaJis nostalgia imaleba;<br />

nostalgia didebulebis, aRmatebulobis<br />

mimarT. amis dasturia<br />

qalebisTvis Seqmnili mosasxamebi,<br />

romlebic fransisko de surbaranis<br />

madonas samoss hgavs, brWyviala Tv-<br />

lebiT mooWvili mokle qurTukebi<br />

_ matadoris boleroebi da bafTebiT<br />

morTuli fantastikuri ornamentebi,<br />

romelTa Seqmnis ideac muranos<br />

SuSis nivTebis SemqnelTagan<br />

unda modiodes…<br />

Tumca karieris bolos balensiagas<br />

sul ufro nakleb ainteresebda<br />

dizaineroba, rogorc sxeulis samosiT<br />

Semosvis rituali. nacvlad<br />

amisa, is qalis tans uyurebda, rogorc<br />

javSans, zedgamoWrils im<br />

amaRelvebeli da zogjer ucnauri<br />

abstraqciebisTvis, romelTac fotokamera<br />

idealurad aRbeWdavda<br />

(isedac, rom daukvirdeT, Tanamedrove<br />

modis istoria xom sxva araferia,<br />

Tu ara istoria modis fotografiis<br />

Sesaxeb).<br />

ZiriTadad im mizeziT, rom irvin<br />

penis, riCard avedonis, luis<br />

dal-volfis, bert Sternis, tom<br />

kublinis da ufro mogvianebiT, hiros<br />

fotoebi Sav-TeTria, xandaxan<br />

giWirs imis gaazreba, rom balensiaga,<br />

Zveli berZnebis, anda im maRali<br />

wris qalebis msgavsad, romlebic<br />

palm biCze atareben zamTris dReebs,<br />

sulac ar gaurboda gamomwvev,<br />

Wyetela feradovnebas: Ria alublisferi<br />

da limonisferi yviTeli;<br />

mowiTalo-moyavisfro tonaloba<br />

da samefo atributikisTvis damaxasiaTebeli<br />

cisferi; iisferisa da<br />

yviTlis farTo gradacia, romelic<br />

samfera iis yvavilebze Cans… qali,<br />

rogorc yvavili _ es motivi mudmivad<br />

meordeba balensiagas SemoqmedebaSi.<br />

Tumca yvelaze poeturi<br />

qali-yvavili maSin aris, roca yvelaze<br />

naklebi sizustiTaa gadmocemuli.<br />

amis saukeTeso magaliTi<br />

1967 wlis `kombosto-kapea~ _ abre-<br />

Sumis furfuSebis spiraliseburi<br />

xveuli, romelic swori siluetis<br />

kabis zeda nawils warmoadgenda<br />

da romlis damsaxurebiTac qalis<br />

sxeuli grandiozuli gvirgvinis<br />

Reros mogagonebdaT. meore magaliTi<br />

SeiZleba iyos 1966 wlis paraSutis<br />

abreSumis saRamos piJamo,<br />

romelic samganzomilebiani yvavilovani<br />

aplikaciebiT iyo dafaru-


Targmani<br />

cxeli Sokoladi 131


Targmani<br />

li. gansakuTrebiT damamaxsovrda<br />

saRamos labada. misi zaris formis<br />

mwvane tiulis Sida tani srulad<br />

iyo morTuli xveuli, naxevrad gamWvirvale<br />

siraqlemas bumbulebiT.<br />

TiToeuli aseTi bumbuli sisqiT<br />

xelovnur wamwams ar aRemateboda<br />

da qsovilze saTiTaod sxvadasxva<br />

kuTxiT ise iyo damagrebuli, rom<br />

TiToeul moZraobaze gare mxare<br />

caxcaxs iwyebda…<br />

…<br />

balensiagas TiToeul `anderZs~<br />

Tavisi aRmasruleblebi hyavs da<br />

am Zveli ordenis damsaxurebuli<br />

raindebi arian: JivanSi, oskar de<br />

la renta da ungaro, romelic ambobs,<br />

rom `qalis idumalebis~ da<br />

`moraluri simkacris~ Sesaxeb Tu<br />

rame icis, isev Tavisi maestrosgan.<br />

`17 wlis viyavi, roca nerviulobisgan<br />

akankalebuli mivedi JorJ<br />

mexuTes aveniuze, _ miambo JivanSim,<br />

_ madmuazel renem ki uariT gamomistumra,<br />

balensiaga ver migiRebso.<br />

Tumca, Svidi wlis Semdeg mas<br />

mainc Sevxvdi, niu iorkSi, romeli-<br />

Rac wveulebaze. am profesiisadmi<br />

Cemi erTgulebiT aSkarad moixibla<br />

da mgoni, CemSi is adamiani dainaxa,<br />

visTvisac SeeZlo, Tavisi ideebi gaeziarebina.<br />

`araviTari Ralati~ _<br />

iyo misi umTavresi cxovrebiseuli<br />

kanoni~.<br />

…<br />

balensiaga getariaSi 1895 wels<br />

daibada. erTi saukunis winaT, soflis<br />

mkacr, monotonur yoveldRiurobas,<br />

albaT, SesaniSnavi xedebi<br />

da zRvis Relva acocxlebda.<br />

dRes ki, sanapiroze usaxuri sacxovrebeli<br />

korpusebi aRmarTula,<br />

iqvea iaffasiani, Tanamedrove<br />

saxlebi, romelTa fasadebzec baski<br />

separatistebis banerebi gadmoufeniaT.<br />

ai, Zvel ubanSi ki dRemdea<br />

SemorCenili Sua saukuneebSi<br />

gayvanili oTxi viwro quCa, goTuri<br />

eklesia, navsadgomi, patara moedani<br />

_ SuaSi qandakebiT da qarisgan<br />

gaxriokebul gorakze Sefenili sa-<br />

132 cxeli Sokoladi<br />

saflao, sadac balensiagaa dakrZaluli<br />

Tavis mSoblebTan da debTan<br />

erTad.<br />

balensiagas mama, ojaxi rom Seenaxa,<br />

meTevzis mokrZalebul Semosavals<br />

soflis gamgeblobaSi<br />

miRebul mcired anazRaurebasac<br />

umatebda. Tumca is axalgazrda<br />

gardaicvala da dedam kerva daiwyo,<br />

sami Svili rom rogorme erCina. nabolara<br />

kristobals, Tavisuflad<br />

SeiZleboda adgilobrivi skola<br />

daemTavrebina, magram, rogorc balensiagas<br />

fondis warmomadgeneli,<br />

aberi olaskoaga berazadi gvarwmunebs,<br />

dizainers formaluri ganaTleba<br />

aRar miuRia. mas uTuod<br />

mezRvauris cxovreba eloda win,<br />

anda _ ganaTleba seminariaSi (biZa<br />

hyavda mRvdeli). miuxedavad imisa,<br />

rom Zalian cota ram viciT dizaineris<br />

biografiidan am periodis<br />

Sesaxeb, is mainc cnobilia, rom<br />

kristobali dedas exmareboda kabebis<br />

kervaSi didgvarovani ojaxis<br />

qalebisTvis _ kaza toresis saxlis<br />

markizebisTvis, romlebic balensiagas<br />

soflis Tavze, mecxramete<br />

saukunis sazafxulo sasaxleSi isvenebdnen<br />

xolme… rogorc balensiagas<br />

biografiaSi weria, swored<br />

erT-erT maTgans, dona blankas<br />

wauqezebia axalgazrda dizaineri,<br />

bedi tansacmlis modelirebaSi<br />

ecada… 50 wlis Semdeg, balensiagam<br />

saqorwino kaba Sekera dona blankas<br />

SviliSvils – fabiola de mora i<br />

aragonisTvis, roca is belgiis mefes<br />

gahyva colad.<br />

Tineijerobis wlebi dizainerma<br />

madridsa da san sebastianSi _ espanuri<br />

samefo karis sazafxulo<br />

rezidenciaSi gaatara, sadac kervis<br />

specialobas eufleboda. TandaTanobiT,<br />

is samefo karis pirad<br />

mkeravad iqca. es, balensiagasnairi<br />

adamianisTvis didi pativi iyo.<br />

misi biznesi erT martiv garemoebas<br />

efuZneboda _ im xanad didgvarovani<br />

qali dReSi samjer icvlida tansacmels<br />

da amitom, mcired distanciaze<br />

mogzaurobis drosac ki Tan<br />

axlda moaxle da mihqonda uzar-<br />

mazari samgzavro CanTa. es maRali<br />

wris qalbatonebi mtrulad iyvnen<br />

ganwyobili modaSi axlad Semosuli,<br />

usqeso, plebeuri, mdare gemovnebis<br />

mimarT. 1968 wlis maisis barikadebze<br />

xSirad SeniSnavdiT iv sen<br />

loranis kabebSi gamowyobil axalgazrdebs,<br />

balensiagas saxlis er-<br />

Tguli momxmareblebis warmodgena<br />

ki barikadebze Semxtar gogonebs<br />

Soris, TiTqmis SeuZlebelia. da,<br />

imisgan damoukideblad, imoqmeda<br />

Tu ara am revolucia-festivalma,<br />

romelmac de golis skami moaryia,<br />

balensiagas gadawyvetilebaze, swored<br />

am dros daasrula moRvaweoba.<br />

`me sakmarisi gaveci, _ uTxra mogvianebiT<br />

man JivanSis, _ aRaravin<br />

darCa, visac SeiZleba, rom Cavacva~.<br />

…<br />

san sebastiani biaricis sanapiroze<br />

gaSenebuli, spa-kurortebiT da<br />

kazinoebiT savse qalaqi iyo. adgilobrivi<br />

baskebi sakmaod SeZlebulebi<br />

iyvnen, mosaxleobac, romelic<br />

zafxulobiT awydeboda aqaurobas,<br />

mdidarTa wres miekuTvneboda. qalaqs<br />

saxelganTqmuli zRvispira<br />

bulvari, mdidruli savaWro centrebi<br />

da mamakacTaTvis gankuTvnili<br />

bevri sagalantereo maRazia<br />

hqonda. axalgazrda kristobals<br />

1913 wels muSaoba swored erT-erT<br />

maTganSi, maRazia „luvrSi“ dauwyia.<br />

misi kariera swrafad wavida win<br />

da sul raRac eqvs weliwadSi, 24<br />

wlis balensiaga ukve sakuTar modis<br />

saxls flobda. is axerxebda<br />

imasac, rom maRali modis Souebze<br />

dasaswrebad parizSi emogzaura.<br />

rogorRac _ zogjer nasesxebi,<br />

zogjer ki gamomuSavebuli fuliT<br />

_ Sanelis, viones da skiaparelis<br />

originalebsac yidulobda da Semdeg<br />

mTeli gulmodginebiT swavlobda<br />

maT formasa da agebulebas.<br />

yvelaze did gavlenas masze maRali<br />

modis is dizainerebi axdendnen,<br />

romlebic koleqciebs qalebisTvis<br />

qmnidnen, Tumca, wesiT, am dros mas<br />

ukve gacnobierebuli unda hqonoda,<br />

rom TviTon – kacebs etrfoda.


Sakiki<br />

vicxovroT Sakikis gareSe<br />

ინ ტერ ვიუ ს. ხე ჩი ნიშ ვი ლის სა უ ნი ვერ სი ტე ტო კლი ნი კის ნევ რო ლო გი ურ დე პარ ტა მენ ტ თან<br />

არ სე ბუ ლი „ თა ვის ტკი ვი ლის ცენ ტ რი“-ს ექიმ ნევ რო ლოგ მა კა კუ კა ვას თან<br />

ქალ ტო ნო მა კა, ჩვენ გარ შე მო ბევრ ადა მი ანს<br />

აქვს შა კი კი, გა და მე ტე ბუ ლი ხომ არ არის ეს დი-<br />

აგ ნო ზი, რო გო რია შა კი კის გავ რ ცე ლე ბის სიხ ში-<br />

რე, და სა ერ თოდ, რა არის შა კი კი?<br />

შა კი კი თა ვის ტკი ვი ლის ერ თ -ერ თი გავ რ ცე ლე ბუ ლი<br />

ფორ მა ა. შა კი კის ზუს ტი მი ზე ზი უც ნო ბი ა, თუმ ცა ექ ს-<br />

პერ ტ თა უმ რავ ლე სო ბის აზ რით შე ტე ვას გა ნა პი რო-<br />

ბებს თა ვის ტვი ნის სის ხ ლ ძარ ღ ვე ბის პა თო ლო გი უ რი<br />

გა ფარ თო ე ბა და სის ხ ლ სავ სე ო ბა. 2007 წელს ჩა ტა რე-<br />

ბუ ლი კვლე ვით, სა ქარ თ ვე ლო ში შა კი კის გავ რ ცე ლე ბა<br />

15 %-ს აღ წევს, რაც იდენ ტუ რია მსოფ ლიო სტა ტის ტი-<br />

კი სა. მსოფ ლიო ჯან დაც ვის ორ გა ნი ზა ცი ამ შა კი კი შე იყ-<br />

ვა ნა იმ ოცი და ა ვა დე ბის სი ა ში, რომ ლე ბიც ადა მი ა ნის<br />

ცხოვ რე ბის მან ძილ ზე გა ნა პი რო ბე ბენ ყვე ლა ზე ხან გ-<br />

რ ძ ლივ შრო მი სუ უ ნა რო ბას. შა კიკს შე იძ ლე ბა ჰქონ დეს<br />

სე რი ო ზუ ლი გარ თუ ლე ბე ბი, გან სა კუთ რე ბით არას წო რი<br />

თვით მ კურ ნა ლო ბი სას.<br />

მინ და ვუთხ რა პა ცი ენ ტებს: სწო რი დი აგ ნო ზი წარ მა ტე-<br />

ბუ ლი მკურ ნა ლო ბის ძი რი თა დი პი რო ბა ა, ნუ და არ ქ-<br />

მევთ ყვე ლა თა ვის ტკი ვი ლს შა კიკს, თქვენ შე საძ ლე ბე-<br />

ლია, გქონ დეთ სხვა სე რი ო ზუ ლი პა თო ლო გი ით გა მოწ-<br />

ვეუ ლი მე ო რა დი თა ვის ტკი ვი ლი ან მარ თ ლაც გქონ დეთ<br />

შა კი კი, მაგ რამ არას წო რად მკურ ნა ლობ დეთ.<br />

მა ინც რო გო რია შა კი კის სიმ პ ტო მე ბი?<br />

სიმ პ ტო მებს შო რის უხ ში რე სი ა: პულ სი რე ბა დი, თა-<br />

ვის ერთ მხა რეს ლო კა ლი ზე ბუ ლი ტკი ვი ლი, მო-<br />

მა ტე ბუ ლი მგრძნო ბე ლო ბა სი ნათ ლის და /ან ხმა უ-<br />

რის მი მართ, გუ ლის რე ვის შეგ რ ძ ნე ბა/ პირ ღე ბი ნე ბა,<br />

შ რო მი სუ ნა რი ა ნო ბის მკვეთ რი დაქ ვე ი თე ბა. ასე ვე, შა-<br />

კი კის შე ტე ვას შე იძ ლე ბა წინ უს წ რებ დეს „აურა“- სიმ პ-<br />

ტო მე ბი, რომ ლე ბიც არა უ მე ტეს ერ თი სა ა თის მან ძილ ზე<br />

გა ნიც დი ან უკუ გან ვით არე ბას, მა გა ლი თად, მნა თი წე-<br />

რტი ლე ბი მხედ ვე ლო ბის ველ ში ან მხევ დე ლო ბის და ბინ-<br />

დ ვა, ასე ვე, კი დუ რე ბის და ბუ ჟე ბა, სი სუს ტე, მეტყ ვე ლე ბის<br />

გაძ ნ ელე ბა.<br />

დი აგ ნო ზისთვის მხო ლოდ სიმ პ ტო მე ბი არა საკ მა რი სი ა,<br />

ექი მი სხვა მრა ვალ ფაქ ტორ საც ით ვა ლის წი ნებს.<br />

რა გარ თუ ლე ბე ბი შე იძ ლე ბა ჰქონ დეს შა კიკს?<br />

შა კი კის გარ თუ ლე ბე ბია: ქრო ნი კუ ლი შა კი კი, რო დე საც<br />

შე ტევე ბი თვე ში 15-მდე მა ტუ ლობს; შა კი კის ძლი ე რი<br />

ს. ხეჩინიშვილის კლინიკა. ჭავჭავძის გამზირი 33.<br />

ნევროლოგიის დეპარტამენტი, „თავის ტკივილის ცენტრი“<br />

საკონტაქტო ტელეფონები: 599 53 99 05; 555 52 88 51<br />

შე ტე ვა, რო მე ლიც 72 სა ათ ზე მეტ ხანს გრძელ დე ბა, ასე-<br />

ვე თა ვის ტვი ნის ინ ფარ ქ ტი და ბო ლოს, მე დი კა მენ ტის<br />

ჭარ ბი მი ღე ბით გა მოწ ვე უ ლი თა ვის ტკი ვი ლი.<br />

რა არის მე დი კა მენ ტის ჭარ ბი მი ღე ბით გა მოწ-<br />

ვე უ ლი თა ვის ტკი ვი ლი?<br />

თა ვის ტკი ვი ლის მოხსნის მიზ ნით სხვა დას ხ ვა მე დი კა-<br />

მენ ტის ჭარ ბად მი ღე ბამ თა ვად შე იძ ლე ბა გა მო იწ ვი ოს<br />

შე უ პო ვა რი თა ვის ტკი ვი ლი, რომ ლის მოხ ს ნას ავად მ-<br />

ყო ფი კვლავ მე დი კა მენ ტით ცდი ლობს და ასე ერ თ ვე ბა<br />

მან კი ერ წრე ში, რომ ლის გაწყ ვე ტა სა კ მაოდ რთუ ლი ა.<br />

ამი ტომ ცალ სა ხად მკურ ნა ლო ბას უნ და ნიშ ნავ დეს ექი-<br />

მი. ხში რი და ხან გ რ ძ ლი ვი შე ტე ვე ბი სას აუცი ლე ბე ლია<br />

არა მხო ლოდ შე ტე ვის კუ პი რე ბა , ა რა მედ პრო ფი ლაქ-<br />

ტი კუ რი მკურ ნა ლო ბაც.<br />

რა პრე პა რა ტე ბია ეფექ ტიანი შა კი კის შე ტე ვის<br />

კუ პი რე ბი სათ ვის?<br />

სია საკ მა ოდ ვრცე ლი ა, დაწყე ბუ ლი ას პი რი ნით და პა-<br />

რა ცე ტა მო ლით, დამ თავ რე ბუ ლი სპე ცი ფი კუ რად შა-<br />

კი კის სამ კურ ნა ლოდ შექ მ ნი ლი პრე პა რა ტე ბით, მა გა-<br />

ლი თად, რელ პაქ სით. სხვადას ხ ვა ავად მ ყო ფის თ ვის<br />

შე იძ ლე ბა სხვა დას ხ ვა მე დი კა მენ ტი იყოს ეფექ ტიანი.<br />

ეფექ ტიანო ბა მრა ვალ პა რა მეტრს მო ი ცავს, მა გა ლი-<br />

თად, ტკი ვი ლი სრუ ლე ბით უნ და მო იხ სანს 2 სა ა თის<br />

გან მავ ლო ბა ში და აღარ უნ და გან მე ორ დეს მომ დევ ნო<br />

24 სა ათ ში. ბუ ნებ რი ვია, პა ცი ენ ტი არ ით ვა ლის წი ნებს<br />

ყვე ლა ფაქ ტორს და ხში რად არას წო რად მკურ ნა ლობს.<br />

პაციენტმა არ შე იძ ლე ბა იცო დეს იმ დაგ რო ვი ლი გა-<br />

მოც დი ლე ბის შე სა ხებ, რაც იცის ექიმ მა - მა გა ლი თად,<br />

სპე ცი ა ლის ტე ბის აზ რით, შა კი კის სა შუ ა ლო და მძი მე შე-<br />

ტე ვის დროს აუცი ლე ბე ლია მკურ ნა ლო ბა სპე ცი ფი კუ რი<br />

პრე პა რა ტე ბით, მათ გან კი უპი რა ტე სო ბა ენი ჭე ბა ტრიფ-<br />

ტა ნებს (რელ პაქ სი, იმიგ რა ნი), ამა ვე დროს არ სე ბობს<br />

გან ს ხ ვა ვე ბე ბი ჯგუფს შიგ ნი თაც.<br />

ვურ ჩევ ყვე ლა პა ცი ენტს, არ ჩა აგ დოთ სა კუ თა რი ჯან-<br />

მ რ თე ლო ბა საფ რ თხე ში, შა კი კს, სხვა და ა ვა დე ბა თა<br />

მსგავ სად, სჭირ დე ბა და გეგ მი ლი და კვა ლი ფი ცი-<br />

უ რი მკურ ნა ლო ბა, რომ ლის შე მო თა ვა ზე ბაც<br />

მხო ლოდ ექიმს შე უძ ლი ა.<br />

cxeli Sokoladi 133


Targmani<br />

axalgazrda kristobali romantikuli<br />

garegnobis ymawvilkaci<br />

iyo, saxis muqi kaniT, Txeli aRnagobiT,<br />

TiTqos, sakuTar TavSi<br />

Cakluli prustiseuli mgrZnobelobiT...<br />

erT-erTi versiis Tanaxmad,<br />

d’atanvili mas swored am<br />

wlebSi Sexvda da unda vivaraudoT,<br />

rom misi pirovnebis Camoyalibebazec<br />

didi gavlena moaxdina. romani<br />

rom hqondaT, arc arasdros daumalavT<br />

_ erTad cxovrobdnen, magram<br />

ZalauflebaSi frankos mosvlis Semdeg,<br />

roca diqtatoris meuRlem da<br />

qaliSvilma balensiagasTan daiwyes<br />

Cacma, orTaves mainc dasWirda, sazogadoebaSi<br />

ufro TavSekavebiT<br />

moqceuliyo.<br />

Tumca, sakuTari Tavis zedmetad<br />

warmoCena mgrZnobiare da gulCa-<br />

Txrobil dizainers isedac arc<br />

uyvarda. Tavis Tavze arasdros<br />

laparakobda, 1949 wlis Semdeg ki<br />

presas, romelic sZulda, sagangebod<br />

aridebda Tavs _ intervius<br />

aravis aZlevda. principSi, pensiaze<br />

gasvlamde, arcerT Jurnalists ar<br />

134 cxeli Sokoladi<br />

dalaparakebia da merec amaze er-<br />

TaderTxel daTanxmda. muSaobda<br />

srul siCumeSi, mTlianad TeTrad<br />

gadaRebil oTaxSi. `nu daxarjav<br />

sakuTar Tavs fuWad sazogadoebisTvis~,<br />

_ eubneboda teqstilis<br />

magnats, gustav zamstegs da koleqciebs<br />

Soris, dasasveneblad, parizidan<br />

qalaqgareT miemgzavreboda.<br />

safrangeTsa da espaneTSi is or<br />

saxls flobda. swored am saxleb-<br />

Si, Tavisive TqmiT, yvelasgan ganmartoebuls,<br />

dro qsovaSi gahyavda,<br />

amave saxlebis interierisTvis<br />

agrovebda dizainerul TefSebs<br />

da sxvadasxva wvrilmans, daxetialeboda<br />

antikvariatis maRaziebSi,<br />

yidulobda saintereso nivTebs da<br />

Semdeg, sakuWnaoSi awyobda. balensiagasTan<br />

daaxloebulTa viwro<br />

wreSi JivanSi, betina balardi da<br />

karmel snou Sediodnen _ Harper’s<br />

Bazaar-is redaqtori, magram ufro<br />

metad, uaxloes megobrebad ramdenime<br />

basks Tvlida.<br />

balensiaga zogjer SeRavaTebsac<br />

ukeTebda kerZo klientebs an<br />

maRaziebs, romlebic garkveul<br />

Tanxas ixdidnen imisTvis, rom mkacrad<br />

kontrolirebuli pirobebiT,<br />

balensiagas namuSevrebis aslebi<br />

daemzadebinaT. is didsulovani<br />

iyo sxva dizainerebis mimarTac:<br />

acmevda viones _ pensiaze gasvlis<br />

Semdeg, mxars uWerda JivanSis saqmianobas<br />

da sesxs aZlevda kure-<br />

Js, imisTvis, rom am ukanasknels,<br />

sakuTari saxli gaexsna, Semdeg ki,<br />

roca kureJis biznesi warmatebuli<br />

gaxda, Tanxa misTvis aRarc gamourTmevia.<br />

ori ram, rasac balensiaga aravis<br />

patiobda, samuSaosadmi daudevroba<br />

da Ralati iyo. Sanelma misi megobroba<br />

da pativiscema samudamod<br />

dakarga maSin, roca JurnalistTan<br />

saubarSi geslianad gausva xazi balensiagas<br />

„Zvelmodurobas“. „saSinlad<br />

ganicada es dartyma, – miTxra<br />

JivanSim, _ `Sanelisgan gamogzavnil<br />

saCuqrebsac aRar iRebda. Tumca,<br />

kokos dakrZalvaze mainc wavida.<br />

adamianma unda icodes, rogor da<br />

rodis apatios sxvas~.<br />

...<br />

modis samyaroSi yvelaze iolad<br />

erTi ram exerxebaT _ daviwyeba.<br />

balensiaga 1972 wels gardaicvala<br />

da dRes axalgazrdebisTvis misi<br />

saxeli yvelaze metad asocirdeba<br />

pankur CanTasTan, romelic sakin-<br />

ZebiT, balTebiT, elvaSesakravebiT<br />

da tyavis grZeli lentebiTaa<br />

morTuli. originalis gamoSvebis<br />

Semdeg, Tavdapirveli dizainis msubuqi<br />

variaciebiT, am CanTis sxvadasxva<br />

versia bevrjer gakeTda,<br />

maT Soris iyo super-popularuli<br />

motociklis CanTis saSualo zomis<br />

versiac, romelic dRes 1200 dolarad<br />

iyideba, anu imis naxevar fasad,<br />

ramdenic maestros mier Seqmnili<br />

kostiumi Rirda 1950-ian wlebSi.<br />

aslis avtori nikola geskiea,<br />

romelic ambobs: „Cems Taobas araferi<br />

akavSirebs im koleqtiur memkvidreobasTan,<br />

rasac balensiaga<br />

warmoadgens da, am etapze, vfiqrob<br />

_ arc me“.


Targmani<br />

geskie, Txeli aRnagobis, 35 wlis<br />

kacia. is raRaciT hgavs zedmetad<br />

mgrZnobiare axalgazrda balensiagas.<br />

magaliTad, didi maestrosaviT,<br />

sakuTar Tavze dinjad, auRelveblad<br />

laparakobs. geskie safrangeTis<br />

CrdiloeTiT, industriul<br />

qalaq lilSi daibada. mamamisi fizkulturis<br />

maswavlebeli iyo da<br />

imedi hqonda, vaJic mis profesias<br />

airCevda. Tumca, 18 wlis geskie<br />

parizSi gaemgzavra da Jan pol goties<br />

saxlSi asistentad moewyo.<br />

1995 wels mas balensiagas saxlis<br />

mflobelma kompaniam Groupe Jacques<br />

Bogart-ma SesTavaza samsaxuri. es<br />

136 cxeli Sokoladi<br />

iyo kompania, romelmac balensiagas<br />

memkvidreoba erTi germanuli firmisgan<br />

SeiZina, germanulma firmam<br />

ki _ uSualod balensiagas ojaxis<br />

wevrebisgan.<br />

miuxedavad imisa, rom balensiaga<br />

mza samosis koleqciebs amreziT<br />

uyurebda, fiqroben, rom sinamdvileSi<br />

dizainers aRafrTovanebda<br />

misi SesaZleblobebic da sazRvrebic.<br />

1968 wels markiza de lansolisTvis<br />

uTqvams kidec: „ra dasanania,<br />

rom axalgazrda ar var, Torem<br />

aucileblad Sevqmnidi saxaliso,<br />

magram gemovnebian mza samoss epoqisTvis,<br />

romelSic vcxovrobT~.<br />

balensiagam sakuTari trikota-<br />

Jis xazi gaxsna. gamouSva ramdenime<br />

komerciulad warmatebuli sunamo<br />

qalisa da mamakacisTvis. 1968 wels<br />

ki daTanxmda Air France-is winadadebas,<br />

uniformebi Seekera aviakompaniis<br />

bortgamcileblebisTvis. es<br />

masobrivi moxmarebis produqciis<br />

Seqmnis erTaderTi precedenti iyo<br />

balensiagas biografiaSi. rogorc<br />

Cans, rTuli aRmoCnda, gaeZlo<br />

cdunebisTvis da ar ezruna uamravi<br />

`marianas~ Cacmaze (mariana _ galuri<br />

warmoSobis qalebis simbolo<br />

gaxldaT).<br />

geskiemde ramdenime dizainerma<br />

scada, Seeqmna balensiagas memkvidreobisgan<br />

sicocxlisunariani,<br />

Zvirfasi brendi. 1997 wels menejerebma<br />

samsaxuridan gaaTvisufles<br />

mTavari dizaineri jozef Timisteri,<br />

TavianTi favoriti _ helmut<br />

langi ki ver daiTanxmes, es posti<br />

daekavebina. Semdeg, ukve geskies<br />

sTxoves, koleqciebi Seeqmna, magram<br />

maleve isic gaaTavisufles, mere<br />

ki, roca gayidvebis maCveneblebi<br />

naxes, isev ukan daabrunes da daawinaures<br />

kidec.<br />

`es Tanamdeboba SevinarCune imitom,<br />

rom mqonda sakuTari xedva<br />

da viyavi axalgazrda. Tumca ki, am<br />

saxlSi yofnac ki sakmaod SemaSinebeli<br />

iyo. didxans vyoymanobdi, Semeswavla<br />

Tu ara balensiagas arqivi<br />

da mxolod ramdenime wlis win movaxerxe,<br />

Cavsuliyavi qveda sarTulze<br />

da Sinagani daZabulobis gareSe<br />

dameTvalierebina yvelaferi, rac<br />

yuradRebas miipyrobda“, _ ambobs<br />

dizaineri.<br />

periodulad geskies uTanxmoeba<br />

hqonda Gucci-s aRmasruleblebTan,<br />

maT Soris tom fordTan da domeniko<br />

de solesTan. 2003 wels postis<br />

datovebasac ki apirebda, Tumca<br />

male Tavad tom fordma da de solem<br />

datoves kompania kontraqtis<br />

Sesaxeb warumatebeli molaparakebebis<br />

gamo.<br />

geskie mixvda, rom SeeZlo balensiagas<br />

memkvidreobis `citireba~<br />

daewyo ise, rom am procesSi arc


sakuTari bohemuroba daekarga.<br />

2004 wels man warmoadgina Edition _<br />

ZviradRirebuli xazi, gasuli wlis<br />

TebervalSi ki ukve _ mza samosis<br />

koleqcia.<br />

Cveneba wvimian dRes daiwyo, yovelgvari<br />

Seu<strong>saba</strong>mo Teatralizebis<br />

gareSe da podiumze gamoCnda mdgradsayeloiani<br />

qurTukebisgan da<br />

buStis formis qvedaboloebisgan<br />

Semdgari tvidis ansamblebis nacnobi<br />

procesia; aqve iyo reglanis<br />

mklavebiani kvadratis formis qur-<br />

Tukebi, ZvirfaseulobiT Semkuli<br />

RilebiT; monazvnuri Targis sada<br />

kabebi, romlebic iseTi Zvirfasi,<br />

mZime qsovilebisgan iyo Sekerili,<br />

rogoricaa vercxlisferi lame.<br />

…sacxovrebeli adgilis Secvla<br />

xSirad exmareba daxvewaSi provin-<br />

შერატონის მწვანე ინიციატივა<br />

ciel, niWier axalgazrdebs; iseTebs,<br />

rogorebic geskiea, an rogoric<br />

iv sen lorani iyo 40 wlis win. maT<br />

aqvT saocari unari, macduri arsebebi<br />

gamoaaSkaraon erTi SexedviT<br />

spetak qalebSi. swored aseT qalebs<br />

exmarebian isini `codvis CadenaSi~.<br />

zustad ase, am gagebiT xedavdnen<br />

afasebdnen oriveni balensiagas Semoqmedebis<br />

latentur erotizms.<br />

Tumca balensiagas faruli miznebi<br />

ioli amosakiTxi araa. SeuZlebelia,<br />

es modis CvenebebSi, romelime<br />

konkretul fotoSi, anda sulac<br />

misi Semoqmedebisadmi miZRvnil retrospeqtivaSi<br />

dainaxo. dizaineris<br />

saidumlos rom axado farda, amis-<br />

Tvis misi TiToeuli kabis amobruneba<br />

da nakerebis Signidan mosinjva<br />

mogiwevs. Tu mis maRal standarts<br />

წი­ნა­სა­ა­ხალ­წ­ლო­ღო­ნის­ძი­ე­ბებს­„სტარვუდის“­სას­ტუმ­რო­ე­ბის­ქსე­ლი­–­სას­ტუმ­რო­„შერატონ­<br />

მე­ტე­ხი­პა­ლა­სი“­მწვა­ნე­ინი­ცი­ა­ტი­ვით­შე­უ­ერ­თ­და.­პრო­ექტს­სას­ტუმ­რო­„შე­რა­ტო­ნი“­2012­წლი­<br />

დან­ახორ­ცი­ე­ლებს­და­მი­სი­მი­ზა­ნი­ა,­და­იც­ვას­ბუ­ნე­ბა­და­ბინ­ძუ­რე­ბის­გან­და­ხე­ლი­შეუწყოს­ჯან­<br />

სა­ღი­გა­რე­მოს­შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბას.­აღ­ნიშ­ნუ­ლი­ინი­ცი­ა­ტი­ვის­ფარ­გ­ლებ­ში,­დე­კემ­ბ­რის­ბო­ლოს­მო­<br />

ხა­ლი­სე­ე­ბის­ჯგუფ­მა,­რო­მე­ლიც­სხვად­ას­ხ­ვა­ასა­კის,­გე­მოვ­ნე­ბი­სა­და­პრო­ფე­სი­ის­ადა­მი­ა­ნებს­<br />

აერ­თი­ა­ნებ­და,­გა­და­მუ­შა­ვე­ბუ­ლი­ქა­ღალ­დის­აგუ­რის­გან­„ჯინჯერბრედების­სახ­ლი“­ააგო.­მუ­ყა­<br />

ოს­ ქა­ღალ­დებს­ ისი­ნი­ მთე­ლი­ წლის­ გან­მავ­ლო­ბა­ში­ აგ­რო­ვებ­დ­ნენ.­ წლის­ ბო­ლოს­ კი,­ მის­გან­<br />

დამ­ზა­დე­ბუ­ლი­600­მდე­აგუ­რით­ექ­ვ­სი­მეტ­რის­სი­მაღ­ლის­სახ­ლი­ააშე­ნეს.<br />

„შე­რა­ტონ­მე­ტე­ხი­პა­ლა­სი“­იმე­დოვ­ნებს,­რომ­მო­მა­ვა­ლი­წლი­დან­ამ­კრე­ა­ტი­ულ­პრო­ექტს­სხვა­<br />

კომ­პა­ნი­ე­ბიც­გა­ი­ზი­ა­რე­ბენ,­რაც­შე­ამ­ცი­რებს­და­ნა­კარ­გებს­და­შე­ი­ნარ­ჩუ­ნებს­გა­რე­მოს.­<br />

Targmani<br />

mza samosi verafriT Seedreba,<br />

ara imitom, rom sakeravi manqana<br />

srulyofil nakerebs ver akeTebs.<br />

manqanas arc warumateblobiT, anda<br />

sazogadoebisTvis gulis gadaSliT<br />

gamowveuli panikuri SiSis gancda<br />

ZaluZs, es mxolod virtuozebis-<br />

Tvis niSandoblivi Tvisebaa. zustad<br />

msgavsi panikuri SiSiT manipulirebaa<br />

zogadad moda; manipulireba<br />

yvela gulubryvilo da mimndobi<br />

qalis rwmeniT, rom romelime kabas<br />

SeuZlia, is iseTive miuwvdomeli<br />

mSvenebiT Semosos, rogoric am kabaSi<br />

gamowyobili, araamqveyniurad<br />

lamazi Tineijeri modelia. magram<br />

balensiagam Segnebulad Tqva uari<br />

Tvalis axvevasa da tyuilze. man qalis<br />

codvebs realuri zomebi auRo<br />

da Semdeg miuteva.<br />

cxeli Sokoladi 137


stilis dRiuri<br />

legendaruli<br />

dizainerebi anbanis<br />

mixedviT<br />

teqnologiebis modis institutma, gamomcemloba Taschen-Tan<br />

erTad, limitirebuli eqvstomeuli gamosca saxelwodebiT<br />

_ Designers A–Z.<br />

gamocemis redaqtori da avtori teqnologiebis modis<br />

institutis muzeumis direqtori da kuratori valeri stili,<br />

xolo Tanaavtori gazeT International Herald Tribune-is<br />

modis redaqtori da kritikosi siuzi menkesia.<br />

TiToeuli tomi 654-gverdiania da 500-mde fotos aer-<br />

Tianebs. es kadrebi srulad moicavs meoce da ocdameerTe<br />

saukuneSi moRvawe dizainerebis mier Seqmnil unikalur<br />

namuSevrebs. fotoebs Tan axlavs wignis avtorTa sakmaod<br />

vrceli komentarebi, Tu ra mniSvneloba aqvs ama Tu im namu-<br />

Sevars modis istoriaSi. oTxtomeulSi legendaruli koko<br />

Sanelis, kristobal balensiagas da iv sen loranis gverdiT,<br />

axalgazrda dizainerebic moxvdnen, maT Soris Rodarte<br />

da Undercover.<br />

eqvstomeulis TiToeuli wigni 11 aTas egzemplarad daibeWda<br />

da maTi ydebis dizainze eqvsma sxvadasxva modis saxlma<br />

_ Akris, Etro, Stella McCartney, Missoni, Prada, and Diane von<br />

Furstenberg _ izruna. wignebi italiaSi xeliTaa akinZuli,<br />

yda qsovilisganaa Seqmnili da TiToeul toms unikaluri<br />

nomeri aqvs miniWebuli.<br />

wignisTvis, romelic italiuri modis saxls, Prada-s eZRvneba,<br />

miuCa pradam bambis qsovilze gadaitana 4 klasikuri<br />

printi wina koleqciebidan. esenia: patara, wiTeli gulebi,<br />

qalebs rom moswonT; abstraqtuli, geometriuli briliantebi;<br />

barokos stiliT inspirirebuli bananebi da 1960 wlis<br />

Holliday & Brown-is arqivis yvavilebiani printi.<br />

onlain maRaziebSi eqvstomeuli ukve iyideba da erTi tomis<br />

fasi 350 dolaria.<br />

138 cxeli Sokoladi<br />

rogor unda gaxde<br />

daiana vrilandi?!<br />

The Eye Has to Travel _ ase hqvia dokumentur films, romelic<br />

amerikuli VOGUE-is erT-erT yvelaze eqstravagantul, kreatiul<br />

da gavlenian redaqtorze, legendarul daiana vrilandze<br />

gadaiRes. filmis reJisori liza imordino vrilandia (daiana<br />

vrilandis SviliSvilis coli), romelic amave saxelwodebis wignis<br />

avtoricaa.<br />

uamrav audioCanawerTan, fotomasalasTan da teleintervius-<br />

Tan erTad, filmSi is adamianebic moxvdnen, romlebic wlebis<br />

ganmavlobaSi daiana vrilandTan erTad muSaobdnen _ ana sui,<br />

qelvin klaini, daian fon furstenbergi, anJelika hiustoni da<br />

vrilandis ori vaJi _ frederiki da timi.<br />

ormocwliani moRvaweobis ganmavlobaSi vrilandi sazogadoebis<br />

gaocebas mudmivad axerxebda. swored vrilandma aqcia edi<br />

sedviki, tvigi da veruSka cnobil saxeebad, man gagzavna riCard<br />

avedoni egvipteSi fotosesiisTvis Think of Cleopatra da man urCia<br />

qalebs, TavianTi Svilebis oTaxebis rukebiT moxatva, bavSvebi<br />

provinciuli azrovnebiT rom ar gazdriliyvnen.<br />

„rogor unda gaxde daiana vrilandi?!“ _ hkiTxa erTxel jorj<br />

plimptonma vrilands, romelsac imxanad avtobiografiuli wignis<br />

daweraSi exmareboda. „pirvel rigSi, Cemo sayvarelo, parizSi<br />

unda daibado“, _ upasuxa man.<br />

daiana vrilandma kariera 1930 wels Harper’s Bazaar-Si yovelgvari<br />

profesiuli ganaTlebis miRebis gareSe daiwyo. Why Don’t You<br />

_ ase erqva svets, romelSic vrilandi qalebs ucnaur da giJur<br />

rCevebs aZlevda. Harper’s Bazaar-Si 25-wliani moRvaweobis Semdeg,<br />

1962 wels vrilandi vogis mTavari redaqtori gaxda da rva wlis<br />

ganmavlobaSi marTavda mas. misi redaqtorobiT, pirveli nomeri<br />

1963 wlis ianvarSi, zustad 50 wlis win gamovida.<br />

„stili yvelaferia. is gexmareba diliT adre adgomaSi, kibeebze<br />

CasvlaSi, is cxovrebis gzaa. mis gareSe Sen aravin xar da, ra<br />

Tqma unda, amaSi me bevr tansacmels ar vgulisxmob“, _ uTxra<br />

avtobiografiuli wignis werisas vrilandma jorj plimptons.<br />

The Eye Has to Travel ukve gamovida kinoekranebze da masSi, daiana<br />

vrilandis karierasTan erTad, misi piradi cxovrebis ucnobi<br />

detalebicaa moTxrobili.


98.5 FM<br />

www.facebook.com/RadioTskheliShokoladi

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!