Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ianvari 2013 #86<br />
fasi 7 lari<br />
mxatvruli filmi<br />
<strong>saba</strong><br />
1929<br />
<strong>saCuqrad</strong><br />
t
N86, ianvari 2013<br />
08 redaqtoris sveti<br />
10 avtorTa svetebi<br />
wardgena 12 salome rigvava, mxatvari<br />
14 ori dalie, Segergeba... daviT buxrikiZe<br />
anonsi 16 5 mniSvnelovani movlena, romelic ar unda gamotovoT<br />
salome afxaziSvili<br />
restornis kritika 22 protesti sacivs nayiniT Tamar kvinikaZe<br />
6 cxeli Sokoladi<br />
saavtoro sveti 24 iq, sadRac Sors gaga naxucriSvili<br />
26 *** maia sariSvili<br />
28 muclis satkivari diana anfimiadi<br />
reportaJi 30 bileTi Salauris mimarTulebiT Tamar alaviZe<br />
interviu 40 mohsen maxmalbafiTeo xatiaSvili<br />
specproeqti 48 adamianebi, romlebmac Seqmnes movlenebi<br />
literatura 74 literaturuli ese rad miyvars doris lesingi? irakli lomouri<br />
78 saavtoro Sooobaaa u-Seeenod aka morCilaZe<br />
88 moTxroba Leporello laSa buRaZe<br />
92 poezia beqa yorSia, poeti<br />
recenzia 94 es Cemi saxlia anina tefnaZe<br />
96 keruakis gza daTo turaSvili<br />
98 sircxvilis Semdeg giorgi lobJaniZe<br />
wignebi 102 mimoxilva<br />
kinoese 106 iStvan sabos Tezisebi daviT buxrikiZe<br />
recenzia 110 `qariSxali~, rogorc zRapari Serigebaze daviT buxrikiZe<br />
112 gorakebs gamoRma daviT buxrikiZe<br />
stili 118 redaqtoris sveti Tamar alaviZe<br />
120 iv sen lorani pret-a-portes irCevs klod berto<br />
124 inspiracia nikola geskie<br />
126 absolutisti judiT Turmani<br />
138 stilis dRiuri<br />
ydaze: rusudan Wyonia<br />
foto: nata sofromaZe
sacxovrebeli kompleqsi
edaqtoris sveti<br />
mTavari redaqtori<br />
Tamar babuaZe<br />
`literatura~<br />
beqa qurxuli<br />
`stili~<br />
Tamar alaviZe<br />
redaqtorebis asistenti<br />
mariam samadaSvili<br />
redaqtor-stilisti<br />
rati qarTveliSvili<br />
artredaqtori<br />
arCil TabukaSvili<br />
dizaini<br />
Tornike lorTqifaniZe<br />
koreqtori<br />
Tamar RonRaZe<br />
nomerze muSaobdnen:<br />
nino jafiaSvili, Tamar alaviZe, daviT<br />
buxrikiZe, Teo xatiaSvili, maia sariSvili,<br />
gaga naxucriSvili, diana anfimiadi, nino<br />
natroSvili, salome afxaziSvili, elene<br />
xarazaSvili, maSo samadaSvili.<br />
foto:<br />
xaTuna xuciSvili, nata sofromaZe, mariam<br />
siWinava, gia gogataSvili.<br />
ilustracia:<br />
eka tabliaSvili.<br />
gamomcemeli<br />
Sorena SaverdaSvili<br />
biznesis ganviTarebis menejeri<br />
rusudan furcelaZe<br />
partniorebTan urTierTobis<br />
menejerebi:<br />
qeTevan qavTaraZe, mariam miqelaSvili,<br />
sofo papunaSvili, nino goniaSvili<br />
distribucia<br />
mixeil mamuCaSvili<br />
gamomcemloba:<br />
Sps `media hausi dekomi~<br />
misamarTi: Tbilisi 0183, saqarTvelo<br />
JRentis q. 35, tel.: +995 32 247 10 05<br />
sxva gamocemebi:<br />
`liberali~, `dialogi~, `qarTuli Rvinis<br />
gzamkvlevi~<br />
stamba:<br />
`sezani~, Tbilisi, wereTlis 140,<br />
tel.: 235 70 02<br />
Jurnali gamodis 2004 wlis<br />
25 dekembridan<br />
© `media hausi dekomi~ saavtoro<br />
uflebebi daculia. JurnalSi<br />
gamoqveynebuli masalebis nawilobrivi<br />
an mTliani gamoyeneba gamomcemlobis<br />
nebarTvis gareSe akrZalulia.<br />
`cxeli Sokoladis~ rubrikis sponsori<br />
ar ereva Sinaarsis SeqmnaSi.<br />
8 cxeli Sokoladi<br />
mravalwertili<br />
Zalian Soridan mindoda, damewyo. pirdapir kosmosidan. mindoda,<br />
meTqva, rom yvela galaqtikas Tavisi mze da mzeebi hyavs, yvela mzes ki<br />
Tavis mxriv, sWirdeba galaqtika, sakuTari didebuleba rom daamtkicos.<br />
mindoda, meTqva, rom yvela samyarosac hyavs Tavisi gmirebi da gmirebsac<br />
sWirdebaT es samyaroebi, raTa iqcnen da darCnen gmirebad.<br />
mindoda, melaparaka paralelur realobebze, warsulisa da momavlis<br />
pirobiTobebze, samyaro-adamianebze, Cveni TvalTaxedvis rakursebsa<br />
da perspeqtivebze, Cvens amwuTier ganwyobebze, Cvens socialur mdgomareobasa<br />
da ganaTlebaze _ yvelafer imaze, rac gviyalibebs Sexedulebebs,<br />
Semdeg rom gaafTrebiT vicavT.<br />
mindoda, Semexsenebina, rom wlis bolos Cavlili 12 Tvis Sejameba,<br />
gnebavT, sentimentaluri, gnebavT, arafrismaqnisi, magram, amave dros,<br />
yvelaze adamianuri da `Zveli profesiaa~.<br />
da mxolod am yvelafris gavliT mindoda, mivdgomodi saTqmels _ rogor<br />
da ratom avarCieT gmirebi saaxalwlo nomris specproeqtisTvis.<br />
magram raRac araferi aewyo, am patara Sejamebis garda. SesaZloa, imitomac,<br />
rom mTeli energia swored am adamianebis SerCevam, arCevanis<br />
bevrjer awon-dawonvam da msjelobam waiRo.<br />
saboloo jamSi, gamovida, rom wlevandeli proeqti wina `wlis adamianebisgan~<br />
gansxvavebiT, ufro Wrelia; da ara imdenad Cveni gmirebis<br />
profesiebis da miRwevebis mravalferovnebis gamo, aramed ufro azrTa<br />
sxvadasxvaobis gamo, rasac bevri maTgani iwvevs CvenSi. mec swored es<br />
momwons _ roca kamaTis sagani Cndeba; roca gmiri arasworxazovania da<br />
Tavisi qmedebebiT an STagagonebs, anda gaiZulebs, gabrazebiT gadausva<br />
xazi. isic winaswar momwons, rom zogierT maTgans SeiZleba arc icnobde,<br />
axla gaicno da mis Sesaxeb an ase gadawyvito, an _ ise. Cven xom<br />
kategoriulad da daJinebulad arcerTi maTganis Sesaxeb ar gviTqvams,<br />
rom an gmiria, an antigmiri. vTqviT mxolod is, rom Cveni azriT, am<br />
adamianebis gamo iyo 2012 weli gamorCeuli; gasuli weliwadi CvenTvis<br />
maT `Seqmnes~ _ TavianTi iniciativebiT, ambiciebiT, SemoqmedebiTobiT _<br />
ubralod, qmedebebiT. SesaZloa, arc amaSi dameTanxmoT da esec mixaria,<br />
radgan rogorc ukve giTxariT, CemTvis mTavari sadiskusiod Ria sivrcea;<br />
Zaxilis niSnebiT Caketili azrovnebis nacvlad _ kiTxvis niSani,<br />
wertil-mZime da mravalwertili...<br />
mogvwereT,<br />
keTili survilebiT,<br />
Tamar babuaZe
avtorTa svetebi<br />
10 cxeli Sokoladi<br />
Tamar alaviZe<br />
skolis wlebSi, yovel zafxuls,<br />
dasasveneblad bebia-babuasTan mivdiodi<br />
samegreloSi. faci-fuciT<br />
CavbargdebodiT manqanaSi mTeli<br />
ojaxi da davadgebodiT senakisken<br />
mimaval gzas. samaskilometriani<br />
distanciis gasavlelad saSualod<br />
oTxi saaTi gvWirdeboda, rac Cem-<br />
Tvis mZime gansacdeli, mamasTvis ki<br />
nervuli sistemis mware testi iyo.<br />
erTaderTi, rac am gzis daZlevaSi<br />
mexmareboda, samgzavrod gamzadebuli<br />
gemrieli sagzali da riko-<br />
Tis uReltexilis monakveTze mTebze<br />
Sefenili moRuSuli saxlebis<br />
Tvaliereba iyo. maSin vfiqrobdi,<br />
rom aq cxovreba am adamianebisTvis<br />
yvelaze mZime sasjeli unda yofiliyo.<br />
im dros sxvanairad ubralod<br />
verc warmomedgina.<br />
roca SalaurSi gamgzavreba da<br />
reportaJis gakeTeba SemomTavazes,<br />
zedmeti fiqris gareSe davTanxmdi.<br />
es CemTvis idealuri Sansi aRmoCnda<br />
saimisod, rom wlebis ganmavlobaSi<br />
dagrovebul emociebze agebuli<br />
stereotipi damemsxvria da cota<br />
xniT soflad cxovrebis yoveldRiurobaSi<br />
SemeWyita: zogierTisTvis<br />
SeuZlebel, zogisTvisac ki simSvidis<br />
momgvrel realobaSi.<br />
bileTi Salauris mimarTulebiT<br />
gv. 30<br />
Teo xatiaSvili<br />
mohsen maxmalbafi sruliad Sem-<br />
TxveviT aRmovaCine. es is periodi<br />
iyo, roca jer kidev advilad ar<br />
iSoveboda kargi xarisxis videokasetebi.<br />
Semdeg rusTavelze namdvili<br />
„savane“– saloni gaixsna, sadac<br />
seriebad gamosuli filmebis yidva<br />
SegeZlo. „Другое Кино“ _ ase erqva<br />
erT-erT serias. maxmalbafis „gabec“<br />
(„xaliCa“) swored am ciklidan<br />
SeviZine.<br />
maSin sergo farajanovze vwerdi<br />
disertacias da am reJisoriT viyavi<br />
srulad moculi. „gabes“ miTologiur-poetur<br />
saxeebsa da ulamazes,<br />
feradovan gamosaxulebaSi<br />
farajanovTan siaxlovec davinaxe.<br />
TandaTan davinteresdi maxmalbafiT,<br />
romlis erTmaneTisgan Zalian<br />
gansxvavebul filmebs poeturoba<br />
da sada TxrobiTi narativi aerTianebs.<br />
reJisors, romelic 2005 wlidan<br />
parizSi cxovrobs, politikuri angaJirebulobis<br />
gamo akritikeben<br />
xolme, Tumca rodesac Tbilisis<br />
saerTaSoriso kinofestivalze gavicani,<br />
mivxvdi, rom SeuZlebelia,<br />
es uSualo da emociuri adamiani<br />
gulgrili iyos imis mimarT, rac<br />
iranSi xdeba da ubralod akeTos<br />
„didi kino“.<br />
maxmalbafisTvis kino, upirveles<br />
yovlisa, umecrebisa da usamarTlobis<br />
winaaRmdeg brZolis<br />
iaraRia _ STambeWdavi, zogjer<br />
zedmetad lamazi iaraRic ki.<br />
`dae, amoSaleT Cemi saxeli Cemi<br />
qveynidan, Tu is amiT gaTavisufldeba~<br />
gv. 40<br />
daviT buxrikiZe<br />
art-hausis ramdenime elvare<br />
gakveTili, kristian munjiusgan<br />
miRebuli saWiro esTetikuri Soki,<br />
iraneli disidentis, mohsen maxmalbafis<br />
axali filmi „baRi“ da iStvan<br />
sabos samsaaTiani masterklasi „Tibisis“<br />
galereaSi _ ase damrCa mexsierebaSi<br />
rigiT mecamete, „Tarsi“,<br />
magram mainc bevrad gamorCeuli<br />
Tbilisis saerTaSoriso kinofestivali.<br />
sxvaTa Soris, mis dasafinanseblad<br />
saxelmwifos biujetze<br />
xeli erTad gaikra rogorc warsulma,<br />
ise axlandelma xelisuflebam,<br />
rac iSviaTi gamonaklisia.<br />
festivalma erTi kviriT gamoacocxla<br />
dekembris dReebSi qalaqis<br />
kulturuli cxovreba da mayureblisTvis<br />
erTgvari gzamkvlevi<br />
gaxda. ara mxolod imitom, rom<br />
specialur Cvenebaze „rusTavelsa“<br />
da „amiranSi“, mixael hanekesa Tu<br />
tavianebis filmebis eul seansze<br />
mosaxvedrad, lamis mujlugunebiT<br />
orTabrZola imarTeboda.<br />
magram yvelaze arsebiTi, rac<br />
Tbilisis kinofestivalze moxda,<br />
es iyo organizatorebis mier mar-<br />
Tlac art-hausiT „damSeulTaTvis“<br />
orlariani bileTebis SemoReba.<br />
am lamis socialuri mniSvnelobis<br />
aqtma aSkarad gazarda festivalisadmi<br />
interesi da daamtkica, rom<br />
kargi kino maSin ufro saWiroa,<br />
roca gvSia da depresiaSi varT.<br />
gorakebs gamoRma<br />
gv. 112
ორმაგი მოქმედება:<br />
ტონირება /კვება<br />
95% ნატურალური<br />
ინგრედიენტები<br />
არ შეიცავს ამიაკს<br />
მოქმედებს 5 წუთში<br />
PHYTOGLOSS-ფიტოგლოსი<br />
ინოვაციური საშუალება თმის ტონირებისთვის<br />
მღებავი მცებნარეების პიგმენტები: დარიჩინი, ყვავილწვერა, თაფლის<br />
ექსტრაქტი, კაკაოს ცხიმი, ბრაზილიური ხე, თმას იდეალურად გაჯერებულ<br />
ფერსა და ბზინვარებას ანიჭებენ!<br />
მანგოს ზეთი: მკვებავი კომპონენტებისა და ამინომჟავების მაღალი<br />
შემცველობის შედეგად კვებავს და აჯანსაღებს თმას მთელს სიგძეზე<br />
ვიტამინი E: მაღალი ანტიოქსიდანტური თვისებების შედეგად იცავს და<br />
ინარჩუნებს თმის ფერს ხანგრძლივი დროით.<br />
თალგამურას ზეთი: არბილებს თმას და აიოლებს მის დავარცხნას.<br />
შეღებილი<br />
მელირებული და<br />
გაუფერულებული<br />
თმისთვის<br />
ინფორმაციისთვის დარეკეთ 2710707
wardgena<br />
salome rigvava<br />
mxatvari<br />
salomes namuSevrebSi mamakacis ga-<br />
mosaxulebas TiTqmis ver SexvdebiT,<br />
radgan mamakacs saintereso naturad<br />
ver aRiqvams. amis sapirispirod,<br />
Tavis Semoqmedebas mTlianad qalis<br />
emociebis grafikulad gamosaxvas<br />
uTmobs. mis yvela namuSevarSi uamravi<br />
gansxvavebuli emociis matarebeli<br />
qalia, romlebic xSirad Tavad<br />
avtors, an mis uaxloes megobrebs<br />
ganasaxiereben. is Zalian iSviaTad<br />
xatavs ucxo adamianebs, radgan miaCnia,<br />
rom adamianis dasaxatad aucilebelia<br />
mis emociebs grZnobde. swored<br />
amitom, xSirad misi ferweruli<br />
da grafikuli namuSevrebis gmirs<br />
Tavad salome ganasaxierebs.<br />
15 welia, xatavs, Tumca gansaku-<br />
TrebiT nayofier periodad bolo<br />
oTx wels asaxelebs. pirveli personaluri<br />
gamofena Tbilisis samxatvro<br />
akademiis sagamofeno sivrce-<br />
Si, bakalavriatSi swavlis meoTxe<br />
wels gamarTa. ocze met proeqtsa<br />
da gamofenas Soris is 2012 wels saqarTvelos<br />
erovnul bankSi „diadi<br />
miznebis saxelosnos“ saxeliT gamarTul<br />
gamofenas gamoarCevs, sadac<br />
12 cxeli Sokoladi<br />
gv. 80 gv. 82 gv. 90<br />
misi ramdenime mniSvnelovani, saetapo<br />
namuSevari gamoifina.<br />
salome namuSevrebs Sereuli teqnikiT<br />
qmnis. miuxedavad imisa, rom Tavisi<br />
saTqmelis gamosaxatavad, ZiriTadad,<br />
mxolod qalis naturas iyenebs,<br />
Temebi, romlis mixedviTac is xatavs,<br />
Zalian mravalferovani da mudmivad<br />
ganaxlebadia. cdunebis vneba, romelic<br />
yvela epoqisa da asakis adamianis<br />
cxovrebis Tanamdevi sindromia,<br />
salomem `vaSlis sindromis~ seriiT<br />
gamoxata. `adamianebi, Cvenda uneburad,<br />
mudmivad varT cdunebebis qveS,<br />
es sindromia. rodesac vaSls miirTmev,<br />
ici, rom is cdunebis simboloa,<br />
magram mas mainc miirTmev da Senda<br />
uneburad xdebi am sindromis matarebeli~,<br />
_ ase ganmartavs is am seriis<br />
arss, romelze muSaobac ramdenime<br />
Tvis win, StutgartSi daasrula.<br />
amjerad, cdunebis vnebiT Sepyrobil<br />
adamianSi sakuTari Tavi gamoxata.<br />
`amiT am Temaze fiqri ar damisrulebia,<br />
mxolod forma amovwure. axla,<br />
Temis gasagrZeleblad axali formebis<br />
ZiebaSi var~.<br />
qalis Tema mis SemoqmedebaSi yve-<br />
laze ukeT `rZis~ seriiT warmoCinda.<br />
masSi mxatvarma qalis sxvadasxva<br />
emociuri mdgomareoba gamoxata _<br />
dedis instinqtiT dawyebuli, Sinagani<br />
intimurobiT damTavrebuli. ambobs,<br />
rom qalisadmi interess, nawilobriv,<br />
sxeulis esTetika warmoSobs:<br />
`qalis sxeuli vizualurad Zalian<br />
lamazia, garda amisa, is mxolod<br />
sxeuli ar aris, es aris matarebeli<br />
adamianuri SegrZnebebisa~. bolo periodis<br />
ganmavlobaSi, saqarTveloSi<br />
arsebuli mZime politikuri da socialuri<br />
situacia ki mis namuSevrebSi<br />
`siCumis~ seriis SeqmniT aisaxa,<br />
romelsac avtori ase xsnis: `simSvidiT<br />
gamowveuli siCume is mdgomareoba<br />
iyo, romelic im dros qveyanas<br />
yvelaze metad sWirdeboda~.<br />
salome `DAAD-is stipendiiT~ ukve<br />
6 welia Stutgartis samxatvro akademiaSi<br />
swavlobs. kvalifikaciis<br />
amaRlebis erTwliani kursis gavlis<br />
Semdeg, is saqarTveloSi meti codni-<br />
Ta da bevri namuSevriT dabrundeba.<br />
manamde ki, misi namuSevrebis daTvaliereba<br />
`feisbuqis~ gverdze SegeZlebaT<br />
_ Facebook/Salome Rigvava.
wardgena<br />
`cxeli Sokoladis~ qarTuli filmebis krebuli<br />
ori dalie, Segergeba...<br />
mixeil Wiaurelis `<strong>saba</strong>~: rogor movklaT didi mxatvrebis daxmarebiT propaganda<br />
qarTuli kinos istoria-<br />
Si mixeil Wiaurelze didi<br />
regaliebiT Semosili re-<br />
Jisoris moZebna praqtikulad<br />
SeuZlebelia. saqarTvelosa<br />
da sabWoTa<br />
kavSiris saxalxo artistis,<br />
stalinuri premiebis<br />
laureatisa da umaRlesi<br />
sabWos ramdenime mowvevis<br />
deputatis filmebi lamis<br />
savaldebulo iyo sabWoTa<br />
ekranebze da aucilebeli<br />
kultsavizito baraTi<br />
ucxoeTSi warsadgenad.<br />
SeiZleba iTqvas, rom sabWoTa<br />
reJisorTagan mixeil<br />
Wiaureli stalinis<br />
kabinetis yvelaze xSiri<br />
da sasurveli stumari iyo.<br />
Tumca mis SemoqmedebaSic<br />
aris darCenili ucnauri,<br />
ase vTqvaT, propagandistuli<br />
„TeTri laqebi“, romelic<br />
drom ver gaaferada.<br />
aseTia 1929 wels gadaRebuli<br />
uxmo filmi „<strong>saba</strong>“, romelsac Jurnali „cxeli<br />
Sokoladi“ proeqt „qarTuli filmebis krebulis“<br />
farglebSi warmogidgenT.<br />
arsen aravskisa da Salva alxaziSvilis scenari,<br />
cxadia, antialkoholuri propagandis aSkara nayofad<br />
mogeCvenebaT, xolo anton polikeviCis kamera<br />
pirovnebis dramas zedmet socialur mRelvarebas<br />
aniWebs. arc siuJetia qarTuli kinosTvis damaxasiaTebeli:<br />
tramvais depos muSa <strong>saba</strong> (aleqsandre<br />
jaliaSvili), megobrebis gavleniT, mTel Semosavals<br />
sasmelSi xarjavs. misi Svili, vaxtangi (andro<br />
januaSvili) mamas samikitnoebSi daeZebs, maro (veriko<br />
anjafariZe) amaod cdilobs meuRlis gamosworebas.<br />
<strong>saba</strong> tramvais mZRols gasaRebs mohparavs da<br />
travmais gaitacebs, rasac SemTxveviT, misi Svili<br />
Seewireba.<br />
skandaluri saqme gacilebiT seriozul saxes<br />
iRebs. sasamarTlo procesi brals mTel muSaTa<br />
koleqtivs dasdebs, romelmac ver moaxerxa gzasacdenil<br />
TanamSromels daxmareboda. mogvianebiT<br />
ki, sasamarTlo lamis saSiS socialur gadawyveti-<br />
14 cxeli Sokoladi<br />
avtori daviT buxrikiZe<br />
lebas Rebulobs _ muSaTa<br />
raionSi Rvinis sardafebis<br />
akrZalvas moiTxovs...<br />
mixeil Wiaurelis reJisoruli<br />
ostatoba amgvari<br />
martivi propagandis farglebs<br />
scdeba da filmi<br />
dramatul, Tu mxatvrul<br />
ganzogadebas mainc aRwevs.<br />
gansakuTrebiT ori faqtoris<br />
gaTvaliswinebiT: jer<br />
erTi, veriko anjafariZis<br />
tragikuli samsaxiobo talantis<br />
wyalobiT, maros<br />
aSkarad melodramatuli<br />
roli gacilebiT dramatul<br />
masStabs Rebulobs (es aris<br />
veriko anjafariZis pirveli<br />
da mniSvnelovani roli<br />
kinoSi) da meorec, saxvi-<br />
Ti mxare propagandistuli<br />
filmisaTvis „zedmetad“<br />
daxvewili da eqspresiulia.<br />
Tumca es gasakviri<br />
ar aris, radgan filmis<br />
mxatvroba erTdroulad<br />
lado gudiaSvilma da daviT<br />
kakabaZem SeiTavses. ase<br />
rom, namdvili xelovneba zogjer<br />
uxerxulad nakeT propagandasac daxvewilad<br />
uswordeba.<br />
aSkara propagandistuli Canafiqris miuxedavad,<br />
„<strong>saba</strong>“ gamoirCeva formaluri da stilisturi<br />
ZiebebiT. masSi aRmoaCenT ara mxolod qalaquri<br />
folkloris elementebsa da erTgvar „poetur-socialur“<br />
kolorits, aramed firosmanis mxatvrul<br />
saxeebs, mis plastikas. aseve, franguli „poeturi<br />
kinos“ gamoZaxils; ufro ki, Jan vigosa da marsel<br />
karnes filmebis sunTqvas. Tumca, mixeil Wiaureli<br />
kinoreJisorobamde moqandake iyo da plastikuri<br />
qsovili imTaviTve damaxasiaTebelia misi filmebis-<br />
Tvis.<br />
am filmis Semdeg reJisori gadaiRebs „xabardasa“<br />
(1931) da „ukanasknel maskarads“ (1934), romlebSic<br />
aSkarad naklebia propaganda da kameruloba. samagierod,<br />
igrZnoba reJisoruli siTamame da istoriis<br />
maxvilgonivruli, pamfleturi gaazreba.
anonsi<br />
5 mniSvnelovani movlena, romelic ar unda gamotovoT<br />
avtori salome afxaziSvili<br />
gamofena<br />
`Main C~ _ kompozitoris da<br />
artistis giorgi cincaZis gamofena<br />
sad: Tanamedrove xelovnebis<br />
centri _ Tbilisi<br />
rodis: 3/1 _ 24/1<br />
gaxsna: 18:00<br />
misamarTi: dodo abaSiZis q. #10<br />
Tanamedrove xelovnebis centri,<br />
kinematografiis erovnuli<br />
16 cxeli Sokoladi<br />
centris mxardaWeriT, kompozitorisa<br />
da artistis giorgi (gio)<br />
cincaZis gamofenas umaspinZlebs.<br />
galereaSi misuli damTvalierebeli<br />
multimediuri xasia-<br />
Tis gamofenas ixilavs, romelic<br />
kompozitoris mier Sesrulebul<br />
ferwerul, video da audio namu-<br />
Sevrebs aerTianebs.<br />
„zewrebSi<br />
gaxveuli“<br />
levan mindiaSvilis personaluri<br />
gamofena<br />
sad: galerea „vanda“<br />
rodis: 11/1 _ 23/1<br />
gaxsna: 19:00<br />
misamarTi: WonqaZis q. #1<br />
levan mindiaSvili, `NOISES~
anonsi<br />
„zewrebSi gaxveuli“ levan mindiaSvilis<br />
pirveli proeqtia saqarTveloSi<br />
xuTwliani pauzis<br />
Semdeg, romelic specialurad am<br />
gamofenebisTvis Seqmnil ferwerul<br />
namuSevrebs aerTianebs.<br />
maTze muSaoba artistma amerikis<br />
SeerTebul StatebSi yofnis periodSi<br />
daiwyo. saboloo saxiT ki<br />
mas, saqarTveloSi, galerea „vandaSi“<br />
warmoadgens.<br />
levan mindiaSvili ukve ramdenime<br />
welia amerikaSi cxovrobs,<br />
sadac man magistris xarisxi swored<br />
multidisciplinaruli proeqtebis<br />
sferoSi miiRo. amerikaSi<br />
swavlis periodSi, ramdenime adgilobriv<br />
galereaSi kuratoris<br />
movaleobasac asrulebda. 2011<br />
wlidan TanamSromlobs niu iorkSi<br />
moRvawe qarTvel multimedia<br />
artistTan da dizainerTan<br />
_ uta beqaiasTan. levanis namu-<br />
Sevrebi inaxeba kaliforniis universitetSi<br />
da aseve kerZo koleqciebSi,<br />
inglisSi germaniaSi,<br />
safrangeTSi, SveicariaSi, italiaSi,<br />
espaneTSi, portugaliaSi,<br />
avstriaSi, iaponiaSi, CileSi, braziliaSi,<br />
ruseTsa da saqarTveloSi.<br />
aRsaniSnavia, rom 11 ianvars,<br />
gamofenis gaxsnaze misuli damTvalierebeli<br />
levan mindiaSvilisa<br />
da uta beqaias erTobliv<br />
performanssac ixilavs.<br />
rezo CxeiZis kinomemkvidreoba<br />
sad: saqarTvelos Teatris, kinos,<br />
musikisa da qoreografiis saxelmwifo<br />
muzeumi<br />
rodis: 15/12_20/1<br />
misamarTi: ia kargareTelis q. #6<br />
18 cxeli Sokoladi<br />
gamofena, romelic 15 dekembers<br />
saqarTvelos Teatris, kinos,<br />
musikisa da qoreografiis<br />
saxelmwifo muzeumSi gaixsna,<br />
qarTveli reJisoris, rezo Cxei-<br />
Zis 86 wlis iubiles eZRveneba.<br />
eqspozicia reJisoris mier gada-<br />
Rebuli filmebis _ „jariskacis<br />
mamisa“ da „don kixotis“ kostiumebs,<br />
aseve filmebis („magdanas<br />
lurja“, „ganZi“ da a.S.) upirveles<br />
afiSebs aerTianebs. gamofenaze<br />
warmodgenilia yvela is<br />
jildo, romelic reJisorma mTeli<br />
Tavisi moRvaweobis manZilze<br />
miiRo. maT Soris aRsaniSnavia _<br />
kanis kinofestivalze miRebuli<br />
diplomi, romelic farTo sazogadoebisaTvis<br />
pirvelad, swored<br />
am gamofenis farglebSi gamoifina.<br />
muzeumSi mosuli damTvalierebeli,<br />
rezo CxeiZis mamis, cnobili<br />
qarTveli mwerlis daviT<br />
CxeiZis (dia Cianeli) xelnawerebsac<br />
ixilavs.<br />
qarTuli modernizmi da Tanamedrove<br />
mxatvroba erT sivrceSi<br />
sad: „gamrekeli-galerea“<br />
rodis: 25/12_20/1<br />
misamarTi: ingoroyvas q. #14<br />
„gamrekeli-galerea“ Tanamedrove<br />
qarTuli mxatvrobis galerea-muzeums<br />
warmoadgens, romelic<br />
qarTveli mxatvris irakli<br />
gamrekelis saxlSia gaxsnili. galereis<br />
sivrce or nawilad iyofa,<br />
romlis erT nawilSi, irakli<br />
gamrekelis mier 1920 wlebSi<br />
Sesrulebuli eskizebia gamofenili.<br />
sagamofeno sivrcis meore<br />
nawilSi Tanamedrove qarTveli<br />
mxatvrebis: vaxo buRaZis, miSa<br />
Sengelias, oleg timCenkos, koka<br />
cxvedianis, uSangi xumaraSvilisa<br />
da gia guguSvilis namuSevrebia<br />
warmodgenili.<br />
galerea-muzeumi damTvaliereblebisTvis<br />
pirvelad 25 dekembers<br />
gaixsneba da momavali wlidan<br />
sxva Tanamedrove qarTveli<br />
mxatvrebis namuSevresac umaspin-<br />
Zlebs.<br />
„nino CakvetaZis<br />
matarebeli“<br />
sad: galerea `vanda~<br />
rodis: 25/01 _7/2<br />
gaxsna: 19:00<br />
misamarTi: WonqaZis q. #1<br />
„miqris matarebeli“ _ ase hqvia<br />
gamofenas, romliTac Tanamedrove<br />
qarTveli mxatvari nino<br />
CakvetaZe damTvaliereblis winaSe,<br />
ianvris bolos, galerea<br />
„vandaSi“ warsdgeba. gamofena bavSvebisa<br />
da moxucebis Temaze Sesrulebul<br />
ferwerul namuSevrebs<br />
aerTianebs, romelic mxatvarma<br />
bolo periodSi Seqmna. amjerad,<br />
<strong>saba</strong>vSvo literaturis gavleniT<br />
Sesrulebuli kompoziciebi, wignebis<br />
gverdebidan sagamofeno sivrceSi<br />
gadmoinacvlebs.
აფიშა იანვარი (1 - 31) რუსთაველი, ამირანი, აპოლო<br />
ჯეკ რიჩერი<br />
რეჟისორი კრისტოფ მაკკუორი<br />
როლებში ტომ კრუზი, რიჩარდ ჯენკინსი<br />
ჟანრი მძაფრსიუჟეტიანი, კრიმინალური დრამა<br />
გამომძიებელი ცდილობს, გახსნას პროფესიონალი<br />
სამხედრო სნაიპერის საქმე, რომელმაც ხუთი ადამიანი<br />
მოკლა.<br />
განგსტერებზე მონადირენი<br />
რეჟისორი რუბენ ფლეიშერი<br />
როლებში რაიან გოსლინგი, შონ პენი, ემა სთოუნი,<br />
ნიკ ნოლტი<br />
ჟანრი კრიმინალური დრამა<br />
სიუჟეტი ვითარდება 1949 წელს, ლოს ანჯელესში. ერთი<br />
დაჯგუფების ლიდერი მიკი კოენი ძალიან ბოროტი<br />
ადამიანია, მას მთელი ქალაქი ხელში უჭირავს და ფულს<br />
შოულობს პროსტიტუციაში, ნარკოტიკებისა და იარაღის<br />
გაყიდვაში. მას არა მარტო მისი ხელქვეითები, არამედ<br />
პოლიციელები და პოლიტიკოსებიც იცავენ....<br />
20 cxeli Sokoladi<br />
ზღაპრული სამყარო 3დ - ში<br />
რეჟისორი ენდრიუ ადამსონი<br />
ჟანრი ანიმაცია, ფანტასტიკა<br />
ეს არის საოცარი ისტორია ორ ჯადოქარზე, რომლებიც<br />
ბედმა დააშორა ერთმანეთს. მათ ბევრი სირთულის<br />
გადალახვა მოუწევთ, იმისათვის, რომ კვლავ ერთად<br />
იყვნენ . ანიმაცია შექმნილია ცირკის, Cirque du Soleil - ის<br />
საუკეთესო წარმოდგენების მოტივებზე.<br />
ჯანგოს განთავისუფლება<br />
რეჟისორი კვენტინ ტარანტინო<br />
როლებში ლეონარდო დიკაპრიო, სამუელ ლ. ჯექსონი,<br />
ჯეიმს ფოქსი, კრისტოფ უოლტსი.<br />
ჟანრი დრამა, სათავგადასავლო, ვესტერნი<br />
ფილმი მოგვითხრობს ჯანგოს შესახებ, ის მონაა,<br />
რომელიც თავისუფალია და სურს მისი მეუღლის<br />
მოძებნა. ეს უკანასკნელი კი მდიდარი და დაუნდობელი<br />
მიწათმფლობელის, კელვინ კენდის მფარველობაშია.<br />
ჯანგოს ამ საქმეში ეხმარება გერმანელი ყოფილი ექიმი,<br />
რომელსაც ეზიზღება რასიზმი და მონობა. იგი ჯანგოს<br />
ამზადებს, რომ გახდეს მისი მარჯვენა ხელი, ასწავლის<br />
ყველა იმ უნარს, რაც დასჭირდება რასიზმის და კელვინ<br />
კენდის წინააღმდეგ საბრძოლველად.
cxeli Sokoladi 21
estornis kritika<br />
22 cxeli Sokoladi<br />
protesti sacivs nayiniT<br />
avtori Tamar kvinikaZe<br />
`anjelato~, italiuri kafe-sanayine; WavWavaZis 36a; Riaa dilis 08:30-dan 01:00-mde; nayinis 100 saxeoba;<br />
sakmaod moxerxebuli sazogadoebrivi parkingi; aqvT Take Away momsaxureba; moweva akrZalulia.<br />
…am teqstis daweridan<br />
ramdenime dReSi,<br />
mravaljer gancdili<br />
eiforiiT, isev waval<br />
da viyidi nigvzis<br />
TeTr-TeTr, msuqan<br />
lebnebs da saukeTeso<br />
Tafls, bebiaCemis<br />
sagvareulo receptis<br />
mixedviT, isev rom<br />
movamzado gozinayi _<br />
yvelasgan gansxvavebuli<br />
da, rasakvirvelia,<br />
saukeTeso! isev<br />
movismen diskusiebs<br />
Temaze, visi sacivi sjobs visas<br />
da am gamoucxadebeli, sayovel-<br />
Tao konkursis xaTriT, aucileblad<br />
gavsinjav TiToeul maTgans<br />
Cemeburi meTodiT _ xaWapuris<br />
wvenSi CawobiT... ai, vwer da vgr-<br />
Znob, rom es yvelaferi miyvars,<br />
Tqvenc, albaT, kiTxulobT da<br />
moyirWebis miuxedavad, mainc gegemrielebaT.<br />
me ki, axal wlamde<br />
7 dRiT adre, italiur sanayine-<br />
Si wavedi mxolod imitom, rom<br />
am moyirWebis grZnobas SevwinaaRmdegebodi.<br />
sagangebod avarCie<br />
yvelaze susxiani, yvelaze Tovl-<br />
-Wyapiani saRamo da `anjelatos~<br />
kari SevaRe. Mr. Sandman, bring me<br />
a dream _ zRurblzeve Segebebuli,<br />
saSobaod xSirad aJRerebuli<br />
simReriT mivxvdi, rom sadResaswaulo<br />
ganwyobas verc nayiniT<br />
gavauqmebdi; aq ubralod sazeimo<br />
sezonis dasavlur yaidaze aRniSvnas<br />
mTavazobdnen, saaxalwlo,<br />
amerikuli `oqros hitebiT~ da bevrnairi<br />
italiuri tkbileuliT.<br />
ase davnebdi `anjelatos~ Wrel<br />
menius, romelic mosasmenadac ki<br />
saSinlad msuyea. daviwyoT.<br />
`anjelatoSi~ aTobiT saxeobis<br />
nayini dagxvdebaT _ nigvzebiTa<br />
da TxiliT, SokoladiTa da karameliT,<br />
liqioriT, bananiTa da<br />
kenkriT, milq-Seikebi, civi da<br />
cxeli yavebi _ es yvelaferi gonebas<br />
akargvinebs adamians, Tuki,<br />
`anjelatoSi~ maSin Seva, roca<br />
Zalian unda tkbili. princip-<br />
Si, aq sxva SemTxvevaSi arc unda<br />
moxvideT, Torem amdeni, erTad<br />
Tavmoyrili sitkbo ukuefeqtsac<br />
iwvevs. swored am ukuefeqtis<br />
gamo girCevT, nu mieZalebiT karamelis<br />
milq-Seiks _ zedmetad<br />
tkbilia, samagierod, zedmiwevniT<br />
jansaRi da naturaluri gemosia<br />
Jolosa da bananis sasmeli.<br />
amave logikiT, Zalian mravalferovani<br />
da warmosadgenadac ki<br />
ugemrielesia vanilis, Txilisa<br />
da straCatelas nayini, naRebiT,<br />
TxiliTa da Txilis liqioriT,<br />
Tumca, garwmunebT, marto ver<br />
gaumklavdebiT. gabaritebiT<br />
aseve uzarmazaria<br />
kopa menToliT<br />
_ grZel, fexian Wiqa-<br />
Si, fena-fenad ganTavsebuli<br />
samnairi nayini,<br />
magram menTolis<br />
cincxali da grili<br />
gemo sitkbos idealurad<br />
abalansebs da<br />
masTan SeWidebac, amitom,<br />
Rirs.<br />
ramdenadac `Canugbarebulia~<br />
meniu,<br />
imdenad haerovani da<br />
grilia interieri. gamWvirvale<br />
plastmasis feradi skamebi; amerikuli<br />
sasadiloebisTvis damaxasiaTebeli<br />
ubralo magidebi,<br />
axalgazrduli, `msunTqavi~<br />
stili. klienturac sainteresoa<br />
dasakvirveblad _ yvelanairi<br />
adamiani Semodis, Tumca, cxadia,<br />
ZiriTadad, mimdebare sajaro<br />
skolisa da universitetis studenti<br />
gogo-biWebi Warboben.<br />
warmomidgenia, rom `anjelatoSi~<br />
romelime sxva gasarTobi<br />
adgilidanac sasiamovno iqneba<br />
Sevla _ zamTris civ Rames, cxel-<br />
-cxel sups Sexvrep, an `krok-<br />
-madams~ moatanineb oficiants _<br />
Camdnari yveliT, anda sendviCs,<br />
romelic savaraudod, karaqSia<br />
Sebrawuli. sasiamovnoa xolme,<br />
aseTi `SuaRamis sauzmeebi~… mokled,<br />
zamTars ise nu CaatarebT,<br />
rom tradiciuli qarTuli saaxalwlo<br />
meniu erTxel mainc ar<br />
gaimravalferovnoT `anjelatos~<br />
asidan erT-erTi nayiniT mainc.
saavtoro sveti<br />
saaxalwlo zRapris dawera welsac<br />
minda. im anekdotisa ar iyos,<br />
kaxeli rom ambobda, amerikaSi wasvla<br />
welsac mindao. hkiTxes, SarSanac<br />
iyavio? _ ara, magram SarSanac<br />
mindodao.<br />
rogori iqneba Cemi saaxalwlo<br />
zRapari? egeb, rame gadmovaqarTulo.<br />
Tundac, Svidi juja moxvdes<br />
SuamTis tyeSi da keTilma kaxelebma<br />
yanwiT ise daaTron, rom fifqiac<br />
veRar icnon; Sarl pero svaneTSi<br />
rom moxvdes, raxs svamdes da svanebTan<br />
erTad, mucelgafatrul<br />
mgelze baasobdes; Zmebi grimebi<br />
imereTis tyeSi ilxendnen… imeruli<br />
WaWiT SezarxoSebulebi, iseT<br />
ambebs moismenen, sakuTari fantazia<br />
daaviwydebaT da sxvanairi zRaprebic<br />
SeiZleba daweron. anderseni<br />
xevisTvis memeteba, Tavis Tovlis<br />
dedofliT, radgan zamTarSi, yazbegSi<br />
gza iketeba, wvrilad Tovs<br />
da aremarec iyineba. hoda, Tovlis<br />
dedofalic moxevea. myinvarwversac<br />
xom Tovlis dedofali daarqves.<br />
xalxuri zRaprebi Zalian sastikia<br />
da saaxalwlod ar gamodgeba. ara<br />
mxolod Cveni.<br />
me ki, am axal wels visurvebdi,<br />
rom xuTkunWula ise ar damTvraliyos,<br />
sakuTari lodi dascemodes...<br />
nacarqeqiasac zomierad daelios<br />
da misi kapasi colic RimiliT<br />
Segebebodes.<br />
iq, sadRac Sors, Tovda...<br />
24 cxeli Sokoladi<br />
iq, sadRac Sors<br />
gaga naxucriSvili<br />
Tovda jek londonis aliaskaze.<br />
winaprebs eZaxdnen didTovlobasa<br />
da siTeTreSi. Tovda dikensTanac...<br />
da isic, buxarTan mjdomi, Cafiqrda<br />
iribad, almacerad. yofierebas gaqceul<br />
hamsunis pansac daaTova uRran<br />
tyeSi. stokholmSic xSirad yinavs<br />
da Tovs. rogorc didi karlsoni<br />
ambobda: „sevdiania, iyo sevdiani“ _<br />
ase miTxra bavSvobaSi. holden kolfilds<br />
ki zamTari ukvirda da ixvebi<br />
enatreboda. iq, ubralod yinavda da<br />
ar Tovda. dublinelebTanac Tovda.<br />
Cumi SrialiT efineboda irlandias<br />
Tovli. aTovda cocxalTac da micvalebulTac...<br />
Cemi axali weli wlebs gahyva _<br />
bebias gozinays. sxva surneli idga<br />
saxlSi, raRac axlis molodinis.<br />
mTeli ojaxi erTad vikribebodiT,<br />
TiTqos sxva, axal cxovrebas vxvdebodiT.<br />
oRond, ar Tovda. iq,<br />
sadRac Sors, ufro ganaTebuli<br />
qalaqebi iyo, zarzeimiT xvdebodnen<br />
axali wlis dadgomas. me ki, is<br />
simyudrove menatreba. Tundac,<br />
varskvlavebiT moWedili ca RamiT.<br />
Caplinmac xom naTel da varskvlavebian<br />
Rames miswera werili Tavis<br />
qaliSvils. ubralod, adamianuri<br />
grZnobebi Seaxsena. uTxra, rom<br />
warmateba ar aris mTavari. Tu ar<br />
iocnebeb, Tu ver Seiyvareb, Tu<br />
sufTa ar iqnebi, sisulelea yvelaferi<br />
_ ase werda Caplini. ar gamovekidoT<br />
formas da ideas, epataJs,<br />
ampartavnebas. axali weli modis<br />
da kidev erT furcels amovxevT<br />
Cveni cxovrebis kalendridan. vifiqrebT,<br />
rom sworad vicxovreT.<br />
davlevT da vinme, sacivSic Cargavs<br />
Tavs. goWis naWers moiyirWebs da<br />
daiqadnis, magrad vicxovreo. me<br />
ki, ucnauri sinanuli meufleba yovel<br />
axal wels _ raRac imis, rac<br />
davkarge da verasodes davibruneb<br />
_ wasuli megobrebis, dakarguli<br />
siyvarulis, dauwereli leqsebis<br />
da bavSvobis.<br />
bavSvobis dResaswauli... axali<br />
weli martoobidan gaqcevaa, sadac<br />
zeimis mere unda dabrunde da yoveldRiuri<br />
cxovreba gaagrZelo.<br />
minda, fanjara gavaRo, ise, rogorc<br />
bavSvebi aReben „amarkordSi“!<br />
mama ki wuwunebs, daketeTo, _ asaki<br />
moeZala da Tovli aRar uxaria. gareT<br />
ki Tovs. Tbilisi _ Cemi patara,<br />
Zveleburi qalaqi _ TeTrad ifareba<br />
da masTan erTad, mTeli samyaro.<br />
joisis msubuqi SrialiT Tovs.<br />
dae, Tovlma dafaros da waSalos<br />
ambiciebi da Secdomebi, wvrilmani<br />
miznebi. aTovdes maRla _ myinvarwvers<br />
da dabla _ kolxeTis Waobebs,<br />
alaznis vels da imereTis<br />
tyeebs, riwis tbas da soxumis mitovebul<br />
saxlebs, Tbilisis saxuravebs<br />
da dauSnoebul gamzirebs,<br />
TrialeTis zegans da ivris Walebs.<br />
„aTovdeT cocxalTac da micvalebulTac“.
saavtoro sveti<br />
Zowis sayure ekeTa Tovlis babuas.<br />
skolaSi gvqonda saaxalwlo<br />
zeimi. mecno es Zowis sayure da<br />
vcdilobdi gamexsenebina saidan.<br />
mere aRvidgine, rom sul eg sayure<br />
ekeTa Cvens erT-erT maswavlebels<br />
da mivxvdi, rom gvatyuebdnen.<br />
ar mtkenia guli. miCveuli viyavi<br />
ufrosebis tyuilebs, magram Tovlis<br />
babuobac rom gabedes, gavbrazdi,<br />
mivedi am omaxian Tovlis<br />
babuasTan da veubnebi: maswavlebelo,<br />
sayures moxsna dagaviwydaT...<br />
mere zeimi mivatove, mayurebelTa<br />
Soris dedaCemi movZebne da saxlSi<br />
wamovediT.<br />
wina dRis Tovli jer kidev ido.<br />
vaJa-fSavelas ZeglTan gavCerdiT.<br />
miyvarda es didi da Zlieri kaci,<br />
romelic Cemi fanjrebis win idga<br />
da Cvens korpusze da saerTod yvela<br />
Senobaze maRali megona mudam.<br />
amsva dedaCemma zemoT da vaJas Zeglis<br />
cal gayinul fexs Cavexute.<br />
saocrad miyvarda es uzarmazari<br />
da Zlieri rkinis kaci. erTi, dedaCemis<br />
loginSi wolisas vgrZnobdi<br />
Tavs ase daculad da meore<br />
_ am kacTan dgomisas. Tumca, dedas<br />
rbili xorci hqonda, TeTri,<br />
fumfula, umweo. xeli gaeWreboda<br />
da sisxli mosdioda, miartyamda<br />
fexs rames da ulurjdeboda,<br />
guls atkendnen da tiroda. es ki<br />
ise Zlieri iyo _ myari, umoZrao,<br />
26 cxeli Sokoladi<br />
* * *<br />
maia sariSvili<br />
usisxlo, ucremlebo, usityvebo<br />
da miyvarda da meimedeboda, rogorc<br />
aravin. megona, radgan Cems<br />
fanjrebTan idga, arc eg ar iyo SemTxveviTi.<br />
saxlSi naTesavebi dagvxvdnen.<br />
deda aravis mouyva, rom zeimi mivatove<br />
da uceb gamxiarulda stumrebis<br />
xaTriT. me arc Sevsulvar<br />
oTaxSi. SemosasvlelSi stumarTa<br />
paltoebi ekida da am paltoebis<br />
mozomeba daviwye. Cemi Zma davayene<br />
karTan, Tu vinme modiodes, maniSne-meTqi<br />
da erT uSvelebel qurq-<br />
Si SevZveri. mere kari gavxseni da<br />
gareT gavedi. im dRes pirvelad<br />
gadavWeri quCa martom da isev ZeglTan<br />
mivbobRdi rogorRac, am<br />
TovlSi da amxela qurqiT. zemoT<br />
ver avZveri, magram qvemodan vuTxari<br />
raRacebi. mere Semrcxva sakuTari<br />
Tavis, saswrafod saxlSi avirbine,<br />
dedas Cavujeqi rbil da Tbil<br />
kalTaSi da vfiqrobdi, rom sjobs<br />
Zegli iyo, vidre aseTi fafuki da<br />
rbili xorci gqondes.<br />
skolaSi maswavles, Tu furcelze<br />
dawer, rac yvelaze Zalian ginda<br />
da axali wlis Rames am furcels<br />
SeWam, agixdebao. mec vwerdi<br />
ori Tu sami weli, rom didi Zegli<br />
mindoda vyofiliyavi, magram SeWmiT<br />
ratomRac verasdros SevWame.<br />
hoda, var axla adamiani da xma ara<br />
maqvs amosaRebi...<br />
saocrad miyvarda<br />
es uzarmazari da<br />
Zlieri rkinis kaci.<br />
erTi, dedaCemis<br />
loginSi wolisas<br />
vgrZnobdi Tavs ase<br />
daculad da meore _<br />
am kacTan dgomisas.<br />
Tumca, dedas rbili<br />
xorci hqonda, TeTri,<br />
fumfula, umweo. es ki<br />
ise Zlieri iyo<br />
_ myari, umoZrao,<br />
usisxlo,<br />
ucremlebo,<br />
usityvebo.
ევროპული ავეჯი განახლებულ პაპილონში<br />
თბილისი აკ. ბაქრაძის 6 (მტკვრის მარჯვენა სანაპირო, დიღმის ხიდთან); ტელ: +99532 2540990<br />
ქუთაისი წერეთლის 163, ტელ: 0431 235025; ბათუმი ბაგრატიონის 109; ტელ: 0422 220348<br />
WWW.PAPILLON.GE<br />
saaxalwlo<br />
fasdakleba<br />
25-70%
saavtoro sveti<br />
borjomSi erTi patara kafea, saxeli<br />
ar maxsovs, Tumca arc aqvs<br />
mniSvneloba, „yvelaze evropuli<br />
qarTuli kafe“ Sevarqvi. iseTi kopwia<br />
da lamazia, iseTi gemovnebiani,<br />
Tavi praRis an strasburgis romelime<br />
kafeSi ggonia, Tan fanjridan<br />
daTovlili naZvebi, mdinare da<br />
xidis lamazi moajiri Cans, dauwereli<br />
kanonia _ yvela qalaqs unda<br />
hqondes mdinare da yvelaze evropuli<br />
kafe.<br />
am kafeSi ugemrielesi Jolos tarti<br />
da limonis namcxvari iyideba,<br />
sxva namcxvrebic aqvT, magram es ori<br />
gansakuTrebulia, cocxali Jolo<br />
Sua zamTarSi zafxuls gaxsenebs,<br />
xolo vaSliani limonis fxvieri namcxvari<br />
zamTris metaforaa, yvelaze<br />
kargi periodi am namcxvris saWmelad<br />
swored dekembris boloa.<br />
yavac gemrieli aqvT, ara iseTi,<br />
rogorsac sxva kafeebSi SemogTavazeben<br />
_ movaleobis moxdis mizniT<br />
momzadebuli, aramed qafqafa da<br />
surnelovani.<br />
ramdenime dRis win kidev erTxel<br />
viyavi borjomSi _ am patara da mSvid<br />
qalaqSi, sadac didi siamovnebiT<br />
vicxovrebdi, baRs movuvlidi<br />
da velosipediT viseirnebdi.<br />
hoda, vijeqi am Cems sayvarel kafeSi<br />
da vfiqrobdi _ rogori damokidebuleba<br />
aqvT saqmisadmi am<br />
kafes mesveurebs, Tuki ar afuWeben<br />
xarisxs, miuxedavad imisa, rom<br />
konkurentebisa ar eSiniaT, radga-<br />
28 cxeli Sokoladi<br />
muclis satkivari<br />
diana anfimiadi<br />
nac am qalaqSi sul TiTo-orola<br />
kafea. saWmlis mzadeba da sxvis-<br />
Tvis SeTavazeba maSin iZens mistikur<br />
da jadoqrul Zalas, roca amas<br />
movaleobis an fulis gamo ki ar<br />
akeTeb _ aramed ise, siyvaruliT.<br />
„muclis satkivari“<br />
muclis tkivils ar<br />
niSnavs, gacilebiT<br />
zogadi da farTo<br />
cnebaa; dardebic<br />
Sedis am satkivarSi<br />
da gulis tkivilebic,<br />
sulieri SimSilic<br />
da siyvarulis<br />
naklebobac...<br />
borjomSi nataliasTan erTad<br />
viyavi, Cems usayvarles megobar-<br />
Tan. masac, iseve rogorc me, erTi<br />
gansakuTrebuli ocneba aqvs _ pawuka<br />
restorani, sadac yvela, visac<br />
Sia, gemrielad SeWams. isic, CemsaviT,<br />
sityvebisa da gemoebis gogoa.<br />
visxediT Cvens sayvarel kafe-<br />
Si, Sua zamTarSi cocxali Jolos<br />
tarts mivirTmevdiT da aTas rameze<br />
vlaparakobdiT. Sobasa da axal<br />
welzec, ra Tqma unda.<br />
natalia, guruli saSobao Rvezelis<br />
ambavs miyveboda, bavSvobis<br />
surneliT Sezavebul mistikaze:<br />
Turme, guriaSi, Sobis wina Rames<br />
zelen coms, amzadeben yvels, xar-<br />
Saven da naxevrad Wrian kvercxebs.<br />
mere naxevarmTvaris formis, saxelobiT<br />
Rvezelebs amzadeben _ ojaxis<br />
yvela wevrisTvis cal-calke.<br />
diliT, ojaxis diasaxlisi _ deda<br />
an bebo _ iRebs am saxelobiT Rvezels,<br />
samjer Semoavlebs gars am<br />
Rvezelis mflobel adamians da<br />
ityvis:<br />
„am adamianis (saxeli da gvari)<br />
muclis satkivari<br />
aRma qars<br />
daRma wyals...“<br />
mere ukve SeiZleba Rvezelis dagemovneba,<br />
ase iwyeba saSobao trapezi.<br />
„muclis satkivari“ muclis tkivils<br />
ar niSnavs, gacilebiT zogadi<br />
da farTo cnebaa, albaT, ufro SimSilis,<br />
mxolod, Seni _ ara, sxvebis,<br />
Seni garSemomyofebis; dardebic<br />
Sedis am satkivarSi da gulis<br />
tkivilebic, sulieri SimSilic da<br />
siyvarulis naklebobac...<br />
hoda, axla, am winasaSobaod, Zalian<br />
minda natalias moxuci makvaneTeli<br />
bebosaviT, Sobis kamkama da<br />
Tovlian diliT, gars SemogavloT<br />
cxel-cxeli da surnelovani guruli<br />
saSobao Rvezelebi da Tqveni<br />
„muclis satkivaric“ wyalsa da<br />
qars gadavabaro.
saaxalwlo<br />
fasdakleba
30 cxeli Sokoladi
sofo gorgaZe<br />
bileTi<br />
Salauris<br />
mimarTulebiT<br />
avtori Tamar alaviZe<br />
foto: mariam siWinava<br />
reportaJi<br />
xuTi wlis win, 2008 wlis zafxulSi, bargi Caalaga da<br />
ojaxTan erTad, Tbilisidan SalaurSi gadabargda. es<br />
is dro iyo, rodesac Tbilisidan sxvac bevri garboda<br />
_ angariSmiucemlad, moumzadeblad, naCqarevad. Tumca,<br />
maT verc gaamtyunebdi, moulodnelad Tavsdatexili<br />
omisgan SeSinebuli xalxi iyo. sofo gorgaZesTvis ki<br />
omi mizezi ar yofila. zustad im dReebSi kaxeTSi man<br />
levan caguriaze daiwera jvari da manqana SalaurSi,<br />
soflis bolos mdgari orsarTuliani saxlis win gaaCera.<br />
im dRidan iqauroba sofos da levanis kuTvnilebad<br />
iqca.<br />
es 41 wlis sofo gorgaZis mesame qorwinebaa. Tumca,<br />
masTan warsulze, ukanmotovebul cxovrebaze sasaubrod<br />
ar Cavsulvar. ufro metad mainteresebs, rogoria<br />
yoveldRiuroba provinciaSi qalisTvis, romelic<br />
xatavda, Jurnalistobda, romelsac `mTeli qalaqi~ icnobs,<br />
TbilisSi uamravi megobari hyavs da sul raRac<br />
xuTi wlis win, TviTonac am urbanuli oromtrialiT<br />
sunTqavda da imuxteboda.<br />
…<br />
Tbilisidan Salauramde manqaniT, saukeTeso SemTxvevaSi,<br />
saaTnaxevris savalia. Tu ar gagimarTlaT da gomboris<br />
gadasaxvevi daketili dagxvdaT, maSin mgzavroba<br />
kidev erTi saaTiT gagewelebaT. Tumca, am `gamrudebul~<br />
gzas Tavisi dadebiTi mxare aqvs: ase ufro na-<br />
Tlad SeigrZnob, rogor icvleba cxovrebis tempi qalaqidan<br />
soflisken mimaval gzaze. midixar da grZnob<br />
cxeli Sokoladi 31
eportaJi<br />
_ rac ufro Sordebi qalaqs, miT ufro Raribdeba industriuli<br />
infrastruqtura: naklebad amCnev yidva-<br />
-gayidvis gacxovelebul dinamikas, sul ufro naklebia<br />
minimarketebi, kafeebi, maRaziebi. am `gardamaval zonaSi~<br />
yuradRebas Zveli, Camongreuli da gamoSignuli<br />
Senoba-nagebobebi ipyrobs, romelTa didi nawilic,<br />
`yofili raRacis~ saxelwodebas atarebs.<br />
Salaurisken viwro, dangreuli gza Telavis SesasvlelTan<br />
xelmarcxniv uxvevs. adre aqaurobas Salvauri<br />
erqva, magram droTa ganmavlobaSi, rogorc xdeba<br />
xolme, rac ezedmetaT, amoagdes da darCa Salauri.<br />
2000-mde mosaxle Tu mcired iTvleba, maSin SegviZlia<br />
vTqvaT, rom Salauri patara sofelia _ yvela yvelas<br />
icnobs. amitomac, gansakuTrebuli<br />
gamoZieba ar damWirda saimisod,<br />
rom soflis bolos, `oqruaSvilebis<br />
ubanSi~ mdebare saxlisTvis mimegno.<br />
sofos miTiTebebis mixedviT,<br />
vici, rom maT Semdeg mxolod ori<br />
mosaxlea da mere sofeli mTavrdeba,<br />
ezos win ki Savi jipi unda idgas.<br />
aRmarTs rom vuaxlovdebi, gzaze<br />
xelis dasaqnevad gamosul sofos<br />
vamCnev. Tumca, sityva `SemCneva~<br />
albaT yvelaze naklebad Seefereba<br />
sofos aRnagobas, romelic Cemi warmodgeniT<br />
maria Sarapovas simaRle<br />
unda iyos (Sarapova ki ar minaxavs,<br />
magram mainc). misalmebisa da xelis<br />
CamorTmevis Semdeg, bargs viRebT<br />
manqanidan da ezoSi SevdivarT.<br />
gzad, sofo mafrTxilebs, rom SeZlebisdagvarad<br />
Sors daviWiro Tavi<br />
iqve wamowolili mecxvaris ZaRlisgan,<br />
romelic Cveni miaxloebisas<br />
umal wamoimarTa. ramdenime nabijic<br />
da ukve saxlSi varT.<br />
ver daviCemeb, saxli iseTi aRmoCnda,<br />
rogoric warmomedgina-meTqi,<br />
ufro _ piriqiT, iseTi interieri damxvda, rogorsac<br />
visurvebdi da rogoric idealur SemTxvevaSi, qalaqgareT<br />
cxovrebisas SeiZleba Seqmnas adamianma.<br />
orsarTuliani saxlis pirveli sarTulis udidesi nawili<br />
did, gaSlil sivrces ukavia, sadac harmoniulad<br />
aris Tavmoyrili misaRebi, sasadilo da samzareulo.<br />
kedlebi ermakovis da henri kartie-bresonis fotoebis<br />
aslebiT, elisabedis da mariamis freskis detalis<br />
fotoTi, Tavad sofos da mamamisis naxatebiT da Tanamedrove<br />
Tu Zveli fotografiis araerTi saintereso<br />
nimuSiT aris morTuli. yvela kuTxeSi sxvadasxva<br />
drois, formis, sididis Tu ganwyobis nivTia mimofantuli.<br />
zogierTi maTgani, TiTqos, daudevrad devs romelime<br />
kuTxeSi, magram maleve vxvdebi, rom am saxlSi<br />
32 cxeli Sokoladi<br />
sofosTvis,<br />
gonebaSi isedac<br />
yvelaferi<br />
dalagebulia,<br />
oTaxebSi nivTebis<br />
ganawileba ki, misi<br />
Sinagani ganwyobis<br />
gamoxatulebaa _<br />
is arafers gaurbis<br />
Zveli wlebidan,<br />
am warsulidan<br />
wamoRebuli<br />
nivTebiTa da<br />
im droidan<br />
gamoyolili<br />
megobrebiT<br />
agrZelebs<br />
cxovrebas.<br />
yvelafers Tavisi adgili da datvirTva aqvs da yvela<br />
wvrilmani Tavis wil mogonebas inaxavs, erT mTlianobas<br />
qmnis da erTi ojaxis istorias hyveba.<br />
am detalebis TvalierebaSi garTuli, vxvdebi, rom<br />
qalaqidan soflad gadasaxlebis Semdeg, tempis saswaulebrivad<br />
Senelebis pirveli jildo swored esaa _<br />
SegiZlia, dRis mTavar saqmianobad aqcio interieris<br />
morTva, SegiZlia, mTeli dila miuZRvna, magaliTad,<br />
fotoebis CarCoSi Casmas; qorfa, yviTeli gogrebisTvis<br />
Sesaferisi adgilis miCenas; sasadilo magidis gamo-<br />
Corknas; SuSis natexebisgan Zveleburi, xis `apteCkis~,<br />
anda, rkinis, naxvretebiani WaRis gakeTebas, romelsac<br />
mere, lamfad aqcev… anawileb am Zvel da axal pirad<br />
nivTebs, axlandeli da wina cxo-<br />
vrebidan Seni xeliT aSenebul axal<br />
saxlSi da amiT, TiTqos, Tavis gansazRvrul<br />
adgilsac uCen warsuls.<br />
sofosTvis, gonebaSi isedac yvelaferi<br />
dalagebulia, oTaxebSi am<br />
nivTebis ganawileba ki, ubralod,<br />
misi Sinagani ganwyobis gamoxatulebaa<br />
_ is arafers gaurbis Zveli wlebidan,<br />
am warsulidan wamoRebuli<br />
nivTebiTa da im droidan gamoyolili<br />
megobrebiT agrZelebs cxovrebas<br />
da ambobs: `mosayoli TiTqmis<br />
araferia. Zalian martivad moxda<br />
yvelaferi. CamovediT da gavagrZeleT<br />
cxovreba, yovelgvari Seguebis<br />
gareSe. Tumca ki, Tavidan, yvela<br />
skeptikurad afasebda Cvens nabijs,<br />
gansakuTrebiT, adgilobrivebi,<br />
Telavelebi. ideaSi, albaT, marTla<br />
rTuli warmosadgenia. es xom evropa<br />
an amerika araa, sadac dedaqalaqidan<br />
sxva didi qalaqis maxloblad<br />
gadasaxleba aravis gaukvirdeba.<br />
aq ki, Cveni saqcieli, sxvebisTvis,<br />
ufro raRacisgan gaqcevas hgavda,<br />
magram gaqceva ar iyo. mas Semdeg, rac CamovediT, ar<br />
gavCerebulvarT. am wlebis ganmavlobaSi, arcerTxel<br />
ar gvqonia gancda, rom ai, yvelaferi movawyveT, davsxediT<br />
da davisveneT. ar vCerdebiT, egreve raRac<br />
axals vigonebT~.<br />
…<br />
marTkuTxa formis xis mogrZo magidaze, kulinariuli<br />
wignebi da yvelis warmoebaze specializebuli<br />
gamocemebi awyvia. yveli sofos da leos bolo didi<br />
gatacebaa. amxela meurneobis awyobaze Tavidan ar fiqrobdnen,<br />
magram cxeni aCuqes, mere Zroxa _ erTi, meore<br />
da axla maT ezoSi, xis grZeli, cal-calke ganyofilebebad<br />
danawevrebuli sadgomia, sadac eqvsi Zroxa,
werili pasaiadan<br />
34 cxeli Sokoladi
eportaJi<br />
TxuTmetamde Rori da goWi, qaTmebi, batebi da ixvebi<br />
cxovroben. ezos SuagulSi patara venaxia, marcxniv _<br />
Ria sadgomi ZroxebisTvis, imave mxares ki, ramdenime<br />
xnis win, damatebiTi nageboba Cadges, sadac yvelis patara<br />
sawarmoa ganTavsebuli.<br />
es ojaxuri biznesi ukve oficialuri brendia. `marleta~,<br />
ase hqvia aq amoyvanil yvels _ sofos da levanis<br />
pirveli Zroxis pativsacemad. cota xnis win yvelis<br />
amosayvani axali, Tanamedrove danadgari iyides, magram<br />
jer ar iyeneben, radgan didi raodenobiT rZe sWirdebaT,<br />
amitom yvels isev Zveli danadgarebiT akeTeben.<br />
evropuli teqnologiiT damzadebuli `marletas~<br />
feta, mocarela da Sveicariuli, axla `Sato mereSi~<br />
iyideba.<br />
am ojaxur meurneobaSi wamyvani figura levania.<br />
yvelaze mets cxovelebis gamokvebaze, acraze, Zroxebis<br />
da Rorebis mSobiarobaze is zrunavs. ra Tqma<br />
unda, sofo yvelaferSi erTveba, magram is saxlSic<br />
bevrs saqmianobs, grZel, naqsov jemprsa da did „batinkebSi~<br />
gamowyobili levani ki _ xan venaxSia, xan<br />
yvelis sawarmoSi, xan Zroxebis sadgomSi. axlac, ori<br />
wuTiT Semoirbina, yavis dasalevad da gvamcnobs,<br />
kidev raRacam SeWama erTi qaTamio. sofo pasuxobs,<br />
davklaTo, ase xom SegviWamen yvela qaTamso. leo Cafiqrebuli<br />
midis, Zroxebis saWmeli da celofnis parkebi<br />
unda iyidos _ erT kviraSi Rorma goWebi unda<br />
dayaros da egec mosafiqrebeli gvaqvso, karavi unda<br />
movitanoTo…<br />
arqiteqtorma levan caguriam SarSan TelavSi yvelis<br />
mwarmoeblis specialobiT profesiuli gadamzadebis<br />
kursi gaiara da axla specialuri sertifikati aqvs. saqmes<br />
SesamCnevad didi seriozulobiT ekideba. yvelis<br />
dasaZvelebeli sakuWnao-nagebobidan mocarela da Sveicariuli<br />
yveli amoaqvs, frTxilad Wris da miyveba, Tu<br />
rogori cocxali da CamTrevi saqmianobaa yvelis warmoeba.<br />
saubarSi sofo erTveba: `Zalian mikvirs, rom saqar-<br />
TveloSi sul oTxi tipis yvelia gavrcelebuli: guda,<br />
sulguni, imeruli, qarxnuli; maSin, roca msoflioSi<br />
aTasobiT saxeobis yvelia. Tanac, Rvinos rogor uxdeba<br />
yveli! Zalian ucnauria. qarTuli yveli malfuWebadia,<br />
evropuli teqnologiiT damzadebuli yveli ki didxans<br />
inaxeba. ucnauri qveyanaa: zRva gvaqvs, tba _ da Tevzis<br />
kerZebis damzadebis mravalferovani kultura ar gvaqvs.<br />
risi ganviTarebac iyo SesaZlebeli bunebrivad,<br />
araferi ganviTarda. ici, rom bevrma kaxelma qvevrebi<br />
Caabetona? marnebi gaauqmes da zemodan garaJi daadges.<br />
cota gaugebari gziT wavida Cveni ganviTareba. Cems das<br />
dRemde Semonaxuli aqvs quTaiseli diasaxlisebis receptebis<br />
wigni. iciT, rogori receptebia da ra sakvebs<br />
umzadebdnen quTaiseli diasaxlisebi ojaxis wevrebs?<br />
_ zRvis lobsterebi, sokosgan damzadebuli kerZebis<br />
mravalferovneba, saocari rameebia! Canasaxi iyo, magram<br />
axla aRar aris~.<br />
cxeli Sokoladi 35
eportaJi<br />
…<br />
`leo, Temo movida~, _ gasZaxis sofo. ramdenime wamSi<br />
levani gamodis, samzareulos gasasvlel karTan, sakididan<br />
Tbil qurTuks iRebs, nacrisfer uTiTo xelTaTmanebs<br />
icvams da ezoSi gadis. Temo Salaureli glexia<br />
da sofos da levans cxovelebis movlaSi exmareba. wina<br />
dRes veterinars „monas“ Cliqebi daumuSavebia, savaraudod,<br />
infeqcia unda hqondes SeWrili, hoda, amitomac<br />
axla, Temos motanili trosebis meSveobiT, mona<br />
maRla unda aswion da wamlebi gaukeTon.<br />
amasobaSi, sofo sadilis samzadisSia. levanma xorci<br />
daamuSava da datova, sadilamde xeli ar axloTo.<br />
am saxlSi naturaluri sakvebi prioritetia. salaTis<br />
foTlebisgan da ferad-feradi bulgaruli wiwakebisgan<br />
sofo salaTs amzadebs. ezoSi, rqawiTelis patara<br />
venaxis garda, bostanic aqvT, sadac<br />
erTxans `Ceris~ jiSis pomidvrebi mohyavdaT:<br />
`iseTi aJiotaJi gamoiwvia<br />
am patara pomidvrebma Cvens stumrebSi,<br />
yvela am pomidorze laparakobda,<br />
magram mere, mainc SeveSvi. meore<br />
wels gadavwyvite, mwvanili momeyvana.<br />
leom Tesli patara paketiT moitana,<br />
me mecotava da blomad movayare. or<br />
kviraSi mTeli ezo mwvanilebiT iyo<br />
dafaruli. amitom, mwvanilebzec uari<br />
vTqvi _ ar mexerxeba. bostani ar aris<br />
Cemi saqme, mecxoveleoba _ ki, batono!~<br />
sofo salaTs yvels ayris, kargad<br />
urevs da mzadaa. vamCnev, xelebi<br />
advilad uskdeba, xSir-xSirad isvams<br />
krems, magram makiaJs TiTqmis ar xmarobs.<br />
meubneba: roca damWirdeba, Tma<br />
unda gadaviwio, saxeze wyali Sevisxao.<br />
es martivi fraza CemTvis kidev erTi<br />
dasturia, rom soflad cxovrebis simkacreebic<br />
ki sofosTvis harmonias<br />
qmnis (rac unda komfortulad moiwyo garemo, roca<br />
fizikurad bevrs Sromob, cxovreba, qalaquri gagebiT,<br />
mainc mkacri gamodis).<br />
`yvelas Tavisi masStabi aqvs, viRac raRac grandiozuls<br />
akeTebs, CvenTvis ki patara ramec mniSvnelovania.<br />
me am martivi qmedebebiT viReb siamovnebas. yvelaferi,<br />
raSic energias vdeb da ar mbezrdeba, bednierebaa. Tan<br />
mgonia, rom Cemi saqcieliT, Cemi arCevaniT, Cemi axlandeli<br />
cxovrebis wesiT, gogoebsac magaliTs vaZlev.<br />
mgonia, rom maT raRac gansxvavebulis magaliTi aqvT.<br />
veubnebi, rom yvelafers aqvs alternativa. mTavaria,<br />
Seni survili. esec kargi marcvalia maT cnobierebaSi~.<br />
…<br />
saxlis meore sarTulze pirveli saZinebeli ankasia,<br />
sofos ufrosi Svilis _ pirveli qorwinebidan. Tumca,<br />
36 cxeli Sokoladi<br />
21 wlis anka TabukaSvili bostonSi, uelzlis kolejSi<br />
politikur mecnierebas swavlobs da dedasTan Salaur-<br />
Si weliwadSi erTi-orjer Cadis. samagierod, sofosTan<br />
da levanTan cxovroben tyupebi, liza da mariami. maT<br />
ori oTaxi funqcionalurad aqvT ganawilebuli: erTi<br />
saZinebelia, meoreSi ki `Sromoben~. dRis did nawils am<br />
oTaxSi atareben: axlac kompiuterTan micucqulan da<br />
Chicago-s scenars amzadeben. zafxulobiT aseTi tradicia<br />
hqoniaT, roca deidaSvilebi zafxulis ardadegebze<br />
amerikidan Camodian, yvelani erTad speqtakls<br />
dgamen. SarSan `oliveri~ daudgamT, wels amerikuli<br />
kinomiuziklis Chicago-s jeria.<br />
gogonebis saZinebelSi, muyaos did firfitebze fotostendebia<br />
gakeTebuli. `dedaCemi yvela SviliSvils<br />
ukeTebs, _ mixsnis sofo, _ es ankas stendia, es tyupebis~.<br />
Tvali ankas galereaSi moTavsebul<br />
`yvelas Tavisi<br />
masStabi aqvs,<br />
viRac raRac<br />
grandiozuls<br />
akeTebs, CvenTvis<br />
ki patara ramec<br />
mniSvnelovania.<br />
me am martivi<br />
qmedebebiT viReb<br />
siamovnebas.<br />
yvelaferi, raSic<br />
energias vdeb da<br />
ar mbezrdeba,<br />
bednierebaa~.<br />
erT-erT, Saf-TeTr fotosken gamirbis,<br />
romelzec ankas didi bebia,<br />
axalgazrda medea jafariZea<br />
gamosaxuli. sawer magidaze, sofo,<br />
mariamis Tojinebs maTvalierebinebs:<br />
`es dRes mowyenilia~, _ ambobs<br />
sofo da muqi lurji da nacrisferi<br />
plastelinebisgan gakeTebul<br />
gogona-Tojinas mawvdis, romelsac<br />
TiTebis nacvlad mokle mavTulebi<br />
aqvs ostaturad Camagrebuli,<br />
_ mariami stop-mouSenebs akeTebs<br />
(calkeuli kadrebisgan awyobili<br />
animacia), ici, ra magaria! gaCveneb<br />
mere, ramdenime video aqvs gakeTebuli~.<br />
zeda sarTulidan, tyupebis sicili<br />
ismis. yurs vugdeb da vxvdebi,<br />
rom erTmaneTisTvis saukeTeso<br />
gamrTobebi arian da TamaSic mxolod<br />
erTad warmoudgeniaT. `vi-<br />
Tom rTulia tyupebis gazrda, magram araa ase, _ meubneba<br />
sofo, _ Zalian magaria, rom erTmaneTi hyavT da<br />
erTmaneTis gareSe ar SeuZliaT. Zalian mixaria isic,<br />
rom giJdebian aqaurobaze. erTi periodi, roca dadga<br />
sakiTxi, rom skolis bolo wlebi TbilisSi gadavsuliyaviT,<br />
uari Tqves. aq idealuri garemoa imisTvis, rom<br />
rac ainteresebT da uyvarT, mTeli dro daaxarjon. ai,<br />
mariami multfilmebs akeTebs, lizas kulinaria ainteresebs,<br />
arasdros dagzardeba, rame gamogicxos. imasac<br />
vamCnev, rom CvenTan stumrad Camosuli Tbiliseli bavSvebi,<br />
gacilebiT aRgznebulebi da emociurebi arian.<br />
Cven ki aq simSvide gvaqvs, romelsac ukve miveCvieT da<br />
veRar vatyobT. bunebas Tavisi msvleloba aqvs da ra-<br />
Rac etapebs ver gadaaxtebi. bavSvi unda iyos bavSvi, Tu<br />
ginda, rom fsiqika hqondes mSvidi da jansaRi~.<br />
amasobaSi, meore kerZic gamzadda: pomidvris naWre-
eportaJi<br />
bi, romlebzec mocarelas Txeli porciebia dadebuli,<br />
zemodan baziliki aqvs moyrili da balzamikos kremi da<br />
zeiTunis zeTi mosxmuli. sofo gogonebs sadilad eZaxis.<br />
ramdenime wuTSi, liza RiRiniT Camorbis kibeebze,<br />
cota xanSi mariamic mohyveba. sofo ambobs, rom aq cxovrebas<br />
erTi didi plusi aqvs, rac yovelTvis moswonda<br />
da ar gamodis TbilisSi: aq ufro kargad SegiZlia, ojaxi<br />
namdvil, idiliur ojaxs daamsgavso _ erTad isauzmo,<br />
isadilo da ivaxSmo: `Zalian kargi tradiciaa, ara?!<br />
maxsovs, bavSvobaSi, ZiriTadad vaxSamze vikribebodiT<br />
xolme. samzareuloSi didi fanjara gvqonda, mama samsaxuridan<br />
rom brundeboda, am fanjaraSi iyureboda, vin<br />
rogor iyo, Cven kidev iqiT vafasebdiT, rogor xasiaTze<br />
movidoda. mere ukve, roca wamovizardeT, es vaxSmis<br />
tradiciac davkargeT~.<br />
axla ki, sofos da levanis saxlSi yvela bednierad<br />
Tanacxovrobs _ adamianebTan erTad, xuTi ZaRli da<br />
sami kata. Zneli warmosadgenia, albaT, magram arc isini<br />
erCian erTmaneTs: `am teritoriaze, yvelaferi, rac<br />
miCneulia ????? SeuZleblad, SesaZlebeli xdeba. absoluturi<br />
kohabitaciaa, ase vTqvaT. erCian mxolod garedan<br />
mosul cxovelebs, SigniT idiliaa~, _ ambobs sofo.<br />
levans da sofos sakuTar dakvirvebas vuziareb: aq,<br />
soflad, TiTqos, dro ufro dinjad gadis qalaqisgan<br />
gansxvavebiT da sxvadasxva saqmisTvis da sakuTari TavisTvisac<br />
gacilebiT meti dro grCeba. saubarSi levani<br />
erTveba da ambobs, rom qalaqgareT tempis aCqareba<br />
SeuZlebelic kia: `aq, rac unda naadrevad mivarde Zroxas,<br />
adre ver mowveli, iseve, rogorc mcenare ver amova<br />
droze adre. TbilisSi kidev SegiZlia, Svid adgilas<br />
miirbino da saqmeebi moistumro~.<br />
`magitomac arian miwaTmoqmedebi aseTi mSvidebi da<br />
auRelveblebi, _ sofo gverTveba saubarSi.<br />
`kaxeTs alternativa ar hqonia? ratom maincdamainc<br />
Salauri?~ _ vekiTxebi.<br />
`alternativa kaxeTs namdvilad ar hqonia. mowonebiT<br />
samegreloc da guriac Zalian momwons, magram ase<br />
ar damdgara sakiTxi. kaxelebi Zalian kargi xalxia,<br />
aura aris aq gansakuTrebuli, kultura aqvT gamor-<br />
Ceuli _ vazi mohyavT. provincias qalaqTan SedarebiT<br />
kidev erTi plusi aqvs _ simartive, garkveuli gagebiT.<br />
Torem xalxi, principSi, yvelgan erTia. Tumca, Telavi<br />
provinciuli qalaqi ar aris. Telavelebs siamaye<br />
aqvT, kargi gagebiT _ Telavi xom erT-erTi sataxto<br />
qalaqi iyo. meorec, TviTon qmnian raRacas, TavianTi<br />
unikaluri dovlaTi aqvT da ar arian sxvebze damokidebulebi,<br />
Zalian mSromeli xalxia. dinjebi da auRelveblebi.<br />
mec minda, gavxde Telaveli da ver movaxerxe<br />
_ mowmoba unda gamovcvalo. gaxedav aqaur xedebs da<br />
mixvdebi, rom evropaa, ra! _ gare kaxeTi Zalian hgavs<br />
toskanas. toskanaSi rom moxvdebi, sanam kaci xmas ar<br />
amoiRebs, ver mixvdebi, italielia Tu kaxeli. dasavleT<br />
saqarTveloSi, albaT, ufro gamiWirdeboda cxo-<br />
38 cxeli Sokoladi<br />
vreba. mgonia, rom eseni ufro alalebi arian, kargi<br />
gagebiT, sworxazovanebi~.<br />
…<br />
sofo ambobs, rom TviTon ufro karCaketili adamiania,<br />
levans ki SalaurSi da TelavSi yvela icnobs.<br />
zamTris susxiani da mokle dReebi rom iwyeba, yvela<br />
Tavis kar-midamoSi iketeba Zalauneburad da erTmaneTs<br />
gazafxulamde `emSvidobebian~. Tumca, zafxulia<br />
Tu zamTari, sofos da levanis saxlSi dila ganTiadze<br />
iwyeba. `samagierod, RamiT, 12-ze ukve Rrma ZilSi<br />
varT~, _ meubneba sofo.
dRis ganmavlobaSi, saqmeebs Soris, ramdenjerme jdeba<br />
kompiuterTan. feisbuqze daregistrirebulia, sul<br />
CarTuli aqvs da miaCnia, rom movlenebze Soridan dasakvirveblad<br />
idealuri saSualebaa.<br />
`dabrunebas ar fiqrobT?~<br />
`dabrunebas?! me TbilisSi araferi maqvs. aq var da<br />
arc mimaCnia, rom rames mowyvetili var. gulaxdilad<br />
rom giTxraT, sunTqva miWirs iq. etyoba mainc didi<br />
sxvaobaa sufTa haeris kuTxiT, bevri xmauri, gamonabolqvi<br />
_ Zalian mRlis. miveCvie simSvides~.<br />
`TbilisSi rame Tu genatrebaT?~<br />
`ori-sami dRiT rom mivdivar, ras vinazRaureb?! Za-<br />
reportaJi<br />
lian miyvars `daining auT~ _ aucileblad gavdivar<br />
sadme, sasadilod, megobrebTan erTad. axloblebis<br />
monaxuleba ar mWirdeba imitom, rom isedac aqeT Camodis<br />
yvela. miyvars Teatri, kino, magram TbilisSi romc<br />
viyo, yoveldRe magisTvis xom veravin iclis?! Tumca,<br />
arc egaa problema, dabadebis dRezec ki wavsulvarT<br />
TbilisSi aqedan. or kviraSi erTxel, SabaT-kviras<br />
isedac CavdivarT _ tyupebi Cagvyavs bebia-babuebTan.<br />
roca iq var, aqauri yvelaferi menatreba, erTi dRec<br />
sakmarisia, rom momenatros… aq gadmosaxleba Zalian<br />
jansaRi gadawyvetileba iyo, radgan adamianma unda<br />
icxovros ise, rogorc unda da sadac unda~.<br />
cxeli Sokoladi 39
interviu<br />
mohsen maxmalbafi<br />
`dae, amoSaleT<br />
Cemi saxeli Cemi qveynidan,<br />
Tu is amiT gaTavisufldeba~<br />
avtori Teo xatiaSvili<br />
foto zinka barnovi<br />
40 cxeli Sokoladi
interviu<br />
cxeli Sokoladi 41
interviu<br />
`iranul kinos iranul poeziaSi aqvs<br />
fesvebi, amitom aris is poeturi. au-<br />
ditoria iranSi ZiriTadad bavSvebi<br />
arian, amitom advilad gasagebi filmebi<br />
unda gadaviRoT. mokled SemiZlia<br />
giTxraT _ poeturoba, ubraloeba da<br />
adamianis gansakuTrebuli moraluroba<br />
aris iranuli kinos specifikuri<br />
niSani~, _ ambobs kinoreJisori<br />
mohsen maxmalbafi, romelic Tbilisis<br />
wlevandel saerTaSoriso Jiuris<br />
Tavmjdomareobda. Tavad maxmalbafis<br />
filmebic ase SeiZleba davaxasiaToT _<br />
zogjer banalurobamde misuli simartive<br />
da sisadave, romelic amave dros<br />
poeturi saxeebiT aris datvirTuli<br />
da saocari humanurobiT gamoirCeva.<br />
ucnauria, magram maxmalbafi daaxloebiT<br />
20 wlis iqneboda, filmebis<br />
yureba roca daiwyo. is, rogorc<br />
morwmune adamiani, kategoriulad<br />
gmobda kinos da dedasac uSlida kinoTeatrSi<br />
siaruls. principSi, maxmalbafs<br />
garTobisTvis arc ecala,<br />
umamod gazrdils adreuli asakidan<br />
mouwia fizikuri Sromis dawyeba.<br />
_ patara viyavi, rodesac deda da<br />
mama ganqorwindnen, amitom me bebia<br />
mzrdida. is Zalian religiuri adamiani<br />
iyo, romelic miyveboda, rom<br />
Tu wavidodi kinoSi, sikvdilis mere<br />
RmerTi jojoxeTSi gamagzavnida. bebiis<br />
gavleniT, bavSvobaSi saerTod<br />
ar vyofilvar kinoSi. 15 wlis asakSi<br />
Sahis winaaRmdeg mebrZoli partizani<br />
gavxdi, ori weli vibrZodi da 17 wlis<br />
viyavi, rom damapatimres. 22 wlamde<br />
cixeSi vijeqi, ase rom, imis dro ar<br />
mqonda, skolaSi mevlo. magram cixeSi<br />
mivxvdi, rom kinos SeuZlia sazogadoebis<br />
Sesacvlelad mniSvnelovani roli<br />
Seasrulos. aman garkveulwilad xeli<br />
Semiwyo, rom `sufTa xedva~ mqonoda _<br />
raki kinos gadaRebamde Zalian cota<br />
filmi mqonda nanaxi, rasac viRebdi, es<br />
Cemi iyo.<br />
aTasobiT Raribi da religiuri iranelis<br />
msgavsad, maxmalbafi reza-Sahis<br />
sastiki mowinaaRmdge gaxda.<br />
_ Sahi namdvili diqtatori iyo. 17<br />
wlis viyavi, roca cixeSi araadamianurad<br />
mawames. SemiZlia gaCvenoT am wamebis<br />
nakvalevi.<br />
42 cxeli Sokoladi<br />
uecrad is windianad ixdis fexsacmels<br />
da SiSvel fexs magidaze Semodebs.<br />
am dros maxmalbafi Zalian hgavs<br />
Tavis filmebs _ uSualos, `etiketebis<br />
gareSes~, cota miamiturs, romelsac<br />
kulturis Taviseburebas miawer.<br />
vcdilob, ar gavixedo daviT gabuniasken<br />
(romelic TargmanSi mexmareba),<br />
rom gaoceba ar Semetyos. CemTvis<br />
ki vfiqrob, rom esec aris niSani, ris<br />
gamoc misi filmebisTvis bolomde<br />
ver mogiZebnia saxeli _ es Taviseburi<br />
primitivisturi xelovnebaa Tu sxva<br />
kulturuli tradiciis nayofi. ama-<br />
modernizacia<br />
vaqcinacias hgavs, is<br />
mciredi dozebiT<br />
unda Seiyvano...<br />
reaqcia Sahis<br />
mmarTvelobaze<br />
ar iyo reaqcia<br />
modernizaciaze,<br />
mTavari mizezi<br />
Sahis<br />
diqtatoruli<br />
reJimi iyo.<br />
sobaSi ki maxmalbafi energiulad agr-<br />
Zelebs saubars:<br />
_ amitom, diqtatoruli reJimis<br />
gamo, mTeli eri ganewyo Sahis winaaRmdeg.<br />
marTalia, xalxi religiuri<br />
iyo, magram ara fundamentalistebi.<br />
ubralod, fundamentalistebma `moipares~<br />
revoluciis monapovari, isini<br />
moeqcnen saTaveSi da revoluciidan<br />
ramdenime Tvis Semdeg am ukanasknelis<br />
mimarTuleba Secvales... dRes Cemi<br />
megobrebis didi nawili, vinc maSin<br />
iyo daWerili, isev cixeSia, anu samarTlianobis<br />
TvalsazrisiT araferi<br />
Secvlila.<br />
ukanasknel wlebSi saqarTveloSi<br />
sul ufro izrdeba religiur-fundamentalisturi<br />
cnobiereba da eklesiis<br />
gavlena. xSirad SeSfoTebiTac adare-<br />
ben xolme 70-iani wlebis irans da saubroben<br />
islamuri revoluciis mizezebze,<br />
sadac seriozul faqtors Sahis<br />
prodasavluroba, iranelebisTvis<br />
gansxvavebuli kulturis Tavze moxveva<br />
warmoadgenda, romlebmac modernizaciasTan<br />
mokle droSi adaptireba ver<br />
SeZles. ramdenad ganapirobebda mar-<br />
Tlac es mizezi islamur revolucias?<br />
geTanxmebiT, magram ara mTlianad.<br />
es, SesaZloa, avRaneTis magaliTze<br />
ufro zusti iyos, sadac gansxvavebiT<br />
aTa-Turqisgan, romelmac TurqeTis<br />
dasavlur yaidaze evolucia, sazogadoebis<br />
modernizacia Zalian myarad<br />
moaxerxa, an gansxvavebiT reza-Sahisgan,<br />
romelmac iranSi sazogadoebis<br />
vesternizacia nawilobriv, sanaxevrod<br />
SeZlo, amanula-xanma avRaneTSi<br />
es, faqtobrivad, ver ganaxorciela.<br />
modernizacia vaqcinacias hgavs, is<br />
mciredi dozebiT unda Seiyvano... reaqcia<br />
Sahis mmarTvelobaze ar iyo reaqcia<br />
modernizaciaze, mTavari mizezi<br />
Sahis diqtatoruli reJimi iyo. iranSi<br />
Zalian bevri gaWirvebuli cxovrobda,<br />
saSualo klasi TiTqmis ar arsebobda,<br />
magram iyvnen ojaxebi, romelTac uamravi<br />
fuli hqondaT. am ukmayofilebas<br />
pirvel rigSi mainc ekonomikuri<br />
mizezebi ganapirobebda. meore faqtoria,<br />
rom molebma moaxerxes ukmayofilebis<br />
organizeba. Sahis Secdoma is<br />
iyo, rom komunistebs ebrZoda da amasobaSi<br />
gamoepara molas mzardi gavlena<br />
xalxSi. 115 000 mola Zalian bevria,<br />
swored maT moawyves revolucia. es<br />
problema wignSi `buda sircxvilisgan<br />
afeTqda~ maqvs aRwerili. 1<br />
maxmalbafi dRemde gamoirCeva Tavisi<br />
moqalaqeobrivi aqtiurobiT. is<br />
amJamad safrangeTSi cxovrobs, irani<br />
ahmadineJadis prezidentad arCevidan<br />
maleve, 2005 wels datova, sadac Casvlis<br />
ufleba ar aqvs. momdevno arCevnebis<br />
periodSi iranis xelisufleba<br />
maxmalbafs adanaSaulebda ahmadineJadis<br />
realuri konkurentis, mir-<br />
-hosein musavis kampaniis warmoebaSi<br />
sazRvargareT. politikuri angaJirebulobis<br />
gamo mas xSirad akritikeben<br />
kidevac, miT umetes, iranSi, sadac<br />
islamuri revoluciis Semdegac, ris
Sedegadac misi megobrebi da Taname-<br />
brZolebi movidnen xelisuflebaSi,<br />
mohsen maxmalbafi mudmiv opozicionerad<br />
rCeba. Tumca iaraRis nacvlad<br />
xelovnebis enas mimarTavs. `adre mzad<br />
viyavi, iaraRi ameRo xelSi, axla kulturul<br />
samuSaos vaniWeb upiratesobas...<br />
samyaro kulturis gareSe junglebad<br />
iqceva. merwmuneT, gacilebiT<br />
advilia, SiSveli xelebiT ganaiaraRo<br />
policieli, vidre umecrebaze gaimarjvos<br />
kulturam~, _ ambobs is erT-erT<br />
interviuSi.<br />
rodis da ratom daiwyo Tqveni nawarmoebebis<br />
akrZalva?<br />
_ Tavidanve. revoluciis mere maleve<br />
gamovaqveyne wigni `minis baRi~,<br />
romelSic iranSi qalTa saSineli<br />
mdgomareobaa aRwerili. Cemi erTi<br />
megobari, romelTan erTadac cixeSi<br />
vijeqi, ministri gaxda. man misayvedura,<br />
ratom gvakritikeb, Cveni megobari<br />
ar xar? mere gavakritike iran-erayis<br />
omi _ asi aTasobiT iraneli mokvda<br />
erT mxares da amdenive meore mxares.<br />
ratom? visTvis? _ ar mesmoda.<br />
amazec gabrazdnen. ase, erTmaneTis<br />
miyolebiT akrZales Cemi namuSevrebi.<br />
yoveli akrZalvis mere Cems yovel<br />
momdevno filmSi ufro meti kritika<br />
Cndeboda. Cemi filmis (`siyvarulis<br />
dro~) gamo moxsnes kulturis ministri,<br />
usayvedures, ratom darTe mohsens<br />
amis gadaRebis uflebao (sxvaTa<br />
Soris, es gaxldaT xaTami, romelic<br />
Semdeg iranelebma prezidentad air-<br />
`salam, sinema~<br />
Cies. is rva weli marTavda da CemTvis<br />
iyo bolo prezidenti, romlis drosac<br />
me iranSi vcxovrobdi). usayvedures<br />
imis miuxedavad, rom filmi<br />
TurqeTSi gadaviRe. roca kulturis<br />
saministrosgan Tanxmoba miviRe,<br />
ministrma maSinve miTxra: gadaiRe,<br />
oRond sadme sxvagan, ara iranSi. magram<br />
sadac unda gadameRo, iranis<br />
problemebze vlaparakobdi _ iseve<br />
rogorc `velosipedistSi~, sadac<br />
moqmedebis nawili pakistanSi xdeba.<br />
erT-erTi bolo filmi, `mebaRe~, gadaviRe<br />
israelSi. filmi aris bahaistebze,<br />
romlebic iranelebis erT<br />
procents warmoadgenen. maT ar Seu-<br />
ZliaT ganaTleba miiRon universitetebSi,<br />
xelisufleba ar aZlevs amis<br />
saSualebas. maT iatakqveSa skolebi<br />
aqvT imisTvis, rom iswavlon maTematika,<br />
qimia, fizika... iranSi, sinamdvileSi<br />
aravin icis, ra aris bahai. maTi<br />
moZRvreba gandianuria: mSvidobismoyvare<br />
urTierTobebi, Tavisufleba,<br />
ara _ Zaladobas... am filmis gada-<br />
RebiT ormag riskze mivdiodi: Tu xar<br />
iraneli da midixar israelSi, 5 wliT<br />
cixes mogisjian, aseTia kanoni. meore<br />
tabua, ilaparako bahaelebze. cxadia,<br />
`mebaRe~ akrZales, magram xelidan<br />
xelSi malulad filmis milioni asli<br />
gavrcelda iranSi. iranelebi gaocebuli<br />
kiTxulobdnen _ ratom klaven<br />
am xalxs? problema isaa, rom Cven ar<br />
vicnobT erTmaneTs, kinos ki SeuZlia<br />
iyos sarke, werili, skola... is mxolod<br />
gasarTobi ar aris.<br />
interviu<br />
ggoniaT, rom kulturas zogadad an/<br />
da kinos SeuZlia realurad Secvalos<br />
samyaro?<br />
kinom ukve Secvala bevri ram _ SexedeT<br />
Cvens Cacmulobas, Cvens saubars,<br />
kafeebs, restornebs... kino<br />
adamianebisTvis fanjarasaviT aris,<br />
is gavlenas axdens cxovrebaze, Cvens<br />
cnobierebaze. Cven erTmaneTs kinos<br />
saSualebiT vecnobiT _ uyurebT iranul<br />
kinos da ambobT, aha, es iranuli<br />
kulturaa, ra problemebi aqvT? gana-<br />
Tlebuli arian Tu ara? da a. S. igivea<br />
qarTvel xalxTan dakavSirebiT. kino<br />
skolaa, martivi, magram skola _ me<br />
ar vici qarTuli, Tqven ar iciT iranuli,<br />
magram gvesmis kinos ena. kinoenis<br />
saSualebiT SegviZlia erTmaneTs<br />
vesaubroT, Cveni azrebi davanaxoT<br />
erTmaneTs, cxadi gavxadoT isini. Cems<br />
filmebs sarkesaviT viyeneb, maT sazogadoebis<br />
win vdgam. me ar SemiZlia<br />
diqtaturis mxares viyo, magram aseve<br />
vakritikeb sazogadoebis fundamentalistur<br />
ideebs. rodesac cixeSi vijeqi,<br />
mqonda SesaZlebloba, Sahis reJimis<br />
mowinaaRmdege 7000-mde politikoss<br />
Sevxvedrodi, ramdenime wlis mere<br />
ki vsaubrobdi imaze, rom isinic, anu<br />
opoziciurad ganwyobili politikosebic,<br />
diqtatorebs daemsgavsnen. ra<br />
aris problema? e.i. poziciebis cvlilebis<br />
miuxedavad situacia igive rCeba?<br />
es vaCvene filmSi `salam, sinema~,<br />
rom Zalauflebaa problema2 . ar aqvs<br />
mniSvneloba, me vzivar Zalauflebis<br />
saTaveSi, Tu is ori gogo, reaqcia<br />
cxeli Sokoladi 43<br />
`mebaRe~
interviu<br />
erTi da igivea. ra SegviZlia gavake-<br />
ToT? unda SevcvaloT Sexedulebebi.<br />
diqtatura xes hgavs, romelsac fesvebi<br />
kulturis niadagSi aqvs gadgmuli.<br />
kinos SeuZlia Secvalos kultura,<br />
diqtaturis fesvebi, nel-nela, magram<br />
siRrmiseulad.<br />
Tqven xSirad laparakobT xolme<br />
kulturis sisastikeze. erT-erT interviuSi<br />
werT im meqanizmze, romelSic<br />
Zaladobrivi ierarqiuli ojaxi Zaladobriv<br />
ierarqiul saxelmwifo sistemas<br />
ganapirobebs: `ojaxi sjis Svilebs,<br />
saxelmwifo sjis Tavis moqalaqeebs~.<br />
Tqven filmebSic mudmivad Cans, ramdenad<br />
mkacria tradiciuli kultura.<br />
rogor fiqrobT, es Zveli kulturebis<br />
problemaa? ramdenad ganapirobebs am<br />
simkacres religia?<br />
Cemi Svilis filmi `vaSli~ 3 Tu gaqvT<br />
nanaxi? iq aris epizodi, roca mama<br />
Tavis Svilebs didi xniT daamwyvdevs<br />
saxlSi. es dasjis gavrcelebuli<br />
formaa. filmma pirovneba ki ar unda<br />
gansajos, aramed kultura. fundamentalisti<br />
adamianebi udanaSauloebi<br />
arian, magram sjeraT araudanaSaulo<br />
ideebis. isini mzad arian, moklan<br />
an Tavi moiklan raRac ideisTvis.<br />
maT aqvT sakmarisad didi mxneoba da<br />
ubiwoeba, rom sazogadoebisTvis Tavi<br />
moiklan, magram Tavad ideaa SemaZrwunebeli.<br />
zogjer vadanaSaulebT adamianebs<br />
da gvaviwydeba, rom maTi brali<br />
ar aris, esa Tu is Sexeduleba xSirad<br />
tradiciidan modis _ deda, mama, tradicia<br />
gaZlevs rCevebs. Cemi colis<br />
filmis `dRe, roca qali gavxdi~ 4 meore<br />
nawilSi naCvenebia velosipedisti<br />
qalis istoria, romelsac qmari cxeniT<br />
misdevs da uyviris, Camodi velosipedidan,<br />
es Cveni tradicia ar ariso.<br />
qali ar ujerebs da qmari eubneba _ me<br />
gageyrebi. da Tqven xedavT tradicias<br />
cxenze amxedrebuli kacebis saxiT,<br />
romlebic misdeven velosipedists da<br />
eubnebian, rom tradiciis Tanaxmad, is<br />
valdebulia Camovides. aTasobiT tradiciuli<br />
cxeni ebrZvis modernizebul<br />
velosipeds. es unda vaCvenoT auditorias,<br />
raTa ifiqros, ilaparakos amaze.<br />
ra aris Zaladobis mizezi? _ es ar<br />
44 cxeli Sokoladi<br />
aris mxolod Cveni xelisuflebis mizezi,<br />
es aris Cveni tradiciebis, istoriis,<br />
Cveni siamayis, kulturis mizezi,<br />
garkveulwilad modernizmis raRac<br />
saxeobisac, dRevandeli civilizaciisac.<br />
ai, SexedeT, yvelgan erTmaneTs<br />
ejibrebian. 6 mln adamiani erTmaneTs<br />
ejibreba, imis nacvlad, rom erTmaneTs<br />
daexmaros. imis nacvlad, rom<br />
dedamiwaze samoTxe Seqmnan, Cven vibrZviT<br />
biznesSi, Cven vibrZviT kinoSi,<br />
siyvarulSi... ratom vibrZviT, ra aris<br />
CemTvis kiTxva<br />
ufro sainteresoa,<br />
vidre pasuxi.<br />
am kiTxvaSi<br />
Cavde Zalian<br />
mniSvnelovani<br />
plasti adamianis<br />
keTilSobilebis,<br />
moralurobis<br />
Sesaxeb, romelic<br />
aucilebelia<br />
politikaSic da<br />
xelovnebaSic,<br />
magram xandaxan<br />
gvaviwydeba,<br />
davrCeT<br />
adamianad.<br />
bolos? ekonomika yvelgan saSiSroebas<br />
warmoadgens, ratomaa yvela depresiasa<br />
da stresSi? Tqven gaqvT samsaxuri,<br />
magram sul imaze dardobT, rom ar<br />
dakargoT. mere ra? uamrav adamians ar<br />
aqvs samsaxuri. me kinos, rogorc sarkes,<br />
viyeneb ara marto calkeuli adamianisTvis,<br />
aramed sazogadoebisTvis.<br />
zogjer mqolaven kidevac, brazdebian<br />
Cemze. aT qveyanaSi gadaviRe filmebi<br />
da yvelgan ukmayofiloebi iyvnen.<br />
imitom, rom realobas vaCveneb, ufro<br />
sworad, vcdilob, rom vaCveno.<br />
sxvaTa Soris, rodesac pirvelad gamoCnda<br />
neorealisturi filmebi, maT<br />
sayvedurobdnen imas, rom italiis<br />
`WuWyian sacvlebs gareT fendnen.~ neorealizmi<br />
ki, albaT, is mimdinareobaa,<br />
romelmac erT-erTi mZlavri gavlena<br />
moaxdina Tqvenze. yovel SemTxvevaSi,<br />
amas mudmivad aRniSnavdnen Tqveni filmis,<br />
`velosipedistis~ Sesaxeb, romlis<br />
saTauri pirdapir asociaciebs badebs<br />
de sikas `velosipedebis gamtacebleb-<br />
Tan~. me magaliTad, pirvelad rac vnaxe<br />
Tqveni filmebidan, iyo `gabe~ (`xaliCa~)<br />
_ iranuli folkloris poeturobisa<br />
da sparsuli xaliCis feradovnebis nazavi,<br />
romelmac farajanovi gamaxsena...<br />
Tqven Tu gamoyofT vinmes, vinc gansakuTrebuli<br />
gavlena moaxdina?<br />
ra axdens Cemze gavlenas? pirvel<br />
rigSi, realoba; meore _ Cemi<br />
sizmrebi; mesame _ zogadad kino, ara<br />
konkretulad vinme. me SemiZlia 50mde<br />
gansxvavebuli reJisori CamovTvalo,<br />
romelic miyvars, magram maT sul<br />
sxvadasxva stili aqvT. magaliTad,<br />
satiajit rei, miyvars felinis raRac<br />
nawili... sxvadasxva filmSi sxvadasxva<br />
stili koncefciidan gamomdinareobs.<br />
magaliTad, `mebaReSi~, roca mSvidobian<br />
religiaze vlaparakob, me viReb<br />
feradovan films; roca sibinZureze<br />
vlaparakob, maSin sxva mimarTulebiT<br />
mivdivar.<br />
weRan axseneT `salam, sinema~, romelic<br />
kinos dabadebis 100 wlisTavs miu-<br />
ZRveniT. kinoSi gadaRebaze meocnebe<br />
gogoebs dilemis winaSe ayenebT da eubnebiT,<br />
rom mouwevT arCevanis gakeTeba<br />
_ an iyvnen msaxiobebi, an iyvnen adamianurebi,<br />
humanurebi. am kiTxvas SegitrialebT<br />
_ marTlac gamoricxavs es<br />
ori ram erTmaneTs _ an darCe adamianad<br />
an iyo reJisori? Tqven Zalian mkacrad<br />
eqceviT filmSi kastingze mosul adamianebs...<br />
CemTvis kiTxva ufro sainteresoa,<br />
vidre pasuxi. am kiTxvaSi Cavde Zalian<br />
mniSvnelovani plasti adamianis<br />
keTilSobilebis, moralurobis<br />
Sesaxeb, romelic aucilebelia politikaSic<br />
da xelovnebaSic, magram<br />
xandaxan gvaviwydeba, davrCeT adamianad.<br />
politikosebs da xelovanebs<br />
SeuZliaT, daexmaron adamianebs. po
interviu<br />
litikosebi valdebuli arian, es ake-<br />
Ton, xelovnebis mizanic igivea. Tumca<br />
zogjer xelovnebaSi xedav, rom<br />
isini pativs ar scemen adamianebs,<br />
politikosebi ki TiTqmis yovelTvis<br />
ase iqcevian. ra ufro mniSvnelovania?<br />
_ Cven gvWirdeba moraluroba,<br />
erTmaneTisadmi pativiscema da<br />
zrunva. ai, vTqvaT, var mxatvari da<br />
vxatav mdinares _ Zalian kargi suraTi<br />
gamomdis, araCveulebrivi amindia,<br />
ferebic saukeTesoa dRes... magram<br />
uceb vxedav, rom viRac ixrCoba<br />
mdinareSi. rasakvirvelia, me mivatoveb<br />
xatvas da gadavxtebi wyalSi. me<br />
ar SemiZlia vTqva _ artisti var, es<br />
Cemi saqme ar aris. zogi iraneli xelovani<br />
makritikebs amis gamo, magram<br />
me vpasuxob, rom realur cxovrebaSi<br />
vcxovrob da Cemi xelovneba CemTvis<br />
biznesi ar aris. ramdenime wlis win<br />
parizSi viyavi, gadasaRebad vemzadebodi.<br />
am dros iq areuloba daiwyo,<br />
radgan quCaSi gamosuli ukmayofilo<br />
adamianebi xelisuflebam daxoca. me<br />
mivatove gadaReba da CaverTe saprotesto<br />
brZolaSi. amis gamo gadaReba<br />
mxolod 2 wlis Semdeg SevZeli. albaT,<br />
Tqvens kiTxvaze pasuxic esaa _<br />
ara is, rom `me SemiZlia davrCe adamianad~,<br />
aramed `me visurvebdi, davr-<br />
Ceniliyavi adamianad~.<br />
raki ukve momdevno sakonkurso<br />
filmis Cveneba iwyeba, veRar vaswreb,<br />
vkiTxo saojaxo kinoindustriis Sesaxeb.<br />
mohsen maxmalbafma 1996 wels<br />
kinostudia daaarsa, sadac misi ojaxis<br />
wevrebi kinoganaTlebasTan erTad,<br />
filmebsac iReben. hana maxmalbafis<br />
TqmiT, romelic SarSan aseve Tbilisis<br />
saerTaSoriso festivalis Jiuris wevri<br />
iyo, mamamisma arCia, TviTon eswavlebina<br />
SvilebisTvis, vidre skolaSi<br />
religiuri fundamentalizmis klaseb-<br />
1. misi ekranizacia maxmalbafis qaliSvilma hana maxmalbafma gaakeTa.<br />
46 cxeli Sokoladi<br />
Si daekargaT dro. amitom yvela maTganma<br />
Zalian adreul asakSi daiwyo gadaReba,<br />
rac bevrs garkveul skefsiss<br />
aRuZravs da miiCneven, rom realurad<br />
mTeli es `biznesi~ mohsen maxmalbafis<br />
gakeTebulia. Tumca cnobilia, rom<br />
maxmalbafi, faqtobrivad, ar Cndeba<br />
ojaxis wevrebis gadasaReb moedanze.<br />
Cemi azriT, am mxriv sayuradReboa,<br />
`mebaRis~ finali; filmis, romelic<br />
festivalze uCvenes da maxmalbafma<br />
wardgenisas ganacxada: Sevecade xed-<br />
vis sami aspeqti amesaxa: erTi _ Cemi,<br />
rogorc Zveli Taobis, meore _ vaJiSvilis,<br />
moisenis, rogorc axali Taobis<br />
da mesame _ kinoeniso. kaSkaSa wiTeli<br />
yvavilebiT SemosazRvrul biliks TavdajerebiT<br />
miuyveba kameramokidebuli<br />
moiseni, cota mogvianebiT kadrSi<br />
Svils sirbiliT adevnebuli mohsen<br />
maxmalbafic Cndeba.<br />
2. mTeli filmis ganmavlobaSi, romelic kastingze misuli moyvaruli msaxiobebis msxvil xedebze igeba da maT reaqciebze dakvirvebas warmoadgens,<br />
reJisori (Tavad maxmalbafi) sakmaod mkacrad iTxovs, icinon an itiron. xangrZlivi gamocdis mere rolze ayvanil or gogonas<br />
maxmalbafi kamerasTan svams da eubneba, rom maT gaagrZelon kastingi. gogonebi uceb moirgeben rols _ isinic daJinebiT da mkacrad Txoven<br />
kinoSi gadaRebis msurvelebs, rom ramdenime wamis ganmavlobaSi SeZlon atireba an sicili.<br />
3. ufrosi qaliSvilis, samira maxmalbafis pirveli filmi.<br />
ra axdens Cemze<br />
gavlenas? pirvel<br />
rigSi, realoba;<br />
meore _ Cemi<br />
sizmrebi; mesame<br />
_ zogadad kino.<br />
roca mSvidobian<br />
religiaze<br />
vlaparakob, me<br />
viReb feradovan<br />
films; roca<br />
sibinZureze<br />
vlaparakob, maSin<br />
sxva<br />
mimarTulebiT<br />
mivdivar.<br />
es filmi, imis miuxedavad, rom sakmaod<br />
susti da sworxazovania, kargad<br />
gamoxatavs maxmalbafis xelweras,<br />
romelsac mniSvnelovnad gansazRvravs<br />
misi meore profesia. maxmalbafi,<br />
romelmac jer kidev cixeSi daiwyo<br />
wera, 27 wignis avtoria. mis filmebsac<br />
TiTqmis yovelTvis mihyveba kadrsgare<br />
teqsti, SesaZloa imitomac, rom<br />
maxmalbafis azriT, literaturasTan<br />
SedarebiT, kinos limitirebuli SesaZleblobebi<br />
aqvs. Tumca film `mebaRes~<br />
mTeli Tavisi traqtatiT sike-<br />
Tis, humanizmisa da araZaladobrivi<br />
Tanacxovrebis mowodebis Sesaxeb mxolod<br />
erTi vrceli epizodi gadawonis<br />
_ sarkeSi areklili gamosaxuleba,<br />
rogorc simbolo kinosi, romelic<br />
cxovrebiseul fragmentebs ireklavs<br />
da maxmalbafis mier morwyuli kamera,<br />
romelic ayvavdeba. religiisa da<br />
adamianis bunebis Sesaxeb xangrZlivi,<br />
cota ar iyos mosawyeni da banaluri<br />
`literaturis~ mere, uceb, kino iwyeba<br />
da kadric cocxldeba.<br />
maxmalbafs SeuZlia erTi kadriTac<br />
mognusxos, Tundac cud filmSi. imitom,<br />
rom mas marTlac aqvs `sufTa<br />
xedva~ da udavod Tavisufali xelovania.<br />
_ iranSi ara marto Cemi filmebi,<br />
Cemi saxelic akrZalulia. me davwere<br />
scenari `dasavleTis poeti~, romelic<br />
Cemma asistentma gadaiRo. cenzorebma<br />
Tqves, rom am films ar dauSveben<br />
mohsenis saxelis gamo. asistentma<br />
mkiTxa, ra vqnaTo. me vupasuxe, rom<br />
amoeRo Cemi gvari titrebidan. amis<br />
mere iranis liders mivwere werili,<br />
sadac vambobdi _ me wavSale Cemi saxeli<br />
imisTvis, rom es filmi gameTavisuflebina.<br />
dae, amoSaleT Cemi saxeli<br />
Cemi qveynidan, Tu is amiT gaTavisufldeba.<br />
4. mirzie meSkenis filmi. am epizodSi velosipedist qals jer qmari (anu ojaxi, rogorc institucia) misdevs da aiZulebs, rom velosipetidan<br />
Camovdes, Semdeg mola (anu religiuri institucia) da bolos Zmebi da ojaxis axloblebi (anu sazogadoeba da tradiciebi).
48 cxeli Sokoladi
cxeli Sokoladi 49
qeTi devdariani, 36 wlis, scenaristi<br />
gasuli wlis yvelaze reitinguli, magram arameinstrimuli<br />
teleserialis _ `Cemi colis daqalebis~ scenaris avtori<br />
`Cemi colis daqalebi~ ironiuli<br />
da realisturi teleserialia, romelic<br />
aRwers da taqtianad akritikebs<br />
Tanamedrove qarTul sinamdviles.<br />
mayureblis siyvarulis<br />
mizezi, maTi cxovrebidan aRebuli<br />
situaciebi, damajerebeli dialogebi<br />
da Tanmimdevruli dramaturgiuli<br />
xazi gaxda.<br />
nata sofromaZe, maka kukulava<br />
50 cxeli Sokoladi<br />
`am serialSi idealuri an steriluri<br />
personaJebi ar arseboben, ambebi<br />
namdvilia, an iseTi, romelic<br />
realurad SeiZleba momxdariyo~,<br />
_ ambobs scenaristi, romelic er-<br />
TaderTia, vinc icis, ra moxdeba 6<br />
seriis Semdeg.
cxeli Sokoladi 51
52 cxeli Sokoladi
Seqmnes himni sistemis winaaRmdeg, romelic adamians Tavisufal<br />
nebas arTmevs.<br />
cixis kadrebis gavrcelebis Semdeg,<br />
simRera `sistema unda daingres~<br />
quCaSi gamosuli axalgazrdebis<br />
mTavar saTqmelad iqca.<br />
miuxedavad politikuri inter-<br />
nata sofromaZe, maka kukulava<br />
pretaciebisa, musikosebis Tamami<br />
da ucenzuro teqsti, gulwrfeli<br />
protesti da simReris gadamdebi<br />
muxti, bolo drois yvelaze mZlavri<br />
anarqistuli mesiji iyo.<br />
KUNG FU JUNKIE, LANDMARK, ME AND MY<br />
MONKEY, sergi gvarjalaZe, SVANSIKH,<br />
JERONIMO, KAZZY JAZZ, maqs maCaiZe,<br />
DREAM SOIUZ, erekle deisaZe,<br />
naja oraSvili, giorgi asaniSvili<br />
cxeli Sokoladi 53
giorgi kekeliZe, 28 wlis, poeti<br />
novatori direqtori parlamentis erovnul biblioTekas<br />
axal imijs uqmnis.<br />
giorgi cdilobs, 200-wliani istoriis<br />
mqone biblioTeka erT-erT<br />
yvelaze Tanamedrove, axalgazrdebisTvis<br />
mimzidvel da cocxal<br />
sivrced aqcios. biblioTekis arxi<br />
youtube-ze, internet-televizia,<br />
sakuTari gverdi facebook-ze, bib-<br />
nata sofromaZe, maka kukulava<br />
54 cxeli Sokoladi<br />
lioTekaSi daculi koleqciebis<br />
eleqtronuli katalogebi, informaciis<br />
digitalizaciis procesi da<br />
Tavad direqtoris mWidro kavSiri<br />
sazogadoebasTan _ damtveril saganZurs<br />
mkiTxvels ubrunebs.
usudan Wyonia, 34 wlis<br />
kinoreJisori, scenaristi<br />
misi sadebiuto filmi `gaiRimeT~<br />
bolo drois yvelaze warmatebuli<br />
qarTuli kinoproeqtia.<br />
filmi, romelsac rusudan Wyonia TiTqmis<br />
7 wlis ganmavlobaSi iRebda, wels veneciis<br />
kinofestivalze aCvenes. axalgazrda re-<br />
JisorTa seqciaSi `gaiRimeT~ _ inovaciis,<br />
originalurobisa da problemebis kvlevis<br />
kriteriumiT moxvda. amave Rirsebebis<br />
gamo, filmi Semodgomaze antaliis saer-<br />
TaSoriso kinofestivalze Jiuris specialuri<br />
priziT daajildoves. saqarTvelom<br />
`gaiRimeT~ 2013 wlis `oskaris~ ucxoenovani<br />
filmebis nominaciaze waradgina.<br />
nata sofromaZe, maka kukulava<br />
cxeli Sokoladi 55
56 cxeli Sokoladi
irina jorjaZe - 27 wlis<br />
elene xundaZe - 27 wlis<br />
zaza burWulaZe - 39 wlis<br />
salome jaSi - 31 wlis<br />
Tamar amaSukeli - 36 wlis<br />
cira elisaSvili - 40 wlis<br />
salome sixaruliZe - 29 wlis<br />
Tea kobaxiZe - 27 wlis<br />
daTo gogiSvili - 24 wlis<br />
moZraoba `gaamagre gudiaSvilis moedani~ Tavisi miznebiT,<br />
ideiT da formiT, Tanamedrove samoqalaqo protestis simboloa.<br />
paTetikuri da yalbi politikuri<br />
mowodebebisgan Tavisufali, spontanuri<br />
saxalxo Sekrebebi gudiaSvilze,<br />
xelisuflebis winaaRmdeg<br />
protestis axal gamocdilebad<br />
iqca. `SevinarCunoT avTenturoba,<br />
nata sofromaZe, maka kukulava<br />
ara imitacias!~ _ moZraobam Tavis<br />
mTavar mizans ver miaRwia, Tumca<br />
am mxiarulma, daJinebulma da ironiulma<br />
saprotesto karnavalma<br />
TviTgamoxatvis unikaluri sivrce<br />
Seqmna.<br />
cxeli Sokoladi 57
laSa buRaZe, 35 wlis, mwerali, dramaturgi<br />
piesiT `navigatori~ gaarRvia dramaturgiis<br />
qarTuli konteqsti.<br />
BBC-is saerTaSoriso konkursSi 10<br />
aTasamde dramaturgi monawileobda<br />
mTeli msofliodan. gamarjvebuli<br />
ki, qarTveli laSa buRaZe gaxda,<br />
CineTSi mcxovreb braziliel mweralTan<br />
erTad. `momajadoebeli, au-<br />
xaTuna xuciSvili<br />
58 cxeli Sokoladi<br />
Tenturi piesa _ avtori axerxebs<br />
martosulobis simZime sasiamovnod<br />
mosasmen simsubuqed gardaqmnas~,<br />
_ ase Seafasa Jiurim laSa buRaZis<br />
`navigatori~.
obert sturua, 74 wlis, reJisori<br />
moaxerxa, SeenarCunebina qarTuli Teatris<br />
`Seucvleli~ reJisoris statusi.<br />
sakuTari ZlevamosilebiT moxibluli<br />
robert sturuas rusTavelis<br />
Teatridan xmauriani gaZeveba<br />
idealurad Caewera am Teatris<br />
miTologiaSi. aqedan, arcerTi<br />
reJisori Tavisi nebiT ar wasula.<br />
`roca me vbrundebi, mWirdeba, viyo<br />
diqtatori~ _ gamocxadebuli diqtaturis<br />
es savaldebulo Tu ar-<br />
levan xerxeuliZe<br />
tistuli aqti, iseve, rogorc misi<br />
dabruneba TeatrSi, reJisoris<br />
mier dadgmul natif, politikur<br />
SurisZiebas hgavs. robert sturua<br />
erTaderTia, romelmac moaxerxa<br />
da TiTqmis 40 wlis ganmavlobaSi<br />
rusTavelis Teatris mTavar reJisorad<br />
darCa.<br />
cxeli Sokoladi 59
kaxa benduqiZe, 56 wlis,<br />
memarjvene-libertarianeli biznesmeni<br />
qarTvel biznesmenebs Soris, sakuTari qonebidan yvelaze meti fuli<br />
daabanda saganmanaTleblo biznesSi.<br />
wels kaxa benduqiZem agrarul<br />
universitetSi Seqmna kulinariis<br />
akademia; ganagrZo mis mierve daarsebuli<br />
`codnis fondidan~ sauniversiteto<br />
qalaqis mSenebloba. 34<br />
milioni dolari, romelic am fondSi<br />
Caido, `Tavisufali universitetis~<br />
ganviTarebas, maT Soris,<br />
xaTuna xuciSvili<br />
60 cxeli Sokoladi<br />
warCinebuli studentebis swavlis<br />
dafinansebasa da sajaro leqciebs<br />
xmardeba. mkafio politikuri da<br />
komerciuli miznebis fonze, oponentebis<br />
mimarT xSirad cinikuri<br />
damokidebulebis xarjze, kaxa benduqiZe<br />
cdilobs, waaxalisos kritikuli<br />
da analitikuri azrovneba.
cxeli Sokoladi 61
paata Samugia 29 wlis,<br />
aleqs CiRvinaZe 26 wlis, poetebi<br />
Seqmnes demo.ge _ alternatiuli literaturisa da vizualuri<br />
xelovnebis qarTuli virtualuri sivrce.<br />
demo.ge axalgazrda poetebis, artistebis<br />
da mwerlebis enTuziazmis<br />
xarjze arsebobs. gasul wels<br />
Tanamedrove qarTvel mweralTa<br />
es portali, Tavisi Tamami, skandaluri<br />
teqstebiTa da TargmanebiT,<br />
nata sofromaZe, maka kukulava<br />
62 cxeli Sokoladi<br />
vizualuri artiT, alternatiuli<br />
xelovnebis Sesaxeb eleqtronul<br />
gamocemebs Soris popularul da<br />
eqsperimentebisTvis Ria sivrced<br />
iqca.
sandro asaTiani, 40 wlis, ilustratori<br />
ibrZvis eleqtronuli wignierebis popularizaciisTvis<br />
saqarTveloSi.<br />
sandro asaTiani saganmanaTleblo<br />
aqtivistia, romelic qmnis qarTul<br />
elqtronul wignebs da avrcelebs<br />
codnas onlain komunikaciis sfero-<br />
Si. eleqtronuli `vefxistyaosani~<br />
da misi avtorobiT Seqmnili saxel-<br />
xaTuna xuciSvili<br />
mZRvanelo socialuri mediis Sesaxeb,<br />
erT-erTi pirveli qarTulenovani<br />
eleqtronuli wignebia. gasul<br />
wels sandrom pirveli qarTuli interaqtiuli<br />
anbani Seqmna.<br />
cxeli Sokoladi 63
zurab SevardnaZe, 33 wlis, biologi,<br />
mebaRe-dekoratori<br />
zurab SevardnaZis baRi `gardenia~ unikaluria ara marto<br />
silamaziT, aramed Tavisi koncefciiTac<br />
Tbilisis zRvis maxloblad gaSenebuli<br />
sanerge da oranJerea, ori<br />
ideis _ mcenareTa jansaRi gamoyvanisa<br />
da originaluri dekoris sin-<br />
Tezia. `Tu sxvebi mebaReobas, ro-<br />
xaTuna xuciSvili<br />
64 cxeli Sokoladi<br />
gorc bizness, ise uyureben, me ise<br />
vuvli aqaurobas, rogorc sakuTar<br />
ezos~, _ ambobs zurab SevardnaZe,<br />
romelsac Tavis baRSi 180 saxeobis<br />
mxolod vardi aqvs.
cxeli Sokoladi 65
vaska jamalaSvili, 18 wlis, hakeri<br />
16 wlisam Seqmna virusi, romelic SeumCnevlad aRwevs kompiuterSi<br />
da mas faruli mosmenis saSualebad aqcevs.<br />
vaska jamalaSvilma ori ramis gamo<br />
miiqcia yuradReba: rogorc vunderkindma<br />
da rogorc konstituciuri<br />
usafrTxoebis departamentis<br />
arasrulwlovanma maRalCinosanma,<br />
romelmac aRiara, rom mis mier Seqmnili<br />
programis saSualebiT, saxelmwifo<br />
opozicioner politikosebs<br />
usmenda. skandalurma saqmem,<br />
nata sofromaZe, maka kukulava<br />
66 cxeli Sokoladi<br />
romlis erT-erTi mTavari monawile<br />
vaska jamalaSvilia, SesaZlebelia,<br />
farda axados maRalCinosani moxeleebis<br />
dakveTiT, moqalaqeebis<br />
ukanono TvalTvals. vaska jamalaSvils<br />
brali sisxlis samarTlis kodeqsis<br />
4 muxliT aqvs wayenebuli.
giorgi loria, 26 wlis,<br />
saqarTvelos erovnuli nakrebisa da Tbilisis<br />
`dinamos~ mekare<br />
espaneTis nakrebis winaaRmdeg matCSi, gulSematkivrebma _ giorgi<br />
loria,გgiorgi loriam ki sakuTari Tavi aRmoaCina.<br />
daviT yifianis, aleqsandre Civa-<br />
Zis, vladimer gucaevisa da oTar<br />
gabelias Semdeg, giorgi loria<br />
Tbilisis `dinamos~ pirveli fexburTelia,<br />
romelic espanuri<br />
sportuli presis garekanze mo-<br />
saqarTvelos fexburTis federaciis fotoarqivi<br />
xvda. 84 wuTis ganmavlobaSi giorgi<br />
loriam yvela burTi moigeria<br />
da moedani mxolod travmis mi-<br />
Rebis gamo, gamayruebeli aplodismentebis<br />
TanxlebiT, erovnuli<br />
gmiriviT datova.<br />
cxeli Sokoladi 67
maia badriZe - 48 wlis<br />
nika samuSia - 26 wlis<br />
qeTi qanTaria - 43 wlis<br />
daTo gabunia - 30 wlis<br />
xaTuna cxadaZe - 39 wlis<br />
maTi Rirebuli Targmanebi xidia, romelic msoflio<br />
literaturis uaxles ideebs gvakavSirebs.<br />
rom ara mTargmnelebi, qarTulenovani<br />
mkiTxvelisTvis uamravi mwerali<br />
Tu mimdinareoba darCeboda<br />
ucnobi. pol osteris `misnis Rame~;<br />
henri devid Toros `uoldeni anu<br />
tyeSi cxovreba~; robert muzilis<br />
`uTvisebo kaci~; antonio tabukis<br />
`miaCnia pereiras~; umberto ekosa<br />
da kardinal martinis mimowera<br />
xaTuna xuciSvili<br />
68 cxeli Sokoladi<br />
`ra swams mas, visac ar swams~, stig<br />
larsonis `mileniumis saga~ da Cak<br />
palanikis `mebrZolTa klubi~, august<br />
strindbergis `freken Juli~<br />
_ es nawarmoebebi wels iTargmna da<br />
qarTveli mkiTxveli msoflio literaturuli<br />
procesebis nawilad<br />
gvaqcia.
cxeli Sokoladi 69
iZina ivaniSvili, 55 wlis, saqarTvelos premier-ministri<br />
radikalurad Secvala qarTuli politikuri realoba.<br />
rodesac inkognito miliarderi biZina ivaniSvili politikaSi gamoCnda, TiTqmis warmoudgeneli iyo, rom<br />
misi brZola aseTi warmatebiT dasruldeboda. 9-wliani mmarTvelobis Semdeg, saakaSvilis xelisuflebis<br />
yvela mcdeloba, SeenarCunebina Zalaufleba, uSedego aRmoCnda.<br />
gamarjvebamde ori dRiT adre, aTasobiT mxardamWeris winaSe, ivaniSvilma madloba gadauxada `erT adamians~,<br />
romelmac `niRabi Camoxsna saqarTvelos moZalade prezidents~. am saidumlo adresatis vinaobis<br />
ganmartebisas, man ganacxada, rom madloba sakuTar Tavs gadauxada: `Cems Tavs vgulisxmobdi… wavitrabaxe…<br />
ver gamiges… es patara triuki winaswar mqonda mofiqrebuli~.<br />
es sityvebi, simbolurad misi politikuri brZolisa da moulodneli gamarjvebis xasiaTs gamoxatavs.<br />
giorgi gabunia<br />
70 cxeli Sokoladi
cxeli Sokoladi 71
literatura<br />
literaturuli ese<br />
rad miyvars<br />
doris lesingi?<br />
irakli lomouri<br />
saavtoro<br />
Sooobaaa u-Seeenod<br />
aka morCilaZe<br />
moTxroba<br />
LEPORELLO<br />
laSa buRaZe<br />
poezia<br />
beqa yorSia
literaturuli ese<br />
rad miyvars doris lesingi?<br />
avtori irakli lomouri<br />
erTi momentia mis cxovrebaSi,<br />
romelic verafriT amixsnia da<br />
mimiRia. arada, is nabiji rom ar<br />
gadaedga, nobelis premias ver mii-<br />
Rebda. mweralic ki ver gaxdeboda.<br />
yovel SemTxvevaSi, TviTon ase<br />
sjera. magram amaze mogvianebiT...<br />
gamogitydebiT, doris lesingis<br />
romans `oqros rveuls~ roca<br />
74 cxeli Sokoladi<br />
vTargmnidi, _ wigns, romelSic<br />
2007 wels nobelis premia mieniWa,<br />
_ mominda avtorisTvis werili<br />
mimewera. anu siyvaruli amexsna.<br />
magram mere Semrcxva. magrad. doris<br />
lesingis. marTlac, vin var,<br />
rom vuTxra, Zalian Zalian Zalian<br />
Cemi xar da Zalian Zalian Zalian<br />
magari mwerali? (Tanac, iqneb<br />
isic amixsna, im nabijis gadadgma<br />
rogor moaxerxe?)<br />
aseT werilze ufro banaluri<br />
rame SegiZliaT warmoidginoT?<br />
hoda, ar mivwere.<br />
oRond es werili imis Semcvleli<br />
ar gegonoT.<br />
sruliad sxva werilia _ imas ki<br />
ar vecdebi, avxsna, rad miyvars
doris lesingi, aramed, ubralod,<br />
minda, gagacnoT Cemi megobari, saxelad,<br />
doris lesingi.<br />
maS ase, daviwyoT Tavidan. anu<br />
dorisis gaCenidan.<br />
1919 wlis 22 oqtombers dabadebula<br />
sparseTSi. mamac da dedac<br />
ingliselebi hyavda (mwerlis qaliSvilobis<br />
saxeli da gvaria doris<br />
mei teilori).<br />
mamamisi, kapitani alfred teilori,<br />
pirvel msoflio omSi germanelebs<br />
ebrZoda, mZimed daiWra,<br />
fexi mohkveTes. samxedro hospitalSi,<br />
sadac reabilitaciis<br />
kurss gadioda, gaicno mowyalebis<br />
da, emili makvei, romelic<br />
colad SeirTo. omis dasrulebis<br />
Semdeg colTan erTad iranSi gaemgzavra,<br />
`Royal Persian Bank~-Si samuSaod.<br />
qalaq qermanSahSi gogona<br />
SeeZinaT.<br />
patara dorisi eqvs wlamde<br />
sparseTSi cxovrobda, Semdeg<br />
ojaxi gadasaxlda samxreT rodeziaSi<br />
(amJamad zimbabve). rodezia<br />
inglisis kolonia iyo. mamamisma<br />
buSis (afrikuli zeganis)<br />
1000 akri SeiZina da fermerobas<br />
Seudga _ simindi mohyavda. Tumca<br />
warumateblad. droTa ganmavlobaSi<br />
kidec gakotrda, iZulebuli<br />
gaxda, ferma gaeyida dagrovili<br />
valebis gasastumreblad.<br />
doriss mZime bavSvoba hqonda _<br />
rogorc gauTavebel koSmars, ise<br />
ixsenebs. koSmars, romelSic zogjer<br />
sasiamovno momentebic gamoereoda.<br />
afrikaSi gatarebulma wlebma<br />
mwerlis pirovnul Camoyalibebaze<br />
arsebiTi gavlena moaxdina,<br />
ufro zustad, misi warmosaxvisa<br />
Tu fantaziis uSret wyarod iqca.<br />
ai, mxolod erTi Strixi _ 13 wlis<br />
asakidan Turme sanadirod marto<br />
dadioda (amas TeTrkaniani biWebis<br />
umravlesobac ki ver bedavda,<br />
araTu gogonebi).<br />
dorisi qalaq solsberiSi (amJamad<br />
xarare) gogonebis kaTolikur<br />
skolaSi dadioda, magram kursi ar<br />
dausrulebia, 14 wlisam swavlas<br />
Tavi daaneba. umaRlesi ganaTleba<br />
arasodes miuRia.<br />
pataraobidan bevrs kiTxulobda<br />
_ Tojinebsa da saTamaSoebs<br />
wigni ucvlida.<br />
15 wlisa Sromas Seudga: muSaobda<br />
meddad, satelefono sadguris operatorad,<br />
Jurnalistad. am droidan<br />
daiwyo politikuri da sociologiuri<br />
literaturis kiTxva.<br />
1937 wels gaTxovda fermerze,<br />
frenk uizdomze. qorwineba 1943<br />
wlamde gagrZelda. ori Svili SeeZinaT<br />
_ joni da jeini.<br />
1944 wels dorisi meored ga-<br />
Txovda _ misi qmari gaxda germaneli<br />
politemigranti, komunisti<br />
gotfrid lesingi. erTi Svili SeeZinaT<br />
_ piteri.<br />
1949 wels dorisi meore qmarsac<br />
gaeyara da piterTan erTad londonSi<br />
gadasaxlda. joni da jeini<br />
mamas dautova. mogvianebiT es<br />
gadawyvetileba ase axsna: `didi<br />
xnis ganmavlobaSi mqonda SegrZneba,<br />
rom Zalze gabeduli raRac<br />
(`very brave thing~) gavakeTe. inteleqtuali<br />
qalisTvis saocrad<br />
mosabezrebelia mudmivad patara<br />
bavSvebTan jdoma. vgrZnobdi, rom<br />
maT saukeTeso aRmzrdelad ar<br />
gamovdgebi. an gavloTdebodi an<br />
dedaCemis msgavs frustrirebul<br />
inteleqtual qalad viqceodi~.<br />
doris lesingi XX saukunis 50ian<br />
wlebSi britaneTis komunisturi<br />
partiis rigebSi iyo (memarcxeneebs<br />
jer kidev afrikaSi<br />
cxovrebisas dauaxlovda), aqtiurad<br />
monawileobda birTvuli iaraRis<br />
winaaRmdeg mimarTul mo-<br />
ZraobaSi.<br />
pirveli wigni, `balaxi mReris~,<br />
1950 wels gamoaqveyna.<br />
1962 wels daibeWda misi avtobiografiuli<br />
romani `oqros<br />
rveuli~, romelSic 2007 wels nobelis<br />
premia mianiWes.<br />
Tumca, dorisis biografia rac<br />
unda dawvrilebiT aRgiweroT, es<br />
misi namdvili gacnoba mainc ver<br />
iqneba, radgan erTia mSrali faqtebi,<br />
da sul sxva _ adamiani.<br />
literaturuli ese<br />
me TviTon rogor gavicani doris<br />
lesingi?<br />
Cemda samarcxvinod, unda va-<br />
Riaro, rom lesingi wakiTxuli ar<br />
mqonda, sanam gamomcemloba `palitra<br />
L~-ma samiode wlis winaT<br />
misi romanis Targmna ar SemomTavaza.<br />
vuTxari, movifiqreb-meTqi<br />
da egreve veci internets _ Cveni<br />
drois gaWirvebis talkvess, _<br />
avtoris biografia moviZie, wavikiTxe<br />
(Zalian ar momewona, roca<br />
gavige, rom xsenebuli romani feministebs<br />
Tavis `bairaRad~ uqceviaT),<br />
mere ki qselSi lesingis<br />
teqstebi davZebne _ unda gamego,<br />
rogor wers, _ umal mivageni<br />
patara moTxrobas: `dRe, roca<br />
mokvda stalini~. wavikiTxe da aRmoCnda,<br />
Turme magari mweralia!<br />
arada, TiTqos gansakuTrebuli<br />
arc araferi xdeba im moTxroba-<br />
Si _ aRwerilia ingliseli komunisti<br />
qalebis emociuri dialogi,<br />
roca igeben, rom maTi saTayvanebeli<br />
kerpi, romelSic cot-cota<br />
eWvi SehparviaT, miicvala. erTi<br />
sityviT, xsenebuli mokle mo-<br />
Txroba isea dawerili, lesingis<br />
wakiTxva da Targmna momandoma.<br />
meore dRes mivedi gamomcemloba-<br />
Si, romani gamovarTvi. wignis moculobam,<br />
odnav ki Semafiqriana _<br />
650 gverdia! _ magram kontraqti<br />
mTeli erTi wliT davdeT. hoda,<br />
mec Cavujeqi...<br />
es erTi weli, SeiZleba iTqvas,<br />
doris lesingTan erTad gavatare,<br />
doris lesingiT vicxovre. da<br />
roca vambob, rom Cemia, _ anu Cemi<br />
megobaria _ ar vaWarbeb. Tanac,<br />
es arc metaforuli naTqvamia da<br />
arc gazviadeba.<br />
ase vgrZnob Sinaganad da ra<br />
vqna?<br />
axla amas `keTilSobili~ (anu<br />
`svecki~) sazogadoebis enaze agixsniT:<br />
doris lesingi Cemi fsiqoemociur-inteleqtualuri<br />
(ar<br />
minda vixmaro sityva `sulieri~ _<br />
sulieri megobroba sxva rame mgonia),<br />
anu hiperrealuri megobaria.<br />
mokled, Cven sxva ganzomileba-<br />
cxeli Sokoladi 75
literaturuli ese<br />
Si vmegobrobT. paralelur samyaroSi,<br />
sadac dorisi isev imxelaa<br />
da isev iseTia, rogoric romanis<br />
werisas iyo. _ wigni, rogorc<br />
vTqviT, 1962 wels gamoaqveyna.<br />
maSin 43 wlisa yofila, (kalkulatoriT<br />
gamovTvale: 1962-s minus<br />
1919).<br />
anu Cemi megobari dorisi axlac<br />
43 wlisaa da ara 93-is (rogoric<br />
am Cvens ganzomilebaSia).<br />
albaT, amitomac ar mivwere werili.<br />
Cemi megobari, 43 wlis dorisi<br />
iseTi sadaa, iseTi ubralo, ise-<br />
Ti gulwrfeli, iseTi Rrma, ise-<br />
Ti emociuri, iseTi tragikuli,<br />
iseTi, iseTi, iseTi... rom ar vici,<br />
rogor davaxasiaTo. radgan mSvenivrad<br />
mesmis, rac unda vTqva,<br />
mxolod sityvebis raxaruxi iqneba.<br />
zogjer sityvebi verafers<br />
gamoxataven, verafer naRdsa da<br />
arsebiTs...<br />
lesingi wers: `sityvebi, sityvebi.<br />
sityvebs vaTamaSeb im imediT,<br />
rom maTi romelime kombinacia,<br />
SesaZloa, SemTxveviTic ki, momcems<br />
saSualebas gamovxato is, rac<br />
msurs... saqme isaa, rom namdvili<br />
gamocdileba SeuZlebelia aRwero.<br />
vfiqrob, da garkveuli gulistkiviliTac,<br />
sami wertili,<br />
Zvelmodur romanebSi rom vxvdebiT,<br />
yvelaze metad gamodgeboda...~<br />
rasac aq vwer, mxolod Cems subieqtur,<br />
emociur damokidebulebas<br />
gamoxatavs, me ki minda, TviT<br />
dorisi gagacnoT, da ara Cemi warmodgena<br />
dorisze... saamisod ki<br />
sami werili ar kmara. mweralze,<br />
romelic Zalian miyvars, mSvidad,<br />
uemociod, auRelveblad wera ar<br />
SemiZlia. minda agixsnaT, Tu ra<br />
magari wigni dawera, _ epoqis suliskveTeba,<br />
absurdi da tragizmi<br />
erTianad rom gamoxata, _ arada,<br />
Zneli saqmea (Tumca isic kargad<br />
mesmis, rom wera imaze, Tu rogor<br />
ver wer, ukve sircxvilia _<br />
moZvelda!). verc teqstualur<br />
analizs vaxerxeb, verc konteqs-<br />
76 cxeli Sokoladi<br />
tualurs da, miT ufro, kongenialurs<br />
_ analizi saerTodac araa<br />
Cemi saqme!<br />
me vwer gancdiT (esec egshibicionizmi!),<br />
da ara civi gonebiT.<br />
arada, es romani namdvili<br />
miswrebaa kritikosisa Tu ubralod<br />
analizis moyvaruli pedanti<br />
literatorisTvis _ iseTi epikuri,<br />
mravaldonian-mravalSriani,<br />
anu mravalganzomilebiania, siRrmiseuladac<br />
da struqturuladac<br />
(sxvaTa Soris, msoflioSi am romanze<br />
uamravi disertacia, statia<br />
Tu gamokvlevaa dawerili). avtoris<br />
`alter ego~, mwerali qali ana<br />
vulfi erTdroulad oTx dRiurs<br />
awarmoebs sxvadasxva feris rveulebSi<br />
imisTvis, rom gaerkves Tavis<br />
Tavsa da samyaroSi.<br />
ai, ras wers doris lesingi winasityvaobaSi<br />
romanis formis Sesaxeb:<br />
`mocemulia xerxemali, anda<br />
CarCo, saxelwodebiT `Tavisufali<br />
qalebi~, romelic, TavisTavad,<br />
mcire zomis tradiciul romans<br />
warmoadgens, daaxloebiT 60000<br />
sityvis moculobiT, da romelic<br />
SeiZleba calkec arsebobdes. magram<br />
is xuT nawilad aris dayofili,<br />
romelTa Soris Casmulia oTxi<br />
rveulis Se<strong>saba</strong>misi nawilebi: Savi,<br />
wiTeli, yviTeli da lurji rveulebisa.<br />
am rveulebSi Canawerebs<br />
akeTebs ana vulfi, `Tavisufali<br />
qalebis~ mTavari gmiri. anas erTi<br />
ki ara, oTxi rveuli aqvs, radgan<br />
acnobierebs, aucilebelia sagnebi<br />
ramenairad ganacalkevos, imitom,<br />
rom eSinia qaosis, amorfulobis _<br />
eSinia Cavardnis. garegani da Sinagani<br />
pirobebis gavleniT rveulebSi<br />
Canawerebi wydeba; erTimeoris<br />
miyolebiT rveulis furclis<br />
gardigardmo sqeli Savi xazi Cndeba.<br />
magram axla, roca maT wertili<br />
daesva, maTi fragmentebidan<br />
SeiZleba raRac axali iSvas _<br />
oqros rveuli~.<br />
ana vulfisTvis (anu doris lesingisTvis)<br />
es yvelaferi inteleqtualuri<br />
TamaSi ki araa, aramed<br />
namdvili brZola sakuTari piro-<br />
vnebis gadasarCenad, radgan sigi-<br />
Jis zRvarzea, am sityvis pirdapiri<br />
gagebiT...<br />
oRond romanis rTuli forma<br />
nu SegakrTobT, _ sulac araa<br />
mosawyeni, _ Tavisuflad, interesiT,<br />
sulmouTqmelad ikiTxeba.<br />
romanSi ramdenime ZiriTadi, gamWoli<br />
Temaa, qalis da mamakacis<br />
urTierToba, sigiJe, politika...<br />
anu cxovreba, calkeuli adamianisa<br />
da mTeli samyarosi... avtori<br />
axerxebs, umciresi da usazRvro<br />
erTdroulad dainaxos,<br />
erTdroulad moaqcios fokusSi<br />
(ana vulfi amas `TamaSis TamaSs~<br />
uwodebs), da es warmoudgenel<br />
mxatvrul efeqts qmnis... nebismier<br />
Temaze avtori ise wrfelad,<br />
cocxlad, emociurad, siRrmiseulad<br />
da Tan ise masStaburad wers,<br />
rom erTi ki ara, ori nobelis<br />
premiis Rirsia, Cemi WkuiT, _ es<br />
wigni TavisTavad mwerlobis gamarTleba<br />
mgonia.<br />
principul sakiTxze msurs oriode<br />
sityva vTqva _ imaze, Tu ratom<br />
mimaCnia xsenebuli romani, sinamdvilSi,<br />
antifeministurad im dros,<br />
rodesac feministebma, lamisa aris,<br />
Tavis `bibliad~ gamoacxadon.<br />
avtori winasityvaobaSi wers:<br />
`es romani sulac ar iyo Cafiqrebuli<br />
rogorc qalTa gaTavisuflebis<br />
moZraobis rupori~.<br />
romani iseTi gulwrfelobiT,<br />
damajereblobiT, fsiqologizmiT<br />
mogviTxrobs `Tavisufali<br />
qalebis~ cxovrebaze _ wignSi<br />
gansazRvreba `Tavisufalis~ qveS<br />
igulisxmeba qali, romelic Segnebulad<br />
aRar Txovdeba, TviTon<br />
inaxavs Tavis Tavsa da Svils (Tu<br />
Svilebs), icvlis sayvarlebs, _<br />
rom xvdebi, maTi cxovreba tragikulia.<br />
aseTi cxovreba sulac ar<br />
moswonT da ar akmayofilebT, Tavs<br />
ubedurad grZnoben, eZeben namdvil<br />
siyvaruls, eZeben im erTaderT<br />
mamakacs, romelic marTla<br />
Seiyvarebs, coladac moiyvans da<br />
romelTanac mTel darCenil cxovrebas<br />
gaatareben.
dorisis `alter ego~ ipovis<br />
aseT kacs, ramdenime weli sayvarlebi<br />
arian. kacs col-Svili hyavs.<br />
ana mudmivad elodeba, rom kaci<br />
cols gaeyreba da masTan Seqmnis<br />
axal ojaxs, magram is amaze ar fiqrobs,<br />
Seqmnili situacia savsebiT<br />
awyobs. ana veRar gauZlebs da<br />
TviTon etyvis, colad SemirTeo.<br />
Sedegad, kaci gaiqceva...<br />
qalisa da mamakacis urTierobebze<br />
romanSi bevr sagulisxmos<br />
SexvdebiT. ai, erTi citata: `simarTle<br />
ki isaa, rom qals aqvs<br />
Rrma, instinqturi moTxovnileba<br />
mamakacisgan namdvili mamakaci<br />
Seqmnas... me mgoni, es imiTaa gamowveuli,<br />
rom namdvili mamakaci<br />
sul ufro didi iSviaToba xdeba,<br />
hoda, vizafrebiT, da vcdilobT<br />
SevqmnaT mamakacebi~.<br />
kiTxva logikurad ase SeiZleba<br />
daisvas: feministuri cxovrebis<br />
wesi marTla kargi rom yofiliyo,<br />
Tavisufali, feministi, emansipirebuli<br />
qalebi ubedurebi xom ar<br />
iqnebodnen?<br />
namdvilad ar mesmis, rogor<br />
SeiZleba feminizmis `manifestad~<br />
gamoacxado wigni, romelic feminizmis<br />
unayofobas aaSkaravebs Tavisdauneburad,<br />
radgan gasaocrad<br />
marTali wignia.<br />
feministebis mier `oqros rveulis~<br />
Tavis `bairaRad~ gamoyeneba,<br />
Cemi azriT, mxolod da mxolod<br />
adamianebisTvis damaxasiaTebel<br />
savalalo zedapirulobaze, gamartivebul<br />
aRqmasa Tu gaugebrobaze<br />
metyvelebs.<br />
da kidev, metyvelebs Tanamedrove<br />
dasavluri civilizaciis<br />
absurdulobaze. sxvaTa Soris,<br />
nobelis premia doris lesings<br />
Semdegi formulirebiT mianiWes:<br />
`...mogviTxrobs qalis gamocdilebaze<br />
skepticizmiT, gznebiTa da<br />
winaswarmetyveluri ZaliT rom<br />
aRwera danawevrebuli civilizacia~.<br />
wignSi mravladaa araordinaruli,<br />
moulodneli (zogjer, viRac-<br />
-viRacebisTvis, gamaRizianebeli,<br />
arasnoburi) pasaJi _ mosazreba<br />
Tu midgoma. ai, magaliTad: `fsiqoanalizi<br />
gamarTlebulia an araa<br />
gamarTlebuli mxolod imis mixedviT,<br />
SeuZlia Tu ara, adamianebi<br />
ukeTesi gaxados zneobrivi da<br />
ara samedicino TvalsazrisiT~.<br />
doris lesingis gulwrfeloba<br />
marTlac gansacvifrebelia. mki-<br />
Txvels esaubreba ara mxolod<br />
rogorc megobars, aramed, rogorc<br />
erTaderT mesaidumles...<br />
amis sailustraciod erTi epizodis<br />
citireba mindoda _ ras ganicdis<br />
avtoris `alter ego~ ana<br />
vulfi, rodesac londonSi rusul<br />
marTlmadidebel eklesiaSi<br />
aRmoCndeba, _ Tavisdamoulodnelad,<br />
muxlebze daeSveba, gaocebuli<br />
grZnobs, rom Tvalze cremli<br />
moadga, ukvirs da ver gaugia,<br />
ra emarTeba, ra atirebs... wesiT,<br />
mwerals es epizodi mkiTxvelis-<br />
Tvis ar unda gaemxila, radgan mis<br />
warmodgenas samyaroze TiTqosda<br />
Tavdayira ayenebs, magram swored<br />
amaSia lesingis Zala _ ar Tama-<br />
Sobs, Sinagan winaaRmdegobas ar<br />
Cqmalavs, sakuTar Tavs cenzuras<br />
ar uwesebs, rasac ganicdis, bolomde<br />
cdilobs gagrZnobinos...<br />
da CemTvisac swored esaa mTavari<br />
mwerlobaSi _ Tanagancda!..<br />
rac Seexeba epizodis citirebas,<br />
samwuxarod, imdenad vrceli amonaweri<br />
damWirdeba, rom Cveni werili<br />
veRar daitevs.<br />
rac Seexeba doris lesingis (da<br />
misi romanis mTavari gmiris) gatacebas<br />
komunizmiT, amaze 2007<br />
wels bi-bi-si-sTvis micemul interviuSi<br />
erTi fraziT gasca pasuxi:<br />
`Cven sasargeblo idiotebi<br />
viyaviT.~ sasargeblo _ sabWoTa<br />
kavSirisTvis, romelic dasavleli<br />
inteleqtualebis gulwrfel idealizms<br />
saTavisod, mzakvrulad<br />
iyenebda (lesingi aRniSnavs, rom<br />
gamoTqma `sasargeblo idiotebi~<br />
lenins ekuTvnis).<br />
doris lesings nobelis premias,<br />
albaT, ufro adrec mianiWebdnen,<br />
magram saqme isaa, rom igi samec-<br />
literaturuli ese<br />
niero fantastikasac wers (Tumca<br />
Janris gansazRvreba pirobi-<br />
Tia, lesingis fantastika ufro<br />
socialur-filosofiuria), xolo<br />
samecnieri fantastika ratomRac<br />
araseriozul Janrad miiCneva.<br />
anu doris lesingi pirveli nobelianti<br />
mwerali-fantastia. me<br />
ki fantastika bavSvobidan Zalian<br />
miyvars _ kidev amitomac aris<br />
Cemi da amitomac davumegobrdi!<br />
Tumca, ramdenic ar unda vilaparako,<br />
mainc ver agixsniT srulad,<br />
ra magari mweralia doris<br />
lesingi da ra magari romania<br />
`oqros rveuli~. ubralod, unda<br />
waikiTxoT.<br />
nebismieri pirovneba, _ araTu<br />
am rangis mwerali _ yovelTvis<br />
gacilebiT metia, vidre masze na-<br />
Tqvami sityva, Tundac uaRresad<br />
keTilganwyobili an sulac, aRtacebuli.<br />
doris lesingze kidev bevri ramis<br />
Tqma minda, rogorc mweralze<br />
(bolosdabolos, 53 wigni aqvs gamocemuli!)<br />
da rogorc adamianze<br />
(bolosdabolos, Cemi megobaria!)<br />
magram axla amas davjerdeT.<br />
oRond erTi uxerxuli (arakoreqtuli)<br />
kiTxva mainc unda davsva:<br />
giRirT nobelis premia Svilebis<br />
mitovebad?<br />
Cems megobar doris lesings<br />
uRirs.<br />
da, albaT, magitomac aris Zalian<br />
magari mwerali.<br />
Tu, magisda miuxedavad?<br />
p.s. Zalian minda, `cxeli Sokoladis~<br />
mTavarma redaqtorma<br />
gaiTvaliswinos Cemi umorCilesi<br />
Txovna, da werils mxolod da<br />
mxolod 43 wlis dorisis foto<br />
daurTos, _ da araviTar SemTxvevaSi,<br />
axlandeli, _ kmayofili bebia<br />
dorisis. rodesac Jurnalistebisgan<br />
Seityo, nobelis premia<br />
misces, Turme Tqva: `am wyeuli<br />
premiebis mTeli dasta Sevagrove,<br />
yvela miviRe, rac ki arsebobs. namdvili<br />
fleS-roialia!~<br />
cxeli Sokoladi 77
saavtoro<br />
78 cxeli Sokoladi
aka morCilaZe<br />
erTi dro iyo, erTi perestroikis<br />
dro, da Zveli amerikeli momRerlebi<br />
Cvens televizorebSi mRerodnen:<br />
qrismas vizauT iuuuuu, qrismas<br />
vizauT iuuuu!.. eseni iyven doli<br />
partoni da keni rojersi, romelic<br />
hgavda hemingueis, mxolod wveriT.<br />
sxva mimsgavseba TeTrwvera kacisa<br />
TeTrwvera kacTan Cven maSin ar<br />
vicodiT. is wveric metad movlili<br />
uCanda, simRera ki iyo namdvil-<br />
-amerikuli da Tavisi mTeli pop Tu,<br />
raRac ambis miuxedavad, ganwyobasa<br />
qmnida, miT umetes, im droSi.<br />
Soooobaaa u-Seeenod _ daaxloebiT<br />
ase gamodioda qarTulad da im<br />
klipis suraTi ki aseTi iyo, rom vinme<br />
TeTrwvera, siyvaruls monatrebuli<br />
amerikeli samxedro, samxedro-<br />
Ta barSi, daxlTan momjdara da imas<br />
ki gamoemusaifeba baris momRerali<br />
doli, romelic, mere, am simRerasac<br />
dascxebs, da es ki xmas aayolebs, rom<br />
yvela prazniks avacdineo da aTasi<br />
aseTi rame. didi, Zveleburi romantikis<br />
simRerasaviT iyo, mTeli Tavisi<br />
samxreebiT, amerikeli oficrebiT,<br />
gogoTi, romelic samxedros<br />
halstuxze waavlebs xels da ise<br />
ecekveba... da am mfrinavis kokardi<br />
metad Svenoda kenis.<br />
es iyo, mgoni, pirveli Semocureba<br />
iqauri saSobao suraTisa Cvens<br />
cxovrebaSi, oRond, Sobaze didad<br />
ar gafiqrebinebda, aramed ro, ai,<br />
mament gaaswora, sadRac, raRac situaciaSi.<br />
raxan yvelas Cveni qveyana gvaqvs,<br />
me rac Sobas gamivlia cxovrebaSi,<br />
imisa yvelaze metad maxsovs Roris<br />
dakvlis cqera TovlSi, zemo imereT-<br />
Si, didi dana da mere, metad sxvanairi,<br />
feCTan mimjdari sufra _ zemo,<br />
iqaur glexebTan; erT tyismcvel-<br />
Tan, erT soflis mTavar Roris damkvlelTan,<br />
SemoswrebulebTan, civ,<br />
garedan Semotanil RvinosTan da xsnilis<br />
ganwyoba, im kenirojersamdel<br />
droebaSi, roca xsnilisa bevri araferi<br />
axsovda vinmes.<br />
Tovli WraWunobda maSin fexqveS,<br />
rogorc mwerlebi daweren xolme<br />
xSirad, raxan Tovlis WraWuni fexqveS<br />
erT-erTi idumali da sasiamovno<br />
xmaa cxovrebaSi da mwerlebic<br />
ganuwyvetliv imeoreben, raxanRa igi<br />
aseTi siTboebis Semqmnelia.<br />
im dRes kidev raRacas vkiTxulobdi.<br />
xom iciT mecnierebis ambavi...<br />
ikvlevdnen, beTlemSi, im bagaSi cxovelebi<br />
iyvnen Tu ara, roca ieso daibadao.<br />
eg gamokvleva, mgoni, mitom<br />
saavtoro<br />
Sooobaaa<br />
u-Seeenod<br />
Tu iyo aqtualuri, rom aqeT wesia<br />
xolme, rom Sobis uamravi saTamaSo,<br />
naxati da aseTi ram iyideba da am sa-<br />
TamaSoebs Soris, aris swored Sobis<br />
suraTi, sadac bagas gars artyian<br />
cxovelni da frinvelni. es Zveli<br />
ambavia, mgoni, pirvelad franCesko<br />
asizelma aRniSna ase Soba, Semoijara<br />
cxovelebi da frinvelni. es im mecniermac<br />
icoda, magram mainc ikvlia,<br />
viTomda, am gamokvleviT siyvaruli<br />
icvlebodes, viTomda, gamokvleviT<br />
raime moakldes varskvlavTa da sams<br />
mogvT aRmosavleTisa, romlebic am<br />
varskvlavs modevnebiT modiodnen<br />
da Tan mohqondaT muri, gundruki<br />
da oqro.<br />
da iciT, rogor aris? am londons<br />
Sobisa didad arc kino unda, arca<br />
sxva ram sinaTleebi, imitom, rom<br />
karga xania, aq Sobis suraTi datova<br />
Carlz dikensma.<br />
es ucnauria, sul mainteresebda,<br />
ra aris suli Sobisa am qalaqSi, am<br />
droSi, roca suli darCenila pirad<br />
saqmed da mament, ginda, arsebobs<br />
SenSi, gindac _ ar arsebobs. umjobesi<br />
uCanT xolme xalxsa, rom ar arsebobs,<br />
raxan, am ararsebobiT tkivili<br />
naklebia.<br />
gasagebia imaTi, rom tkivili isec<br />
cxeli Sokoladi 79
saavtoro<br />
bevria, da suliT xom mTlad ganadgurdebi<br />
da egeb, verc gauZlo.<br />
sul mainteresebda, ras niSnavs<br />
esa _ gagiJebuli sirbili saSobao<br />
saCuqrebze, rigebi, mRelvareba, fasdaklebebi,<br />
Tu fasmomatebebi, TeTr-<br />
-wiTeli qudebi, televizorSi ki<br />
hiCkokis Citebi SobaRames. ras niSnavs,<br />
ra aris Soba im qveyanaSi, sadac<br />
moCvenebani da sulebi, wuxilisa da<br />
idumalebis gamoxatulebani, dRemdis<br />
namdvil ambad iTvleba, imasTan<br />
erTad, rom aqa dgas siti, msoflios<br />
fulTa mTavari sakrebulo da aq<br />
aris Rimili, zrdiloba da mindoba<br />
ucnobi adamianisa meorisadmi, iseTi,<br />
rogoric arsad?<br />
marTlacda mxolod wabliT gamotenili<br />
indauri da saojaxo sadili<br />
xom ver iqneba, im Tavis gaugebari<br />
qrenberi sousiTa da mTeli aseTi<br />
galerea<br />
80 cxeli Sokoladi<br />
mxolod aqauri ambiT? raRa Tovl-<br />
Si sisxlis kvaliT morbenali, gulSi<br />
danaSerCenili Rori da raRa es barklebaSverili<br />
uSvelebeli indauri,<br />
moxarSuli wabliT gamotenili.<br />
da saSobao misaloci baraTebis<br />
wera? gaigoneb: auh, ramdeni maqvs<br />
dasaweri, Cems cols vTxov, egeb Caujdes.<br />
Tumca, imas Tavisi eqneba dasaweri,<br />
ukve nayidi aqvs uSvelebeli<br />
kolofi misaloci baraTebisa.<br />
ise, dawerac aRar unda, ukve daweriliT<br />
iyideba, magram xeli mainc<br />
xom unda moawero _ siyvaruliT, eni<br />
da jeimsi... da misamarTic xom unda<br />
daawero konverts? fosta muSaooobs<br />
_ rogorc arasdros umuSavia.<br />
da amas, Tavisi guliT, aranairi kavSiri<br />
ar etyoba SobasTan.<br />
aranairi.<br />
ramdenime yofiTi rituali, cota<br />
salome rigvava<br />
"Harpia", 200X200sm, 2012<br />
sirbili, cota indauri, cota xalisi,<br />
Sobadilas gaCerebuli metro da<br />
daketili maRaziebi da imis meti Zneli<br />
dasanaxia; ager, SeiZleba iTqvas,<br />
davberdi.<br />
gana, religiisas da rwmenisas vambob,<br />
anda raRacas moviTxov, rom ase<br />
da ise. eg gasagebia. ubralod, raRac<br />
muRami Tu aris-meTqi, garda ameebisa<br />
da naZvis xis qveS dalagebuli, Sefu-<br />
Tuli saCuqrebisa, Sobis meore dRes<br />
rom unda gaxsnas yvelam. imas iqiT<br />
Tu aris-meTqi.<br />
Zvel droSi mravals werdnen saSobao<br />
moTxrobebs, Sobis TariRs miaxloebuli<br />
gazeTebi da Jurnalebi<br />
gansakuTrebuli iyo xolme. yvelgan<br />
werdnen, sxvaganac, CvenTanac,<br />
iliac, sxvebic.<br />
zogierTi is moTxroba ki metad<br />
tkbilad mogagondeba, ganskuTrebiT,<br />
Tu marTla Sobis dReebSi waikiTxe.<br />
imas sxvanairi ambavi aqvs gar-<br />
Semo da sxva gozinayoba da namqeri.<br />
egeT moTxrobaTagan msoflioSi<br />
saxelganTqmuli aris dikensis saSobao<br />
sagalobeli.<br />
sagaloblebis Canawerebi dResac<br />
uamravi iyideba saSobao dReebSi da<br />
eklesiebSi ki, skolis, an TviTmoqmedi<br />
gundebi galoben xolme. Cvenc<br />
Cveni gvaqvs, dikensma ki ase moTxrobas<br />
daarqva. roca is dawera, ar iyo<br />
maincdamainc saxelmoxveWili mwerali,<br />
arc is ganTqmuli wveri hqonda<br />
mozrdili maSin.<br />
im moTxrobis ambavi cnobilia:<br />
Zunwi ebenezer skrujis gulidan<br />
didi xania wasula adamianoba da<br />
sixaruli da is egeTi ZaRliSvili<br />
beberia, rom aravis ambavi ar ainteresebs.<br />
martoxela da boRmian skrujs,<br />
jer Tavisi wina Sobas gardacvlili<br />
kompanioni marli, mere ki sami suli<br />
ecxadeba warsulisa, dRevandelobisa<br />
da momavlisa da maTgan misTvis<br />
gadaSlili suraTebi misi cxovrebisa<br />
am mZime kacs sruliad Secvlis.<br />
ara mxolod imitom, rom mas Tavisi<br />
momavali da warsulSi daSvebuli<br />
Secdomebi aSinebs, aramed imitomac,<br />
rom skruji xedavs, rom masze mra
saavtoro<br />
valgzis Ratakni, ubedurni da Sewuxebulni<br />
xaroben SobadRes, imediTa<br />
da sixaruliT avsilni, is ki gdia im<br />
Tavis pirquS binaSi Tavis fulebTan<br />
da roca mokvdeba, arc vinme gaixsenebs.<br />
es xilvani sruliad cvlis baton<br />
skrujs da is sikeTis qmnas iwyebs.<br />
rac mTavaria, es kargad gamosdis da<br />
Tavadac xarobs amiT.<br />
esaa da es.<br />
Tumca, amas unda mivumatoT Tavad<br />
londoni, saSobao batebi, romlebsac<br />
maSin indauris adgili eWira da<br />
aTasi sxva ram, am qalaqis zeimuri<br />
saxisa da moguzguze buxrisa, rac<br />
ase kargad icoda dikensma.<br />
mTeli am saSobao istoriis ukan ki<br />
mainc aris raRaca iseTi, rasac mouxelTeblad<br />
grZnobda dikensi da gamoxatavda<br />
am Zalian inglisuri formiT.<br />
galerea<br />
82 cxeli Sokoladi<br />
es aris ambavi imedis dRisa, sixarulis<br />
arsisa, imisa, rom beTlemSi am saRamos<br />
daibada is, vinc dagvexmareba, rom<br />
yovel axal dRes ukeTesni viyoT da<br />
am ukeTesobisTvis ki yovel wams mzad<br />
aRmovCndeT, Tundac, rom sruliad<br />
daviwyebuli gvqondes, Tu vina vbr-<br />
ZandebiT da eg Seni ukeTesobac araferSi<br />
gvWirdebodes.<br />
im Rames kidev _ raxan aq oTx saaTze<br />
bneldeba, yoveli Semdgomi<br />
saaTi Ramed SeiZleba CaiTvalos _<br />
amovuxvie nacnob quCaze da movuyvebodi.<br />
ki, anaTebda yovelive garSemo,<br />
Soba xom modis, magram mainc Ramea<br />
da iciT, ra aris? sabednierod, Tu<br />
saubedurod, ase Tu ise, kargad vici<br />
didi qalaqi da imis cxovreba da<br />
imis Cafxrewili gulebi da sevdebi<br />
da martoobani da ar mikvirs da moulodnelic<br />
araferia xolme TiTqmis.<br />
salome rigvava<br />
"Milk", 100X100sm, 2012<br />
londoni kidev yovelTvis didi<br />
qalaqi iyo, dikensis drosac da mgoni,<br />
manamdec... hoda, movuyvebodi da<br />
uknidan Semomesma qalis xma, erTi<br />
wuTio, da gavuCerdi. iyo erTi xnieri<br />
qali, Sarvalsa da Zvel qurTukSi<br />
da xmamaRali.<br />
_ xurda ar geqneba? didi bodiSi<br />
Senao.<br />
did qalaqSi egrea xolme, rom siarulSive<br />
unda upasuxo, arao da mou-<br />
Cqaro nabijs, imitom, rom SeiZleba<br />
mere policielma CaiRimos, ufross<br />
rom daklads gaukeTebs, gauCerdao.<br />
_ ki, ki-meTqi, _ raca mqonda ukana<br />
jibeSi miveci da wamovedi.<br />
wamomyva, mec maqeT movdivaro.<br />
did qalaqSi eg niSnavs, ro kidev ra-<br />
Rac unda. amitom, Sen nabijs unda<br />
auCqaro.<br />
_ god bless iu, sero, _ ar uTqvams.<br />
did qalaqSi ki eg niSnavs, rom<br />
mTxovneli maTxovari ar ari.<br />
_ Tu gagigia, adamians saSobaod sibnele<br />
hqondes saxlSio, _ Tqva qalma,<br />
_ gareT amdeni sinaTle iyos da<br />
SigniT kidev bnelSi da siciveSi vijde,<br />
sanTlebic marto dekoratiuli<br />
maqvs, SobisTvis vemzadebodio.<br />
me ra unda mepasuxa. gamigia, rogor<br />
ara. amitom isev is laparakobda.<br />
_ job senTerSi mivedi, sadac am<br />
Tvis daxmareba mergeboda, amdeni weliwadia<br />
umuSevari var da yovelTvis<br />
normalurad viRebdi, axla ki ra<br />
jandaba etakaT, miTxres, wina TveSi<br />
samoci funtiT meti mogeciT, xels<br />
gadmovayoleT, da axla araferi<br />
gergebao. gamagebine, megobaro, gadasaxadebi<br />
riT gadavixado, sigareti<br />
saerTod aRar movwio? aRar movwev,<br />
magram sinaTle? eleqtrokompaniaSi<br />
mivedi, Suqi CamirTeT-meTqi da Cven<br />
saqvelmoqmedo fondi ara gvaqvso.<br />
axla gamovedi, egeb rame fuli movagrovo,<br />
xalxs vTxovo.<br />
egeb, metrosTan gaxvide, axla iq<br />
bevri xalxi gamodis-meTqi.<br />
_ metrosTan narkomanebi da lo-<br />
Tebi Txouloben, me arc erTi var da<br />
arc meore, _ amixsna brazis gareSe.<br />
ingliselebma yvelafris dalagebulad,<br />
gamarTulad moTxroba ician, _
Svilebi davzarde, xuTi funti ver<br />
unda movagrovo, rom rZe da puri<br />
viyido da bnelSi vWamo? _ mkiTxa<br />
isev.<br />
_ metro imitom vTqvi, rom iq bevri<br />
xalxia, _ vuTxari me.<br />
_ ho, marTalia. marTla metros-<br />
Tan waval, _ Tqva man, oRond mainc<br />
momyveboda _ mismine, Sen ra gqvia? _<br />
didi qalaqis enaze es SekiTxva kargi<br />
megobrobis dawyebis saSualebas iZleva.<br />
_ jorji.<br />
_ me _ qeiTi. Cems boifrends erqva<br />
jorji. jorj o’fareili. irlandieli<br />
iyo. kargi biWi iyo. wina cxovrebaSi,<br />
_ Tqva man _ mismine, jorj,<br />
aq axlos cxovrob? _ didi qalaqis<br />
enaze es kidev ufro vermoSorebis<br />
SekiTxvaa.<br />
_ ise, ra.<br />
_ zemoT rom pabia, ai, iq zemoT?<br />
_ ho.<br />
_ mag pabSi ar iaro.<br />
_ ratom?<br />
_ sazizRari xalxi dadis. yovel<br />
SemTxvevaSi, erTi. exla mand viyavi.<br />
gareT xom mosawevad gamodian. Cemi<br />
xnis xalxia ufro. axalgazrdebic,<br />
magram axalgazrda ras gamoimetebs.<br />
iq erTi WaRara kaci idga, Senze<br />
msuqani. oci pensi vTxove da ici, ra<br />
miTxra? or funts mogcem, oRond<br />
Tavi momecio. ukacravad, ase pirdapir<br />
rom vambob. magram Rori iyo.<br />
imas ki vuTxari, rac saTqmeli iyo,<br />
magram ar meyo. ar iaro im pabSi,<br />
Rori bebrebis pabia.<br />
didi qalaqis enaze, Tavi momeci<br />
imas niSnavs, rom es qeiTi, im Cemze<br />
msuqnis win, pabis tualetSi muxlebze<br />
unda daeSvas.<br />
_ Seim, _ vTqvi me.<br />
_ gesmis? rad minda magis ori funti,<br />
_ man xurdebs daxeda, _ sul momeci<br />
es xurda?<br />
me mxrebi aviCeCe sibneleSi.<br />
_ or funtze metia... rZe da puri,<br />
saavtoro<br />
_ Cailaparaka man da momibrunda, _<br />
darwmunebuli xar?<br />
didi qalaqis enaze es niSnavs pirvel<br />
madlobas.<br />
_ sxva dros Sen dagWirdeba da me<br />
mogcem. umuSevari xar?<br />
_ ki, _ vuTxari me.<br />
_ hoda, mogcem. an sxvas mivcem.<br />
wesi egrea. is beberi Rori. kbilis<br />
eqimTanac ki ver mivedi.<br />
isev movdiodiT.<br />
_ metrosken waval, kargi?<br />
_ xo.<br />
_ meri qrismas, jorj.<br />
_ laq, laq! _ xeli davuqnie me, _<br />
meri qrismas.<br />
Rimilebi ar yofila, Suqebi iyo,<br />
londonis aguzguzebuli Tbili buxrebi.<br />
axali skrujebi da Zveli sulebi.<br />
rogorc Tqva im keTilma kacma,<br />
madroveT megobrebo, Cems debTan,<br />
CitebTan erTad viloco.<br />
Sooobaaa u-Seeenod...<br />
cxeli Sokoladi 83
Tibisi banki<br />
20 wlisaa!<br />
avtori salome afxaziSvili<br />
foto mari nakani-mamasaxlisi<br />
84 cxeli Sokoladi
literaturuli konkursi „<strong>saba</strong>“,<br />
cnobili qarTveli mxatvrebis personaluri<br />
gamofenebi, literaturuli<br />
saRamoebi, klasikuri musikis<br />
koncertebi, kinoCvenebebi, wignis<br />
prezentaciebi da masterklasebi _<br />
es im RonisZiebebis arasruli CamonaTvalia,<br />
romlebiTac `Tibisi<br />
bankma~ bolo 20 wlis ganmavloba-<br />
Si sazogadoebas Tavi daamaxsovra.<br />
Tumca wlevandeli weli mainc gamorCeulia.<br />
saiubileo weli `Tibisim~<br />
xalxTan gansakuTrebuli<br />
siaxloviT, masStaburi da mravalferovani<br />
RonisZiebebiT aRniSna.<br />
bolo erTi wlis ganmavlobaSi,<br />
bankis mxardaWeriT Seiqmna da amoqmedda<br />
pirveli internet-televizia<br />
kulturis Sesaxeb _ artarea<br />
(www.tbcartarea.ge) „<strong>saba</strong>s“ 10-wliani<br />
arsebobis istoria eleqtronuli<br />
wignebis saxlis (www.<strong>saba</strong>.com.ge)<br />
SeqmniT dagvirgvinda, sadac nebismieri<br />
dainteresebuli adamiani<br />
konkursis rCeul wignebs, sakuTari<br />
personaluri kompiuteridan, iPad-<br />
-dan an Kindle-dan kiTxulobs. wlis<br />
dasawyisSi specialurad `Tibisis~<br />
proeqtisTvis, qarTvelma mwerlebma<br />
da fotografebma weliwadis<br />
Tormet Tveze novelebi da fotoebi<br />
Seqmnes, axalgazrda kinematografistebs<br />
ki araCveulebrivi<br />
saSualeba miecaT, mTeli wlis ganmavlobaSi<br />
gamocdil qarTvel da<br />
ucxoel kinomoRvaweebTan erTad<br />
moklemetraJian filmebze emuSavaT.<br />
xelovnebisa da literaturis<br />
gansakuTrebuli waxalisebis gziT,<br />
`Tibisi bankma~ ramdenime TveSi<br />
niWieri axalgazrdebis farTo wre<br />
Sekriba, sadac axal da saintereso<br />
ideebs profesionalTa gundi amu-<br />
Savebs.<br />
`Tibisi bankis~ damfuZnebeli, mamuka<br />
xazaraZe ganvilil 20 wels ase<br />
afasebs:<br />
„yvelaze did miRwevad im gundis<br />
Seqmnas miviCnev, romelic 20<br />
welia, `Tibisis~ erTguli wevria.<br />
gundis Seqmna 7 kaciT daviwyeT da<br />
`Tibisis~ TanamSromelTa raodenoba<br />
dRes 3000-s aRwevs, mTlianad<br />
promo<br />
jgufSi ki 5000 kacia. es yvelaze<br />
didi warmatebaa da meamayeba, rom<br />
am gundis wevri var. meamayeba isic,<br />
rom es gundi aravis dautovebia,<br />
piriqiT, is ufro gafarTovda. is<br />
faqtic, rom Cvens dabadebis dRes<br />
kulturisa da xelovnebis xel-<br />
SewyobiT aRvniSnavT, imaze miu-<br />
TiTebs, rom ar aqvs mniSvneloba,<br />
ra biznesSi xar, ra sididisaa es<br />
biznesi, mniSvnelovania is, Tu ra<br />
Rirebulebebi gaqvs da ras uWer<br />
mxars. Cven pirveli dRidanve mxars<br />
vuWerT reJisorebs, mxatvrebs sxva<br />
xelovanebs da Cven am saqmes isev<br />
gavagrZelebT, imitom, rom es saqme<br />
gviyvars, vafasebT da vfiqrobT,<br />
rom mniSvnelovania“.<br />
kulturis sferoSi gaweuli mniSvnelovani<br />
mxardaWeris erTgvar<br />
Sejamebas warmoadgenda `Tibisi<br />
bankis~ masStaburi saiubileo<br />
RonisZiebebis seria, romelic 17<br />
dekembers bankma TbiliselebTan<br />
erTad aRniSna. RonisZiebebi kino-<br />
Teatrebidan daiwyo da galaktionis<br />
xidTan patara moedanze axali<br />
monumentis _ „Tibisis saaTebis“<br />
gaxsniT dasrulda. iubile kinopremieriT<br />
gaixsna, romelic saqar-<br />
Tvelos yvela did kinoTeatrSi<br />
erTdroulad daiwyo. mayurebelma<br />
`Tibisi bankis~ kinoproeqtis<br />
„20/12“-is farglebSi 12 SemoqmedebiTi<br />
jgufis mier Seqmnili Tormeti<br />
moklemetraJiani filmi ixila.<br />
„qarTuli kinos dabadebis dRe“<br />
uwoda kinoreJisorma nana jorja-<br />
Zem `Tibisis~ mxardaWeriT gamar-<br />
Tul kino-premieras, romelsac<br />
proeqtSi monawile damwyebi kinematografistebis<br />
garda, kinos sxva<br />
warmomadgenlebic daeswrnen da<br />
proeqtis mniSvnelobaze isaubres.<br />
„dRevandeli dRis arseboba ukve<br />
aris Sejameba da Sedegi imisa, rac<br />
am proeqtSi gakeTda. proeqti imitom<br />
ar ganxorcielbula, rom Semdeg<br />
amiT gvetrabaxa. satrabaxo<br />
albaT aris is gza, rac proeqtis<br />
monawileebma aqamde gaiares. Canafiqri<br />
200%-iT Sesrulda. gzad<br />
bevri problema iyo, amitom masTan<br />
cxeli Sokoladi 85
SeWidebiT mniSvnelovani gamocdileba<br />
miiRes. am dRes garkveuli<br />
roli eqneba maT warmatebaSi“, _<br />
aRniSna kinoproeqtis prodiuserma,<br />
paata goZiaSvilma filmis dasrulebis<br />
Semdeg.<br />
kinoreJisori nana janeliZe proeqtis<br />
kidev erT damsaxurebad imas<br />
miiCnevs, rom Tormeti damoukidebeli<br />
reJisoris mier gadaRebulma<br />
moklemetraJianma filmebma qar-<br />
Tveli axalgazrdebis reJisoruli<br />
xedvis individualuri Taviseburebebi<br />
da saerTo suraTi warmoaCina:<br />
„qarTuli moklemtraJiani filmebi<br />
yovelTvis iumoriT gamoirCeoda,<br />
magram dRes sul sxva suraTi<br />
vnaxeT. naTlad gamoCnda, rogori<br />
depresiulebi arian qarTveli<br />
axalgazrdebi. etyoba, aseTi qveya-<br />
na SevTavazeT Cven axal Taobas da<br />
rogor miiRes maT es, Zalian kargad<br />
gamoixata am filmebiT, amitom<br />
vfiqrob, rom proeqti am mxrivac<br />
saintereso iyo“.<br />
kinoproeqtis monawile reJisoris,<br />
gia diasamiZis TqmiT, es aris<br />
erT-erTi saukeTeso proeqti, romelic<br />
1990-iani wlebis Semdeg<br />
saqarTveloSi kinos sferoSi ganxorcielda,<br />
rasac `Tibisis~ damsaxurebad<br />
miiCnevs: „mniSvnelovania,<br />
rom am bankma arCevani kinos ganviTarebaze<br />
SeaCera. man es sfero<br />
sxva samTavrobo Tu arasamTavrobo<br />
organizaciebze metad daafasa,<br />
amitom axla mas kinocentrma da<br />
sxva organizaciebmac unda miba-<br />
Zon. saqarTveloSi ramdenime weli<br />
mxolod moklemetraJiani filmebi<br />
unda vakeToT, rom naTlad gamoCndes,<br />
ra SegviZlia. dRes davinaxeT,<br />
86 cxeli Sokoladi<br />
rom nulidan dawyebulis doneze,<br />
sakmaod maRalxarisxiani produqcia<br />
miviReT“.<br />
aRsaniSnavia, rom proeqtSi monawileoba<br />
im reJisorebmac miiRes,<br />
romlebic manamde sazRvargareT<br />
swavlobdnen da muSaobdnen. ana<br />
cimintia erT-erTi maTgania. „am<br />
proeqtSi monawileobiT, qarTul<br />
gadamReb jgufTan pirvelad vimu-<br />
Save, Tan vakvirdebodi rogorc mu-<br />
Saobdnen, Tan vswavlobdi. saerTo<br />
jamSi, kargi gamocdileba miviRe,<br />
romelic mWirdeboda“, _ ambobs is.<br />
sadResaswaulo ganwyobam kinoTeatris<br />
darbazebidan quCaSi<br />
gadainacvla, sadac sazeimo koncerti<br />
TbiliselebisTvis Ria cis<br />
qveS, `Tibisi bankis~ saTavo ofisis<br />
win gaimarTa. sadResaswaulo da<br />
winasaaxalwlo koncertze misul<br />
msmenelebs `Tibisi~ glintveiniTa<br />
da musikiT gaumaspinZlda. `Tibisis~<br />
ferebSi gadawyvetil scenaze<br />
ki, dedaqalaqelebisTvis liza<br />
bagrationma, nato metoniZem, eka<br />
mamalaZem, sofo xalvaSma, ansamblma<br />
„Svidkacam“ da sxva qarTvelma<br />
momRerlebma imReres.<br />
koncertis dasrulebis Semdeg,<br />
sazeimo zarbaznebis guguniT `Tibisi<br />
bankis~ win Sekrebili moqalaqeebi,<br />
`Tibisis~ damfuZneblebi da<br />
koncertis monawileebi galaktionis<br />
xidis gavliT, axali moednisken<br />
daiZrnen, saiubeleo dResaswauli<br />
axali monumentis _ „Tibisis<br />
saaTebis“ gaxsniTa da ulamazesi<br />
foierverkiT dasrulda. qandakeba,<br />
`Tibisi bankis~ TxovniT, xelovanma<br />
Tamar kvesitaZem Seqmna. is cxra<br />
figurisagan Sedgeba da adamiane-<br />
bisa da drois kavSirs gamoxatavs,<br />
rac amave dros, rogorc `Tibisi<br />
bankSi~ amboben, zustad asaxavs<br />
`Tibisi bankis~ damokidebulebas<br />
droisadmi da saqmisadmi.<br />
20 wlis ganmavlobaSi ganxorcielebul<br />
proeqtebs Soris `Tibisi<br />
bankis~ damfuZnebeli mamuka<br />
xazaraZe literaturul konkurs<br />
„<strong>saba</strong>s“ gamoarCevs da ambobs, rom<br />
es proeqti imiTaa mniSvnelovani,<br />
rom man gauZlo dros da dRemde<br />
SeinarCuna popularoba. grZelvadian<br />
da droSi ganviTarebad proeqtebs<br />
Soris asaxelebs, aseve kinoproeqts<br />
_ „20/12“ da artareas<br />
Seqmnas:<br />
„miuxedavad imisa, rom pirveli<br />
welia, mimaCnia, rom safuZveli<br />
Caeyara axalgazrduli filmebis<br />
mxardaWeras da darwmunebuli var,<br />
rom am saqmeSi sxvebic Semogvier-<br />
Tdebian. Cven gviyvars aseTi proeqtebi,<br />
imitom, rom es emsaxureba<br />
procesis mxardaWeras da ara er-<br />
Tjerad aqciebs. Cveni interesia,<br />
rom mxarSi davudgeT grZelvadian<br />
ganviTarebas da niWierma adamianebma<br />
igrZnon, rom isini ar arian<br />
martoni, maTze fiqroben da maT<br />
exmarebian finansuradac“.<br />
kiTxvaze, rogor daiwyebs `Tibisi<br />
banki~ axal wels, mamuka xazaraZe<br />
ase gvpasuxobs: „20 wlis Semdeg isev<br />
iqneba bevri proeqti, meti adamiani<br />
`TibisiSi~, axali ideebi da ukeTesi<br />
saqarTvelo, radgan vfiqrobT,<br />
rom yvelaferi, rasac vakeTebT, saboloo<br />
jamSi, mainc qveynis ganvi-<br />
Tarebas emsaxureba. gvinda, rom am<br />
qveynis ganviTarebaSi monawileoba<br />
Cvenc miviRoT“.
moTxroba<br />
88 cxeli Sokoladi
avtori laSa buRaZe<br />
ilustracia eka tabliaSvili<br />
rogor daviwyoT?<br />
es dRe yovlad uwyinari satelefono gzavniliT<br />
daiwyo:<br />
Cai xom ar dagvelia sadme?<br />
Cais moyvaruli arasdros yofila, piriqiT, rac<br />
wonaSi moimata, mxurvale siTxeebs Warbi oflianobis<br />
gamo erideboda _ Cai mxolod <strong>saba</strong>bi iyo. saidan-<br />
Rac xom unda daewyo.<br />
sanam am SekiTxvas miwerda, manamde orjer Sexvda<br />
gaurkveveli Sinaarsis sazogadoebriv Tavyrilobaze<br />
da erT-erT socialur qselSic mouwona Tamami<br />
replika (ana sakmaod Rirseulad, argumentirebulad<br />
da, rac mTavaria, gamarTuli qarTuliT epaeqra<br />
sakmaod agresiul Cinosans).<br />
siamovnebiT _ mouvida anasgan... cxadia, keTilganwyobili<br />
smailiT.<br />
vidre Sexvedris adgilze da droze SeuTanxmdeboda,<br />
sandro kargad unda dafiqrebuliyo; asjer<br />
gaezoma da erTxel gaeWra, radgan zustad unda<br />
scodnoda, ramdenad saSiSi iqneboda misTvis qeTi:<br />
jer colis adgilsamyofeli unda daedgina da amis<br />
mereRa miewera anasTvis. usafrTxo TavisuflebiT<br />
tkbobas (maqsimum, saaTnaxevriT) mxolod im SemTxvevaSi<br />
SeZlebda, Tuki colisgan dacul teritoriaze<br />
aRmoCndeboda. sandrom mTel Tbiliss dauara gonebis<br />
TvaliT (am dros misi cera TiTi nerviulad da<br />
momlodined dahkankalebda anasTvis misawer asoebs);<br />
sxartad da ZrwoliT gaixsena qeTis SemofeTebisgan<br />
daculi kafe-restornebi da SesaZlo Tavze dadgomisgan<br />
dazRveul mraval adgils Soris, orjer nacadi<br />
da kargad dabedebuli, ekleqturi gastronomiuli<br />
xedvis mqone restorani amoarCia.<br />
ver vityvi, gadasarevi dro atara-meTqi _ mTeli<br />
saRamo mucelSezneqili da, Se<strong>saba</strong>misad, karga magra<br />
SewiTlebuli ijda da didi mondomebiT TamaSobda<br />
Zalian gamxdars, Tumca tyuilad nerviulobda _<br />
anas ukve muclianad mowonda.<br />
marTalia, ana iseTi gogo ar iyo, romelic CacmulobiT<br />
Seafasebda mamakacs, magram cali TvaliT<br />
moTxroba<br />
mainc aRuniSna zogierTi detali. mas, Cveulebriv,<br />
ufro Tavisuflad Camcmel kacebTan hqonda urTier-<br />
Toba, sandros saxiT ki mdidrulad da gemovnebiT<br />
aRkazmuli, sareklamo baneriviT molaplape adamiani<br />
gaicno. ramdenjerac naxa, am kacs yovelTvis ase ecva<br />
(kinaRam hkiTxa _ marto aseTi tansacmeli gaqvso),<br />
magram dacul obieqtze gamocxadebul sandros imdenad<br />
uxdeboda cisferi pijak-Sarval-Jileti (zed<br />
wiTeli halstuxiT), rom anas erTbaSad miaviwyda Tavisi<br />
cxovrebis yvela yofili Tavisuflad Cacmul-<br />
-gaxdili. swored es sWirdeboda axla am gogos: kaci<br />
_ gamowyobili `warmatebis uniformaSi~ (sandros Ti-<br />
Tqos Tavze dascimcimebda uxilavi sareklamo slogani:<br />
keTildReoba, stabiluroba, optimizmi).<br />
ana arc im kategoriis qalebs miekuTvneboda, Sefasebis<br />
mizniT Tu instinqturad, axalgacnobili<br />
mamakacis ukanalisken rom eparebaT Tvali, magram<br />
amjerad _ wminda cnobismoyvareobis gamo _ mzera<br />
wamierad Seuyovnda sandros qvedatanze da yovelgvari<br />
winaswari ganzraxvis gareSe gamoutana ganaCeni:<br />
`cota mibrtyelebuli traki aqvs, magram, saerTo<br />
jamSi, kargi biWia~.<br />
Tavad anas parametrebi sandros jer kidev gacnobis<br />
dRes Seeswavla zereled. axla ki, SeZlebisdagvarad,<br />
SeumCnevlad da taqtis farglebSi akvirdeboda<br />
yvela im detals, romelTa aRqma-gacnobis<br />
saSualebac sajaro sivrceSi ar mieca. aqve isic<br />
unda aRiniSnos, rom mas, ager ukve meramdene dRea,<br />
ar asvenebda erTi metad mniSvnelovani SekiTxva:<br />
anas didi lifi ecva, Tu es misi bunebrivi zoma iyo?<br />
sandro SiSebad da jansaR interesad ixliCeboda.<br />
risi eSinoda?<br />
A) qeTis moulodneli gamoCenis.<br />
B) qeTis naTesav-gulSematkivrebis SemofeTebis.<br />
C) leilas moaxloebis.<br />
D) qeTis darekvis.<br />
gulwrfelad rom vTqvaT, bolo, D-punqti yvelaze<br />
naklebad aRelvebda, radgan bevrjer nacadi da<br />
sruliad legitimuri pasuxi hqonda momzadebuli:<br />
Sexvedraze var, gadmogirekav. aranormaluri unda<br />
cxeli Sokoladi 89
moTxroba<br />
yofiliyavi, rom am wmindaTa wminda sityvebis Tqmis<br />
Semdegac CaZiebodi saqmeebiTa da SexvedrebiT gadatvirTul<br />
qmars: `sad xar? vis xvdebi? ratom?~ cxadia,<br />
bevrad ufro mSvidad iqneboda, telefoni rom<br />
gamoerTo, magram Tuki raimes gakeTeba ar SeiZleboda<br />
(Tan kategoriulad), swored es iyo: gaTiSuli<br />
telefoni aucileblad aRZravda saxifaTo eWvebs,<br />
msoflioSi yvelaze mSvid colsac auSlida fiqrebs<br />
da Sin misvlac metismetad gaWirdeboda. ase rom,<br />
sjobda, arc efiqra telefonis gamorTvaze _ erTaderTi,<br />
sandoobis intonaciaze unda ezruna.<br />
amjerad srul simSvided ergo sruli saaTi da<br />
ocdaTxuTmeti wuTi (swored es dro dahyves restoranSi);<br />
Tuki ostaturad mimalul omars ar CavTvliT<br />
(sandros ratomRac ar undoda, rom anas<br />
Tavis mZRolianad Cveneboda), arc gareT SefeTebia<br />
vinme arasando; ana swrafad da moxdenilad Sesva taqsiSi<br />
da raki Cqarobda, taqsists imaze meti Seuyara,<br />
vidre ekuTvnoda.<br />
galerea<br />
90 cxeli Sokoladi<br />
salome rigvava<br />
"The apple´s syndrome", 200X120sm, 2012<br />
ana mSvidobianad wavida.<br />
axla Tamamad SeiZleboda muclis gamoberva.<br />
. . .<br />
sandro weliwadSi, sul cota, orjer mainc cvlida<br />
internet-misamarTebis pasvordebs. es ki mas Semdeg<br />
daiwesa kanonad, rac ZvelTaZvelma sayvarelma gautexa<br />
(an SeiZleba arc gautexa) internet-boqlomi.<br />
samsaxurSi mobrunebulma Tavis erT-erT saimedod<br />
dagmanul failSi Seixeda da mas Semdeg, rac TanamSromel<br />
l.-s msubuqad vnebiani SekiTxva gaugzavna<br />
(`meCveneba Tu Tmas uqeni rame?~), SesacnobTa oTxqalian<br />
sias, axali obieqti _ ana daumata.<br />
sia dasaxelebebis mixedviT iyofoda: Secnobilni<br />
da Seucnobelni.<br />
SecnobilTa saxelebis gaswvrviv (gvaridan mxolod<br />
pirvel asos uTiTebda) STabeWdilebebi iyo<br />
miwerili, Seucnoblebs ki mokle strategiuli monaxazi<br />
mihyveboda danarTis saxiT.<br />
magaliTad _ Seucnobelni:<br />
1. sofio k. (gavugzavne ocamde mesiji, martis bolos<br />
vxvdebi TelavSi. Tuki yvelaferi kargad wava,<br />
sastumroSive momcems. oTxSabaTobiT da paraskevobiT<br />
marxulobs. Telavi _ nebismier sxva dReebSi)<br />
2. lela o. (erTxel vezasave. Seinc., savaraudod,<br />
martis 25-26-27-Si. qmari problemaa, akiTxavs,<br />
urekavs)<br />
3. ana m. (pirveli Sexvedra. dReidan _ dabombva mesijebiT.<br />
wesiT, mesame Sexvedraze unda gadawy. veluri<br />
araa, vicnob~)<br />
4. Tiko C. (meore Tvea, mesijebs vgzavniT. hanover-<br />
Sia. Casvla gamoricxulia. komp-Si maika avaxdevine.<br />
uyvars kino. bevrs laparakobs. maisamde Tu ar gairkva,<br />
vikideb).<br />
qalebi wlebis, sezonebisa da qveynebis mixedviT<br />
daeyo.<br />
magaliTad:<br />
sezoni 2010\2011:<br />
1. irma n. (9 Tebervali, bakuriani; ise ra... Tan gabutvazea<br />
orientirebuli)<br />
2. mariana k. (22 marti, amsterdami; rTulad aRwevs<br />
orgazms. aradamajereblad simulirebs, nawyeni rCebi)<br />
3. anuka l. (14 ivlisi, Tbilisi; ar damaZina. svams.<br />
qaqanebs)<br />
4. vika e. (2 seqtemberi, Tbilisi; guliani gogoa.<br />
sami cali tatu davuTvale)<br />
zogierTi saxelis gaswvriv varskvlavi an asoebi<br />
`Zv~ miewera, rac ganaxlebul kavSirs niSnavda (`Zv~<br />
_ Zveli sayvareli).<br />
ai, ase: macaco b. (Zv. 9 maisi, Tbilisi; `siyvarulidan<br />
megobrobamde~)
an:<br />
lana f. (29 oqtomberi, baTumi; daorsulebis SiSi)<br />
aso-niSanTa Tu simboloTa sistema qalebis socialur<br />
statussa da fiziologiur mdgomareobasac gamoxatavda.<br />
magaliTad: `q~ niSnavda qaliSvils (anastasia l.<br />
`q~.), B 2 _ qmrianobas (inga g. B 2), C-1 _ qmargayrils<br />
(ia v. C-1), q-T _ qaliSvils, romlis dayoliebac mxolod<br />
oralur da analur seqsze iyo SesaZlebeli,<br />
B-3 _ erTad Secnobili ori suli (`rema st. da xa-<br />
Tuna b. B-3~).<br />
qarTuli siisgan gancalkevebiT adgenda ucxoel-<br />
Ta sias (ucxoenovanebi):<br />
1. lara m. (1995. kiSinovi; agresia. iumori)<br />
2. aloizia x. (1996. cincinati; Cemi gvaris gamoTqmis<br />
SeuZlebloba; idealuri tako)<br />
3. jenifer b. (B 2. 1996. Tbilisi; qalTa gundi, `Semosula<br />
Semodgoma...~ )<br />
4. rema st. (`q~. 1998. erevani; kaciviT gverdSi mdgomi;<br />
`agurebi~ mucelze).<br />
calke gverdi eTmoboda misTvis Cveuli pedantizmiT<br />
Sevsebul Cavardnil sezonebs. am gverdze gulmodgined<br />
Sehqonda im qalebis saxelebi, romelTa<br />
dauflebac mizezTa gamo ver moaxerxa. am siaSive<br />
moTxroba<br />
aRmoaCendi mis mier skolaSi swavlis dros mowonebul<br />
da ver (Tu ar) miRweul saxel-gvarebsac.<br />
es gverdebi ase iyofoda:<br />
mexsierebaSi CarCenilebi<br />
gaTxovebaze orientirebulebi<br />
fatalurad jiutebi<br />
am etapze gajiutebulebi<br />
dafeTebulebi<br />
aferistebi<br />
advilad dasayoliebelni (samomxmareblo kasta)<br />
`mesame eSeloni~<br />
Cavardnili sezonebi<br />
am siis Sedgenas Tavidan garTobis mizniT Seudga<br />
(ladom uTxra, megobarma, samoci wlisTvis 500 qalze<br />
unda avideo da maSinRa dafiqrda, sainteresoa,<br />
me ramdens movaswrebo); ixsenebda, iwerda da axlo<br />
megobrebs (kacebs) akiTxebda, mere ki, dros gamonaxavda<br />
Tu ara, am sias ubrundeboda da sruli seriozulobiT<br />
muSaobda mis koreqcia-redaqtirebaze.<br />
Tumca anasTvis, principSi, jerac ver gamoeZebna<br />
Sesaferisi kategoria...<br />
cxeli Sokoladi 91
poezia<br />
beqa yorSia<br />
poeti<br />
beqa daibada 1994 wlis 28 dekembers qalaq zugdidSi.<br />
iqve daamTavra meaTe sajaro skola. amJamad<br />
swavlobs Tbilisis saxelmwifo universitetSi, _<br />
aRmosavleTmcodneobis fakultetze, arabistikis<br />
ganxriT. aRmosavleTis kulturisa da religiur-<br />
-konfesiuri sakiTxebis garda, dainteresebulia Tanamedrove<br />
poeziiT.<br />
rogorc avtori, beqa, internetSi, literaturul<br />
saitebze gamoCnda. fiqrobs, rom yvelaze rTulia<br />
sakuTari poeturi xmis povna, romelic saboloo jamSi<br />
individualuri weris stils, teqnikas ayalibebs.<br />
amJamad SemoqmedebiTi zrdis swored am etapzea.<br />
xSirad icvlis weris maneras, magram miiCnevs, rom es<br />
araTu cudia damwyebi avtorisTvis, piriqiT _ pozitiur<br />
zegavlenas axdens mis Semoqmedebaze.<br />
„piradad CemTvis, poezia erTgvari esTetikuri biologiaa,<br />
romelic adamianis cnobieri da qvecnobieri<br />
impulsebiT sazrdoobs, Tumca, Cvens realobaSi, sadac<br />
cifruli teqnologiebi digitaluri siswrafiT<br />
viTardeba, cota ar iyos, rTulia, Seni Tanamedrove<br />
daarwmuno poeziis, rogorc esTetikuri mrwamsis aucileblobaSi“,<br />
_ ambobs beqa.<br />
beqasTvis es pirveli publikaciaa. poeturi cikli<br />
`ferebi~ eyrdnoba sxvadasxva civilizaciisa da kulturis<br />
fundamentebs. ciklTan dakavSirebiT avtori<br />
ganmartavs, rom bavSvobidanve asociaciurad avlebda<br />
paralels qveynebsa da ferebs Soris da es ciklic<br />
mexsierebidan moxmobili, swored am bavSvobisdroindeli<br />
warmodgenebis, emociebis erTgvari jamia. cikli,<br />
SeiZleba iTqvas, avtoris sulieri cxovrebidan/<br />
mogzaurobidan amokrebili yvelaze mniSvnelovani,<br />
sagulisxmo kadrebia. saTqmels miniSnebebSi amoiki-<br />
TxavT, an ukeT rom iTqvas _ „mixvdebiT“; miniSnebis<br />
nawilia Tavad eqspresiuli foni, romelic specifikur<br />
ganwyobas qmnis.<br />
92 cxeli Sokoladi<br />
ferebi. mkvdari<br />
me iq viyavi da kargad maxsovs _<br />
Tu, rogor Camoafares kacebma fardebi<br />
da sarkmlebs iqiT datoves Tojinebi<br />
qufuri warweriT: ismail,<br />
kale...<br />
rom gagexeda kedlis RriWodan,<br />
naxavdi bavSvebs da kidev qalebs.<br />
maTi terfebi _ susti totebi,<br />
gadafxrewili cisfer navebze.<br />
ximsanis mtveri qalis hijabze _<br />
Semonayari TavSlis mRilia,<br />
Cadgmuli muxli ki wiTel qviSaSi _<br />
gamoriyuli Tevzi napirze...<br />
idgnen saxlebi _ marjnis rifebi,<br />
SiSveli mkerdi _ wyliani ube,<br />
Caxsnili ZarRvi xmeli xeebis _<br />
erT dros udabnos RvTiuri Subli.<br />
me iq viyavi da Tvalwin midgas,<br />
patara bavSvi sneul dedamiss<br />
rogor exeba Tmaze xelebiT...<br />
ferebi. yavisferi<br />
maxsovs _<br />
piris akordeons awkarunebdnen<br />
da mTeli sivrce iyo maragi<br />
mTeli darCenili cxovrebisaTvis _<br />
gamobrundebodnen xeebi Cvenken _<br />
amoitandnen merqnidan svavebs<br />
da Seixorcebdnen bavSvis gaxunebul<br />
barZayebsa da wvivebs _<br />
amoSverilebs dumfarebiani<br />
mwvane tbidan...<br />
Cven vxedavdiT qalis saSoebs _<br />
bavSvebis akvnebs,<br />
romlebic miikuma _<br />
vxedavdiT,<br />
rogor irweodnen Rameebi<br />
uZravi muxlis mrude zedapirze,<br />
sikvdilsa da sicocxles Soris _<br />
vxedavdiT _<br />
Casafrebul arwivebs<br />
da maTi feri<br />
iyo iodis.<br />
viRac ifiqrebs, rom iq ar civa;<br />
Cven ro viyaviT, ise cioda…<br />
roca dedebi Svilebs bwkendnen<br />
ToTo TiTebze,<br />
da gahkiodnen: `gamoiRviZe~,<br />
roca iyo da ara iyo ra _<br />
garda afcqvnili kanisa,<br />
romelic mzis Suqze ireklavda
sicarieles,<br />
anu dReebs, romlebic wavidnen<br />
da ar datoves arcerTi naTeli<br />
mogoneba...<br />
da iyo xmauri sakravebis,<br />
tyavis membraniT amokruli<br />
Cveni nervebi,<br />
iqercleboda da gulSi gvrCeboda<br />
mdumare sevda _ Camqrali mzis...<br />
axla ki vsxedvarT saxlis sarkmelTan<br />
da vixsenebT warsuls _<br />
yavis surneli dgas oTaxSi<br />
mware yavis...<br />
ferebi. wiTeli<br />
mamaCems vaCatu erqva<br />
TeTri vigvami _ Cveni sacxovrisi<br />
aeWdeboda xis totebisgan,<br />
rZiani lerwmisgan aeWdeboda<br />
Ramidan gamosuli TeTri cxenebi<br />
yavisferi laqebiT zurgze<br />
yvela unagiri, romlebic gacviTes<br />
da mglis tyavebiT Seimosnen<br />
gamoitexdnen Cliqidan nalebs<br />
da amoyridnen uTvalav varskvlavs<br />
im Warxlis tbebTan ki yvaoda bali<br />
da dedaCemi Wirxlian askils<br />
gamoitanda uZiro tyidan _<br />
piramidebTan isxdnen mamebi<br />
da abolebdnen mware Tambaqos,<br />
romelsac mandve qalebi yididnen<br />
Cven ki bavSvebi _ uxmo mdinaresTan<br />
gogris saCxakunebliT vklavdiT<br />
siCumes _<br />
niJarebs vtexdiT da idumal gongze<br />
Cveni terfebi iwyebdnen ymuils<br />
veridebodiT daWeras molaRurebis _<br />
peplebs _<br />
zafxulis mkerdidan gamowovilebs<br />
vufrTxildebodiT,<br />
radgan vicodiT, Cvens dedebs<br />
sikvdilis mere _<br />
gafrena msgavsad moswyurdebodaT...<br />
gamovrbodiT sisxliani taZrebidan da<br />
miviwevdiT ofsidianis mTvareebisken,<br />
Waobebis da damTvrali magueis gavliT<br />
_<br />
gavrbodiT _<br />
da vivsebdiT qariT nestoebs<br />
TmaSi viwnavdiT yvavis bumbuls da<br />
mzeSi CaZirul ameTvistoebs<br />
velodiT, rodis dadgeboda nanatri<br />
wami,<br />
rodis waviRebdiT brZolaSi Wiplars _<br />
Cvenive sulis mcire saWreTels _<br />
mamaCems vaCatu erqva<br />
da maxsendeba _<br />
Ramidan gamosuli TeTri cxenebi<br />
yavisferi laqebiT zurgze...<br />
ferebi. TeTri<br />
abvun de baSmaia,<br />
galobdnen qristianul taZrebSi.<br />
rabinebsac uSrebodaT Tvalebi _<br />
roca sasanTleebs mze adga.<br />
`gaSale xeli, rabi,<br />
xeli gaSale da iloce arsebobisTvis~<br />
_<br />
iZaxda xalxi.<br />
da Tu mzis sxivebma SemoRvedes _<br />
Tora,<br />
maSin zodiaqalur panoebze<br />
aenTebian mzis etlebi _<br />
da wavlen Sors.<br />
sinagogebTan moTamaSe bavSvebi<br />
Caikraven gulSi erTmaneTs,<br />
Tu qari amovarda.<br />
Tu qari amovarda _<br />
vin icis meramdened Seiryeva menora<br />
Semowyobili mirtis lorTqo totebiT _<br />
Tu qari amovarda _<br />
daixrebian moxuci kacebi,<br />
Caekvrebian miwas frCxilebiT<br />
ukanasknelad.<br />
da wavlen qanaanSi _<br />
frCxilebze SerCenili mtkaveli<br />
miwiT...<br />
sinagogebSi asvetilan _<br />
mozaikebi,<br />
lomisTavian simboloebs<br />
da TeTr lulavebs daetyoT wlebi _<br />
wiTel gragnilze iqargeba _<br />
Cumi niavi.<br />
siCume,<br />
Cumad_<br />
poezia<br />
SabaTia da bneldeba<br />
da Tu isev qari amovarda _<br />
yviTeli qviSiT gaevsebaT qalebs Tmebi,<br />
Tu Svilebi midian da ar brundebian...<br />
ferebi. yviTeli<br />
Cemi kuburi mogzaurobidan,<br />
maxsovs toa,<br />
gamomdinari guantanamodan.<br />
Cveni navidan gadaziduli<br />
mTeli siCume,<br />
fskerisken okeanis.<br />
meSinoda, vercxlisfer piraniebs<br />
ar gamoeRrRnaT muxis ficrebiT<br />
aWedili navis korpusi.<br />
da maxsovs _<br />
Tu rogor<br />
abolebdnen kohibaSi gaxveul<br />
damWknar kaliebs _<br />
moxuci kacebi.<br />
Tu rogor<br />
TamaSobdnen Wadraks _<br />
dinozavrebis figurebiT...<br />
qalebi ki aseirnebdnen kubur niangebs<br />
_<br />
maTze Semomsxdari Cvili bavSvebiT.<br />
gamodiodnen gamvlelebi<br />
uZiro Waobebidan,<br />
sadac mtredebma bevrjer CayvinTes.<br />
maRaziis vitrinebTan isxdnen loTebi.<br />
akvariumSi monavarde TeTri kuebi<br />
drogamoSvebiT Cerdebodnen,<br />
da loTebis zurgebze gadakidebul,<br />
TasmebCayril tyavis fexsacmlebs<br />
ucqerdnen.<br />
yviTeli TavSlebi ekida<br />
Ria xis karis<br />
Camompal yunwze _<br />
da moxuci gamyidveli eloda,<br />
Tu rogor waiRebdnen TavSlebs<br />
viRac yaCaRebi.<br />
Tu rogor moglejdnen Tmas,<br />
zRvis qveynidan mosul angelozs.<br />
xnieri kacebi gamodiodnen<br />
barebidan da Tavs iwonebdnen<br />
tyavis CeqmebiT _<br />
mere mtverma Wama yvela sarkmeli<br />
da miiyursa xmauri qaris.<br />
maxsovs, Tu rogor _<br />
gamodiodnen bavSvebi Waobebidan<br />
da garbodnen gazafxulisken...<br />
cxeli Sokoladi 93
ecenzia<br />
es Cemi saxlia<br />
avtori anina tefnaZe<br />
`bebia, rei da amerika~<br />
mari beqauri<br />
bakur sulakauris gamomcemloba<br />
mari beqauris `bebia, rei da amerika“<br />
erTi amosunTqviT wasakiTxi<br />
wignia. es TavisTavad kargi ambavia,<br />
radgan Znelia, xelSi aiRo wigni,<br />
romelic Sengan did Zalisxmevas<br />
moiTxovs. SeiZleba konkretuli<br />
wigni am msxverpladac Rirdes, magram<br />
Tu idealur winapirobebzea<br />
saubari, ukeTesia, roca wigni uceb<br />
ikiTxeba. hoda, mari beqauris axali<br />
romani swored aseTia.<br />
wignis mTavari gmiri axalgazrda<br />
qalia, romelsac Zalian unda amerikaSi<br />
wasvla. imdenad, rom erT<br />
dResac loginSi wveba da amerikaze<br />
ocnebiT xdeba avad. is fiqrobs<br />
amerikul barebze, sadac axalgazrda<br />
ucnobi musikosebi ise ukraven,<br />
rogorc rei Carlzi an Carli<br />
parkeri. fiqrobs farTo, dausrulebel<br />
gzebze da kidev, yovlismomcvel<br />
martoobaze, romelic zogadad<br />
axlavs ucxo qveyanaSi marto<br />
gamgzavrebas. magram yvelafris<br />
mitoveba da wasvla advili sulac<br />
araa, Tu ukan mtkice Zafebi geweva.<br />
romanis mTavari Temac esaa _ Wi-<br />
94 cxeli Sokoladi<br />
dili wasvlasa da darCenas Soris,<br />
ocnebasa da realobas Soris, siyvarulsa<br />
da sakuTari Tavis Ziebas<br />
Soris. erT-erT monakveTSi, mTavari<br />
gmiri pirdapir ambobs: `ra unda<br />
qna, roca Seni siyvaruli sxvagan<br />
aris, Seni saxli ki sxvagan?“. aris<br />
Tu ara siyvarulis povna imisa-<br />
Tvis sakmarisi, rom zogadad Zieba<br />
Sewyvito? Rirs ki romelime biWi<br />
imad, rom sakuTar ocnebaze uari<br />
Tqva?<br />
romani met-naklebad avtobiografiulia.<br />
SeiZleba swored amitom<br />
aris wignis dasawyisSi Txroba<br />
saocrad damajerebeli, kulminaciaSi<br />
ki _ detalebisagan daclili.<br />
faqtebi realur elfers maSin kargaven,<br />
roca saqme ocnebis axdenas,<br />
amerikaSi gamgzavrebas Seexeba. saqme<br />
isaa, rom amerika, rogorc qveyana,<br />
mxolod fonia erTi axali gmiris,<br />
Savkaniani jos Semosayvanad,<br />
romelic sakuTar Tavze mudmivad<br />
mesame pirSi saubrobs da mTavar<br />
gmirs Rirebulebebis dalagebaSi<br />
exmareba. mTeli amerika erTi jo<br />
xdeba da Txrobis dro-sivrce ucnaur<br />
burusSi exveva. am burusis<br />
mizezs mwerali Taviseburad xsnis<br />
(Zalian ar minda, rom misi saidumlo<br />
me gagimxiloT), magram amiT<br />
siuJeturi xazi sulac ar xdeba<br />
ufro cxadi.<br />
ocneba sadme wasvlaze, TavisTavad,<br />
aris ocneba saidanme gaqcevazec.<br />
mainc ras gaurbis ase daJinebiT<br />
mTavari gmiri? erTi SexedviT,<br />
pasuxi zedapirze devs: gaurbis<br />
mowyenilobas, qmarsa da eWvebs,<br />
rom gaTxoveba `virjinia vulfobas<br />
daasamarebs~. magram Tu romanis<br />
ufro Rrma dinebas daukvirdebiT,<br />
ipoviT pasuxs erT patara TavSi,<br />
romelsac `What a Georgian knows~<br />
hqvia. ai, nawyveti, romelic ambis<br />
erT-erTi yvelaze emociuri nawilia:<br />
`maxsovs sami ucnobi kaci da<br />
maxsovs am kacebis mdumare saxee-<br />
bi, roca sisxliani sxeuli saxlSi<br />
Semoitanes da loginze dades. maxsovs,<br />
rom dedaCemi am dros tiroda,<br />
me ki saSinlad ganvicdidi,<br />
deda rom tiroda da vfiqrobdi, es<br />
kacebi borotebi arian-meTqi. isic<br />
maxsovs, rogor ver mivxvdi, rom es<br />
sisxliani sxeuli iyo mamaCemi“. am<br />
wignSi saxlidan gaqcevasac da dabrunebasac<br />
erTi da igive mizezi<br />
aqvs _ warsuli.<br />
mari beqauri axalgazrda mweralia<br />
da es misi pirveli romania,<br />
Tumca, Tu misi Zveli moTxrobebi<br />
wagikiTxavT, advilad aRmoaCenT<br />
mis `xmas“: Txroba Cveulebisamebr<br />
naivuri da Rimilismomgvrelia,<br />
avtori ki zedmiwevniT zustad<br />
icavs zRvars emociurobasa da pa-<br />
Tetikurobas Soris. garda amisa,<br />
wignis mTavar gmirebs sakuTari gamokveTili<br />
leqsika aqvT, romelic<br />
aadvilebs maTi xasiaTis amoxsnas.<br />
warmoidgineT bebia, romelic xSirad<br />
ambobs sityvas `keranatynavi“.<br />
igi uxeSia, magram gulkeTili. uSi-<br />
Sari da mzrunveli. cota axirebuli,<br />
magram yvelasgan gamorCeuli.<br />
es personaJi gacilebiT ukeTaa<br />
daxatuli romanSi, vidre biWi, romelic<br />
mTavar gmirs `yoveldRe xedavs<br />
gaRviZebisas“. romanisTvisac<br />
bebia ufro mniSvnelovania, vidre<br />
sxva personaJebi, amis misaxvedrad<br />
saTaurisTvis Tvalis Sevlebac ki<br />
kmara.<br />
`bebia, rei da amerika“ sakuTari<br />
Tavisa da saxlis povniT sruldeba.<br />
romanis mTavari gmiri xvdeba,<br />
rom sulac ar yofila aucilebeli<br />
`mogzauroba“ silvia platisa<br />
da tomas eliotis, bili holideisa<br />
da rei Carlzis amerikaSi, radgan<br />
saxls, SesaZloa, povna ki ara,<br />
ubralod gaxseneba sWirdebodes.<br />
mkiTxveli ki... mkiTxveli xvdeba,<br />
rom es wigni namdvilad imsaxurebs<br />
TvalmouSoreblad wakiTxvas, Tanac<br />
ara mxolod erTxel.
ecenzia<br />
keruakis gza<br />
daTo turaSvili<br />
96 cxeli Sokoladi<br />
`gzaze~<br />
jek keruaki<br />
gamomcemloba `diogene~<br />
`wmida ars keruak!~<br />
karlo kaWarava<br />
axla zustad aRarc maxsovs, rodis<br />
gaCnda Cemi oTaxis kedelze keruakis<br />
foto, magram maxsovs, rom jek keruaki<br />
maSin Semiyvarda, roca misi legendaruli<br />
wigni `gzaze~, pirvelad<br />
wavikiTxe. pirvelad es wigni rusulad<br />
wavikiTxe da mxolod amis Semdeg _ inglisurad,<br />
da axla ki, am wignis qar-<br />
Tuli Targmanic gvaqvs da qarTvel<br />
mkiTxvelsac SeuZlia, rom gasuli<br />
saukunis amerikaSi, mSobliur enazec<br />
imogzauros. meoce saukunis ormociani<br />
wlebis bolos, jek keruakma swored<br />
es gaakeTa _ TviTon imogzaura mSobliur<br />
qveyanaSi, ris Semdegac dawera<br />
wigni, romelmac misi qveyana radikalurad<br />
Secvala. gulubryvilo amerikelebs<br />
albaT hgoniaT, rom dRevandeli<br />
amerika, mxolod kargi politikosebis<br />
Seqmnilia, magram Wkvianma amerikelebma<br />
zustad ician, rom amerikul Tavisuflebas,<br />
misi saukeTeso mwerlebic da<br />
poetebic, mxatvrebic da musikosebic<br />
qmnidnen. qmnidnen is hipebic, romle-<br />
bic saxlebidan jek keruakis wignebma<br />
gamoiyvanes da upirvelesad ki, erTi<br />
SexedviT yvelaze uwyinarma wignma, saxelwodebiT<br />
`gzaze~. ramdenime aTeuli<br />
wlis Semdeg, mgoni, mec am wignis gamo<br />
daviwye Cems samSobloSi mogzauroba,<br />
romelic jer arc damimTavrebia da<br />
albaT, manam vivli saqarTvelos gzebze,<br />
sanam fexsacmelebi meqneba (sxvaTa<br />
Soris, yoveli fexsacmelis yidvisas,<br />
sergei davlatovs sikvdili axsendeboda,<br />
radgan fiqrobda, rom albaT es<br />
aRmoCndeboda misi ukanaskneli, kuboSi<br />
amosacmeli wyvili). Tumca, amerika-<br />
Si yofnisas, pirvelive damegobrebul<br />
da avtomobilismflobel amerikels,<br />
swored im gzaze gayvana vTxove, romelic<br />
keruakma gaiara. im RvTisnierma<br />
adamianma zustad im gzaze ki damayena<br />
(miuxedavad imisa, rom nomeri Secvlili<br />
aqvs), magram bolomde misi gavla,<br />
bevri mizezis gamo, mainc ver SevZeli.<br />
arada, TviTon keruakma, araTu misi ramdenjerme<br />
gavla, im gzaze iseTi wignis<br />
dawerac ki SeZlo, romelmac milionobiT<br />
adamianis cxovreba Secvala. asec<br />
rom ar iyos da am wigns, mxolod Cemze<br />
emoqmeda ise, rogorc es man SeZlo, jek<br />
keruakis foto, mainc daimsaxurebda<br />
kuTvnil adgils Cemi oTaxis kedelze.<br />
im kedelze, kidev ramdenime mwerlis<br />
fotoa, romlebsac mTavar adamianebad<br />
miviCnev. TviTon keruaki ki, adamianebad<br />
mxolod giJebs Tvlida. amitomac,<br />
albaT, TviTonac arasodes swyinda,<br />
roca masac giJs eZaxdnen, radgan yovelTvis<br />
darwmunebuli iyo, rom araferi<br />
gansakuTrebuli ar gaukeTebia<br />
_ erT dRes gadawyvita, Tavisi qveyana<br />
iseTi aRmoeCina, rogoric is sinamdvileSia.<br />
meore msoflio omi mxolod ramdenime<br />
wlis damTavrebuli iyo da<br />
omisagan dangreuli msoflio, ayvavebuli<br />
amerikis beds daufaravad<br />
Senatroda. jek keruakma ki, iseTi<br />
sevdiani amerika aRmoaCina, romelsac<br />
mxolod maSin Tu dainaxav, roca Seni<br />
qveeyana Zalian giyvars. es wignic saocari<br />
siyvaruliT dawerili Tavgadasavalia<br />
im adamianisa da im Taobis,<br />
visac surs, araferi daTmos, radgan<br />
samyaros ise araferi aborotebs, rogorc<br />
liderebis kompromisebi. jek<br />
keruaki ki, namdvili lideri iyo da<br />
sxva liderebisagan gansxvavebiT, mas<br />
arasodes uRalatia im principebisa<br />
da faseulobebisaTvis, romelTa gamoc,<br />
asobiT aTasi hipi amerikisa da<br />
msoflios quCebSi gaCnda. maT swored<br />
keruakis saSualebiT aRmoaCines, rom<br />
sanam gamdidrdebi da zRaprul amerikul<br />
ocnebas aixden, SegiZlia Sens<br />
gverdiT aRmoaCino adamiani, romelic<br />
ufro meti Rirebulebaa, vidre<br />
nebismieri simdidre. nebismieri bednierebac,<br />
SeiZleba nebismier gzaze<br />
aRmoaCino, Tu nebismier megobars<br />
gahyvebi maSinac ki, roca ici, rom<br />
masTan erTad mogzauroba, ubralod<br />
Saria. es wignic swored im gzazea,<br />
romelsac maSinve unda daadge, roca<br />
Seni megobari gTxovs, an Sen TviTon<br />
mixvdebi, rom mas es aucileblad<br />
sWirdeba. roca keruakis am wigns pirvelad<br />
vkiTxulobdi, albaT amitomac<br />
gamaxsenda `vefxistyaosani~ da SeiZleba,<br />
amis gamo Semiyvarda kidec jek<br />
keruaki, romelmac amerikaSi seqsualuri<br />
revolucia daiwyo. Tumca misma<br />
wignma, namdvili Tavisuflebis iseTi<br />
wyurvilic gamoiwvia, romelmac yvela<br />
sazRvari, zRva da okeane gadalaxa<br />
da milionobiT adamiani daafiqra<br />
da Secvala. TviTon wignis avtori ki,<br />
imave gzaze darCa, saidanac mogzauroba<br />
daiwyo da cxovrebac martodmartom<br />
(ukve sabolood galoTebulma)<br />
im fardulSi daasrula, romelic<br />
araferSi gaucvlia.<br />
is bolomde darCa im gzis erTguli,<br />
romelic axalgazrdobaSi TviTon<br />
Seqmna da mainc ar uRalata im hipebs,<br />
romlebic TmaSi Cawnuli yvavilebiT,<br />
mweral jek keruakis gzas miuyvebodnen...
ecenzia<br />
sircxvilis Semdeg<br />
giorgi lobJaniZe<br />
15 welia, universitetis maswavlebeli<br />
var da Cemi studenti erTaderTxel<br />
miyvarda, rodesac mec Ti-<br />
Tqmis im studentisxela biWi viyavi,<br />
magram maSinac didi araferi: gulSi<br />
Cavikali is grZnoba da rakiRa gulSi<br />
Cakvla SevZeli, ese igi, seriozulic<br />
araferi yofila: orive gadavrCiT.<br />
es ambavi axla jon maqsvel kutzees<br />
SesaniSnavma romanma, `sircxvilma“<br />
gamaxsena, romelic axlaxan gia bera-<br />
Zis Zalian kargi TargmaniT dastamba<br />
gamomcemloba `diogenem“ da qar-<br />
Tvel mkiTxvels am teqstiT tkbobis<br />
araCveulebrivi saSualeba misca.<br />
kutzees romanma, Cemi ambis garda,<br />
erTi kargi qarTuli moTxrobac<br />
gamaxsena, wlebis winaT dastambuli,<br />
axla rom specialistebisa da TiTze<br />
CamosaTvleli adamianebis mets aRaravis<br />
axsovs, magram merwmuneT, mxatvruli<br />
RirebulebiTa da emociuri<br />
zemoqmedebis ZaliT srulebiTac ar<br />
Camouvardeboda nobelianti mwerlis<br />
gansaxilvel namuSevars.<br />
es gaxldaT Teimuraz maRlaferi-<br />
Zis `solo simRera Semodgomaze“ _<br />
Zalze naRvliani da Rrma moTxroba<br />
98 cxeli Sokoladi<br />
`sircxvili~<br />
jon maqsvel kutzee<br />
gamomcemloba `diogene~<br />
xanSi Sesuli leqtorisa da studenti<br />
gogonas sasiyvarulo urTierTobaze.<br />
ar vici, edo Tu ara am teqsts<br />
safuZvlad (rogorc maSin ityodnen)<br />
avtoris piradi gamocdileba, magram<br />
`solo simRera Semodgomaze~ SesaniSnavad<br />
gviCvenebda am tipis urTier-<br />
TobaSi Cabmuli adamianebis _ qalisa<br />
da mamakacis _ sulieri gancdebis<br />
tragizmsa da polarulobas: simtkicesa<br />
da simyifes erTdroulad.<br />
Tumca, Teimuraz maRlaferiZis<br />
moTxroba Zireuladac gansxvavdeboda<br />
kutzees `sircxvilisagan“,<br />
radgan qarTveli avtori gmirebis<br />
sulier Tavgadasavals aRgviwerda,<br />
sazogadoebrivi reaqcia ki amis miRma<br />
mxolod igulisxmeboda, rogorc<br />
erTgvari safrTxobela, romelic sasiyvarulo<br />
grZnobebs fons uqmnida<br />
da ufro amZafrebda.<br />
`sircxvilSi~, piriqiT: foni swored<br />
sasiyvarulo urTierTobaa,<br />
mwerlis interesis umTavres sagans<br />
ki am urTierTobis sazogadoebrvi<br />
gagrZeleba, siyvarulze sazogadoebis<br />
reaqciebi warmoadgens.<br />
didi gamocdilebis mqone universitetis<br />
profesori moulodnelad<br />
SeamCnevs TiTqmis arafriT gamor-<br />
Ceul Tavis students, romelTanac<br />
Tavidan praqtikulad SemTxveviT aRmoCndeba<br />
intimur situaciaSi.<br />
ambavi TiTqos unda Seicavdes<br />
mwerlis biografiis garkveul elementebs.<br />
samxreTafrikuli warmoSobis<br />
inglisurenovani mwerali jon<br />
maqsvel kutzee mTeli cxovreba<br />
dakavSirebulia sauniversiteto da<br />
akademiur wreebTan.<br />
1940 wlis 9 Tebervals samxreT<br />
afrikis kapis provinciis dedaqalaq<br />
keipTaunSi inglisurenovani afrikanerebis<br />
ojaxSi dabadebulma kutzeem<br />
1963 wels daamTavra keipTaunis universitetis<br />
magistratura, Semdgom<br />
gaemgzavra amerikis SeerTebul StatebSi<br />
da iq, texasis universitetSi,<br />
1969 wels daicva sadoqtoro diser-<br />
tacia semuel beketis Semoqmedebaze.<br />
amis Semdgom ori weli aswavlida<br />
inglisur enasa da literaturas niu<br />
iorkSi, magram 1971 wels vietnamis<br />
omis sawinaaRmdego gamosvlebSi monawileobis<br />
gamo, mwerals amerikaSi<br />
cxovrebis ufleba aRar gaugrZeles<br />
da is iZulebuli gaxda, samSobloSi<br />
dabrunebuliyo, sadac keipTaunis<br />
universitetSi didi xnis ganmavlobaSi<br />
aswavlida inglisur literaturas.<br />
2002 wels mwerali samSoblodan<br />
emigraciaSi wavida da avstriis moqalaqeoba<br />
miiRo.<br />
jon maqsvel kutzees Tanamedrove<br />
msoflio literaturaSi erT-erT<br />
yvelaze dafasebul mwerlad miiCneven.<br />
man orjer miiRo inglisurenovani<br />
bukeri, maT Soris erTi, 1999<br />
wels, swored `sircxvilisaTvis“,<br />
pirveli bukeri ki, 1983 wels romanma<br />
`mixail k.-s cxovrebam“ moutana. amave<br />
romanisaTvis dajildovda kutzee<br />
nobelis premiiT 2002 wels, roca<br />
mis konkurentebad Zalze aRiarebuli<br />
mwerlebi ganixilebodnen. yvelaze<br />
ufro aqtiurad ki maSin sirieli<br />
arabi poetis, adonisis Sesaxeb saubrobdnen<br />
da literaturul kritikosTa<br />
umravlesoba im wlis nobelis<br />
yvelaze realur pretendentad amerikis<br />
SeerTebul StatebSi mcxovreb<br />
am araCveulebriv arab lirikoss<br />
miiCnevda.<br />
amitomac erTgvarad moulodneli<br />
iyo nobelis komitetis arCevani,<br />
roca laureatad jon maqsvel kutzee<br />
dasaxelda.<br />
amiT kutzee TiTqos daemsgavsa Tavisi<br />
sxva romanis, aseve did bukerze<br />
nominirebuli, `elizabet kastelos“<br />
personaJs, romelic saSualo gaqanebis<br />
mweralia, magram, amis miuxedavad,<br />
mudam axerxebs sazogadoebrivi<br />
yuradRebis centrSi yofnas da misi<br />
Semosavali msoflios sxvadasxva ku-<br />
TxeSi literaturaSi wakiTxuli leqciebiT<br />
ganisazRvreba.<br />
Tavis droze es msgavseba saqi-
likod iqca msoflio akademiur da<br />
literaturul wreebSi, radgan bedis<br />
ironiiT, kutzee TviTonve mogvevlina<br />
Tavisive satiris yvelaze<br />
TvalsaCino obieqtad, Tumca nobelis<br />
premiebis komitetis dasabuTeba-<br />
Si amomwuravad iyo motivirebuli is,<br />
ris gamoc mwerali premias iRebda:<br />
kutzee samagaliTo-saCvenebeli<br />
mweralia. kompoziciis agebis didi<br />
xelovneba, dialogebis simdidre, da<br />
aseve teqstebis kritikuli ganwyoba<br />
is ZiriTadi Rirsebebi aRmoCnda, ramac<br />
ganapiroba nobelis premiis komitetis<br />
arCevani.<br />
aqve imasac miuTiTebdnen, rom mwerali<br />
mkiTxvels Tematuri mravalferovnebiTac<br />
anebivrebs da arcer-<br />
Ti misi romanis siuJeti ara hgavs<br />
meoris siuJets, enciklopediuri<br />
ganaTleba ki mJRavndeba egreT wodebuli<br />
`non-fiqSenis“ JanrSi aqtiuri<br />
moRvaweobiTac. kutzee Zalze saintereso<br />
eseebs wers, erTi mxriv, ragbis,<br />
meore mxriv ki, cenzuris arsisa<br />
da istoriis Sesaxeb.<br />
Tematuri mravalferovneba aSkarad<br />
sakamaTo cnebaa, radgan kutzees<br />
Semoqmedebis erT-erT niSnad literaturaSi<br />
bevrjer damuSavebuli<br />
siuJetebis xelaxali, arcTu originaluri<br />
gadamuSaveba gvevlineba.<br />
siuJetis agebis xerxi ki klasikuria,<br />
Tavisi ganviTarebiTa da kvanZis gaxsniT,<br />
rac mwerlis mimarT TiTqmis<br />
yvela tipis mkiTxvelis interess ki<br />
ganapirobebs, magram mis erTgvar<br />
primitiulobazec miuTiTebs. magaliTad,<br />
kritikam Tavis droze sworad<br />
SeniSna, rom Tuki imave `sircxvilis~<br />
siuJets martivad movyvebiT,<br />
xelT SegvrCeba ubanaluresi ambavi,<br />
romelic aTiaTasjer gveqneba waki-<br />
Txuli.<br />
rusi literaturuli mimomxilvelebi<br />
aqtiurad miuTiTebdnen `sircxvilis~<br />
gamokveTil msgavsebaze<br />
dostoevskis romanTan `damcirebulni<br />
da Seuracxyofilni“, erTma<br />
kritikosma isic ki dawera, am TvalsazrisiT<br />
sjobda, kutzees Tavisi<br />
romanisaTvis `Rirseba da sircxvili“<br />
daerqmiao. xolo TviTon mwer-<br />
lis Sesaxeb Seqmnil opuss sruliad<br />
araorazrovnad uwoda: `Cveni kaci<br />
samxreT afrikaSi“.<br />
kutzees rom dostoevski uyvars,<br />
arasdros daumalavs. mis romans<br />
`Semodgoma peterburgSi“ kvebavs<br />
rusuli beletristikis saukeTeso<br />
tradiciebi, nawarmoebis erT-erT<br />
personaJad ki TviTon fiodor mixailoviCi<br />
gvevlineba.<br />
amis miuxedavad, mTeli es msgavsebebi<br />
Zaldautaneblad jdeba postmodernistuli<br />
literaturis TaviseburebaTa<br />
CarCoebSi.<br />
siuJetis miRma ki aris erTi umniSvnelovanesi<br />
ram, rac kutzees romanebs<br />
sxva Tanamedrove mwerlebisagan<br />
gamoarCevs: aqtualuri problematika,<br />
romlis gaanalizebisas, samxre-<br />
Tafrikeli mwerali arasodes gvevlineba<br />
koniunqturis iaraRad da ra<br />
mwvave problemasac unda ganixilavdes,<br />
mudam rCeba mwerlad, am sityvis<br />
saukeTeso da klasikuri gagebiT.<br />
magaliTad, imave `sircxvilSi“ samxreT<br />
afrikaSi aparteididan demokratiaze<br />
gadanacvlebis specifika<br />
seqsualur WrilSia ganxiluli da es<br />
aris romanis ZiriTadi Tema, magram<br />
kutzee arsad gvevlineba romelime<br />
ideis mxurvale mxardamWerad. misi<br />
teqsti ar aris protagonistis naazrevi,<br />
is mwerlis nafiqri da namoRvawaria.<br />
seqsualuri Zaladobis Temac,<br />
rac `sircxvilis“ mTavari aqcentia,<br />
imdennairi da iseTi moulodneli<br />
rakursiT aris ganxiluli, rom mki-<br />
Txvels uamrav safiqrals utovebs.<br />
universitetis Sua xnis, siberisaken<br />
gadaxrili profesoris romani<br />
Tavis student gogonasTan Zaladobis<br />
mravalgvar gamovlinebas asaxavs,<br />
romelTagan yvelaze ufro `adamianurad“<br />
(Tu SeiZleba ase iTqvas) swored<br />
profesorisagan gamovlenili<br />
Zaladoba gvevlineba.<br />
marTalia, teqstSi Cans, rom gogonas<br />
Tavis maswavlebelTan kavSiris<br />
damyarebis didi survili ara aqvs da<br />
kaci TiTqos sargeblobs misi (aSkarad<br />
raRac problemebis gamo gaCenili)<br />
inertulobiT, magram sabolood,<br />
recenzia<br />
mainc ors Soris SeTanxmebuli qceva<br />
Cans is, ris gamoc profesors universitetidan<br />
daiTxoven. xolo gogonas<br />
Civili, sazogadoebis reaqciebi da<br />
amxanagur-kolegialuri sasamarTlo<br />
seriozulad dagvafiqrebs imaze, Tu<br />
vin aris am ambis realuri msxverpli;<br />
ra ras da vin vis ewireba, didi angariSiT.<br />
wminda mwerluri teqnikis TvalsazrisiT,<br />
aq erTmaneTSi gadadis<br />
ori enobrivi da stilisturi nakadi:<br />
fragmentebi profesoris mier leqciaze<br />
ganxiluli poetebis sasiyvarulo<br />
Tematikaze Seqmnili leqsebidan<br />
da sinamdvilis biurgeruli ena,<br />
rodesac am leqsebis gamomwvev mSvenier<br />
mizezs _ siyvaruls (ho, kargi:<br />
siyvarulis xorciel aspeqts) yofiT<br />
ganzomilebaSi afaseben.<br />
unda iTqvas, rom kutzee SesaniSnavad<br />
arTmevs Tavs am mxatvrul amocanas,<br />
teqstis es ZiriTadi aspeqti<br />
ki brwyinvaled aris gadmotanili<br />
TargmanSi.<br />
gia beraZe romanSi gamoyenebuli<br />
leqsebis an adrindel (vTqvaT, daviT<br />
weredianiseul) an kidev maia bera-<br />
Zis mier sagangebod am romanisaTvis<br />
Sesrulebul Targmans iSveliebs.<br />
romantikuli da yofiTi enis es dapirispireba<br />
ki Zalian did mxatvrul<br />
efeqts gvaZlevs da principSi, teqstSi<br />
aqtiurad muSaobs, rogorc<br />
parabolisa Tu antiTezis uaRresad<br />
Taviseburi saxeoba.<br />
kutzee arsad gvevlineba Semfaseblad,<br />
magram nawarmoebis qveteqsti<br />
Zalauneburad gulisxmobs imas, rom<br />
iCagreba is, vinc ltolvilad iqca,<br />
mamakaci, romelic universitetSi<br />
moRvaweobas Tavs anebebs da `sircxvils“<br />
Tavis lesbosel qaliSvil-<br />
Tan gaurbis. misi Svili ki albaT im<br />
studenti gogonas tolia _ damoukidebeli<br />
adamiani. aqac, sxvaTa Soris,<br />
moulodnelad icvleba xedvis<br />
kuTxe: studenti saSvelad mSoblebs<br />
mimarTavs da mamamisi aqtiurad ereva<br />
Tavis Svilis problemis gadaWra-<br />
Si, leqtori ki imave mizniT, sakuTar<br />
qaliSvils miaSurebs, raTa moulodnelad<br />
Seqmnil uxerxulobas Tavi<br />
cxeli Sokoladi 99
ecenzia<br />
daaRwios.<br />
mamisa da Svilis, qaliSvilis ur-<br />
TierTobis Temac literaturaSi<br />
axali ar aris, magram kutzeesTan,<br />
rogorc am epoqis namdvil `emisar-<br />
Tan“, STambeWdavad Semodis lgbt<br />
aqcenti, qaliSvilis lesboselobis<br />
saxiT. mama garegnulad arafriT<br />
ereva Svilis seqsualur arCevanSi,<br />
oRond gamudmebiT fiqrobs amaze<br />
da lesboselobas sazogadoebisagan<br />
gaqcevis Tavisebur manerad miiCnevs.<br />
misi azriT, es erTgvari socialuri<br />
protestia, romelic pirovnuli<br />
fsiqikis prizmaSi gadamtydari, aseT<br />
saxes iRebs.<br />
yovel SemTxvevaSi, fiqri imaze, Tu<br />
ras da rogor `akeTeben“ marto dar-<br />
Cenili lusi da misi sayvareli, mamas<br />
namdvilad ar asvenebs da, rogorc<br />
Cans, Tavis dasamSvideblad aseTi gulubryvilo<br />
daskvna gamoaqvs:<br />
`SeiZleba, ubralod, rogorc bavSvebi,<br />
ise arian erTad, magrad Caxveulebi<br />
erTmaneTs exebian, kiskiseben,<br />
qaliSvilobis wlebs acocxleben _<br />
ufro debi arian, vidre sayvarlebi.<br />
saziaro sawoli, saziaro abazana. Taflakvers<br />
acxoben, erTmaneTis kabebs<br />
izomeben“.<br />
es romantikuli registri uceb<br />
gadadis ironiaSi da saerTod, aseTi<br />
gadasvla, rogorc mxatvruli xerxi,<br />
Zalze aqtiurad aris kutzeesTan gamoyenebuli:<br />
`lesbosuri siyvaruli<br />
_ zedmeti wonis kargi gamarTleba“.<br />
am konteqstSi es fraza ironiac ki<br />
ara da, ukve sarkazmia, magram kutzee<br />
ar erideba aseT frazebs. misi mwerluri<br />
Rirseba isaa, rom SeuZlia iyos<br />
`arapolitkoreqtuli“, roca saqme<br />
sizustes exeba.<br />
principSi, am frazaSi SesaniSnavad<br />
Cans is erT-erTi fsiqologiuri<br />
motivacia, ris gamoc lusi da Tvi-<br />
Ton Zaladobis msxverplad iqcevian.<br />
miyruebuli soflidan daxmarebis<br />
Txovnis <strong>saba</strong>biT mosuli sami kaci<br />
SeiWreba maTTan, lusis gaaupatiureben,<br />
mas ki dawvas daupireben da<br />
cecxls waukideben.<br />
Zaladobis scena wignis erT-er-<br />
Ti Semzaravi monakveTia. mwerali<br />
100 cxeli Sokoladi<br />
Zunwad, magram Zalian zusti frazebiT<br />
aRwers momxdars da mkiTxvelze<br />
uCveulod zemoqmedebs.<br />
Zaladobis es scena romanis centraluri<br />
ambavia, radgan aq iyris<br />
Tavs yvela is motivi, saiTkenac midioda<br />
Txroba da amis Semdeg sai-<br />
Tac unda warimarTos. SedarebiT<br />
zedapiruli qveteqsti gasagebia:<br />
danaSauli, rogorc aseTi, imsaxurebs<br />
sasjels da es sasjeli zogjer<br />
ufro Semzaravi SeiZleba iyos, vidre<br />
TviTon danaSauli. Tumca amas garda,<br />
kutzees mTavari SekiTxva, vfiqrob,<br />
TviTon Zaladobis bunebas dastrialebs,<br />
mis siRrmeebs da SefarviT<br />
qveteqstebis ufro amoucnob SreSi<br />
aseT SekiTxvasac gulisxmobs: gana<br />
am kacis saqcieli, rac Zaladobad<br />
moinaTla da ris gamoc universitetis<br />
datoveba mouxda, da esec _ es<br />
Semzaravi borotmoqmedeba, erTi da<br />
igivea, erT sibrtyeSi SeiZleba iqnes<br />
ganxiluli da erTnairad kvalificirebuli?<br />
magram, Cemi azriT, esec ar aris<br />
mTavari SekiTxva. arsebiTi aq im Zaladobis<br />
Cvenebaa, roca garemo _ Cveni<br />
survilisa da SesaZleblobebis sawinaaRmdego<br />
da Seuferebeli garemo<br />
_ Zaladobs Cvenze, roca iq mogiwevs<br />
yofna, sadac ar ginda da mainc iZulebuli<br />
xar, es usurviloba aitano,<br />
mSvidad daelodo siberes, axloblebTan<br />
Tu saerTod adamianebTan gaucxoebis<br />
gamZafrebasa da sikvdils...<br />
ra mniSvneloba aqvs ZaRlebisa-<br />
Tvis, rogor daxocaven: velurad _<br />
ketiT, Tu nemsiT _ civilurad, Tuki<br />
bolos mainc erTi Sedegia: sikvdili,<br />
radgan arasasurvels Tavidan iSoreben.<br />
ZaRlebis evTanaziis Tema, fonad<br />
rom gasdevs wignSi moTxrobil<br />
ambavs, moulodnelad centraluri<br />
xdeba da sabolood naTelyofs mizans,<br />
risTvisac kutzees `sircxvili“<br />
daiwera:<br />
es aris erTmaneTTan mtrulad<br />
dapirispirebul polarobaTa Serigebis<br />
mcdeloba: inisa ianTan, aRmosavleTisa<br />
dasavleTTan, soflisa<br />
qalaqTan, kulturulobisa velurobasTan,<br />
warsulisa awmyosTan, axal-<br />
gazrdobisa siberesTan, adamianisa<br />
cxovelTan da sxva, misgan gansxvavebul<br />
adamianTan.<br />
kutzee am konfliqtis Zirebis Cvenebas<br />
SesaniSnavad da, rac mTavaria,<br />
sruliad aradeklaraciulad axerxebs.<br />
sxvadasxva SemTxvevaSi amisaTvis<br />
sxvadasxva literaturul saSualebas<br />
iyenebs. warsulisa da awmyos<br />
dapirispirebisaTvis fasdaudebel<br />
samsaxurs uwevs is poeturi citatebi<br />
Tu CanarTebi, rasac profesori<br />
gardasuli drois poetTa Semoqmedebidan<br />
moixmobs da Tanamedroveobis<br />
fonze mkveTrad gviCvenebs, ramdeni<br />
ram Seicvala erTsa da imave saganTan<br />
Tu movlenasTan (vTqvaT, siyvarul-<br />
Tan) adamianebis damokidebulebaSi.<br />
luris frazac, Tavisi studentis<br />
mamasTan mosabodiSeblad misuli<br />
rom warmoTqvams, am cvlilebaTa Taviseburi<br />
kvintesenciaa: `mjera, rom<br />
miuxedavad asakobrivi sxvaobisa,<br />
Cven Soris SeiZleboda, yvelaferi<br />
sxvanairadac momxdariyo, magram iyo<br />
raRac, risi micemac me ver SevZeli,<br />
raRac... _ sityvas daeZebs _ lirikuli.<br />
swored lirikuloba maklda“. es<br />
Sefasebaa. diagnozi ki cota ufro<br />
mogvianebiT, kacis feeriuli xilvisas<br />
ismeba, roca is Tavisi operis<br />
libretoze fiqrobs, romlis mTavari<br />
gmirebic baironi da misi Seyvarebuli<br />
arian:<br />
`siyvaruli poetebisagan viswavle,<br />
_ monotonurad, mkveTri xmiT mReris<br />
baironi Tormetmarcvliani do<br />
bekariT, magram cxovreba, rogorc<br />
me is Sevicani (qromatiuli daSveba<br />
fa-mde), sul sxva ramea (plink-plank-<br />
-plonk _ amboben brinjaos simebi)“.<br />
qarTuli Targmani, inglisuridan<br />
gia beraZis mier Sesrulebuli,<br />
Zalian did STabeWdilebas axdens.<br />
mTargmnels kargad aqvs gaazrebuli<br />
nawarmoebis stilistikis RerZi<br />
_ ritmis cvalebadoba da Tematikis<br />
cvla ritmis regulaciis xarjze.<br />
wigni mTlianad axali, Tanamedrove<br />
qarTuliT aris Targmnili, Tu ar CavTvliT,<br />
bibliidan damowmebul ramdenime<br />
frazas, da unda iTqvas, rom<br />
am axal enaSi Zalze mZafrad JRers
yvela mniSvnelovani registri, bera-<br />
Zem SeZlo gadmoeca yvela arsebiTi<br />
niuansi.<br />
saqmidan gamomdinare, albaT, qebiT<br />
unda movixsenioT wignis redaqtori<br />
lali WinWarauli da, ufro metad<br />
ki, is SesaniSnavi damokidebuleba<br />
teqstTan, rogorc samuSao masalas-<br />
Tan, rasac am tipis redaqtorTa daostatebiT<br />
gamomcemloba `diogene“<br />
amJRavnebs. wignSi araTu aSkara gramatikuli<br />
Secdoma, praqtikulad, koreqturac<br />
ki arsad Semxvedria. Tumca<br />
aris ramdenime adgili, romelsac<br />
albaT cota sxvagvari Targmna sWirdeboda.<br />
magaliTad: gvaqvs scena, roca profesori<br />
da erTi Seuxedavi qali, sawolSi<br />
erTad aRmoCndebian. manamde<br />
ki kaci `qveda sacvals ixdis da qalis<br />
gverdiT wveba“. `qveda sacvali“<br />
aq daaxloebiT ise komikurad JRers,<br />
rogorc `perangis amxanagi“, amitom<br />
iqneb sjobda, ubralod, `trusi“ dagvewera.<br />
meoregan aseTi ram gvaqvs: `...oTax-<br />
Si koWas, kvliavis, brinjis, salaTisa<br />
da kitris p i k u l i s aromati...“<br />
iqneb aris saimiso motivacia, rom<br />
kitris mwnilis nacvlad `pikuli“<br />
movimarjvoT, radgan saqarTvelos<br />
zog regionSi am ukanaskneli sityviT<br />
ara saerTod kitris mwnils, aramed<br />
SuSis qilebSi moxuful mJaves aRniSnaven,<br />
magram me mainc barbarizmi<br />
mgonia da darwmunebuli ara var,<br />
unda gamoviyenoT Tu ara aseT literaturuli<br />
teqstSi msgavsi `TiTqmis<br />
gaqarTulebuli“ gamoTqmebi. Tanac,<br />
aq imasac aqvs mniSvneloba, rom ramdenime<br />
xazis Semdeg vTqvaT, gramatikulad<br />
ase `pewenikad“ mowesrigebuli<br />
fraza Semogxvdeba: `Cem garda aravin<br />
dalevs?“<br />
cxadia, es mxolod profesiuli<br />
detalebia da aseTi TiTo-orola<br />
recenzia<br />
SemTxveva verafers aklebs mTavars:<br />
araCveulebrivad awyobil kompozicias,<br />
sxart, moqnil da dinamikur<br />
dialogebs, gamarTul saliteraturo<br />
enas, romelic SesaniSnavad gadmogvcems<br />
wignis urTules fsiqologiur<br />
da mxatvrul niuansebs. anu<br />
yvelaferi is, rac nobelis komitetis<br />
samotivacio werilSi, kutzeesa-<br />
Tvis premiis miniWebis mizezad aris<br />
gamocxadebuli, qarTuladac uzadodaa<br />
SenarCunebuli.<br />
da kidev erTi ram, ris gamoc Cemi<br />
azriT, nobelis komitetma jon maqsvel<br />
kutzeesaTvis premiis miniWeba<br />
gadawyvita, aris is rom mwerali<br />
Tavisi drois Svilia, is uaRresad<br />
Tanamedrove eniTa da meTodebiT<br />
gviyveba Tanamedrove adamianebze.<br />
oRond es ar aris medroveoba an koniunqturuloba,<br />
aranairi gagebiT.<br />
es didi mwerlis niWia, droSi, drois<br />
amosaTqmelad ganfenili.
wignebi<br />
sanaxevro samoTxe<br />
tomas transtromeri<br />
mTargmneli manana kobaiZe<br />
gamomcemloba `inteleqti~<br />
gamocemis weli 2012<br />
fasi 8 lari<br />
tomas transtromeri, klasikosad<br />
aRiarebuli Svedi poeti, msoflios<br />
Tanamedrove lirikosebs Soris erT-<br />
-erT yvelaze cnobil poetad iTvleba.<br />
misi leqsebi 60-mde enazea naTargmni.<br />
2011 wlis dekemberSi mas nobelis<br />
premia mieniWa.<br />
am wignSi Sesulia saukeTeso leqsebi<br />
tomas transtromeris krebulebidan:<br />
`17 leqsi~, `gzaTa saidumloni~,<br />
`sanaxevro samoTxe~, `xmebi da nakvalevebi~,<br />
`xedva sibneleSi~, `bilikebi~,<br />
`baltiis zRvebi~, `simarTlis<br />
barieri~, `ukacrieli moedani~, `cocxalTaTvis<br />
da gardacvlilTaTvis~,<br />
`glovis gondola~, `diadi gamocana~.<br />
amas garda, 1993 wels gamoqveynebuli<br />
memuaruli wigni `mogonebebi mxedaven~,<br />
sadac aRwerili aqvs Tavisi bavSvobisa<br />
da mozardobis dro.<br />
Rrubeli, saxelad darinda<br />
irakli samsonaZe<br />
gamomcemloba `inteleqti~<br />
gamocemis weli 2012<br />
fasi 8 lari<br />
irakli samsonaZis axali romani mogviTxrobs<br />
Tormeti erTmaneTis msgavsi<br />
biWis gansxvavebul istorias.<br />
isini drois erT monakveTSi Sexvdnen,<br />
saRebaviT savse qilebi Seaxales mo-<br />
Ralatis Zegls, Semdeg ki TiToeuls<br />
Tavisi bedi arguna gangebam.<br />
102 cxeli Sokoladi<br />
Tormeti biWis tragikuli ambavi,<br />
Taobis, zogadad, epoqis tragikul<br />
panoramas qmnis da bibliuri aluziiT,<br />
`monobis saxlidan~ gamosul-<br />
Ta da udabnoSi axetialebulTa<br />
ZvelisZvel, ormocwlian gzaze gvafiqrebs.<br />
aRsaniSnavia, rom irakli samsonaZis<br />
axali romani erTi Temis, erTi magistraluri<br />
xazis logikuri dasasrulia,<br />
romelic daiwyo `yurTbaliSiT~,<br />
gagrZelda `leas saaTiT~ da dabolovda<br />
mesame, trilogiis daskvniTi romaniT<br />
`Rrubeli, saxelad darinda~.<br />
nomeri pirveli<br />
oliver kani<br />
mTargmnelebi ekaterine raisneri,<br />
natalia nadiraSvili<br />
gamomcemloba `artanuji~<br />
gamocemis weli 2012<br />
fasi 9 lari<br />
`yovelTvis mindoda, namdvili vyofiliyavi,<br />
adamianebs eTqvaT, oliver<br />
kani moedanze cxovrobs, Tavisi<br />
sporti uyvars, yvelafers akeTebs<br />
warmatebisaTvis, Secdomebsac uSvebs,<br />
magram saocar rameebsac sCadiso~.<br />
es aris fragmenti oliver kanis avtobiografiuli<br />
wignidan, romelSic germaniis<br />
erovnuli nakrebisa da miunxenis<br />
`baiernis~ legendaruli mekare mogvi-<br />
Txrobs, Tu rogor gadawyvita karSi<br />
Cadgoma, rogor gaxda msoflios erT-<br />
-erTi saukeTeso golkiperi da ra fizikuri<br />
da sulieri datvirTvis fasad<br />
mouwia am warmatebis miRweva.<br />
tolkinis jadosnuri samyaro<br />
j.r.r. tolkini<br />
mTargmnelebi Tamar longuraSvili,<br />
gvanca farqosaZe<br />
gamomcemloba `logos presi~<br />
gamocemis weli 2012<br />
fasi 29.90 lari<br />
Sens xelSi unikaluri wignia.<br />
misi gacnobisas aRmoaCen jadosnursa<br />
da zRaprul samyaros, romelic<br />
dasaxlebulia erTmaneTze ucnauri<br />
arsebebiT. ewvie dedamiwis Suaguls,<br />
udabur qveyanas, savses jadosnobiTa<br />
da ucnauri ambebiT, romelic gamo-<br />
Cenilma ingliselma mweralma, j. r.<br />
r. tolkinma Seqmna. gaige, rogor gadaiqca<br />
smeagol hobiti saSiS arseba<br />
gollumad, gaecani drakon smogisa<br />
da adamiani-daTvis, biornis Tavgadasavlebs!<br />
maS, nu dayovndebi, gadafurcle<br />
es wigni da eziare tolkinis<br />
am STambeWdav jadosnur samyaros!<br />
dae, kiTxvisas elfebma gaginaTon<br />
gza!<br />
graali da mrgvali magidis raindebi<br />
sara merceli, delfin gaSi, kristal<br />
kamprubi, izabel mandru<br />
mTargmneli ekaterine sumbaTaSvili<br />
gamomcemloba `logos presi~<br />
gamocemis weli 2012<br />
fasi 29.90 lari<br />
isiamovne ambebiT mamaci raindebisa<br />
da mSvenieri mefis asulebis Sesaxeb<br />
_ Sens xelT xom, maTze yvela drois<br />
erT-erTi saukeTeso monaTxrobia.<br />
imogzaure mefe uTer pendragonis<br />
samflobeloebSi. gaige, rogor uRalata<br />
jadoqar merlins feria vivianma.<br />
Tvali miadevne eqskaliburis SesaZleblobebs.<br />
gaiziare lanselotis<br />
cxovreba. waikiTxe mrgvali magidis<br />
raindebis saarako Tavgadasavlebi.<br />
gaecani saqsebze gamarjvebis mompovebels,<br />
sustebis mfarvels, sinaTlisa<br />
da samarTlianobis mefes _ artur<br />
pendragons. maS, nu daayovneb, gada-<br />
Sale uZvelesi wignis furclebi da<br />
uTuod moixiblebi jadosnuri avalonisa<br />
da mrgvali magidis raindebis<br />
simamaciT. da Tavadac scade wminda<br />
graalis saidumlos amocnoba...
gvelis mWameli<br />
vaJa-fSavela<br />
gamomcemloba `siesta~<br />
gamocemis weli 2012<br />
fasi 2.50 lari<br />
vaJa-fSavelas 150 wlis iubilesTan<br />
dakavSirebiT, gamomcemloba `siestas~<br />
saCuqari bavSvebs. `gvelis mWameli~<br />
maTTvis sayvareli, komiqsis<br />
formiT. mindias Tavbrudamxvevi Tavgadasavali<br />
gzas gvixsnis vaJa-fSavelasa<br />
da qarTuli miTebis samyarosken<br />
da mis poezias ufro meti interesiTa<br />
da xalisiT sakiTxavs xdis. vin aris<br />
Tqveni Svilis sayvareli supergmiri?<br />
supermeni? adamiani oboba? am komiqsis<br />
wakiTxvis Semdeg es namdvilad<br />
mindia gaxdeba.<br />
ierusalimi<br />
saimon sebag montefiore<br />
mTargmneli nika samuSia<br />
bakur sulakauris gamomcemloba<br />
gamocemis weli 2012<br />
fasi 24.90 lari<br />
rogor gaxda miyruebuli provinciis<br />
patara qalaqi `msoflios centri~,<br />
`wminda qalaqi~ da adgili, romelSic<br />
imaleba amJamindeli axlo aRmosavle-<br />
Tis mSvidobis saidumlo? _ yvelafer<br />
amas mogviTxrobs saimon sebag montefiore<br />
wignSi `ierusalimi~. esaa qalaqis<br />
biografia da<strong>saba</strong>midan dRemde;<br />
bibliuri epoqidan, babilonis, sparseTisa<br />
da romis imperiebidan moyolebuli,<br />
israelis saxelmwifos Seqmnamde;<br />
avtori dawvrilebiT aRwers<br />
arqeologiur aRmoCenebs; gvacnobs<br />
sxvadasxva epoqis istoriul wyaro-<br />
ebs, iSveliebs TiTqmis yvela mniSvnelovani<br />
avtoris naSroms, romlebic<br />
sxvadasxva dros iyvnen ierusalimis<br />
biografebi; avtorisave sityvebiT,<br />
misi mizania, yovelgvari politikuri<br />
qveteqstis gareSe aRweros ierusalimis<br />
istoria yvelanairi gemovnebisa<br />
Tu mrwamsis mqone mkiTxvelisTvis.<br />
gogona, romelmac krazanebis bude<br />
daangria<br />
stig larsoni<br />
mTargmneli nika samuSia<br />
bakur sulakauris gamomcemloba<br />
gamocemis weli 2012<br />
fasi 11.90 lari<br />
kvanZi ixsneba _ lizbeT salanders<br />
SvedeTis saxelmwifo usafrTxoebis<br />
samsaxurSi, `sepoSi~, arsebuli saidumlo<br />
analizis `seqcia~ Riad upirispirdeba;<br />
usafrTxoebis samsaxuri or<br />
banakad iyofa: salanderis mtrebad<br />
da megobrebad. policiis mier sammag<br />
mkvlelobaSi eWvmitanili salanderi<br />
ki, romelic sakuTarma mamam TavSidaWra,<br />
policiisave gankargulebiT,<br />
solgrenskas saavadmyofoSi srul karantinSia.<br />
haker gogonas `krazanebis<br />
budesTan~ sabrZolvelad erTader-<br />
Ti iaraRi aqvs _ sakuTari palmtopi.<br />
`gogona, romelmac krazanebis bude<br />
daangria~ mesame da bolo nawilia e.<br />
w. `mileniumis trilogiisa~ _ Sveduri<br />
deteqtivisa, romelic gamocemisTanave<br />
40 enaze iTargmna da msoflio<br />
bestselerad iqca. gamocemidan<br />
dRemde trilogiis 70 milioni egzemplaria<br />
gayiduli.<br />
oskari da vardisferi qalbatoni<br />
erik emanuel Smiti<br />
mTargmneli merab fifia<br />
bakur sulakauris gamomcemloba<br />
gamocemis weli 2012<br />
fasi 5.90 lari<br />
es aris aTi wlis biWunas RmerTisa-<br />
dmi miwerili werilebi, romlebic<br />
deda-rozam, anu vardisferma qalbatonma<br />
aRmoaCina. is xSirad stumrobda<br />
biWunas bavSvTa saavadmyofoSi.<br />
werilebi oskaris cxovrebis Tormet,<br />
wignebi<br />
poeziiT aRsavse da iumoriT gaJRen-<br />
Til, dReze mogviTxrobs, mxiaruli<br />
da ucnauri personaJebiT dasaxlebul<br />
TormetdRian samyaroze.<br />
es Tormeti dRe biWunasTvis Sesa-<br />
Zloa sicocxlis bolo Tormeti dRe<br />
aRmoCndes, romelic beberi, keTili,<br />
mosiyvarule, tyuilebisguda deda-<br />
-rozas wyalobiT maradisobad iqceva.<br />
viqtoria<br />
knut hamsuni<br />
mTargmneli devi berZeniSvili<br />
bakur sulakauris gamomcemloba<br />
gamocemis weli 2012<br />
fasi 7.90 lari<br />
didi norvegieli mwerlis, nobelis<br />
premiis laureatis, knut hamsunis<br />
romani `viqtoria~ pirvelad 1898<br />
wels gamoica da ukve saxelganTqmuli<br />
avtoris xangrZilivi Semoqmedebis<br />
pirveli etapis damagvirgvinebel<br />
nawarmoebad iqca.<br />
romanis mTavar personaJebs, viqtorias<br />
_ memamulis qaliSvilsa da iuhaness<br />
_ mewisqvilis vaJs, erTmaneTi<br />
bavSvobidan uyvarT. maT Soris socialuri<br />
sxvaoba dauZlevel dabrkolebadaa<br />
qceuli, Tumca am urTier-<br />
Tobis ganmsazRvreli maTive xasiaTi<br />
xdeba, romelsac mwerali poeturad,<br />
oRond yovelgvari sentimentalobis<br />
gareSe gvixatavs.<br />
`...da siyvaruli samyaros sawyisad da<br />
mbrZaneblad iqca, Tumca ki misi gzebi<br />
yvavilebiTa da sisxliT, sisxliTa<br />
da yvavilebiTaa aRsavse~.<br />
cxeli Sokoladi 103
ინოვაცია მედიცინაში<br />
ჩრდილოეთამერიკაშიყოველწელსზურგისტვინისმძი<br />
მეტრავმას11ათასიპაციენტიიღებს.უმეტესშემთხვევაში<br />
ისინილოგინსანსავარძელსმიჯაჭვულებიხდებიანდამა<br />
თინორმალურიცხოვრებისთვისდაბრუნებამკურნალობის<br />
დღევანდელი მეთოდებით პრაქტიკულად შეუძლებელია.<br />
თანამედროვე მედიცინა ვერც ქირურგიული ოპერაციით,<br />
ვერცმედიკამენტურიჩარევებითადავერცრეაბილიტაციის<br />
მეთოდებით ტრავმირებული ადამიანების მდგომარეობის<br />
გაუმჯობესებას ვერ ახერხებს, ამიტომ ასეთი პაციენტების<br />
სიცოცხლისხარისხიმეტადდაქვეითებულია.<br />
მსოფლიოსმასშტაბითზურგისტვინისტრავმებითმილი<br />
ონობითპაციენტიიტანჯება,მედიცინაკიმათიდაავადების<br />
წინააღმდეგკვლავაცუძლურირჩება,თუმცასიტუაციაშე<br />
104 cxeli Sokoladi<br />
საძლოა ღეროვანი უჯრედების გამოყენებამ შეცვალოს.<br />
თანამედროვემეცნიერებიუკვესაუბრობენზურგისტვინის<br />
დაზიანების მკურნალობაში ღეროვანი უჯრედების პერს<br />
პექტივაზე: უჯრედულმა თერაპიამ და ღეროვანი უჯრედე<br />
ბის ტრანსპლანტაციამ შეიძლება გარკვეული დადებითი<br />
გავლენა იქონიოს დაავადების მსვლელობაზე. პირველი<br />
კვლევები ამ მიმართულებით უკვე არსებობს. 2008 წელს<br />
ჟურნალCellTransplantation–შიგამოქვეყნდასტატიაამე<br />
რიკელიდაეკვადორელიექიმებისჯგუფისექსპერიმენტის<br />
შესახებ.მათზურგისტვინისმწვავეანქრონიკულიდაზი<br />
ანებითა(ტრავმაანტყვიითმიყენებულიჭრილობა)დაპა<br />
რაპლეგიითანპარაპარეზებით(ანუსრულიანარასრული<br />
დამბლახერხემლისდაზიანებისქვემოთ)8პაციენტსზურ
გისტვინშიძვლისტვინისღეროვანიუჯრედებიგადაუნერ<br />
გეს.პაციენტებზედაკვირვება2წელსგაგრძელდა.შედე<br />
გად,ყველამათგანსმოტორულიფუნქციისგაუმჯობესება,<br />
დამბლისუბნებშიმგრძნობელობისგაუმჯობესებადაშარ<br />
დისბუშტისდაზიანებულიფუნქციისგამოსწორება,უმეტეს<br />
შემთხვევაში,სრულაღდგენამდეაღენიშნა.მკვეთრადგა<br />
უმჯობესდამათისიცოცხლისხარისხიც.<br />
ამჟამად ზურგის ტვინის დაზიანების მკურნალობა საკუ<br />
თარი ძვლის ტვინის ღეროვანი უჯრედებით მსოფლიოს<br />
არაერთსამედიცინოცენტრშიმიმდინარეობს.ასეთიცენ<br />
ტრებიაჰიუსტონში,ტეხასისუნივერსიტეტში,ასევეკოვინგ<br />
ტონში,ლუიზიანისშტატში,ბრაზილიაში,ჩილეში,სამხრეთ<br />
კორეაში,ინდოეთში,ჩინეთში,ალექსანდრიისადაქაიროს<br />
უნივერსიტეტებშიდაა.შ.<br />
ჭიპლარისსისხლისბანკისსამედიცინოდირექტორიგო<br />
ჩაშათირიშვილიამბობს,რომზურგისტვინისდაზიანების<br />
შემთხვევაში,პაციენტისთვისსაკუთარიძვლისტვინისღე<br />
როვანიუჯრედებისტრანსპლანტაციაშესაძლებელიაორი<br />
გზით: ხერხემლის არხში თავზურგტვინის სითხეში შეყ<br />
ვანითანოპერაციისდროსუშუალოდდაზიანებისუბანზე<br />
რამდენიმეადგილასინექციით.<br />
„ძვლისტვინიშეიცავსორიტიპისღეროვანუჯრედს:სის<br />
ხლმბადსდამეზენქიმურს.ორივეესწყარომეტადმიმზიდ<br />
ველია რეგენერაციისათვის. ზურგის ტვინის დაზიანების<br />
ცხოველურ მოდელებში ამ უჯრედების ტრანსპლანტაციამ<br />
უზრუნველყონერვულიქსოვილისსხვადასხვატიპისუჯრე<br />
დების აღდგენა: მაგალითად, ნეირონების წანაზარდების<br />
ზრდა,ასევერემიელინიზაციადაზურგისტვინისფუნქციე<br />
ბისაღდგენა.უამრავმაკვლევამაჩვენაასევეორივეტიპის<br />
ღეროვანიუჯრედისჩანერგვადაზიანებულხერხემლისარ<br />
ხში“,აცხადებსგოჩაშათირიშვილი.<br />
ზურგის ტვინის დაზიანების სამკურნალოდ ღეროვანი<br />
უჯრედების ტრანსპლანტაციის რაიმე ღირებული ალტერ<br />
ნატივა სადღეისოდ არ არსებობს. ღეროვანი უჯრედებით<br />
მკურნალობის წარმატებები და პერსპექტივა კი მედიკო<br />
სებსოპტიმიზმისრეალურსაფუძველსაძლევს.<br />
ავტორი ნინო ბერძენიშვილი<br />
cxeli Sokoladi 105
106 cxeli Sokoladi<br />
iStvan sabos Tezisebi<br />
Tbilisis kinofestivalis<br />
farglebSi<br />
didi ungreli reJisoris<br />
masterklasi gaimarTa<br />
avtori daviT buxrikiZe
Tbilisis saerTaSoriso kinofestivalis<br />
sapatio stumarTa<br />
Soris, 74 wlis klasikosi, iStvan<br />
sabo albaT yvelaze gamorCeuli<br />
persona iyo. evropuli kinos erT-<br />
-erTma yvelaze aRiarebulma re-<br />
Jisorma jer kidev 80-iani wlebis<br />
dasawyisSi, „mefistoTi“ mopovebuli<br />
„oskariT“, lamis xelaxla „gadawera“<br />
aRmosavleT evropis politikisa<br />
da kinos istoria.<br />
ucnauria, magram misi filmebi<br />
sxva, aranakleb cnobili ungreli<br />
reJisorebisgan gansxvavebiT (ma-<br />
galiTad, zoltan fabri, mikloS<br />
ianCo, marta mesaroSi, zoltan<br />
husariki, karoi maki), 70-80-iani<br />
wlebis sabWoTa kinogaqiravebaSi<br />
cenzuris waxalisebiT xvdeboda.<br />
sabosgan, TiTqos sagangebod qmnidnen<br />
mumificirebuli komunisturi<br />
epoqis „axlomxedvelisa“ da<br />
gidis miTs, da sxvaTa Soris, es<br />
miTi dRemde cocxalia.<br />
iStvan sabos kinokariera, gasuli<br />
saukunis 60-iani wlebidan<br />
iwyeba, roca daxvewili ironiiTa<br />
da formiT gamorCeuli pirveli<br />
moklemetraJiani filmebi gadai-<br />
Ro. erT-erTi pirveli srulmetraJiani<br />
filmi „mama“ (1966) didi<br />
warmatebiT uCvenes saerTaSoriso<br />
kinofestivalebze. mas ormocze<br />
meti gamarjveba, Tu nominacia<br />
aqvs mopovebuli prestiJul festivalebze,<br />
romlis CamonaTvali<br />
nebismier reJisors SeSurdeba _<br />
berlini, kani, venecia, moskovi,<br />
lokarno...<br />
gansakuTrebuli da gamorCeulia<br />
misi TanamSromloba cnobil<br />
avstriel msaxiobTan, klaus maria<br />
brandauerTan. „mefisto“ (1981),<br />
„polkovniki redli“ (1985) da „hanuseni“<br />
(1988), amis SesaniSnavi ma-<br />
`sxvadasxva mxares~ `kari~<br />
galiTia. am filmebSi brandaueri<br />
istoriul personaJebs ganasaxierebs,<br />
romlebmac politikuri Zalauflebisa<br />
da karieruli winsvlisaTvis<br />
moraluri kompromisi<br />
gaiRes. 90-iani wlebidan moyolebuli,<br />
sabos filmebi ufro zogadevropul<br />
konteqstSi SeiZleba<br />
davinaxoT: „Sexvedra venerasTan“<br />
(mTavar rolSi glen qlouzi),<br />
„zonenSaini“ (ralf fainsi), „sxvadasxva<br />
mxares“ (harvi keiteli,<br />
stelan skarsgardi), „iyo julia“<br />
(somerset moemis „Teatris“ mixedviT,<br />
mTavar rolSi anet beningi).<br />
Tbilisis kinofestivali swored<br />
iStvan sabos axali filmiT<br />
kinoese<br />
gaixsna. „kari“ magda sabos romanis<br />
ekranicaziaa, romelic didi<br />
reJisoris arc colia da arc Soreuli<br />
naTesavi. romanma, romelic<br />
Tavis droze laioS koSutis<br />
saxelobis literaturuli premiiT<br />
daajildoves, meoce saukunis<br />
60-iani wlebis budapeStSi<br />
momxdar ambavs asaxavs. mwerali<br />
qalis, magdasa (germaneli msaxiobi<br />
martina gedeki kinomanebs<br />
uTuod emaxsovrebaT „oskarosani“<br />
filmidan „sxvebis cxovreba“)<br />
da misi mezobeli meezovis,<br />
emerencis (ingliseli kinovarskvlavi<br />
helen mireni) ucnauri<br />
urTierToba weliwadis oTx dro-<br />
Sia gadanawilebuli. rac dramaturgiulad<br />
sainteresoa, Tumca<br />
musikalur struqturas ufro<br />
waagavs.<br />
filmis „meore Sres“ meore msoflio<br />
omis droindeli ebrauli<br />
ojaxis ambavi Seadgens, romelic<br />
emerencis fotoalbomSi poulobs<br />
dramatul gagrZelebas. magda<br />
yuradRebiT akvirdeba meezove qalis,<br />
erTi SexedviT ucnaur da auxsnel<br />
ukmexobas, siamayes, karCaketil<br />
cxovrebis wess da bolomde<br />
verafers igebs. Tumca, rogorc<br />
cxeli Sokoladi 107
kinoese<br />
personaJi, emerenci misTvis STagonebis<br />
wyaro xdeba.<br />
reJisors „daZabuloba“ da aqcenti<br />
mainc helen mirenis personaJze<br />
gadaaqvs, ris gamoc iZulebulia<br />
meezove inglisurad aalaparakos.<br />
es, cota sasacilo da xelovnur<br />
STabeWdilebas tovebs. mokled,<br />
imis gamo, rom filmi saerTaSoriso<br />
gaqiravebaSi moxvdes da vin-<br />
Zlo, ucxoenovani „oskaris“ mokle<br />
siaSic, reJisori Tavad midis<br />
kompromisze _ ungrul, kamerul<br />
ambavs inglisurenovan garemoSi<br />
iZulebiT moaqcevs.<br />
cxadia, helen mirenis kargi TamaSis<br />
(romelic, sxvaTa Soris,<br />
odnav Teatraluria) cqera erT<br />
ramed Rirs. emerencis bavSvobis<br />
droindeli tragediebi, Tu<br />
qaliSvilobis droindeli travmebi<br />
„fleSbekiT“ Cndeba ekranze<br />
da gaxsendebaT mexisgan xis ZirSi<br />
damwvari tyupi gogonebic da fa-<br />
Sistebisgan Tavdaxsnili ebraeli<br />
gogonas SiSic. rom ara siuJeturi<br />
sqematuroba, erTgvari satelevizio<br />
esTetika da zedmetad<br />
gadapranWuli, xelovnuri finali,<br />
„kari“ udavod ufro met mayurebels<br />
moewoneboda. magram amisa-<br />
108 cxeli Sokoladi<br />
Tvis mas, sul mcire, helen mirenis<br />
TamaSi ungrul enaze unda enaxa da<br />
moesmina.<br />
xarisxiani reJisuris gamoZaxili<br />
kargad igrZnoboda iStvan sabos<br />
masterklasSic, romelic saerTa-<br />
Soriso kinofestivalis farglebSi<br />
„Tibisi bankis~ galereaSi<br />
gaimarTa. masterklasi ori dRis<br />
ganmavlobaSi gadatenil darbazSi<br />
mimdinareobda da mas reJisorebi,<br />
kinokritikosebi, studentebi da<br />
ubralod, kinoTi dainteresebuli<br />
adamianebi eswrebodnen.<br />
mTavari kiTxva iStvan sabom Sexvedris<br />
dasawyisSive dasva: ra<br />
aris Tavisufleba kinoSi da raSi<br />
mdgomareobs kinos unikaluroba?<br />
aqvs Tu ara kinos raime iseTi,<br />
risi gadmocemac SeuZlebelia mxatvrobiT,<br />
musikiT, literaturiT<br />
da TeatriT? sakuTar SekiTxvas<br />
man ase upasuxa: „kinoSi umTavresia<br />
– adamianis saxe, romelic ganuwyvetliv<br />
icvleba. erTi saxis<br />
emocia meoreTi icvleba da Cven<br />
amas ekranze vxedavT... ara standartuli<br />
saxe, romelic erT amocanas<br />
gamoxatavs, me vlaparakob<br />
cocxal saxeze da es aris erTaderTi<br />
unikaluri ram, rac SeiZle-<br />
ba mxolod kinos meSveobiT iyos<br />
gamoxatuli“.<br />
sabos Semdegi Tezisi kinos istoriaSi<br />
yvelaze mniSvnelovan „xatebs“,<br />
msaxiobebs exeboda: greta<br />
garbo, marlen ditrixi, merlin<br />
monro, jein fonda, vanesa redgreivi,<br />
katrin denevi, meril stripi,<br />
klark geibli, robert teilori,<br />
jeims dini, entoni perkinsi,<br />
dastin hofmani, al paCino, jin<br />
hekmani, arnolnd Svarcenegeri.<br />
man detalurad axsna kinos isto-<br />
`sxvadasxva mxares~ `mefisto~ `hanuseni~<br />
riaSi TiToeuli am msaxiobis gamoCena<br />
da mniSvneloba. amiT ecada,<br />
auditoriisTvis aexsna kinos msaxiobebis<br />
aqtualuroba, maTi roli<br />
istoriaSi da rogor iqcnen isini<br />
epoqis saxeebad.<br />
momdevno Teza evropuli da amerikuli<br />
kinos ganxvavebas exeboda.<br />
„ratom aris amerikuli kino ase<br />
popularuli msoflioSi da evropuli<br />
kinematografi SedarebiT<br />
ucnobi?“ sabos azriT, evropul<br />
da amerikul kinos Soris gansxvaveba<br />
egzistencialuria.<br />
„evropam meoce saukuneSi ori<br />
msoflio omi gamoiara. milionobiT<br />
adamiani Seewira msxverplad<br />
gansxvavebul azrebs. Znelia, erTi
ojaxi mainc ipovoT evropaSi, romelsac<br />
omebTan raime ar akavSirebdes,<br />
an rame tanjva ar hqondes<br />
gamovlili meoce saukuneSi. amitom<br />
yvela istoria, romelic gvinda,<br />
rom kacobriobas gavuziaroT,<br />
aris uiRblo an daxocili adamianebis<br />
istoria. amerikuli filmebi<br />
ki aris gamarjvebuli adamianebis,<br />
gamarjvebuli gmirebis filmebi.<br />
miuxedavad imisa, rom gmirebi Sei-<br />
Zleba sul daixocon, isini mainc<br />
gmirebi arian. amerikuli kino ga-<br />
marjvebuli adamianis reprezentacias<br />
axerxebs. axalgazrda mayurebels<br />
ki urCevnia gamarjvebulis<br />
mxares idges. albaT amitomac daiviwyes<br />
axalgazrdebma evropuli<br />
kinos saxeebi“.<br />
Semdeg man literaturis specifikazec<br />
isaubra: „literatura<br />
ufro met saSualebas aZlevs mki-<br />
Txvels Tavisi warmosaxva da fantazia<br />
ukeTesad aamuSavos da gmiris<br />
Seqmnis procesSi Tavad miiRos<br />
aqtiuri monawileoba, maSin roca,<br />
kino amisTvis nakleb sivrces tovebs“.<br />
sabom tolstois „ana karenina“<br />
amis erT-erT saukeTeso magaliTad<br />
daasaxela.<br />
kino da imiji _ es reJisoris<br />
momdevno Tezaa. kino ganuwyvetliv<br />
gvawvdis konkretul da gasageb<br />
imijs. es sul sxva enaa, romelsac<br />
meti Zalaufleba aqvs mayurebelze;<br />
manipulirebis meti saSualeba<br />
aqvs da gacilebiT „saSiSi saTama-<br />
Soc“ aris. gansakuTrebiT, axalgazrda<br />
TaobisaTvis. garda amisa, sabom<br />
isaubra „konkretikaze (kadri),<br />
rogorc manipulaciis saSualebaze<br />
da konkretikaze, rogorc ganzogadebis<br />
saSualebis Seqmnaze“.<br />
reJisorma kadrisa da sityvis ma-<br />
giurobazec gaamaxvila yuradReba.<br />
„sityva yovelTvis inaxavs saku-<br />
Tar TavSi ramdenime mocemulobas,<br />
an mocemulobebis kombinacias. mocemulobebis<br />
nairsaxeoba metad<br />
arTulebs realobis amocnobis<br />
process. kinoSi ki sul sxva ram<br />
xdeba. is absoluturad gansxvavdeba<br />
Teatraluri Jestis an teqstSi<br />
sityvis mniSvnelobisa da<br />
magiurobisgan.<br />
kinos erT-erTi mTavari Rirsebaa,<br />
rom ar iTvaliswinebs Cvens<br />
ganwyobas da konkretul realobas<br />
gvTavazobs, romelsac ver<br />
gaeqcevi. rTulia iTamaSo am realobiT;<br />
is mxolod maSin iZleva<br />
interpretaciis saSualebas, roca<br />
kinoese<br />
Tavad surs es. amitom filmis<br />
yurebisas Tavisuflad SeiZleba<br />
iTqvas, rom mayurebeli „realobas<br />
ejaxeba“; magram Tu Sejaxebis<br />
moments gadalaxavs, maSin advilad<br />
SeuZlia kargi mayurebeli gaxdes“.<br />
masterklasis dasasruls, re-<br />
Jisorma aseve isaubra kinos gadaRebis<br />
umTavres teqnikur mxareebze;<br />
scenaris gansakuTrebul<br />
mniSvnelobaze; Teatrisa da kinos<br />
msaxiobebs Soris gansxvavebaze.<br />
didi ungreli reJisoris samsaa-<br />
Tiani „dekembris Tezisebi“ amiT<br />
dasrulda. SeiZleba iTqvas, rom<br />
Tbilisis saerTaSoriso kinofestivalma<br />
marTlac dauviwyari sa-<br />
Cuqari gaukeTa axalgazrda reJisorebs,<br />
scenaristebs, msaxiobebs,<br />
kritikosebs; yvelas, visac kino<br />
jer kidev xelovneba hgonia.<br />
Tbilisis saerTaSoriso kinofestivalis<br />
gaxsnis meore dRes<br />
iStvan sabo rusTavelis TeatrSi<br />
sagastrolod myof moskovis Teatr<br />
et cetera-s mier warmodgenil<br />
speqtakl „qariSxals“ daeswro.<br />
spetaklis dasasruls ki Seqspiris<br />
ukanaskneli da urTulesi piesis<br />
damdgmel reJisors, robert sturuas<br />
Sexvda.<br />
cxeli Sokoladi 109
ecenzia: Teatri<br />
`qariSxali~, rogorc zRapari Serigebaze<br />
robert sturuas morigi Seqspiruli opusi aleqsandr kaliaginis TanxlebiT<br />
avtori daviT buxrikiZe<br />
foto gia gogatiSvili<br />
politikurad arcTu sando `per-<br />
formansi~ saxelwodebiT `robert<br />
sturuas meored mosvla~ dekembris<br />
dasawyisSi rusTavelis TeatrSi warmodgenili<br />
namdvili performansiT<br />
gagrZelda _ did scenaze aRiarebuli<br />
qarTveli reJisoris mier moskovis<br />
Teatr et cetera-Si, gasul wels dadgmuli,<br />
Seqspiris `qariSxali~ warmoadgines.<br />
nebismieri Sexedulebisa da Sefasebis<br />
miuxedavad, SeiZleba iTqvas,<br />
rom rusuli dasis mcire gastroli<br />
TbilisSi Teatralur movlenad iqca.<br />
ver getyviT, Tavis droze et cetera-<br />
-s samxatvro xelmZRvanelis, cnobili<br />
msaxiobis, aleqsandr kaliaginis profesiulma<br />
mudaram gaWra, Tu saxelovani<br />
prodiuseris, daviT smelianskis<br />
finansurma jadom, magram faqtia, rom<br />
sakuTari `Teatraluri samefodan~<br />
gandevnilma sturuam Tavisi SemoqmedebiTi<br />
bedi isev moskovs da isev Teatr<br />
et cetera-s daukavSira.<br />
jer kidev 12 wlis win, moskovSi<br />
Seqspiris `venecieli vaWari~ dadga,<br />
romelic qarTvelma mayurebelma 2000<br />
wlis gazafxulze, rusTavelis Tea-<br />
110 cxeli Sokoladi<br />
trSi ixila. ase rom, 2012 wlis gastroli<br />
ara mxolod robert sturuas,<br />
aramed aleqsandr kaliaginis meored<br />
mosvlasac hgavda.<br />
orazrovani, erTdroulad tragikuli<br />
da cinikuri personaJis, Sailokis<br />
mniSvnelobas (am rols aleqsandr kaliagini<br />
TamaSobda) speqtaklis saxelwodeba<br />
_ `Sailokic~ adasturebda,<br />
xolo romantikos, brZen da odnav cinikos<br />
antonios, ironiiT STagonebuli<br />
aleqsandr filipenko uswordeboda.<br />
sturuas arcTu politkoreqtuli<br />
speqtakli `Sailoki~, putinis xelisuflebaSi<br />
mosvlasa da kavkasieli<br />
migrantebis winaaRmdeg agorebul<br />
kampanias daemTxva. rusulma presam es<br />
Tema ratomRac mtkivneulad aRiqva<br />
da speqtaklis konteqsts meqanikurad<br />
ufro miaba. namdvilad bedis ironiaa,<br />
rom moskovSi kosmopolitad Seracxuli<br />
reJisori, gasul wels, mSobliuri<br />
Teatridan qsenofobiis braldebiT<br />
gaaTavisufles.<br />
sturua isev sayvarel Tu sabediswero<br />
dramaturgs, uiliam Seqspirs epaeqreba.<br />
es aris didi dramaturgis<br />
rigiT mecxramete piesa, romelsac<br />
sturua dgams da albaT, naklebad<br />
moiZebneba Teatris istoriaSi reJisori,<br />
romelsac didi bardisa da poetis<br />
amdeni piesa aseTi warmatebiT daedgas<br />
mTeli msoflios masStabiT. londoni,<br />
moskovi, aTeni, buenos-airesi, sofia,<br />
helsinki, Tel-avivi...<br />
Teatraluri geografia marTlac<br />
STambeWdavad gamoiyureba!<br />
Seqspiris ukanasknel, yvelaze mouxelTebel<br />
da mistikur piesaSi mTavar<br />
gmirs, prosperos, aleqsandr kaliagini<br />
TamaSobs. amaSi aris logika,<br />
magram _ paradoqsiT nakvebi ironiac.<br />
erTi mxriv, vis, Tu ara aseTi masStabisa<br />
da dramatuli talantis msaxiobs<br />
unda eTamaSa wignieri magis,<br />
skeptikosisa da jadosnuri winaTgr-<br />
Znobis unariT dajildoebuli prosperos<br />
roli.<br />
magram gardasuli kinematografiuli<br />
da Teatraluri xatebi jer kidev<br />
dauviwyaria. uyureb am miwieri vnebebiT<br />
Sepyrobil, saxasiaTo da rablezianuri<br />
groteskiT gamorCeul<br />
msaxiobs da xan cnobili miuzikli
`Carlis deida~ gaxsendeba da xanac,<br />
kata leopoldis xma Cagesmis cnobili<br />
multfilmidan: `rebiata, davaite Jit<br />
druJno~!<br />
piesa `qariSxali~, romelic zogs<br />
imedgacruebuli, skeptikosi adamianis<br />
anderZad miaCnia da zogsac mxolod<br />
prosperos warmosaxvaSi gaTamaSebul<br />
fantaziad, mayureblisTvis erTgvari<br />
testia _ SeZlebs Tu ara imave<br />
`mdinareSi~ meored Sesuli reJisori<br />
prosperod iqces? moZebnis Tu ara<br />
prospero sakuTar TavSi Zalas, rom<br />
speqtaklis finalSi mtrebs miutevos?<br />
piesaSi milanidan gandevnili prospero<br />
sakuTar qaliSvilTan, mirandas-<br />
Tan erTad (am rols speqtaklSi olga<br />
kotelnikova TamaSobs) ukacriel kun-<br />
Zulze aRmoCndeba. gadis 15 weliwadi<br />
da bediswera Tu qariSxlis stiqia mis<br />
mtrebs, yvelas erTad, kunZulze gamoriyavs.<br />
TiTqos yvelaferi ise xdeba<br />
rogorc prosperos surda. magram<br />
yofili Tu dRevandeli mtrebi verafers<br />
mixvdnen; bodiSi ar moixades,<br />
ar moinanies. da Tu sulis siRrmeSi<br />
raime mainc igrZnes, mxolod sikvdilis<br />
SiSiT da ara warsulis egzistencialuri<br />
gaazrebiT.<br />
qaTqaTa scenur sivrces (romelic<br />
albaT, gagaxsenebT kadrebs saxelovani<br />
filmidan `eqim kaligaris kabineti~)<br />
da masSi moqceul personaJebsac,<br />
saxelovani reJisoris, robert vilsonis<br />
`ekologiuri Teatris~ surneli<br />
asdis. Tumca mxatvar gogi aleqsi-<br />
-mesxiSvilis namuSevari originaluri<br />
da STambeWdavad xarisxiania, xolo gamoyenebuli<br />
teqnologiebi sanimuSod<br />
daxvewili.<br />
gia yanCelis musika prosperos kosmiur<br />
da arielis minimalistur Temebs<br />
Soris vibrirebs (rogorc wesi,<br />
am rols kacebi TamaSoben, sturua ki<br />
arCevans natalia blagixze aCerebs,<br />
romelic usqeso da uxorco arsebas<br />
TamaSobs). amave dros, faqizi smena<br />
ar dagWirdebaT, rom speqtaklidan<br />
`riCard mesame~ regtaimi amoicnoT.<br />
es Tema lamis felinis `sevdian klounebad~<br />
qceul personaJebs, stefanosa<br />
da trinkulos (aleqsei osipovi da<br />
andrei kondakovi) riTmasaviT gasdevs.<br />
sterilur siTeTreSi Cakarguli<br />
adamianebi da sagnebi (oriode skami,<br />
wignebi da minis WurWeli, romelic<br />
prosperos alqimiasTan kavSirze unda<br />
mianiSnebdes) raRac uxilav, magram<br />
Zalian mgrZnobiare sevdas gamoscems.<br />
mitevebis survili da prosperos sevda<br />
speqtaklis ZiriTadi kamertonia.<br />
is finalis moaxloebasTan erTad mZafrdeba<br />
da JRers rogorc prosperos<br />
mier `dawerili~ da arielis `diriJorobiT~<br />
Sesrulebuli risxvis mesa.<br />
recenzia: Teatri<br />
raRac momentSi SeiZleba ifiqroT,<br />
rom yvelaferi, rac scenaze TamaSdeba,<br />
bavSvobaSi gadavardnili, dau-<br />
Zlurebuli da pesimisti prosperos<br />
fsiqikuri travmis Sedegia. misi mogonebebi,<br />
xilvebi, damsxvreuli ocnebebi,<br />
martooba, dagrovili wyena,<br />
romelic verafriT neldeba _ verc<br />
naWris Tojinebis saTamaSo `Camoxr-<br />
CobiT~ da verc mtrebis kiserze Camocmuli<br />
yulfiT, romelic, mogvianebiT,<br />
kedlebze avbediT Crdilebad<br />
airekleba; imitom, rom SurisZieba<br />
imTaviTve gamoricxavs Svebas, da rac<br />
didi xnis ganmavlobaSi saocnebo iyo<br />
_ uzurpatori milanis hercogisa Tu<br />
gamyidveli neapolis mefis dasja, Semdeg<br />
mudmivad iqceva sindisis qenjnad<br />
da Tanamdev koSmarad.<br />
amitomaa, rom prosperos monologi<br />
`Cven naqsovi varT sizmriseuli<br />
nivTierebiT~, aRiqmeba rogorc moraluri<br />
da filosofiuri Serigeba<br />
samyarosTan. Tumca, iqneb es reJisoris<br />
mSobliur TeatrTan Serigebasac<br />
niSnavs? iseTi reJisori, rogorc<br />
robert sturuaa, Seqspiris yvelaze<br />
mistikuri piesis `sizmrebs~ tyuilad<br />
ar moqsovda. Tumca vin icis,<br />
iqve, `qariSxlis~ mezoblad, Seqspiris<br />
kidev erTi simbolisturi piesa<br />
Tvlems, romelsac `zamTris zRapari~<br />
ewodeba!<br />
cxeli Sokoladi 111
ecenzia: kino<br />
`gaiRime~ `espaneTi~<br />
gorakebs gamoRma<br />
Tbilisis me-13 saerTaSoriso kinofestivali: Wreli art-hausisa da sakonkurso depresiis gakveTilebi<br />
avtori daviT buxrikiZe<br />
„kamera imisTvis arsebobs, rom<br />
axali xelovneba Seqmnas da upirveles<br />
yovlisa, is aCvenos, rasac<br />
sxvagan versad naxav _ verc TeatrSi<br />
da verc cxovrebaSi. sxvagvarad<br />
is ar mWirdeba; fotokadrebi<br />
ar mainteresebs, am saqmes fotografebs<br />
vuTmob“. legendaruli<br />
reJisoris, maqs ofulsis es sityvebi<br />
SesaZloa axlaxan dasrulebuli<br />
Tbilisis saerTaSoriso<br />
kinofestivalis mTavari organizatorebisa<br />
da direqtoratis _<br />
gaga CxeiZisa da nino anjafariZisaTvis<br />
inspiraciis erTgvar wyarod<br />
iqca.<br />
„is, rasac sxvagan ver naxav“,<br />
anu art-hausis ramdenime kargi<br />
gakveTili, rigiT mecamete, „Tarsi“<br />
saerTaSoriso kinofestivalis<br />
mayureblisTvis kargi gzamkvlevi<br />
gaxda. ara mxolod imitom, rom<br />
specialur Cvenebaze „rusTavelsa“<br />
da „amiranSi“, mixael hanekes,<br />
kristian munjius, iStvan sabosa<br />
Tu Zmebi tavianebis filmebze<br />
112 cxeli Sokoladi<br />
mosaxvedrad kinomanebs Soris<br />
lamis mujlugunebiT orTabrZola<br />
imarTeboda; arc imitom, rom<br />
klasikosi iStvan sabo festivalis<br />
erT-erTi yvelaze sapatio stumari<br />
iyo, romlis axali filmiTac<br />
konofestivali gaixsna da albaT,<br />
arc 70 wlis italieli kinovarskvlavis,<br />
jankarlo janinis sruliad<br />
martivi gamocxadebis gamo<br />
kinoTeatr „amiranis“ foieSi...<br />
yvelaze mTavari, rac am kinofestivalze<br />
moxda, es iyo kargi<br />
kinoTi marTlac „damSeulTaTvis“<br />
gankuTvnili 2-lariani bileTebis<br />
(Tanac nebismier seansze!) SemoReba<br />
_ Zalian mniSvnelovani socialuri<br />
aqti, ramac festivalisadmi interesi<br />
dekembris dReebSi aSkarad gazarda.<br />
kargi iqneba, Tu festivalis<br />
organizatorebis mier SesaniSnavad<br />
mofiqrebul svlas, an piar-aqcias<br />
momavalSi Tavad kinoTeatrebic<br />
gaiTvaliswineben da „plastmasis<br />
filmebze“ 10-12 lariani bileTebis<br />
strategias gadaxedaven...<br />
es, ase vTqvaT, lirikuli intermeco.<br />
rac Seexeba sakonkurso<br />
filmebs, aTi srulmetraJiani<br />
filmidan, romlebic axalgazrda<br />
reJisorebis pirveli an meore<br />
namuSevaria, gansakuTrebul yurdRebas,<br />
Cemi azriT, qali-reJisorebi<br />
ipyroben, xolo Tavad filmebSi<br />
yvelaze saintereso mTavari<br />
gmirebi aseve qalebi arian. es aSkarad<br />
gamokveTili tendenciaa da<br />
ar gulisxmobs arc seqsizmis xazgasmas<br />
da arc genderul problemebSi<br />
gansakuTrebul CaRrmavebas.<br />
yvelaze gamorCeuli filmebi<br />
axalgazrda qalebma gadaiRes _<br />
avstrielma ania solomonoviCma<br />
(„espaneTi“), bosnielma aida begiCma<br />
(„saraevos Svilebi“), ukrainelma<br />
daria oniSCenokom („istalgia“),<br />
rusudan Wyoniam („gaiRimeT“).<br />
arada, xuTkacianma saerTaSoriso<br />
Jiurim, romelsac saxelovani iraneli<br />
reJisori mohsen maxmalbafi<br />
xelmZRvanelobda, upiratesoba<br />
mainc saavtoro egocentruli es
`siyvaruli~<br />
TetizmiT Sepyrobil mamakac-re-<br />
Jisorebs mianiWa.<br />
mTavari prizi _ „oqros prome-<br />
Te“, polonel reJisors, slavomir<br />
fabickis gadaeca filmisaTvis<br />
„siyvaruli“, xolo „vercxlis<br />
promeTe“ saukeTeso reJisurisa-<br />
Tvis _ giorgi farajanovs („yvela<br />
wavida“). aida begiCisa da rusudan<br />
Wyonias filmebi Jiurim mxolod<br />
specialuri prizebis Rirsad Ca-<br />
Tvala.<br />
marTalia, gamarjvebulebs ar<br />
vasamarTlebT, magram fxizeli<br />
mzeriT mainc gavakritikebT. film<br />
„siyvarulis“ mTavari gmirebis, mariasa<br />
da tomekis istoria TiTqos<br />
arafriT gamoirCeva. orivem ocdaaTs<br />
gadaabija, provinciul qalaq-<br />
Si cxovroben, muSaoben, uyvarT...<br />
magram am, erTi SexedviT, mSvidi<br />
bednierebis miRma sabediswero da<br />
dramatuli vnebebi Tvlems. qalaqis<br />
meri marias gaaupatiurebs,<br />
Tumca qali qmars arafers eubneba<br />
da am faqtis Sesaxeb arc policiaSi<br />
ganacxadebs. swored aqedan<br />
iwyeba „wamebis wynari warmavaloba“<br />
(rogorc galaktioni ityoda).<br />
tomeki eWvianobas iwyebs da misi<br />
didi siyvaruli maleve did si-<br />
Zulvilad iqceva.<br />
filmis kargad awyobil struqturasa<br />
da gamarTul dialogebs<br />
aSkarad exmareba martin doro-<br />
Cinkisa da iulia kiovskas kargi<br />
TamaSi; aseve, kanis kinofestivalze<br />
(seqciaSi „specialuri mzera“)<br />
testirebuli reJisura. Tumca<br />
filmSi sxva gansakuTrebuli araferia.<br />
finalSi sasiyvarulo tanjva<br />
patiebiT icvleba, xolo tomekisa<br />
da marias Cvils naTlobisas,<br />
eklesiaSi Ria karidan SemoWrili<br />
mzis sxivi dahnaTis. depresiiT<br />
datvirTuli manZili siyvarulis<br />
gakveTilidan rwmeniT gasxivosnebul<br />
paTetikurobamde saxifaTod<br />
moralisturia, romelic mxolod<br />
vnebs films. Tumca, Jiurim<br />
usiyvarulobisa da patiebis ambivalenturi<br />
siaxlove „siaxliT<br />
STagonebul sicxaded“ Seafasa.<br />
aranakleb ucnaurad aRiqmeba<br />
TbilisSi dabadebuli da moskov-<br />
Si mcxovrebi giorgi farajanovis<br />
dajildoeba saukeTeso reJisurisaTvis.<br />
filmi „yvela wavida“<br />
legendaruli sergo farajanovis<br />
mogonebebis ekranizaciaa da<br />
ufro „poeturi kinos“ Temebze<br />
spekulacias waagavs. Zveli Tbilisis<br />
istoriebi da saxelovani re-<br />
Jisoris bavSvobisdroindeli mo-<br />
recenzia: kino<br />
gonebebi feradovan, msuye, magram<br />
kliSeebiT savse istoriebad ikribeba,<br />
romelSic imdenad bevria<br />
groteski, eqscentrikiT zedmeti<br />
gataceba, Tu miTologiuri warmodgenebi<br />
(mTavar rolebSi: lali<br />
baduraSvili, daviT dvaliSvili,<br />
avTandil maxaraZe, zura yifSi-<br />
Ze, natalia kaliakanova), rom 120<br />
wuTi aSkarad zedmeti da damRlelia.<br />
Tumca, Jiuris wevrebs ase ar<br />
moeCvenaT.<br />
gamarTulad, zustad da esTetikurad<br />
sainteresod aRiqmeba<br />
ania solomonoviCis „espaneTi“,<br />
romlis mTavari gmiri, moldovidan<br />
avstriaSi Casuli aralegaluri<br />
emigranti espaneTSi gadasvlas<br />
gegmavs (am rols greguar koleni<br />
TamaSobs, romelic amave dros,<br />
wels, moklemetraJiani filmebis<br />
festivalis Jiuris Tavmjdomare<br />
iyo). paralelurad vecnobiT<br />
asakovan agresiul policiels,<br />
wmindanebis amoqargviT STagonebul<br />
mis yofil cols, azartuli<br />
TamaSebiT gatacebul kacsa da<br />
bankis TanamSromelTa istoriebs.<br />
daxvewili montaJis wyalobiT,<br />
siuJeturi xazebi mTeli filmis<br />
ganmavlobaSi xan erTdeba da xanac<br />
gancalkevdeba.
ecenzia: kino<br />
`Caika~ `operacia libertadi~<br />
reJisorma rusudan Wyoniam Tavis<br />
srulmetraJian sadebiuto<br />
filmSi „gaiRimeT“ moaxerxa, rom<br />
mZafri ironiiT dawyebuli satelevizio<br />
konkursi _ saxelwodebiT<br />
„qarTveli deda“ _ finalSi<br />
lamis socialur tragediad eqcia.<br />
kargadaa gamokveTili sruliad<br />
gansxvavebuli personaJebis biografiebi,<br />
maTi xasiaTi, detalebi.<br />
iSviaTia, rom qarTul filmSi<br />
erTbaSad amdeni kargi kinoroli<br />
naxoT: ia suxitaSvili, nana Sonia,<br />
olga babluani, Tamuna buxnikaSvili...<br />
filmi, romlis nawilobrivi dafinansebac<br />
reJisorma „kinocentrisgan“<br />
sakmaod didi xnis „wvalebis“<br />
Semdeg moipova, erTgvari<br />
feministuri manifestia, Tumca<br />
Tavad reJisori am faqts uaryofs<br />
da ambobs, rom „esaa filmi Rirsebis<br />
grZnobaze. socialuri da<br />
feministuri sakiTxebi mxolod<br />
sazogadoebis winaSe arsebuli<br />
problemebis nawilia. pirvel rig-<br />
Si mindoda mayureblisTvis meTqva<br />
_ raoden Znelia, daicva sakuTari<br />
Rirseba da rogori iolia, aRmoCnde<br />
marioneti viRacis xelSi;<br />
raoden rTulia gadawyvetilebebis<br />
miReba da niSnavs Tu ara ne-<br />
114 cxeli Sokoladi<br />
bismieri gziT gamarjveba namdvil<br />
gamarjvebas“.<br />
balkaneTis omis Semdgom, saraevoSi<br />
mcxovrebi axalgazrda muslimani<br />
qalis bedze mogviTxrobs<br />
reJisori aida begiCi, romelmac<br />
Zaladobis gavlena Tu „narCenebi“<br />
kargad dainaxa detalebSi:<br />
restoranSi, sadac rahima dilidan<br />
daRamebamde muSaobs, Znelad<br />
aRsazdreli Zmis megobrebSi,<br />
daundobel socialur garemoSi,<br />
korufciiT mowamlul qalaqSi,<br />
dausjelobiT gaTamamebul Tanamdebobis<br />
pirebSi. mokled, iq, sadac<br />
axali cxovreba unda daiwyos,<br />
sinamdvileSi Zaladoba da depresiaa<br />
gamefebuli, rasac, pirvel<br />
rigSi, uTqmeli, daucveli adamianebi<br />
ewirebian.<br />
„saraevos Svilebis“ finali namdvilad<br />
utopiuria: axali wlis<br />
Rames, foierverkiT gaCiraRdnebuli<br />
quCebisa da beThovenis meeqvse<br />
simfoniis fonze, rahima da<br />
misi Zma sadRac miiCqarian. albaT,<br />
axali cxovrebisken, romelic<br />
mayurebels axali gansacdeli da<br />
gamocda hgonia.<br />
filmSi „istalgia“, romelic<br />
ufro sityva „nostalgiis“ ironiul<br />
gaazrebas hgavs, reJiso-<br />
ri daria oniSCenko sami qveynis<br />
(ukrainis, serbeTisa da germaniis)<br />
socialur-kulturul konteqsts<br />
erT RameSi moaqcevs. germaniaSi<br />
emigrirebuli Suaxnis ukraineli<br />
qali da yofili mokrive serbeTidan,<br />
enis barieris gamo, TiTqos<br />
izolirebulebi arian germanuli<br />
sazogadoebisgan. maT slavuri<br />
kulturis garda mxolod Svilebi<br />
akavSirebT. erTi _ ukrainaSi cxovrobs,<br />
meore ki _ serbeTSi. filmi<br />
swored Svilebis egzistencialur<br />
arCevans aRwers _ darCnen samSobloSi.<br />
mayureblis da Jiuris mosazreba<br />
aseve gaiyo migel anxel ximenesis<br />
filmis Sefasebisas. „Caika“ meZavi<br />
qalisa da mezRvauris siyvarulis<br />
ambavze mogviTxrobs. STambeWdav<br />
vizualur samyaros (operatori<br />
gomes andreu), romelSic cimbiris<br />
maradiuli zamTari, yazaxeTis<br />
ukacrieli tramalebi da kavkasiuri<br />
mTebi erTmaneTs saaTisa da<br />
ormoci wuTis ganmavlobaSi enacvleba,<br />
samwuxarod, sxva veraferi<br />
avsebs. verc CaxlarTuli da odnav<br />
siurrealisturi siuJeti da verc<br />
msaxiobTa „zedmeti“ Tavganwirva.<br />
unda aRiniSnos, rom filmSi qar-<br />
Tveli msaxiobebic monawileoben:
`istalgia~<br />
salome demuria, ciala gurgeniZe,<br />
giorgi gabunia, baCi leJava.<br />
sakonkurso programas mcire intriga<br />
Semata SvedeTSi mcxovrebi<br />
da qarTuli warmoSobis reJisoris,<br />
levan akinis filmma „katinkas<br />
wveuleba“. katinka axalgazrda da<br />
kreatiuli ideebiT Sepyrobili<br />
qalia, romelic dabadebis dRes<br />
aRniSnavs. TiTqos yvelaferi SesaniSnavadaa,<br />
vidre wveulebas daupatiJebeli<br />
stumari ar Seemateba<br />
_ saTamaSo biznesis mflobeli,<br />
qeraTmiani, laRi da msubuqi linda,<br />
romelic male jgufis uxilav<br />
socialur kanonebs arRvevs. es ki<br />
ukve konfliqtis dasawyisia. levan<br />
akinis filmi TiTqos sivrcisa<br />
da drois erTianobis kanons misdevs<br />
da Tanamedrove Svedi axalgazrdebis<br />
ironiiT gajerebul<br />
portrets qmnis.<br />
sakmaod daZabuli sakonkurso<br />
grafikis miRma Wreli da mravalferovani<br />
evropuli art-hausi<br />
fxizlobda; pirvel rigSi _ art-<br />
-nevrozebiTa da klasikuri musikiT,<br />
Tavisi mravalmniSvnelovnebiTa<br />
da refleqsiiT, daxvewili<br />
dialogebiTa da lamis ukiduresi<br />
konstruqciiT. albaT, mixvdiT,<br />
rom es yvelaferi mixael hanekes<br />
igive saxelwodebis films, „siyvaruls“<br />
exeba; films, romelic 2012<br />
wlis kinofestivalebis triumfatori<br />
gaxda.<br />
principSi, saxelovani avstrieli<br />
reJisori axals arafers gvTavazobs;<br />
gansakuTrebiT, formis<br />
TvalsazrisiT. Subertis „eqspromti“<br />
isev JRers, rogorc daxvewili,<br />
magram damcinavi fsiqoanalitikuri<br />
pasaJi. moxucebuli,<br />
inteligenti col-qmris (mTavar<br />
rolebSi Jan-lui trentiniani da<br />
emanuel riva) natif msxvil xedebs<br />
esTeturi da fizikuri avadmyofobis<br />
daRi isev azis...da axal<br />
filmSi erT-erT mTavar rols<br />
isev izabel iuperi TamaSobs.<br />
is, rom hanekem filmi siyvarulsa<br />
da Warb sentimentebze gadaiRo,<br />
sulac ar niSnavs, rom masSi mTavari<br />
swored siyvarulia. piriqiT,<br />
es aris filmi sxeulis, rogorc<br />
„mexsierebis“ kvdomaze da am ur-<br />
Tulesi amocanis SesrulebSi re-<br />
Jisors 80 wels gadacilebuli<br />
evropuli kinos varskvlavebi exmarebian.<br />
erTi ram marTlac saocaria,<br />
rogor moaxerxa reJisorma<br />
daeyoliebina msaxiobebi, romlebic<br />
karga xania uars amboben kinoSi<br />
gadaRebaze. sxvaTa Soris,<br />
recenzia: kino<br />
erTma „kargad“ gaTviTcnobierebulma<br />
Jurnalistma filmis Semdeg<br />
ikiTxa _ emanuel riva, alen renes<br />
„hirosimas“ Semdeg sadme TamaSobdao?...<br />
art-hausiT „mojadoebulebs“<br />
kidev erTi safestivalo prizioris,<br />
wlevandel berlinaleze,<br />
„vercxlis daTviT“ dajildoebuli<br />
germaneli reJisoris, kristian<br />
pecoldis „barbarac“ moewonaT.<br />
filmi detalebis zusti codniT,<br />
80-iani wlebis aRmosavleT germaniis<br />
socialur-politikuri viTarebis<br />
aRweriTa da kargi scenariT<br />
gamoirCeva.<br />
axalgazrda eqimi, barbara, politikuri<br />
motivebiT berlinidan<br />
gamoaZeves da iZulebulia, provinciul<br />
qalaqSi samuSaod gadavides.<br />
aRmosavleT germaniis politikur<br />
sistemas, is, ara Ria brZolas, aramed<br />
uxmauro protests ucxdebs.<br />
amave dros, barbaras aCrdilebiviT<br />
dasdeven aRmosvleT germaniis<br />
uSiSroebis, `Stazis~ samsaxuris<br />
wevrebi, Tumca, axalgazrda eqimi<br />
qali gaqnili SpioniviT mouxel-<br />
Tebelia. finalSi Zlivs mogrovil<br />
dasavlur germanul markebs saku-<br />
Tar pacients, Znelad aRsazrdel<br />
gogonas aZlevs da dasavleTSi<br />
cxeli Sokoladi 115
ecenzia: kino<br />
`gorakebs miRma~<br />
gaqcevaSi exmareba. Tavad ki provinciul<br />
klinikaSi rCeba. aRsaniSnavia,<br />
rom filmSi mTavar rols<br />
germanuli kinosa da Teatris varskvlavi,<br />
nina hosi asrulebs.<br />
da mainc, arasakonkurso programis,<br />
iseve, rogorc mTeli<br />
festivalis umTavres movlenad,<br />
Cemi azriT, aRiarebuli axalgazrda<br />
rumineli reJisoris, kristian<br />
munjius filmi „gorakebs<br />
miRma“ iqca. filmi, romelmac<br />
wels kanis festivali sanaxevrod<br />
mainc daipyro. „es aris filmi<br />
siyvarulsa da Tavisufal arCevanze.<br />
samyaros didi Secdomebis<br />
umetesoba rwmenis saxeliT aris<br />
daSvebuli da imis damtkicebiT,<br />
rom survili keTili iyo“, _ werda<br />
erT-erT interviuSi reJisori.<br />
marTlac, filmSi tragediis<br />
mTavar mizezad swored brma rwmena<br />
iqceva.<br />
yofili megobrebis _ germaniidan<br />
rumineTSi dabrunebuli<br />
alinasa da eklesiaSi, monazvnad<br />
aRkvecili voiCitas istoria ara<br />
mxolod maTi sxeulebis, grZnobisa<br />
da sulis mudmiv daZabulobasa<br />
Tu Widilze gvamcnobs. gogone-<br />
116 cxeli Sokoladi<br />
bi Tvrameti wlis asakSi obolTa<br />
TavSesafridan garicxes. voiCita<br />
monasterSi gagzavnes, xolo Seupovari<br />
xasiaTis mqone alinam germaniaSi<br />
gaqceva moaxerxa.<br />
drama swored isaa, rom mor-<br />
Cilma da Tavmdabalma voiCitam<br />
marTlac ipova simSvide Tavisi<br />
primitiuli rwmeniT. daiviwya<br />
siyvaruli, romelic mas alinas-<br />
Tan akavSirebda. amasobaSi, Seupovari<br />
„sulieri mama“ _ monastris<br />
winamZRvari, im daskvnamde midis,<br />
rom alina eSmakiTaa Sepyrobili<br />
da misi sulis xsnaze unda izrunos.<br />
mas mxedvelobidan gamorCeba<br />
alinas sxeuli, romelsac monazvnebi<br />
„mkurnalobis mizniT“ jvarze<br />
acvamen.<br />
pirveli da yvelaze didi survili,<br />
rac am 150-wuTiani filmis<br />
naxvis Semdeg giCndebaT, is aris,<br />
rom rac SeiZleba male aCvenon<br />
mTel saqarTveloSi. da Tundac<br />
mxolod am esTetikuri da socialuri<br />
SokisTvis Rirda Tbilisis<br />
me-13 saerTaSoriso kinofestivalis<br />
Catareba. borcvebs gamoRma,<br />
anu saqarTveloSi xom jer kidev<br />
uamravi „codvaa“ dauTvleli.<br />
Tbilisis me-13 saerTaSoriso<br />
kinofestivalis Sedegebi<br />
saerTaSoriso konkursi<br />
„oqros promeTe“ saukeTeso filmisTvis<br />
_ slavomir fabicki, „siyvaruli“.<br />
„vercxlis promeTe“ saukeTeso re-<br />
JisurisTvis _ giorgi farajanovi,<br />
„yvela wavida“.<br />
Jiuris specialuri aRniSvna _ aida<br />
begiCi, „saraevos Svilebi“ da rusudan<br />
Wyonia, „gaiRimeT“.<br />
moklemetraJiani mxatvruli filmebis<br />
konkursi<br />
sergo farajanovis saxelobis prizi<br />
_ tato kotetiSvili, „sazamTro“.<br />
Jiuris specialuri aRniSvna _ gabriel<br />
razmaZe, „Savi TuTa“.<br />
qarTuli panorama<br />
saukeTeso qarTuli filmi _ Tina-<br />
Tin gurCiani, „manqana, romelic yvelafers<br />
gaaqrobs~.<br />
Jiuris specialuri aRniSvna _ goga<br />
xaindrava, „demokratiis Suqura“,<br />
vaxtang jajaniZe „orSabaTidan orSabaTamde“<br />
da zura menTeSaSvili, „gamomgonebeli<br />
kaci“.
stili<br />
modis istoria<br />
iv sen lorani<br />
pret-a-portes irCevs<br />
Targmani<br />
absolutisti
stili<br />
PRIMUS INTER PARES<br />
Tamar alaviZe<br />
`balensiagas ferTa saukeTeso<br />
aRqma aqvs _ misi tete de negre, café<br />
au lait, iasamnisferi, mewamulisferi,<br />
movardisfro-iisferi. yovel<br />
zafxuls saushemptonSi misi oTxi<br />
sxvadasxva feris maRalyeliani sviteri<br />
da oTxi puloveri mimqonda.<br />
erTxelac, bearicSi gavemgzavre.<br />
bargSi zustad igive oTxi sviteri<br />
da puloveri Cavalage. iq Casulma<br />
aRmovaCine, rom es samosi iqamde<br />
arasdros menaxa! yvelaferi sina-<br />
Tlis brali iyo, rasakvirvelia _<br />
intensiurobis mimcemi baskeTis sinaTlis.<br />
aseTi dRis Suqi arasdros<br />
menaxa. es balensiagas miwa iyo~, _<br />
amonaridi daiana vrilandis 2011<br />
wliT daTariRebuli avtobiografiuli<br />
wignidan `D.V.~<br />
balensiaga vrilandisTvis ualternativo<br />
arCevani iyo. mas sjeroda,<br />
rom msoflioSi saukeTeso kabebs<br />
mxolod kristobal balensiaga<br />
qmnida da Tu Sen swored misi kaba<br />
gecmeboda, oTaxSi Sens meti qali<br />
ar iarsebebda. vrilands Tanamo-<br />
118 cxeli Sokoladi<br />
azreebi maRali modis yvelaze ma-<br />
Ral eSelonebSic hyavda: espaneli<br />
didostatis xelobisadmi gulgrili<br />
parizuli modis yvelaze ambiciuri<br />
da snobi Semoqmedebic ki ver<br />
rCebodnen. kristian diors erTxel<br />
uTqvams: `maRali moda orkestriviTaa,<br />
sadac diriJori kristobal<br />
balensiagaa. danarCeni dizainerebi<br />
ubralod musikosebi varT da mis<br />
nakarnaxevs mivsdevT~.<br />
balensiagas saxlis axal mflobelebs<br />
wlebis ganmavlobaSi SeuZleblad<br />
miaCndaT legendaruli Semoqmedis<br />
Semcvlelis povna. 1987 wels<br />
saxlis axalma dizainerma miSel<br />
gomam franguli saxli modis moyvarulebisTvis<br />
SedarebiT xelmisawvdomi<br />
gaxada pret-a-portes xazis<br />
meSveobiT. xuTi wlis Semdeg daniSnuli<br />
axali dizaineris, jozef<br />
melqio Timisteris wyalobiT ki,<br />
koleqciebi isev elituri gaxda da<br />
maRali modis surneliT gaiJRenTa.<br />
1997 wlidan ki ukve nikola geskie<br />
Caudga saxls saTaveSi da araerTi<br />
weli dasWirda saimisod, rom saxlis<br />
tradiciebis `pativismcmeli~<br />
dizaineris saxeli daemkvidrebina.<br />
amaSi ki geskies balensiagas arqivSi<br />
Casvla da misi memkvidreobis zedmiwevniTi<br />
Seswavla daexmara.<br />
TxuTmetwliani moRvaweobis Semdeg,<br />
geskiem balensiagas saxli datova,<br />
mis nacvlad ki, xangrZlivi<br />
spekulaciebis Semdeg, 28 wlis amerikeli<br />
dizaineri aleqsandr vangi<br />
daamtkices. Tavis droze, vangma<br />
modis mesveurebis da amerikeli<br />
feSenistebis guli imiT moigo, rom<br />
sportuli samosi pankuri elementebiT<br />
da quCis inspiraciebiT `gaaferada~<br />
da axalgazrda gogonebs<br />
Tanamedrove da ultramoduri samosi<br />
SesTavaza.<br />
gaamarTlebs vangi balensiagaSi?!<br />
aravin icis. erTi ram ki<br />
cxadia, rom modis legendaruli<br />
arqiteqtoris mier Seqmnili samosi<br />
yovelTvis iqneba saukeTeso<br />
saxelmZRvanelo Taobebis aRsazrdelad.
modis istoria<br />
120 cxeli Sokoladi
iv sen lorani<br />
pret-a-portes irCevs<br />
avtori klod berto<br />
frangulidan Targmna elene xarazaSvilma<br />
pirvelad gamoqveynda ELLE-is franguli gamocemis 1971 wlis ivnisis nomerSi<br />
iv sen loranma oficialurad<br />
gamoacxada, rom maRali modidan<br />
midis da amieridan mxolod pret-<br />
-a-porteze imuSavebs.<br />
grZeli Tma, feradi perangebi,<br />
mZafri vnebani, simorcxve, romelic<br />
sinamdvileSi, giwvevs da<br />
aRgagznebs _ es yvelaferi iv sen<br />
loranis Semoqmedebis maxasiaTeblebia,<br />
romlebic gvafiqrebinebs,<br />
rom maRali modis dizainerma<br />
pret-a-porteze gadasvliT, friad<br />
impulsuri, gauazrebeli arCevani<br />
gaakeTa. Tumca, arc asea saqme.<br />
modis jadoqari, romelic 21 wlis<br />
iyo kristian diori rom Caanacvla,<br />
ukve 35 wlisa sakmaod warmatebuli<br />
da gamocdili dizaineria.<br />
35 weli ki ganqorwinebebis,<br />
ganvlili cxovrebis Sejamebis<br />
asakia; asaki, rodesac cxovrebas<br />
Tavidan iwyeben. iv sen loranmac<br />
momavlis Secvla gadawyvita.<br />
ratom?<br />
imitom, rom ubeduri var. ubralod,<br />
ar SemiZlia ase gagrZeleba,<br />
mudmivad gaorebas vgrZnob imas<br />
Soris, risi keTebac minda da rac<br />
unda vakeTo. rodesac maRali modisTvis<br />
Sevqmeni is, rac momwonda<br />
_ Cemi pirveli smokingebi, 1945<br />
wlis kabebi da a.S. _ es yvelaferi<br />
sruli finansuri marcxiT dasrulda.<br />
rodesac egreT wodebuli<br />
`komerciuli~ modelebis Cveneba<br />
movawyve, Jurnalistebi met-nakle-<br />
bad Tavazianad amTqnarebdnen. daviRale<br />
mowyenili presis yurebiT.<br />
swored amitom uars vambob, arasasurveli<br />
da damTrgunveli tansacmeli<br />
Tavs movaxvio asakovan qalbatonebs.<br />
Cems samizne auditorias<br />
dReidan axalgazrda, saqmiani qalebi<br />
warmoadgenen. vici, rom Cemi<br />
samosis fasebi bevri maTganisaTvis<br />
ar aris xelmisawvdomi. problema<br />
ki isaa, rom verafriT vxvdebi, rogor<br />
SeiZleba 700 frankad Sefasebuli<br />
qurTukis fasi 300 frankze<br />
daviyvano da ara is, Tu rogor Sei-<br />
Zleba Sevqmna 7000-frankiani kaba.<br />
am yvelafris fonze, ratom ar<br />
xuravT Tqveni modis saxls?<br />
moralurad ar maqvs amis ufleba.<br />
ase xom 150 adamians samsaxuris<br />
gareSe davtoveb. gansakuTrebul<br />
klientebTan Cemi TanamSromlobis<br />
SesanarCuneblad vurTierTob<br />
da _ ara piriqiT. Tumca, ar vfiqrob,<br />
rom maRali moda axal tendenciebs<br />
daamkvidrebs: es ar moxdeba<br />
arc modis muSakebis da arc<br />
klientebis mxridan. es yvelaferi<br />
SeiZleba mxolod 5 an 10 weliwads<br />
gagrZeldes.<br />
cotaTi melanqoliuri xom ar<br />
aris am yvelafris sakuTari xeliT<br />
ganadgureba?<br />
piriqiT, sakmaod amaRelvebelia<br />
im Taobas miekuTvnebode, romelic<br />
ganwirulia, yvelaferi ki-<br />
modis istoria<br />
Txvis niSnis qveS daayenos. saWiroa<br />
yvelafris nulidan dawyeba.<br />
tansacmlisa da qalebis Tavidan<br />
Seqmnis survilic xom ar gaqvT?<br />
rogorc Semoqmedi, arasdros<br />
vyofilvar `kosmiuri~ tansacmlis<br />
da naxvretebiani kabebis<br />
Seqmnis iniciatori. miT umetes,<br />
rodesac tansacmeli ukve Seqmnilia,<br />
maTi sezonidan sezonamde<br />
Secvlis saWiroebasac ver vxedav.<br />
lurji jinsi arafriT Camouvardeba<br />
mezRvauris qurTuks (Peacoat),<br />
TrenCi ki _ smokings.<br />
pret-a-portesa da maRal moda-<br />
Si erTi da igive stils davamkvidrebdi.<br />
rac ufro sadaa samosi,<br />
miT ufro unakloa. amitomac, mis<br />
gasamdidreblad Rilebsa da pliseebs<br />
ar davamatebdi.<br />
gindaT TqvaT, rom 4000-frankiani<br />
mezRvauris qurTuki 400-frankian<br />
qurTuks arafriT sjobs?<br />
saerTod arafriT. gansxvaveba<br />
mxolod qsovili da fasia. swored<br />
amitom, sruliad ugunurad meCveneba<br />
sawvimaris, bleizerebis, Sarvlis<br />
da nebismieri yoveldRiuri<br />
tansacmlis maRali modisTvis<br />
Seqmnil xazSi SeZena.<br />
ar TvliT, rom aranaklebi sisulelea,<br />
iyidoT muslinis kaba da<br />
masSi ufro meti gadaixadoT, vidre<br />
folksvagenSi?<br />
sofia kokosalaki
modis istoria<br />
es sul sxva ramea. amxela Tanxis<br />
nebismier sxva rameSi gadaxda amoraluri<br />
da anaqronulic kia, magram<br />
ara am kabebisTvis. muslinis<br />
kabebi gansakuTrebulad rTuli<br />
Sesaqmnelia. yovelive amis pret-a-<br />
-porteSi ganxorcieleba SeuZlebelia.<br />
is qalebi, romlebic am kabebs<br />
ukveTaven, uneblie mecenatebi xdebian.<br />
rodesac maRali moda aRar<br />
iarsebebs, es iqneba xeliT nakeTi<br />
namuSevrebis dasasruli.<br />
ratom aRar aqvs gavlena maRal<br />
modas quCaze?<br />
maRali modis fasebi im qalebisTvisaa<br />
gankuTvnili, romelTa<br />
mibaZvis survili aravis uCndeba,<br />
maT qaliSvilebsac ki.<br />
Zveleburi kabebis da sakarnavalo<br />
samosis daxmarebiT, Tanamedrove<br />
gogonebis umravlesoba<br />
cdilobs, sakuTari individualuri<br />
stili Seqmnas, ris SesaZleblobasac<br />
pret-a-porte ar iZleva. xom<br />
ar fiqrobT, rom es erTgvari nostalgia<br />
da anaqronizmia?<br />
ara, radgan isini am yvelafriT<br />
erTobian. am tipis tansacmlis<br />
Zebna ukve TamaSia, sakarnavalod<br />
gamowyoba ki sxva tipis garTobaa.<br />
Tumca yvela kostiumi sxvadasxva<br />
istorias gviyveba. samxedro samosis<br />
miRma, sada, soliduri da<br />
racionaluri tansacmlis tarebis<br />
survili imaleba. grZeli kabebi,<br />
1945 wlis kabebi, platformiani<br />
fexsacmeli da munji kinos<br />
makiaJi ki, avantiuris survilze<br />
mianiSnebs. erTgulebis, Tavisuflebis,<br />
Tavdajerebulobis da<br />
riskebis saWiroeba _ es yvelaferi<br />
mudmivi kamaTis Temaa.<br />
TiToeul CvenganSi mudmivi br-<br />
Zola mimdinareobs: jersi da tafeta,<br />
naqsovi qudi da turbanebi,<br />
kabebi da Sarvlebi _ samosis yvela<br />
es tipi ki am dapirispirebis<br />
gamovlinebaa.<br />
Tqveni azriT, rogor ganviTardeba<br />
moda?<br />
122 cxeli Sokoladi<br />
ori gansxvavebuli mimarTulebis<br />
TanaarsebobiT. erTi mxriv,<br />
yoveldRiuri, sruliad aseqsualuri<br />
tipis samosi aqtiuri cxovrebisTvis:<br />
sviterebi, Sarvlebi,<br />
TrenCebi, `saharienebi~ da perangis<br />
tipis kabebi qalebisTvis. meore<br />
mxriv ki, saRamos seqsualuri<br />
samosi _ efemeruli da moulodneli.<br />
rodesac maRali<br />
modisTvis Sevqmeni<br />
is, rac momwonda<br />
_ Cemi pirveli<br />
smokingebi, 1945<br />
wlis kabebi da a.S.<br />
_ es yvelaferi<br />
sruli finansuri<br />
marcxiT dasrulda.<br />
rodesac egreT<br />
wodebuli<br />
`komerciuli~<br />
modelebis<br />
Cveneba movawyve,<br />
Jurnalistebi<br />
met-naklebad<br />
Tavazianad<br />
amTqnarebdnen.<br />
gaqvT Tu ara imis SegrZneba, rom<br />
pret-a-porteSi CabmiT yvelafris<br />
nulidan dawyeba giwevT?<br />
Tan ki da Tan ara. ara _ radgan<br />
ukve 17 welia, am sferoSi var<br />
da bevrjer mifiqria am problemebze.<br />
ki _ radgan vfiqrob, rom<br />
dRes xalxi brendebs dascinis.<br />
Tanaxma var, rom sezonidan sezonamde<br />
yvela Cemi koleqcia iseve<br />
gaakritikon, rogorc debiutantis.<br />
sami weli gavida mas Semdeg,<br />
rac Cemi inicialebi Savad davxate<br />
abreSumis TeTr yelsaxvevze,<br />
es ukanaskneli ki aTasobiT gaiyida.<br />
sxvebi ki igives akeTeben Can-<br />
Tebze, puloverebze, qsovilebze.<br />
CemTvis es yvelaferi ukve Sesrulebuli<br />
da gakeTebulia, amitom<br />
arc TviTkmayofilebis gancda da<br />
arc gamoucdelobis SegrZneba maqvs.<br />
es Zalian tipuria maRali modis<br />
dizainerisTvis.<br />
xom ar iqneba TqvenTvis dabrkoleba<br />
is faqti, rom koleqciis<br />
Seqmnisas TviTRirebulebisa da<br />
seriulad warmoebis fasebis ga-<br />
Tvaliswineba mudmivad mogiwevT?<br />
arc saxelosnoSi muSaoba da arc<br />
300 frankis Rirebulebis qsovili<br />
ar mWirdeba imisTvis, rom rame<br />
Rirebuli Sevqmna. ar miyvars araferi,<br />
rac xelovnuria. mZuls yvelaferi<br />
mdidruli. Tu SemTxveviT<br />
bewveuliTa da Zvirfasi qvebiT<br />
davinteresdebi, maSin sasceno<br />
kostiumebze daviwyeb muSaobas:<br />
Zalian miyvars Teatri, kino, miuziklebi,<br />
aRlumebi… da mainc, CemTvis<br />
yvelaze did dabrkolebas<br />
weliwadSi oTxi koleqciis Seqmnis<br />
valdebuleba warmoadgens.<br />
axla ki Cemi tanjva orad gadanawildeba.<br />
Cemi namuSevrebi ideebis<br />
da eskizebis doneze ar iqmneba. me<br />
maT yovelTvis tkvilis gancdiT<br />
vqmni. rodesac vxedav qsovilis<br />
patara naWers, romelic unda gavacocxlo<br />
da amisTvis mxolod<br />
makrateli da nemsebi maqvs, sxva<br />
yvelaferi uferuli, absurduli<br />
da mkvdari meCveneba. zogjer<br />
iseTi momentebic dgeba, rodesac<br />
survili miCndeba, yvelaferi gavanadguro,<br />
rac aqamde mikeTebia,<br />
gaviqce sadme ukacriel kunZulze,<br />
vicxovro samosis gareSe da<br />
daviviwyo sityvebi: xaverdi, krepi,<br />
ratini da maT Soris, yvelaze<br />
saSineli sityva: koleqcia.<br />
ungaro:<br />
`me arafers vcvli~<br />
iv sen loranis gadawyvetilebam<br />
Zlier damanaRvliana. am adamians<br />
Zalian did pativs vcem. me vrCebi<br />
im azrze, rom maRali moda es aris<br />
TviTgamoxatvis privilegirebuli
saSualeba. SemoqmedisTvis ki, es<br />
sruli Tavisuflebaa. Tavisufleba,<br />
romlisTvisac Zviri gadavixade<br />
da romelzec uars Cemi nebiT<br />
arasdros vityvi. rasakvirvelia,<br />
pret-a-porte es momavalia, Tumca<br />
maRali moda jer kidev ar aris<br />
warsuli. is, aqtualur fenomenad<br />
rCeba. uari Tqva maRali modis Seqmnaze<br />
mxolod imitom, rom es samosi<br />
absurdulad Zviria, igivea,<br />
rom uari ganacxado xatvaze, radgan<br />
namuSevrebis SeZena mxolod<br />
erTeulebs SeuZliaT. samyaro<br />
savsea mSvenierebebiT, romelsac<br />
Cven verasdros SevwvdebiT, Tumca,<br />
maTi arseboba mniSvnelovania.<br />
pier kardeni:<br />
`me vcvli TariRebs da ara<br />
mrwamss~<br />
amieridan Cems koleqciebs mxolod<br />
oqtombersa da aprilSi warvadgen<br />
_ zustad pret-a-portes<br />
Cvenebis TariRebSi. Tumca, es<br />
yovelTvis maRali modis koleqciebi<br />
iqneba. CemTvis raimes Seqmna<br />
maRali modis ganuyofeli<br />
nawilia da araviTar SemTxvevaSi<br />
ar SeiZleba es sxva ramem Caanacvlos.<br />
swored aq arian namdvili<br />
Semoqmedebi _ isini, vinc mewarmeebs<br />
ideebs awvdian. swored maTi<br />
daxmarebiT imosebian qalebi, romelTac<br />
materialuri SesaZle-<br />
modis istoria<br />
blobebi aqvT. yvelafris gaTanasworebiT<br />
da CarCoSi moqceviT,<br />
xels SevuwyobT im tipis sazogadoebis<br />
Seqmnas, romelic mowyenilobiT<br />
ganadgurdeba. saflavic<br />
sakmarisia imisTvis, rom yvelani<br />
gavTanaswordeT. cxovreba _<br />
es aris arCevani, Tavisufleba,<br />
gansxvaveba. mizezi, rom sviteri<br />
da jinsi racionaluri samosia da<br />
Tanasworobis damyarebis mizniT<br />
gamoeyo maRal modas _ mimarTulebas,<br />
romelic xelovnebis unikalur<br />
nimuSebs qmnis _ sruliad<br />
gaugebaria. xelovneba da silamaze<br />
yvela drois gardauval nawilad<br />
darCeba.<br />
cxeli Sokoladi 123
inspiracia<br />
nikola geskie<br />
124 cxeli Sokoladi<br />
`es idea jer kidev ramdenime wlis win gamiCnda: mindoda,<br />
korporatiuli da saqmiani samosi Semeqmna. am Temaze<br />
Cemeburi interpretaciis gakeTeba Cavifiqre, es erTgvari<br />
TamaSi unda yofiliyo. warmovidgine korporacia<br />
Balenciaga Inc. da warmosaxvaSi davxate yvela is samosi,<br />
romelsac am korporaciaSi momuSave qali Caicvamda~.<br />
modis kritikosebs Tu davesesxebiT, Balenciaga-s saxlis<br />
SemoqmedebiTi direqtori (axla ukve yofili,<br />
vinaidan erTi Tvis win man es posti datova), nikola<br />
geskie im dizainerTa erTeulSi Sedis, romelTac eqsperimentebis<br />
Catareba arasdros bezrdebaT. gansxvavebuli<br />
azris qona, albaT, rTuli da obieqturad<br />
usamarTloc ki iqneboda. ukanaskneli TxuTmeti wlis<br />
ganmavlobaSi, roca is legendaruli saxlis SemoqmedebiT<br />
sadaveebTan imyofeboda, yoveli axali sezoni<br />
molodinis da cnobismoyvareobis erTgvari testi iyo<br />
modis industriis mesveurebisTvis, Tu ubralod am saxlis<br />
moyvarulebisTvis: yvela didi interesiT eloda,<br />
ra tipis inovacias SesTavazebda geskie, am jerze, damswre<br />
auditorias.<br />
kristobal balensiagas mdidari memkvidreobis Temaze<br />
axleburi interpretaciebis garda, nikola geskies<br />
erT-erTi mTavari maxasiaTebeli, Tanamedrove, inovaciuri<br />
qsovilebis Seqmna da Semdeg, maTgan, erTi SexedviT,<br />
warmoudgeneli siluetebis Seqmna iyo, rac 2012<br />
wlis Semodgoma-zamTris koleqciaSic ostaturad moaxerxa.<br />
dizainerma arc amjerad uRalata qsovili-siluetis<br />
Temaze `kirkitis~ tradicias da damswre auditorias<br />
sakuTari koncefciisa da saxlis tradiciebis<br />
zomieri nazavi SesTavaza. siluetis mxriv, ZiriTadi<br />
laitmotivi 1980-iani wlebis dasawyisis moda iyo: axali<br />
siluetebi imdenad gazviadebul proporciebSi iyo<br />
warmodgenili, rom ganyenebulad, rigiTi mokvdavis-<br />
Tvis maTi aseTi formiT warmodgena, rTuli saqme iqneboda:<br />
gariskavdiT, muxlamde sigrZis tyavis labadis<br />
morgebas, usasrulobamde gazviadebuli mxrebiT?! an,<br />
Tundac, skulpturuli, moculobiTi mxrebiani sviterebis<br />
Sexamebas A siluetis qvedaboloebTan, romelTac<br />
ormagi wina mxare aqvT?!<br />
CvenebaSi, balensiagas korporaciis ofisis TanamSromlebi<br />
(mxolod qalebi) iRebdnen monawileobas<br />
_ geskies warmosaxviT da ara realurad. kompaniaSi<br />
maT mier dakavebuli postebis ranJireba gamocdil<br />
Tvals ar gauWirdeboda: top-menejmenti kabebSi iyo<br />
gamowyobili, romlebic ostaturad iyo gaformebuli<br />
oqrosferi lames biusthalteris tipis elementebiT,<br />
saSualo safexuris menejerebi _ oTxkuTxa siluetis<br />
moculobiT pijakebSi, praqtikantebi _ sviterebSi,<br />
kompaniis teqnikuri personali _ paraSutis qsovilis<br />
msgavsi abreSumisgan Sekeril kombinezonebSi da bolos,<br />
kompaniaSi Semogzavnili jaSuSebi _ moculobiTmxrebian<br />
sviterebSi, warwerebiT: `SemogvierTdi ucnaur<br />
mogzaurobaSi~ an `arsaidan~.
Targmani<br />
126 cxeli Sokoladi
absolutisti<br />
kristobal balensiagas perfeqcionizmis kulti<br />
avtori judiT Turmani<br />
inglisuridan Targmna Tamar babuaZem<br />
Jurnali `niu iorkeri~<br />
noemberi, 2006<br />
1956 wels parizSi `jerarnaxuli~<br />
silueti daibada: Salis tomara _<br />
tanze Camokidebuli, welgamouyvaneli<br />
kaba _ romelic mxolod msubuqad,<br />
ZlivsSesamCnevad exeboda<br />
sxeuls da qalis momrgvalebul<br />
formebs warmoudgenlad amarTku-<br />
Txedebda. am sruliad axali siluetis<br />
Semqmneli espaneli dizaineri,<br />
kristobal balensiaga iyo. manamde,<br />
qalebs, romlebic balensiagas<br />
samoss icvamdnen, qsovilis nakeris<br />
siuxeSec ki arasdros egrZnoT<br />
sxeulze, araTu nedli jvalosgan<br />
mogvrili msubuqi diskomforti<br />
(tilo balensiagam erTaderTxel<br />
gamoiyena, rodesac bunebrivi Calis,<br />
moqarguli bolero Seqmna.<br />
es iyo mokle qurTuki, romelic,<br />
mflobelis, polin de rotSildis<br />
TqmiT, iseTi xasxasa ferisa iyo,<br />
rogoric `inkebis oqros saganZurs<br />
aqvs~).<br />
modis eqspertebi, rogorc wesi,<br />
erTxmad aRiareben, rom balensiaga<br />
_ baski meTevzisa da mkeravis<br />
vaJi _ gasuli saukunis udidesi<br />
dizaineria. kristian diori mis<br />
dasaxasiaTeblad laTinur frazas<br />
iyenebda: Primus inter pares _ Rirseuli<br />
RirseulTa Soris; Sanelic midioda<br />
daTmobaze da ambobda, rom<br />
mxolod balensiagas SeeZlo, Seeqmna<br />
srulyofili samosi sakuTari<br />
xeliT Tavidan bolomde, anu skeCis<br />
daxatvidan Sekervamde, maSin, roca<br />
yvela sxva dizaineri ubralod<br />
`dizaineri~ iyo. didi adamianebi,<br />
romlebic gamudmebiT daunaneblad<br />
ixdidnen 500 dolars mis kabebSi,<br />
iyvnen: zemoT xsenebuli de rot-<br />
Sildis meuRle, baroni filipi;<br />
loel ginesi, romlis sayvareli qalic<br />
_ gloriac `odnav SeSinebuli~<br />
iyo, rom balensiagas kabebisTvis<br />
Sesaferisi garegnoba ar hqonda;<br />
amerikeli biznesmeni harison uiliamsi,<br />
romlis sacolec baRSi mu-<br />
SaobisTvis gankuTvnil Sortebsac<br />
ki sayvarel maestros akerinebda;<br />
aseve jon kenedi, romelsac agiJebda<br />
pirveli ledis danaxarjebi.<br />
titanuri Sroma da qsovilebi,<br />
rac TiToeul modelSi ideboda<br />
(klaudia di osbornis sayvareli<br />
kaba, magaliTad, yaryumebis kudebiT<br />
iyo gawyobili), yovelTvis aisaxeboda<br />
fasze, magram parizSi balensiagas<br />
saxli mainc yvelaze Zviri<br />
iyo. mis namuSevrebs qalebi iseTi<br />
rudunebiT uvlidnen da inaxavdnen,<br />
rogorc samuzeumo saganZurs. weliwadSi<br />
is samasamde original kabas<br />
qmnida, xuTasamde mkeravi, Ter-<br />
Zi, gamomWreli, Targis mxatvari<br />
da mequde ki sakuTar Tavze iRebda<br />
aTasobiT kerZo SekveTas. Tumca<br />
balensiagas SeeZlo, nebismier etapze<br />
Careuliyo procesSi da Suaze<br />
gadaefxriwa mitklis Targi, anda,<br />
sulac gasagzavnad Sexveuli mza<br />
samosic ki. bevr klients axsovs<br />
dizaineris ucnauri gataceba saxeloebiT.<br />
yofila SemTxvevebi, roca<br />
mas mTeli dRe da Rame gadaubams<br />
erTi saxelos damuSavebaSi. Woraoba<br />
da sigaretis moweva studiaSi<br />
sastikad ikrZaleboda (zogjer samarisebur<br />
siCumes Tavad maestros<br />
gamZvinvareba Tu daarRvevda, romelic<br />
vTqvaT, cudad gamoyvanili<br />
mxris gamo brazobda). Zvirfasi<br />
qsovili balensiagas saxlis gamorCeuli<br />
xelweris nawili iyo da<br />
Targmani<br />
dizainerTan xSirad TanamSromlobdnen<br />
ZviradRirebuli teqstilis<br />
fabrikebi axali abreSumis, anda<br />
Salis gamosayvanad. am inovaciur<br />
naWrebs myari faqtura hqonda da<br />
sxeuls qandakebasaviT eWdoboda<br />
gars. balensiaga eubneboda JivanSis<br />
`qsovili adamianis kaniviTaa, romelic<br />
sunTqavs: dauSvebelia misi<br />
Seryvna da Seuracxyofa~.<br />
balensiaga xSirad mogzaurobda<br />
safrangeTsa da espaneTs Soris,<br />
sadac misi debi da naTesavebi dizaineris<br />
or, sakmaod warmatebul<br />
satelit saxlebs xelmZRvanelobdnen<br />
(am saxlebis saerTo samarko<br />
niSans Eisa erqva _ balensiagas dedis<br />
qaliSvilobis gvaris Eizaguirre-<br />
-is abreviatura). kureJi da ungaro<br />
xelobas Tavidan swored Eisa-s<br />
saxlebSi euflebodnen. maT xSirad<br />
adgilobrivi provincielebisTvis,<br />
am yairaTiani da saSualo<br />
klasis klientebisTvis, parizuli<br />
standartebis axsna uwevdaT da am<br />
procesSi profesiulad TviTonac<br />
Zalian viTardebodnen (balensiagas<br />
SvilTaSvili agustini ixsenebs,<br />
rom magaliTad, general frankos<br />
meuRles, dona karmens, erTi ucnauri<br />
axireba hqonda _ Eisa-s samodelo<br />
saxlSi fasdaklebaze nayidi<br />
sakuTari qsoviliT gamocxaddeboda<br />
xolme).<br />
…<br />
1937 wlis agvistoSi 42 wlis balensiagam<br />
pirveli modis saxli gaxsna<br />
parizSi, 1968 wels, gamZvinvarebuli<br />
`maisis demonstraciebis~<br />
dros ki daketa. 1931 wels espanuri<br />
monarqiis damxoba da karsmomdgari<br />
cxeli Sokoladi 127
Targmani<br />
samoqalaqo omi friad arasasurvel<br />
garemoebas qmnida yvelasTvis, visi<br />
biznesic maRal sazogadoebaze iyo<br />
gaTvlili. balensiagac, romlis<br />
saqmianobac espaneTSi kraxiT damTavrda,<br />
Tavis klientebs sazRvargareT<br />
gahyva. inglisSi samsaxuris<br />
Zebnis procesi uSedegod dasrulda<br />
(arada, is aRmerTebda britanul<br />
samkervalo tradicias), ris Semdegac<br />
balensiagam yvelaferi Tavidan<br />
daiwyo or Tanamemamule emigrantTan<br />
erTad. eseni iyvnen baski<br />
finansisti nikola bizkarondo da<br />
rusuli warmomavlobis, energiuli<br />
frangi, vlajo zavrorovski<br />
d’atanvili, romelsac, rogorc<br />
uokerma miTxra, `kristobalma mTeli<br />
Tavisi siyvaruli uZRvna~.<br />
samma mamakacma ramdenime aseuli<br />
aTasi franki moagrova da es Tanxa<br />
Zlivs amyofina sadebiuto koleqcias,<br />
romelsac franguli presa<br />
didi aRtkinebiT Sexvda. `modi,<br />
momaval wels, cota waviocneboT,<br />
_ gamoucxada erT-erTma radiowamyvanma<br />
frang msmenelebs, _ amis<br />
saSualebas mogvcems es momajadoebeli<br />
koleqcia, romelic espanuri<br />
RvinosaviT maTrobelaa da mTlianad<br />
instinqtebsa da grZnobebzea<br />
agebuli~.<br />
amave radiowamyvanma koleqciis<br />
daxasiaTeba ase ganagrZo: `es<br />
Tvalwarmtaci, STagonebiT aRmvsebi<br />
kabebis koleqcia an zRaprul<br />
princesas unda ekuTvnodes, an infantas,<br />
anda madam de pompadurs,<br />
ferebi iisferidan daxvewil, tkbil<br />
pastelur tonebSi gadadis, sa-<br />
Ramos kabebis liturgiuli Savi da<br />
TeTri ki iseTia, TiTqos, geniosma<br />
daamuSavao, Tan isini harmoniulad<br />
esadageba maRali klasis dawyevlil<br />
gemovnebas~.<br />
Jurnalistis am qaoturma, pozitiurma,<br />
tkbilma bodvam faqtobrivad<br />
gansazRvra, Tu yvela Semdgomi<br />
recenziis ara, maTi umravlesobis<br />
toni. amas Tan daerTo inglisidan<br />
da amerikidan wamosuli qeba-didebac<br />
balensiagas `dRis samosis dramatuli<br />
ubraloebisTvis~, romelic<br />
128 cxeli Sokoladi<br />
Harper’s Bazaar-is mixedviT, efu-<br />
Zneba erT mniSvnelovan wess imis<br />
Sesaxeb, rom `Sikis saidumlo mis<br />
eqskluziurobasa da distanciurobaSia~.<br />
TviTon balensiaga ki erTaderT<br />
wess icavda ganuxrelad, kerZod,<br />
mas swamda, rom kompromisze uaris<br />
Tqmaa maRali modis umTavresi saidumlo.<br />
roca 1950-ian wlebSi, maRali<br />
modis sxva dizainerebi morCilad<br />
danebdnen biznesis gardauval<br />
demokratizacias da pret-a-portes<br />
warmoeba daiwyes, balensiaga jiutad<br />
eurCeboda am sayovelTao ryevebsa<br />
da tendencias. rogoric unda<br />
yofiliyo misi politika, mas mudam,<br />
okupaciis wlebSic ki, hyofnida gamWriaxoba,<br />
politikaze sajarod ar<br />
elaparaka (Tumca, misi erT-erTi<br />
yvelaze sando biografis, ingliseli<br />
xelovnebis istorikosis, lesli<br />
mileris TqmiT, erTxel, hitleris<br />
frazas damcinavad mainc gamoexmaura.<br />
hitlers gasCenia idea, maRali<br />
modis biznesi berlinSi gadaetanaT,<br />
balensiagas ki uTqvams: `iqneb xarebis<br />
iqiT gadarekvac moindomos da<br />
mere berlinSive gawvrTnas matadorebi~).<br />
ise ki, balensiagas monarqiis<br />
ZlevamosilebaSi eWvi arasdros<br />
Seutania. Se<strong>saba</strong>misad, saSinlad damabneveli<br />
ukiduresobebi, rac mis<br />
Semoqmedebas axasiaTebda _ asketizmi<br />
da pompezuroba, TavdaWeriloba<br />
da eqstravaganturoba, Seuwynarebloba<br />
da Tviniereba _ mxolod<br />
amZafrebda erT absurdul garemoebas<br />
_ balensiagas wrfeli guliT<br />
swamda espanuri kaTolicizmis.<br />
…<br />
RvTismosaoba da Siki _ es ori<br />
cneba ise gansxvavdeba erTmaneTisgan,<br />
rom maTi erTmaneTTan gajibreba<br />
uazrobac kia, magram morwmuneebsa<br />
da perfeqcionistebs mainc bevri<br />
aqvT saerTo. balensiagas moZRvari<br />
Tavis sulier Svils axasiaTebs rogorc<br />
`SeSinebul suls~, romelic<br />
SepyrobiliviT akvirdeboda Tavisi<br />
qvecnobieris TiToeul moZraobas.<br />
is ase iqceoda qalebis SemTxveva-<br />
Sic, maT gardaqmnas cdilobda da<br />
kabebSi, romelTac maTTvis qmnida,<br />
ucodvel mSvenierebas aqsovda.<br />
swored am maradiuli Sinagani<br />
gaorebis gamo, balensiaga sakuTari<br />
naSromiT bolomde kmayofili<br />
arasdros yofila. rogorc misi<br />
megobari, betina balardi ixsenebs,<br />
dizaineri `xan sicarielesa da Sinagan<br />
SimSils ebrZoda, xan _ usamar-<br />
Tlobis yovlismomcvel grZnobas~.<br />
roca franguli ZviradRirebuli<br />
biznesis aRzevebisTvis da 1947 wels<br />
Tavisi cnobili corolla siluetis SeqmnisTvis<br />
(mogvianebiT, am novacias<br />
ufro komerciuli saxeli New Look<br />
daarqves), kristian diorma gaiTqva<br />
saxeli, balensiaga Seuracxyofili<br />
darCa: TviTon xom TiTqmis aseTive<br />
formis kostiumebs, qviSis saaTis<br />
moyvanilobis kabebsa da uzarmazar<br />
qvedaboloebs jer kidev omamde periodSi<br />
da omis wlebSic keravda.<br />
`imisTvis, rom balensiagas gaugoT,<br />
unda icodeT, rom mis Semoqmedebas<br />
mxolod gansazRvruli stili<br />
ki ar hqonda, aramed Tavisi qcevis<br />
kodeqsic, _ miTxra JivanSim, _ balensiagas<br />
Zvelmodurad sjeroda,<br />
rom qalma Tavis kuturies ar unda<br />
uRalatos. roca sazogadoeba dioris<br />
New Look-iT aRfrTovanda da<br />
balensiagas saxlidanac ramdenime<br />
erTguli klienti wavida, dizaineri<br />
saSinlad dadardianda. klientebisa<br />
da presis meryeoba, Ralati<br />
verafriT aitana. amis Semdeg<br />
is ufro gulCaTxrobil adamianad<br />
iqca, sajarod gamoCenaze uars ambobda,<br />
aRarc yvelas emsaxureboda<br />
da mxolod ramdenime rCeul qals<br />
ukeravda kabebs piradad~. momdevno<br />
wels d’atanvilis moulodenlma<br />
gardacvalebam balensiaga sul<br />
mTlad gaanadgura. Tumca, pensiaze<br />
gasvla mas bolos mainc metoqem _<br />
kristian diorma gadaaTqmevina.<br />
espaneli dizaineri yovelTvis<br />
uarze iyo, iseve ezruna Tvi-<br />
Treklamaze, rogorc amas kristian<br />
diori akeTebda. msgavs saqciels is<br />
damamcireblad miiCnevda. magram<br />
balensiagas gamomwvevi dumili mxolod<br />
xazs usvamda mis upirateso-
Targmani<br />
cxeli Sokoladi 129
Targmani<br />
bas, 1947-48 wlebis ormagma Sokma<br />
ki mis talants kidev ufro didi<br />
biZgi misca. balensiaga warmoCinda,<br />
rogorc angariSgasawevi metoqe,<br />
romelic medidurobiT gamoirCeva.<br />
roca man daiTanxma Chambre Syndicale<br />
de la Couture, koleqciebi JivanSis-<br />
Tan erTad erTi Tvis dagvianebiT<br />
eCvenebina. Jurnalistebi, baierebi<br />
da yvela cnobismoyvare xelaxla<br />
miawyda parizs. am renegat dizainerebs<br />
presis eqskluziuri yuradReba<br />
ergoT. modis yvela mesvete da<br />
Jurnali maTze werda.<br />
balensiagas „tomara“ Jurnal-<br />
-gazeTebis pirvel gverdebze 1956<br />
wels moxvda. nawilobriv misi warmateba<br />
imanac gansazRvra, rom saSualo<br />
statistikuri adamianisTvis,<br />
es kaba agresiulad aseqsualuri<br />
iyo (samagierod, daintrigda felini.<br />
misi biografis, holis alperis<br />
TqmiT, balensiagas „tomaras“<br />
is „fantastikur, araCveulebriv“<br />
axal qmnilebas uwodebda, romelmac<br />
„Cems fantazias gasaqani misca“).<br />
Tumca, balensiagas kontrrevolucia<br />
amiT ar dawyebula. „tomaramde“<br />
erTi wliT adre man Tavisi<br />
pirveli kaba-tuniki warmoadgina<br />
_ monazvnuri mosasxami, sami-meo-<br />
Txedi sigrZis saxeloebiT, romlis<br />
qveSac swori qvedabolo Canda.<br />
mTeli 1950-iani wlebis ganmavlobaSi<br />
balensiagas yovel morig qmnilebas<br />
winaze ufro sufTa formebi,<br />
ufro masiuri zomebi da ufro meti<br />
geometriuloba axasiaTebda. istorikosi<br />
da kuratori riCard martini<br />
mis bluzasa da trapeciulad gamoyvanil<br />
`Tojinis kabas~ uwodebda<br />
sxeulis `galias~, miuxedavad imisa,<br />
rom es samosi qalis tans korsetis<br />
marwuxebisgan aTavisuflebda da<br />
yovel arasrulyofil sxeuls er-<br />
Tgvar SemniRbav, damcav tyveobas<br />
sTavazobda. imave periodis gogris<br />
formis SemosaWeri kaba warmoadgenda<br />
Wuprs, romlis SigniTac qals<br />
SeeZlo, sakuTari Tavi iseTad warmoedgina,<br />
rogoric ocnebebSi iyo<br />
TviTon; anda romlis SigniTac mamakaci<br />
iocnebebda qali-pepelas aR-<br />
130 cxeli Sokoladi<br />
moCenaze...<br />
ai, tuniki ki „boTlidan amomxtari<br />
jini iyo, romelsac ukan veRar<br />
Caabruneb“, _ werda mira uokeri<br />
winasityvaobaSi, romelic katalogs<br />
„balensiaga da misi memkvidreoba“<br />
erTvis Tan. tanze welis „gauqmebiT“,<br />
balensiagam Tavis Segirds,<br />
kureJs (kureJma balensiagas modis<br />
saxli 1961 wels datova) 1965 wlis<br />
kosmosuri xanis samosis Sesaqmnelad<br />
mza Targi misca, kosmosuri<br />
xanis stilma ki ukve minikabebis gamoCenisTvis<br />
saWiro safuZveli moamzada.<br />
ase rom, dizaineri, romelsac ma-<br />
Rali modis yvela sxva dizainers<br />
Soris, yvelaze naklebad ergeboda<br />
revolucioneris tituli, sakuTarive<br />
Tavis sapirispirod, axalgazrduli<br />
afeTqebis mesayvire gaxda.<br />
„gamudmebiT mesmoda, rom moda<br />
quCidan ibadeba, _ Tqva daiana vrilandma<br />
1973 wels, _ magram me modas<br />
pirvelad yovelTvis balensiagas<br />
qmnilebebs vamCnevdi“.<br />
...<br />
balensiagas bolo periodis koleqciebis<br />
modernulobis sawyisi<br />
quCis stilSi ar unda veZeboT<br />
miuxedavad imisa, rom is erT-erTi<br />
pirveli dizaineri iyo, romelmac<br />
maRalyeliani Ceqma da arlekinis<br />
windebi mokle kabas Seuxama, gamomwvev<br />
sportul tansacmelSi ki<br />
gamWvirvale plastmasi da xelovnuri<br />
bewvi gamoiyena. instruqciaTa<br />
ori, urTierTsawinaaRmdego wyebidan,<br />
romlebic man Semdgom Taobebs<br />
dautova gasaanalizeblad,<br />
pirveli uzenaesi Zalis sikvdilis<br />
Temas exeba, meore _ yvelaze rTulad<br />
warmosadgen utopias. mis memkvidreobaSi<br />
ki, saboloo jamSi,<br />
albaT, nacionalur folklorsa da<br />
xelovnebis istoriaSi gazavebuli<br />
meTevzis vaJis nostalgia imaleba;<br />
nostalgia didebulebis, aRmatebulobis<br />
mimarT. amis dasturia<br />
qalebisTvis Seqmnili mosasxamebi,<br />
romlebic fransisko de surbaranis<br />
madonas samoss hgavs, brWyviala Tv-<br />
lebiT mooWvili mokle qurTukebi<br />
_ matadoris boleroebi da bafTebiT<br />
morTuli fantastikuri ornamentebi,<br />
romelTa Seqmnis ideac muranos<br />
SuSis nivTebis SemqnelTagan<br />
unda modiodes…<br />
Tumca karieris bolos balensiagas<br />
sul ufro nakleb ainteresebda<br />
dizaineroba, rogorc sxeulis samosiT<br />
Semosvis rituali. nacvlad<br />
amisa, is qalis tans uyurebda, rogorc<br />
javSans, zedgamoWrils im<br />
amaRelvebeli da zogjer ucnauri<br />
abstraqciebisTvis, romelTac fotokamera<br />
idealurad aRbeWdavda<br />
(isedac, rom daukvirdeT, Tanamedrove<br />
modis istoria xom sxva araferia,<br />
Tu ara istoria modis fotografiis<br />
Sesaxeb).<br />
ZiriTadad im mizeziT, rom irvin<br />
penis, riCard avedonis, luis<br />
dal-volfis, bert Sternis, tom<br />
kublinis da ufro mogvianebiT, hiros<br />
fotoebi Sav-TeTria, xandaxan<br />
giWirs imis gaazreba, rom balensiaga,<br />
Zveli berZnebis, anda im maRali<br />
wris qalebis msgavsad, romlebic<br />
palm biCze atareben zamTris dReebs,<br />
sulac ar gaurboda gamomwvev,<br />
Wyetela feradovnebas: Ria alublisferi<br />
da limonisferi yviTeli;<br />
mowiTalo-moyavisfro tonaloba<br />
da samefo atributikisTvis damaxasiaTebeli<br />
cisferi; iisferisa da<br />
yviTlis farTo gradacia, romelic<br />
samfera iis yvavilebze Cans… qali,<br />
rogorc yvavili _ es motivi mudmivad<br />
meordeba balensiagas SemoqmedebaSi.<br />
Tumca yvelaze poeturi<br />
qali-yvavili maSin aris, roca yvelaze<br />
naklebi sizustiTaa gadmocemuli.<br />
amis saukeTeso magaliTi<br />
1967 wlis `kombosto-kapea~ _ abre-<br />
Sumis furfuSebis spiraliseburi<br />
xveuli, romelic swori siluetis<br />
kabis zeda nawils warmoadgenda<br />
da romlis damsaxurebiTac qalis<br />
sxeuli grandiozuli gvirgvinis<br />
Reros mogagonebdaT. meore magaliTi<br />
SeiZleba iyos 1966 wlis paraSutis<br />
abreSumis saRamos piJamo,<br />
romelic samganzomilebiani yvavilovani<br />
aplikaciebiT iyo dafaru-
Targmani<br />
cxeli Sokoladi 131
Targmani<br />
li. gansakuTrebiT damamaxsovrda<br />
saRamos labada. misi zaris formis<br />
mwvane tiulis Sida tani srulad<br />
iyo morTuli xveuli, naxevrad gamWvirvale<br />
siraqlemas bumbulebiT.<br />
TiToeuli aseTi bumbuli sisqiT<br />
xelovnur wamwams ar aRemateboda<br />
da qsovilze saTiTaod sxvadasxva<br />
kuTxiT ise iyo damagrebuli, rom<br />
TiToeul moZraobaze gare mxare<br />
caxcaxs iwyebda…<br />
…<br />
balensiagas TiToeul `anderZs~<br />
Tavisi aRmasruleblebi hyavs da<br />
am Zveli ordenis damsaxurebuli<br />
raindebi arian: JivanSi, oskar de<br />
la renta da ungaro, romelic ambobs,<br />
rom `qalis idumalebis~ da<br />
`moraluri simkacris~ Sesaxeb Tu<br />
rame icis, isev Tavisi maestrosgan.<br />
`17 wlis viyavi, roca nerviulobisgan<br />
akankalebuli mivedi JorJ<br />
mexuTes aveniuze, _ miambo JivanSim,<br />
_ madmuazel renem ki uariT gamomistumra,<br />
balensiaga ver migiRebso.<br />
Tumca, Svidi wlis Semdeg mas<br />
mainc Sevxvdi, niu iorkSi, romeli-<br />
Rac wveulebaze. am profesiisadmi<br />
Cemi erTgulebiT aSkarad moixibla<br />
da mgoni, CemSi is adamiani dainaxa,<br />
visTvisac SeeZlo, Tavisi ideebi gaeziarebina.<br />
`araviTari Ralati~ _<br />
iyo misi umTavresi cxovrebiseuli<br />
kanoni~.<br />
…<br />
balensiaga getariaSi 1895 wels<br />
daibada. erTi saukunis winaT, soflis<br />
mkacr, monotonur yoveldRiurobas,<br />
albaT, SesaniSnavi xedebi<br />
da zRvis Relva acocxlebda.<br />
dRes ki, sanapiroze usaxuri sacxovrebeli<br />
korpusebi aRmarTula,<br />
iqvea iaffasiani, Tanamedrove<br />
saxlebi, romelTa fasadebzec baski<br />
separatistebis banerebi gadmoufeniaT.<br />
ai, Zvel ubanSi ki dRemdea<br />
SemorCenili Sua saukuneebSi<br />
gayvanili oTxi viwro quCa, goTuri<br />
eklesia, navsadgomi, patara moedani<br />
_ SuaSi qandakebiT da qarisgan<br />
gaxriokebul gorakze Sefenili sa-<br />
132 cxeli Sokoladi<br />
saflao, sadac balensiagaa dakrZaluli<br />
Tavis mSoblebTan da debTan<br />
erTad.<br />
balensiagas mama, ojaxi rom Seenaxa,<br />
meTevzis mokrZalebul Semosavals<br />
soflis gamgeblobaSi<br />
miRebul mcired anazRaurebasac<br />
umatebda. Tumca is axalgazrda<br />
gardaicvala da dedam kerva daiwyo,<br />
sami Svili rom rogorme erCina. nabolara<br />
kristobals, Tavisuflad<br />
SeiZleboda adgilobrivi skola<br />
daemTavrebina, magram, rogorc balensiagas<br />
fondis warmomadgeneli,<br />
aberi olaskoaga berazadi gvarwmunebs,<br />
dizainers formaluri ganaTleba<br />
aRar miuRia. mas uTuod<br />
mezRvauris cxovreba eloda win,<br />
anda _ ganaTleba seminariaSi (biZa<br />
hyavda mRvdeli). miuxedavad imisa,<br />
rom Zalian cota ram viciT dizaineris<br />
biografiidan am periodis<br />
Sesaxeb, is mainc cnobilia, rom<br />
kristobali dedas exmareboda kabebis<br />
kervaSi didgvarovani ojaxis<br />
qalebisTvis _ kaza toresis saxlis<br />
markizebisTvis, romlebic balensiagas<br />
soflis Tavze, mecxramete<br />
saukunis sazafxulo sasaxleSi isvenebdnen<br />
xolme… rogorc balensiagas<br />
biografiaSi weria, swored<br />
erT-erT maTgans, dona blankas<br />
wauqezebia axalgazrda dizaineri,<br />
bedi tansacmlis modelirebaSi<br />
ecada… 50 wlis Semdeg, balensiagam<br />
saqorwino kaba Sekera dona blankas<br />
SviliSvils – fabiola de mora i<br />
aragonisTvis, roca is belgiis mefes<br />
gahyva colad.<br />
Tineijerobis wlebi dizainerma<br />
madridsa da san sebastianSi _ espanuri<br />
samefo karis sazafxulo<br />
rezidenciaSi gaatara, sadac kervis<br />
specialobas eufleboda. TandaTanobiT,<br />
is samefo karis pirad<br />
mkeravad iqca. es, balensiagasnairi<br />
adamianisTvis didi pativi iyo.<br />
misi biznesi erT martiv garemoebas<br />
efuZneboda _ im xanad didgvarovani<br />
qali dReSi samjer icvlida tansacmels<br />
da amitom, mcired distanciaze<br />
mogzaurobis drosac ki Tan<br />
axlda moaxle da mihqonda uzar-<br />
mazari samgzavro CanTa. es maRali<br />
wris qalbatonebi mtrulad iyvnen<br />
ganwyobili modaSi axlad Semosuli,<br />
usqeso, plebeuri, mdare gemovnebis<br />
mimarT. 1968 wlis maisis barikadebze<br />
xSirad SeniSnavdiT iv sen<br />
loranis kabebSi gamowyobil axalgazrdebs,<br />
balensiagas saxlis er-<br />
Tguli momxmareblebis warmodgena<br />
ki barikadebze Semxtar gogonebs<br />
Soris, TiTqmis SeuZlebelia. da,<br />
imisgan damoukideblad, imoqmeda<br />
Tu ara am revolucia-festivalma,<br />
romelmac de golis skami moaryia,<br />
balensiagas gadawyvetilebaze, swored<br />
am dros daasrula moRvaweoba.<br />
`me sakmarisi gaveci, _ uTxra mogvianebiT<br />
man JivanSis, _ aRaravin<br />
darCa, visac SeiZleba, rom Cavacva~.<br />
…<br />
san sebastiani biaricis sanapiroze<br />
gaSenebuli, spa-kurortebiT da<br />
kazinoebiT savse qalaqi iyo. adgilobrivi<br />
baskebi sakmaod SeZlebulebi<br />
iyvnen, mosaxleobac, romelic<br />
zafxulobiT awydeboda aqaurobas,<br />
mdidarTa wres miekuTvneboda. qalaqs<br />
saxelganTqmuli zRvispira<br />
bulvari, mdidruli savaWro centrebi<br />
da mamakacTaTvis gankuTvnili<br />
bevri sagalantereo maRazia<br />
hqonda. axalgazrda kristobals<br />
1913 wels muSaoba swored erT-erT<br />
maTganSi, maRazia „luvrSi“ dauwyia.<br />
misi kariera swrafad wavida win<br />
da sul raRac eqvs weliwadSi, 24<br />
wlis balensiaga ukve sakuTar modis<br />
saxls flobda. is axerxebda<br />
imasac, rom maRali modis Souebze<br />
dasaswrebad parizSi emogzaura.<br />
rogorRac _ zogjer nasesxebi,<br />
zogjer ki gamomuSavebuli fuliT<br />
_ Sanelis, viones da skiaparelis<br />
originalebsac yidulobda da Semdeg<br />
mTeli gulmodginebiT swavlobda<br />
maT formasa da agebulebas.<br />
yvelaze did gavlenas masze maRali<br />
modis is dizainerebi axdendnen,<br />
romlebic koleqciebs qalebisTvis<br />
qmnidnen, Tumca, wesiT, am dros mas<br />
ukve gacnobierebuli unda hqonoda,<br />
rom TviTon – kacebs etrfoda.
Sakiki<br />
vicxovroT Sakikis gareSe<br />
ინ ტერ ვიუ ს. ხე ჩი ნიშ ვი ლის სა უ ნი ვერ სი ტე ტო კლი ნი კის ნევ რო ლო გი ურ დე პარ ტა მენ ტ თან<br />
არ სე ბუ ლი „ თა ვის ტკი ვი ლის ცენ ტ რი“-ს ექიმ ნევ რო ლოგ მა კა კუ კა ვას თან<br />
ქალ ტო ნო მა კა, ჩვენ გარ შე მო ბევრ ადა მი ანს<br />
აქვს შა კი კი, გა და მე ტე ბუ ლი ხომ არ არის ეს დი-<br />
აგ ნო ზი, რო გო რია შა კი კის გავ რ ცე ლე ბის სიხ ში-<br />
რე, და სა ერ თოდ, რა არის შა კი კი?<br />
შა კი კი თა ვის ტკი ვი ლის ერ თ -ერ თი გავ რ ცე ლე ბუ ლი<br />
ფორ მა ა. შა კი კის ზუს ტი მი ზე ზი უც ნო ბი ა, თუმ ცა ექ ს-<br />
პერ ტ თა უმ რავ ლე სო ბის აზ რით შე ტე ვას გა ნა პი რო-<br />
ბებს თა ვის ტვი ნის სის ხ ლ ძარ ღ ვე ბის პა თო ლო გი უ რი<br />
გა ფარ თო ე ბა და სის ხ ლ სავ სე ო ბა. 2007 წელს ჩა ტა რე-<br />
ბუ ლი კვლე ვით, სა ქარ თ ვე ლო ში შა კი კის გავ რ ცე ლე ბა<br />
15 %-ს აღ წევს, რაც იდენ ტუ რია მსოფ ლიო სტა ტის ტი-<br />
კი სა. მსოფ ლიო ჯან დაც ვის ორ გა ნი ზა ცი ამ შა კი კი შე იყ-<br />
ვა ნა იმ ოცი და ა ვა დე ბის სი ა ში, რომ ლე ბიც ადა მი ა ნის<br />
ცხოვ რე ბის მან ძილ ზე გა ნა პი რო ბე ბენ ყვე ლა ზე ხან გ-<br />
რ ძ ლივ შრო მი სუ უ ნა რო ბას. შა კიკს შე იძ ლე ბა ჰქონ დეს<br />
სე რი ო ზუ ლი გარ თუ ლე ბე ბი, გან სა კუთ რე ბით არას წო რი<br />
თვით მ კურ ნა ლო ბი სას.<br />
მინ და ვუთხ რა პა ცი ენ ტებს: სწო რი დი აგ ნო ზი წარ მა ტე-<br />
ბუ ლი მკურ ნა ლო ბის ძი რი თა დი პი რო ბა ა, ნუ და არ ქ-<br />
მევთ ყვე ლა თა ვის ტკი ვი ლს შა კიკს, თქვენ შე საძ ლე ბე-<br />
ლია, გქონ დეთ სხვა სე რი ო ზუ ლი პა თო ლო გი ით გა მოწ-<br />
ვეუ ლი მე ო რა დი თა ვის ტკი ვი ლი ან მარ თ ლაც გქონ დეთ<br />
შა კი კი, მაგ რამ არას წო რად მკურ ნა ლობ დეთ.<br />
მა ინც რო გო რია შა კი კის სიმ პ ტო მე ბი?<br />
სიმ პ ტო მებს შო რის უხ ში რე სი ა: პულ სი რე ბა დი, თა-<br />
ვის ერთ მხა რეს ლო კა ლი ზე ბუ ლი ტკი ვი ლი, მო-<br />
მა ტე ბუ ლი მგრძნო ბე ლო ბა სი ნათ ლის და /ან ხმა უ-<br />
რის მი მართ, გუ ლის რე ვის შეგ რ ძ ნე ბა/ პირ ღე ბი ნე ბა,<br />
შ რო მი სუ ნა რი ა ნო ბის მკვეთ რი დაქ ვე ი თე ბა. ასე ვე, შა-<br />
კი კის შე ტე ვას შე იძ ლე ბა წინ უს წ რებ დეს „აურა“- სიმ პ-<br />
ტო მე ბი, რომ ლე ბიც არა უ მე ტეს ერ თი სა ა თის მან ძილ ზე<br />
გა ნიც დი ან უკუ გან ვით არე ბას, მა გა ლი თად, მნა თი წე-<br />
რტი ლე ბი მხედ ვე ლო ბის ველ ში ან მხევ დე ლო ბის და ბინ-<br />
დ ვა, ასე ვე, კი დუ რე ბის და ბუ ჟე ბა, სი სუს ტე, მეტყ ვე ლე ბის<br />
გაძ ნ ელე ბა.<br />
დი აგ ნო ზისთვის მხო ლოდ სიმ პ ტო მე ბი არა საკ მა რი სი ა,<br />
ექი მი სხვა მრა ვალ ფაქ ტორ საც ით ვა ლის წი ნებს.<br />
რა გარ თუ ლე ბე ბი შე იძ ლე ბა ჰქონ დეს შა კიკს?<br />
შა კი კის გარ თუ ლე ბე ბია: ქრო ნი კუ ლი შა კი კი, რო დე საც<br />
შე ტევე ბი თვე ში 15-მდე მა ტუ ლობს; შა კი კის ძლი ე რი<br />
ს. ხეჩინიშვილის კლინიკა. ჭავჭავძის გამზირი 33.<br />
ნევროლოგიის დეპარტამენტი, „თავის ტკივილის ცენტრი“<br />
საკონტაქტო ტელეფონები: 599 53 99 05; 555 52 88 51<br />
შე ტე ვა, რო მე ლიც 72 სა ათ ზე მეტ ხანს გრძელ დე ბა, ასე-<br />
ვე თა ვის ტვი ნის ინ ფარ ქ ტი და ბო ლოს, მე დი კა მენ ტის<br />
ჭარ ბი მი ღე ბით გა მოწ ვე უ ლი თა ვის ტკი ვი ლი.<br />
რა არის მე დი კა მენ ტის ჭარ ბი მი ღე ბით გა მოწ-<br />
ვე უ ლი თა ვის ტკი ვი ლი?<br />
თა ვის ტკი ვი ლის მოხსნის მიზ ნით სხვა დას ხ ვა მე დი კა-<br />
მენ ტის ჭარ ბად მი ღე ბამ თა ვად შე იძ ლე ბა გა მო იწ ვი ოს<br />
შე უ პო ვა რი თა ვის ტკი ვი ლი, რომ ლის მოხ ს ნას ავად მ-<br />
ყო ფი კვლავ მე დი კა მენ ტით ცდი ლობს და ასე ერ თ ვე ბა<br />
მან კი ერ წრე ში, რომ ლის გაწყ ვე ტა სა კ მაოდ რთუ ლი ა.<br />
ამი ტომ ცალ სა ხად მკურ ნა ლო ბას უნ და ნიშ ნავ დეს ექი-<br />
მი. ხში რი და ხან გ რ ძ ლი ვი შე ტე ვე ბი სას აუცი ლე ბე ლია<br />
არა მხო ლოდ შე ტე ვის კუ პი რე ბა , ა რა მედ პრო ფი ლაქ-<br />
ტი კუ რი მკურ ნა ლო ბაც.<br />
რა პრე პა რა ტე ბია ეფექ ტიანი შა კი კის შე ტე ვის<br />
კუ პი რე ბი სათ ვის?<br />
სია საკ მა ოდ ვრცე ლი ა, დაწყე ბუ ლი ას პი რი ნით და პა-<br />
რა ცე ტა მო ლით, დამ თავ რე ბუ ლი სპე ცი ფი კუ რად შა-<br />
კი კის სამ კურ ნა ლოდ შექ მ ნი ლი პრე პა რა ტე ბით, მა გა-<br />
ლი თად, რელ პაქ სით. სხვადას ხ ვა ავად მ ყო ფის თ ვის<br />
შე იძ ლე ბა სხვა დას ხ ვა მე დი კა მენ ტი იყოს ეფექ ტიანი.<br />
ეფექ ტიანო ბა მრა ვალ პა რა მეტრს მო ი ცავს, მა გა ლი-<br />
თად, ტკი ვი ლი სრუ ლე ბით უნ და მო იხ სანს 2 სა ა თის<br />
გან მავ ლო ბა ში და აღარ უნ და გან მე ორ დეს მომ დევ ნო<br />
24 სა ათ ში. ბუ ნებ რი ვია, პა ცი ენ ტი არ ით ვა ლის წი ნებს<br />
ყვე ლა ფაქ ტორს და ხში რად არას წო რად მკურ ნა ლობს.<br />
პაციენტმა არ შე იძ ლე ბა იცო დეს იმ დაგ რო ვი ლი გა-<br />
მოც დი ლე ბის შე სა ხებ, რაც იცის ექიმ მა - მა გა ლი თად,<br />
სპე ცი ა ლის ტე ბის აზ რით, შა კი კის სა შუ ა ლო და მძი მე შე-<br />
ტე ვის დროს აუცი ლე ბე ლია მკურ ნა ლო ბა სპე ცი ფი კუ რი<br />
პრე პა რა ტე ბით, მათ გან კი უპი რა ტე სო ბა ენი ჭე ბა ტრიფ-<br />
ტა ნებს (რელ პაქ სი, იმიგ რა ნი), ამა ვე დროს არ სე ბობს<br />
გან ს ხ ვა ვე ბე ბი ჯგუფს შიგ ნი თაც.<br />
ვურ ჩევ ყვე ლა პა ცი ენტს, არ ჩა აგ დოთ სა კუ თა რი ჯან-<br />
მ რ თე ლო ბა საფ რ თხე ში, შა კი კს, სხვა და ა ვა დე ბა თა<br />
მსგავ სად, სჭირ დე ბა და გეგ მი ლი და კვა ლი ფი ცი-<br />
უ რი მკურ ნა ლო ბა, რომ ლის შე მო თა ვა ზე ბაც<br />
მხო ლოდ ექიმს შე უძ ლი ა.<br />
cxeli Sokoladi 133
Targmani<br />
axalgazrda kristobali romantikuli<br />
garegnobis ymawvilkaci<br />
iyo, saxis muqi kaniT, Txeli aRnagobiT,<br />
TiTqos, sakuTar TavSi<br />
Cakluli prustiseuli mgrZnobelobiT...<br />
erT-erTi versiis Tanaxmad,<br />
d’atanvili mas swored am<br />
wlebSi Sexvda da unda vivaraudoT,<br />
rom misi pirovnebis Camoyalibebazec<br />
didi gavlena moaxdina. romani<br />
rom hqondaT, arc arasdros daumalavT<br />
_ erTad cxovrobdnen, magram<br />
ZalauflebaSi frankos mosvlis Semdeg,<br />
roca diqtatoris meuRlem da<br />
qaliSvilma balensiagasTan daiwyes<br />
Cacma, orTaves mainc dasWirda, sazogadoebaSi<br />
ufro TavSekavebiT<br />
moqceuliyo.<br />
Tumca, sakuTari Tavis zedmetad<br />
warmoCena mgrZnobiare da gulCa-<br />
Txrobil dizainers isedac arc<br />
uyvarda. Tavis Tavze arasdros<br />
laparakobda, 1949 wlis Semdeg ki<br />
presas, romelic sZulda, sagangebod<br />
aridebda Tavs _ intervius<br />
aravis aZlevda. principSi, pensiaze<br />
gasvlamde, arcerT Jurnalists ar<br />
134 cxeli Sokoladi<br />
dalaparakebia da merec amaze er-<br />
TaderTxel daTanxmda. muSaobda<br />
srul siCumeSi, mTlianad TeTrad<br />
gadaRebil oTaxSi. `nu daxarjav<br />
sakuTar Tavs fuWad sazogadoebisTvis~,<br />
_ eubneboda teqstilis<br />
magnats, gustav zamstegs da koleqciebs<br />
Soris, dasasveneblad, parizidan<br />
qalaqgareT miemgzavreboda.<br />
safrangeTsa da espaneTSi is or<br />
saxls flobda. swored am saxleb-<br />
Si, Tavisive TqmiT, yvelasgan ganmartoebuls,<br />
dro qsovaSi gahyavda,<br />
amave saxlebis interierisTvis<br />
agrovebda dizainerul TefSebs<br />
da sxvadasxva wvrilmans, daxetialeboda<br />
antikvariatis maRaziebSi,<br />
yidulobda saintereso nivTebs da<br />
Semdeg, sakuWnaoSi awyobda. balensiagasTan<br />
daaxloebulTa viwro<br />
wreSi JivanSi, betina balardi da<br />
karmel snou Sediodnen _ Harper’s<br />
Bazaar-is redaqtori, magram ufro<br />
metad, uaxloes megobrebad ramdenime<br />
basks Tvlida.<br />
balensiaga zogjer SeRavaTebsac<br />
ukeTebda kerZo klientebs an<br />
maRaziebs, romlebic garkveul<br />
Tanxas ixdidnen imisTvis, rom mkacrad<br />
kontrolirebuli pirobebiT,<br />
balensiagas namuSevrebis aslebi<br />
daemzadebinaT. is didsulovani<br />
iyo sxva dizainerebis mimarTac:<br />
acmevda viones _ pensiaze gasvlis<br />
Semdeg, mxars uWerda JivanSis saqmianobas<br />
da sesxs aZlevda kure-<br />
Js, imisTvis, rom am ukanasknels,<br />
sakuTari saxli gaexsna, Semdeg ki,<br />
roca kureJis biznesi warmatebuli<br />
gaxda, Tanxa misTvis aRarc gamourTmevia.<br />
ori ram, rasac balensiaga aravis<br />
patiobda, samuSaosadmi daudevroba<br />
da Ralati iyo. Sanelma misi megobroba<br />
da pativiscema samudamod<br />
dakarga maSin, roca JurnalistTan<br />
saubarSi geslianad gausva xazi balensiagas<br />
„Zvelmodurobas“. „saSinlad<br />
ganicada es dartyma, – miTxra<br />
JivanSim, _ `Sanelisgan gamogzavnil<br />
saCuqrebsac aRar iRebda. Tumca,<br />
kokos dakrZalvaze mainc wavida.<br />
adamianma unda icodes, rogor da<br />
rodis apatios sxvas~.<br />
...<br />
modis samyaroSi yvelaze iolad<br />
erTi ram exerxebaT _ daviwyeba.<br />
balensiaga 1972 wels gardaicvala<br />
da dRes axalgazrdebisTvis misi<br />
saxeli yvelaze metad asocirdeba<br />
pankur CanTasTan, romelic sakin-<br />
ZebiT, balTebiT, elvaSesakravebiT<br />
da tyavis grZeli lentebiTaa<br />
morTuli. originalis gamoSvebis<br />
Semdeg, Tavdapirveli dizainis msubuqi<br />
variaciebiT, am CanTis sxvadasxva<br />
versia bevrjer gakeTda,<br />
maT Soris iyo super-popularuli<br />
motociklis CanTis saSualo zomis<br />
versiac, romelic dRes 1200 dolarad<br />
iyideba, anu imis naxevar fasad,<br />
ramdenic maestros mier Seqmnili<br />
kostiumi Rirda 1950-ian wlebSi.<br />
aslis avtori nikola geskiea,<br />
romelic ambobs: „Cems Taobas araferi<br />
akavSirebs im koleqtiur memkvidreobasTan,<br />
rasac balensiaga<br />
warmoadgens da, am etapze, vfiqrob<br />
_ arc me“.
Targmani<br />
geskie, Txeli aRnagobis, 35 wlis<br />
kacia. is raRaciT hgavs zedmetad<br />
mgrZnobiare axalgazrda balensiagas.<br />
magaliTad, didi maestrosaviT,<br />
sakuTar Tavze dinjad, auRelveblad<br />
laparakobs. geskie safrangeTis<br />
CrdiloeTiT, industriul<br />
qalaq lilSi daibada. mamamisi fizkulturis<br />
maswavlebeli iyo da<br />
imedi hqonda, vaJic mis profesias<br />
airCevda. Tumca, 18 wlis geskie<br />
parizSi gaemgzavra da Jan pol goties<br />
saxlSi asistentad moewyo.<br />
1995 wels mas balensiagas saxlis<br />
mflobelma kompaniam Groupe Jacques<br />
Bogart-ma SesTavaza samsaxuri. es<br />
136 cxeli Sokoladi<br />
iyo kompania, romelmac balensiagas<br />
memkvidreoba erTi germanuli firmisgan<br />
SeiZina, germanulma firmam<br />
ki _ uSualod balensiagas ojaxis<br />
wevrebisgan.<br />
miuxedavad imisa, rom balensiaga<br />
mza samosis koleqciebs amreziT<br />
uyurebda, fiqroben, rom sinamdvileSi<br />
dizainers aRafrTovanebda<br />
misi SesaZleblobebic da sazRvrebic.<br />
1968 wels markiza de lansolisTvis<br />
uTqvams kidec: „ra dasanania,<br />
rom axalgazrda ar var, Torem<br />
aucileblad Sevqmnidi saxaliso,<br />
magram gemovnebian mza samoss epoqisTvis,<br />
romelSic vcxovrobT~.<br />
balensiagam sakuTari trikota-<br />
Jis xazi gaxsna. gamouSva ramdenime<br />
komerciulad warmatebuli sunamo<br />
qalisa da mamakacisTvis. 1968 wels<br />
ki daTanxmda Air France-is winadadebas,<br />
uniformebi Seekera aviakompaniis<br />
bortgamcileblebisTvis. es<br />
masobrivi moxmarebis produqciis<br />
Seqmnis erTaderTi precedenti iyo<br />
balensiagas biografiaSi. rogorc<br />
Cans, rTuli aRmoCnda, gaeZlo<br />
cdunebisTvis da ar ezruna uamravi<br />
`marianas~ Cacmaze (mariana _ galuri<br />
warmoSobis qalebis simbolo<br />
gaxldaT).<br />
geskiemde ramdenime dizainerma<br />
scada, Seeqmna balensiagas memkvidreobisgan<br />
sicocxlisunariani,<br />
Zvirfasi brendi. 1997 wels menejerebma<br />
samsaxuridan gaaTvisufles<br />
mTavari dizaineri jozef Timisteri,<br />
TavianTi favoriti _ helmut<br />
langi ki ver daiTanxmes, es posti<br />
daekavebina. Semdeg, ukve geskies<br />
sTxoves, koleqciebi Seeqmna, magram<br />
maleve isic gaaTavisufles, mere<br />
ki, roca gayidvebis maCveneblebi<br />
naxes, isev ukan daabrunes da daawinaures<br />
kidec.<br />
`es Tanamdeboba SevinarCune imitom,<br />
rom mqonda sakuTari xedva<br />
da viyavi axalgazrda. Tumca ki, am<br />
saxlSi yofnac ki sakmaod SemaSinebeli<br />
iyo. didxans vyoymanobdi, Semeswavla<br />
Tu ara balensiagas arqivi<br />
da mxolod ramdenime wlis win movaxerxe,<br />
Cavsuliyavi qveda sarTulze<br />
da Sinagani daZabulobis gareSe<br />
dameTvalierebina yvelaferi, rac<br />
yuradRebas miipyrobda“, _ ambobs<br />
dizaineri.<br />
periodulad geskies uTanxmoeba<br />
hqonda Gucci-s aRmasruleblebTan,<br />
maT Soris tom fordTan da domeniko<br />
de solesTan. 2003 wels postis<br />
datovebasac ki apirebda, Tumca<br />
male Tavad tom fordma da de solem<br />
datoves kompania kontraqtis<br />
Sesaxeb warumatebeli molaparakebebis<br />
gamo.<br />
geskie mixvda, rom SeeZlo balensiagas<br />
memkvidreobis `citireba~<br />
daewyo ise, rom am procesSi arc
sakuTari bohemuroba daekarga.<br />
2004 wels man warmoadgina Edition _<br />
ZviradRirebuli xazi, gasuli wlis<br />
TebervalSi ki ukve _ mza samosis<br />
koleqcia.<br />
Cveneba wvimian dRes daiwyo, yovelgvari<br />
Seu<strong>saba</strong>mo Teatralizebis<br />
gareSe da podiumze gamoCnda mdgradsayeloiani<br />
qurTukebisgan da<br />
buStis formis qvedaboloebisgan<br />
Semdgari tvidis ansamblebis nacnobi<br />
procesia; aqve iyo reglanis<br />
mklavebiani kvadratis formis qur-<br />
Tukebi, ZvirfaseulobiT Semkuli<br />
RilebiT; monazvnuri Targis sada<br />
kabebi, romlebic iseTi Zvirfasi,<br />
mZime qsovilebisgan iyo Sekerili,<br />
rogoricaa vercxlisferi lame.<br />
…sacxovrebeli adgilis Secvla<br />
xSirad exmareba daxvewaSi provin-<br />
შერატონის მწვანე ინიციატივა<br />
ciel, niWier axalgazrdebs; iseTebs,<br />
rogorebic geskiea, an rogoric<br />
iv sen lorani iyo 40 wlis win. maT<br />
aqvT saocari unari, macduri arsebebi<br />
gamoaaSkaraon erTi SexedviT<br />
spetak qalebSi. swored aseT qalebs<br />
exmarebian isini `codvis CadenaSi~.<br />
zustad ase, am gagebiT xedavdnen<br />
afasebdnen oriveni balensiagas Semoqmedebis<br />
latentur erotizms.<br />
Tumca balensiagas faruli miznebi<br />
ioli amosakiTxi araa. SeuZlebelia,<br />
es modis CvenebebSi, romelime<br />
konkretul fotoSi, anda sulac<br />
misi Semoqmedebisadmi miZRvnil retrospeqtivaSi<br />
dainaxo. dizaineris<br />
saidumlos rom axado farda, amis-<br />
Tvis misi TiToeuli kabis amobruneba<br />
da nakerebis Signidan mosinjva<br />
mogiwevs. Tu mis maRal standarts<br />
წინასაახალწლოღონისძიებებს„სტარვუდის“სასტუმროებისქსელი–სასტუმრო„შერატონ<br />
მეტეხიპალასი“მწვანეინიციატივითშეუერთდა.პროექტსსასტუმრო„შერატონი“2012წლი<br />
დანახორციელებსდამისიმიზანია,დაიცვასბუნებადაბინძურებისგანდახელიშეუწყოსჯან<br />
საღიგარემოსშენარჩუნებას.აღნიშნულიინიციატივისფარგლებში,დეკემბრისბოლოსმო<br />
ხალისეებისჯგუფმა,რომელიცსხვადასხვაასაკის,გემოვნებისადაპროფესიისადამიანებს<br />
აერთიანებდა,გადამუშავებულიქაღალდისაგურისგან„ჯინჯერბრედებისსახლი“ააგო.მუყა<br />
ოს ქაღალდებს ისინი მთელი წლის განმავლობაში აგროვებდნენ. წლის ბოლოს კი, მისგან<br />
დამზადებული600მდეაგურითექვსიმეტრისსიმაღლისსახლიააშენეს.<br />
„შერატონმეტეხიპალასი“იმედოვნებს,რომმომავალიწლიდანამკრეატიულპროექტსსხვა<br />
კომპანიებიცგაიზიარებენ,რაცშეამცირებსდანაკარგებსდაშეინარჩუნებსგარემოს.<br />
Targmani<br />
mza samosi verafriT Seedreba,<br />
ara imitom, rom sakeravi manqana<br />
srulyofil nakerebs ver akeTebs.<br />
manqanas arc warumateblobiT, anda<br />
sazogadoebisTvis gulis gadaSliT<br />
gamowveuli panikuri SiSis gancda<br />
ZaluZs, es mxolod virtuozebis-<br />
Tvis niSandoblivi Tvisebaa. zustad<br />
msgavsi panikuri SiSiT manipulirebaa<br />
zogadad moda; manipulireba<br />
yvela gulubryvilo da mimndobi<br />
qalis rwmeniT, rom romelime kabas<br />
SeuZlia, is iseTive miuwvdomeli<br />
mSvenebiT Semosos, rogoric am kabaSi<br />
gamowyobili, araamqveyniurad<br />
lamazi Tineijeri modelia. magram<br />
balensiagam Segnebulad Tqva uari<br />
Tvalis axvevasa da tyuilze. man qalis<br />
codvebs realuri zomebi auRo<br />
da Semdeg miuteva.<br />
cxeli Sokoladi 137
stilis dRiuri<br />
legendaruli<br />
dizainerebi anbanis<br />
mixedviT<br />
teqnologiebis modis institutma, gamomcemloba Taschen-Tan<br />
erTad, limitirebuli eqvstomeuli gamosca saxelwodebiT<br />
_ Designers A–Z.<br />
gamocemis redaqtori da avtori teqnologiebis modis<br />
institutis muzeumis direqtori da kuratori valeri stili,<br />
xolo Tanaavtori gazeT International Herald Tribune-is<br />
modis redaqtori da kritikosi siuzi menkesia.<br />
TiToeuli tomi 654-gverdiania da 500-mde fotos aer-<br />
Tianebs. es kadrebi srulad moicavs meoce da ocdameerTe<br />
saukuneSi moRvawe dizainerebis mier Seqmnil unikalur<br />
namuSevrebs. fotoebs Tan axlavs wignis avtorTa sakmaod<br />
vrceli komentarebi, Tu ra mniSvneloba aqvs ama Tu im namu-<br />
Sevars modis istoriaSi. oTxtomeulSi legendaruli koko<br />
Sanelis, kristobal balensiagas da iv sen loranis gverdiT,<br />
axalgazrda dizainerebic moxvdnen, maT Soris Rodarte<br />
da Undercover.<br />
eqvstomeulis TiToeuli wigni 11 aTas egzemplarad daibeWda<br />
da maTi ydebis dizainze eqvsma sxvadasxva modis saxlma<br />
_ Akris, Etro, Stella McCartney, Missoni, Prada, and Diane von<br />
Furstenberg _ izruna. wignebi italiaSi xeliTaa akinZuli,<br />
yda qsovilisganaa Seqmnili da TiToeul toms unikaluri<br />
nomeri aqvs miniWebuli.<br />
wignisTvis, romelic italiuri modis saxls, Prada-s eZRvneba,<br />
miuCa pradam bambis qsovilze gadaitana 4 klasikuri<br />
printi wina koleqciebidan. esenia: patara, wiTeli gulebi,<br />
qalebs rom moswonT; abstraqtuli, geometriuli briliantebi;<br />
barokos stiliT inspirirebuli bananebi da 1960 wlis<br />
Holliday & Brown-is arqivis yvavilebiani printi.<br />
onlain maRaziebSi eqvstomeuli ukve iyideba da erTi tomis<br />
fasi 350 dolaria.<br />
138 cxeli Sokoladi<br />
rogor unda gaxde<br />
daiana vrilandi?!<br />
The Eye Has to Travel _ ase hqvia dokumentur films, romelic<br />
amerikuli VOGUE-is erT-erT yvelaze eqstravagantul, kreatiul<br />
da gavlenian redaqtorze, legendarul daiana vrilandze<br />
gadaiRes. filmis reJisori liza imordino vrilandia (daiana<br />
vrilandis SviliSvilis coli), romelic amave saxelwodebis wignis<br />
avtoricaa.<br />
uamrav audioCanawerTan, fotomasalasTan da teleintervius-<br />
Tan erTad, filmSi is adamianebic moxvdnen, romlebic wlebis<br />
ganmavlobaSi daiana vrilandTan erTad muSaobdnen _ ana sui,<br />
qelvin klaini, daian fon furstenbergi, anJelika hiustoni da<br />
vrilandis ori vaJi _ frederiki da timi.<br />
ormocwliani moRvaweobis ganmavlobaSi vrilandi sazogadoebis<br />
gaocebas mudmivad axerxebda. swored vrilandma aqcia edi<br />
sedviki, tvigi da veruSka cnobil saxeebad, man gagzavna riCard<br />
avedoni egvipteSi fotosesiisTvis Think of Cleopatra da man urCia<br />
qalebs, TavianTi Svilebis oTaxebis rukebiT moxatva, bavSvebi<br />
provinciuli azrovnebiT rom ar gazdriliyvnen.<br />
„rogor unda gaxde daiana vrilandi?!“ _ hkiTxa erTxel jorj<br />
plimptonma vrilands, romelsac imxanad avtobiografiuli wignis<br />
daweraSi exmareboda. „pirvel rigSi, Cemo sayvarelo, parizSi<br />
unda daibado“, _ upasuxa man.<br />
daiana vrilandma kariera 1930 wels Harper’s Bazaar-Si yovelgvari<br />
profesiuli ganaTlebis miRebis gareSe daiwyo. Why Don’t You<br />
_ ase erqva svets, romelSic vrilandi qalebs ucnaur da giJur<br />
rCevebs aZlevda. Harper’s Bazaar-Si 25-wliani moRvaweobis Semdeg,<br />
1962 wels vrilandi vogis mTavari redaqtori gaxda da rva wlis<br />
ganmavlobaSi marTavda mas. misi redaqtorobiT, pirveli nomeri<br />
1963 wlis ianvarSi, zustad 50 wlis win gamovida.<br />
„stili yvelaferia. is gexmareba diliT adre adgomaSi, kibeebze<br />
CasvlaSi, is cxovrebis gzaa. mis gareSe Sen aravin xar da, ra<br />
Tqma unda, amaSi me bevr tansacmels ar vgulisxmob“, _ uTxra<br />
avtobiografiuli wignis werisas vrilandma jorj plimptons.<br />
The Eye Has to Travel ukve gamovida kinoekranebze da masSi, daiana<br />
vrilandis karierasTan erTad, misi piradi cxovrebis ucnobi<br />
detalebicaa moTxrobili.
98.5 FM<br />
www.facebook.com/RadioTskheliShokoladi