21.06.2013 Views

kavkasia-#3-#4 2013.indd

kavkasia-#3-#4 2013.indd

kavkasia-#3-#4 2013.indd

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

qarTul cnobierebaSi didi xania<br />

figurirebs cnobili fraza: `odesme<br />

didi yofila saqarTvelo~, rac imas<br />

niSnavs, rom saukuneebis ganmavlobaSi<br />

saqarTvelom sxvadasxva dampyrobelTa<br />

Semosevebis Sedegad, sxva uamrav danakargTan<br />

erTad, teritoriuli Semcirebac<br />

ganicada. magaliTad, rodesac daviT<br />

aRmaSenebelma nikofsiidan darubandamde<br />

gadaWimuli saqarTvelo da amier<strong>kavkasia</strong><br />

Turq-seljukebisagan gawminda da mravalsaukunovani<br />

qarTuli saxelmwifo Seqmna,<br />

maSin Cveni qveyana Svidi samefosgan Sedgeboda,<br />

rac kargad aris Camoyalibebuli<br />

daviT aRmaSeneblis titulaturaSi: `mefe<br />

afxazTa, mefe qarTvelTa, mefe kaxTa, mefe<br />

ranTa, somexTa SaxanTa da SarvanSaxTa.~<br />

daviT aRmaSeneblis gardacvalebis<br />

Semdgom, aRniSnul sazRvrebSi, misma STamomavlobam<br />

karga xans SeinarCuna saqarTvelos<br />

saxelmwifoebrioba, magram Temur<br />

lengis rvagzis Semosevam, iranisa da<br />

TurqeTis ganuwyvetelma Tavdasxmebma da<br />

kidev sxva mravalma sagareo garTulebebma,<br />

saqarTvelos teritoriuli Semcireba<br />

gamoiwvia. es procesi ki sabWoTa ruseTis<br />

Camoyalibebis dros imiT damTavrda, rom<br />

leninis ruseTma azerbaijans misca kaxe-<br />

Tis aRmosavleTiT umdidresi miwa-wyali,<br />

romelic dRes cnobilia belaqanis, kaxisa<br />

da zaqaTalis raionebis saxelwodebiT,<br />

anu hereTiT (Temur lengis saxelwodebiT<br />

ki, saingiloTi), sul axlaxans ki, daviT<br />

garejis mimdebare teritoriaze, msgavsi<br />

danaSauli Caidines qvemo qarTlSic,<br />

saqarTvelos uZvelesi miwa-wylis _<br />

somxeTis respublikisTvis gadacema:<br />

rolesi, samSvildesi, bambakisa da sxva.<br />

aRniSnulis msgavsadve sabWoTa<br />

ruseTma miiTvisa saqarTvelos nikofsiad<br />

wodebuli istoriuli miwa-wyali.<br />

es yovelive imiT damTavrda, rom<br />

Tavisufalma saqarTvelom xelisufalTa<br />

uniaTobiTa da gamyidvelobiT dakarga<br />

afxazeTi da Sida qarTli, anu cxinvalis<br />

regioni, romelic dRes ruseTs aqvs<br />

dapyrobili.<br />

Cven, saqarTvelos istoriis am<br />

warsulis mokle mimoxilva imitom ganvizraxeT,<br />

rom Tanamedrove qarTvelobam<br />

icodes, ra gza ganvlo Cvenma qveyanam,<br />

winaprebma, rogor moigeries mravali juris<br />

uricxvi mteri da marTalia sakmaod<br />

Semcirebuli, magram mainc SeinarCunes<br />

saqarTvelo da qarTveloba.<br />

Tavisufalma saqarTvelom, im dros,<br />

rodesac mas mravali erovnulpatriotuli<br />

RonisZieba unda<br />

gaetarebina da winaparTa msgavsad<br />

miexeda mterTa SemosevebiT<br />

mravalgzis gatanjuli<br />

qveynisaTvis,<br />

daiwyo ucxoelTaTvis<br />

2<br />

pproblema r o b l e m a<br />

ratom vasxvisebT<br />

qarTul miwa-wyals?<br />

saqarTvelos istoriis mkvlevarTagan gansakuTrebul yuradRebas ipyrobs Telavis<br />

iakob gogebaSvilis saxelobis saxelmwifo universitebis istoria-samarTalmcodneobis<br />

specialisti, istoriis mecnierebaTa doqtori, profesori valerian elaniZe elaniZe, ,<br />

romelic TuSeTis sofel CiRoSi daibada da Telavis raionis sofel lalisyurSi gaiz-<br />

arda. igi uamravi samecniero naSromisa da umniSvnelovanesi wignebis avtori gaxlavT.<br />

am bolo wlebSi teleeTeriT gadaica misi gamokvleva erekle mefis sataxto<br />

qalaq Telavze da misi mefobis droindel movlenebze, romlebsac mosaxleobaSi didi<br />

gamoxmaureba mohyva.<br />

batoni valeriani aris agreTve saqarTvelos erovnul da socialur urTierTobaTa<br />

da ekologiur mecnierebaTa akademiis wevri.<br />

qarTuli miwebis gasxvisebasTan dakavSirebiT didi aliaqoTia atexili kaxeTis<br />

regionSi. swored am Temaze gvesaubreba batoni valeriani.<br />

miwa-wylis miyidvis antierovnuli,<br />

antiqarTuli, yovlad dasagmobi saqmianoba.<br />

saqarTvelos presis da sxva<br />

sakomunikacio saSualebebiT, CvenTvis<br />

TandaTan cnobili xdeba, rom saakaSvilis<br />

xelisuflebis periodSi, TviT<br />

saakaSvilis nebasurviliT, amJamad<br />

saqarTvelos arcerTi kuTxe ar aris<br />

darCenili, rom iq ucxo tomelebisTvis<br />

ar iyos miyiduli aseuli heqtrobiT<br />

miwebi, Tanac yvelaze mniSvnelovani,<br />

Tvalwarmtaci, uxvmosavliani, baraqiani<br />

adgilebi Calis fasad.<br />

sxvadasxva daniSnulebidan gamomdinare,<br />

ucxoelebis mier mowonebuli<br />

adgilebi, maTze gaica da swored is<br />

miwebia dReisTvis maT xelSi.<br />

istoriulad cnobilni varT tolerantobiT,<br />

msgavsi Tviseba, planetis<br />

arc erT ers ar axasiaTebs. amitom aris,<br />

rom amJamadac saqarTveloSi cxovroben<br />

mravali erisa da erovnebis adamianebi.<br />

maT qarTvelebi yovelgvar mSvidobian<br />

pirobebs uqmnian da iseve eqcevian, rogorc<br />

adgilobriv mosaxleobas.<br />

qarTveloba dResac am teritoriis<br />

damcvelia da yvela Semosul ucxoels<br />

Tbilad xvdeba, maspinZlobs... magram<br />

qarTveli xalxi aRSfoTebulia, mosveneba<br />

aqvs dakarguli im xelisuflebis<br />

antierovnuli saqmianobiT, rac gamoixateba<br />

isedac mcire miwiani qveynis<br />

Zvirad Rirebuli miwa-wylis gasxvisebiT<br />

romelsac epatronebian Cinelebi,<br />

indoelebi, arabebi, iranelebi, Turqebi<br />

da sxvebi.<br />

_ batono valerian, rogorc cno- cno-<br />

bili gaxda kaxeTSi, saxeldobr, Telavis<br />

raionis soflebis: sanioris da juRaanis<br />

dasavleTiT, sofel fSavelTan mimdebare<br />

WiWakvis xeobis aRmosavleTiT Sendeba<br />

egreT wodebuli arabuli sofeli, daax-<br />

loebiT 700-800 arabuli ojaxisaTvis,<br />

ukve 6 orsarTuliani Senobaa wamomar- wamomar-<br />

TTuli u l i dda a<br />

aRniSnul mTel teritoriaze gamalebuli<br />

mSenebloba grZeldeba...<br />

ras gvetyodiT amis Sesaxeb da<br />

sinamdvileSi ras unda emsaxurebodes am<br />

teritoriis gasxviseba?<br />

_ Cemi damokidebuleba aRniSnul<br />

faqtTan dakavSirebiT ra Tqma unda al-<br />

baT, yvela patrioti qarTvelis msgavsad,<br />

bevrisTvis aris aRmaSfoTebeli da yovlad<br />

dauSvebeli.<br />

arabebi saqarTveloSi Tavis droze<br />

TiTqmis oTxi saukunis ganmavlobaSi<br />

batonobdnen. es ra Tqma unda sxva dro<br />

iyo, magram qarTvel xalxs ar aviwydeba<br />

arab dampyrobelTa mier qveynis Tavze<br />

datexili mravali ubedureba. es saqarTvelos<br />

istoriaSi srulyofilad aris<br />

warmodgenili.<br />

Cven, Tanamedroveni Sors varT imisgan,<br />

rom dRevandeli arabebi, romlebic<br />

kaxeTSi mkvidrdebian da vin icis, sxvaganac,<br />

maT ra Tqma unda, dampyrobluri<br />

politika ar amoZravebT, magram isini<br />

viTom da garkveuli droiT fiqroben<br />

Cveni miwa-wyaliT sargeblobas, risTvisac<br />

solidur Tanxas ixdian...<br />

_ viTomda ar amoZravebT dampyrob- dampyrob-<br />

luri politika? aba ras niSnavs amdeni<br />

arabis Semodena qveyanaSi, isini ukve<br />

jogebad dadian... magram batono valerian,<br />

ra garantiaa, Tu isini ojaxebiT Camosax-<br />

ldebian, ukan dabrundebian am samoTxidan<br />

iq, udabnos magvar adgilebSi?<br />

_ ara, qarTveli eri verc Seegueba<br />

da ver gaiTavisebs, qveynisa da eris dam-<br />

Rupvel politikas, sxenebul politikas<br />

awarmoebda saakaSvilis avadsaxsenebeli<br />

reJimic reJimic, sistema, romelmac yovelgvari<br />

erovnuli, rac ki saqarTvelos gaaCnda,<br />

TiTqmis yvelaferi gayida, gaasxvisa, zogi<br />

ruseTze da vis ar misca qveynisaTvis<br />

saWiro energoresursi, tyeebi, axla rom<br />

sul ucxo tomelebi floben.<br />

_ SevardnaZis mTavrobaSi yofnisas<br />

`<strong>kavkasia</strong>~ <strong>#3</strong>-4 (67-68) marti-aprili 2013<br />

rom siamayiT gvazeimebda da ambobda,<br />

100-mde erovnebis moqalaqe cxovrobs<br />

saqarTveloSio, es sazeimoa Tu ubedure-<br />

ba, gaCnda Sereuli ojaxebi da Semcirda<br />

sufTa qarTuli qarTuli ojaxebis ricxvi, maSinac<br />

Tavze dagvasxdnen ucxo tomelebi, es<br />

didi ubedureba ar aris? amitom aris,<br />

rom erTi piri ar gvaqvs da xSirad<br />

winaaRmdegobaSi vvardebiT.<br />

_ es sxva Temaa _ amaze sxva dros<br />

visaubroT...<br />

Cveni moqalaqeebi, romlebic mZime<br />

ekonomikur wnexSi moeqcnen, ucxoeTs<br />

Seafares Tavi da iq maTTvis aravis ar<br />

miucia miwebi da esa Tu is mniSvnelobani<br />

adgilebi.<br />

siRatakes gaqceuli mosaxleoba mxolod<br />

iqauri ojaxebis momvlelebad da<br />

rogorme saarsebo saSualebebis mosaZieblad<br />

midian.<br />

ucxoelTa aseTi mkvidri ubnebis<br />

gaCena saqarTveloSi, es xom tragediaa<br />

Cveni ukve mcirericxovani erisaTvis.\<br />

_ ra SeiZleba gakeTdes imisaTvis,<br />

rom bolo moeRos Cveni qveynisTvis dam- dam-<br />

Rupvel zemoTxsenebul moRalateobriv,<br />

gamyidvelur politikas?<br />

_ saqarTvelos mravaljer dasdgomia<br />

yofna-aryofnis Jami, radgan planetaze<br />

ar moiZebneba sxva romelime qveyana, rom<br />

imdeni dampyrobeli Semoseodes, ramdenic<br />

Cven.<br />

winaprebi ki, mTeli qarTveli xalxi,<br />

saxelovani mefeebis winamZRolobiT<br />

axerxebdnen mravali juris mterTa<br />

Semosevebis mogeriebas, damarcxebas da<br />

damoukideblobis, Tavisuflebis Senar-<br />

Cunebas.<br />

roca mterTa Semosevebis Sedegad<br />

saqarTvelo aRmoCndeboda sruli<br />

katastrofis zRurblTan, maSin qveyanas<br />

bedad gamouCndeboda xolme Sesatyvisi<br />

mfarveli, winamZRoli Tu mefemxedarmTavari,<br />

romelTa winamZRolobiTac<br />

saqarTvelo axerxebda damoukideblobis<br />

SenarCunebas, dangreulis aRdgenas da<br />

aRmSeneblobas.<br />

roca daRupvis piramde misul qarTvels<br />

moevlina farnavazi, man mterTagan<br />

dapyrobili qarTuli miwa gawminda, gaan-<br />

Tavisufla da TiTqmis mTeli saqarTvelo<br />

gaaerTiana. man safuZveli daudo farnavazianTa<br />

dinastias da Semdgom meeqvse<br />

saukunidan bagratovanTa dinastiiT<br />

saqarTvelo agrZelebs cxovrebas.<br />

farnavazis msgavsad gangebam da<br />

ufalma saqarTvelos mouvlina daviT<br />

aRmaSenebeli, romelmac saqarTvelo ixsna<br />

TurqseljukTagan. oTxasi wlis ganmavlobaSi<br />

dakarguli Tbilisi kvlav aRdga<br />

saqarTvelos, sataxto qalaqad da Seiqmna<br />

veeberTela qarTuli saxelmwifo.<br />

monRolTa aswliani batonobis uReli<br />

brwyinvaled wodebulma giorgi mexuTem<br />

daamsxvria, gaacamtvera das gaaerTiana<br />

sam politikur erTeulad daSlili<br />

saqarTvelo.<br />

giorgi mexuTem TiTqmis miuaxlova<br />

saSinao da sagareo mdgomareoba daviT<br />

aRmaSeneblis Tanamedrove saqarTvelos,<br />

msgavsma movlenebma, e.i. qveynis saTaveSi<br />

gaWirvebis Jams, romelime saxelovani<br />

mamuliSvilis mosvliT, sikvdilis piras<br />

misuli qveyana drodadro aRsdgeboda<br />

xolme da iwyebda axal cxovrebas. ase<br />

xdeboda momdevno saukuneebSi, Tu gnebavT<br />

me-18 saukuneSi, Znelbedobis Jams, roca<br />

lekianoba, osmaloba da yizilbaSoba<br />

saqarTvelos srul mospobas uqadda.<br />

swored Cvens mier aRniSnul winaparTa<br />

gagrZeleba me-3 gverdze

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!