Artikulua ikusi - Jakin

EUSKALDUNTZEA KRISIAN? HURBILKETA SOZIOLINGUISTIKOA
Iritzi bilketa
Dionisio Amundarain
1 . - Jakin-ekoek egin dizkidaten galde bien inguruan, aspaldidaniko
nire bizpahiru ideia plazaratzeko parada ikusi dut.
Euskalduntze-alfabetatze mugimenduaren (hemendik
a u rrera mugimendua) beheranzko joera ez da gaur goizeko
gauza: 70eko hamarkadaren azken aldera jadanik nabaritu
genuen hori; hamarkada horretako hiru g a rren laurd e n e k o
b o o m a ren ondoren, hasia zen beheranzko joera.
H o rren arrazoiak askotarikoak izan ziren eta dira,
noski. Neure susmoen araberako bat aipatuko dut.
F r a n k i s m o a ren hilzorikoan buru-altxatze zoragarr i a
gertatu zen Euskal Herrian, eta altxatze horren alderdietako
bat euskararekiko atxikimendu bizia izan zen. Jende
askok jo zuen euskara ikastera nahiz alfabetatzera. Integratzailea
zen motibazioa.
Horren inguruan, puztuki handia puztu zen gure gizartean.
Baina hizkuntza bat ikastea gauetik goizera lortu
ezin den gauza dela ikusirik, husten hasi zen puztukia.
Ikasle askoren utziera ez ezik, arg i ro agertu zen irakasle
askoren norabide-aldaketa ere. Honen adierazle eta adibide
da hau: astean lau edo sei ikastordu hartuz edo emanez
garatutako prozesua nagiegia zela ikusirik, ikastaro
trinkoak, egun osokoak, antolatzen hasi ziren bazterretan.
Halere, aipatutako lau/sei ordukoak baztertu gabe.
Hasierako sua epelduz joan zen. Eta norberaren baitako
su txikiari eragingo zion hausporik ez zen ikusi gizartean.
Zoritxarrez. Bai, ordea, hura itzaltzekorik; gero x e a g o
aipatuko dut hauetakoren bat. Eta euskara ikasteko ord u a n ,
motibazio instrumentala joan zen nagusituz: lantegian eskatu
izana, lana lortzeko beharrezkotzat jo izana. Hori izan
zen, funtsean, euskara ikasteko arrazoia ordudanik; bestelako
barn e - b a rneko arrazoirik falta izan ez bazen ere askotan.
Eta ikasle-kopurua jaitsiz zihoan. Gero eta gutxiago ziren.
Eta gizart e a ren aldetik su-emailerik ez, hausporik ez.
33
JAKiN