03.06.2013 Views

istoria - Ganatleba

istoria - Ganatleba

istoria - Ganatleba

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Tavi<br />

8<br />

dro da sivrce I<br />

es<br />

sainteresoa<br />

leqsikoni<br />

1. 2. dro da kalendari<br />

buda – (`gamoRviZebuli~, `gasxivosnebuli~); budisturi religiis fuZemdebeli<br />

era – laTinuri sityvaa da niSnavs `sawyiss~; saidanac iTvleba welTaRricxva<br />

muhamedi – muslimTa winaswarmetyveli, islamis fuZemdebeli<br />

qoronikoni – berZnuli sityvaa, niSnavs `welTaRricxvas~, Seadgens 532-wlian cikls.<br />

xana – drois monakveTi, romelic asocirdeba raime mdgomareobasTan an<br />

pirovnebasTan. mag.: qvis xana, Tamaris xana<br />

qronologia – istoriis damxmare dargi, romelic swavlobs faqtebisa da movlenebis<br />

daTariRebas.<br />

dro, era da pirveli kalendari<br />

dro da sivrce ganuyofelia da erTmaneTTan mWidrodaa dakavSirebuli. samyaroSi<br />

yvelaferi mudmivad xdeboda, xdeba da moxdeba. dro arasdros Cerdeba.<br />

u drois aRricxvis erTeulia:<br />

1 wuTi – 60 wami<br />

1 saaTi – 60 wuTi<br />

1 dRe – 24 saaTi<br />

1 kvira – 7 dRe<br />

1 Tve – 30-31 dRe (gamonaklisia Tebervali, 28 an 29 dRe)<br />

1 weliwadi – moicavs 365 dRes, 5 saaTs, 48 wuTs da 46 wams<br />

(yovel meoTxe wels weliwads emateba erTi dRe)<br />

1 saukune – 100 weli<br />

1 aTaswleuli anu mileniumi – 10 saukune, anu 1000 weli<br />

warsuli movlenebis Txrobisas yovelTvis veyrdnobiT qronologias. faqtebis<br />

daTariReba saSualebas gvaZlevs, movlenebi im TanmimdevrobiT SeviswavloT,<br />

rogorc isini ganviTardnen.<br />

welTaRricxvis mixedviT, msoflio <strong>istoria</strong> or nawilad iyofa. qristes Sobamde<br />

anu Zveli welTaRricxviT momxdar <strong>istoria</strong>d da qristes Sobidan anu axali wel-<br />

TaRricxviT ganviTarebul ambebad. istoriul literaturaSi xSirad SevxvdebiT<br />

terminebs: qristes Sobamde (SemoklebiT qr. S.-mde), es igivea, rac Zveli welTa-<br />

RricxviT (SemoklebiT Zv.w.-iT); gvxvdeba termini qristes Sobidan (SemoklebiT<br />

qr. S.-dan) anu axali welTaRricxviT (SemoklebiT ax. w.-iT).<br />

qr. S.-mde qristes dabadeba qristeSobidan<br />

II saukune I saukune I saukune II saukune III saukune<br />

qristianuli welTaRricxvis safuZvelia qristes dabadeba. qristes dabadebamde<br />

wlebi da saukuneebi klebiT midis, anu qristes dabadebamde periodis movlenebis<br />

swavlisas unda gvaxsovdes: jer iqneba V saukune, Semdeg – IV, III, II da I saukune.<br />

asevea wlebic: 123, 122 da a. S.<br />

qristes Sobidan ki wlebisa da saukuneebis aTvlas matebiT viwyebT.<br />

mag.: 1, 2, 3, 4 ... wlebi, XV, XVI, XVII ... XXI saukune. ase daTariReba gvexmareba, gavigoT,<br />

ramdeni weli gavida qristes dabadebidan.<br />

f<br />

f<br />

u aleqsandre makedoneli qristes dabadebamde moRvaweobda. igi daibada qr. S.mde<br />

anu qr. S.-mde-is 356 wels da gardaicvala qr. S.-mde anu Zv. w-is 323 wels,<br />

nabuqodonosoris sasaxleSi. aleqsandre makedoneli cxovrobda qr. S.-mde IV<br />

saukuneSi.<br />

u daviT IV aRmaSenebeli daibada qr. S.-dan anu ax. w.-iT 1073 wels, gaimarjva<br />

didgorSi qr. S.-dan 1121 wels, xolo gardaicvala qr. S.-dan 1125 wels. daviT<br />

aRmaSenebli cxovrobda qr. S.-dan XI-XII saukuneebSi.<br />

daalage rubrikaSi `es sainteresoa~ dasaxelebuli TariRebi drois xazze.<br />

Seni azriT, ratom aris miRebuli drois aTvla qristes dabadebidan?<br />

kiTxvebi da davalebebi<br />

era<br />

qristianuli welTaRricxva Semoitana romaelma berma dionise mcirem, romelmac<br />

gansazRvra qristes dabadebis TariRi. saqarTveloSi qristianuli era VIII<br />

saukunidan Cndeba.<br />

qristianuli eris garda dRes msoflioSi moqmedebs: islamuri era da budisturi<br />

era. islamuri eris sawyis etapad miCneulia muhamedis meqadan medinaSi gadasvlis<br />

TariRi anu hijra (qr. S.-dan 622 wlis 15 ivlisi – qristianuli welTaRricxviT),<br />

xolo budisturi era saTaves iRebs budas gardacvalebidan (qr. S.-mde 544 wlidan<br />

– qristianuli welTaRricxviT).<br />

saaTi<br />

dRes Zneli warmosadgenia adamiani an ojaxi saaTis gareSe. Senc zustad ici,<br />

romel saaTze unda mixvide skolaSi, ramdeni wuTi grZeldeba gakveTili, romel<br />

saaTze unda dabrunde Sin da a. S.<br />

Zvel droSi ki adamiani zustad ver gansazRvravda dros, amitom saqmianobas<br />

iwyebda gaTenebisas da asrulebda daRamebisas.<br />

adamiani Zvel droSi dRe-Rames yofda monakveTebad – ganTiadi, dila, SuadRe,<br />

saRamo, Rame.<br />

dRe-Rame saaTebad (20 nawilad) pirvelad Zvelma egviptelebma dayves. isini mzis<br />

saaTis meSveobiT axdendnen drois gansazRvras. zamTarSi dRe moklea, zafxulSi<br />

ki grZeli. Sesabamisad, egviptelTa saaTebis xangrZlivobac gansxvavdeboda.<br />

SedarebiT srulyofili iyo dRis saaTebad danawilebis romaelTa mier Seqmnili<br />

es<br />

sainteresoa<br />

9

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!