kavkasia-#3-#4 2013.indd
kavkasia-#3-#4 2013.indd
kavkasia-#3-#4 2013.indd
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
`RmerTo,<br />
samSoblo micocxle,<br />
mZinarec<br />
amas vduduneb!~<br />
erovnuli, literaturuli da sazogadoebriv-politikuri gazeTi <strong>#3</strong>-4 (67-68) marti-aprili 2013 weli fasi 1 lari<br />
tariel xarxelauri<br />
gazeTi `<strong>kavkasia</strong>~ aTi wlisaa<br />
mis uwmindesobas<br />
saqarTvelos kaTolikos- partiarqs<br />
ilia meores<br />
brZane, moZRvaro, gonebav eris.<br />
unda vdumdeT da unda vifrTxiloT?<br />
sulebs gviryvnis da gviwamlavs mteri,<br />
viTminoT?!<br />
roca Cvens Tvalwin wmindanebs<br />
ryvnian,<br />
uwmindes Sublebs furTxiT bilwaven,<br />
Tu SenTvis mkerds ar mivuSver tyvias,<br />
samSoblov, xatad risTvis giwame.<br />
brZane, moZRvaro, dRes eris guli<br />
Sens gonebaze mibmuli feTqavs.<br />
brZane, moZRvaro, gaimcvra suli,<br />
daaavada SiSma da keTrma.<br />
brZane, moZRvaro, naTels, isec mwirs<br />
SemoaZarcves kalTa qarebma,<br />
brZane, moZRvaro, sisxli sisxlis wil,<br />
davudoT zRvari am mokrZalebas!<br />
gilocavT gilocavT aRdgomis aRdgomis<br />
brwyinvale brwyinvale Resaswauls! Resaswauls!<br />
TuSeTi<br />
Torem samSoblos Tavze gvaqceven,<br />
samSoblos Cvensas _ uflis mSvenebas,<br />
aRar uSvelis mere arc cremli<br />
Cvens aRdgomas da aRmocenebas.<br />
brZane, moZRvaro, vgavar saZvales<br />
da yvela nervi aris gamwydari,<br />
moZRvaro, droSa gamoabrZane,<br />
saqarTvelosTvis locviT dagvZari!<br />
brZane, brZenkaco, jer kidev droa,<br />
vidre ZarRvebSi sisxli moZraobs,<br />
vidremdis cremlebs sisxlis gemo aqvT,<br />
vidre sikvdili gvilxins, moZRvaro!<br />
vidre qarTul jiSs aqceven arcrad,<br />
gadauWeren mkerdze artaxebs,<br />
mTlad es samyaro qceula nacrad,<br />
Tu saqarTvelo amipartaxes.<br />
CK
qarTul cnobierebaSi didi xania<br />
figurirebs cnobili fraza: `odesme<br />
didi yofila saqarTvelo~, rac imas<br />
niSnavs, rom saukuneebis ganmavlobaSi<br />
saqarTvelom sxvadasxva dampyrobelTa<br />
Semosevebis Sedegad, sxva uamrav danakargTan<br />
erTad, teritoriuli Semcirebac<br />
ganicada. magaliTad, rodesac daviT<br />
aRmaSenebelma nikofsiidan darubandamde<br />
gadaWimuli saqarTvelo da amier<strong>kavkasia</strong><br />
Turq-seljukebisagan gawminda da mravalsaukunovani<br />
qarTuli saxelmwifo Seqmna,<br />
maSin Cveni qveyana Svidi samefosgan Sedgeboda,<br />
rac kargad aris Camoyalibebuli<br />
daviT aRmaSeneblis titulaturaSi: `mefe<br />
afxazTa, mefe qarTvelTa, mefe kaxTa, mefe<br />
ranTa, somexTa SaxanTa da SarvanSaxTa.~<br />
daviT aRmaSeneblis gardacvalebis<br />
Semdgom, aRniSnul sazRvrebSi, misma STamomavlobam<br />
karga xans SeinarCuna saqarTvelos<br />
saxelmwifoebrioba, magram Temur<br />
lengis rvagzis Semosevam, iranisa da<br />
TurqeTis ganuwyvetelma Tavdasxmebma da<br />
kidev sxva mravalma sagareo garTulebebma,<br />
saqarTvelos teritoriuli Semcireba<br />
gamoiwvia. es procesi ki sabWoTa ruseTis<br />
Camoyalibebis dros imiT damTavrda, rom<br />
leninis ruseTma azerbaijans misca kaxe-<br />
Tis aRmosavleTiT umdidresi miwa-wyali,<br />
romelic dRes cnobilia belaqanis, kaxisa<br />
da zaqaTalis raionebis saxelwodebiT,<br />
anu hereTiT (Temur lengis saxelwodebiT<br />
ki, saingiloTi), sul axlaxans ki, daviT<br />
garejis mimdebare teritoriaze, msgavsi<br />
danaSauli Caidines qvemo qarTlSic,<br />
saqarTvelos uZvelesi miwa-wylis _<br />
somxeTis respublikisTvis gadacema:<br />
rolesi, samSvildesi, bambakisa da sxva.<br />
aRniSnulis msgavsadve sabWoTa<br />
ruseTma miiTvisa saqarTvelos nikofsiad<br />
wodebuli istoriuli miwa-wyali.<br />
es yovelive imiT damTavrda, rom<br />
Tavisufalma saqarTvelom xelisufalTa<br />
uniaTobiTa da gamyidvelobiT dakarga<br />
afxazeTi da Sida qarTli, anu cxinvalis<br />
regioni, romelic dRes ruseTs aqvs<br />
dapyrobili.<br />
Cven, saqarTvelos istoriis am<br />
warsulis mokle mimoxilva imitom ganvizraxeT,<br />
rom Tanamedrove qarTvelobam<br />
icodes, ra gza ganvlo Cvenma qveyanam,<br />
winaprebma, rogor moigeries mravali juris<br />
uricxvi mteri da marTalia sakmaod<br />
Semcirebuli, magram mainc SeinarCunes<br />
saqarTvelo da qarTveloba.<br />
Tavisufalma saqarTvelom, im dros,<br />
rodesac mas mravali erovnulpatriotuli<br />
RonisZieba unda<br />
gaetarebina da winaparTa msgavsad<br />
miexeda mterTa SemosevebiT<br />
mravalgzis gatanjuli<br />
qveynisaTvis,<br />
daiwyo ucxoelTaTvis<br />
2<br />
pproblema r o b l e m a<br />
ratom vasxvisebT<br />
qarTul miwa-wyals?<br />
saqarTvelos istoriis mkvlevarTagan gansakuTrebul yuradRebas ipyrobs Telavis<br />
iakob gogebaSvilis saxelobis saxelmwifo universitebis istoria-samarTalmcodneobis<br />
specialisti, istoriis mecnierebaTa doqtori, profesori valerian elaniZe elaniZe, ,<br />
romelic TuSeTis sofel CiRoSi daibada da Telavis raionis sofel lalisyurSi gaiz-<br />
arda. igi uamravi samecniero naSromisa da umniSvnelovanesi wignebis avtori gaxlavT.<br />
am bolo wlebSi teleeTeriT gadaica misi gamokvleva erekle mefis sataxto<br />
qalaq Telavze da misi mefobis droindel movlenebze, romlebsac mosaxleobaSi didi<br />
gamoxmaureba mohyva.<br />
batoni valeriani aris agreTve saqarTvelos erovnul da socialur urTierTobaTa<br />
da ekologiur mecnierebaTa akademiis wevri.<br />
qarTuli miwebis gasxvisebasTan dakavSirebiT didi aliaqoTia atexili kaxeTis<br />
regionSi. swored am Temaze gvesaubreba batoni valeriani.<br />
miwa-wylis miyidvis antierovnuli,<br />
antiqarTuli, yovlad dasagmobi saqmianoba.<br />
saqarTvelos presis da sxva<br />
sakomunikacio saSualebebiT, CvenTvis<br />
TandaTan cnobili xdeba, rom saakaSvilis<br />
xelisuflebis periodSi, TviT<br />
saakaSvilis nebasurviliT, amJamad<br />
saqarTvelos arcerTi kuTxe ar aris<br />
darCenili, rom iq ucxo tomelebisTvis<br />
ar iyos miyiduli aseuli heqtrobiT<br />
miwebi, Tanac yvelaze mniSvnelovani,<br />
Tvalwarmtaci, uxvmosavliani, baraqiani<br />
adgilebi Calis fasad.<br />
sxvadasxva daniSnulebidan gamomdinare,<br />
ucxoelebis mier mowonebuli<br />
adgilebi, maTze gaica da swored is<br />
miwebia dReisTvis maT xelSi.<br />
istoriulad cnobilni varT tolerantobiT,<br />
msgavsi Tviseba, planetis<br />
arc erT ers ar axasiaTebs. amitom aris,<br />
rom amJamadac saqarTveloSi cxovroben<br />
mravali erisa da erovnebis adamianebi.<br />
maT qarTvelebi yovelgvar mSvidobian<br />
pirobebs uqmnian da iseve eqcevian, rogorc<br />
adgilobriv mosaxleobas.<br />
qarTveloba dResac am teritoriis<br />
damcvelia da yvela Semosul ucxoels<br />
Tbilad xvdeba, maspinZlobs... magram<br />
qarTveli xalxi aRSfoTebulia, mosveneba<br />
aqvs dakarguli im xelisuflebis<br />
antierovnuli saqmianobiT, rac gamoixateba<br />
isedac mcire miwiani qveynis<br />
Zvirad Rirebuli miwa-wylis gasxvisebiT<br />
romelsac epatronebian Cinelebi,<br />
indoelebi, arabebi, iranelebi, Turqebi<br />
da sxvebi.<br />
_ batono valerian, rogorc cno- cno-<br />
bili gaxda kaxeTSi, saxeldobr, Telavis<br />
raionis soflebis: sanioris da juRaanis<br />
dasavleTiT, sofel fSavelTan mimdebare<br />
WiWakvis xeobis aRmosavleTiT Sendeba<br />
egreT wodebuli arabuli sofeli, daax-<br />
loebiT 700-800 arabuli ojaxisaTvis,<br />
ukve 6 orsarTuliani Senobaa wamomar- wamomar-<br />
TTuli u l i dda a<br />
aRniSnul mTel teritoriaze gamalebuli<br />
mSenebloba grZeldeba...<br />
ras gvetyodiT amis Sesaxeb da<br />
sinamdvileSi ras unda emsaxurebodes am<br />
teritoriis gasxviseba?<br />
_ Cemi damokidebuleba aRniSnul<br />
faqtTan dakavSirebiT ra Tqma unda al-<br />
baT, yvela patrioti qarTvelis msgavsad,<br />
bevrisTvis aris aRmaSfoTebeli da yovlad<br />
dauSvebeli.<br />
arabebi saqarTveloSi Tavis droze<br />
TiTqmis oTxi saukunis ganmavlobaSi<br />
batonobdnen. es ra Tqma unda sxva dro<br />
iyo, magram qarTvel xalxs ar aviwydeba<br />
arab dampyrobelTa mier qveynis Tavze<br />
datexili mravali ubedureba. es saqarTvelos<br />
istoriaSi srulyofilad aris<br />
warmodgenili.<br />
Cven, Tanamedroveni Sors varT imisgan,<br />
rom dRevandeli arabebi, romlebic<br />
kaxeTSi mkvidrdebian da vin icis, sxvaganac,<br />
maT ra Tqma unda, dampyrobluri<br />
politika ar amoZravebT, magram isini<br />
viTom da garkveuli droiT fiqroben<br />
Cveni miwa-wyaliT sargeblobas, risTvisac<br />
solidur Tanxas ixdian...<br />
_ viTomda ar amoZravebT dampyrob- dampyrob-<br />
luri politika? aba ras niSnavs amdeni<br />
arabis Semodena qveyanaSi, isini ukve<br />
jogebad dadian... magram batono valerian,<br />
ra garantiaa, Tu isini ojaxebiT Camosax-<br />
ldebian, ukan dabrundebian am samoTxidan<br />
iq, udabnos magvar adgilebSi?<br />
_ ara, qarTveli eri verc Seegueba<br />
da ver gaiTavisebs, qveynisa da eris dam-<br />
Rupvel politikas, sxenebul politikas<br />
awarmoebda saakaSvilis avadsaxsenebeli<br />
reJimic reJimic, sistema, romelmac yovelgvari<br />
erovnuli, rac ki saqarTvelos gaaCnda,<br />
TiTqmis yvelaferi gayida, gaasxvisa, zogi<br />
ruseTze da vis ar misca qveynisaTvis<br />
saWiro energoresursi, tyeebi, axla rom<br />
sul ucxo tomelebi floben.<br />
_ SevardnaZis mTavrobaSi yofnisas<br />
`<strong>kavkasia</strong>~ <strong>#3</strong>-4 (67-68) marti-aprili 2013<br />
rom siamayiT gvazeimebda da ambobda,<br />
100-mde erovnebis moqalaqe cxovrobs<br />
saqarTveloSio, es sazeimoa Tu ubedure-<br />
ba, gaCnda Sereuli ojaxebi da Semcirda<br />
sufTa qarTuli qarTuli ojaxebis ricxvi, maSinac<br />
Tavze dagvasxdnen ucxo tomelebi, es<br />
didi ubedureba ar aris? amitom aris,<br />
rom erTi piri ar gvaqvs da xSirad<br />
winaaRmdegobaSi vvardebiT.<br />
_ es sxva Temaa _ amaze sxva dros<br />
visaubroT...<br />
Cveni moqalaqeebi, romlebic mZime<br />
ekonomikur wnexSi moeqcnen, ucxoeTs<br />
Seafares Tavi da iq maTTvis aravis ar<br />
miucia miwebi da esa Tu is mniSvnelobani<br />
adgilebi.<br />
siRatakes gaqceuli mosaxleoba mxolod<br />
iqauri ojaxebis momvlelebad da<br />
rogorme saarsebo saSualebebis mosaZieblad<br />
midian.<br />
ucxoelTa aseTi mkvidri ubnebis<br />
gaCena saqarTveloSi, es xom tragediaa<br />
Cveni ukve mcirericxovani erisaTvis.\<br />
_ ra SeiZleba gakeTdes imisaTvis,<br />
rom bolo moeRos Cveni qveynisTvis dam- dam-<br />
Rupvel zemoTxsenebul moRalateobriv,<br />
gamyidvelur politikas?<br />
_ saqarTvelos mravaljer dasdgomia<br />
yofna-aryofnis Jami, radgan planetaze<br />
ar moiZebneba sxva romelime qveyana, rom<br />
imdeni dampyrobeli Semoseodes, ramdenic<br />
Cven.<br />
winaprebi ki, mTeli qarTveli xalxi,<br />
saxelovani mefeebis winamZRolobiT<br />
axerxebdnen mravali juris mterTa<br />
Semosevebis mogeriebas, damarcxebas da<br />
damoukideblobis, Tavisuflebis Senar-<br />
Cunebas.<br />
roca mterTa Semosevebis Sedegad<br />
saqarTvelo aRmoCndeboda sruli<br />
katastrofis zRurblTan, maSin qveyanas<br />
bedad gamouCndeboda xolme Sesatyvisi<br />
mfarveli, winamZRoli Tu mefemxedarmTavari,<br />
romelTa winamZRolobiTac<br />
saqarTvelo axerxebda damoukideblobis<br />
SenarCunebas, dangreulis aRdgenas da<br />
aRmSeneblobas.<br />
roca daRupvis piramde misul qarTvels<br />
moevlina farnavazi, man mterTagan<br />
dapyrobili qarTuli miwa gawminda, gaan-<br />
Tavisufla da TiTqmis mTeli saqarTvelo<br />
gaaerTiana. man safuZveli daudo farnavazianTa<br />
dinastias da Semdgom meeqvse<br />
saukunidan bagratovanTa dinastiiT<br />
saqarTvelo agrZelebs cxovrebas.<br />
farnavazis msgavsad gangebam da<br />
ufalma saqarTvelos mouvlina daviT<br />
aRmaSenebeli, romelmac saqarTvelo ixsna<br />
TurqseljukTagan. oTxasi wlis ganmavlobaSi<br />
dakarguli Tbilisi kvlav aRdga<br />
saqarTvelos, sataxto qalaqad da Seiqmna<br />
veeberTela qarTuli saxelmwifo.<br />
monRolTa aswliani batonobis uReli<br />
brwyinvaled wodebulma giorgi mexuTem<br />
daamsxvria, gaacamtvera das gaaerTiana<br />
sam politikur erTeulad daSlili<br />
saqarTvelo.<br />
giorgi mexuTem TiTqmis miuaxlova<br />
saSinao da sagareo mdgomareoba daviT<br />
aRmaSeneblis Tanamedrove saqarTvelos,<br />
msgavsma movlenebma, e.i. qveynis saTaveSi<br />
gaWirvebis Jams, romelime saxelovani<br />
mamuliSvilis mosvliT, sikvdilis piras<br />
misuli qveyana drodadro aRsdgeboda<br />
xolme da iwyebda axal cxovrebas. ase<br />
xdeboda momdevno saukuneebSi, Tu gnebavT<br />
me-18 saukuneSi, Znelbedobis Jams, roca<br />
lekianoba, osmaloba da yizilbaSoba<br />
saqarTvelos srul mospobas uqadda.<br />
swored Cvens mier aRniSnul winaparTa<br />
gagrZeleba me-3 gverdze
me-2 gverdidan<br />
msgavsad, saqarTvelos moevlina<br />
mama-Svili Teimuraz meore da<br />
erekle meore, romlebmac SesaSuri<br />
mama-Sviluri da samSoblos<br />
udidesi siyvaruliT, SeZles<br />
qarTl-kaxeTis gamoxsna sparsul-<br />
Turquli da daRestnuri Semosevebisagan<br />
da daRupvis piras<br />
misuli qarTl-kaxeTis samefo<br />
amier<strong>kavkasia</strong>Si uZlieres saxelmwifod<br />
aqcies.<br />
yvelam viciT, rom erekle<br />
mefem 54 weli imefa. 63 wlis<br />
ganmavlobaSi mas xmali xelidan<br />
ar gaugdia, igi dRedaRam muxl-<br />
Cauxrelad Tavs dastrialebda<br />
Tavis ers, qveyanas da swored<br />
misma aseTma didma mamuliSvilurma<br />
saqmem ixsna saqarTvelo<br />
gasparsebisagan da gaTurqebisagan.<br />
amitom uTqvams erekle mefes: me<br />
rom ar movswrebodi am dros,<br />
erT qarTvelsac veRar vipovidiT,<br />
yvelani gaTaTrdebodneno.<br />
2012 wlis 1 oqtombers<br />
saqarTveloSi gamarTulma arCe-<br />
gaimarjve, damarcxebiT gaimarjve<br />
_<br />
bedi Tvisi vin ganago, vis<br />
scodnia?<br />
bilik-bilik ra uecrad daixarje,<br />
nafexurebs vard-eklebi<br />
gikocnian!<br />
daisaje, simarTlisTvis<br />
daisaje,<br />
Seni sityva, gzas gauyva suleTians...<br />
daitanje, Seniv nebiT daitanje<br />
da eg tanjva, mavanTaTvis,<br />
sulerTia!<br />
guls vimagreb isev Seni leq-<br />
vnebma Tavisi brwyinvale SedegebiT<br />
bolo mouRo saakaSvilis<br />
qveynis damRupvel amazrzen<br />
mmarTvelobas da saTaveSi movida<br />
xalxis nanatri, qveynis gadamr-<br />
Ceni xelisufleba, saqarTvelos<br />
istoriaSi yvelaze didi qvelmoqmedi<br />
da mecenati batoni biZina<br />
ivaniSvili.<br />
es movlena rac aisaxa saqarTveloSi<br />
batoni biZinas mosvliT<br />
da misi gundiT, aris gamoZaxili<br />
da ganmeoreba saqarTvelos istoriaSi<br />
gzadagza movlenili qveynis<br />
gadamrCeni magaliTebisa.<br />
vTxovT baton biZinas, rogorc<br />
Tanamedroveobis did qarTvels<br />
ar daiSuros Zal-Rone, raTa<br />
qarTveli xalxi da saqarTvelo<br />
rac SeiZleba male gaaTavisuflos<br />
qveynis damRupveli Wirisa<br />
da wylulebisagan. saxeldobr,<br />
saqarTvelos tyeebis ucxoelTaTvis<br />
miyidvisagan (umowyalod<br />
rom Wrian, Cexaven, anadgureben<br />
da miaqvT es simdidre<br />
sazRvargareT) aseve saswrafod<br />
SeaCeros RvTismSoblis wilxvedri<br />
qveynis, yoveli goji miwis<br />
s x v a d a s x v a<br />
araqarTvelTaTvis gaCuqeba –<br />
gasxviseba.<br />
***<br />
am mtkivneul TemasTan dakav- dakav-<br />
SirebiT SevxvdiT da vesaubreT<br />
sanioreli da juRaaneli mosax-<br />
leobis warmomadgenlebs: ramin<br />
meliqiSvils, sanioris gamgebels<br />
malxaz WaRaraSvils, gia firal-<br />
iSvils, daTo bitiaSvils, neli<br />
qoCiSvils da sxvebs.<br />
_ 2011 wels, aseTi informacia<br />
gavrceldas: Cveni miwebis<br />
teritoria, romelsac wlebis<br />
ganmavlobaSi vflobdiT, CamogvarTva<br />
Zvelma adgilobrivma<br />
xelisuflebam da miwa ijariT<br />
gadasces kuveitel arab Seixs<br />
viTomda investiciebis gansaxorcieleblad<br />
im motiviT, TiTqos,<br />
aq turistuli centris asaSen-<br />
eblad, aqaurebis dasasaqmeblad<br />
drodadro, sezonurad turistebis<br />
TuSeTSi gadasaadgileblad. am<br />
mSenebnlobas xelmZRvanelobda<br />
lalisyureli gela WvritiZe,<br />
romelic TbilisSi, Sinagan saqme-<br />
Ta saministroSi muSaobs.<br />
Cven isedac mcire miwebi<br />
gvaqvs da ucxoelTa CaCxirvaRa<br />
gvindoda? sxvaTaSoris kaxeTSi<br />
xSiria miwis gayidvis magaliTebi.<br />
amboben dedofliswyaros raionis<br />
miwebi Cinelebze gaiyidao. ratom-<br />
Rac yvela ucxoeli kaxeTis<br />
miwebis yidvas iTxovs... lagodexis<br />
raionis sofel lafnianTan<br />
udidesi miwebi Cinelebma<br />
iyideso...<br />
qarTveli erisaTvis, CvenTvis,<br />
miwa sxvanairad aRiqmeba, miwas<br />
rogorc dedas, ise vuyurebT.<br />
veravin dagvarwmunebs, aRniSnuli<br />
miwebis gasxviseba turizmis<br />
mosazidad sWirdebaTo. (Cven ara<br />
nakleb movizidavT turistebs).<br />
xelisuflebaSi batoni bi-<br />
Zinas mosvlamde, SeCerebuli iyo<br />
mSenebloba, rogorc ki `qarTulma<br />
ocnebam~ gaimarjva, am partias<br />
rom dabraleboda, maSinve daiwyo<br />
gamalebuli mSenebloba.<br />
am Cvens mciremiwian qveyanaSi,<br />
sadac xalxs sakmarisi miwis<br />
nakveTebi ara aqvs, ratom unda<br />
flobdes ucxoeli miwas? ra<br />
teritoriebic Cven gvekuTvnoda,<br />
moviTxovT Cvens sakuTrebaSi dabrunebas.<br />
ar davTmobT erT mtkavel<br />
miwasac ki... ra didi tragediaa,<br />
amdeni drois Semdeg, mtris axali<br />
da Sefaruli urdo rom moevlineba<br />
Cvens qveyanas.<br />
sruliad saqarTvelos mosaxleobis<br />
gasagonad: ar gavasxvisoT<br />
Cveni sakuTreba: binebi<br />
Tu sakarmidamo adgilebi ucxoelebze!..<br />
ratom vasxvisebT<br />
qarTul miwa-wyals?<br />
erTi weli gavida Cveni kolegis _ Jurnalistisa da megobris<br />
dodo iordaniSvilis gardacvalebidan. misi udrood wasvla<br />
samwuxaro aRmoCnda yvelasTvis, vinc icoda am mravalmxrivi niWisa<br />
da araordinaluri pirovnebis fasi. sabednierod, gardacvalebamde<br />
Sedga misi, rogorc poetis debiuti da mkiTxvelma miiRo dodo<br />
iordaniSvilis gulwrfeli leqsebis patara krebuli, _ `leqsi<br />
tkivilma damawerina~...<br />
dodo iordaniSvilis xsovnas<br />
dodo irdaniSvili<br />
sis pwkariT,<br />
sulSi axla sul xati da<br />
sul RmerTia!<br />
nuTu ukve aravisze ar xar<br />
mwyrali,<br />
nuTu SenTvis saqarTveloc<br />
sulerTia!<br />
gaimarjve, damarcxebiT gaimarjve,<br />
Tumc, ra aris marcxi, netav,<br />
vis scodnia?<br />
bilik-bilik ra uecrad daixarje<br />
da mtrisTvisac, ra uecrad<br />
gikocnia!<br />
mzia xeTaguri<br />
zurab yuraSvili _ Telavis<br />
municipalitetis gamgebeli:<br />
_ me axali mosuli var am<br />
Tanamdebobaze. saniorelebis, ju-<br />
Raanelebis da sxvaTa miwebis gasxviseba<br />
sisuleled mimaCnia. ramdenad<br />
sworad aqvT xelSekruleba<br />
gaformebuli arab Seixze, amas<br />
gTavazobT dodo iordaniSvilis werils, romelic man juba<br />
Rebelis poeziisa da pirovnebis Sesaxeb dawera, magram ver moaswro<br />
gamoqveyneba.<br />
juba Rebelis poezia<br />
anu<br />
`sikeTe-gamoZaxebiT~<br />
`miyvarxarT mTebo, satrfos<br />
cremlebo, enav, mamulo, ra<br />
iqneboda Cemi cxovreba, ase Zlierad<br />
rom ar miyvardeT~ _ es<br />
striqonebi poet juba Rebels<br />
ekuTvnis da mainc misTvis mamulis<br />
siyvaruli nazi lirika ar aris...<br />
icis, rom mas mkacri kanonebi<br />
marTaven. juba Rebelis poeziidan<br />
mkiTxveli mixvdeba, rom dRes<br />
esoden gavrcelebuli gulgrilobios<br />
seni avtoris ar Sehyria.<br />
misi striqonebidan igrZnobT<br />
raoden gulwrfelia misi tkivili<br />
dRevandeli realobis mimarT.<br />
realoba ki aseTia: _ cxovreba<br />
ganwirulia siyalbisaTvis da<br />
uniWoTa keTildReobisaTvis da<br />
roca raime Rirebuli gamoCndeba,<br />
gind poeturi krebuli iyos da<br />
gind proza, erTbaSad msjelobis<br />
sagani gaxdeba xolme. ase moxda<br />
amjeradac, _ poet juba Rebelis<br />
leqsebis mesame krebulma didi<br />
interesi gamoiwvia poeziis moyvarulTa<br />
Soris. gamocema maRal<br />
poligrafiul donezea Sesrulebuli<br />
cota damaintrigebeli<br />
saTauriT: `sityvis sasaflaoze~.<br />
gamocemis redaqtoria cnobili<br />
poeti mzia xeTaguri.<br />
bevri ram Tqmula poetebze,<br />
an rogor SeiZleba, araferi<br />
iTqvas sityvis raindebze, magram<br />
me yvelaze metad es gamonaTqvami<br />
momwons: _ yvela poeti filosofosia,<br />
magram yvela filosofosi<br />
gagrZeleba me-7 gverdze<br />
`<strong>kavkasia</strong>~ <strong>#3</strong>-4 (67-68) marti-aprili 2013<br />
vswavlobT. aRniSnuli miwis<br />
teritoria aqvs gadacemuli arabs.<br />
mas investiciebi unda ganexorcielebina.<br />
rogorc viciT, soflis<br />
meurneobis sammarTveloebi<br />
yalibdeba da es organizaciebi<br />
gansakuTrebul yuradRebas miaqceven<br />
am sferos.<br />
mzad var, arc erTi mtkaveli<br />
miwa ar gavasxvisoT ucxoelebze<br />
da davubrunoT mosaxleobas.<br />
P.S. Tavad gaxldiT im teri- teritoriaze,<br />
sadac kotejebis gama-<br />
lebuli mSenebloba mimdinareobs.<br />
patara gogona gamovida, romelmac<br />
gvar-saxeli damimala da mkacri<br />
toniT mommarTa Semdegnairad: me<br />
ganvageb aqaurobas, me ar var val-<br />
debuli, gipasuxoT SekiTxvebze<br />
da angariSebi CagabaroT. arabeTSi<br />
arab Seixs hkiTxeT, rac gnebavTo<br />
momaZaxa urcxvad da ukmexad. es<br />
uzrdeli Telaveli axalgazrda<br />
xelmZRvanelobs kotejebis mSene-<br />
blobas. me gancvifrebuli davrCi,<br />
msgavs raimes Cemi Jurnalisturi<br />
moRvaweobis ganmavlobaSi jer ar<br />
Sevxvedrivar.<br />
iza jaWvaZe<br />
poeti ver ariso. amaze meti<br />
Sefaseba raRa unda iyos. Tu<br />
filosofia aris mecniereba mecnierebaTa<br />
Sesaxeb da azrovnebisa<br />
da inteleqtualuri samyaros<br />
ierarqiis kibeze yvelaze maRali<br />
safexuri uWiravs, gamodis, rom<br />
poetebi am samyaroSi `konkursgareSeni~<br />
arian.<br />
Cemi Rrma rwmeniT, sxvadasxva<br />
enaze molaparake poetebsac<br />
ki esmiT erTmaneTisa.<br />
isini sxva simsubuqiT daabijeben<br />
miwaze. meCveneba, rom sxvadasxva<br />
erovnebis poetebis leqsebi mkiTxvelisaTvis<br />
iTargmneba sxvadasxva<br />
enaze, xolo poetebs isedac esmiT<br />
erTmaneTisa. isev juba Rebelis<br />
poezias vubrundebiT: _ `vici,<br />
sicocxles azri ara aqvs, Tu<br />
davyobT ase nawil-nawilad, modi<br />
Cvens fiqrebs miTi davarqvaT da<br />
siyvarulis aliT daviwvaT.~ da<br />
kidev: `me Seni xilva ar minda<br />
mxolod, arc Seni nazi sxeulis<br />
kocna, me var codvili, rame Tu<br />
vcocxlob da var cocxali rame<br />
Tu vcodav~.<br />
rusebi amboben _ kargi<br />
mexsiereba xels giSlis<br />
3
gemSvidobebi...<br />
murTaz!<br />
`aravin icis axla Cvens Soris<br />
romeli ufro sacodavia _ Sen, visac<br />
gulze mZime qva gadevs, Tu me, visac<br />
guliT damaqvs es dardi~.<br />
is ar, an ver emorCileboda<br />
adamianebis mier gansazRvrul<br />
cxovrebis wesebs, ver jdeboda<br />
stereotipul zneobriv CarCoebSi<br />
da yovelgvari stereotipi misTvis<br />
iseTive miuRebeli iyo, rogorc<br />
viRac `kargad aRzrdilisTvis~<br />
Rame moulodnelad mosuli stumari.<br />
Tumca misi moraluri kredo<br />
iqneb aRemateboda kidec Cvens mier<br />
Camoyalibebul eTikis normebs.<br />
is, verc pirmoTneobis Rimils<br />
irgebda da verc didi poetis<br />
saburvels. yvela xevsuruli wesis<br />
dacviT gaficuli Zma iyo,<br />
Cemi erTaderTi Zmadnafici... xan<br />
vbrazobdi masze. xanac sibrazes<br />
sibraluli Caanacvlebda _<br />
sibraluli imis gamo, rom am<br />
uniWieresma da ulamazesma vaJkacma<br />
fexi versad moikida. bunebis laRi<br />
Svili iyo, arc aravis daemorCileboda<br />
da arc sxvas daimorCilebda...<br />
erTi SemTxveva maxsendeba, samsaxurSi<br />
gamomiara, didxans<br />
visaubreT, mere biZaSvilma<br />
momakiTxa da murTazma<br />
manqanamde mimacila.<br />
manqanis kari<br />
gamoaRo da Cems<br />
4<br />
kostantine<br />
lorTqifaniZe<br />
Sens lamaz sulze minda davwero<br />
sityva, gulidan amoxeTqili,<br />
radgan iyavi aseTi sufTa,<br />
ase alali, ase keTili!<br />
dagvrCa Svilebi – SviliSvilebi<br />
Tvalcremliani, guldawyvetili,<br />
darCa tkivili, gulSi naRveli,<br />
nafexurebis mravalwertili...<br />
vin ifiqrebda, ase uecrad<br />
saaqaodan gagveclebodi,<br />
mzeqali dagxvda albaT imqveynad,<br />
visac maradJams ase elodi.<br />
amayo sulo, Cemo warsulo,<br />
adre Tu gvian, mainc SevxvdebiT,<br />
bolo erTia, da am imediT<br />
gemSvidobebi, magram droebiT!..<br />
roena bekuraSvili<br />
Zmadnafici<br />
qarTveli mwerlebi, Jurnalistebi:<br />
iza jaWvaZe, mayvala gonaSvili,<br />
eTer TaTaraiZe, koba arabuli,<br />
amiran arabuli, baRaTer arabuli,<br />
ivane wiklauri, tariel xarxelauri,<br />
gigla WinWarauli, simon balaxaZe,<br />
murRva ardoteli, erekle saRliani,<br />
cotne albuTaSvili, elza metreveli,<br />
nana jafariZe, nino melaSvili-Coxeli.<br />
mzia xeTaguri, leila arabuli, qeTevan<br />
doliZe, marine TuqTumaniZe, omar<br />
Turmanauli, tristan maxauri, zezva<br />
medulaSvili, Temur CalabaSvili,<br />
koba bedoiZe, iago arabuli, mayvala<br />
liparteliani, Sermadin qaldani,<br />
mirian faliani didi mwuxarebiT<br />
iuwyebian, rom moulodnelad gardaicvala<br />
Tbilisis SoTa rusTavelis<br />
saxelobis Teatraluri institutis<br />
kursdamTavrebuli, niWieri kinomsaxiobi<br />
da poeti<br />
murTaz arabuli<br />
biZaSvils xumrobiT `daemuqra~,<br />
_ `dadnafics aravin awyeninoT,<br />
Torem CemTan geqnebaT saqmeo~...<br />
aseTi iyo Cemi `aranormaluri~<br />
x s o v n a<br />
murTaz arabuli...<br />
kaci, romelsac `SatilSi,<br />
Satilivnebma, Sari Samo(m)sdes<br />
Saraze...~<br />
kaci, romelic ise wavida,<br />
miuxedavad arnaxuli gaWirvebisa,<br />
mainc ver gatexa cxovrebam...<br />
uSeno ganTiadebiT...<br />
ra Tavzardamcemi dila gamiTenda im<br />
dRes, Cemo murTaz, roca Sevityve Seni<br />
amqveynidan wasvlis ambavi.<br />
Cveni erTad yofnis ocma welma ucbad<br />
gairbina. dedaSeni, daRlili da ganawamebi,<br />
Seni imedi da sixaruli, iq, TianeTis<br />
wminda da ulamazes miwaze ganisvenebs...<br />
ase mokle sicocxle sawuTrom SenTvis<br />
ratom ineba? da mainc, vidre iyavi,<br />
drom vera dagaklo ra... ZilSi mogepara<br />
sikvdili da mZinars gajoba, dauCoqebelo<br />
xevsuro!..<br />
waxvedi da Tan waiRe dardiani, natanji<br />
da keTili guli, Canafiqrebi, auxdeneli<br />
ocnebebi da SesaZloa monaniebis survilic<br />
poeto da qarTuli kinoxelovnebis ziaro.<br />
Seni rolebi sulkurTxeuli, didebuli<br />
Cveni megobris _ goderZi Coxelis ulamazes<br />
filmebSi, mudam gauxunari darCeba<br />
da Taobebs gadaecema Seni sulieri Tu<br />
garegnuli mSvenierebiT.<br />
arc siyvaruli momkvdara, is Tan<br />
waiRe da mec damrCa sicocxlis dasa-<br />
... Zalian miZneldeba murTaz<br />
arabulze mosagonari werilis<br />
dawera...<br />
Znelia, warmoidgino, rom<br />
is aRarasodes Segxvdeba qu-<br />
CaSi, saxlSi, RonisZiebaze, andac<br />
samegobro sufrasTan aRarasodes<br />
getyvis xevsurul kiloze:<br />
`raÃel xar?!~ aRar mogefereba<br />
misTvis Cveuli Rimiliani TvalebiT...<br />
mas xom Zalian uyvarda sicocxle,<br />
Tavisianebi; yvela, visTanac<br />
gamovlili cxovreba akavSirebda;<br />
ojaxi, Svilebi, SviliSvilebi,<br />
megobrebi, biZaSvil-naTesavebi,<br />
kolegebi, gardacvlilebic da<br />
cocxlebic...<br />
murTaz arabuli leqsis da<br />
`<strong>kavkasia</strong>~ <strong>#3</strong>-4 (67-68) marti-aprili 2013<br />
lieramde, pirTamde savse Seni xilvebiT,<br />
sisuleleebiT, mSvenierebiT...<br />
e mag didroni da lamazi Tvalebis<br />
siTbo, Cems sevdian guls didxans gahyveba.<br />
Sen aRara xar, da Sens magivrad, me veferebi<br />
ukuneT Rames, da uSenobiT mowyenili<br />
veronis mTvare gakvalul gzaze monatrebis<br />
sivrces miapobs...<br />
iZine mSvidad, sicocxleSic da<br />
sikvdilSic Cveni maradiuli siyvaruliT...<br />
maradisobaSi xar, murTaz, Sen da<br />
dedaSens mSobliuri da ulamazesi verona<br />
_ gomboris miwa unda dagyrodaT da ra<br />
dasanania, ase rom ar moxda...<br />
unazesi siyvaruliT miuxval deda –<br />
mzeqalas da rogor gaixarebT!..<br />
SenivTebuli Seni lamazi suli da sxeuli,<br />
im dRes qandakebad Camoqniliyo da<br />
gaukvalavi gzisken miemarTeboda...<br />
aq ki, ganTiadebi uSenod Semoifrqvevian<br />
Cems fanjrebSi...<br />
marad Seni<br />
iza jaWvaZe<br />
leqsis<br />
da<br />
siyvarulis kaci!..<br />
kaci, romelsac yvela uyvarda<br />
da samagieros arvisgan iTxovda...<br />
kaci, romelic yvela Cvenganisgan<br />
gansxvavdeboda...<br />
marine<br />
TeqTumaniZe<br />
(marcxnidan marjvniv) marine TeqTumaniZe, Temur CalabaSvili, iza jaWvaZe,<br />
jibo lomaSvili, murTaz arabuli, simon balaxaZe, Temur SavlaZe,<br />
siyvarulis kaci iyo; is erTdroulad<br />
poetic iyo da msaxiobic<br />
da es gaoreba misi sulidan<br />
momdinareobda; is mxolod leqsiT<br />
da siyvaruliT cxovrobda...<br />
da mjera, murTazis leqsi da<br />
siyvaruli mis SvilebSi, SviliSvilebSi,<br />
megobrebSi gadava da<br />
gagrZeldeba. da es iqneba murTaz<br />
arabulis maradiuli sicocxlec!..<br />
baRaTer<br />
arabuli<br />
Jurnal `ciskris~ mTavari<br />
redaqtori,<br />
saqarTvelos mweralTa<br />
kavSiris Tavmjdomaris<br />
moadgile<br />
barisaxosken<br />
cispirtexaa. nisli barbaciT<br />
aetotava, ahyva amay mTebs.<br />
he-hei, nislo,<br />
mixval sadamdis,<br />
ai es mTebi gadamatare!<br />
fexdafex momdevs<br />
Cemi aCrdili,<br />
avCqardebi da feTiandeba.<br />
Cumi alersiT vici am diliT<br />
gza damiloca<br />
dedis Tvalebma.<br />
Sevxedav salebs, gardaviqmnebi,<br />
davayuradeb aragvis bubuns,<br />
ToTia, kola, biZa-Senebi,<br />
vici melian<br />
am dRis miwuruls.<br />
vCqarob da am gzas<br />
veRar vaxaneb,<br />
gveleTis Walas<br />
avcdebi rodis,<br />
Camisafrdeba tiali Rame<br />
da ar mimiSvebs barisaxomdis.<br />
goneba: mainc unda iaro!<br />
Tunda gagixdes<br />
Rame mosisxled!<br />
guli: iare, adamiano!<br />
iqneb gza-Walas<br />
mainc movcildeT!<br />
murTaz arabuli
murTaz arabuli<br />
mindias /mamukas/<br />
mze efereba, xels arTmevs SoriT<br />
da iRimeba Cemi mindia,<br />
didi muq-lurji kurcxali ori<br />
mzesa da akvans Soris xidia.<br />
mze Sens TvalebSi gaorebula<br />
da anawilebs RimiliT siTbos,<br />
gaxarebuli dRes me var SeniT<br />
Sen genacvale, mindiav, Svilo!..<br />
suraTi<br />
CaeZina lelianSi mTvares<br />
da barbaciT cisken iwevs ali.<br />
daemsgavsnen es xeebi mTvralebs.<br />
aeria Rames gza da kvali,<br />
gaiwewa, gaigiJa Tavi.<br />
gamarjveba, mzeo!<br />
ToTia yanws mawvdis,<br />
savsea arayiT,<br />
viyudeb jixvis rqas,<br />
amiRo kankalma,<br />
`nu gzizRavs, Sen gazrdas,<br />
anwlia, gadaswi~.<br />
avwie, ca lurji, uZiro, kamkama.<br />
SiSxiniT erboSi iwveba xinkali,<br />
davcale meorec,<br />
ZarRvebma SeigrZno,<br />
venTebi, vmaRldebi,<br />
raRaca mixaris,<br />
gamarjveba mzeo!<br />
usazRvrod keTilo!<br />
banze varT, vsaubrobT,<br />
Tavs viqcevT simReriT,<br />
icleba yanwebi,<br />
erTurTis mimyoli.<br />
Conguris larebze<br />
cekvaven riTmebi<br />
da vacze wriapiT<br />
hkidia striqoni.<br />
saqoni miudis ferdaze samZimars,<br />
ra vici, an iqneb ki ari mzeqali,<br />
aq, mTaSi, yovelTvis asea,<br />
ras izam,<br />
suyvela miyvars da<br />
suyvelas Sevxari!<br />
***<br />
sxivis naTeba mkrTali,<br />
Camowolila bindi,<br />
eWviT miyurebs Tvali,<br />
mtanjavs siSore didi.<br />
mozidulia nervi,<br />
gamocda mergo mkacri,<br />
aRar mixsenebs bevri,<br />
simwriT kbilebSi gavcri.<br />
acerebula sivrce _<br />
arvisgan veli Svelas,<br />
Tavisi unda mivce<br />
mters da moyvares, yvelas.<br />
werili dedas<br />
areuli maqvs, dedi, gza-kvali,<br />
davdivar, viyo TiTqos mZinare,<br />
becad miRimis kaci mzakvari,<br />
gaklaknilia mRvrie mdinare.<br />
gadameCexa kldidan merani,<br />
gamiorgulda qalTa feria,<br />
Camsafrebia Jami verani,<br />
Tvalsawieric bindis feria.<br />
datanjulia suli euli,<br />
irgvliv sibilwe, Suri, jalaTi,<br />
danomrilia Cemi sxeuli,<br />
rom ver vigue monis xalaTi.<br />
Semomjarvia kacTa avi zne,<br />
vwevar, nareklis nali migia,<br />
dRes me var, vici, tyviis samizne,<br />
xval kidev, albaT, sxvisi rigia.<br />
didi tkivili sulSi nabani,<br />
amoxeTqvamde sisxlma gawminda,<br />
wamoixura sevdis nabadi<br />
da gaizarda nislSi mTawminda.<br />
***<br />
frTamotexili,<br />
RamenaTevi,<br />
sulamRvreuli da kvlav amayi,<br />
gakidebuli salebs brWyalebiT<br />
idga siCume gardamavali.<br />
xeebs samosad nisli Svenoda<br />
da liclicebda dilis riJraJi,<br />
uxilav xeliT ikinZeboda<br />
dre ganwiruli sikvdilisaTvis.<br />
***<br />
martoka daZrwis qari giJmaJi,<br />
aravina Cans, masTan idaos,<br />
daWirxlulia lega riJraJi,<br />
Tovlis siwminde<br />
faravs midamos.<br />
nervis momSleli grZeli sisini<br />
xerxemals burRavs<br />
da tvins awydeba.<br />
sufrasTan sxedan axla isini,<br />
ex, bevr maTganze<br />
guli damwydeba!<br />
ar edardeba javri sxvas sxvisi,<br />
Cemsas jebiri unda vuSeno.<br />
avsebulia sevdiT sasmisi _<br />
axalwlis dilas<br />
vxvdebi uSenod.<br />
***<br />
gamoval gareT,<br />
amyvebi rusTvels,<br />
gaminawilebs mze<br />
Tavis siTbos,<br />
vCerdebi wuTiT,<br />
gazafxuls vusmen,<br />
gasuli zamTris<br />
qarebze vfiqrob.<br />
xxsovna s o v n a<br />
`<strong>kavkasia</strong>~ <strong>#3</strong>-4 (67-68) marti-aprili 2013<br />
***<br />
sad gadasaxldiT<br />
Satilionni,<br />
rad moCans bWeni Sav-bneli?<br />
aRarsad kaci,<br />
patroni soflis,<br />
mter-moyvarisad damxvedri.<br />
gamravlebula<br />
deka, WinWari,<br />
diyi, Supya da ieli,<br />
mudam mterT gulTa<br />
SesaSinarni,<br />
arsad mosCanan gmirebi.<br />
Sesabralisad<br />
gamxdara miwa<br />
mamuli mouxmobs moymeT,<br />
yvela saxlidan,<br />
nasaxlaridan,<br />
fuZis angelozi godebs...<br />
dedas<br />
Cemi lamazi saxli,<br />
Cemi patara Werxo,<br />
Cemi WaRara deda,<br />
jvari daswere, RmerTo.<br />
aragvi<br />
suliT ar iyo metis amtani;<br />
Tumc ar hqonia ganzraxva avi.<br />
ver daatia mTebSi man tani,<br />
gasxlta da<br />
mtkvarSi daixrCo Tavi.<br />
epitafia<br />
vamoklebT gzas<br />
da mivalT xevdaxev,<br />
dRes am grZeli gziT<br />
ganawamebni,<br />
movediT, mogvyva<br />
Rame fexdafex,<br />
erTgul ZaRliviT<br />
dawva karebSi.<br />
Tinas uxaris Cveni stumroba,<br />
es sixaruli guls nadebia,<br />
gaSala sufra, dagvsxa purobad<br />
da Semogveswrnen<br />
tuCa, berdia.<br />
uceb saTqmeli leqsad gageqca,<br />
darCes am Rames epitafiad.<br />
ar gapatia tuCam galeqsva,<br />
gamogiqana wkepla kafia.<br />
berdiam lxeniT vada mozida,<br />
Zmiswuls WirSi hyavs<br />
biZa maSvelad,<br />
egona, tuCas gadaswonida<br />
da lxini amiT ufro damSvenda.<br />
kidev gvawvdian savse sasmisebs<br />
_ es erTi yanwic unda Sasvao!<br />
mere WiSkramde gamogvaciiles,<br />
gamogvatanes leqsi sagzao.<br />
Sors silurjeSi<br />
avdeqi, amyva sizmari uSno<br />
da siCumeSi siCumes vismen,<br />
Woti guliswors<br />
yiviliT uxmobs,<br />
pasuxs ver iRebs, Cumdeba isev.<br />
aragvs amohyva stveniT lemade,<br />
ukan datova mTebi samxreTis,<br />
ramdeni rame iTqva Cemamde,<br />
an kidev ityvis Semdeg ramdeni.<br />
ha, gafermkrTalda<br />
Suqi varskvlavTa<br />
da gadmoiqca zeca uZiro,<br />
zeviT, xevebSi, Rame gamqrala...<br />
am silamazes minda vucqiro.<br />
cas Sevxede da ganaWenebi,<br />
mRvrie Rrubeli gadadioda,<br />
Sors, silurjeSi,<br />
lurja cxenebiT<br />
gadaiqrola galaktionma...<br />
Sari Samamdves<br />
Saraze<br />
SatilTan Satilivnebma<br />
Sari Samamdves Saraze,<br />
moyvasTan wadiliT Sebma,<br />
gulis kar civad Cavraze.<br />
damaWarbebdes ki viTa,<br />
metanebodnen Zalaze,<br />
SuRlamde kinaR mivida,<br />
saqme ro iyo araze,<br />
SatilTan Satilivnebma<br />
Sari Samamdves Saraze.<br />
***<br />
cecxli ar unda Cavaqro,<br />
ver gamtexT tkbilis eniTa.<br />
mandav viqnebi, gava dro,<br />
raxelac ginda qeniTa.<br />
sawuTrom vera damaklo<br />
dRe-mudam mjiRis qneviTa.<br />
Camaes nislma damaTro,<br />
amamdinarma qveniTa.<br />
sakani 54<br />
sarecxis Tokze hkidia qari,<br />
daaqvs ubnidan<br />
ubanSi Wori.<br />
monacrisfero<br />
amindi ari,<br />
Tvalsawieri<br />
viwro da Sori.<br />
5
6<br />
R i r s e u l i m a m u l i S v i l e b i<br />
leila legaSvili axmetis<br />
raionis sofel zemo xodaSenSi anzor<br />
da qeTevan legaSvilebis ojaxSi daibada.<br />
leila gansakuTrebuli niWiT dajildoebuli<br />
mandilosania, rac misi mamis, cnobili<br />
moleqsis da Tamadis, kargi metyevis<br />
da keTilSobili pirovnebis genetikuri<br />
kodiT gamoixateba. leila araCveulebrivad<br />
mReroda, amitom misi niWi SeumCneveli ar<br />
darCenila da jer kidev TxuTmeti wlis<br />
asakSi igi cnobilma lotbarma pavlede- muriSvilma Telavis samusiko saswavlebelis<br />
gogonaTa kapelis solistad miiwvia,<br />
jildo, romelic ufalma arguna<br />
axmetas<br />
modis da Cumad dudunebs CvenTvis,<br />
es alazani talReb liclica,<br />
sperozis mTebma nisli gvesrola<br />
ca Semodgomisfrad gaicrica,<br />
veRar verevi am mxrebiT mtevnebs,<br />
ismis mindvrebSi vazis Civili<br />
es axmetaa, Cveni axmeta,<br />
Tavis lxiniT da Tavis tkiviliT,<br />
kvetera sios dalalad gvaSlis,<br />
da baxtrionze warsuli brwyinavs,<br />
pankisSi TorRva pankelis cixe,<br />
tanze isworebs kidev erT dilas,<br />
fSavlebSi riJraJs mohyveba muza.<br />
aq erTgulebac ician, iWvic,<br />
saTqmels leqsebad getyvian ucbad<br />
dedis muclidan dayolil niWiT,<br />
TuSur garmonze natir-namReri<br />
ramden sixaruls da tkivils gacveTs<br />
Sen guCvilobas rogor Sevbedav<br />
`dalaobaSi~ natireb kacebs?!<br />
mTis ferdobebze akrula cxvari,<br />
zvavqveS mdinaris rakraki ismis,<br />
balaxze brolad gaSlila cvari<br />
kldeebs qudebad axuravs nisli.<br />
TuSeTis mTebSi, jadosnur mTebSi,<br />
sadac qvasac ki suli udgia,<br />
diklo, Senaqo, boWona, farsma,<br />
TiTqos zecidan CamoudgiaT,<br />
aq yvavilebis dagaTrobs suni,<br />
aq mzec sxvagvarad isworebs nawnavs,<br />
Tu siyvaruliT aduRda guli<br />
gvirgvini swored aq unda dawna,<br />
aq unda guli moigo misi,<br />
visi Tvalebic gesroda qamands,<br />
gsurs zecas miswvde? mihye mTis<br />
tanze<br />
cxenis floqvebiT<br />
Semortymul qamars,<br />
sadac aTi wlis ganmavlobaSi mReroda da<br />
araerTxel saerTaSoriso Tu respublikuri<br />
festivalis laureati gaxda.<br />
skolis damTavrebis Semdeg leila<br />
samusiko saswavleblis sagundo – sadiriJoro<br />
fakultetis studenti gaxda,<br />
romlis damTavrebis Semdeg imave wels<br />
miiwvies Telavis saxelmwifo univer-<br />
sitetSi ansambl `orovelas~ solistad solistad.<br />
1985 wels leilam jer Tbilisis sulxan<br />
saba-orbelianis saxelobis saxelmwifo<br />
universitetSi gaagrZela swavla, Semdeg<br />
Telavis saxelmwifo universitetis qar-<br />
Seebi qarebs, gauZel yinvas<br />
da gamZleoba gqondes mwyemsuri,<br />
miiRe Zmebad qisti da osi,<br />
saxlikacebad TuS-fSav-xevsuri...<br />
ra lamazi xar, Cemo axmetav,<br />
xevidan tyemde, mTidan baramde,<br />
alaverdidan gewios locva<br />
samaradJamod, RmerTi gfaravdes.<br />
Cemi marani<br />
Tuli enisa da literaturis fakultetze.<br />
paralelurad igi gaxldaT Tbilisis musikalur<br />
sazogadoebasTan arsebuli Teatr<br />
`vernisaJis~ solisti, saidanac araerTi<br />
konkursisa Tu saerTaSoriso festivalis<br />
laureati gaxda. igi studenturi festivalis<br />
oTxgzis laureatia. aseve norC<br />
poetTa konkursis gamarjvebuli.<br />
1986 wels amerikavkasiis studentur<br />
festivalze baqoSi simReris dedoflad aRiares,<br />
sadac didxans gadioda misi simReris<br />
Canaweri azerbaijanis centr-televiziiT.<br />
leila legaSvili saocrad lamazi<br />
simRerebis avtoric gaxlavT. mas sakuTari<br />
simRerebiT gaformebuli aqvs ramdenime<br />
speqtakli da am simReriT: `me maSin moval,<br />
roca aRar damelodebi~, sabWoTa kavSiris<br />
dilis sainformacio programa `120~ wuTSi<br />
gamovida moskovis centr televiziiT, sadac<br />
gazeTebis gamokiTxvaSi pirveli adgili<br />
daikava. es qalbatoni Tavisi mravalmxrivi<br />
niWis gamo, maSindeli sakavSiro ganaTlebis<br />
ministris da imJamindeli xelisuflebis<br />
gadawyvetilebiT TbilisSi gadaiyvanes, sadac<br />
muSaobda maSindel puSkinis saxelobis<br />
institutSi da aqve Camoayaliba gogonaTa<br />
ansambli. aseve, paralelurad solisti iyo<br />
sxvadasxva ansamblebSic.<br />
leila legaSvils, rogorc qarTuli<br />
xalxuri simReris ubadlo Semsrulebels,<br />
Zalian afasebdnen udidesi korifeebi:<br />
kukuri WoxoneliZe da hamlet gonaSvili gonaSvili.<br />
misi simRerebi gogonaTa gundTan erTad<br />
Caiweres iaponelebma da gamosces kompaqtdiski.<br />
ramdenime wlis Semdeg, iaponelebma<br />
kidev Caweres leila ansambl `winandal-<br />
Tan~ erTad. 1995 wels, leila TelavSi<br />
SevaWriale marnis karebi, patron naqebi,<br />
aq yvelaferi iyo wminda, alal-glexurad,<br />
da ufros, umcros qvevrebs Tavze<br />
mZime sarqvlebi,<br />
rogorc qudebi namusisa, ise exuraT.<br />
aq papaCemis trialebda spetaki suli<br />
da mamaCemis leqsis bwkari isev Rvioda,<br />
mxolod sawnaxels CamoeSva umweod tuCi<br />
das danestili Rawvebidan cremli sdioda,<br />
enatreboda tkbili badagiT dasvrili tani,<br />
das yurZnis WyletiT gaxelebul<br />
vaJkacTa lxena,<br />
cariel qvevrSi CamRerebul badagis bani<br />
da amovsebul yanyratodan pirvelis mRera,<br />
savse godrebi Cakumsuli Savi yurZeniT,<br />
da gamdidrebul papaCemis saamo mRera,<br />
saxlis deda-boZs Casobili<br />
msxvili lursmnebi<br />
da zed tyup-tyupad ajagnuli<br />
mtevnebis wyeba,<br />
kasrebze mwkrivad Camomdgari Tixis doqebi,<br />
Sig Cakiduli Zabri,<br />
rogorc gamSrali curi,<br />
udedo Rvinis molodinSi TeTri bocebi<br />
da nivris wniliT gaJRenTili qilebis suni,<br />
sayrden kedelze miyrdnobili<br />
rZis sadRvebeli,<br />
da aqeT-iqiT daWyetili sacris Tvalebi,<br />
zedaSes qvevri, qalebisgan xeluxlebeli<br />
da TeTr nawnavad CamoSlili<br />
nivris galebi.<br />
Tvalwin damidga sufris<br />
tkbili CamomTavrebiT,<br />
urmis kofoze Camomjdari daRlili Rame<br />
savse qvevrebi wara-mara amomTqnarebiT,<br />
da sawnaxelis valmoxdili mTvlemare saxe.<br />
axla ki beRels dastyobia ukaco xeli,<br />
aq arc keria Zveleburad aRara lxinobs,<br />
sawnaxels, qvevrebs dastyobiaT<br />
naRvelis feri<br />
da zedaSenSi mxolod doqiT<br />
CaudgavT Rvino.<br />
movaWriale piruCumlad karebi mZime,<br />
cremlian Tvalze rwmenis sxivi<br />
mainc kiafobs,<br />
fuZis siyvaruls moakiTxavs odesme vinme<br />
rom sawnaxeli Zveleburad aaxmianos.<br />
Cemi sofeli<br />
win momegeba Cemi soflis Tbili niavi<br />
da CemSi raRac mimoZebna urCi TvalebiT,<br />
veRar ipova, verc qajana, verc qariSxala,<br />
siyvaruliT rom meZaxodnen soflis qalebi.<br />
nacnob cacxvis qveS gawolili<br />
meCxeri Crdili,<br />
mxrebis taatiT ahyoloda Citis galobas,<br />
da cacxvis tanze akoJrili ruxi mklavebiT,<br />
eZebda CemSi, Sors darCenil<br />
ymawvil-qalobas.<br />
kvlav gamaxsenda, fexSiSvela<br />
mis fesvze jdoma,<br />
Weqa-quxiliT atanili SiSis kankali,<br />
wengos wvenisgan dalaquli aTive TiTi<br />
da gatenili jibeebiT nedli kakaliT.<br />
blis kenweroze SexunZluli ubnis balRebi<br />
da bebos sxvenSi moparuli tkbili nugbari,<br />
naxiris mosvlis molodinSi<br />
Wreli TavSlebi,<br />
da saWoraod gamosuli mTeli ubani.<br />
`<strong>kavkasia</strong>~ <strong>#3</strong>-4 (67-68) marti-aprili 2013<br />
dabrunda, sadac gaagrZela moRvaweoba<br />
Telavis iakob gogebaSvilis saxelobis saxelmwifo<br />
universitetSi. Semdeg ki dainiSna<br />
axmetis kulturis samsaxuris ufrosad,<br />
sadac cameti nayofieri weli gaatara.<br />
2009 wels leila legaSvils axmetelebma<br />
gacileba mouwyes, risTvisac yvelas<br />
daswyda guli. es arc aris gasakviri, man<br />
didi `xelwera~ datova axmetaSi, Seqmna<br />
araerTi ansambli da iyo bevri saavtoro<br />
RonisZiebis avtoric. am wlidan leila<br />
legaSvili kaxeTis mxareSi saxelmwifo rwmunebulis<br />
– gubernatoris administraciaSi<br />
kulturis sakiTxebSi mTavar specialistad<br />
dainiSna. man grandiozuli RonisZiebiT<br />
gaacocxla kaxeTi: iliaoba, erekleoba, qaqucoba,<br />
franguli dReebi, yvavilebis, mejlisi,<br />
qoreografiuli festivalebi da sxva.<br />
leila araerTi jildosa titulis<br />
avtoria. 2002 wels saqarTvelos kulturis<br />
saministroSi igi wlis saukeTeso<br />
kulturis muSakad dasaxelda. aseve mas<br />
mianiWes `xelovnebis WeSmariti qomagis~<br />
tituli. igi aris Rirsebis ordenis<br />
mflobeli. hyavs ori Svili ani da giorgi.<br />
leilasTvis mainc yvelaze didi jildo,<br />
rac ufalma arguna, bebiobaa, miTumetes<br />
rom SviliSvilebi, rogorc is ambobs<br />
`simReriT laparakoben~.<br />
isic unda aRiniSnos, rom leila legaSvilis<br />
qaliSvili ani maisuraZe udidesi<br />
musikaluri niWiT gamoirCeva. deda-Svilis,<br />
dueti kargaxania gaicno mTelma saqarTvelom.<br />
aseve igi gamoirCeva poeturi niWiT.<br />
gTavazobT leila legaSvilis leqsebs.<br />
gagrZeleba me-7 gverdze<br />
iza jaWvaZe
cxovrebaSio. juba Rebeli<br />
_ igive jumber<br />
me-3 gverdidan gogriWiani _ saqarTvelos<br />
saxelmwifo<br />
televiziis profeionali<br />
reJisoria. profesionalizmi mogexsenebaT patriotizmiviTaa,<br />
mas arc asaki aqvs da arc erovneba. miuxedavad<br />
imisa rom igi Cemze bevrad axalgazrdaa, Tavi dagvamaxsovra<br />
yvelas araerTi saintereso gadacemiT. aqve unda gavixsenoT<br />
imdroindeli moZvelebuli aparatura da mwiri teqnikuri<br />
aRWurveilobis sapirispirod maRali moTxovnileba da<br />
muSaobis arnaxuli tempi. am yvelafers Tavs varTmevdiT<br />
mxolod da mxolod sakuTari janmrTelobisa da nervebis<br />
fasad da rogorc aRvniSneT, ukve am yvelaferSi Cveni<br />
profesionalizmi gvexmareboda. aseTi gadaxveva imitom<br />
damWirda, rom (imxanad televiziaSi 2500 kaci muSaobda)<br />
erTmaneTis siyvaruliT Tu ara, erTmaneTis mimarT Tanagr-<br />
ZnobiT mainc viyaviT ganmsWvalulni. juba Rebeli yovelive<br />
amis fonze dauRalavi iyo sikeTis keTebaSic, imdenad,<br />
rom mas zedmet saxelad Searqves `sikeTe-gamoZaxebiT~.<br />
`kvlav menatrebi tkivilamde da medardebi, es<br />
me-6 gverdidan<br />
burTis TamaSSi gayvlefili norCi muxlebi<br />
da mayvlis krefiT dakawruli<br />
wvrili mklavebi,<br />
baRCaSi myofi dedaCemi muxlmouRleli<br />
da mamaCemis siyvaruliT savse Tvalebi.<br />
axla ki oblad Semovmdgarvar nacnob bilikebs,<br />
aRarsad ismis mokiskise xmebi balRebis<br />
da Cem karebTan gadabrecil ZvelisZvel skamze<br />
Camomjdariyvnen moxucebi Savi TavSlebiT.<br />
Semomegeba dedaCemis naTeli saxe,<br />
umamaCemod darCenili beberi xaro,<br />
me yvela drois sikeTec da siavec vnaxe,<br />
axla deda var, da bebia da amiT vxarob.<br />
damarcxebuli vmalav<br />
natyviars<br />
Sen axla Sors xar da ver mogwvdebi,<br />
magram Tan damdevs Seni surneli,<br />
mag cecxlis alma, mzis gulSi Camwva,<br />
monatreba mklavs ganukurneli.<br />
vetrfi da vxarob, vSfoTav da vCqarob<br />
da mkvebavs Senze fiqri maluli,<br />
oazisi var, Sen rom eZebdi,<br />
Sens sxeulSi var gadamaluli.<br />
me fiqris tba var da lurji tani<br />
minda sxeulze gadagafaro,<br />
vnebis almuriT danamul TmaSi<br />
TrTolviT TiTebi Semogaparo,<br />
Cavercxlil TmaSi, vercxlad Cagadne<br />
da Cemi wili fifqi gayaro,<br />
xan gagebuto, xan gagabrazo,<br />
gulze naRveli Semogayaro.<br />
cecxls mivce yvelas naxadi farCa,<br />
da yvela saxe SenSi wavSalo,<br />
yvelas gzas ekal-bardi faravdes,<br />
Cemsas gvirila gadavaSalo,<br />
rZisfer alions wasvlis surneli<br />
nazi alersiT gadagaviwyo,<br />
gadagaviwyo yvela Sexvedra<br />
da yvelaferi axlad daiwyo...<br />
Senc Segeyaros, rac me Semyare,<br />
rom aRar viyo ase euli,<br />
cxraklituls yvela kari Sexseni<br />
da davrCi ase karSemtvreuli,..<br />
Sen axla Sors xar da ver mogwvdebi,<br />
Tumc monatreba ukve matyvia,<br />
Tvals ver vusworeb Cem siamayes,<br />
damarcxebuli vmalav natyviars.<br />
s x v a d a s x v a<br />
dodo irdaniSvili<br />
monatreba mirCevnia mainc yvelafers, zRvis zurmuxt<br />
zolebs gasdevs feri Seni Tvalebis, mzis sxivTa xazebs<br />
Seni Tmebi aaelvarebs.~<br />
rogorc xedavT, poetis samyaro Zalian saTuTi da<br />
mravalferovania: _ nacnobia adamianuri tkivilebiTa da<br />
gancdebiT, mimzidvelia ferTa saocari aRqmiT da mkiTxvelamde<br />
ostaturad mitaniT.<br />
naTqvamia, qaosis, didi xmauris, aurzauris gaCumeba da<br />
CaxSoba mxolod da mxolod daxvewil musikas ZaluZs...<br />
Cveni awewili, yoveldRiuri gansacdelis savse cxovrebidan<br />
Tu vinmes SeuZlia ramdenime saaTiT lamazi gzebiT gvataros,<br />
rogorc es SeZlo juba Rebelma Tavisi poeziiT, isRa<br />
dagvrCenia, tkivilebis daamebisaTvis samadlobeli sityvac<br />
wamogvcdes... dasturad ramdneime striqons movixmob:<br />
`rogor miyvardiT, ra ocnebebiT Rames vuTevdiT cisfer<br />
miraJebs, rogor miyvardiT, Tqven ki damSordiT da sxvis<br />
sizmrebSi gairiJraJeT~. an kidev, leqsidan `Savi roliali~:<br />
`iebis surneliT gaJRenTil samyaros, arc dasawyisi aqvs,<br />
arc dasasruli~.<br />
axali krebulis prezentacia Sedga nikoloz baraTaSvilis<br />
saxlmuzeumSi. damswre sazogadoebam moismina da<br />
jildo, romelic ufalma arguna<br />
TuSeTs<br />
isev meZaxis Seni nislebi,<br />
mTis sio TmebSi melabuneba,<br />
kvlav monatrebis eSxiT vivsebi,<br />
veRar gavuZleb albaT cdunebas.<br />
dekaze cvari kiafobs nazi<br />
da abzinvarebs mzis sxivi mwveli<br />
Rreblebs xev-xuvSi mirekavs qari<br />
da gulmosuli wvelis da wvelis...<br />
jadosnur funjiT moxatul mTebSi<br />
TeTr mdumarebas gafantavs eqo,<br />
TuSur garmoniT nazavi dila<br />
daefineba danamul beqobs.<br />
vici, momargeb surnelis farCas<br />
da yvavilT yanis ferTa siuxves,<br />
Cemi ocneba mag mTebSi darCa<br />
da ras mipirebs unda mivuxvde.<br />
aha, movdivar, Semomagebe<br />
eg sidiade Seni mSvenebis,<br />
radgan zRaparSi yofna mageme<br />
me barSi yofna aRar SemSvenis.<br />
qari<br />
Cemi baRidan damisxltda qari,<br />
SevZaxe qaro, mixval saiTo?<br />
Cavuvli kaklebs, cacxvebs da naZvebs<br />
saWoraod da samusaifod.<br />
marTlac Seujda rux kaklebs tanSi<br />
totebi totebs Semoanarcxa<br />
mere cacxvebis totebSi SeZvra,<br />
xan auwewa da xan davarcxna.<br />
veRar ijera guli gniasiT,<br />
naZvebis tevrSi gainavarda<br />
CamoefliTa wiwvebze tani<br />
gaberwebuli pirqve davarda.<br />
Cems Svils giorgis<br />
Sen daibade didTovlobisas<br />
da Cems cxovrebas Suqi mohfine,<br />
sadRac gaisma eqo Tofisa,<br />
RmerTs biWis mosvla Seatyobines.<br />
Sen daibade didTovlobisas,<br />
Sublze naTeli Suqi gefina,<br />
amouxsneli iyo samyaro,<br />
sadac jer kidev tkbilad geZina.<br />
Sen daibade didTovlobisas,<br />
saamo iyo Seni Cviloba,<br />
uzenaesma daloca Cveni<br />
samaradJamo deda-Sviloba.<br />
`<strong>kavkasia</strong>~ <strong>#3</strong>-4 (67-68) marti-aprili 2013<br />
mquxare taSiT gamoxata Tavisi aRfrTovaneba am leqsebi<br />
mimarT. gaJRerda juba Rebelis leqsze mayvala xorbalaZis<br />
mier dawerili simRera, romelic SesaniSnavad Seasrula<br />
paata TediaSvilma. sityvaSi gamovidnen mxatvrebi, musikosebi,<br />
mwerlebi, TvalsaCino moRvaweebi da maRali Sefaseba<br />
misces poetis Semoqmedebas. saRamos uZRveboda wignis<br />
redaqtori poeti mzia xeTaguri. am saRamoze kidev erTxel<br />
aRiniSna juba Rebelis striqonebis uSualoba, romelic<br />
misi bavSvobidan iRebs saTaves raWis ulamazes sofelSi,<br />
Rebi rom hqvia:<br />
`... muxameSuris civi qarebi,<br />
Cemi rionis mRvrie talRebi,<br />
Walebi, Cemi soflis Walebi<br />
da saflavebi...<br />
fasis mTa, gona, buba da Soda,<br />
rasac verasdros ver daviviwyeb...<br />
darCa<br />
sofelSi Cemi bavSvoba,<br />
Cemi cxovrebis mTeli simdidre~...<br />
paemani<br />
winandalTan<br />
maxsovs Seni ezos bani,<br />
SuqnaTeli mTvarisa;<br />
Tvalze sanTlad Camomdnari,<br />
Rame winandalisa,<br />
moCurCule verxvTa wyeba,<br />
simTa JRerad qnarisa,<br />
ezos vardTa surneleba,<br />
RrubelT mRera mTvralisa.<br />
xis mklavebSi SariSuri,<br />
Worikana qarisa<br />
da rZisferi dila Cumi,<br />
mzis axela Tvalisa,<br />
brolnabnevi bzinvareba,<br />
Seni ezos namisa,<br />
malul xiblTa ziarebad<br />
gamoReba karisa:<br />
ocnebebSi Cakarguli _<br />
paemaniT xvalisa,<br />
edem-baRi saarako<br />
zRaprul winandalisa.<br />
Telavs<br />
alaznis vels dasdgomixar<br />
Tavze uWknob gvirgvinad,<br />
am bumberaz mTebmac netav<br />
rogor Semogirbina?!<br />
gulSi rogor gixuteben<br />
civ gomboris qedebi,<br />
Sens gulmkerdze gadaSlila<br />
walkoti da edemi.<br />
Sens gulmkerdze gadaimsxvra<br />
mraval mterTa maxvili,<br />
kaxeTs dedis kvnesa esma<br />
Seni SemoZaxili!<br />
lewes, Cexes, ar daindes<br />
devgmirebma mtarvali,<br />
Tumca SaviT Seimosa<br />
dedis guli mravali...<br />
mainc dadga gamarjveba<br />
guli rasac eloda<br />
da Telavic saqarTvelos<br />
ukvdavebas mReroda.<br />
7
wignis Taro<br />
SeufuTavi suli<br />
anu Cakiruli<br />
bednierebis tkivili<br />
Tu gsurs, namdvili tkivili<br />
igrZno, scade, uari Tqva sakuTar<br />
bednierebaze da Sen mixvdebi, rom<br />
sicocxleze uaris Tqma ufro advilia!<br />
rainisi<br />
rodesac miTxres, rom eldino saRaraZe<br />
leqsebs wers, oRond, jerjerobiT `Rrmad<br />
saidumlod,~ ar gamkvirvebia. sakvirveli is<br />
ufro iqneboda, poeti rom ar yofiliyo,<br />
milocva<br />
damfuZnebeli, gamomcemeli<br />
da mTavari redaqtori<br />
iza jaWvaZe<br />
bolo gverdi<br />
mewvia dardi _ Ramis mekobre<br />
rostom feraZes<br />
(Cems meuRles)<br />
ar gardacvlilxar, aqa xar isev,<br />
Cems gulSi gidevs bina,<br />
sagazafxulo wvimis wveTebi<br />
Seni TvalebiT brwyinavs.<br />
yvela zafxuli, yvela zamTari<br />
axla uSenod mova,<br />
aprilSi Senze fiqriT Sevxvdebi<br />
lamaz yvavilTa Tovas.<br />
gaqreba eSxi da silamaze,<br />
gulSi damrCeba glova...<br />
ar moiwyino, ar migatoveb,<br />
sul male SenTan moval.<br />
radgan yvelaferi, rac mis saxels ukavSirdeba,<br />
idumalia da amaRlebuli...<br />
eldino saRaraZe _ msaxiobi, mxatvruli<br />
kiTxvis ostati – daxvewili manerebiTa da<br />
garegnobiT... Tumca es yvelaferi sulac<br />
ar aris aucilebeli imisTvis, rom poeti<br />
gerqvas...<br />
dRes Sou-leqsebiT gazarmacebul<br />
mkiTxvels naklebad ainteresebs WeSmariti<br />
poeziis arsSi wvdoma. eldino saRaraZis<br />
SemTxvevaSi ki, moulodneli damTxvevaa!<br />
_ am leqsebs wignis iSviaTi mkiTxvelic<br />
SeigrZnobs da msmenel-mayurebelic, miTumetes,<br />
Tu leqsebs Tavad avtori waikiTxavs<br />
Taviseburi ritmiTa Tu ariTmiiT, rac ase<br />
uxdeba WeSmarit poezias.<br />
qarTul poeziaSi (da ara marto qar-<br />
TulSi), xvaramzedan moyolebuli dRemde,<br />
siyvarulis Tema erotikuli safaneliTa da<br />
surneliT aris Sezavebuli. uamisod leqsebi<br />
usisxlo da uferuli iqneboda. rac ufro<br />
daxvewilia poeti, miT ufro vnebadafaruli<br />
da vnebiTve surnelovania striqonebi maSin,<br />
roca Rrma dekoltes gadaSlili marao faravs...<br />
amas Tu davumatebT qarTul mandils<br />
da gansakuTrebiT aRsaniSnav enobriv qsovils,<br />
Tvalwin sulis mindvris molbertze<br />
Cakirul bednierebaTa tkiviliT savse palitra<br />
gamoisaxeba... oRond mas CarCoSi nu<br />
gamoamwyvdevT, nurc miwaze daafenT, raTa<br />
mware netarebiT ar aRmogxdeT: `ra gesaqmeba,<br />
siyvarulo, dedamiwaze?!~<br />
ai, es aris eldino saRaraZe! ar<br />
SevSindebi da vityvi _ didi artisti da<br />
mokrZalebuli sazogado moRvawe... da vidre<br />
xelisufalni misi varskvlavis gaxsnas<br />
moifiqreben, manamde igi qarTuli poeziis<br />
TanavarskvlavedTan Sesaxvedrad miuyveba<br />
cis kibes, iqneb gvian, magram iqneb samar-<br />
adJamodac?!<br />
eTer zariZe<br />
mzia xeTaguri<br />
vulocavT niko nikolaZis premiis laureatobis wodebas: profesor nodar tabi-<br />
Zes; cnobil Jurnalistebs: ruslan rusias, anzor babuxadias, Tengiz gaCeCilaZes,<br />
aleko aslaniSvils, fridon doCias, ivane jafariZes.<br />
redaqtori<br />
laSa-giorgi<br />
kraveiSvili<br />
redaqtoris moadgile<br />
diana gigiaZe<br />
CK<br />
mayvala margoSvils<br />
Cven erTad gvzrdida kaxeTi,<br />
viyaviT erTi xnisani,<br />
Sen – qisti, me ki _ xevsuri,<br />
qalebi, _ Svilni mTisani.<br />
sad Seaxvedrebs erTmaneTs<br />
xalxs, bedi _ marTlac misani,<br />
gfaravdes angelozebi,<br />
barisanic da mTisanic.<br />
aferum, mag Sens qalobas,<br />
Cems gulwrfel<br />
salams gigzavni,<br />
as wels gelaxos miwani<br />
axmeta pankisisani.<br />
abragebi<br />
Cveno mkiTxvelno, mendeT!<br />
despoturi qveynis winaaRmdeg mebrZol<br />
gmirTa ufro saintereso, realuri<br />
istoriebi Tqven ar wagikiTxavT!<br />
winamdebare wignSi Tavmoyrilia<br />
qisti (CeCen-inguSi) SurismaZieblebis<br />
gasaocari brZolis epizodebi sabWoTa<br />
ruseTis winaaRmdeg 1944 wels da<br />
am ori xalxis gaugonari genocidi<br />
Semdgom wlebSi. es ambebi nawilobriv<br />
miCqmaluli iyo, nawilobriv ki<br />
saTavisod damaxinjebuli, rogorc es<br />
mudamJams axasiaTebda ruseTis imperias,<br />
sabWoTa `kagebem~ ki am mxriv yovelgvari<br />
unamusobis zRvars gadaaWarba. Tavis<br />
namoqmedar sisaZagles guldagul<br />
asaidumloebda cxraklitul arqivebSi<br />
(kremls dResac gasaidumloebuli aqvs).<br />
wignis avtorebic qistebi arian, rac garantiaa<br />
imisa, rom yvelaferi simarTliT aris<br />
aRwerili, yovelgvari Selamazebis gareSe _<br />
qistebs ara sCveviaT tyuili da pozioroba.<br />
xaso xangoSvils Tbilissa da groznoSi<br />
mainc moupovebia raRac nawili suk-is saarqivo<br />
masalebi, danarCeni ki Semorigebuli<br />
SurismaZieblebisa da maTTan urTierTobaSi<br />
myofTagan CauweriaT. saarako ambebTan erTad,<br />
is saTakiloc ar aris damaluli, rac aseT<br />
dros Zalauneburad xdeba.<br />
`borotebis imperia~ kavkasiis dasamor-<br />
Cileblad yovelgvar sibinZures kadrulobda.<br />
maT xom gaugonari, veluri sisastikiT<br />
amoxoces CeCnebi da inguSebi 1944 wlis deportaciis<br />
dReebSi _ visac Tovlsa da yinvaSi<br />
groznomde, eSelonebamde fexiT Casvla ar<br />
SeeZlo (akvnebSi mwoliare bavSvebi, moxucebi,<br />
avadmyofebi), xiStebiT amoxoces (pirvelad<br />
aseTi ram 1804 wels, saqarTveloSi mTiule-<br />
Tis ajanyebis dros sofel mleTaSi Caidines,<br />
ramac mTeli <strong>kavkasia</strong> SeZra). samwuxaroa, rom<br />
am kaciWamiebis moTaveni stalini da beria<br />
me maxsovs<br />
me maxsovs Seni ridi da krZalva,<br />
TvalebSi sevdad gadawerili...<br />
noembris TveSi kenari alva,<br />
qaris mklavebze gadawvenili.<br />
me maxsovs, Cveni bavSvobis wlebi,<br />
xan mxiaruli, xan mowyenili<br />
da fici Cveni ardaviwyebis,<br />
siTboTi savse Seni werili.<br />
SevxvdebodiT da gaxarebulni<br />
grZnobis fialas<br />
wyvilad davclidiT...<br />
Tavdaviwyebis bednier wamebs,<br />
saukunezec rom ar gavcvlidiT.<br />
ar maviwydeba<br />
bavSvuri krZalva,<br />
guli leqsebad gadawerili...<br />
noembris Tve da kekluci alva,<br />
qaris mklavebze gadawvenili.<br />
iyvnen (isini ruseTis imperiis dakveTas<br />
rusebze ukeTesad akeTebdnen). da uSualod<br />
Semsruleblebic qarTveli Cinosnebi iyvnen.<br />
msgavsi genocidi ruseTis imperiam jer kidev<br />
XIX saukuneSi mouwyo ubixebs, Cerqezebs da<br />
dRes afxazebs. ufro mogvianebiT xevsurebi,<br />
maTze zrunvis niRbiT, ahyares mTebidan da<br />
saqarTvelos maSindel `yazaxeTSi~ - xrioki<br />
samgoris miwaze Camorekes, sadac sicxem da<br />
uwylobam imsxverpla bevri.<br />
bavSvobaSi xSirad vismendi qistebis<br />
dacemis Sesaxeb. es STabeWdilebebi ganmiaxla<br />
da gamiZliera im ambebis detalurad gacnobam.<br />
garwmunebT! aseTi saintereso istoriebi Tqven<br />
ar wagikiTxavT, arc kovbour filmebSi ginaxavT<br />
da arc yuriT gsmeniaT, radgan sxvagan<br />
arsad aris <strong>kavkasia</strong>, ar arian CeCnebi da ar<br />
aris `borotebis imperia~, mamac kavkasielTa<br />
Soris umamacesi CeCnebis saarako gmiroba<br />
da maRali zneoba kidev ufro meti siamayis<br />
grZnobiT agavsebT, Tavadac imave jiSisani<br />
xarT kavkasielni.<br />
saredaqcio kolegia: ivane wiklauri, jumber gogriWiani, rezo<br />
kobiaSvili, giorgi iCuaiZe, nugzar idoiZe, levan caluRelaSvili,<br />
marine TeqTumaniZe, nata borCaSvili, leila arCemaSvili, gulo<br />
kobiaSvili, goCa xaranauli, mzia xeTaguri, omar maruqaSvili.<br />
gazeTi ar gamoxatavs arc erTi politikuri partiis interess, avtorebi<br />
Tavad ageben pasuxs masalebSi Setanili faqtebis sisworeze, avtorTa<br />
mosazrebebi SesaZloa ar eTanxmebodes redaqciis pozicias. gazeTidan<br />
masalis gadabeWdva redaqciasTan SeuTanxmeblad dauSvebelia<br />
gigi xornauli<br />
ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis filologiis<br />
fakultetis 1969 wlis kursdamTavrebulebi:<br />
koba arabuli, amiran gomarTeli, raul babunaSvili, oleg goliaZe, irakli<br />
vaSaymaZe, armaz Wanturia, napo kakriaSvili, sergo meliqiZe, ruben enuqaSvili,<br />
oTar ciciSvili, givi alxaziSvili, dimitri (Calxia) CavleiSvili, vaJa ZiZiguri,<br />
jemal varSalomiZe, nodar kakabaZe, sergi baramiZe, iza jaWvaZe, iza baramiZe, maguli<br />
margvelaSvili, Tiniko CxaiZe, lia jiblaZe, ciuri qitoSvili, manana avaliSvili,<br />
gvanca koplataZe, Tiniko ugrexeliZe, lia abulaZe, dodo CalaZe, rusiko gasviani,<br />
iza qafiaSvili, meri amaSukeli, mariza xomasuriZe, nana inwkirveli, ciuri<br />
mSvidobaZe, nana TaTriSvili, cira SarmanaSvili, meri jinWaraZe, zaira laRaZe,<br />
neli giunaSvili udidesi mwuxarebiT iuwyebian, rom gardaicvala uZvirfasesi da<br />
maRali sulierebis adamiani, yvelasaTvis sayvareli Tanakurseli<br />
Tengiz jobava<br />
da samZimars ucxadeben mis ojaxs: meuRles, qaliSvilebs da mTel sanaTesaos.<br />
misamarTi:<br />
kostavas q.#14<br />
tel: 2-52-16-38<br />
599-79-76-13<br />
dakabadonda<br />
koba bedoiZis<br />
dizaincentrSi<br />
www.bedoidze.site.ge