21.06.2013 Views

kavkasia-#3-#4 2013.indd

kavkasia-#3-#4 2013.indd

kavkasia-#3-#4 2013.indd

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

`RmerTo,<br />

samSoblo micocxle,<br />

mZinarec<br />

amas vduduneb!~<br />

erovnuli, literaturuli da sazogadoebriv-politikuri gazeTi <strong>#3</strong>-4 (67-68) marti-aprili 2013 weli fasi 1 lari<br />

tariel xarxelauri<br />

gazeTi `<strong>kavkasia</strong>~ aTi wlisaa<br />

mis uwmindesobas<br />

saqarTvelos kaTolikos- partiarqs<br />

ilia meores<br />

brZane, moZRvaro, gonebav eris.<br />

unda vdumdeT da unda vifrTxiloT?<br />

sulebs gviryvnis da gviwamlavs mteri,<br />

viTminoT?!<br />

roca Cvens Tvalwin wmindanebs<br />

ryvnian,<br />

uwmindes Sublebs furTxiT bilwaven,<br />

Tu SenTvis mkerds ar mivuSver tyvias,<br />

samSoblov, xatad risTvis giwame.<br />

brZane, moZRvaro, dRes eris guli<br />

Sens gonebaze mibmuli feTqavs.<br />

brZane, moZRvaro, gaimcvra suli,<br />

daaavada SiSma da keTrma.<br />

brZane, moZRvaro, naTels, isec mwirs<br />

SemoaZarcves kalTa qarebma,<br />

brZane, moZRvaro, sisxli sisxlis wil,<br />

davudoT zRvari am mokrZalebas!<br />

gilocavT gilocavT aRdgomis aRdgomis<br />

brwyinvale brwyinvale Resaswauls! Resaswauls!<br />

TuSeTi<br />

Torem samSoblos Tavze gvaqceven,<br />

samSoblos Cvensas _ uflis mSvenebas,<br />

aRar uSvelis mere arc cremli<br />

Cvens aRdgomas da aRmocenebas.<br />

brZane, moZRvaro, vgavar saZvales<br />

da yvela nervi aris gamwydari,<br />

moZRvaro, droSa gamoabrZane,<br />

saqarTvelosTvis locviT dagvZari!<br />

brZane, brZenkaco, jer kidev droa,<br />

vidre ZarRvebSi sisxli moZraobs,<br />

vidremdis cremlebs sisxlis gemo aqvT,<br />

vidre sikvdili gvilxins, moZRvaro!<br />

vidre qarTul jiSs aqceven arcrad,<br />

gadauWeren mkerdze artaxebs,<br />

mTlad es samyaro qceula nacrad,<br />

Tu saqarTvelo amipartaxes.<br />

CK


qarTul cnobierebaSi didi xania<br />

figurirebs cnobili fraza: `odesme<br />

didi yofila saqarTvelo~, rac imas<br />

niSnavs, rom saukuneebis ganmavlobaSi<br />

saqarTvelom sxvadasxva dampyrobelTa<br />

Semosevebis Sedegad, sxva uamrav danakargTan<br />

erTad, teritoriuli Semcirebac<br />

ganicada. magaliTad, rodesac daviT<br />

aRmaSenebelma nikofsiidan darubandamde<br />

gadaWimuli saqarTvelo da amier<strong>kavkasia</strong><br />

Turq-seljukebisagan gawminda da mravalsaukunovani<br />

qarTuli saxelmwifo Seqmna,<br />

maSin Cveni qveyana Svidi samefosgan Sedgeboda,<br />

rac kargad aris Camoyalibebuli<br />

daviT aRmaSeneblis titulaturaSi: `mefe<br />

afxazTa, mefe qarTvelTa, mefe kaxTa, mefe<br />

ranTa, somexTa SaxanTa da SarvanSaxTa.~<br />

daviT aRmaSeneblis gardacvalebis<br />

Semdgom, aRniSnul sazRvrebSi, misma STamomavlobam<br />

karga xans SeinarCuna saqarTvelos<br />

saxelmwifoebrioba, magram Temur<br />

lengis rvagzis Semosevam, iranisa da<br />

TurqeTis ganuwyvetelma Tavdasxmebma da<br />

kidev sxva mravalma sagareo garTulebebma,<br />

saqarTvelos teritoriuli Semcireba<br />

gamoiwvia. es procesi ki sabWoTa ruseTis<br />

Camoyalibebis dros imiT damTavrda, rom<br />

leninis ruseTma azerbaijans misca kaxe-<br />

Tis aRmosavleTiT umdidresi miwa-wyali,<br />

romelic dRes cnobilia belaqanis, kaxisa<br />

da zaqaTalis raionebis saxelwodebiT,<br />

anu hereTiT (Temur lengis saxelwodebiT<br />

ki, saingiloTi), sul axlaxans ki, daviT<br />

garejis mimdebare teritoriaze, msgavsi<br />

danaSauli Caidines qvemo qarTlSic,<br />

saqarTvelos uZvelesi miwa-wylis _<br />

somxeTis respublikisTvis gadacema:<br />

rolesi, samSvildesi, bambakisa da sxva.<br />

aRniSnulis msgavsadve sabWoTa<br />

ruseTma miiTvisa saqarTvelos nikofsiad<br />

wodebuli istoriuli miwa-wyali.<br />

es yovelive imiT damTavrda, rom<br />

Tavisufalma saqarTvelom xelisufalTa<br />

uniaTobiTa da gamyidvelobiT dakarga<br />

afxazeTi da Sida qarTli, anu cxinvalis<br />

regioni, romelic dRes ruseTs aqvs<br />

dapyrobili.<br />

Cven, saqarTvelos istoriis am<br />

warsulis mokle mimoxilva imitom ganvizraxeT,<br />

rom Tanamedrove qarTvelobam<br />

icodes, ra gza ganvlo Cvenma qveyanam,<br />

winaprebma, rogor moigeries mravali juris<br />

uricxvi mteri da marTalia sakmaod<br />

Semcirebuli, magram mainc SeinarCunes<br />

saqarTvelo da qarTveloba.<br />

Tavisufalma saqarTvelom, im dros,<br />

rodesac mas mravali erovnulpatriotuli<br />

RonisZieba unda<br />

gaetarebina da winaparTa msgavsad<br />

miexeda mterTa SemosevebiT<br />

mravalgzis gatanjuli<br />

qveynisaTvis,<br />

daiwyo ucxoelTaTvis<br />

2<br />

pproblema r o b l e m a<br />

ratom vasxvisebT<br />

qarTul miwa-wyals?<br />

saqarTvelos istoriis mkvlevarTagan gansakuTrebul yuradRebas ipyrobs Telavis<br />

iakob gogebaSvilis saxelobis saxelmwifo universitebis istoria-samarTalmcodneobis<br />

specialisti, istoriis mecnierebaTa doqtori, profesori valerian elaniZe elaniZe, ,<br />

romelic TuSeTis sofel CiRoSi daibada da Telavis raionis sofel lalisyurSi gaiz-<br />

arda. igi uamravi samecniero naSromisa da umniSvnelovanesi wignebis avtori gaxlavT.<br />

am bolo wlebSi teleeTeriT gadaica misi gamokvleva erekle mefis sataxto<br />

qalaq Telavze da misi mefobis droindel movlenebze, romlebsac mosaxleobaSi didi<br />

gamoxmaureba mohyva.<br />

batoni valeriani aris agreTve saqarTvelos erovnul da socialur urTierTobaTa<br />

da ekologiur mecnierebaTa akademiis wevri.<br />

qarTuli miwebis gasxvisebasTan dakavSirebiT didi aliaqoTia atexili kaxeTis<br />

regionSi. swored am Temaze gvesaubreba batoni valeriani.<br />

miwa-wylis miyidvis antierovnuli,<br />

antiqarTuli, yovlad dasagmobi saqmianoba.<br />

saqarTvelos presis da sxva<br />

sakomunikacio saSualebebiT, CvenTvis<br />

TandaTan cnobili xdeba, rom saakaSvilis<br />

xelisuflebis periodSi, TviT<br />

saakaSvilis nebasurviliT, amJamad<br />

saqarTvelos arcerTi kuTxe ar aris<br />

darCenili, rom iq ucxo tomelebisTvis<br />

ar iyos miyiduli aseuli heqtrobiT<br />

miwebi, Tanac yvelaze mniSvnelovani,<br />

Tvalwarmtaci, uxvmosavliani, baraqiani<br />

adgilebi Calis fasad.<br />

sxvadasxva daniSnulebidan gamomdinare,<br />

ucxoelebis mier mowonebuli<br />

adgilebi, maTze gaica da swored is<br />

miwebia dReisTvis maT xelSi.<br />

istoriulad cnobilni varT tolerantobiT,<br />

msgavsi Tviseba, planetis<br />

arc erT ers ar axasiaTebs. amitom aris,<br />

rom amJamadac saqarTveloSi cxovroben<br />

mravali erisa da erovnebis adamianebi.<br />

maT qarTvelebi yovelgvar mSvidobian<br />

pirobebs uqmnian da iseve eqcevian, rogorc<br />

adgilobriv mosaxleobas.<br />

qarTveloba dResac am teritoriis<br />

damcvelia da yvela Semosul ucxoels<br />

Tbilad xvdeba, maspinZlobs... magram<br />

qarTveli xalxi aRSfoTebulia, mosveneba<br />

aqvs dakarguli im xelisuflebis<br />

antierovnuli saqmianobiT, rac gamoixateba<br />

isedac mcire miwiani qveynis<br />

Zvirad Rirebuli miwa-wylis gasxvisebiT<br />

romelsac epatronebian Cinelebi,<br />

indoelebi, arabebi, iranelebi, Turqebi<br />

da sxvebi.<br />

_ batono valerian, rogorc cno- cno-<br />

bili gaxda kaxeTSi, saxeldobr, Telavis<br />

raionis soflebis: sanioris da juRaanis<br />

dasavleTiT, sofel fSavelTan mimdebare<br />

WiWakvis xeobis aRmosavleTiT Sendeba<br />

egreT wodebuli arabuli sofeli, daax-<br />

loebiT 700-800 arabuli ojaxisaTvis,<br />

ukve 6 orsarTuliani Senobaa wamomar- wamomar-<br />

TTuli u l i dda a<br />

aRniSnul mTel teritoriaze gamalebuli<br />

mSenebloba grZeldeba...<br />

ras gvetyodiT amis Sesaxeb da<br />

sinamdvileSi ras unda emsaxurebodes am<br />

teritoriis gasxviseba?<br />

_ Cemi damokidebuleba aRniSnul<br />

faqtTan dakavSirebiT ra Tqma unda al-<br />

baT, yvela patrioti qarTvelis msgavsad,<br />

bevrisTvis aris aRmaSfoTebeli da yovlad<br />

dauSvebeli.<br />

arabebi saqarTveloSi Tavis droze<br />

TiTqmis oTxi saukunis ganmavlobaSi<br />

batonobdnen. es ra Tqma unda sxva dro<br />

iyo, magram qarTvel xalxs ar aviwydeba<br />

arab dampyrobelTa mier qveynis Tavze<br />

datexili mravali ubedureba. es saqarTvelos<br />

istoriaSi srulyofilad aris<br />

warmodgenili.<br />

Cven, Tanamedroveni Sors varT imisgan,<br />

rom dRevandeli arabebi, romlebic<br />

kaxeTSi mkvidrdebian da vin icis, sxvaganac,<br />

maT ra Tqma unda, dampyrobluri<br />

politika ar amoZravebT, magram isini<br />

viTom da garkveuli droiT fiqroben<br />

Cveni miwa-wyaliT sargeblobas, risTvisac<br />

solidur Tanxas ixdian...<br />

_ viTomda ar amoZravebT dampyrob- dampyrob-<br />

luri politika? aba ras niSnavs amdeni<br />

arabis Semodena qveyanaSi, isini ukve<br />

jogebad dadian... magram batono valerian,<br />

ra garantiaa, Tu isini ojaxebiT Camosax-<br />

ldebian, ukan dabrundebian am samoTxidan<br />

iq, udabnos magvar adgilebSi?<br />

_ ara, qarTveli eri verc Seegueba<br />

da ver gaiTavisebs, qveynisa da eris dam-<br />

Rupvel politikas, sxenebul politikas<br />

awarmoebda saakaSvilis avadsaxsenebeli<br />

reJimic reJimic, sistema, romelmac yovelgvari<br />

erovnuli, rac ki saqarTvelos gaaCnda,<br />

TiTqmis yvelaferi gayida, gaasxvisa, zogi<br />

ruseTze da vis ar misca qveynisaTvis<br />

saWiro energoresursi, tyeebi, axla rom<br />

sul ucxo tomelebi floben.<br />

_ SevardnaZis mTavrobaSi yofnisas<br />

`<strong>kavkasia</strong>~ <strong>#3</strong>-4 (67-68) marti-aprili 2013<br />

rom siamayiT gvazeimebda da ambobda,<br />

100-mde erovnebis moqalaqe cxovrobs<br />

saqarTveloSio, es sazeimoa Tu ubedure-<br />

ba, gaCnda Sereuli ojaxebi da Semcirda<br />

sufTa qarTuli qarTuli ojaxebis ricxvi, maSinac<br />

Tavze dagvasxdnen ucxo tomelebi, es<br />

didi ubedureba ar aris? amitom aris,<br />

rom erTi piri ar gvaqvs da xSirad<br />

winaaRmdegobaSi vvardebiT.<br />

_ es sxva Temaa _ amaze sxva dros<br />

visaubroT...<br />

Cveni moqalaqeebi, romlebic mZime<br />

ekonomikur wnexSi moeqcnen, ucxoeTs<br />

Seafares Tavi da iq maTTvis aravis ar<br />

miucia miwebi da esa Tu is mniSvnelobani<br />

adgilebi.<br />

siRatakes gaqceuli mosaxleoba mxolod<br />

iqauri ojaxebis momvlelebad da<br />

rogorme saarsebo saSualebebis mosaZieblad<br />

midian.<br />

ucxoelTa aseTi mkvidri ubnebis<br />

gaCena saqarTveloSi, es xom tragediaa<br />

Cveni ukve mcirericxovani erisaTvis.\<br />

_ ra SeiZleba gakeTdes imisaTvis,<br />

rom bolo moeRos Cveni qveynisTvis dam- dam-<br />

Rupvel zemoTxsenebul moRalateobriv,<br />

gamyidvelur politikas?<br />

_ saqarTvelos mravaljer dasdgomia<br />

yofna-aryofnis Jami, radgan planetaze<br />

ar moiZebneba sxva romelime qveyana, rom<br />

imdeni dampyrobeli Semoseodes, ramdenic<br />

Cven.<br />

winaprebi ki, mTeli qarTveli xalxi,<br />

saxelovani mefeebis winamZRolobiT<br />

axerxebdnen mravali juris mterTa<br />

Semosevebis mogeriebas, damarcxebas da<br />

damoukideblobis, Tavisuflebis Senar-<br />

Cunebas.<br />

roca mterTa Semosevebis Sedegad<br />

saqarTvelo aRmoCndeboda sruli<br />

katastrofis zRurblTan, maSin qveyanas<br />

bedad gamouCndeboda xolme Sesatyvisi<br />

mfarveli, winamZRoli Tu mefemxedarmTavari,<br />

romelTa winamZRolobiTac<br />

saqarTvelo axerxebda damoukideblobis<br />

SenarCunebas, dangreulis aRdgenas da<br />

aRmSeneblobas.<br />

roca daRupvis piramde misul qarTvels<br />

moevlina farnavazi, man mterTagan<br />

dapyrobili qarTuli miwa gawminda, gaan-<br />

Tavisufla da TiTqmis mTeli saqarTvelo<br />

gaaerTiana. man safuZveli daudo farnavazianTa<br />

dinastias da Semdgom meeqvse<br />

saukunidan bagratovanTa dinastiiT<br />

saqarTvelo agrZelebs cxovrebas.<br />

farnavazis msgavsad gangebam da<br />

ufalma saqarTvelos mouvlina daviT<br />

aRmaSenebeli, romelmac saqarTvelo ixsna<br />

TurqseljukTagan. oTxasi wlis ganmavlobaSi<br />

dakarguli Tbilisi kvlav aRdga<br />

saqarTvelos, sataxto qalaqad da Seiqmna<br />

veeberTela qarTuli saxelmwifo.<br />

monRolTa aswliani batonobis uReli<br />

brwyinvaled wodebulma giorgi mexuTem<br />

daamsxvria, gaacamtvera das gaaerTiana<br />

sam politikur erTeulad daSlili<br />

saqarTvelo.<br />

giorgi mexuTem TiTqmis miuaxlova<br />

saSinao da sagareo mdgomareoba daviT<br />

aRmaSeneblis Tanamedrove saqarTvelos,<br />

msgavsma movlenebma, e.i. qveynis saTaveSi<br />

gaWirvebis Jams, romelime saxelovani<br />

mamuliSvilis mosvliT, sikvdilis piras<br />

misuli qveyana drodadro aRsdgeboda<br />

xolme da iwyebda axal cxovrebas. ase<br />

xdeboda momdevno saukuneebSi, Tu gnebavT<br />

me-18 saukuneSi, Znelbedobis Jams, roca<br />

lekianoba, osmaloba da yizilbaSoba<br />

saqarTvelos srul mospobas uqadda.<br />

swored Cvens mier aRniSnul winaparTa<br />

gagrZeleba me-3 gverdze


me-2 gverdidan<br />

msgavsad, saqarTvelos moevlina<br />

mama-Svili Teimuraz meore da<br />

erekle meore, romlebmac SesaSuri<br />

mama-Sviluri da samSoblos<br />

udidesi siyvaruliT, SeZles<br />

qarTl-kaxeTis gamoxsna sparsul-<br />

Turquli da daRestnuri Semosevebisagan<br />

da daRupvis piras<br />

misuli qarTl-kaxeTis samefo<br />

amier<strong>kavkasia</strong>Si uZlieres saxelmwifod<br />

aqcies.<br />

yvelam viciT, rom erekle<br />

mefem 54 weli imefa. 63 wlis<br />

ganmavlobaSi mas xmali xelidan<br />

ar gaugdia, igi dRedaRam muxl-<br />

Cauxrelad Tavs dastrialebda<br />

Tavis ers, qveyanas da swored<br />

misma aseTma didma mamuliSvilurma<br />

saqmem ixsna saqarTvelo<br />

gasparsebisagan da gaTurqebisagan.<br />

amitom uTqvams erekle mefes: me<br />

rom ar movswrebodi am dros,<br />

erT qarTvelsac veRar vipovidiT,<br />

yvelani gaTaTrdebodneno.<br />

2012 wlis 1 oqtombers<br />

saqarTveloSi gamarTulma arCe-<br />

gaimarjve, damarcxebiT gaimarjve<br />

_<br />

bedi Tvisi vin ganago, vis<br />

scodnia?<br />

bilik-bilik ra uecrad daixarje,<br />

nafexurebs vard-eklebi<br />

gikocnian!<br />

daisaje, simarTlisTvis<br />

daisaje,<br />

Seni sityva, gzas gauyva suleTians...<br />

daitanje, Seniv nebiT daitanje<br />

da eg tanjva, mavanTaTvis,<br />

sulerTia!<br />

guls vimagreb isev Seni leq-<br />

vnebma Tavisi brwyinvale SedegebiT<br />

bolo mouRo saakaSvilis<br />

qveynis damRupvel amazrzen<br />

mmarTvelobas da saTaveSi movida<br />

xalxis nanatri, qveynis gadamr-<br />

Ceni xelisufleba, saqarTvelos<br />

istoriaSi yvelaze didi qvelmoqmedi<br />

da mecenati batoni biZina<br />

ivaniSvili.<br />

es movlena rac aisaxa saqarTveloSi<br />

batoni biZinas mosvliT<br />

da misi gundiT, aris gamoZaxili<br />

da ganmeoreba saqarTvelos istoriaSi<br />

gzadagza movlenili qveynis<br />

gadamrCeni magaliTebisa.<br />

vTxovT baton biZinas, rogorc<br />

Tanamedroveobis did qarTvels<br />

ar daiSuros Zal-Rone, raTa<br />

qarTveli xalxi da saqarTvelo<br />

rac SeiZleba male gaaTavisuflos<br />

qveynis damRupveli Wirisa<br />

da wylulebisagan. saxeldobr,<br />

saqarTvelos tyeebis ucxoelTaTvis<br />

miyidvisagan (umowyalod<br />

rom Wrian, Cexaven, anadgureben<br />

da miaqvT es simdidre<br />

sazRvargareT) aseve saswrafod<br />

SeaCeros RvTismSoblis wilxvedri<br />

qveynis, yoveli goji miwis<br />

s x v a d a s x v a<br />

araqarTvelTaTvis gaCuqeba –<br />

gasxviseba.<br />

***<br />

am mtkivneul TemasTan dakav- dakav-<br />

SirebiT SevxvdiT da vesaubreT<br />

sanioreli da juRaaneli mosax-<br />

leobis warmomadgenlebs: ramin<br />

meliqiSvils, sanioris gamgebels<br />

malxaz WaRaraSvils, gia firal-<br />

iSvils, daTo bitiaSvils, neli<br />

qoCiSvils da sxvebs.<br />

_ 2011 wels, aseTi informacia<br />

gavrceldas: Cveni miwebis<br />

teritoria, romelsac wlebis<br />

ganmavlobaSi vflobdiT, CamogvarTva<br />

Zvelma adgilobrivma<br />

xelisuflebam da miwa ijariT<br />

gadasces kuveitel arab Seixs<br />

viTomda investiciebis gansaxorcieleblad<br />

im motiviT, TiTqos,<br />

aq turistuli centris asaSen-<br />

eblad, aqaurebis dasasaqmeblad<br />

drodadro, sezonurad turistebis<br />

TuSeTSi gadasaadgileblad. am<br />

mSenebnlobas xelmZRvanelobda<br />

lalisyureli gela WvritiZe,<br />

romelic TbilisSi, Sinagan saqme-<br />

Ta saministroSi muSaobs.<br />

Cven isedac mcire miwebi<br />

gvaqvs da ucxoelTa CaCxirvaRa<br />

gvindoda? sxvaTaSoris kaxeTSi<br />

xSiria miwis gayidvis magaliTebi.<br />

amboben dedofliswyaros raionis<br />

miwebi Cinelebze gaiyidao. ratom-<br />

Rac yvela ucxoeli kaxeTis<br />

miwebis yidvas iTxovs... lagodexis<br />

raionis sofel lafnianTan<br />

udidesi miwebi Cinelebma<br />

iyideso...<br />

qarTveli erisaTvis, CvenTvis,<br />

miwa sxvanairad aRiqmeba, miwas<br />

rogorc dedas, ise vuyurebT.<br />

veravin dagvarwmunebs, aRniSnuli<br />

miwebis gasxviseba turizmis<br />

mosazidad sWirdebaTo. (Cven ara<br />

nakleb movizidavT turistebs).<br />

xelisuflebaSi batoni bi-<br />

Zinas mosvlamde, SeCerebuli iyo<br />

mSenebloba, rogorc ki `qarTulma<br />

ocnebam~ gaimarjva, am partias<br />

rom dabraleboda, maSinve daiwyo<br />

gamalebuli mSenebloba.<br />

am Cvens mciremiwian qveyanaSi,<br />

sadac xalxs sakmarisi miwis<br />

nakveTebi ara aqvs, ratom unda<br />

flobdes ucxoeli miwas? ra<br />

teritoriebic Cven gvekuTvnoda,<br />

moviTxovT Cvens sakuTrebaSi dabrunebas.<br />

ar davTmobT erT mtkavel<br />

miwasac ki... ra didi tragediaa,<br />

amdeni drois Semdeg, mtris axali<br />

da Sefaruli urdo rom moevlineba<br />

Cvens qveyanas.<br />

sruliad saqarTvelos mosaxleobis<br />

gasagonad: ar gavasxvisoT<br />

Cveni sakuTreba: binebi<br />

Tu sakarmidamo adgilebi ucxoelebze!..<br />

ratom vasxvisebT<br />

qarTul miwa-wyals?<br />

erTi weli gavida Cveni kolegis _ Jurnalistisa da megobris<br />

dodo iordaniSvilis gardacvalebidan. misi udrood wasvla<br />

samwuxaro aRmoCnda yvelasTvis, vinc icoda am mravalmxrivi niWisa<br />

da araordinaluri pirovnebis fasi. sabednierod, gardacvalebamde<br />

Sedga misi, rogorc poetis debiuti da mkiTxvelma miiRo dodo<br />

iordaniSvilis gulwrfeli leqsebis patara krebuli, _ `leqsi<br />

tkivilma damawerina~...<br />

dodo iordaniSvilis xsovnas<br />

dodo irdaniSvili<br />

sis pwkariT,<br />

sulSi axla sul xati da<br />

sul RmerTia!<br />

nuTu ukve aravisze ar xar<br />

mwyrali,<br />

nuTu SenTvis saqarTveloc<br />

sulerTia!<br />

gaimarjve, damarcxebiT gaimarjve,<br />

Tumc, ra aris marcxi, netav,<br />

vis scodnia?<br />

bilik-bilik ra uecrad daixarje<br />

da mtrisTvisac, ra uecrad<br />

gikocnia!<br />

mzia xeTaguri<br />

zurab yuraSvili _ Telavis<br />

municipalitetis gamgebeli:<br />

_ me axali mosuli var am<br />

Tanamdebobaze. saniorelebis, ju-<br />

Raanelebis da sxvaTa miwebis gasxviseba<br />

sisuleled mimaCnia. ramdenad<br />

sworad aqvT xelSekruleba<br />

gaformebuli arab Seixze, amas<br />

gTavazobT dodo iordaniSvilis werils, romelic man juba<br />

Rebelis poeziisa da pirovnebis Sesaxeb dawera, magram ver moaswro<br />

gamoqveyneba.<br />

juba Rebelis poezia<br />

anu<br />

`sikeTe-gamoZaxebiT~<br />

`miyvarxarT mTebo, satrfos<br />

cremlebo, enav, mamulo, ra<br />

iqneboda Cemi cxovreba, ase Zlierad<br />

rom ar miyvardeT~ _ es<br />

striqonebi poet juba Rebels<br />

ekuTvnis da mainc misTvis mamulis<br />

siyvaruli nazi lirika ar aris...<br />

icis, rom mas mkacri kanonebi<br />

marTaven. juba Rebelis poeziidan<br />

mkiTxveli mixvdeba, rom dRes<br />

esoden gavrcelebuli gulgrilobios<br />

seni avtoris ar Sehyria.<br />

misi striqonebidan igrZnobT<br />

raoden gulwrfelia misi tkivili<br />

dRevandeli realobis mimarT.<br />

realoba ki aseTia: _ cxovreba<br />

ganwirulia siyalbisaTvis da<br />

uniWoTa keTildReobisaTvis da<br />

roca raime Rirebuli gamoCndeba,<br />

gind poeturi krebuli iyos da<br />

gind proza, erTbaSad msjelobis<br />

sagani gaxdeba xolme. ase moxda<br />

amjeradac, _ poet juba Rebelis<br />

leqsebis mesame krebulma didi<br />

interesi gamoiwvia poeziis moyvarulTa<br />

Soris. gamocema maRal<br />

poligrafiul donezea Sesrulebuli<br />

cota damaintrigebeli<br />

saTauriT: `sityvis sasaflaoze~.<br />

gamocemis redaqtoria cnobili<br />

poeti mzia xeTaguri.<br />

bevri ram Tqmula poetebze,<br />

an rogor SeiZleba, araferi<br />

iTqvas sityvis raindebze, magram<br />

me yvelaze metad es gamonaTqvami<br />

momwons: _ yvela poeti filosofosia,<br />

magram yvela filosofosi<br />

gagrZeleba me-7 gverdze<br />

`<strong>kavkasia</strong>~ <strong>#3</strong>-4 (67-68) marti-aprili 2013<br />

vswavlobT. aRniSnuli miwis<br />

teritoria aqvs gadacemuli arabs.<br />

mas investiciebi unda ganexorcielebina.<br />

rogorc viciT, soflis<br />

meurneobis sammarTveloebi<br />

yalibdeba da es organizaciebi<br />

gansakuTrebul yuradRebas miaqceven<br />

am sferos.<br />

mzad var, arc erTi mtkaveli<br />

miwa ar gavasxvisoT ucxoelebze<br />

da davubrunoT mosaxleobas.<br />

P.S. Tavad gaxldiT im teri- teritoriaze,<br />

sadac kotejebis gama-<br />

lebuli mSenebloba mimdinareobs.<br />

patara gogona gamovida, romelmac<br />

gvar-saxeli damimala da mkacri<br />

toniT mommarTa Semdegnairad: me<br />

ganvageb aqaurobas, me ar var val-<br />

debuli, gipasuxoT SekiTxvebze<br />

da angariSebi CagabaroT. arabeTSi<br />

arab Seixs hkiTxeT, rac gnebavTo<br />

momaZaxa urcxvad da ukmexad. es<br />

uzrdeli Telaveli axalgazrda<br />

xelmZRvanelobs kotejebis mSene-<br />

blobas. me gancvifrebuli davrCi,<br />

msgavs raimes Cemi Jurnalisturi<br />

moRvaweobis ganmavlobaSi jer ar<br />

Sevxvedrivar.<br />

iza jaWvaZe<br />

poeti ver ariso. amaze meti<br />

Sefaseba raRa unda iyos. Tu<br />

filosofia aris mecniereba mecnierebaTa<br />

Sesaxeb da azrovnebisa<br />

da inteleqtualuri samyaros<br />

ierarqiis kibeze yvelaze maRali<br />

safexuri uWiravs, gamodis, rom<br />

poetebi am samyaroSi `konkursgareSeni~<br />

arian.<br />

Cemi Rrma rwmeniT, sxvadasxva<br />

enaze molaparake poetebsac<br />

ki esmiT erTmaneTisa.<br />

isini sxva simsubuqiT daabijeben<br />

miwaze. meCveneba, rom sxvadasxva<br />

erovnebis poetebis leqsebi mkiTxvelisaTvis<br />

iTargmneba sxvadasxva<br />

enaze, xolo poetebs isedac esmiT<br />

erTmaneTisa. isev juba Rebelis<br />

poezias vubrundebiT: _ `vici,<br />

sicocxles azri ara aqvs, Tu<br />

davyobT ase nawil-nawilad, modi<br />

Cvens fiqrebs miTi davarqvaT da<br />

siyvarulis aliT daviwvaT.~ da<br />

kidev: `me Seni xilva ar minda<br />

mxolod, arc Seni nazi sxeulis<br />

kocna, me var codvili, rame Tu<br />

vcocxlob da var cocxali rame<br />

Tu vcodav~.<br />

rusebi amboben _ kargi<br />

mexsiereba xels giSlis<br />

3


gemSvidobebi...<br />

murTaz!<br />

`aravin icis axla Cvens Soris<br />

romeli ufro sacodavia _ Sen, visac<br />

gulze mZime qva gadevs, Tu me, visac<br />

guliT damaqvs es dardi~.<br />

is ar, an ver emorCileboda<br />

adamianebis mier gansazRvrul<br />

cxovrebis wesebs, ver jdeboda<br />

stereotipul zneobriv CarCoebSi<br />

da yovelgvari stereotipi misTvis<br />

iseTive miuRebeli iyo, rogorc<br />

viRac `kargad aRzrdilisTvis~<br />

Rame moulodnelad mosuli stumari.<br />

Tumca misi moraluri kredo<br />

iqneb aRemateboda kidec Cvens mier<br />

Camoyalibebul eTikis normebs.<br />

is, verc pirmoTneobis Rimils<br />

irgebda da verc didi poetis<br />

saburvels. yvela xevsuruli wesis<br />

dacviT gaficuli Zma iyo,<br />

Cemi erTaderTi Zmadnafici... xan<br />

vbrazobdi masze. xanac sibrazes<br />

sibraluli Caanacvlebda _<br />

sibraluli imis gamo, rom am<br />

uniWieresma da ulamazesma vaJkacma<br />

fexi versad moikida. bunebis laRi<br />

Svili iyo, arc aravis daemorCileboda<br />

da arc sxvas daimorCilebda...<br />

erTi SemTxveva maxsendeba, samsaxurSi<br />

gamomiara, didxans<br />

visaubreT, mere biZaSvilma<br />

momakiTxa da murTazma<br />

manqanamde mimacila.<br />

manqanis kari<br />

gamoaRo da Cems<br />

4<br />

kostantine<br />

lorTqifaniZe<br />

Sens lamaz sulze minda davwero<br />

sityva, gulidan amoxeTqili,<br />

radgan iyavi aseTi sufTa,<br />

ase alali, ase keTili!<br />

dagvrCa Svilebi – SviliSvilebi<br />

Tvalcremliani, guldawyvetili,<br />

darCa tkivili, gulSi naRveli,<br />

nafexurebis mravalwertili...<br />

vin ifiqrebda, ase uecrad<br />

saaqaodan gagveclebodi,<br />

mzeqali dagxvda albaT imqveynad,<br />

visac maradJams ase elodi.<br />

amayo sulo, Cemo warsulo,<br />

adre Tu gvian, mainc SevxvdebiT,<br />

bolo erTia, da am imediT<br />

gemSvidobebi, magram droebiT!..<br />

roena bekuraSvili<br />

Zmadnafici<br />

qarTveli mwerlebi, Jurnalistebi:<br />

iza jaWvaZe, mayvala gonaSvili,<br />

eTer TaTaraiZe, koba arabuli,<br />

amiran arabuli, baRaTer arabuli,<br />

ivane wiklauri, tariel xarxelauri,<br />

gigla WinWarauli, simon balaxaZe,<br />

murRva ardoteli, erekle saRliani,<br />

cotne albuTaSvili, elza metreveli,<br />

nana jafariZe, nino melaSvili-Coxeli.<br />

mzia xeTaguri, leila arabuli, qeTevan<br />

doliZe, marine TuqTumaniZe, omar<br />

Turmanauli, tristan maxauri, zezva<br />

medulaSvili, Temur CalabaSvili,<br />

koba bedoiZe, iago arabuli, mayvala<br />

liparteliani, Sermadin qaldani,<br />

mirian faliani didi mwuxarebiT<br />

iuwyebian, rom moulodnelad gardaicvala<br />

Tbilisis SoTa rusTavelis<br />

saxelobis Teatraluri institutis<br />

kursdamTavrebuli, niWieri kinomsaxiobi<br />

da poeti<br />

murTaz arabuli<br />

biZaSvils xumrobiT `daemuqra~,<br />

_ `dadnafics aravin awyeninoT,<br />

Torem CemTan geqnebaT saqmeo~...<br />

aseTi iyo Cemi `aranormaluri~<br />

x s o v n a<br />

murTaz arabuli...<br />

kaci, romelsac `SatilSi,<br />

Satilivnebma, Sari Samo(m)sdes<br />

Saraze...~<br />

kaci, romelic ise wavida,<br />

miuxedavad arnaxuli gaWirvebisa,<br />

mainc ver gatexa cxovrebam...<br />

uSeno ganTiadebiT...<br />

ra Tavzardamcemi dila gamiTenda im<br />

dRes, Cemo murTaz, roca Sevityve Seni<br />

amqveynidan wasvlis ambavi.<br />

Cveni erTad yofnis ocma welma ucbad<br />

gairbina. dedaSeni, daRlili da ganawamebi,<br />

Seni imedi da sixaruli, iq, TianeTis<br />

wminda da ulamazes miwaze ganisvenebs...<br />

ase mokle sicocxle sawuTrom SenTvis<br />

ratom ineba? da mainc, vidre iyavi,<br />

drom vera dagaklo ra... ZilSi mogepara<br />

sikvdili da mZinars gajoba, dauCoqebelo<br />

xevsuro!..<br />

waxvedi da Tan waiRe dardiani, natanji<br />

da keTili guli, Canafiqrebi, auxdeneli<br />

ocnebebi da SesaZloa monaniebis survilic<br />

poeto da qarTuli kinoxelovnebis ziaro.<br />

Seni rolebi sulkurTxeuli, didebuli<br />

Cveni megobris _ goderZi Coxelis ulamazes<br />

filmebSi, mudam gauxunari darCeba<br />

da Taobebs gadaecema Seni sulieri Tu<br />

garegnuli mSvenierebiT.<br />

arc siyvaruli momkvdara, is Tan<br />

waiRe da mec damrCa sicocxlis dasa-<br />

... Zalian miZneldeba murTaz<br />

arabulze mosagonari werilis<br />

dawera...<br />

Znelia, warmoidgino, rom<br />

is aRarasodes Segxvdeba qu-<br />

CaSi, saxlSi, RonisZiebaze, andac<br />

samegobro sufrasTan aRarasodes<br />

getyvis xevsurul kiloze:<br />

`raÃel xar?!~ aRar mogefereba<br />

misTvis Cveuli Rimiliani TvalebiT...<br />

mas xom Zalian uyvarda sicocxle,<br />

Tavisianebi; yvela, visTanac<br />

gamovlili cxovreba akavSirebda;<br />

ojaxi, Svilebi, SviliSvilebi,<br />

megobrebi, biZaSvil-naTesavebi,<br />

kolegebi, gardacvlilebic da<br />

cocxlebic...<br />

murTaz arabuli leqsis da<br />

`<strong>kavkasia</strong>~ <strong>#3</strong>-4 (67-68) marti-aprili 2013<br />

lieramde, pirTamde savse Seni xilvebiT,<br />

sisuleleebiT, mSvenierebiT...<br />

e mag didroni da lamazi Tvalebis<br />

siTbo, Cems sevdian guls didxans gahyveba.<br />

Sen aRara xar, da Sens magivrad, me veferebi<br />

ukuneT Rames, da uSenobiT mowyenili<br />

veronis mTvare gakvalul gzaze monatrebis<br />

sivrces miapobs...<br />

iZine mSvidad, sicocxleSic da<br />

sikvdilSic Cveni maradiuli siyvaruliT...<br />

maradisobaSi xar, murTaz, Sen da<br />

dedaSens mSobliuri da ulamazesi verona<br />

_ gomboris miwa unda dagyrodaT da ra<br />

dasanania, ase rom ar moxda...<br />

unazesi siyvaruliT miuxval deda –<br />

mzeqalas da rogor gaixarebT!..<br />

SenivTebuli Seni lamazi suli da sxeuli,<br />

im dRes qandakebad Camoqniliyo da<br />

gaukvalavi gzisken miemarTeboda...<br />

aq ki, ganTiadebi uSenod Semoifrqvevian<br />

Cems fanjrebSi...<br />

marad Seni<br />

iza jaWvaZe<br />

leqsis<br />

da<br />

siyvarulis kaci!..<br />

kaci, romelsac yvela uyvarda<br />

da samagieros arvisgan iTxovda...<br />

kaci, romelic yvela Cvenganisgan<br />

gansxvavdeboda...<br />

marine<br />

TeqTumaniZe<br />

(marcxnidan marjvniv) marine TeqTumaniZe, Temur CalabaSvili, iza jaWvaZe,<br />

jibo lomaSvili, murTaz arabuli, simon balaxaZe, Temur SavlaZe,<br />

siyvarulis kaci iyo; is erTdroulad<br />

poetic iyo da msaxiobic<br />

da es gaoreba misi sulidan<br />

momdinareobda; is mxolod leqsiT<br />

da siyvaruliT cxovrobda...<br />

da mjera, murTazis leqsi da<br />

siyvaruli mis SvilebSi, SviliSvilebSi,<br />

megobrebSi gadava da<br />

gagrZeldeba. da es iqneba murTaz<br />

arabulis maradiuli sicocxlec!..<br />

baRaTer<br />

arabuli<br />

Jurnal `ciskris~ mTavari<br />

redaqtori,<br />

saqarTvelos mweralTa<br />

kavSiris Tavmjdomaris<br />

moadgile<br />

barisaxosken<br />

cispirtexaa. nisli barbaciT<br />

aetotava, ahyva amay mTebs.<br />

he-hei, nislo,<br />

mixval sadamdis,<br />

ai es mTebi gadamatare!<br />

fexdafex momdevs<br />

Cemi aCrdili,<br />

avCqardebi da feTiandeba.<br />

Cumi alersiT vici am diliT<br />

gza damiloca<br />

dedis Tvalebma.<br />

Sevxedav salebs, gardaviqmnebi,<br />

davayuradeb aragvis bubuns,<br />

ToTia, kola, biZa-Senebi,<br />

vici melian<br />

am dRis miwuruls.<br />

vCqarob da am gzas<br />

veRar vaxaneb,<br />

gveleTis Walas<br />

avcdebi rodis,<br />

Camisafrdeba tiali Rame<br />

da ar mimiSvebs barisaxomdis.<br />

goneba: mainc unda iaro!<br />

Tunda gagixdes<br />

Rame mosisxled!<br />

guli: iare, adamiano!<br />

iqneb gza-Walas<br />

mainc movcildeT!<br />

murTaz arabuli


murTaz arabuli<br />

mindias /mamukas/<br />

mze efereba, xels arTmevs SoriT<br />

da iRimeba Cemi mindia,<br />

didi muq-lurji kurcxali ori<br />

mzesa da akvans Soris xidia.<br />

mze Sens TvalebSi gaorebula<br />

da anawilebs RimiliT siTbos,<br />

gaxarebuli dRes me var SeniT<br />

Sen genacvale, mindiav, Svilo!..<br />

suraTi<br />

CaeZina lelianSi mTvares<br />

da barbaciT cisken iwevs ali.<br />

daemsgavsnen es xeebi mTvralebs.<br />

aeria Rames gza da kvali,<br />

gaiwewa, gaigiJa Tavi.<br />

gamarjveba, mzeo!<br />

ToTia yanws mawvdis,<br />

savsea arayiT,<br />

viyudeb jixvis rqas,<br />

amiRo kankalma,<br />

`nu gzizRavs, Sen gazrdas,<br />

anwlia, gadaswi~.<br />

avwie, ca lurji, uZiro, kamkama.<br />

SiSxiniT erboSi iwveba xinkali,<br />

davcale meorec,<br />

ZarRvebma SeigrZno,<br />

venTebi, vmaRldebi,<br />

raRaca mixaris,<br />

gamarjveba mzeo!<br />

usazRvrod keTilo!<br />

banze varT, vsaubrobT,<br />

Tavs viqcevT simReriT,<br />

icleba yanwebi,<br />

erTurTis mimyoli.<br />

Conguris larebze<br />

cekvaven riTmebi<br />

da vacze wriapiT<br />

hkidia striqoni.<br />

saqoni miudis ferdaze samZimars,<br />

ra vici, an iqneb ki ari mzeqali,<br />

aq, mTaSi, yovelTvis asea,<br />

ras izam,<br />

suyvela miyvars da<br />

suyvelas Sevxari!<br />

***<br />

sxivis naTeba mkrTali,<br />

Camowolila bindi,<br />

eWviT miyurebs Tvali,<br />

mtanjavs siSore didi.<br />

mozidulia nervi,<br />

gamocda mergo mkacri,<br />

aRar mixsenebs bevri,<br />

simwriT kbilebSi gavcri.<br />

acerebula sivrce _<br />

arvisgan veli Svelas,<br />

Tavisi unda mivce<br />

mters da moyvares, yvelas.<br />

werili dedas<br />

areuli maqvs, dedi, gza-kvali,<br />

davdivar, viyo TiTqos mZinare,<br />

becad miRimis kaci mzakvari,<br />

gaklaknilia mRvrie mdinare.<br />

gadameCexa kldidan merani,<br />

gamiorgulda qalTa feria,<br />

Camsafrebia Jami verani,<br />

Tvalsawieric bindis feria.<br />

datanjulia suli euli,<br />

irgvliv sibilwe, Suri, jalaTi,<br />

danomrilia Cemi sxeuli,<br />

rom ver vigue monis xalaTi.<br />

Semomjarvia kacTa avi zne,<br />

vwevar, nareklis nali migia,<br />

dRes me var, vici, tyviis samizne,<br />

xval kidev, albaT, sxvisi rigia.<br />

didi tkivili sulSi nabani,<br />

amoxeTqvamde sisxlma gawminda,<br />

wamoixura sevdis nabadi<br />

da gaizarda nislSi mTawminda.<br />

***<br />

frTamotexili,<br />

RamenaTevi,<br />

sulamRvreuli da kvlav amayi,<br />

gakidebuli salebs brWyalebiT<br />

idga siCume gardamavali.<br />

xeebs samosad nisli Svenoda<br />

da liclicebda dilis riJraJi,<br />

uxilav xeliT ikinZeboda<br />

dre ganwiruli sikvdilisaTvis.<br />

***<br />

martoka daZrwis qari giJmaJi,<br />

aravina Cans, masTan idaos,<br />

daWirxlulia lega riJraJi,<br />

Tovlis siwminde<br />

faravs midamos.<br />

nervis momSleli grZeli sisini<br />

xerxemals burRavs<br />

da tvins awydeba.<br />

sufrasTan sxedan axla isini,<br />

ex, bevr maTganze<br />

guli damwydeba!<br />

ar edardeba javri sxvas sxvisi,<br />

Cemsas jebiri unda vuSeno.<br />

avsebulia sevdiT sasmisi _<br />

axalwlis dilas<br />

vxvdebi uSenod.<br />

***<br />

gamoval gareT,<br />

amyvebi rusTvels,<br />

gaminawilebs mze<br />

Tavis siTbos,<br />

vCerdebi wuTiT,<br />

gazafxuls vusmen,<br />

gasuli zamTris<br />

qarebze vfiqrob.<br />

xxsovna s o v n a<br />

`<strong>kavkasia</strong>~ <strong>#3</strong>-4 (67-68) marti-aprili 2013<br />

***<br />

sad gadasaxldiT<br />

Satilionni,<br />

rad moCans bWeni Sav-bneli?<br />

aRarsad kaci,<br />

patroni soflis,<br />

mter-moyvarisad damxvedri.<br />

gamravlebula<br />

deka, WinWari,<br />

diyi, Supya da ieli,<br />

mudam mterT gulTa<br />

SesaSinarni,<br />

arsad mosCanan gmirebi.<br />

Sesabralisad<br />

gamxdara miwa<br />

mamuli mouxmobs moymeT,<br />

yvela saxlidan,<br />

nasaxlaridan,<br />

fuZis angelozi godebs...<br />

dedas<br />

Cemi lamazi saxli,<br />

Cemi patara Werxo,<br />

Cemi WaRara deda,<br />

jvari daswere, RmerTo.<br />

aragvi<br />

suliT ar iyo metis amtani;<br />

Tumc ar hqonia ganzraxva avi.<br />

ver daatia mTebSi man tani,<br />

gasxlta da<br />

mtkvarSi daixrCo Tavi.<br />

epitafia<br />

vamoklebT gzas<br />

da mivalT xevdaxev,<br />

dRes am grZeli gziT<br />

ganawamebni,<br />

movediT, mogvyva<br />

Rame fexdafex,<br />

erTgul ZaRliviT<br />

dawva karebSi.<br />

Tinas uxaris Cveni stumroba,<br />

es sixaruli guls nadebia,<br />

gaSala sufra, dagvsxa purobad<br />

da Semogveswrnen<br />

tuCa, berdia.<br />

uceb saTqmeli leqsad gageqca,<br />

darCes am Rames epitafiad.<br />

ar gapatia tuCam galeqsva,<br />

gamogiqana wkepla kafia.<br />

berdiam lxeniT vada mozida,<br />

Zmiswuls WirSi hyavs<br />

biZa maSvelad,<br />

egona, tuCas gadaswonida<br />

da lxini amiT ufro damSvenda.<br />

kidev gvawvdian savse sasmisebs<br />

_ es erTi yanwic unda Sasvao!<br />

mere WiSkramde gamogvaciiles,<br />

gamogvatanes leqsi sagzao.<br />

Sors silurjeSi<br />

avdeqi, amyva sizmari uSno<br />

da siCumeSi siCumes vismen,<br />

Woti guliswors<br />

yiviliT uxmobs,<br />

pasuxs ver iRebs, Cumdeba isev.<br />

aragvs amohyva stveniT lemade,<br />

ukan datova mTebi samxreTis,<br />

ramdeni rame iTqva Cemamde,<br />

an kidev ityvis Semdeg ramdeni.<br />

ha, gafermkrTalda<br />

Suqi varskvlavTa<br />

da gadmoiqca zeca uZiro,<br />

zeviT, xevebSi, Rame gamqrala...<br />

am silamazes minda vucqiro.<br />

cas Sevxede da ganaWenebi,<br />

mRvrie Rrubeli gadadioda,<br />

Sors, silurjeSi,<br />

lurja cxenebiT<br />

gadaiqrola galaktionma...<br />

Sari Samamdves<br />

Saraze<br />

SatilTan Satilivnebma<br />

Sari Samamdves Saraze,<br />

moyvasTan wadiliT Sebma,<br />

gulis kar civad Cavraze.<br />

damaWarbebdes ki viTa,<br />

metanebodnen Zalaze,<br />

SuRlamde kinaR mivida,<br />

saqme ro iyo araze,<br />

SatilTan Satilivnebma<br />

Sari Samamdves Saraze.<br />

***<br />

cecxli ar unda Cavaqro,<br />

ver gamtexT tkbilis eniTa.<br />

mandav viqnebi, gava dro,<br />

raxelac ginda qeniTa.<br />

sawuTrom vera damaklo<br />

dRe-mudam mjiRis qneviTa.<br />

Camaes nislma damaTro,<br />

amamdinarma qveniTa.<br />

sakani 54<br />

sarecxis Tokze hkidia qari,<br />

daaqvs ubnidan<br />

ubanSi Wori.<br />

monacrisfero<br />

amindi ari,<br />

Tvalsawieri<br />

viwro da Sori.<br />

5


6<br />

R i r s e u l i m a m u l i S v i l e b i<br />

leila legaSvili axmetis<br />

raionis sofel zemo xodaSenSi anzor<br />

da qeTevan legaSvilebis ojaxSi daibada.<br />

leila gansakuTrebuli niWiT dajildoebuli<br />

mandilosania, rac misi mamis, cnobili<br />

moleqsis da Tamadis, kargi metyevis<br />

da keTilSobili pirovnebis genetikuri<br />

kodiT gamoixateba. leila araCveulebrivad<br />

mReroda, amitom misi niWi SeumCneveli ar<br />

darCenila da jer kidev TxuTmeti wlis<br />

asakSi igi cnobilma lotbarma pavlede- muriSvilma Telavis samusiko saswavlebelis<br />

gogonaTa kapelis solistad miiwvia,<br />

jildo, romelic ufalma arguna<br />

axmetas<br />

modis da Cumad dudunebs CvenTvis,<br />

es alazani talReb liclica,<br />

sperozis mTebma nisli gvesrola<br />

ca Semodgomisfrad gaicrica,<br />

veRar verevi am mxrebiT mtevnebs,<br />

ismis mindvrebSi vazis Civili<br />

es axmetaa, Cveni axmeta,<br />

Tavis lxiniT da Tavis tkiviliT,<br />

kvetera sios dalalad gvaSlis,<br />

da baxtrionze warsuli brwyinavs,<br />

pankisSi TorRva pankelis cixe,<br />

tanze isworebs kidev erT dilas,<br />

fSavlebSi riJraJs mohyveba muza.<br />

aq erTgulebac ician, iWvic,<br />

saTqmels leqsebad getyvian ucbad<br />

dedis muclidan dayolil niWiT,<br />

TuSur garmonze natir-namReri<br />

ramden sixaruls da tkivils gacveTs<br />

Sen guCvilobas rogor Sevbedav<br />

`dalaobaSi~ natireb kacebs?!<br />

mTis ferdobebze akrula cxvari,<br />

zvavqveS mdinaris rakraki ismis,<br />

balaxze brolad gaSlila cvari<br />

kldeebs qudebad axuravs nisli.<br />

TuSeTis mTebSi, jadosnur mTebSi,<br />

sadac qvasac ki suli udgia,<br />

diklo, Senaqo, boWona, farsma,<br />

TiTqos zecidan CamoudgiaT,<br />

aq yvavilebis dagaTrobs suni,<br />

aq mzec sxvagvarad isworebs nawnavs,<br />

Tu siyvaruliT aduRda guli<br />

gvirgvini swored aq unda dawna,<br />

aq unda guli moigo misi,<br />

visi Tvalebic gesroda qamands,<br />

gsurs zecas miswvde? mihye mTis<br />

tanze<br />

cxenis floqvebiT<br />

Semortymul qamars,<br />

sadac aTi wlis ganmavlobaSi mReroda da<br />

araerTxel saerTaSoriso Tu respublikuri<br />

festivalis laureati gaxda.<br />

skolis damTavrebis Semdeg leila<br />

samusiko saswavleblis sagundo – sadiriJoro<br />

fakultetis studenti gaxda,<br />

romlis damTavrebis Semdeg imave wels<br />

miiwvies Telavis saxelmwifo univer-<br />

sitetSi ansambl `orovelas~ solistad solistad.<br />

1985 wels leilam jer Tbilisis sulxan<br />

saba-orbelianis saxelobis saxelmwifo<br />

universitetSi gaagrZela swavla, Semdeg<br />

Telavis saxelmwifo universitetis qar-<br />

Seebi qarebs, gauZel yinvas<br />

da gamZleoba gqondes mwyemsuri,<br />

miiRe Zmebad qisti da osi,<br />

saxlikacebad TuS-fSav-xevsuri...<br />

ra lamazi xar, Cemo axmetav,<br />

xevidan tyemde, mTidan baramde,<br />

alaverdidan gewios locva<br />

samaradJamod, RmerTi gfaravdes.<br />

Cemi marani<br />

Tuli enisa da literaturis fakultetze.<br />

paralelurad igi gaxldaT Tbilisis musikalur<br />

sazogadoebasTan arsebuli Teatr<br />

`vernisaJis~ solisti, saidanac araerTi<br />

konkursisa Tu saerTaSoriso festivalis<br />

laureati gaxda. igi studenturi festivalis<br />

oTxgzis laureatia. aseve norC<br />

poetTa konkursis gamarjvebuli.<br />

1986 wels amerikavkasiis studentur<br />

festivalze baqoSi simReris dedoflad aRiares,<br />

sadac didxans gadioda misi simReris<br />

Canaweri azerbaijanis centr-televiziiT.<br />

leila legaSvili saocrad lamazi<br />

simRerebis avtoric gaxlavT. mas sakuTari<br />

simRerebiT gaformebuli aqvs ramdenime<br />

speqtakli da am simReriT: `me maSin moval,<br />

roca aRar damelodebi~, sabWoTa kavSiris<br />

dilis sainformacio programa `120~ wuTSi<br />

gamovida moskovis centr televiziiT, sadac<br />

gazeTebis gamokiTxvaSi pirveli adgili<br />

daikava. es qalbatoni Tavisi mravalmxrivi<br />

niWis gamo, maSindeli sakavSiro ganaTlebis<br />

ministris da imJamindeli xelisuflebis<br />

gadawyvetilebiT TbilisSi gadaiyvanes, sadac<br />

muSaobda maSindel puSkinis saxelobis<br />

institutSi da aqve Camoayaliba gogonaTa<br />

ansambli. aseve, paralelurad solisti iyo<br />

sxvadasxva ansamblebSic.<br />

leila legaSvils, rogorc qarTuli<br />

xalxuri simReris ubadlo Semsrulebels,<br />

Zalian afasebdnen udidesi korifeebi:<br />

kukuri WoxoneliZe da hamlet gonaSvili gonaSvili.<br />

misi simRerebi gogonaTa gundTan erTad<br />

Caiweres iaponelebma da gamosces kompaqtdiski.<br />

ramdenime wlis Semdeg, iaponelebma<br />

kidev Caweres leila ansambl `winandal-<br />

Tan~ erTad. 1995 wels, leila TelavSi<br />

SevaWriale marnis karebi, patron naqebi,<br />

aq yvelaferi iyo wminda, alal-glexurad,<br />

da ufros, umcros qvevrebs Tavze<br />

mZime sarqvlebi,<br />

rogorc qudebi namusisa, ise exuraT.<br />

aq papaCemis trialebda spetaki suli<br />

da mamaCemis leqsis bwkari isev Rvioda,<br />

mxolod sawnaxels CamoeSva umweod tuCi<br />

das danestili Rawvebidan cremli sdioda,<br />

enatreboda tkbili badagiT dasvrili tani,<br />

das yurZnis WyletiT gaxelebul<br />

vaJkacTa lxena,<br />

cariel qvevrSi CamRerebul badagis bani<br />

da amovsebul yanyratodan pirvelis mRera,<br />

savse godrebi Cakumsuli Savi yurZeniT,<br />

da gamdidrebul papaCemis saamo mRera,<br />

saxlis deda-boZs Casobili<br />

msxvili lursmnebi<br />

da zed tyup-tyupad ajagnuli<br />

mtevnebis wyeba,<br />

kasrebze mwkrivad Camomdgari Tixis doqebi,<br />

Sig Cakiduli Zabri,<br />

rogorc gamSrali curi,<br />

udedo Rvinis molodinSi TeTri bocebi<br />

da nivris wniliT gaJRenTili qilebis suni,<br />

sayrden kedelze miyrdnobili<br />

rZis sadRvebeli,<br />

da aqeT-iqiT daWyetili sacris Tvalebi,<br />

zedaSes qvevri, qalebisgan xeluxlebeli<br />

da TeTr nawnavad CamoSlili<br />

nivris galebi.<br />

Tvalwin damidga sufris<br />

tkbili CamomTavrebiT,<br />

urmis kofoze Camomjdari daRlili Rame<br />

savse qvevrebi wara-mara amomTqnarebiT,<br />

da sawnaxelis valmoxdili mTvlemare saxe.<br />

axla ki beRels dastyobia ukaco xeli,<br />

aq arc keria Zveleburad aRara lxinobs,<br />

sawnaxels, qvevrebs dastyobiaT<br />

naRvelis feri<br />

da zedaSenSi mxolod doqiT<br />

CaudgavT Rvino.<br />

movaWriale piruCumlad karebi mZime,<br />

cremlian Tvalze rwmenis sxivi<br />

mainc kiafobs,<br />

fuZis siyvaruls moakiTxavs odesme vinme<br />

rom sawnaxeli Zveleburad aaxmianos.<br />

Cemi sofeli<br />

win momegeba Cemi soflis Tbili niavi<br />

da CemSi raRac mimoZebna urCi TvalebiT,<br />

veRar ipova, verc qajana, verc qariSxala,<br />

siyvaruliT rom meZaxodnen soflis qalebi.<br />

nacnob cacxvis qveS gawolili<br />

meCxeri Crdili,<br />

mxrebis taatiT ahyoloda Citis galobas,<br />

da cacxvis tanze akoJrili ruxi mklavebiT,<br />

eZebda CemSi, Sors darCenil<br />

ymawvil-qalobas.<br />

kvlav gamaxsenda, fexSiSvela<br />

mis fesvze jdoma,<br />

Weqa-quxiliT atanili SiSis kankali,<br />

wengos wvenisgan dalaquli aTive TiTi<br />

da gatenili jibeebiT nedli kakaliT.<br />

blis kenweroze SexunZluli ubnis balRebi<br />

da bebos sxvenSi moparuli tkbili nugbari,<br />

naxiris mosvlis molodinSi<br />

Wreli TavSlebi,<br />

da saWoraod gamosuli mTeli ubani.<br />

`<strong>kavkasia</strong>~ <strong>#3</strong>-4 (67-68) marti-aprili 2013<br />

dabrunda, sadac gaagrZela moRvaweoba<br />

Telavis iakob gogebaSvilis saxelobis saxelmwifo<br />

universitetSi. Semdeg ki dainiSna<br />

axmetis kulturis samsaxuris ufrosad,<br />

sadac cameti nayofieri weli gaatara.<br />

2009 wels leila legaSvils axmetelebma<br />

gacileba mouwyes, risTvisac yvelas<br />

daswyda guli. es arc aris gasakviri, man<br />

didi `xelwera~ datova axmetaSi, Seqmna<br />

araerTi ansambli da iyo bevri saavtoro<br />

RonisZiebis avtoric. am wlidan leila<br />

legaSvili kaxeTis mxareSi saxelmwifo rwmunebulis<br />

– gubernatoris administraciaSi<br />

kulturis sakiTxebSi mTavar specialistad<br />

dainiSna. man grandiozuli RonisZiebiT<br />

gaacocxla kaxeTi: iliaoba, erekleoba, qaqucoba,<br />

franguli dReebi, yvavilebis, mejlisi,<br />

qoreografiuli festivalebi da sxva.<br />

leila araerTi jildosa titulis<br />

avtoria. 2002 wels saqarTvelos kulturis<br />

saministroSi igi wlis saukeTeso<br />

kulturis muSakad dasaxelda. aseve mas<br />

mianiWes `xelovnebis WeSmariti qomagis~<br />

tituli. igi aris Rirsebis ordenis<br />

mflobeli. hyavs ori Svili ani da giorgi.<br />

leilasTvis mainc yvelaze didi jildo,<br />

rac ufalma arguna, bebiobaa, miTumetes<br />

rom SviliSvilebi, rogorc is ambobs<br />

`simReriT laparakoben~.<br />

isic unda aRiniSnos, rom leila legaSvilis<br />

qaliSvili ani maisuraZe udidesi<br />

musikaluri niWiT gamoirCeva. deda-Svilis,<br />

dueti kargaxania gaicno mTelma saqarTvelom.<br />

aseve igi gamoirCeva poeturi niWiT.<br />

gTavazobT leila legaSvilis leqsebs.<br />

gagrZeleba me-7 gverdze<br />

iza jaWvaZe


cxovrebaSio. juba Rebeli<br />

_ igive jumber<br />

me-3 gverdidan gogriWiani _ saqarTvelos<br />

saxelmwifo<br />

televiziis profeionali<br />

reJisoria. profesionalizmi mogexsenebaT patriotizmiviTaa,<br />

mas arc asaki aqvs da arc erovneba. miuxedavad<br />

imisa rom igi Cemze bevrad axalgazrdaa, Tavi dagvamaxsovra<br />

yvelas araerTi saintereso gadacemiT. aqve unda gavixsenoT<br />

imdroindeli moZvelebuli aparatura da mwiri teqnikuri<br />

aRWurveilobis sapirispirod maRali moTxovnileba da<br />

muSaobis arnaxuli tempi. am yvelafers Tavs varTmevdiT<br />

mxolod da mxolod sakuTari janmrTelobisa da nervebis<br />

fasad da rogorc aRvniSneT, ukve am yvelaferSi Cveni<br />

profesionalizmi gvexmareboda. aseTi gadaxveva imitom<br />

damWirda, rom (imxanad televiziaSi 2500 kaci muSaobda)<br />

erTmaneTis siyvaruliT Tu ara, erTmaneTis mimarT Tanagr-<br />

ZnobiT mainc viyaviT ganmsWvalulni. juba Rebeli yovelive<br />

amis fonze dauRalavi iyo sikeTis keTebaSic, imdenad,<br />

rom mas zedmet saxelad Searqves `sikeTe-gamoZaxebiT~.<br />

`kvlav menatrebi tkivilamde da medardebi, es<br />

me-6 gverdidan<br />

burTis TamaSSi gayvlefili norCi muxlebi<br />

da mayvlis krefiT dakawruli<br />

wvrili mklavebi,<br />

baRCaSi myofi dedaCemi muxlmouRleli<br />

da mamaCemis siyvaruliT savse Tvalebi.<br />

axla ki oblad Semovmdgarvar nacnob bilikebs,<br />

aRarsad ismis mokiskise xmebi balRebis<br />

da Cem karebTan gadabrecil ZvelisZvel skamze<br />

Camomjdariyvnen moxucebi Savi TavSlebiT.<br />

Semomegeba dedaCemis naTeli saxe,<br />

umamaCemod darCenili beberi xaro,<br />

me yvela drois sikeTec da siavec vnaxe,<br />

axla deda var, da bebia da amiT vxarob.<br />

damarcxebuli vmalav<br />

natyviars<br />

Sen axla Sors xar da ver mogwvdebi,<br />

magram Tan damdevs Seni surneli,<br />

mag cecxlis alma, mzis gulSi Camwva,<br />

monatreba mklavs ganukurneli.<br />

vetrfi da vxarob, vSfoTav da vCqarob<br />

da mkvebavs Senze fiqri maluli,<br />

oazisi var, Sen rom eZebdi,<br />

Sens sxeulSi var gadamaluli.<br />

me fiqris tba var da lurji tani<br />

minda sxeulze gadagafaro,<br />

vnebis almuriT danamul TmaSi<br />

TrTolviT TiTebi Semogaparo,<br />

Cavercxlil TmaSi, vercxlad Cagadne<br />

da Cemi wili fifqi gayaro,<br />

xan gagebuto, xan gagabrazo,<br />

gulze naRveli Semogayaro.<br />

cecxls mivce yvelas naxadi farCa,<br />

da yvela saxe SenSi wavSalo,<br />

yvelas gzas ekal-bardi faravdes,<br />

Cemsas gvirila gadavaSalo,<br />

rZisfer alions wasvlis surneli<br />

nazi alersiT gadagaviwyo,<br />

gadagaviwyo yvela Sexvedra<br />

da yvelaferi axlad daiwyo...<br />

Senc Segeyaros, rac me Semyare,<br />

rom aRar viyo ase euli,<br />

cxraklituls yvela kari Sexseni<br />

da davrCi ase karSemtvreuli,..<br />

Sen axla Sors xar da ver mogwvdebi,<br />

Tumc monatreba ukve matyvia,<br />

Tvals ver vusworeb Cem siamayes,<br />

damarcxebuli vmalav natyviars.<br />

s x v a d a s x v a<br />

dodo irdaniSvili<br />

monatreba mirCevnia mainc yvelafers, zRvis zurmuxt<br />

zolebs gasdevs feri Seni Tvalebis, mzis sxivTa xazebs<br />

Seni Tmebi aaelvarebs.~<br />

rogorc xedavT, poetis samyaro Zalian saTuTi da<br />

mravalferovania: _ nacnobia adamianuri tkivilebiTa da<br />

gancdebiT, mimzidvelia ferTa saocari aRqmiT da mkiTxvelamde<br />

ostaturad mitaniT.<br />

naTqvamia, qaosis, didi xmauris, aurzauris gaCumeba da<br />

CaxSoba mxolod da mxolod daxvewil musikas ZaluZs...<br />

Cveni awewili, yoveldRiuri gansacdelis savse cxovrebidan<br />

Tu vinmes SeuZlia ramdenime saaTiT lamazi gzebiT gvataros,<br />

rogorc es SeZlo juba Rebelma Tavisi poeziiT, isRa<br />

dagvrCenia, tkivilebis daamebisaTvis samadlobeli sityvac<br />

wamogvcdes... dasturad ramdneime striqons movixmob:<br />

`rogor miyvardiT, ra ocnebebiT Rames vuTevdiT cisfer<br />

miraJebs, rogor miyvardiT, Tqven ki damSordiT da sxvis<br />

sizmrebSi gairiJraJeT~. an kidev, leqsidan `Savi roliali~:<br />

`iebis surneliT gaJRenTil samyaros, arc dasawyisi aqvs,<br />

arc dasasruli~.<br />

axali krebulis prezentacia Sedga nikoloz baraTaSvilis<br />

saxlmuzeumSi. damswre sazogadoebam moismina da<br />

jildo, romelic ufalma arguna<br />

TuSeTs<br />

isev meZaxis Seni nislebi,<br />

mTis sio TmebSi melabuneba,<br />

kvlav monatrebis eSxiT vivsebi,<br />

veRar gavuZleb albaT cdunebas.<br />

dekaze cvari kiafobs nazi<br />

da abzinvarebs mzis sxivi mwveli<br />

Rreblebs xev-xuvSi mirekavs qari<br />

da gulmosuli wvelis da wvelis...<br />

jadosnur funjiT moxatul mTebSi<br />

TeTr mdumarebas gafantavs eqo,<br />

TuSur garmoniT nazavi dila<br />

daefineba danamul beqobs.<br />

vici, momargeb surnelis farCas<br />

da yvavilT yanis ferTa siuxves,<br />

Cemi ocneba mag mTebSi darCa<br />

da ras mipirebs unda mivuxvde.<br />

aha, movdivar, Semomagebe<br />

eg sidiade Seni mSvenebis,<br />

radgan zRaparSi yofna mageme<br />

me barSi yofna aRar SemSvenis.<br />

qari<br />

Cemi baRidan damisxltda qari,<br />

SevZaxe qaro, mixval saiTo?<br />

Cavuvli kaklebs, cacxvebs da naZvebs<br />

saWoraod da samusaifod.<br />

marTlac Seujda rux kaklebs tanSi<br />

totebi totebs Semoanarcxa<br />

mere cacxvebis totebSi SeZvra,<br />

xan auwewa da xan davarcxna.<br />

veRar ijera guli gniasiT,<br />

naZvebis tevrSi gainavarda<br />

CamoefliTa wiwvebze tani<br />

gaberwebuli pirqve davarda.<br />

Cems Svils giorgis<br />

Sen daibade didTovlobisas<br />

da Cems cxovrebas Suqi mohfine,<br />

sadRac gaisma eqo Tofisa,<br />

RmerTs biWis mosvla Seatyobines.<br />

Sen daibade didTovlobisas,<br />

Sublze naTeli Suqi gefina,<br />

amouxsneli iyo samyaro,<br />

sadac jer kidev tkbilad geZina.<br />

Sen daibade didTovlobisas,<br />

saamo iyo Seni Cviloba,<br />

uzenaesma daloca Cveni<br />

samaradJamo deda-Sviloba.<br />

`<strong>kavkasia</strong>~ <strong>#3</strong>-4 (67-68) marti-aprili 2013<br />

mquxare taSiT gamoxata Tavisi aRfrTovaneba am leqsebi<br />

mimarT. gaJRerda juba Rebelis leqsze mayvala xorbalaZis<br />

mier dawerili simRera, romelic SesaniSnavad Seasrula<br />

paata TediaSvilma. sityvaSi gamovidnen mxatvrebi, musikosebi,<br />

mwerlebi, TvalsaCino moRvaweebi da maRali Sefaseba<br />

misces poetis Semoqmedebas. saRamos uZRveboda wignis<br />

redaqtori poeti mzia xeTaguri. am saRamoze kidev erTxel<br />

aRiniSna juba Rebelis striqonebis uSualoba, romelic<br />

misi bavSvobidan iRebs saTaves raWis ulamazes sofelSi,<br />

Rebi rom hqvia:<br />

`... muxameSuris civi qarebi,<br />

Cemi rionis mRvrie talRebi,<br />

Walebi, Cemi soflis Walebi<br />

da saflavebi...<br />

fasis mTa, gona, buba da Soda,<br />

rasac verasdros ver daviviwyeb...<br />

darCa<br />

sofelSi Cemi bavSvoba,<br />

Cemi cxovrebis mTeli simdidre~...<br />

paemani<br />

winandalTan<br />

maxsovs Seni ezos bani,<br />

SuqnaTeli mTvarisa;<br />

Tvalze sanTlad Camomdnari,<br />

Rame winandalisa,<br />

moCurCule verxvTa wyeba,<br />

simTa JRerad qnarisa,<br />

ezos vardTa surneleba,<br />

RrubelT mRera mTvralisa.<br />

xis mklavebSi SariSuri,<br />

Worikana qarisa<br />

da rZisferi dila Cumi,<br />

mzis axela Tvalisa,<br />

brolnabnevi bzinvareba,<br />

Seni ezos namisa,<br />

malul xiblTa ziarebad<br />

gamoReba karisa:<br />

ocnebebSi Cakarguli _<br />

paemaniT xvalisa,<br />

edem-baRi saarako<br />

zRaprul winandalisa.<br />

Telavs<br />

alaznis vels dasdgomixar<br />

Tavze uWknob gvirgvinad,<br />

am bumberaz mTebmac netav<br />

rogor Semogirbina?!<br />

gulSi rogor gixuteben<br />

civ gomboris qedebi,<br />

Sens gulmkerdze gadaSlila<br />

walkoti da edemi.<br />

Sens gulmkerdze gadaimsxvra<br />

mraval mterTa maxvili,<br />

kaxeTs dedis kvnesa esma<br />

Seni SemoZaxili!<br />

lewes, Cexes, ar daindes<br />

devgmirebma mtarvali,<br />

Tumca SaviT Seimosa<br />

dedis guli mravali...<br />

mainc dadga gamarjveba<br />

guli rasac eloda<br />

da Telavic saqarTvelos<br />

ukvdavebas mReroda.<br />

7


wignis Taro<br />

SeufuTavi suli<br />

anu Cakiruli<br />

bednierebis tkivili<br />

Tu gsurs, namdvili tkivili<br />

igrZno, scade, uari Tqva sakuTar<br />

bednierebaze da Sen mixvdebi, rom<br />

sicocxleze uaris Tqma ufro advilia!<br />

rainisi<br />

rodesac miTxres, rom eldino saRaraZe<br />

leqsebs wers, oRond, jerjerobiT `Rrmad<br />

saidumlod,~ ar gamkvirvebia. sakvirveli is<br />

ufro iqneboda, poeti rom ar yofiliyo,<br />

milocva<br />

damfuZnebeli, gamomcemeli<br />

da mTavari redaqtori<br />

iza jaWvaZe<br />

bolo gverdi<br />

mewvia dardi _ Ramis mekobre<br />

rostom feraZes<br />

(Cems meuRles)<br />

ar gardacvlilxar, aqa xar isev,<br />

Cems gulSi gidevs bina,<br />

sagazafxulo wvimis wveTebi<br />

Seni TvalebiT brwyinavs.<br />

yvela zafxuli, yvela zamTari<br />

axla uSenod mova,<br />

aprilSi Senze fiqriT Sevxvdebi<br />

lamaz yvavilTa Tovas.<br />

gaqreba eSxi da silamaze,<br />

gulSi damrCeba glova...<br />

ar moiwyino, ar migatoveb,<br />

sul male SenTan moval.<br />

radgan yvelaferi, rac mis saxels ukavSirdeba,<br />

idumalia da amaRlebuli...<br />

eldino saRaraZe _ msaxiobi, mxatvruli<br />

kiTxvis ostati – daxvewili manerebiTa da<br />

garegnobiT... Tumca es yvelaferi sulac<br />

ar aris aucilebeli imisTvis, rom poeti<br />

gerqvas...<br />

dRes Sou-leqsebiT gazarmacebul<br />

mkiTxvels naklebad ainteresebs WeSmariti<br />

poeziis arsSi wvdoma. eldino saRaraZis<br />

SemTxvevaSi ki, moulodneli damTxvevaa!<br />

_ am leqsebs wignis iSviaTi mkiTxvelic<br />

SeigrZnobs da msmenel-mayurebelic, miTumetes,<br />

Tu leqsebs Tavad avtori waikiTxavs<br />

Taviseburi ritmiTa Tu ariTmiiT, rac ase<br />

uxdeba WeSmarit poezias.<br />

qarTul poeziaSi (da ara marto qar-<br />

TulSi), xvaramzedan moyolebuli dRemde,<br />

siyvarulis Tema erotikuli safaneliTa da<br />

surneliT aris Sezavebuli. uamisod leqsebi<br />

usisxlo da uferuli iqneboda. rac ufro<br />

daxvewilia poeti, miT ufro vnebadafaruli<br />

da vnebiTve surnelovania striqonebi maSin,<br />

roca Rrma dekoltes gadaSlili marao faravs...<br />

amas Tu davumatebT qarTul mandils<br />

da gansakuTrebiT aRsaniSnav enobriv qsovils,<br />

Tvalwin sulis mindvris molbertze<br />

Cakirul bednierebaTa tkiviliT savse palitra<br />

gamoisaxeba... oRond mas CarCoSi nu<br />

gamoamwyvdevT, nurc miwaze daafenT, raTa<br />

mware netarebiT ar aRmogxdeT: `ra gesaqmeba,<br />

siyvarulo, dedamiwaze?!~<br />

ai, es aris eldino saRaraZe! ar<br />

SevSindebi da vityvi _ didi artisti da<br />

mokrZalebuli sazogado moRvawe... da vidre<br />

xelisufalni misi varskvlavis gaxsnas<br />

moifiqreben, manamde igi qarTuli poeziis<br />

TanavarskvlavedTan Sesaxvedrad miuyveba<br />

cis kibes, iqneb gvian, magram iqneb samar-<br />

adJamodac?!<br />

eTer zariZe<br />

mzia xeTaguri<br />

vulocavT niko nikolaZis premiis laureatobis wodebas: profesor nodar tabi-<br />

Zes; cnobil Jurnalistebs: ruslan rusias, anzor babuxadias, Tengiz gaCeCilaZes,<br />

aleko aslaniSvils, fridon doCias, ivane jafariZes.<br />

redaqtori<br />

laSa-giorgi<br />

kraveiSvili<br />

redaqtoris moadgile<br />

diana gigiaZe<br />

CK<br />

mayvala margoSvils<br />

Cven erTad gvzrdida kaxeTi,<br />

viyaviT erTi xnisani,<br />

Sen – qisti, me ki _ xevsuri,<br />

qalebi, _ Svilni mTisani.<br />

sad Seaxvedrebs erTmaneTs<br />

xalxs, bedi _ marTlac misani,<br />

gfaravdes angelozebi,<br />

barisanic da mTisanic.<br />

aferum, mag Sens qalobas,<br />

Cems gulwrfel<br />

salams gigzavni,<br />

as wels gelaxos miwani<br />

axmeta pankisisani.<br />

abragebi<br />

Cveno mkiTxvelno, mendeT!<br />

despoturi qveynis winaaRmdeg mebrZol<br />

gmirTa ufro saintereso, realuri<br />

istoriebi Tqven ar wagikiTxavT!<br />

winamdebare wignSi Tavmoyrilia<br />

qisti (CeCen-inguSi) SurismaZieblebis<br />

gasaocari brZolis epizodebi sabWoTa<br />

ruseTis winaaRmdeg 1944 wels da<br />

am ori xalxis gaugonari genocidi<br />

Semdgom wlebSi. es ambebi nawilobriv<br />

miCqmaluli iyo, nawilobriv ki<br />

saTavisod damaxinjebuli, rogorc es<br />

mudamJams axasiaTebda ruseTis imperias,<br />

sabWoTa `kagebem~ ki am mxriv yovelgvari<br />

unamusobis zRvars gadaaWarba. Tavis<br />

namoqmedar sisaZagles guldagul<br />

asaidumloebda cxraklitul arqivebSi<br />

(kremls dResac gasaidumloebuli aqvs).<br />

wignis avtorebic qistebi arian, rac garantiaa<br />

imisa, rom yvelaferi simarTliT aris<br />

aRwerili, yovelgvari Selamazebis gareSe _<br />

qistebs ara sCveviaT tyuili da pozioroba.<br />

xaso xangoSvils Tbilissa da groznoSi<br />

mainc moupovebia raRac nawili suk-is saarqivo<br />

masalebi, danarCeni ki Semorigebuli<br />

SurismaZieblebisa da maTTan urTierTobaSi<br />

myofTagan CauweriaT. saarako ambebTan erTad,<br />

is saTakiloc ar aris damaluli, rac aseT<br />

dros Zalauneburad xdeba.<br />

`borotebis imperia~ kavkasiis dasamor-<br />

Cileblad yovelgvar sibinZures kadrulobda.<br />

maT xom gaugonari, veluri sisastikiT<br />

amoxoces CeCnebi da inguSebi 1944 wlis deportaciis<br />

dReebSi _ visac Tovlsa da yinvaSi<br />

groznomde, eSelonebamde fexiT Casvla ar<br />

SeeZlo (akvnebSi mwoliare bavSvebi, moxucebi,<br />

avadmyofebi), xiStebiT amoxoces (pirvelad<br />

aseTi ram 1804 wels, saqarTveloSi mTiule-<br />

Tis ajanyebis dros sofel mleTaSi Caidines,<br />

ramac mTeli <strong>kavkasia</strong> SeZra). samwuxaroa, rom<br />

am kaciWamiebis moTaveni stalini da beria<br />

me maxsovs<br />

me maxsovs Seni ridi da krZalva,<br />

TvalebSi sevdad gadawerili...<br />

noembris TveSi kenari alva,<br />

qaris mklavebze gadawvenili.<br />

me maxsovs, Cveni bavSvobis wlebi,<br />

xan mxiaruli, xan mowyenili<br />

da fici Cveni ardaviwyebis,<br />

siTboTi savse Seni werili.<br />

SevxvdebodiT da gaxarebulni<br />

grZnobis fialas<br />

wyvilad davclidiT...<br />

Tavdaviwyebis bednier wamebs,<br />

saukunezec rom ar gavcvlidiT.<br />

ar maviwydeba<br />

bavSvuri krZalva,<br />

guli leqsebad gadawerili...<br />

noembris Tve da kekluci alva,<br />

qaris mklavebze gadawvenili.<br />

iyvnen (isini ruseTis imperiis dakveTas<br />

rusebze ukeTesad akeTebdnen). da uSualod<br />

Semsruleblebic qarTveli Cinosnebi iyvnen.<br />

msgavsi genocidi ruseTis imperiam jer kidev<br />

XIX saukuneSi mouwyo ubixebs, Cerqezebs da<br />

dRes afxazebs. ufro mogvianebiT xevsurebi,<br />

maTze zrunvis niRbiT, ahyares mTebidan da<br />

saqarTvelos maSindel `yazaxeTSi~ - xrioki<br />

samgoris miwaze Camorekes, sadac sicxem da<br />

uwylobam imsxverpla bevri.<br />

bavSvobaSi xSirad vismendi qistebis<br />

dacemis Sesaxeb. es STabeWdilebebi ganmiaxla<br />

da gamiZliera im ambebis detalurad gacnobam.<br />

garwmunebT! aseTi saintereso istoriebi Tqven<br />

ar wagikiTxavT, arc kovbour filmebSi ginaxavT<br />

da arc yuriT gsmeniaT, radgan sxvagan<br />

arsad aris <strong>kavkasia</strong>, ar arian CeCnebi da ar<br />

aris `borotebis imperia~, mamac kavkasielTa<br />

Soris umamacesi CeCnebis saarako gmiroba<br />

da maRali zneoba kidev ufro meti siamayis<br />

grZnobiT agavsebT, Tavadac imave jiSisani<br />

xarT kavkasielni.<br />

saredaqcio kolegia: ivane wiklauri, jumber gogriWiani, rezo<br />

kobiaSvili, giorgi iCuaiZe, nugzar idoiZe, levan caluRelaSvili,<br />

marine TeqTumaniZe, nata borCaSvili, leila arCemaSvili, gulo<br />

kobiaSvili, goCa xaranauli, mzia xeTaguri, omar maruqaSvili.<br />

gazeTi ar gamoxatavs arc erTi politikuri partiis interess, avtorebi<br />

Tavad ageben pasuxs masalebSi Setanili faqtebis sisworeze, avtorTa<br />

mosazrebebi SesaZloa ar eTanxmebodes redaqciis pozicias. gazeTidan<br />

masalis gadabeWdva redaqciasTan SeuTanxmeblad dauSvebelia<br />

gigi xornauli<br />

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis filologiis<br />

fakultetis 1969 wlis kursdamTavrebulebi:<br />

koba arabuli, amiran gomarTeli, raul babunaSvili, oleg goliaZe, irakli<br />

vaSaymaZe, armaz Wanturia, napo kakriaSvili, sergo meliqiZe, ruben enuqaSvili,<br />

oTar ciciSvili, givi alxaziSvili, dimitri (Calxia) CavleiSvili, vaJa ZiZiguri,<br />

jemal varSalomiZe, nodar kakabaZe, sergi baramiZe, iza jaWvaZe, iza baramiZe, maguli<br />

margvelaSvili, Tiniko CxaiZe, lia jiblaZe, ciuri qitoSvili, manana avaliSvili,<br />

gvanca koplataZe, Tiniko ugrexeliZe, lia abulaZe, dodo CalaZe, rusiko gasviani,<br />

iza qafiaSvili, meri amaSukeli, mariza xomasuriZe, nana inwkirveli, ciuri<br />

mSvidobaZe, nana TaTriSvili, cira SarmanaSvili, meri jinWaraZe, zaira laRaZe,<br />

neli giunaSvili udidesi mwuxarebiT iuwyebian, rom gardaicvala uZvirfasesi da<br />

maRali sulierebis adamiani, yvelasaTvis sayvareli Tanakurseli<br />

Tengiz jobava<br />

da samZimars ucxadeben mis ojaxs: meuRles, qaliSvilebs da mTel sanaTesaos.<br />

misamarTi:<br />

kostavas q.#14<br />

tel: 2-52-16-38<br />

599-79-76-13<br />

dakabadonda<br />

koba bedoiZis<br />

dizaincentrSi<br />

www.bedoidze.site.ge

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!